Maakt deel uit van:de frontgeneratie WO Ide theaterwereldKoloniale literatuurnaturalismesociale tendensen in de Vlaamse literatuurVan-Nu-en-Straks
Cyriel BUYSSE
Nevele, 20 september 1859 – Afsnee, 25 juli 1932
Eig. Cyrillus Gustave Emile, Vlaams proza- en toneelschrijver, pseudoniemen Louis Bonheyden, Prosper Van Hove, Robert Palmer.
Een man van uitersten
Hij liet zich ooit op virulente anti-Vlaamse uitspraken betrappen (‘Het Vlaams is een arme, kleine taal’), maar er is geen enkele andere Vlaamse auteur die zijn personages zo levensecht hun taal liet spreken. En ja, hij was een technologiefreak die in 1910 twee auto’s had (waaronder een Minerva), en tegelijk was hij een natuurmens die niet echt aarden kon in de stad. Hij was een overtuigd liberaal, maar met overduidelijke katholieke antecedenten, zoals een sterk schuldbesef. Hij praatte graag het Nevelse dialect met het boerenvolk, maar zijn beste literaire vrienden schreven Frans, zoals Léon Bazalgette, Maurice Maeterlinck en Emile Verhaeren, of woonden in Frankrijk zoals Louis Couperus.
Kortom, zo schrijft Van Parys, hij was een einzelgänger die zich nergens echt thuis voelde: ‘artiest in een gezin van een fabrikant; bourgeois tussen de boeren; thuis en niet thuis in twee taalgemeenschappen; vrijdenker in katholiek Vlaanderen; pendelaar tussen Nevele en New York; Vlaming in Holland; liberaal met socialistische sympathieën; apolitiek in een partijpolitiek verkaveld België.”
(Joris Van Parys, Het leven. Niets dan het Leven geciteerd door Frank Hellemans in Knack 24 oktober 2007)
BIOGRAFIE
20 september 1859: Cyrillus Gustave Emile Buysse wordt geboren te Nevele (Oost-Vlaanderen)
- Zijn vader, Ludovicus Buysse (1830-1901) is op dat moment stijfselfabrikant. Zijn moeder, Maria Paulina Loveling (1832-1909) is de oudere zuster van de schrijfsters Rosalie (1834-1875) en Virginie Loveling (1836-1923).
- Grootmoeder langs moederszijde is Marie Comparé (1791-1879), die vóór haar huwelijk met Herman Anton Loveling (1806-1846) getrouwd was geweest met Jacques Fredericq (1778-1824). Ze schonk hem zes kinderen onder wie verscheidene een vooraanstaande rol zouden spelen in het maatschappelijke en intellectuele leven.
- Na Cyriel Buysse werden in het gezin nog geboren: Arthur Buysse (1864-1926), later liberaal volksvertegenwoordiger en Alice Buysse (1868-1963), later liberaal gemeenteraadslid in Gent en voorzitster van de Koninklijke Maatschappij voor Dierenbescherming.
- De fabriek van vader L. Buysse werd in 1865 uitgebreid en werd een gespecialiseerde chicoreifabriek. Zoon Cyriel was bestemd om zijn vader op te volgen in het bedrijf.
Cyriel Buysse volgt lager en middelbaar onderwijs (Stedelijk, thans Koninklijk Athenaeum, beroepsafdeling) in Gent, maar voltooit zijn studies niet.
1875: Vanaf de zomer van 1875 wordt hij tewerkgesteld in de fabriek van zijn vader ‘met de arbeiders, gelijk de arbeiders’.
- Hoezeer dit geen sinecure was, zal Buysse beschrijven in zijn roman ‘Zoals het was…’
- “Vroeg opstaan, voor 7 uur in de fabriek tot 12; en weer in de fabriiek of op ’t bureau van 1 tot 7. Ik leerde er al de verschillende vakken. Ik kan een stoommachine drijven; lijn en raapkoeken maken, graan malen, zand en haver cylindreeren. Ik kan ook chicoreiworteles droogen; de zwaarste en uitputtendste arbeid die ik ken. –Ik werd er physiek heel sterk”
1878: Wordt bediende van de burgerlijke stand te Nevele, wat hem inspireert tot zijn eerste, officieuze debuut, de satirische “Verslagen over de Gemeenteraad te Nevele” (verspreid op gestencilde bladen, 1885).
- Deze satirische verslagen zijn geheel in het Nevelse dialect geschreven, waarin vooral het gebrekkige half-Vlaamse, half Franse taaltje van de niet zo geliefde katholieke burgemeester Mr. Leonce Mulle de Terschueren, wreed secuur wordt weergegeven:
- Hij wordt in zijn literaire ambities gedwarsboomd door zijn vader die in hem de opvolger ziet van zijn nijverheid, maar gesteund door zijn moeder en zijn tante Virginie Loveling.
1885: Buysses officiële debuut, het verhaal ‘Het erfdeel van Onkel Baptiste’ verschijnt van 5 september tot 10 oktober 1885 als feuilleton in het Vlaams Liberale weekblad ‘Het volksbelang’ met een anonieme introductie die vrijwel zeker geschreven is door tante Virginie Loveling.
1886: Zijn vader stuurt hem in de herfst “voor zaken” naar Amerika. De reis zou nog door verschillende andere gevolgd worden, telkens met de bedoeling een cichoreifabriek in de V.S. te vestigen, wat mislukt. Alles samen verblijft hij er drie jaar. De Amerikaanse reiservaringen vormen vanaf 1888 een belangrijke inspiratiebron voor zijn werk en leverden het grondmotief van zijn laatste roman: Twee werelden.
- Na zijn eerste verblijf in Amerika, publiceert Buysse in het Nederlandsch Museum: Twee herinneringen uit Amerika (‘Dogfish’ en ‘Hongersnood’), (1888), Mishi-Waka – Amerikaanse legende’ (1889), Iets over Godsdiensten in Noord-Amerika (1889), ‘Eene Amerikaansche Verkiezing’ (1889), ‘Free Lunch’ (1891).
- In Pol de Monts tijdschrift ‘Zingende vogels’ verscheen de schets ‘Tickets! (1891).
- Op ‘Amerikaanse reiservaringen is ook het ongepubliceerde toneelstuk ‘Het geheim van Miss Lansing’ gebaseerd (hs. In U.B. Gent)
Buysses eerste verblijf in Amerika heeft ongetwijfeld zijn horizon verruimd en zijn kijk op de sociale wantoestanden rondom hem verscherpt. Zeker heeft het zijn impuls tot schrijven en zijn anti-burgerlijke reflex vergroot.
1890-1891: Tijdens de winter van 1890-1891 leert hij, schaatsend op de Drongense meersen, Maurice Maeterlinck kennen, met wie hij voor de rest van zijn leven bevriend zou blijven. Zij, en een aantal schilders, ontmoeten elkaar geregeld in café Albion (Laurentplein). Hierover schrijft Buysse een sappig opstel in briefvorm, gedateerd “25 septembre 1922” (verschenen in Gand artistique van 1 maart 1923 en opgenomen in deel 7 van het Verzameld werk).
1890: Ophefmakende verschijning van zijn naturalistische novelle ‘De Biezenstekker’ in het juninummer van het Noord Nederlandse tijdschrift ‘De Nieuwe Gids’.
- Deze consequente toepassing van de experimentele methode van het Franse naturalisme, viel zeer in de smaak van de Van-Nu-en-Straksers Emmanuel De Bom en August Vermeylen. Buysse blijkt vooral beïnvloed door Emile Zola’s literatuurtheorie (Le roman expérimental 1887) en door diens romans ‘L’assommoir’ en ‘La Terre’.
- Verteltechnisch mag de invloed van Guy de Maupassant niet onvermeld blijven.
- In Belgisch perspectief kunnen we verwijzen naar Reimond Stijns’ novelle ‘Broodnijd’, Camille Lemonniers ‘Happe-Chair’ (1886)
- We kunnen rustig stellen dat Buysse met deze novelle het naturalisme integraal in de Nederlandse literatuur heeft geïntroduceerd.
1893: Zijn eerste roman “Het recht van de sterkste” rolt van de persen.
- Het werd een ‘succès de scandale’ zowel in Noord als Zuid. ‘Gewilde grofheden en vuilheden’, ‘modderliteratuur’, ‘zwijnenletterkunde’, ‘impassibel en amoreel’ het ging over en weer. Alleen in meer genuanceerde besprekingen werd gewezen op de inspirerende invloed van Zola.
1893: Hij wordt redactielid van Van Nu en Straks, Eerste Reeks (1893-1894), samen met Prosper Van Langendonck, August Vermeylen en Emmanuel De Bom. Aan de Nieuwe Reeks (1896-1901) heeft hij echter niet meer meegewerkt: hij kon de schulden van de eerste reeks niet mee vereffenen (zijn vader had hem “de vivres gecoupeerd”).
