Maakt deel uit van:naturalismesociale tendensen in de Vlaamse literatuurVan-Nu-en-Straks
EMMANUEL DE BOM
Antwerpen, 9 november 1868 – Kalmthout, 14 april 1953
Schrijver van romans, biografieën, essays en kritieken , journalist en bibliothecaris.
Hiervoor gebruikte hij tientallen pseudoniemen (Mane, Mendel, H. Ambeloke e.a.).
Tot zijn bekendere werken behoren ‘Wrakken’ uit 1898 en ‘Het levende Vlaanderen’ uit 1917. Biografieën van zijn hand verschenen over Henrik Ibsen, William Morris en Henri de Braekeleer.
Hij zette zich zijn leven lang in voor de Vlaams-culturele ontvoogdingsstrijd, o.m. via zijn engagement in de Antwerpse afdeling van Het Taalverbond. Daar was het overigens dat hij in contact kwam met Pol de Mont en vooral met August Vermeylen, met wie hij “Van Nu en Straks” zou oprichten.
Pseudoniemen: Janssens, Jan-Baptist (in: Onze Vlagge); D’Hooghe, Ernest (in: Ontwaking); Quilp Daniël (in: Ontwaking) Voor details zie rubriek A-Z Pseudoniemen lexicon
BIOGRAFIE
9 november 1868: Mane de Bom wordt geboren te Antwerpen als op een na de jongste van een gezin met negen kinderen, twee dochters en zeven zonen.
- Zijn vader Petrus De Bom (1825-1907) is kleermaker en het gezin woont in een roerige, vitale volksbuurt.
- Een fleurig beeld van het gezin en van Mane’s jeugd heeft hij zelf geschilderd in zijn laatste boek Het Land van Hambeloke, dat, al is het natuurlijk enigszins geromanceerd, in hoge mate autobiografisch is.
- Van huize uit wordt hij opgevoed in een geest van vrijzinnig liberalisme en romantische vlaamsgezindheid.
- Zijn schoolopleiding krijgt hij in het stedelijk onderwijs: gemeentelijke jongensschool nr 1 op de Kipdorpvest en de middelbare school in de Eikenstraat.
1886: Hij wordt op zeventienjarige leeftijd klerk op het tweede bureau bij de Stad Antwerpen.
1886-1887: Debuteert in bladen als Het Volksbelang, De Kleine Gazet, Noord en Zuid hoofdzakelijk met sentimenteel proza, maar ook met kritisch werk.
- Zijn allereerste publicaties gebeuren in december 1886 in het tijdschrift Noord en Zuid. (De Vlaamsche schoolbeweging. Eene bladzijde geschiedenis. 4 december 1886, p.1-2; – 11 december, pp. 1-2; – 18 december p.1-2: – 25 december p.1-2. En De toestand van het Nederlandsch in ons hooger ondewijs. 12 februari 1887, p.1-2.
1888: Publiceerde geregeld korte prozateksten greepjes uit het Antwerpse volksleven in de beproefde romantisch-realistische schrijftrant, in tijdschriften zoals “Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle”, “Nederlandsch Museum”, “De Vlaamsche School” en “De Vlaamsche Kunstbode”. (het vierde deel van de bibliografie geeft een overzicht van dit vroege werk in tijdschriften).
Daarna bleek hij al vlug een andere weg in te slaan die leidde naar het naturalisme.
Eind 1888 : De Bom kan op voordracht van Pol De Mont artikels over toneelkunst schrijven voor het liberale blad De Koophandel.
Maar zijn interesses gaan een andere weg op en die leidt naar het naturalisme.
1889: Wordt secretaris, als opvolger van August Gittée, van Het Taalverbond te Antwerpen.
- Het Taalverbond werd in 1887 gesticht als een soort ‘tegen-academie’ omdat velen de toen pas opgerichte Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal en Letterkunde te weinig liberaal vonden. Voorzitter werd Pol De Mont, Isidoor Teirlinck was ondervoorzitter en secretaris Auguste Gittée.
7 april 1890: Op deze algemene vergadering van Het Taalverbond ontmoet hij de 17-jarige August Vermeylen, toen nog leerling aan het Brusselse Atheneum. E. de Bom, toen klerk op het stadhuis te Antwerpen is dan tweeëntwintig jaar oud. Het klikt meteen. Vermeylen, die in Brussel een groepje angry young men om zich heen verzameld had zoals, Alfred Hegenscheidt en Gustaaf Schamelhout vindt in de boze jonge man uit Antwerpen precies wat hij zocht. En zie, ze smeden meteen plannen om een nieuw tijdschrift op te richten
September 1890: Ons Tooneel verscheen als Antwerps weekblad onder redactie van E. de Bom, A. Vermeylen en L. Krinkels, vanaf 14 september 1890. Het blad zou, tot 4 januari 1891, zeventien nummers tellen.
- Hij werkte zowaar ook een éénakter af – De Pessimist – een stuk waarin de invloed van de Duitse filosoof Schopenhauer (er is geen vrouw die deugd) nazindert, zij het dan dat het hoofdpersonage zich uiteindelijk bekeert tot het geloof in de vrouwelijke medemens. Het stuk werd in 1891 gepubliceerd door drukker-uitgever Buschmann.
1891: De intellectueel en artistiek begaafde de Bom werd al gauw opgemerkt door Jan van Rijswijck, Max Rooses en Pol de Mont, leidende figuren uit het Antwerpse vrijzinnige en liberale geestesleven.
Door hun bemiddeling kon hij in 1891 zijn overplaatsing krijgen naar de ‘Volksboekerij’.
Augustus 1891: Op het Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres, dat eind augustus te Gent werd gehouden, leert hij Leo Simons (1862-1932) kennen. Tijdens hun vriendschap – die meer dan 40 jaar zou duren – ondersteunden ze elkaars activiteiten: enerzijds krijgt de Nederlandse journalist-schrijver via Mane toegang tot de Vlaamse cultuur, anderzijds zet Simons zich in om Manes artikelen in Nederlandse publicaties geplaatst te krijgen.
1892: Overplaatsing naar de Stadsbibliotheek op het Conscienceplein, waardoor hij de gelegenheid kreeg om zijn te vroeg afgebroken studies aan te vullen door zelfstudie.
Werd medewerker aan het vrijzinnige, liberale blad ‘De Koophandel van Antwerpen’, waaraan de latere burgemeester Jan van Rijswijck toen verbonden was als vaste redacteur.
1893: ARTISTIEKE VERNIEUWINGEN ZETTEN ZICH DOOR
Emile Verhaeren publiceert de dichtbundel Les Campagnes Hallucinées – Edvard Munch exposeert te Brussel zijn beroemde doek De Schreeuw – Art nouveau meester Victor Horta bouwt zijn bekende Huis Tassel.
1893: Medeoprichter van het tijdschrift ‘Van Nu en Straks’
- De eerste reeks (1893-1894) was overwegend gewijd aan literatuur en beeldende kunst. De redactie bestond uit Cyriel Buysse, Emmanuel de Bom, Prosper Van Langendonck en August Vermeylen. Henry Van de Velde, James Ensor, Georges Minne en Jan Toorop zorgden voor de illustraties. Het was voor het eerst dat literatuur niet meer los werd gezien van andere (beeldende) kunsten.
