Maakt deel uit van:de kempische vertellersLierse schrijvers

Gustaaf  SEGERS

Hoogstraten, 29 December 1848 – Hoogstraten, 3 april 1930

 

Vondelkenner – leraar – letterkundige & pedagoog

Wordt beschouwd als schrijver uit de tweede realistische generatie waarvan de hoofdfiguren Tony Bergmann, Virginie Loveling, Wazenaar, Isidoor Teirlinck en Reimond Stijns waren.

Naast zijn scheppend werk (romans, novellen, verhalen) schreef hij talrijke essays over opvoedkunde, onderwijs en taalonderwijs.  Hij verhief herhaaldelijk zijn stem tegen het aanleren van een tweede taal in het lager onderwijs, omdat zulks – naar zijn mening – een degelijk kennis van de moedertaal in de weg stond.

Publiceerde een dertigtal lezingen en opstellen over Joost van den Vondel.

 

BIOGRAFIE

29 December 1848:  Gustaaf Jan Segers wordt geboren te Hoogstraten.

26 Maart 1868: Verwerft zijn diploma als onderwijzer aan de staatsnormaalschool te Lier, waar hij door schrijver als Domien Sleeckx, die er leraar Nederlands was, diepgaand beïnvloed werd.

1968: Gaat aan de slag als gemeente-onderwijzer te Leuven.

1873: Het tijdschrift De Vlaamsche Kunstbode publiceert zijn eerste verhaal Jan Smeesters.

1874: Doet mee aan de letterkundige prijskamp van de Leuvense rederijkerskamer Het Kersouwken met een romantisch verhaaltje Hergarde. Het wordt bekroond en opgenomen in de bundel van bekroonde prozastukken. (Uitgave: K. Peeters te Leuven)

5 Juni 1875: Wordt benoemd als gemeente-onderwijzer te Antwerpen.

24 September 1879: Aanstelling als leraar van Nederlandse taal- en letterkunde en van Duitse taal aan de Normaalschool te Lier.

1879: Zijn debuutbundel ‘Dorpsgeschiedenissen’, – opgedragen aan Domien Sleeckx -, valt op door zijn gevarieerde thematiek, zijn dynamische verteltrant en zijn voor die jaren modern taalgebruik.

• Een veelbelovend debuut.

1882: Publicatie van de verhalenbundel ‘In de Kempen’.

• Segers tekorten komen aan de oppervlakte: een al te rudimentaire psychologie en oppervlakkigheid in de realistische observatie (zoals in ‘Twee vrienden’ of structurele hiaten zoals in de novelle ‘In den bonten os’
• Zijn sterk punt evenwel is dat hij de Kempische mentaliteit goed kan weergeven, zodat de gebreken en de kwaliteiten van zijn vertelkunst elkaar in evenwicht houden.

1887: Publiceert zijn eerste essay over Joost van den Vondel.

• Vele publicaties over “’s Landts grootsten poëet” zullen volgen. Allen zijn ze van vulgariserende aard, gericht om de lezer voor deze dichter warm te maken.
• In 1894 bespreekt hij Vondels persoonlijkheid. In 1896 Het nationalisme van Vondel. In 1899 Vondel als opvoedkundige en zo gaat het voort tot in 1929.

In de bibliografie vindt u een overzicht van zijn publicaties over Vondel

1890:  Publicatie van de roman ‘Twee beren’

• Ondanks de lichtelijke volksopvoedende tendens is het een voortreffelijke dramatisch verhaal over twee stropers, vader en zoon Uyterelst, die door hun woeste en ongenaakbare bestaan zowel vrees inboezemen als respect afdwingen.
• De roman is documentair interessant omdat Segers er in slaagt om het wilde en tragische stropers- en smokkelaarsleven op de grensdorpen in al zijn couleur locale weer te geven. Daarenboven krijgen we hier te maken met een sober maar krachtig realisme. (zie: smaakmaker)

1895: Bij Bouchery te Antwerpen verschijnt de novelle  Mie Katrien.