- Hoewel hij van meet af aan betrokken was bij de plannen van de stichting van het avant-garde tijdschrift -zowel De Bom als Vermeylen stelden zijn aanwezigheid in de redactie bijzonder op prijs – is hij in feite slechts in naam redacteur geweest. Volgens Vermeylen en De Bom had Buysse met zijn novelle ‘De Biezenstekker’ een goed deel van hun doelstellingen gerealiseerd: strijd tegen de schijnheilige wereld van het ‘filisterdom’, weg van de weeïg idyllische en romantische dorpsliteratuur, en streven naar een moderne literatuur die inhaakt op buitenlandse literaire stromingen.
- Buysse zou slechts twee prozaschetsen afstaan aan Van Nu en Straks: Moeder (Eerste Reeks, 1ste jg. 1893-1894, nr 1, blz. 17-24) en Op een Zomeravond (Ibidem, nrs 8-10, blz. 74-80)(Deze twee prozateksten heeft hij opgenomen in de eerste verzamelbundel Wroeging (’s Gravenhage 1895), die naast de titelnovelle ook nog het vroege stuk De Pokken (1889) bevat en het korte autobiografische verhaal Gampelaarken, oorspronkelijk gepubliceerd in het anthologietijdschrift Zingende Vogels van Pol de Mont. Beide stukken kenden een herdruk in 1903 -samen met Gampelaarken- in de bundel Aan ’t Strand (nr 30 van de reeks ‘Flandria’s Novellenbibliotheek)
1895: Als jonge schrijver maakt Buysse deel uit van de Franstalige Gentse vriendenkring van het tijdschrift Le Réveil, waarin hij in 1895 een drietal “Petits contes: Le Cheval, Le Baptême en Le Garde” liet verschijnen. (in 1896 zal nog ‘Les Grenouilles’ verschijnen in ‘La Revue Blanche’)
1895: In het tijdschrift ‘De Gids’ (54ste jg., dl. I, blz. 206) verschijnt één van de weinige betogende essays van zijn hand. ‘Het socialisme en de Vlaamsche landlieden’.
- Het is een heldere en ontnuchterende analyse over de kansen tot doorbraak van het socialisme en de christen-democratie op het platteland. Hoewel zijn sympathie naar het opkomende socialisme overhelt, kiest hij geen duidelijke partij.
1 oktober 1896: Huwt te Haarlem met de Haagse weduwe Nelly Tromp-Dyserinck, waarna het echtpaar zich vestigt in Den Haag, Laan van Meerdervoort 11. Van dan af woont hij in de winter in Den Haag terwijl hij tijdens de zomer op zijn landgoed te Afsnee verblijft. Van zijn tweede vaderland Nederland is in zijn werken nauwelijks sprake tenzij in zijn oorlogsverhalen over uitgeweken Belgen tijdens de eerste wereldoorlog.
- Het huwelijk betekent een nieuw begin in zijn leven. Dyserinck was een welgestelde weduwe met drie dochters. Het huwelijk beantwoordt aan Buysses behoefte aan een familieleven. Bovendien introduceert zij hem in de hogere maatschappelijke kringen en verleent hem financiële zekerheid.
1897: In een artikel “Flamingantisme en Flaminganten” in De Amsterdammer (17-01-1897) laat hij zich laatdunkend uit over het flamingantisme en verwijt hij de Vlaamse Beweging eenzijdigheid. Dit vinnig polemische stuk wordt hem in Vlaanderen kwalijk genomen en versterkt het Vlaamse ressentiment tegen zijn werk.
1898: Bij uitgeverij Van Holkema & Warendorf te Amsterdam verschijnt in de reeks Warendorf’s Novellen-bibliotheek als nr. 107 de Congo kritische novelle ‘Zwarte kost’, waarin hij het onbetamelijk gedrag van inwoners van het boerendorp Akspoele hekelt wanneer zij hun eerste Afrikaanse medemensen zien. Het “gepeupel” lijkt zeker niet op een hoger beschavingsniveau te staan dan het niveau dat in de propaganda aan de Afrikaan wordt toegedicht. Tevens laat hij zien dat het beeld dat in Vlaanderen toen van de kolonie opgang maakte geenszins met de realiteit overeenkwam.
- Even willen we verwijzen naar gelijkenissen tussen De zwarte kost en een historische gebeurtenis. In 1897 werd in Belgïe een wereldtentoonstelling georganiseerd, waar maar liefst 267 Congolezen naartoe werden gehaald. Zij verbleven in namaakhutten en moesten zo de toeschouwer een idee geven van het leven in de Vrijstaat Congo. Hierbij werd vooral de nadruk gelegd op het primitieve en wilde karakter van de Congolees. Deze gebeurtenis lijkt sterk op het onvrijwillige bezoek van Badoe en Soera aan Akspoele in Buysses novelle, waar ze door gemeentesecretaris Massijn ten toon gesteld worden aan de rest van het dorp. In hoeverre Buysses tekst een fictionalisering is van de Congolese aanwezigheid tijdens de wereldtentoonstelling van 1897, zou verder onderzoek moeten uitwijzen.
Buysse is echter te zeer naturalist om in zijn boeken te vervallen in ideologische uitspraken. In eerste instantie beschrijft hij. Dit onderscheidt hem ook van vele andere schrijvers van koloniale literatuur.
Even terzijde: Buysse schreef ook nog een tweede Afrika novelle: Op den Senegal (1890)
Lees meer hierover in: Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 8 · dbnl
1899: Na de geboorte van zoon René Cyriel (1897) brengt de familie de lente- en zomermaanden door in Vlaanderen, te Afsnee bij Gent (vanaf 1899), waardoor Buysse verbonden blijft met het (ook Franstalige) literaire leven in Vlaanderen.
Alhoewel tal van zijn werken bij Nederlandse uitgevers verschijnen, geeft hij ook menig boek uit in Gent: voor de Eerste Wereldoorlog bij Ad. Hoste, de Gentse Volksdrukkerij, Plantijn (in Flandria’s novellenbibliotheek) en Ad. Herckenrath; na de oorlog geeft hij de voorkeur aan Van Rysselberghe en Rombaut.
1902: Het succes van zijn toneelstuk ‘Het gezin van Paemel’ doorbreekt definitief de negatieve waardering van zijn werk in Vlaanderen.
1903: Op initiatief van Edward Anseele wordt ‘Het gezin van Paemel’ voor het eerst door de Gentse Multatulikring opgevoerd op 25 januari 1903, in het feestlokaal van Vooruit (De Choeurs) in de Bagattenstraat. Op 22 maart 1903 wordt het ten tonele gebracht in de Minardschouwburg. Maeterlinck is aanwezig. Opnieuw in De Choeurs brengt de Multatulikring op 25 oktober 1903 nog Driekoningenavond in première.
1903: Richt samen met Louis Couperus en W.G. van Nouhuys het tijdschrift Groot Nederland op. Hij blijft dertig jaar lang redacteur van dat blad en publiceert er voortaan zijn literaire en essayistische werken.
1910: Bezit twee auto’s waaronder een Minerva.
- Als heel internationaal georiënteerd, vrijzinnig en liberaal kosmopoliet gaat Buysse regelmatig op reis; hij bezit al vroeg een auto (1910), waarmee hij vaak door Frankrijk rijdt, o.m. samen met zijn vriend, de schilder Emile Claus, op bezoek bij Maurice Maeterlinck., of in het gezelschap van Maurice Maeterlinck en L. Bazalgette, leider van het tijdschrift Magazine internationale. Hij bezoekt o.a. Parijs, Normandië, Grasse en Nice. In 1916 gaat hij voor De Telegraaf naar Engeland en Frankrijk.
Wereldoorlog 1914-1918:
Tijdens de eerste wereldoorlog verblijft hij permanent in Nederland waar hij medewerkt aan het krantje “De Vlaamsche Stem“. Na de oorlog keert hij terug naar Vlaanderen waar hij thans meer aandacht vindt dan in Nederland.
Dat de oorlog op Buysse een groot impact heeft gehad, blijkt uit zijn bundels schetsen en verhalen ‘Oorlogsvisioenen’ (1915) en ‘Van een verloren Zomer’ (1917) en De twee pony’s (1919; verhalen gepubliceerd in 1916 en 1917). Ze behoren tot het zeer kleine corpus proza dat door Vlaamse schrijvers geschreven werd tijdens WOI. (Zie ook Stijn Streuvels’ dagboekfragmenten In oorlogstijd (1915-1916; uitgebreid met het onuitgegeven Oorlogsdagboek 1914-1916 als In oorlogstijd, 1979) en Caesar Gezelles De dood van Yper (1916)). Doordat deze teksten in Nederland werden geschreven, bleven ze in Vlaanderen vrijwel onopgemerkt.