- In de tweede reeks (1896-1901) kwam er onder meer Karel van de Woestijne bij. Herman Teirlinck debuteerde erin en ook Stijn Streuvels was een trouwe medewerker.
- Van Nu en Straks zal in amper tien jaar tijd zorgen voor een ware omwenteling in de Vlaamse cultuur en het fungeerde als katalysator voor de vrijzinnige en katholieke bladen die in dezelfde tijd ontstonden, vernieuwd of heropgericht werden.
De Boms beste prozawerk, waarmee hij als literator faam verwierf, ontstaat in de Van-Nu-en-Straksperiode en zou later nooit meer – zelfs niet in de late nabloei van zijn scheppingsdrang na 1940 – dit peil evenaren.
1898: Publicatie van Wrakken (1897), de kleine, pessimistische roman die zich afspeelt in het Antwerpse schipperskwartier. De roman wordt beschouwd als zijn belangrijkste werk, ook als een voorbeeld van het fin-de-siècle-naturalisme én als de eerste echte Vlaamse stadsroman.
24 augustus 1902: Huwelijk met Nora Aulit, dochter van een Hollandse moeder en een Antwerpse vader (overleden in 1899), gediplomeerde onderwijzeres maar werkzaam als bureeloverste in het familiale groothandelsbedrijf.
- Het huwelijk met Nora Aulit verloopt voor De Bom niet zo gelukkig. Nora Aulit blijkt een zwakke gezondheid te hebben en bovendien ontwikkelt ze een sterke neiging tot katholiek godsdienstfanatisme. Om aan die prangende omgeving te kunnen ontsnappen zal De Bom een dubbelleven leiden met zijn vriendin Emma Léonard, de jongere zuw van graficus Jos Léonard.
1903: Richt met dichter-bibliofiel Victor dela Montagne en Prof. Willem de Vreese het ‘Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen’ op. (1903-1911), waarvoor hij verscheidene bijdragen levert en dat hij mee uitbouwt tot een gezaghebbend vaktijdschrift.
1904 tot 1940: Werkt, in opvolging van Max Rooses als vast Antwerps correspondent voor de “Nieuwe Rotterdamse Courant“, waarin hij kronieken publiceert over het Vlaamse kunst- en geestesleven.
1904: Benoeming tot onderbibliothecaris.
Juni 1908: De Bom kon met Nora zijn intrek nemen in hun droomhuis in Kalmthout, Huis ten Heuvel was een romantische cottagewoning met een imposant pannendak en vele met witte houten luikjes afgezoomde ramen. Het lag op wandelafstand van het treinstation Heide.
1911 tot 1918: Hoofdbibliothecaris in de Stadsbibliotheek te Antwerpen, die onder zijn leiding een wetenschappelijke opbloei zou kennen.
1912: Spil van een grote Conscience-herdenking, waarbij hij instond voor de jubileum uitgave van de werken van Conscience en de tentoonstelling waarvoor hij met Eugeen de Bock en Marten Rudelsheim een uitgebreide catalogus opstelde. In deze catalogus opperde hij de idee tot het oprichten van het Museum voor Vlaamse Letterkunde, later het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (AMVC), vandaag het AMVC-Letterenhuis.
WERELDOORLOG I EN ZIJN NASLEEP
1914: Hoewel De Bom vermijdt om zich tijdens de oorlog op politiek terrein te bewegen, blijft hij in zijn teksten getuigen van zijn vlaamsgezindheid, sympathie voor het flamingantisme en voor het gematigde activisme (dat tegen de collaboratie met de bezetter gekant was).
- Hij ondertekent de petitie in 1916 voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit.
- Hij tekent in op de steunuitgave ‘Van aarde en hemel’ van René De Clercq (die door Minister Poullet als leraar was afgezet)
- Als melomaan en Benoit-bewonderaar organiseert hij in oktober 1917 een grootse uitvoering van het oratorium ‘De Schelde’, een initiatief dat al snel wordt gerecupereerd en ingebed in het propagandistische netwerk van activistische kringen.
1918: Door het stadsbestuur ontslagen met verlies van pensioenrechten omwille van zijn flamingantische sympathieën.
Het wordt een moeilijke periode. Naast zijn drukke werkzaamheden voor De Volksgazet , zet De Bom – in overleg met zijn vriend Wereldbibliotheek-uitgever Leo Simons – onder de titel Vlaamsche Bibliotheek een uitgavenreeks op van een 14-tal boeken, waaronder De Witte van Ernest Claes (1920).
- Chris Ceustermans schreef het hele verhaal in het Letterenhuis-tijdschrift Zacht Lawijd juni 2020 (jg. 19 nr 2) onder de titel Opkomst en ondergang van de Vlaamsche Bibliotheek. De ‘volkskracht’-droom van Leo Simons en Emmanuel de Bom. pp 45-64. Ook in zijn biografie ‘Emmanuel de Bom, De man die van mensen hield’ op pp 220-225.
1920 tot 1926: Door bemiddeling van Stijn Streuvels bij Camille Huysmans kan hij als redacteur van “De Volksgazet” aan de slag, waar de hoofdredacteur, de vlaamsgezinde socialist Willem Eekeleers hem de volle vrijheid geeft in het schrijven van zijn kronieken.
1925: Na heel wat gelobby wordt een oud idee – de oprichting van wat nu het Letterenhuis heet – principieel goedgekeurd. De opening zal echter pas in 1933 gebeuren. Ook valt de beslissing om aan De Bom (en ook aan Hubert Melis) de pensioenrechten terug te geven. Maar het uitblijven van eerherstel door herbenoeming tot hoofdbibliothecaris houdt de Bom in vast in zijn onbevredigende journalistenbestaan.
1926 – 1953 HET KAN TOCH VERKEREN
1 maart 1926: Wordt opnieuw aangesteld tot hoofdbibliothecaris van de Antwerpse Stadboekerij. De beslissing door de gemeenteraad was op 23 februari gevallen met de steun van de socialistische en katholieke fracties. De belgicistische pers, het Nationaal Verbond der Politieke Gevangen van den Oorlog en de Ligue Patrique Neutre protesteerden hevigmaar de socialistische pers steunde hem voluit.
Dit blijft hij tot zijn opruststelling in 1933. Lode Baekelmans volgt hem in die functie op.
1927: Publicatie van ‘Swane. Een woud legende in drie handelingen naar Stijn Streuvels’. (toneel)
Op p. 69 lezen we : “Deze lyrisch-dramatische transcriptie van zijn visionaire verhaal ‘Het Woud’ was van meet af aan, reeds bij de eerste lezing van ’s dichters handschrift – dat toen nog heette “De gesnekkerde Christus’ – in mijn verbeelding gegroeid,en biedt ik thans , als de bescheiden-kameraadschappelijke hulde van mijn oude bewondering, aan mijn vriend, meester Stijn Streuvels, in afwachting, dat een toondichter zich aan deze stof zal meten en er de gedroomde, intense en door woudklanken gedrenkte, muzikale atmosfeer om weven zal”.
- Op 19 januari 1933 had te Antwerpen de creatie plaats van het zangspel. De muziek werd geschreven door Maurits Schoemaker, de spelleiding berustte bij Lode Plaum, Hendrik Diels was de dirigent.
- Het stuk zal in het seizoen 1833-1934 nog een aantal keer hernomen worden (op 9 maart in aanwezigheid van de Koningin). In oktober 1933 maakte het N.I.R. er een opname van.
1929: Ontvangt de Oeuvreprijs voor letterkunde van de provincie Antwerpen.
1931-1941: Achtereenvolgens benoemd tot briefwisselend lid (1931); werkend lid (1935) van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. Benoemd tot onderbestuurder (1940) en bestuurder (1941)
5 november 1933: Sluit zijn bibliotheekleven af met de officiële opening van het Museum van de Vlaamsche Letterkunde – de voorloper van het huidige Letterenhuis – met een tentoonstelling over ‘Conscience en zijn tijdgenoten’.
1 december 1933: Legt zijn ambt als bibliothecaris bij de Stadsboekerij neer wegens het bereiken van de leeftijdsgrens.
De Bom blijft niet bij de pakken zitten.
- Hij sluit nieuwe vriendschappen zoals Maurice Gilliams, die een pakkend voorwoord schrijft voor de heruitgave van zijn roman ‘Wrakken’ (1938). De heruitgave werd een groot succes.
- Hij raakt bevriend met Frans De Ridder (1908-1980), die in 1933 onder de pseudoniem Frans Carolina Ridwit – in eigen beheer de roman Wereldsche mensen had uitgegeven, maar in de heersende economische malaise werkloos was geworden. Hij zal hem aan een job helpen en zijn tweede roman Landrotten (1937) bij de Wereldbibliotheek laten uitgeven.
- Samen met Gilliams maakt hij een bloemlezing van het werk van Arnold Sauwens (1939) en eveneens in 1939 verschijnt onder zijn redactie de thematische anthologie Vlaandren, o welig huis. Zooals Vlaamsche schrijvers hun land zien.
WERELDOORLOG II
1940: Ontvangt – enigszins tot zijn grote verbazing – de grote vijfjaarlijkse staatsprijs voor Vlaamse letterkunde, periode 1935-1939. In de jury zaten naast Filip de Pillecijn vooral mensen die De Bom genegen waren, Gerard Walschap, Maurice Gilliams, Arthur Cornette…
1941: De bekroning geeft hem een nieuw élan: in 1941 verschenen een bundel oudere verhalen onder de titel Scheldelucht en een essay Henri de Braekeleer en Antwerpen. Beiden werden uitgegeven door Uitgeverij Die Poorte, een uitgeverij van Antoon Thiry.
Ondertussen schrijft hij voort aan wat het vervolg zou moeten worden van zijn eerste roman Wrakken: Het land van Hambeloke
NA DE OORLOG
De Boms literaire carrière en invloed deemstert na 1945 langzaam weg. Hij wordt steeds zieker en zijn nieuwe publicaties gooien geen hoge ogen meer.
1946: Eindelijk verschijnt De Boms anecdotische herinneringsroman Het land van Hambeloke. Het wordt welwillend besproken door tal van recensenten, maar wel met reserves.
1947: Tusschen Licht en schaduw een bundel van oude bij elkaar gesprokkelde verhalen verscheen bij een kleine uitgeverij en ging haast onopgemerkt voorbij.
Zomer 1947: Opname in het Sint Vincentiusziekenhuis, waar hij zijn laatste prozatekst zal schrijven: Erica een autobiografisch verhaal over zijn waanzinnig wordende schoonzus.
- Via Gilliams – weet Ceustermans te melden – werd er, ter ere van De Boms 80ste verjaardag, een fragment van gepubliceerd in Nieuw Vlaams Tijdschrift, met een inleiding van Hubert Lampo.
Januari 1948: Koningin Juliana benoemt hem tot officier in de Orde van Oranje Nassau tijdens een huldefeest op de Nederlandse ambassade te Brussel.
1949: Wordt door de tijdelijke regent Karel, Prins van België, tot ‘commandeur der Kroonorde’ benoemd.
De Boms gezondheid blijft erg achteruit gaan.
14 april 1953: Emmanuel De Bom overlijdt in zijn villa Huis ten Heuvel te Kalmthout. Hij was vierentachtig.
BEKRONINGEN
- 1929: Oeuvreprijs voor letterkunde van de provincie Antwerpen.
- 1940: Vijfjaarlijkse staatsprijs voor Vlaamse letterkunde, periode 1935-1939.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- NEDWEB/Literatuur in context – Bom, Emmanuel de
- Emmanuel De Bom – Literair Gent
- Emmanuel De Bom – dbnl
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1901-2000, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1954-1955 (1954/55)
Referenties
- Rutten, M. & Weisgerber, J. 1988. Van Arm Vlaanderen tot De Voorstad groeit. De opbloei van de Vlaamse literatuur van Teirlinck-Stijns tot L.P. Boon (1888-1946). Antwerpen: De Standaard, p. 122-128.
- Anne-Marie Musschoot (red.): Emmanuel de Bom, 1868-1953, in: Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, vol. 113 (2003), nr. 3, p. 291-478.
- Jan Lampo, De omstreden uitvaart (en overtuiging) van Emmanuel de Bom, in Zuurvrij. Berichten uit het Letterenhuis nr 37, december 2019 pp. 84-91.
- Chris Ceustermans, De man die van mensen hield. Emmanuel de Bom. Biografie. Antwerpen: Uitgeverij Vrijdag, 2021 -454p.
- Jan Lampo, Clara. De geheime liefde van Emmanuel De Bom (1891-1895) Uitgever: Sterck & De Vreese, Gorredijk. -360p.
BIBLIOGRAFIE
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007.
- P. van Tichelen, Bibliografie van en over Emmanuel de Bom, in Versl. en Med. van de Kon. Vl. Ac. voor Taal- en Letterkunde, Gent 1944) blz. 65-382; afz. uitgave in de reeks: Werk van de Stedelijke Middelbare Bibliotheekschool van Antwerpen, III, Antwerpen 1947.
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Aanvullende bio- en bibliografische informatie kan men vinden in de volgende scripties:
- G. Goethals, Emmanuel de Bom als romancier, Leuven 1955;
- J.C. Sleeckx, Emmanuel de Bom (1868-1953). Bijdrage tot de kennis van zijn leven en werk tot 1901, Gent 1963;
- G. Huyskens, Het scheppend werk van Emmanuel de Bom, Luik 1964;
- L. Bockaert, Emmanuel de Boms werk gerecenseerd. Een literair-sociologische benadering, Gent 1975;
- Nachtegaele, De novellen en het korter proza van Emmanuel de Bom, Gent 1979.
De bibliografie telt 4 afdelingen
a. Scheppend werk (romans, verhalen, toneel)
b. Essayistisch werk
c. Uitgaven over boek- en bibliotheekwezen.
d. Publicaties in tijdschriften en kranten in 1888.Tot slot vindt u een overzicht per genre alfabetisch op titel gerangschikt.
Chronologisch overzicht
A. Scheppend werk (romans, verhalen, toneel)
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1889 | Antwerpsche zeden. De schavies. Onder pseudoniem MENDEL Illustratie van Paul Buschmann Sr. | Antwerpen: J.-E. Buschmann sa. -8p. Afmetingen: 24 x 16 Overdruk uit : De Vlaamsche school pp.27-29 | |
| 1889 | In onze achterbuurt. (Antwerpsche zeden). Onder pseudoniem MENDEL | Gent: A. Hoste. -10p. Afmetingen: 22.50 x 14 Overdruk uit: Nederlandsch Museum 1889 dl. I. pp.154-163. | |
| 1890 | Stormweer. (verhaal) | Gent: A. Hoste. -8p. Afmetingen: 22.50 x 14 Overdruk uit: Nederlandsch Museum 1890 dl I. pp. 246-250. | |
| 1890 | Een Hoofdstuk uit den roman van den Does. ? L. Tarara !