De oorlog bracht tevens een kentering teweeg in zijn thematiek. Er zijn de vertederende herinneringen aan zijn jeugdjaren in ‘De Roman van de Schaatsenrijder’ (1918), ‘Zoals het was’ (1921) en ‘Twee werelden’ (1931). Er zijn ook werken als ‘Tantes’ (1924), ‘Uleken’ (1926) en ‘De Schandpaal’ (1928), waarin hij het contrast uitwerkt tussen twee verschillende generaties.
1921: Buysse krijgt alsnog de Driejaarlijkse Staatsprijs voor Nederlandsche Letterkunde voor de periode 1910-1917, na daarvoor enkele malen gepasseerd te zijn geweest.
1927: Het katholieke invloedrijke tijdschrift ‘Boekengids’ spreekt een banvloek uit over zijn werk.
1929: Grote officiële viering van zijn 70ste verjaardag te Antwerpen, Brussel, Den Haag en Gent.
1930: Wordt lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde te Gent.
21 juli 1932: Wordt door koning Albert I verheven in de adelstand. Hij wordt baron, een opmerkelijk feit voor een Vlaams auteur, en dan nog wel de schrijver van “Het Gezin van Paemel” en verschillende andere werken waarin de draak wordt gestoken met “mijnheer de baron”.
- Het devies van baron Buysse luidde: “In de hoop van de Vrede”.
25 juli 1932: Cyriel Buysse overlijdt te Afsnee.
Hij ligt begraven op de Westerbegraafplaats te Gent (graf nr. 332-R), naast zijn tante Virginie Loveling. Op zijn grafzerk, een citaat uit zijn dagboek Zomerleven (1915):
‘25 juli – Heden is de graanoogst begonnen. Dit is een dag waarnaar de boeren hunkerend verlangen maar die mij met stille weemoed vervult.Vanaf 1985 verschijnen regelmatig de Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap te Gent.
Meer over C. Buysse:
- Antonin van Elslander: Cyriel Buysse : uit zijn leven en zijn werk ( 2 dln., 1960-1961)
- Marc Galle: Cyriel Buysse (1966)
- Cyriel Buysse, Verzameld werk (7 dln., 1974-1982). Samengesteld en ingeleid door Antonin van Elslander en Anne Marie Musschoot
- Cyriel Buysse 1859/1932 : album […] ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van zijn overlijden (1982). Samengesteld door Anne Marie Musschoot m.m.v. Chris Ghysels en Jenny Dheedene
- Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap (1985 e.v.)
http://http://users.telenet.be/websiteSLV/ - Wouter Verkerken: Het land van Buysse, volgens Cyriel Buysse : een inventaris van de realiteit en het fantasierijke realisme in de topografie van het oeuvre van Cyriel Buysse (1994). Aanvulling hierbij door A. Verbeke, in: Mededelingen…, XV (1999)
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- NEDWEB/Literatuur in context – Buysse, Cyriel
- Cyriel Buysse Genootschap
- DBNL auteur – Cyriel Buysse
- Literair Gent
Referenties
- Prof. Dr. M. Rutten, Prof. Dr. J. Weisgerber, Van ‘Arm Vlaanderen’ tot ‘De voorstad groeit’ 1888-1946. Standaard Uitgeverij 1988, p. 98-110.
- Piet Couttenier, Naturalisme à la carte: Cyriel Buysse, in Karel Wauters (red.) Verhalen voor Vlaanderen. Aspecten van het Vlaamse fictionele proza tot aan de Tweede Wereldoorlog, Uitgeverij Pelckmans, Kapellen pp 139-152.
- Joris van Parys: Het leven, niets dan het leven : Cyriel Buysse en zijn tijd (2007). Zeer uitvoerige biografie (956 p.)
- Luc Renders, Koloniseren om te beschaven. Het Nederlandstalige Congoproza van 1596 tot 1960, Uitgeverij Gramadoelas, Hasselt, 495p, 2019
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
Woordje vooraf
De moeite van het bekijken waard is zeker de mooie site van het Cyriel Buysse genootschap.
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
De bibliografie kan op twee manieren geraadpleegd worden: A. Chronologisch B. Gerangschikt per genre en alfabetisch op titel.
Chronologisch overzicht
Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
1885 | Het erfdeel van Onkel Baptiste.(feuilleton) | In: Het Volksbelang, 5 september en 10 oktober 1885 (de eerste aflevering werd anoniem gepubliceerd; de tweede is ondertekend) | |
1886 | Broeder en Zuster. (feuilleton) | In: Het Nederlandse Museum, 2de reeks III, deel I (1886), p. 307–321. | |
1887 | Guustje en Zieneken. Schetsen uit het Boerenleven. (novelle)
Verscheen eerst in Nederlandsch Museum, 2de reeks IV, deel I (1887), p. 150–181 en 236–258 (gedateerd “Nevele, februari 1887”). |
Gent: Algemeene Boekhandel van Ad. Hoste, Uitgever Veldstraat 19, Gent.- 56 p. Afmetingen: 18.75 x 14 (ingenaaid) Drukk. C. Annoot-Braekman, Ad Hoste, opvr. | |
1888 | Twee herinneringen uit Amerika. (verhalen)
Bevat: Dogfish; – Hongersnood. Verscheen eerst in: Nederlandsch Museum,3de reeks II deel II (1888), p. 73–91 en p. 168–187. |
Gent: Algemeene Boekhandel van Ad. Hoste, Uitgever Veldstraat 19, Gent. -39p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 | |
1889 | Mishi-Waka – Amerikaanse legende’ (verhalen), Iets over Godsdiensten in Noord-Amerika; (verhaal) | In: Nederlandsch Museum, 3de reeks III deel II (1889), p. 55–89. | |
1889 | ‘Eene Amerikaansche Verkiezing’ (verhaal) | In: Nederlandsch Museum, 3de reeks III deel I (1889),p. 215–224. | |
1889 | Twee Beesten. (verhaal) | In: Het Nederlandse Museum. Derde Reeks, Vierde Jg., 1890, d. I, p. 5-23. | |
1889 | De pokken.(verhaal)
1907: tweede druk, in de verhalenbundel Wroeging p. 121-137; Em. Quérido, Amsterdam. |
In: Het Nederlandse Museum. | |
1890 | Op den Senegal. reisschetsen en verhalen, bewerkt naar de onuitgegeven gedenkschriften van kapitein Richard. (verhaal) | In: Goeverneurs Oude Huisvriend (1890). | |
1891 | ‘Free Lunch’ (verhaal). | In: Het Nederlandse Museum. Vierde Reeks, Eerste Jg., 1891, d. I, p. 91-101. | |
1891 | Beter laat dan nooit. (verhaal)
Voor het eerst verschenen in Goeverneurs Oude Huisvriend (1890). |
Gent: Algemeene Boekhandel van Ad. Hoste.Uitgever. -37p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 | |
1893 | Het huwelijk van neef Perseyn. (verhaal) | Amsterdam: Van Holkema & Warendorf . Reeks: Warendorf’s Novellen-bibliotheek, nr. 44. Afmetingen: 19 x 12.50 (geniet) | |
1893 | Moeder. (novelle)
1894: Herdruk in Van Nu en Straks , Berqueman, Brussel, 1894, p. 17-24. |
In: Van Nu en Straks , Havermans, Brussel, 1893, p. 17-24. | |
1893 | Het recht van de sterkste. (roman) | Amsterdam: W. Versluys. – 237p. Afmetingen: 19.75 x 14 (ingenaaid) Druk. Typ. Th. A. Van Zeggelen (M.J.P. Van Sante)/Amsterdam. Ook gebonden: met bandontwerp door Henri van de Velde. | |
Overzicht latere drukken van ‘Het recht van de sterkste’ 1900: Toneelbewerking door Buysse zelf onder de titel ‘Maria’. Nooit opgevoerd, gepubliceerd in gepubliceerd in Tweemaandelijksch tijdschrift, 4, ii, 1900, p. 328-371. |
|||
1894 | De biezenstekker. (novelle).
1890: in De Nieuwe Gids, jg. 5 pp 186-212. |
Gent: Algemeene Boekhandel van Ad. Hoste, Uitgever Veldstraat 47, Gent. – 32p. Reeks: Bibliotheek van Nederlandsche letterkunde nr 7 (red. Pol de Mont. ) | |
1894 | Sursum corda ! 2 delen in één band. (roman) 1943: tweede uitgave: Brussel [1943 ], De Lage Landen | Amsterdam: P.N. van Kampen & Zoon. (Deel 1 pp. 1-218/Deel 2 pp. 1-184) Afmetingen: 19.25 x 13 | |
1895 | Wroeging. (verhalen)
Bevat de verhalen: Moeder; Wroeging; De Pokken; Het Gampelaarken en Op een zomeravond. |
’s-Gravenhage: Loman & Funke. -220p. Afmetingen: 19 x 13 | |
1895 | De plaatsvervangende vrederechter. (toneel)
1930: tweede uitgave in: Vier tooneelstukken, Het gezin van Paemel . Driekoningenavond . Sususususut! . De plaatsvervangende vrederechter, Gent, Van Rysselberghe & Rombaut. -237p. 1967: opgenomen in “Tweede Cyriel Buysse omnibus” Uitgever D.A.P. Reinaert |
||
1895 | Het socialisme en de Vlaamse landlieden. (essay)
Opgenomen in Verzameld Werk VII, 289-301. |
In: De Gids, jg. 1 (1895), p. 204-216;
|
|
1896 | Mea culpa. (roman)
1907: tweede druk.