1941: Opgenomen in de verhalenbundel “Scheldelucht” pp 21-30 |
 |
Antwerpen: L. dela Montagne. -7p.
Afmetingen: 23 x 16
Overdruk uit: Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle, 1890-1891 pp. 256-262. Van Tichelen meldt: Dit stuk verwekte destijds eenige opspraak. Om die reden werd het dan ook in een gedeelte der afleveringen vervangen door twee sprookjes van Andersen: “De varkenshoeder” en “De prinses op de erwt”. |
| 1890 | Uit den jongen tijd der Vlaamsche beweging. (kroniek) Bevat: De “Vlaamsche mannen” uit ‘t “Zwart Peerdeken”. (pp.3-8); De razende Napoleon. [De “dichter” J.A. van der Borcht.] (pp. 9-13); Hoe Door van Rijswijck trouwde. (pp.14-19); Door in ruzie met zijn vrouw. (pp.19-22); Het manifest van ’t Nederlandsch Kunstverbond. (pp.23-26); Hoe de “Grievencommissie” tot stand kwam. (pp.26-29) |  |
Antwerpen: Drukkerij J.-E. Buschmann. -29p.
Afmetingen: 20 x 12 Overdruk uit: De Vlaamsche School, 1890 |
| 1890 | Alice. (verhaal)
1941: Opgenomen in de verhalenbundel “Scheldelucht” pp 41-50. |
Amsterdam: Meulenhoff & Co. -8p. Overdruk uit: De Nederlandsche Spectator, 22 november 1890 , pp. 391-393. | |
| 1891 | De pessimist: een akt. (toneel)
Opgedragen aan Cyriel Buysse. Onder pseudoniem VAN MANE  |
 |
Antwerpen: Drukker-uitgever J.-E. Buschmann sa. -32p. Afmetingen: 16.50 x 10.50 (katern vastgebonden met koordje) |
| 1896 | De daad. (verhaal) 1918: Opgenomen in de verhalenbundel ‘ Terugblik’ ,, pp. 21-38 |  |
Antwerpen: J.-E. Buschmann. -15p.
Afmetingen: 22.50 x 17 Overdruk uit : Van Nu en Straks. pp. 201-213. |
| 1896 | De beeldhouwer. (verhaal) 1918: Opgenomen in de verhalenbundel ‘ Terugblik’ , pp. 49-63 | Antwerpen: J.-E. Buschmann. -11p.
Afmetingen: 22.50 x 17 Overdruk uit : Van Nu en Straks. pp. 299-309. |
|
| 1898 | Wrakken. (roman) 1918: 2de uitgave als deel van ‘Terugblik’ (pp. 67-187) 1938: 3de druk door Wereldbibliotheek, Amsterdam en A. Manteau, Brussel. Met een inleiding van Maurice Gilliams. Afmetingen: 19.20 x 17.80 (gebonden, harde linnen band). -138p. Wordt vaak verkeerdelijk als eerste druk aangeboden. 1938: 4de druk door A. Manteau met een inleiding van Emiel Willekens. Afmetingen 18 x 13 (Gebonden met stofomslag) Reeks: Bouwstenen. -123p. |  |
Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -88p.
Overdruk uit: Van Nu en Straks ; nr. 3, 1898, p. 33-120. Afmetingen: 22 x 17.75 (ingenaaid) Drukkerij: J.-E. Buschmann, Antwerpen. Op het achterplat staat vermeld: Uitgave van het tweemaandelijksch tijdschrift VAN NU EN STRAKS; Gedrukt bij J.-E. Buschmann, Rijnpoortvest, Antwerpen. |
| 1901 | De barbaren. Moedwillig proza. | Antwerpen: Drukkerij J.B. Madou-Cop. 6p. Gepubliceerd als supplement bij Ontwaking n°5 10 maart 1901 | |
| 1902 | De kameraden. (Rugstudie) (verhaal)
1920,1925²: Opgenomen in heldere gezichten, pp.54-64 1940: Vertaald in het Frans door François Vermeulen als ‘Les camarades’ gepubliceerd in La Revue générale, jrg. LXXV, janvier, pp 22-29. Als overdruk gepubliceerd door L’Edition universelle te Brussel, 1940, 8p. |
 |
Antwerpen: Drukkerij J.B. Madou-Cop, Deurnestraat 15. -12p.
Overdruk uit: Ontwaking, 1902 pp 65-76. Afmetingen: 23.50 x 15 (geniet) 
|
| 1906 | Een moord. (novelle) Samen met: We gaan den heelen dag uit rijden / Haverschmidt, François. Verscheen later nog in: juni 1915: gepubliceerd in De Week, letterkundig bijvoegsel pp 3-4. 15 november 1915 pp 79-80; 21 november pp 93-94; 28 november : in Vlaamsch Leven, pp 105-106. 1920,1925²: Opgenomen in ‘Heldere gezichten’, pp.38-53 |
 |
Gent: Vennootschap “Plantyn” (Korte Koestraat 3A). -31p. (pp. 15-31)
Reeks: Flandria’s Novellen-Bibliotheek. – Gent; vol. 69.
Afmetingen: 19 x 12.50 (geniet)
|
| 1918 | Terugblik. (verhalen)
Omslagteekening Walter Vaes. Met een waarschuwing vooraan (pp.9-10) van de auteur. Bevat: Scheppingsdrang (pp.13-17); De daad (pp.21-38); De barbaren (pp.41-46); De beeldhouwer (pp. 49-63); Wrakken (pp. 67-187); Avond (pp.191-194); Inhoud p.195. |
 |
’s Gravenhage : W.-P. Van Stockum en Zoon ; Antwerpen : De Nederlandsche Boekhandel. -195p.
Reeks: Fonteine-uitgaven. –Gent; vol.3 Afmetingen: 18.75 x 12.50 (ingenaaid – zachte kaft met stofomslag) |
| 1919 | Een romance. (verhaal) 1920,1925²: Opgenomen in de verhalenbundel ‘heldere gezichten’, pp.7-31 |  |
Amsterdam: P.N. van Kampen en zoon. -18p.