[1925 ]: derde druk. 2018: tekstkritische uitgave bezorgd door Els van Damme en Yves T’Sjoen bij Uitgeverij Woolf te Antwerpen als tweede deel in de Cyriel Buyssebibliotheek. |
Amsterdam: H.J.W. Becht. -232p. Afmetingen: 19.25 x 13 (geïll. omslag) Snelpersdruk van C.A. Thieme te Nijmegen. | |
1897 | Op ‘t Blauwhuis. (roman) | ’s-Gravenhage: Loman & Funke. -260p. Afmetingen: 18.75 x 13 (geill. Omslag) | |
1898 | De zwarte kost. (koloniale novelle)
Electronisch beschikbaar: Cyriel Buysse, De zwarte kost · dbnl 2021: Heruitgave door het Davidsfonds te Leuven. |
Amsterdam: Van Holkema & Warendorf. -48p. Reeks: Warendorf’s Novellen-bibliotheek nr. 107. Afmetingen: 19 x 12.50 | |
1898 | Schoppenboer. (roman)
1974: tweede uitgave, in: Verzameld werk, deel 1, Brussel, A. Manteau,
1978: Derde uitgave bij Walter Beckers, Antwerpen in de reeks Vlaamse auteurs vol 90. Met een inleiding door A. Van Elslander en A.M. Musschoot. Met portretfoto – foto handschrift en 10 zw.-w foto’s. 1986: een aparte overdruk uit ‘Verzameld werk’ werd uitgegeven als “derde druk”: Antwerpen, A. Manteau in de reeks Grote Marnixpockets nr 292. |
Amsterdam: H.J.W. Becht. -304p. Afmetingen: 19 x 13 (gebonden in linnen kaft) | |
1899 | Uit Vlaanderen. (verhalenbundel)
Bevat: Een levensdroom; – De pijpelingjes; – De weddenschap; – De gevangenen; – De kikkers; – Pierke en Kootje; – Het paard; – De baanwachter; – De broodvervoerder; – Tragedie; – Dukske. 1985: De novelle ‘ Een levensdroom’ werd opgenomen in de anthologie ‘Tijden van beroering en andere naturalistische verhalen’ samengesteld door Romain Debbaut. Uitgever: A. Manteau nv pp 31-50 |
Amsterdam: H.J.W. Becht. – 234p. Afmetingen: 19 x 13 | |
1899 | Driekoningen-avond, drama in drie bedrijven (toneel) 1930: tweede uitgave in: Vier tooneelstukken, Het gezin van Paemel . Driekoningenavond . Sususususut! . De plaatsvervangende vrederechter, Gent, Van Rysselberghe & Rombaut. -237p. | In: Tweemaandelijksch Tijdschrift voor Letteren, Kunst en Wetenschap 5e jrg., deel 1, juli 1899, afl. 4.
|
|
1899 | Monsieur Hardamour. (verhaal)
1974-1982: opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 4, pp 456-484. |
In: Elsevier’s geïllustreerd Maandschrift, mei 1899 | |
1900 | Te lande. (verhalenbundel) Bevat: De biezenstekker (1894); – Van Alleijnes’ ziel; – Blanche; – De wraak van Permentier;- De verlossing | Amsterdam: [=1899 ], H.J.W. Becht. –VII-255p. Afmetingen: 19 x 13 | |
1900 | ‘n Leeuw van Vlaanderen. (roman) [1943 ] : tweede uitgave: Brussel, De Lage Landen | Amsterdam: P.N. van Kampen & Zoon. – 257p. Afmetingen: 19.50 x 13.50 (gebonden in linnen kaft) | |
1900 | Maria, drama in vijf bedrijven. (toneel)
Toneelbewerking door Buysse zelf van de roman ‘Het recht van de sterkste’. Nooit opgevoerd. |
In: Tweemaandelijksch Tijdschrift voor Letteren, Kunst en Wetenschap, 6e jrg., deel II – nov. 1900, afl. 6 pp. 328-371 | |
1901 | Van arme menschen. (verhalenbundel)
Bevat: Grueten Broos; – De opzichter der visserij; – ’t Beeldeken; – De eenzame; – Gruetmoeder Renske; – Op het kleine gehucht
1926: tweede druk: Bussum, C.A.J. van Dishoeck;
[1943]: derde uitgave: Brussel De Lage Landen. 1958: Het verhaal Grueten Broos werd geselecteerd in de bloemlezing Vlaamse Verhalen door André Demedts. (Uitgeverij Spectrum – Prismaboeken nr 335 pp 26-49) |
Amsterdam: P.N. van Kampen & Zoon. – 248p. Afmetingen: 19 x 13.25 (gebonden in linnen kaft) Typ. Zuid-Holl. Boek- en Handelsdrukkerij. | |
z j [1903] |
Het gezin Van Paemel. Drama in vier bedrijven. (toneel)
Uitgave met vele zetfouten |
Gent: Volksdrukkerij. – 53p. | |
Overzicht van de latere drukken van ‘Het gezin van Paemel’ 1902: Verscheen eerst in het Tweemaandelijksch tijdschrift, VIIIste jg., dl. 1 (jan.-febr.), p. 64-91 en 179-202.1913: In het Frans vertaald door Oscar Vincart als ‘La Famille de Paemel’ te Brussel bij Jean Meeuwissen 1930: tweede uitgave in: Vier tooneelstukken, Gent, Van Rysselberghe & Rombaut -237p. (zie aldaar) Deze uitgave sluit aan bij de tekst van het Tweemaandelijksch tijdschrift 1967: derde uitgave in: ‘Tweede Cyriel Buysse Omnibus’. Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij; (p. 167-212) 1980: vierde uitgave, in: Verzameld werk, deel 6, Brussel 1979 [=1980], Brussel, A. Manteau, (pp 767-821) met een inleiding en aantekeningen door dr. A.M. Musschoot. 1986: ‘Vijfde’ druk – een aparte overdruk uit het Verzameld werk – werd uitgegeven door A. Manteau te Antwerpen, met verscheidene oplagen. Van deze aparte zesde en nadien zevende druk zijn circa 4 000 exemplaren verkocht. |
|||
1903 | Daarna. (roman) | Amsterdam: Van Holkema & Warendorf. – 288p. Afmetingen: 20.50 x 14.50 (gebonden in linnen kaft, lederen rug en hoeken) Typ. Zuid-Holl. Boek- en Handelsdrukkerij. | |
1903 | Aan ‘t strand. (novelle)
De novelle ‘Aan ’t strand’ verschijnt hier voor het eerst. De uitgave bevat vier novellen: Aan ’t Strand, Moeder, Gampelaarken en Na een Zonnedroom. Deze publicatie krijgt een herdruk, dat staat vermeld op de voorpagina als ‘2e uitgaaf’. De datum van de herdrukken is echter nergens terug te vinden in deze uitgave. |
Uit: Gent: Vennootschap “Plantijn” . Korte Koestraat 3A. -40p. Reeks: Flandria’s novellen-bibliotheek nr. 30. Afmetingen: 19.50 x 12.50 (geniet) | |
1904 | Tusschen Leie en Schelde. (verhalenbundel)
Bevat: -De steunpilaren der ‘Ope van Vrede’; – Het roomwitte koetje; – De bedevaart naar Sint-Cornelius-Ten-Hove; – Paatros.
1930: 2de druk: Bussum, C.A.J. van Dishoeck;
[1943] : 3de uitgave: Brussel De Lage Landen. 1976: Het verhaal ‘De bedevaart naar Sint-Cornelius-Ten-Hove’ werd opgenomen in Omnibus Vlaamse Parel 2 1900/1940 D.A.P. Reinaert Uitgaven – Brussel pp 59-112 |
Amsterdam: Vennootschap “Letteren en Kunst”. – 185p. Afmetingen: 21 x 15.25 (gebonden in linnen kaft) Gedrukt bij van Piggelen en Heuvelink, te Arnhem. | |
1904 | Emile Zola. (essay) | Haarlem: Tjeenk Willink. – 388p. | |
1904 | De landverhuizers, dramatische optocht in drie taferelen. (toneel) | In: Groot Nederland, jaargang 2 Letterkundig Maandschrift voor den Nederlandschen stam. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1904 |
|
1904 | De sociale misdaad. (toneel)
Een bewerking van ‘De wraak van Permentier’ ( Uit Te lande, 1900) September 1896: De wraak van Permentier. Een psychologische studie van wraak. door Cyriel Buijsse. In: Tweemaandelijksch tijdschrift voor letteren, kunst, wetenschap en politiek – 3e jaargang deel 1, September 1896 aflevering 1. 1900: Opgenomen in de verhalenbundel ‘Te Lande’ |
||
1905 | Se non è vero… Tooneelspel in vier bedrijven. (toneel)
Cyriel Buysse en A.W.G. van Riemsdijk. ‘Se non è vero’ werd opgenomen in het zesde deel van het Verzameld Werk, p. 1065-1154. De inhoud van ‘Se non è vero’ is een bewerking van Buysses toneelstuk Familiedrama. Tooneelspel in drie bedrijven. (nooit uitgevoerd of uitgegeven) Het Letterenhuis bezit een geheel voltooid handschrift. |
Haarlem: Erven F. Bohn, T. -135p. | |
1905 | In de natuur. (verhalen)
Bandteekening van Herman Teirlinck
Bevat: In de natuur; – Z’n eigen boas zien;- ‘n Dorpje ( -Mijnheer de burgemeester-Jan Tamboer -Verkiezing-Het advertentiebriefje -Lauwegem tegen Bavel-Het hofje- Jocquier en zijn lief-‘Jonge juffers’–kransje); – Mijn beestjes (Poeti-De zwaluwtjes-De konijntjes-Het ‘lelijke eendje’; – Droomvisioenen (De boom-De muur- De uil)
1919: 2de druk 1971: Het verhaal ‘Verkiezing’ werd opgenomen in de bundel ’54 Vlaamse verhalen‘, deel 1, samengesteld door Karel Jonckheere en Marnix Gijsen, Uitgeverij Paris-Manteau, Antwerpen pp 107-112. |
Bussum: C.A.J. van Dishoeck; Brussel: L. J. Kryn. -245p. Afmetingen: 21.50 x 16 (ingenaaid) Boek-, Courant- en steendrukkerij G.J.Thieme, Nijmegen.1976: Het verhaal ‘Verkiezing’ wordt opgenomen in de anthologie ‘Zes sociale verhalen’ uitgegeven in de reeks caleidoscoop der Nederlandse letteren door Boekengilde De Clauwaert vzw te Leuven. | |
1906 | Het leven van Rozeke van Dalen. Roman in twee deelen. (roman) Bandversiering van Herman Teirlinck. | Bussum: [=1905] C.A.J. van Dishoeck. 2 vol. -217 en 214p. Afmetingen: 21 x 16 (gebonden in linnen kaft) Gedrukt bij G.J. Thieme, Nijmegen | |
Overzicht van de latere drukken van ‘Het leven van Rozeken van Dalen’ 1905: Voorgepubliceerd in Groot-Nederland, in jaargang III (1905), deel III, p. 1-69; 125-181; 249-316; 418-480. |
|||
1906 | Het Bolleken. (roman) – “’T Bolleken” op titelblad. Bandversiering van Herman Teirlinck. 1917:tweede druk bij Van Dishoeck. 1926: uitgave van de samenwerkende Maatschappij “Het Licht”, Lieven de Winne straat, 27 – Gent. Gedrukt in twee kolommen per bladzijde. 1928: derde druk bij Van Dishoeck.. [1943]: vierde uitgave: Brussel De Lage Landen; 1959 en 1967²,: vijfde uitgave Hasselt, Heideland, Vlaamse Pockets nr. 2; 1974 [=1975]: zesde uitgave, in: Verzameld werk, deel 2. Brussel, A. Manteau; 1985: zevende uitgave: Utrecht-Antwerpen, Veen, Amstel Klassiek) | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck. -235p.
Afmetingen: 21.25 x 16 (gebonden in linnen kaft)
Gedrukt te Leiden bij L.Van Nifterik Hz. VP Nr 2 |
|
1906 | ‘t Verdriet van meneer Ongena. (verhalen) | Brugge: C. Moeyaert. -44p.
Reeks: Nederlandsche Volksbibliotheek.
Afmetingen: 20.25 x 13.50 (ingenaaid)
’s Gravenhage: Drukkerij en Uitgevers Maatsch. “Voorburg” ’s Gravenhage N.V. Luxor en Emegor Reeks: Hollandsche novellen Afl II 15 maart 1906 2de jaargang Afmetingen 23.75 x 15 ( 50p.) |
|
1907 | Lente. (bundel) Bevat:- Lente – Obsessies – Het bezoek van engel Gabriël op aarde – Het hondje – Het slecht vijffrankstuk – De binder – Restitutie – De Stier – Berouw – Peetje Pruis – Van toekomst en verleden 1923: tweede druk. [1943]: derde uitgave: Brussel De Lage Landen; 1947: vierde uitgave: Amsterdam, C. Hofkamp; 1966: vijfde uitgave, in: Cyriel Buysse Omnibus, Brussel , D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij) | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck, NB. – 215 p. Afmetingen: 21.25 x 16 (gebonden in linnen kaft) Gedrukt te Leiden bij L.Van Nifterik Hz. | |
1908 | Het volle leven. (roman) Bandversiering van Herman Teirlinck. 1922: tweede druk. 1933: derde uitgave: Mechelen, Het Kompas (De Feniks nr. 6); 1966: vierde uitgave: Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij. | Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -233p. Afmetingen: 21 x 16 (gebonden in linnen kaft) | |
1908 | Het recht. (toneel) | ||
1909 | ‘k Herinner mij…(verhalen) Band-versiering van Herman Teirlinck. Bevat: -Meester Gevers; – De terugkomst ; – H.P. Burkes, Junior 1928: 2de druk. | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck. -170p. Afmetingen: 21.50 x 15.50 (ingebonden) Gedrukt te Leiden bij L.Van Nifterik Hz. | |
1909 | De eenzame. (novelle) Eerste afzonderlijke druk. Komt uit ‘Arme Menschen’ (1901) samen met “Klok, Klok – Een lustige boer” van Jan Boonen.(pp. 23-40) | Gent: Drukkerij “Plantijn” (Naamlooze Vennootschap) Korte Koestraat 3A, Gent. . pp. 22p. Reeks: Flandria’s novellen-bibliotheek nr. 105. Afmetingen: 18.75 x 12.25 (geniet) | |
1910 | Het “Ezelken”. Wat niet vergeten was. (roman) 1915: tweede druk. 1925: derde druk. [1942] : vierde uitgave: Bussum Van Dishoeck en Brussel, Volksuitgave “Sobeli” n.v.;-222p. 1962: vijfde uitgave: Antwerpen, S.M. Ontwikkeling en Amsterdam, Het Parool; 1971: zesde uitgave: Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven (Reinaert romanreeks nr. 219); Omslag Dirk Verstraete. | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck. -245p. Afmetingen: 21 x 15.50 (gebonden in linnen kaft) Leiden: Boekdrukkerij L.Van Nifterik Hz. | |
1910 | Contes des Pays-Bas. Illustrations de Henri Cassiers. | Paris. Edition d’Art, H. Piazza et Cie. -165p. | |
1911 | De vroolijke tocht. (reisverhaal) Bevat: De groote Chemineau ; – Op reis; – Een vriend; – Trompet-dilemma; – Hotel Des Postes; – Bazeilles; – Het Maas-departement; – Sandwiches-wee; – Spijkertjeswee; – Nancy ; – Landkaart en wegen; – Van Dijon naar Lyon; – Bergen; – Avignon; – Sur le pont d’ Avignon; – De pettenjagers; – De Riviera; – Grasse; – De bank betaalt; – “Le désert de la Crau”; – Arles; – Gevaarlijke menschen op reis; – Tarascon ;- Van Nîmes naar Carcassonne; – Fantasmagorie; – De idylle; – La foire de Saint-Girons; – Schrikwekkende ontmoeting; – De wonderstreek; – Lourdes; – Cambo; – Biarritz; – Even in ’t land van Alonzo; – Een geographische vergissing of waarom ik Fuenterrabia niet zag; – Terug; – Een nacht te Castel-Jaloux; – Het noorden in; – Akkerheiligen; – Parijs; – De laatste rit. | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck, -135p.
Afmetingen: 20 x 14 (gebonden in linnen kaft)
Leiden: N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hz.