Afmetingen:; 23 x 14.50 (geniet) Overdruk uit: De Gids, augustus 199,pp 196-213 |
| 1920 | Heldere Gezichten. (verhalen) Bevat: Een romance (pp.7-31); London (pp.32-37); Een moord (pp.38-53); De kameraden (pp.54-64); Het avondmaal der Twaalf Apostelen (pp.65-71); De piano (pp.72-81); Zigeunerleven (pp. 82-92); Van een wonderlik en avontuurlijke reize in Vlaanderen (pp.93-136); De Acht Zaligheden (pp.137-144); Oudejaarsavond (145-148); Inhoud p.149. 1925: 2de druk ibidem. In de reeks Nederlandse bibliotheek nr 474. | Amsterdam: Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur. -149p. Reeks: Vlaamsche bibliotheek. (onder leiding van E. de Bom) Afmetingen: 18.50 x 12 ( ingenaaid & gebonden met stofomslag) Drukkerij D. Devos – Van Kleef, Antwerpen | |
| 1927 | Swane. Een woud-legende in drie handelingen naar Stijn Streuvels. (toneel)
Met houtsneden van Frans Masereel. Het woud’ is een novelle uit Stijn Streuvels’ Zomerland (1900) Opdracht: Deze lyrisch-dramatische transcriptie van zijn visionaire verhaal “Het Woud “ was, van meet af aan, reeds bij de eerste lezing van ’s dichters handschrift – dat toen nog heette “De gesnekkerde Christus” – in mijn verbeelding opgegroeid, en bied ik thans, als de bescheiden kameraadschappelijke hulde van mijn oude bewondering, aan mijn vriend, meester Stijn Streuvels, in afwachting, dat een toondichter zich aan deze stof zal meten en er de gedroomde, intense en door woudklanken gedrenkte, muzikale atmosfeer om weven zal. |
|
Antwerpen: “De Sikkel.” –[IV] + 68 + [IV] / Santpoort: C.A.Mees.
Afmetingen: 26.50 x 19.40 (blauwgrijze omslag met titel en uitgeversmerk vooraan) Colofon: Van dit boek werd door de Firma J.-E. Buschmann voor “De Sikkel” gedrukt 300 exemplaren op Hollandsch papier van de Koninklijke Fabriek Pannekoek en C°, genummerd van 1 tot 300. 19 januari 1933: Creatie te Antwerpen van het zangspel. De muziek werd geschreven door Maurits Schoemaker, de spelleiding berustte bij Lode Plaum, Hendrik Diels was de dirigent. |
| 1938 | Wrakken. (roman)
Derde druk in Vlaanderen Met een inleiding van Maurice Gilliams. Portret van E. de Bom Inhoud: Inleiding van Maurice Gilliams (pp. 9-20); Wrakken (pp.21-138); Bibliographie (pp.139-141). 1898: 1ste druk Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. Overdruk uit: Van Nu en Straks ; nr. 3, 1898, p. 33-120. 1918: 2de druk Deel van ‘Terugblik’ bij ’s Gravenhage : W.-P. Van Stockum en Zoon ; Antwerpen : De Nederlandsche Boekhandel. |
Brussel: Uitgeversmaatschappij en Algemene importboekhandel A. Manteau. -144p.
Afmetingen: 20.50 x 14
Gewone uitgave: Engelsch papier en cochin letter. Luxe-uitgave: op Savoy antique. Colophon: ‘… Van deze derde uitgave, welk in October 1938 verscheen, werden 100 exemplaren op Savoy antique gedrukt, genummerd van 1 tot 100. De eerste tien exemplaren zijn niet in de handel. Drukkerij: V. van Dieren & Co, Antwerpen. |
|
| 1938 | Wrakken. (roman)
Derde druk voor Nederland Met een inleiding van Maurice Gilliams. Portret van E. de Bom Inhoud: Inleiding van Maurice Gilliams (pp. 9-20); Wrakken (pp.21-138). |
 |
Amsterdam: Wereldbibliotheek. -138p. Afmetingen: 19 x 12.50 |
| 1938 | De gouden medaillon. (verhaal)
November 1938: In: DW&B , pp 410-414 1941: Opgenomen in de verhalenbundel ‘Scheldelucht’, pp. 55-65. |
Overdruk uit: Dietsche Warande en Belfort. -8p. Afmetingen: 24 x 17.50 (geniet) | |
| 1939 | Mijn vriendje de jonge jood Ben. (verhaal) |  |
Arnhem: Van Loghum Slaterius.
Overdruk uit De Stem pp. 133-146 Afmetingen: 23.50 x 15 (geniet) |
| 1941 | Scheldelucht. (bundel verhalen) Bevat nog enkele schetsen van vóór Wrakken, maar ook een aantal nieuwe in een veel lichtere, bijna feestelijke toon van levensblije humor. Bevat: Scheldelucht. (pp.5-20); Tarara. (pp.21-30); De laatste. (pp.31-36); Venetiaansch feest aan de Schelde (pp.37-39); Alice. (pp.41-49); Moeder en zoon (pp 51-54); Het gouden medaillon (pp.55-65); ’t Was een Novemberavond. (pp. 67-74); Vijftig jaar later. (pp.75-81); Het millioen van P. Dansaert. (pp.83-91); Twee schetsen (I. Een Zaterdagnacht. II. Een Zondagmorgen). (pp.93-96); Van lang geleden… (97-121); De Lange pijp (pp.123-128); Inhoud p.129. |  |
Brussel: Uitgeversmij. A. Manteau.N.V. -130p.
Afmetingen: 19.50 x 13.50 (gebonden met stofomslag & ingenaaid – zachte kaft met flappen) Gedrukt op de persen van V. Van Dieren & Co. Venusstraat 27, Antwerpen. |
| 1941 | Op reis door het Vlaamsche land. (reisverhalen – jeugd)
Ingeleid, bewerkt en toegelicht door Fr. Closset. Inhoud: Inleiding van Fr(ançois) Closset. (pp.5-7); Op reis door het Vlaamsche land (pp. 9-80); Woordenlijst (pp. 1-12) 
|
(titelblad) |
Brussel: Uitgeversmij. A. Manteau.N.V. -80p.
Afmetingen: 19 x 12.75 (ingenaaid) Nota: Op reis door het Vlaamsche land is een herdruk uit ‘De Stad Antwerpen met de titel: De plezante reis door Vlaanderen. Waarachtig verhaal van zes jongens en zes meisjes uit Holland en Vlaanderen. 25 juni 1937, pp 508-509 – 2 juli pp 540-541 – 9 juli pp 572-573 – 16 juli pp 604-605 – 23 juli pp 636-637. |
| 1943 | De gelukkige Anselmus. (verhaal) | Amsterdam: P.N. van Kampen en zoon. -12p.
Afmetingen: 23 x 14 Overdruk uit De Gids, april 1943, pp 165-176 |
|
| 1946 | Het land van Hambeloke. (roman)
Waarin hij de kleurige folklore uit het Antwerpen van zijn jeugd doet herleven en verscheidene kostelijke typen tekent. Met teekeningen van Leo Bervoet. |
 |
Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -435p. Afmetingen: 23 x 14.50 (ingenaaid) |
| 1947 | Tusschen licht en donker. (verhalen)
Bevat ook een vertaling naar Villiers de l’Isle-Adam. Inhoud (klik op de scan): 
|
 |
Brussel: N.V. Uitgeverij “Het Pennoen” 25 Th. Rooseveltstraat.. -174p. Afmetingen: 24 x 15.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
B. Essayistisch werk.
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1889 | Hélène Swarth. (monografie) |  |
Antwerpen: Drukkerij J.-E. Buschmann. -24p.
Afmetingen: 24 x 16 (ingenaaid) Overdruk uit: De Vlaamsche School, 1889 pp 79-83 & 100-105. |
| 1893 | Hendrik Ibsen en zijn werk. Nota’s van Emmanuel de Bom. (Wetenschappelijke publicatie)
Met een portret des dichters.In den “Cercle d’études sociales” te Antwerpen las E. de Bom zijn arbeid voor in twee publieke conferenties. Opdracht: Aan L. Simons Mz., vriendschappelijk. Inhoud: [voorwoord ] (pp.1-4); I. Een en ander over zijn leven. Zijn eerste werken. (pp.5-19); II. De lyrisch dramatische trilogie. Keizer en Galileeër. (pp.20-53); III. De sociale drama’s (pp.54-66); IV. De familiedrama’s. (pp.67-91); Poging tot een algemeene karakterschets des dichters. (pp.92-105); Nawoord. (pp. 106-107); Inhoud. p.108. |
 |
Gent: Drukk.-uitg. Ad. Hoste / Amsterdam: Van Holkema et Warendorf . -109p.