1915: 2de druk;
1926: 3de druk. 2011: Uitgave Lannoo, Tielt (me de auto door Frankrijk nagereden door Michiel Hendryckx) gebundeld met De vroolijk tocht (1911); -Per auto (1913); -De laatste ronde (1923); -Rivièra impressies (1932). |
|
1911 | Stemmingen. (verhalenbundel) Bevat: – Niet tevreden; – Repetitieavond; – Louis; – Een illuzie;- Het koren; – Lentenacht; – Het vlindertje; – Het vogeltje; – De grootste kooi; – Soeur Marie-Perpétue; – Hadji Baba; – Het vlasliedje; – Nachtelijk oogstvisioen; – In de groote, sombere stad; – Herinnering; – Caecilia-nacht; – Langs de Leie; – Verhaal; – Het huisje; – De avondklokjes; – Plicht; – Mijmering; – De « Tsiepeugskes »; – Twee oudjes; – De katten; – Het eerste madeliefje; – De « Keurlawirkskes; | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck. -172p. Afmetingen: 20.50 x 15 N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hzn., Leiden 1929: 2de druk | |
1912 | Levensleer. (roman)
Auteurs: Virginie Loveling en Cyriel Buysse 1907: gepubliceerd in Groot Nederland onder de gezamenlijke pseudoniem Louis BONHEYDEN) |
Gent: Ad. Herckenrath, opv. van Ad. Hoste 41, Veldstraat Gent. 354p.
Afmetingen: 21 x 15.50 (ingenaaid) titelblad |
|
1912 | De nachtelijke aanranding. (roman) 1924: tweede druk. [1943]: derde uitgave: Brussel De Lage Landen; 1966: vierde uitgave, in: Cyriel Buysse Omnibus Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck. -183p. Afmetingen: 21 x 15.50 (ingebonden) Boek-, Courant- en steendrukkerij G.J.Thieme, Nijmegen | |
1913 | Per auto. (reisverhaal) Bevat: Vlaanderen (pp 1-6); – De nachtegaal; – Over de grens; – Amiens; – Om uit Lisieux te komen (pp. 7-22); – Normandië; – In Normandië en Bretagne (pp 23-34); – Langs de langen blinden weg; Penmarch ; In het verlaten dorpje; – De wraak van den schilder (pp 35-48); De reis werd voortgezet; – Frans provinciestadje (pp 49-56); De viervoudige ramp van Aurillac (pp 57-70); – De vreugde-ramp; De sportramp; De borden-ramp; De kinder-ramp; – La Bazalgette (pp 71-80); – MET MAETERLINCK; – Naar het zuiden (pp 81-115); – Naar Brugge (pp 116 – …); – Interview; – Bij de Maeterlincks te Nizza; | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck, Reisverhalen. -138p.
Afmetingen: 20 x 14 (ingebonden)
N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hzn., Leiden
1920: 2de druk. 2011: Uitgave Lannoo, Tielt (me de auto door Frankrijk nagereden door Michiel Hendryckx) gebundeld met De vroolijk tocht (1911); -Per auto (1913); -De laatste ronde (1923); -Rivièra impressies (1932). |
|
1913 | Van hoog en laag. Het eerste levensboek. (roman) 1930: tweede druk | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck. 3 bladen + 157p. Afmetingen: 21 x 16 N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hzn., Leiden. | |
1915 | Zomerleven. (poëtisch dagboek) Bandversiering van Willem-Frederik Gouwe. 1923: tweede druk. [1943]: derde uitgave: Brussel De Lage Landen; 1970: vierde uitgave, in: Vierde Cyriel Buysse Omnibus, Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij 2006: vijfde uitgave: Amsterdam-Antwerpen: Atlas. | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck, Dagboek. -312p. Afmetingen: 17.50 x 15 (gebonden in linnen kaft) Boek-, Courant- en steendrukkerij G.J.Thieme, Nijmegen | |
1915 | Oorlogsvizioenen. (Bundel)
Bevat: – De heren Bollekens in oorlogstijd; – Het oorlogshuwelijk van meneer Carthoen; – Rikiki; – De varkenskar ; – In de vuurlinie; – Burgerwacht-idylle; – De vrijwilliger; – De vlucht; – De moeder; – Singen… Singen!..;. – De terugkeer. 1994: De heren Bollekens in oorlogstijd, werd opgenomen in de anthologie De Grote Oorlog Novellen over 14-18, samengesteld door A.G. Christiaens en uitgegeven door het Davidsfonds, Leuven. (pp 65-102) |
Bussum: C.A.J. van Dishoeck. – 3 bladen + 251p. Afmetingen: 21 x 16 (gebonden in linnen kaft) Boek-, Courant- en steendrukkerij G.J.Thieme, Nijmegen | |
1916 | Een vroolijk drietal. (bundel) Bevat: – Plus-que-parfait; – Mijn oom Heliodoor; – Brutus; | Londen: Leopold B. Hill.2, Langham Place, London W. -118p. Reeks: Hill’s Belgische Bibliotheek Guilford The Woodbrid Press, LTD Printer Union des comités: Bitish Gifts for Belgian Soldiers Section: Livre du soldat. Afmetingen: 13.50 x 10.50 (ingenaaid) | |
1917 | Van een verloren zomer. (bundel oorlogsverhalen) Bevat: – Van een verloren zomer; – Het boek van den soldaat; – Naar Frankrijk; – “Lééé Boches”; – Parijs in oorlogstijd; – Naar het front; | Bussum: Uitgave van C.A.J. van Dishoeck, -2 bladen en 156p. Afmetingen: 21.25 x 15.50 (gebonden in linnen kaft) N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hzn., Leiden | |
1917 | Overwegende (verhaal)
1974-1982: opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 7, pp 502-504. |
In: Haagsche Post, 1 december 1917 | |
1917 | Een diner. (verhaal)
1974-1982: opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 7, pp 508-510. |
In: Haagsche Post, 15 december 1917 | |
1918 | De strijd. (verhaal) 1970: tweede uitgave, in: Vierde Cyriel Buysse Omnibus, Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij. | Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij. -206p. Reeks: Nimmer Dralende Reeks (Uitgave van C.A.J. van Dishoeck te Bussum). Afmetingen: 20.50 x 15 (gebonden in linnen kaft) | |
1918 | De roman van den schaatsenrijder. (verhaal)
1967: tweede uitgave, in : Tweede Cyriel Buysse Omnibus, Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij. 2009: Heruitgave bij Houtekiet/Atlas, Antwerpen, Amsterdam, met een nawoord van Joris van Parys. -171p. |
Amsterdam: Maatschappij voor goede en goedkoope Lectuur, -270p Reeks: “Nieuwe Romans”. Afmetingen: 18 x 12 (gebonden in linnen kaft) | |
1919 | De twee Pony’s. (verhalenbundel)
Bevat 3 verhalen: – De twee pony’s (pp 7-102); – De honderdjarige (pp 103 – 168); – Het visselken (pp 169-193); |
Amsterdam: J.M. Meulenhoff. -193p. Reeks: De Meulenhoff Editie Een algemeene bibliotheek nr 116. / De Vlaamsche boeken der Meulenhoff editie. Afmetingen: 17 x 10.50 (gebonden in harde kartonnen kaft- met stofomslag) | |
1920 | Plus-Que-Parfait. (verhaal) Eerste afzonderlijke druk. Op titelblad staat 1919 als uitgave datum vermeld Verscheen in ‘Een Vrolijk Drietal’ (1916) 1967: tweede druk, samen met Tantes, Brussel, D.A.P. Reinaert uitgaven, Reinaert romanreeks nr 173. | Antwerpen: S.V. Lectura, (Keizerstraat 16, Antwerpen). -80p. Reeks: Lectura nr 1 Afmetingen: 20.25 x 14 (ingenaaid) | |
1920 | Grote dagen (verhaal)
1974-1982: opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 6, pp 198-200. |
In: Groot Nederland 1920 | |
1920 | De held en de graaf. (verhaal)
1974-1982: opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 7, pp 780-781. |
In: De Telegraaf, 20 juni 1920 | |
1921 | Sususususut. (toneel) 1930: tweede uitgave in: Vier tooneelstukken, Het gezin van Paemel . Driekoningenavond . Sususususut! . De plaatsvervangende vrederechter, Gent, Van Rysselberghe & Rombaut; -237p. | In: Groot Nederland, 1921, XIX jrg. Deel II, blz. 441 – 455.
|
|
1921 | Jan Bron. (toneel) | In: Groot Nederland, 1921, XIX jrg. Deel II, blz. 237 – 267. | |
1921 | Een avondje. (verhaal)
1974-1982: Opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 7, pp 395-401. |
||
1921 | Zooals het was… (roman) 1975 [=1976] : tweede uitgave, in: Verzameld werk, deel 3, Brussel A. Manteau, 1983: waaruit een aparte overdruk werd uitgegeven als “derde druk”: Antwerpen, A. Manteau | Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij. -256p. Reeks: Nimmer Dralende Reeks (Uitgave van C.A.J. van Dishoeck te Bussum). Afmetingen: 20.50 x 15 (gebonden in linnen kaft) | |
1922 | Uit de bron. (verhalenbundel) Bevat: – De steen; – De “republiek” Oelegem; – De koe van dons; – ’t Verdriet van Meneer Ongena; – Guustje Bracht; – Op een zachte meiavond; – Brutus; – De zonsopgang; – La mort d’Hippolyte; – Patati; -Greutmoeder Renske;- Zomernacht; – De vischjes van Bobsico; – De doodkistmeisjes. Een oudejaarsavond-vertelling.; – Pieppo; – Jeugdherinnering;- De gevangenen; – De jeugd; – De nacht van 22 juli 1914; – De paniek; – Een plasje bloed in ’t zand; – Het gestolen Bosch; – Hot water; – Bij Meneer de Pastoor; – Fram; – Kerstnacht 1916; – De wilde katten van den Yser; – Met verlof; – De brief; – De majoor; – De Schot; – De Brabançonne; – Op een kerkhof in Vlaanderen; – Wat eeuwig is; | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut /Bussum: C.A.J. Van Dishoeck. -312p. Reeks: uitgave van het Willemsfonds nr. 160. (Uitg. Van Rysselberghe & Rombaut Gent Ad Hoste Gent) Afmetingen: 21 x 16 (gebonden in linnen kaft) | |
1923 | De laatste ronde. (reisverhalen) | Bussum: uitgave van C.A.J. van Dishoeck. -104p. N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hzn., Leiden (Vlaamse uitgave) Afmetingen: 20 x 13.50 (gebonden in linnen kaft) (Nederlandse uitgave) Zomerreeks Afmetingen: 19.50 x 13.50 | |
1923 | Super-indrukken van Parijs in 1923. (reisverhaal) | ||
1923 | De putter (verhaal)
1974-1982: Opgenomen in de verzamelde werk-editie Cyriel Buysse. Verzameld Werk 7 delen. Deel 5, pp 1225-1227. |
||
1924 | Tantes. (roman) | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut te Gent Kouter 1 (Hoek Vogelmarkt) -170p.
Afmetingen: 21.75 x 16 (ingenaaid)
Gent/Bussum: Van Rysselberghe & Rombaut en C.A.J. van Dishoeck. -170p. Afmetingen: 21 x 15.50 (gebonden) |
|
Overzicht van latere uitgaven van ‘Tantes’ 1924: Eerder was van de roman een voorpublikatie verschenen in Groot Nederland, jrg. XXII, 1924, d. I, p. 1-33; 113-135; 232-250; 393-417.1925: In het Frans vertaald door Aimé Colpaert: Les Tantes, La Renaissance du Livre, Bruxelles 1925 (Reeks: La Renaissance du Livre, nr. 32) 1937: Tweede ongewijzigde uitgave: Amsterdam, Em. Querido, Reeks: De Salamander; 1967: Derde uitgave, samen met de novelle ‘Plus-Que-Parfait’ bij D.A.P. Reinaert Uitgaven te Brussel in de Reinaert Romanreeks nr. 173; 1975 [=1976] : vierde uitgave, in gemoderniseerde spelling, in Buysses Verzameld werk, dl. 3, Brussel, A. Manteau, 1975, p. 363-482 1981: Uit Verzameld werk werd een aparte overdruk [vijfde druk] uitgegeven met een inleiding door Kees Fens, Antwerpen-Amsterdam, Elsevier-Manteau, en Antwerpen-Amsterdam 1982, Manteau; 1986: Zesde druk in in de bundel ‘Cyriel Buysse, Romans en verhalen’, uitgegeven door het Davidsfonds te Leuven 1996: 7de druk in Cyriel Buysse, Antwerpen-Amsterdam: Manteau en Meulenhoff. Reeks: Klassieken uit Vlaanderen 2. 2005: 8ste druk – Amsterdam-Antwerpen: Atlas. Reeks: De Twintigste eeuw nr 43 |
|||
1925 | Typen. (verhalenbundel) Bevat: – De houten pijp; – Het ei; – “Nonkelken”; – Guustje’s autotochtje; – Toatjes-pap; – De baanwachter; – Gehecht tot in den dood; – Vloaksken en het putje; – Een Rus in New-York; – Mijn oom Heliodoor; – Tickets; – De duifjes; – Een heel aardig grapje; – De eter; – Guust de Profane; – Uzubupu; – Plus-que-parfait; | Gent: Uitgave van Van Rysselberghe & Rombaut te Gent Kouter 1 (Hoek Vogelmarkt) -253p.
Afmetingen: 22 x 16 (ingenaaid)
Gent/Bussum: Van Rysselberghe & Rombaut en C.A.J. van Dishoeck. -170p. Afmetingen: 21 x 16 (gebonden) Colofon: Twintig exemplaren, genummerd van 1 tot 20, gedrukt op Hollandsch geschept Van Gelder-papier, en geteekend door den schrijver, werden in den handel gebracht. |
|
1925 | Emile Claus. Mijn broeder in Vlaanderen. (essay) | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut en Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -69p. Afmetingen: 25.25 x 19.50 Exemplaren op Japansch Papier, op Featherweight en gewone volksuitgave. | |
1926 | Uleken. Van oud en jong. (roman) 1966: tweede uitgave, in: Cyriel Buysse Omnibus, Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij. | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut en Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -205p. Afmetingen: 21 x 15 (gebonden) Drukkerij Erasmus, Gent Colofon: Twintig exemplaren, genummerd van 1 tot 20, gedrukt op Hollandsch geschept Van Gelder-papier, en geteekend door den schrijver, werden in den handel gebracht. | |
1927 | Kerels. (verhalenbundel) Bevat: – Sander Ouk en Soarel Lawwe; – Poapkens zondagsrust; – Het huis; – Parijs; – De operatie; – Huwelijksaanzoek; – De piano; – Dorpsmuziek; – Mijn!; – Het legaat; – Het zomerlief; – Van ’ t negende; – Bon soldaat; – Wit-geel-rood; – De filosoof Broes; – Het aangezicht van den dood; – De dood van Donder de beul; – Het varken; – Irène en de treurmarsch; | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut en Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -196p.
Afmetingen: 21.25 x 15.50 (gebonden)
Gent: Van Rysselberghe & Rombaut te Gent Kouter 1 (Hoek Vogelmarkt) Met een houtsnede door J. van de Veegaete Afmetingen: 21.75 x 16 (ingenaaid) Drukkerij Erasmus, Gent Colofon: Twintig exemplaren, genummerd van 1 tot 20, gedrukt op Hollandsch geschept Van Gelder-papier, en geteekend door den schrijver, werden in den handel gebracht |
|
1928 | Dierenliefde. (verhalenbundel) Bevat: – Poeti; – De zwaluwtjes; – De konijntjes; – Het “leelijke eendje”; – De uil; – De wilde katten van den IIser; – Pieppo; – Het paard; – Dukske; | Antwerpen: S.V. “Lectura”.. -80p. Afmetingen: 19 x 13.25 (gebonden in kartonnen kaft) Druk. Victor Resseler, Antwerpen. | |
1928 | De schandpaal. (roman)
1966 en 1968²: tweede uitgave: Hasselt Heideland, Vlaamse Pockets nr. 194 |
Gent: Van Rysselberghe & Rombaut en Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -227p.
Afmetingen: 21.50 x 16 (gebonden)
Gent: Van Rysselberghe & Rombaut te Gent Kouter 1 (Hoek Vogelmarkt) Afmetingen: 21.50 x 16 (ingenaaid – zachte kaft) N.V. Drukk. Erasmus, Ledeberg-Gent (Enkele exemplaren gedrukt op geschept papier van Pannekoek) |
|
1929 | Wat wij in Spanje en Marokko zagen. Cyriel Buysse en M.L.A. Barnardiston. (reisverhalen) Bevat: – Proloog; – De twee grote vrienden; – Médan; – El nachttrein de Lujo; – Spaansche lessen; – Madrid; – De Prado!; – Een zondag te Madrid; – De straat-muzikanten; – Naar de Guadarrama; – Tusschen Madrid en Cordoba; – Cordoba; – Sevilla; – Van Sevilla naar Algeciras; – Engeland in Spanje; – Van Gibraltar naar Tanger; – Tanger; – Marokko; – De groote Socco; – Van slangen en Amerikanen; – De witte Arabier; – De zwarte Arabier; – Rabat (Avondstemming); – Rabat en Salé; – De tuin der Oudaya; – De droom van Chella; – De jonge sultan; – Arabische metselaars; – De Souks te Rabat; – Carnaval te Rabat; – De gevangenen ; – Van Rabat naar Marrakech; – De Bléd; – De lastdieren van de Bléd; – Ramadan; – Marrakech; – De plaats Djemaa El Fna; – Feest in het pales Djamaï; – De Souks te Marrakech; – Azrou; – De gewonde reuzen in het woud van Azrou; – Meknès; – Tetouan; – Reis-misèretjes; (Ekipaghee – Hotel-misère – Lucifers-misère – Amerika über Alles) – Slotimpressies. Vragen en antwoorden; – Terugblik; | Bussum: N.V. Uitgevers–Mij. C.A.J. van Dishoeck, -145p. Afmetingen: 21.25 x 15.75 (ingenaaid) Colofon: van dit boek, gedrukt bij N.V. Boekdrukkerij v/h L.v. Nifterik Hzn., te Leiden zijn vijf genummerde ex. op geschept papier van Pannekoek overgedrukt. | |
1930 | Uit het leven. (verhalenbundel) Bevat: – In ’t Klein Congres; – De “Sperre”; – Pension de famille; – Monsieur Cocasse; – Micus; – Trio; – Het bruggetje; – Bien Vervaet; – Impiloko; – Oe-Oe en de Poover; – Sint-Pietersvuur; – Antiek; – De Peer; – Luuske Roose; – De nachtelijke visscher; – Het ras van den sterkste; – Het licht der verre stad; | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut en Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -237p.