Afmetingen: 20.50 x 13.80 (ingenaaid)
|
| 1893 | Literaire kunst. Zuster Bertha door Aletrino. | Antwerpen: L. dela Montagne. -4p. | |
| 1894 | Uit België. Ibsen-voorstellingen te Brussel – De veiling Leys te Antwerpen. Onder pseudoniem W. STEENACKERS | Amsterdam: Meulenhoff en Co. -8p.
Afmetingen: 19.50 x 12.50 Overdruk uit: De Nederlandsche Spectator 13 januari 1894, pp. 16-19. |
|
| 1906 | De zaak Edward Joris, [1906] Anoniem gepubliceerd. | Antwerpen: Antwerpsch Comiteit ter bevrijding van onzen landgenoot. -16p.
Afmetingen: 26 x 17 Drukkerij Flor Burton. |
|
| 1910 | Rond onze toren. (opstel)
Omslagtekening: Water Vaes. Bevat: Ter inleiding. (pp 1-2); Open brief aan den Heer Jan van Menten, hoofdopsteller van het “Handelsblad” van Antwerpen. (pp 3-16) |
 |
Antwerpen: Uitgever Victor Resseler. -16p.
Afmetingen: 18. x 11.20 (ingenaaid) Gedrukt in 1910 op de persen van VICTOR RESSELER, Lange Nieuwstraat, 56 te Antwerpen. Uit: Het Handelsblad van Antwerpen. 7 april 1910 p.2 |
| 1915 | Een bladzijde geschiedenis van Antwerpen, 7-9 october 1914.
Ten bate van het Antwerpsch Comiteit voor hulp. Ondertekend: van onzen E.d.B. correspondent. |
 |
Antwerpen: Uitgever Jos Van Loo, Regentstraat 9. -15p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (geniet) Drukkerij J.-E. Buschmann, Antwerpen. Overdruk uit: Nieuwe Rotterdamsche Courant. – 31 januari (1915) pp. 1-2 |
| 1917 | Het levende Vlaanderen. (korte stukjes over Vlaamse kunstenaars)
Met 29 afbeeldingen. Coverontwerp: Ph. Praag 
|
 |
Amsterdam: De Maatschappij voor goede en goedkoope Lectuur. [XII] + 332p.
Reeks: Nederlandsche Bibliotheek (onder leiding van L. Simons) vol nr 351 Afmetingen: 18 x 11.75 (ingenaaid & gebonden met stofomslag) Gedrukt ter drukkerij “De Degel” Amsterdam |
| 1917 | Peter Benoit. Een levensbeeld. (essay)
Oorspronkelijk geschreven als programmaboekje bij de opvoering van Benoits oratorium ‘De Schelde’ op 14 oktober 1917 in het Hyppodroompaleis. Overdruk uit: Peter Benoit. De Schelde. 14 october 1917, De Nederlandsche Boekhandel, pp.5-20. |
 |
Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. –23p. / Amsterdam: Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur.
Afmetingen: 21 x 14 (geniet) Drukk. Gust Janssens, Antwerpen. Gedrukt te Antwerpen bij Gust Janssens in 1917 |
| 1917 | Peter Benoit. De Schelde. 14 october 1917, De Nederlandsche Boekhandel
Bevat: Peter Benoit. Een levensbeeld door Emmanuel de Bom (pp 5-20); “De Schelde”. Muzikale ontleding door Lodewijk Ontrop; (pp 21-76); De Schelde. Historisch-fantastisch zanggedicht van Emmanuel Hiel, getoondicht door Peter Benoit (pp 77-95) en Vroegere uitvoeringen van “De Schelde” (pp 97-102). |
||
| 1925 | Nieuw Vlaanderen. Kunst en Leven. (essays)
Met een voorwoord van Eduard Anseele. (pp. 7-19)
 inhoud
|
 |
Brussel: Samenwerkende Vennootschap “De Wilde Roos” / Amsterdam: N. V. Uitgeversm. “Ontwikkeling”. -314p.
Afmetingen: 17.75 x 13.25 (ingenaaid) Samenw. Maatsch. Volksdrukkerij Hoogpoort; 27 , Gent. |
| 1927 | De moeder van Rubens. (essay)
Met een zwart-wit reproductie van een portret van Rubens geschilderd door Antoon Van Dijck tegenover het titelblad. |
 |
Gent: Drukkerij Erasmus. -7p.
Afmetingen: 23 x 18.50 (geniet) Overdruk uit Dietsche Warande en Belfort, september 1927, pp. 579-583 |
| z.d. 1929 |
Dagwerk voor Vlaanderen. Ontmoetingen en portretten.
Met een voorrede door Leo Simons: “Mane pp 7-9. Met 2 portretten van E. de Bom links “Mane” in 1898 als auteur van Wrakken en rechts “Mane” in 1928 als hoofd der Stadsboekerij van Antwerpen. = feestuitgave 9 november (1868-1928) 1942: Van deze uitgave wordt in 1942 door de uitgeversfirma A. Manteau te Brussel, een gedeelte van de oplage terug op de markt gebracht onder een nieuw omslag. Titelblad en inhoud bleven echter ongewijzigd. |
1929
1942 |
Amsterdam: Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur. z.d. [1929 ] -239p.
Afmetingen: 23 x 17.50 (gebonden – harde kaft) Drukkerii en binderij van de Wereldbibliotheek, Amsterdam. 
|
| Z.d. 1929 |
De psychologie van den Antwerpenaar.
Met teekeningen van Albert van Dijck. 1976: Herdruk bij Uitgeverij C. de Vries – Brouwers pvba te Antwerpen met als vermelding: “Dit boek werd, speciaal voor onze vrienden en relaties, herdrukt naar aanleiding van het dertigjarige bestaan van onze firma. Antwerpen, 1 april 1976.Tweede druk, met een beperkte oplage van 250 exemplaren. 
|
1929
1976 |
Antwerpen: “De Sikkel” / Santpoort, C.A. Mees. -48p.
Afmetingen: 19 x 13.50 Colophon: Van dit boek werden gedrukt op de persen van J.-E. Buschmann te Antwerpen, op Hollandsch papier van Pannekoek: 750 gewone exx., genummerd van 11 tot 760; 10 exx., met twee oorspronkelijke teekeningen van den illustrator, genummerd van I tot X. Dit is nummer… |
| 1932 | Volkskunst in Vlaanderen. Voordracht [gehouden] in de jaarlijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche letterkunde te Leiden den 8sten Juni 1932. |  |
Leiden: Boekhandel en drukkerij, voorheen E. J. Brill. -19p.
Afmetingen: 24.50 x 15.50 (gebrocheerd) Overgedrukt uit de Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1931-1932 |
| 1932 | De Vlaamsche letterkunde in den vreemde. (tekst van voordracht)
Overdruk uit: Verslagen en Mededeelingen [van de] Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, november 1932, pp. 1029-1054. |
 |
Gent: : N.V. v/h Vanderpoorten en Co., Pollepelstraat, 18, Gent. Afmetingen: 22 x 14 |
| 1938 | Ida von Düringsfeld. Een ooggetuige van de Vlaamsche romantiek. 1857-1862 en vlg. jaren.