Afmetingen: 21 x 16 (ingebonden)
Gent: Van Rysselberghe & Rombaut te Gent Kouter 1 (Hoek Vogelmarkt) Afmetingen: 20.50 x 15.50 (ingenaaid) N.V. Drukk. Erasmus, Ledeberg-Gent Colofon: Twintig exemplaren, genummerd van 1 tot 20, gedrukt op Hollandsch geschept Van Gelder-papier, en geteekend door den schrijver, werden in den handel gebracht |
|
1930 | Het gezin Van Paemel. (toneel)
Opgenomen in de bundel ‘Vier tooneelstukken. Het gezin van Paemel, Driekoningenavond. Sususususut ! De plaatsvervangende vrederechter. Inhoud: Het Gezin van Paemel (pp 7-86); Driekoningenavond (pp 87-130); Sususususut ! (pp 151-178) en De plaatsvervangende vrederechter (pp 179-235) |
Gent: Van Rysselberghe & Rombaut / Bussum: C.A.J. van Dishoeck. -237p.
Afmetingen: 22 x 16 (ingenaaid) |
|
1931 | Twee werelden. (roman) Met een portret van den schrijver naar een teekening van Jenny Montigny. 1967: tweede uitgave, in: Tweede Cyriel Buysse Omnibus, Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven en Amsterdam, L.J. Veen’s Uitgeversmij. | Gent: Van Rysselberghe & Rombaut. -301p. Afmetingen: 21 x 16 (gebonden in linnen kaft) N.V. Drukk. Erasmus, Ledeberg-Gent | |
1932 | Rivièra-impressies. (reisverhaal) |
Latere Uitgaven
Filmografie
1963 | Het gezin Van Paemel, televisie-opname (BRT) van een opvoering van het toneelstuk uit 1903 door het gezelschap van de KVS in Brussel.De primitieve registratie (zwart-wit) werd herhaaldelijk heruitgezonden en werd vooral door de meesterlijke vertolking van Robert Maes een stuk Vlaamse televisiegeschiedenis. Na de decennialange katholieke boycot van Buysses boeken betekende deze opname voor vele duizenden de onvergetelijke eerste kennismaking met zijn werk.Regie: Jo Dua Cast: o.a. Robert Maes (boer Van Paemel), Irma de Veirman (boerin Van Paemel), Bert Struys (Eduard), Lia Lee (Cordula), Jef Demedts (Masco), Cyriel van Gent (pastoor), Jan Reusens (veldwachter) Duur: ca. 90 minuten Eerste uitzending: 16 oktober 1963 (heruitzending 3 januari 1964) |
1972 | In de voetsporen van Cyriel Buysse, documentaire film (BRT), met sfeerbeelden uit Nevele en Deurle en korte interviews. De fragmenten uit het werk worden gelezen door Julien Schoenaerts.Regie: Juul Claes Scenario: Marc Galle Commentaarstem: Omer Grawet Duur: ca. 45 minuten |
1973 |
Driekoningenavond, TV-Film.
Regie: Jean-Pierre De Decker; Hugo Van Den Berghe. |
1975 |
Het recht van de sterkste, televisiefilm
Regie: Jean-Pierre De Decker & Herman Van den Berghe |
1983 | Lente, televisiefilm (BRT, reeks Made in Vlaanderen) naar de novelle (1907) uit de gelijknamige bundel Regie: Dré Poppe Scenario: Rudy Geldhof Vertolking: o.a. Chris Thys, Blanka Heirman, Dries Wieme, Jo de Meyere, Walter Cornelis Duur: ca. 55 minuten Eerste uitzending: 16 januari 1983 |
1984 | Tantes, televisiefilm (BRT, reeks Made in Vlaanderen) naar de roman uit 1924.Regie: Juul Claes Scenario: Rudy Geldhof Vertolking: o.a. Dora van der Groen (tante Clémence), Denise Deweerdt, Jenny Tanghe, Sien Eggers (Adrienne), Alex Wilequet Speelduur: ca. 60 minuten Eerste uitzending: 28 oktober 1984 |
1985 | Grueten Broos, televisiefilm (BRT) naar de novelle uit de bundel Van arme mensen, 1901 |
1987 | Het gezin Van Paemel, Vlaamse speelfilm naar het toneelstuk uit 1903
Regie: Paul Cammermans |
1988 | Het Bolleken , televisiefilm (BRT, reeks Made in Vlaanderen) naar de roman uit 1906. Regie: Marc Didden Scenario: Johan Kerkhof Vertolking: o.a. Johan Leysen (Meneer Vital), Antje de Boeck (Eleken), Willy Vandermeulen (Nonkelken) Speelduur: ca. 63 minuten Eerste uitzending: zondag 18 december 1988 |
2006 | Ten huize Goetgebuer, film naar de novelle Lente uit 1907. Buitenopnamen in de Oost-Vlaamse Leiestreek (o.a. in de buurt van het kasteel van Ooidonk)Regie: Peter de Kemel Première: 19 oktober 2006 in Deinze |
Overzicht per genre alfabetisch op titel
Romans/Verhalen
- Aan ’t strand (1903)
- Beter laat dan nooit (1891)
- Daarna (1903)
- De biezenstekker (1894)
- De eenzame (1909)
- De laatste ronde (reisverhaal 1923)
- De nachtelijke aanranding (roman 1912)
- De roman van den schaatsenrijder (1918)
- De schandpaal (roman 1928)
- De strijd (1918)
- De twee pony’s (bundel 1919)
- De vroolijke tocht (reisverhaal 1911)
- De zwarte kost (1898)
- Dierenliefde (bundel 1928)
- Een Leeuw van Vlaanderen (1900)
- Een vroolijk drietal (bundel 1916)
- Het bolleken (roman 1906)
- Het “ezelken”, wat niet vergeten was (roman 1910)
- Het huwelijk van neef Perseyn (1893)
- Het leven van Rozeke van Daelen (roman 1906)
- Het recht van den sterkste (roman 1893)
- Het verdriet van meneer Ongena (1906)
- Het volle leven (roman 1908)
- Ik herinner mij (bundel 1909)
- In de natuur (bundel 1905)
- Guusje en Zieneken. (1887)
- Kerels (bundel 1927)
- Lente (bundel 1907)
- Levensleer (roman met Virginie Loveling) (1911)
- Mea culpa (1896)
- Op ’t Blauwhuis (roman 1897)
- Oorlogsvizioenen (bundel 1915)
- Per auto (reisverhaal 1913)
- Plus-que-parfait (roman 1919)
- Rivièra-impressies (reisverhaal 1932)
- Schoppenboer (roman 1898)
- Stemmingen (bundel 1911)
- Sursum corda! (1894)
- Tantes (roman 1924)
- Te lande (bundel 1900)
- Tusschen Leie en Schelde (bundel 1904)
- Twee herinneringen uit Amerika (1888)
- Twee werelden (1931)
- Typen (1925)
- Uit de bron (bundel 1922)
- Uit het leven (bundel 1930)
- Uit Vlaanderen (bundel 1899)
- Uleken (roman 1926)
- Van arme menschen (1901)
- Van een verloren zomer (1917)
- Van hoog en laag (roman 1913)
- Wat wij in Spanje en Marokko zagen (bundel 1929)
- Wroeging (1895)
- Zomerleven (1915)
- Zooals het was… (roman 1921)
- Verzameld werk (7 delen) (1974-1982)
Toneel
- De landverhuizers (1904)
- De plaatsvervangende vrederechter (1895)
- De sociale misdaad (1904)
- Driekoningenavond (1899)
- Het recht (1908)
- Het gezin van Paemel (1903)
- Jan Bron (1921)
- Lente
- Maria (1900)
- Se non é vero… (1905)
- Sususususut (1921)
Andere Tijden een lang ongekend en onuitgegeven vervolg op Het Gezin Van Paemel (±1920)