Overdruk uit: Verslagen en Mededeelingen [van de] Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, Juli-Augustus 1938, pp.579-612 |
Ledeberg-Gent: Drukkerij Erasmus. -38p. Afmetingen 21 x 13.50 | |
| 1939 | Het leven van Max Rooses. (essay) | Schoten: Lombaerts. -16p. Overdruk uit: De gulden passer Nieuwe Reeks 1938-1939 p. 33-48. | |
| 1939 | Vlaandren, o welig huis. Zooals Vlaamsche schrijvers hun land zien. (thematische anthologie)
Met vele zwart-wit foto’s. |
 |
Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven: N.V. Standaard-Boekhandel / Amsterdam : Wereldbibliotheek. -319p.
Reeks: Wereldbibliotheek ; 695 |
| 1941 | “Volk van dichters”. (tekst van een voordracht)
Overdruk uit: Verslagen en Mededeelingen [van de] Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, April 1941, pp. 393-411 |
 |
Ledeberg-Gent: Drukkerij Erasmus. -23p. Afmetingen 21 x 13.50 |
| 1941 | Henri de Braekeleer en Antwerpen. (essay) Met portret op omslag: H. de Braekeleer en 9 platen binnenin. |  |
Antwerpen: Uitg. Bedrijf ‘Die Poorte’. –60p.
Afmetingen: 23 x 19 (ingenaaid met koordje) Colophon: Dit boek is het eerste van de Boekengilde “Die Poorte”, [VIIIste] jaargang 1941. Het werd gedrukt op de persen der drukkerij P. Lombaerts te Schoten bij Antwerpen. De reproducties uitgevoerd in lichtdruk, werden verzorgd door het huis E. Thill te Brussel. |
| 1942 | De Nederlandsche auteur Nico van Suchtelen. (tekst van een voordracht)
Overdruk uit: Verslagen en Mededeelingen [van de] Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, November-December 1942 pp. 605-619 |
 |
Ledeberg-Gent: Drukkerij Erasmus. -19p. Afmetingen 21.50 x 13.50 (gebrocheerd) |
| 1942 | Marten Melsen. Oolijk schilder van de boeren uit het polderland. (monografie)
Portret op de omslag: E. de Bom en M. Melsen , door M. Melsen.
|
 |
Brussel: Uitg. Henri Melsen –48p. + 8 gekleurde platen en 44 gewone platen, bijgevoegd na de tekst.
Afmetingen: 27 x 21.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1943 | Twee Antwerpsche schilders. Piet Verhaert en Charles Mertens.
Afbeelding op omslag: Palingbrug (1880) door P. Verhaert. Lezing gehouden ter gelegenheid van de opening der tentoonstelling gewijd aan het werk van P. Verhaert en Ch. Mertens op 19 december 1942, ingericht door het stadsbestuur van Antwerpen in het “Stedelijk Kunstsalon”. |
 |
Antwerpen-Brussel-Gent-Leuven: Standaard-Boekhandel. -32p. + 10 pag zwart-wit afbeeldingen
Afmetingen: 19.20 x 13.50 (ingenaaid) Reeks: Kunstenaars van heden nr 3 Drukkerij V. van Dieren & Co, Antwerpen. Uitgegeven in opdracht van “Volk en Kunst” en den “Interprovincialen Cultuurdienst”. |
| 1947 | Marten Melsen.Schilder van de boeren uit het Polderland. (tekst van een lezing)
Deze lezing werd gehouden in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten te Brussel, op 17 December 1942 (Kunst voor allen), en te Antwerpen op 21 Februari 1943. |
 |
Antwerpen: Uitgeverij De Sikkel. -29p.
Afmetingen: 17.60 x 13 (ingenaaid)
|
C. Uitgaven over boek- en bibliotheekwezen.
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1903 | Abraham Verhoeven, de eerste courantier van Europa? | Antwerpen: drukk. J.-E. Buschmann. -25p.
Afmetingen: 26.50 x 18 Overdruk uit: Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen, 1903 pp. 27-51 |
|
| 1904 | De tentoonstelling van het moderne boek in het museum Plantijn Moretus te Antwerpen.
Met portret en 18 afbeeldingen. Pp. 17-36: Eenige voorbeelden van modern drukwerk, tot toelichting. |
Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel / ’s Gravenhage: Martinus Nijhoff. -40p.
Afmetingen: 27 x 18 Overdruk uit: Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen 1904, 239-276 |
|
| 1905 | Verhoeveniana. | Antwerpen: drukk. J.-E. Buschmann. -7p.
Afmetingen: 27 x 18 Overdruk uit: Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen , 1905 pp 77-83 |
|
| 1905 | William Morris en zijn invloed op het boek. 1910: 2de druk, ibidem. | Antwerpen: J.-B. Madou-Cop. -41p.
Afmetingen: 22 x 18 Uit een voordracht, gehouden den 25sten September 1904 in het Museum Plantijn Moretus te Antwerpen, en den 27sten Maart 1905 te Den Haag. Overdruk uit: Ontwaking, 1905 pp. 201-219, 254-264, 364-371. |
|
| 1909 | Een berijmd epistel over strafuitvoeringen door de Inquisitie. | Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel / ’s Gravenhage: Martinus Nijhoff. -3p.
Afmetingen: 27 x 18 Overdruk uit: Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen, 1909, pp. 120-122. |
|
| 1909 | Paul Buschmann † [gevolgd door] Eenige uitgaven en drukken van de firma J.-E. Buschmann. | Antwerpen: drukk. J.-E. Buschmann. -5p.
Afmetingen: 27 x 18 Overdruk uit: Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen, 1909, pp. 294-298 |
|
| 1910 | William Morris en zijn invloed op het boek. Lezing gehouden in het Museum Plantijn Moretus te Antwerpen den 25sten September 1904 1905: 1ste druk |
Amsterdam: Ipenbuur en Van Seldam. -59p.
Afmetingen: 23 x 15 Colophon: Van dit boekje werden opgelegd 300 ex. op papier à la cuve en 20 genummerde ex. op Batchelor papier. Het werd als vierde deeltje van de mededeelingen over boekkunst gedrukt en uitgegeven door Ipenbuur en Van Seldam te Amsterdam en voltooid in Juni 1910. |
|
| 1912 | Hendrik Conscience. 1812-1912. Catalogus [van de] tentoonstelling. Anoniem; met medewerking van Eugeen de Bock en Marten Rudelsheim. | Antwerpen: drukk. J.-E. Buschmann. -245p. Afmetingen: 17..50 x 12.50 | |
| 1919 | De incunabelen of wiegedrukken van de hoofdbibliotheek der stad Antwerpen. Bibliografisch beschreven.
Met de medewerking van Hendrik Pottmeyer. Inhoud: Inleiding (pp.1-5); Literatuur (pp.5-6); Lijst der wiegedrukken en alphabetisch register (pp.7-34); Register en alphabetische lijst der drukkers. (pp.35-49). |
’s Gravenhage: Martinus Nijhoff. -49p.
Afmetingen: 25 x 16 Overdruk uit: Het Boek 1919, pp. 161-210 |
D. DE VROEGSTE GESCHRIFTEN
1886-1887
Noord en Zuid
- De Vlaamsche schoolbeweging. Eene bladzijde geschiedenis. 4 december 1886, p.1-2; – 11 december, pp. 1-2; – 18 december p.1-2: – 25 december p.1-2.
- De toestand van het Nederlandsch in ons hooger ondewijs. 12 februari 1887, p.1-2.
- Onze Prins kent Vlaamsch ! 18 februari 1887. P2
- Aan onze Brusselsche vrienden. 5 maart 1887, p.2
- Verregaande domheid. 19 maart 1887, p.3
- Volksgezang 2 april 1887, p.2
- De Vlaamsche Leeuw van den Ouden Stenweg. iD. p.3
- Naâperij. 9 april 1887, p.1
- Aan onze uitgevers. Id. p.1-2
- Aan de Zweep en andere confraters. Id. p.2
- Het Vlaamsch Verbond. Id. id.
- Onze tijdschriften. Id. p.3
1888
Volkskunde
- Van den halven haan. In: Volkskunde, jrg. 1, 1888, pp.151-153.
- Janneken en Mieken. In: Volkskunde, jrg. 1, 1888, pp.229-230.
- Van de schoone schildersdochter, van de booze zwarte Griet en van Kokodeike. In: Volkskunde, jrg. 1, 1888, pp. 175-177. (Later opgenomen in Dit zijn Vlaamsche wondersprookjes, Pol de Mont en Alfons De Cock, 1896, 1924²)
- Schelmsche vragen en antwoorden. In: Volkskunde, jrg. 1, 1888, pp.111.
- Spreekwoorden en zgswijzen uit “Baas Ganzendonck” In: Volkskunde, jrg. 1, 1888, pp.186
De Vlaamsche Kunstbode
- Een recht aangenaam avondje! Een schets. In: De Vlaamsche Kunstbode jrg.18, pp. 31-37
Het Volksbelang
- Sombere mijmeringen. In: Het Volksbelang, jrg. 22 11 februari 1888, letterkundig gedeelte “Hou ende Trou”. p.3
De Koophandel van Antwerpen
- Antwerpsche zeden. Een standje. 23-24 september 1888 p. 2
- Letterkundig praatje. Jan van Beers (22 februari 1821-14 november 1888) 23-24 september 1888 p. 3
- In en om Antwerpen. Burcht. (verzamelde indrukken) 2 october p3
De kleine gazet
- Pol de Mont in den vreemde. 17 juni 1888. P. 2; 24 juni 1888 p.3
- P.E.A. – Fantasiekes over Vlaamsch en onderwijs. In: De kleine gazet, 1 juli 1888 p. 3
Nederlandsch Museum
- Kerstnummer van de Portefeuille, kunst- en letterbode. Nederlandsch Museum, 1888, pp.127-30
- Loghem, M.G.L. van (Fiore della Neve). – Victor. Nederlandsch Museum, 1888, pp. 377-382.
- Germain-Lacoiur, J. – Les Clairières. Nederlandsch Museum, 1888, pp.382-384.
De Toekomst
- Gittée, August. –Vraagbaak tot het zamelen van Vlaamsche folklore of volkskunde. In: De Toekomst. Zevende reeks, II. Pp 297-299.
- Teirlinck, Isidoor. – Cilia, In: De Toekomst. Zevende reeks, II. Pp489-493.
1888-1889
Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle
- Oû kennissen, idylle. In: Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle, jrg. 11, 1888-1889, pp.365-378 V. Pseudoniem: Mendel;
OVERZICHT PER GENRE ALFABETISCH OP TITEL
Romans en verhalen
- Alice. (verhaal) 1890
- Antwerpsche zeden. De schavies. (verhaal) 1889
- De barbaren. Moedwillig proza. (verhaal) 1901
- De beeldhouwer. (verhaal) 1896
- De daad. (verhaal) 1896
- De gelukkige Anselmus (verhaal) 1943
- De gouden medaillon (verhaal) 1938
- De kameraden (rugstudie) (verhaal) 1902
- Een Hoofdstuk uit den roman van den Does. ? L. Tarara ! (verhaal) 1890
- Een moord. (novelle) 1906
- Een romance. (verhaal) 1919
- Heldere Gezichten. (verhalenbundel) 1920
- Het land van Hambeloke. (roman) 1946
- In onze achterbuurt. (Antwerpsche zeden). (verhaal) 1889
- Mijn vriendje de jonge jood Ben (verhaal) 1939
- Op reis door het Vlaamsche land (reisverhalen – jeugd) 1941
- Scheldelucht. (verhalenbundel) 1941
- Stormweer. (verhaal) 1890
- Terugblik. (verhalenbundel) 1918
- Tussen licht en donker. (verhalenbundel) 1947
- Uit den jongen tijd der Vlaamsche beweging. (verhaal) 1890
- Wrakken. (roman) 1898, 1918, 1938.
Toneel
- De pessimist: een akt. (toneel) 1891
- Een woud legende in drie handelingen naar Stijn Streuvels. (toneel) 1927
Essays
- Een bladzijde geschiedenis van Antwerpen, 7-9 october 1914. 1915
- Dagwerk voor Vlaanderen. Feestuitgave (9 november) (1868-1928)
- De moeder van Rubens. (essay) 1927
- De Nederlandsche auteur Nico van Suchtelen. 1942
- De psychologie van den Antwerpenaar. (essay) 1929
- De Vlaamsche letterkunde in den vreemde. 1932
- De zaak Edward Joris 1906
- Hélène Swarth 1889
- Hendrik Ibsen en zijn werk. Nota’s. (essay) 1893
- Henri de Braekeleer en Antwerpen. (essay) 1941
- Het levende Vlaanderen (essay) 1917
- Het leven van Max Rooses. (essay) 1940
- Ida von Düringsfeld. Een ooggetuige van de Vlaamsche romantiek. 1857-1862 en vlg. jaren. 1938
- Literaire kunst. Zuster Bertha door Aletrino. 1893
- Marten Melsen. Oolijk schilder van de boeren uit het polderland. (essay) 1942
- Nieuw Vlaanderen. Kunst en Leven.(essays) 1925
- Ontmoetingen en portretten. (essays)1928
- Rond onzen toren (essays) 1910
- Twee Antwerpsche schilders. Piet Verhaert en Charles Mertens. 1943
- Uit België. Ibsen-voorstellingen te Brussel – De veiling Leys te Antwerpen. 1894
- Volkskunst in Vlaanderen. 1932
Uitgaven over boek- en bibliotheekwezen
- Abraham Verhoeven, de eerste courantier van Europa? 1903
- De incunabelen of wiegedrukken van de hoofdbibliotheek der stad Antwerpen. Bibliografisch beschreven. (1919)
- De tentoonstelling van het moderne boek in het museum Plantijn Moretus te Antwerpen.
- Met portret en 18 afbeeldingen. 1904
- Een berijmd epistel over strafuitvoeringen door de Inquisitie. 1909
- Hendrik Conscience. 1812-1912. Catalogus [van de] tentoonstelling. (1912)
- Paul Buschmann † [gevolgd door] Eenige uitgaven en drukken van de firma J.-E. Buschmann. (1909)
- Verhoeveniana. 1905
- William Morris en zijn invloed op het boek. (essay) 1905, 1910²