• Mie Katrien is een dappere vrouw van een luie bezembinder. Ze werkt en wroet voor drie, brengt een hele bende kinderen groot en wanneer ze later, oud en versleten, bij haar kinderen gaat inwonen, voelt ze dat ze overal te veel is. Ze verkiest dan ook eenzaam te gaan sterven in ’t Godshuis.

1896: Publicatie van  ‘De familie De Meulenaere’

• Een erg zwaar en donker verhaal over geldzucht en egoïsme, over verwaandheid en koppigheid. Boer De Meulenaere is tegen het huwelijk van zijn dochter Marie, omdat hierdoor al zijn inkomsten afgesneden worden, maar wil wel dat zijn andere dochter Jozefien tegen haar zin met een rijke boer trouwt, omdat die hem uit zijn financiële beslommeringen kan helpen.

1900: Publicatie van ‘ Bij de Kempenaers’.

• Duidelijke realistische inslag, met uitzondering van enkele melodramatische passages en van een slot, dat ontsierd wordt door een heuse deus-ex-machina-truc.
• We leren een Kempische herenboer kennen in zijn gelddenken en hoe deze ingesteldheid de vrijages van zijn dochters negatief beïnvloedt. Het is dan ook niet erg consequent dat de auteur de knappe maar onbemiddelde hoofdpretendent plots laat erven om de intrige positief te kunnen afronden.

November 1900:  G. Segers wordt werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Het laatste decennium voor WOI profileert Segers zich als volksauteur.

• In ‘De Vlaamsche volksroman’ schrijft hij dat het volk zich in het werk van de Vlaamse romancier moet kunnen terugvinden. De auteurs hebben tot taak hun lezers te verheffen door de menselijke natuur naar waarheid uit te beelden, zonder zich te vermeien in het walgelijke en het abnormale.
• Deze benadering houdt aan het concept ‘gezond realismus’ hoewel het bij Segers scherper uitvalt dan bij zijn leermeester Domien Sleeckx.
• Hiermee distantieert hij zich nadrukkelijk van het naturalisme. Als gevolg hiervan is dat zijn verhaalkunst nog nauwelijks evolueert en de verdere evolutie van het Vlaamse proza aan hem voorbijgaat.

1907: Publicatie van ‘Kolen in de Kempen & Kee’

• Langzaamaan valt het oubollige karakter van zijn verhalen op. In ‘Kolen in de Kempen’ larderen Conscience-achtige passages de realistische observatie (“de zoen, die zij hem terugschonk, was even zuiver als de hei aan hunne voeten”). In ‘Kee’ is het de paternalistische ingesteldheid die voor die tijd aftands overkomt.

1910: Publicatie van ‘Hoe men  burgemeester wordt’.

1912: Publicatie van ‘Gebroeders en gezusters’

• Beide novellen zijn een genadeloze hekeling van landelijke notabelen en dorpsfamilies die slechts één afgod kennen: geld. Hier toont de auteur zich een consequente realist.

1912: Publicatie van ‘Een Kempisch kunstenaar’

• Helaas is in deze roman, met een ronduit onmogelijke en slecht gestructureerde intrige, geen greintje van dat consequente realisme meer te bespeuren.
• Een veelbelovend landelijk kunstschilder, van degelijker factuur dan de zgn. “puntjeszetters, blauwververs en futuristen”, treedt na veel moeilijkheden in het huwelijk met een wees- en adoptiekind, dat tijdens haar huwelijksreis haar adellijke moeder en dito Venetiaanse familie terugvindt.
• Dit bedenkelijk amalgaam van kunstenaarsroman, landelijke idylle en kosmopolitisch reisverhaal is grotendeels een verloochening van Segers’ eigen beginselen, aangezien hier van enig “gezond realismus” geen sprake meer is.

1910:  Th. Coopman en L. Scharpé, schetsen hem in hun  ‘Geschiedenis der Vlaamsche letterkunde (1910) ‘ als:

“…dezen zoon der stille heide, welke hij, van kindsbeen af, doorkruist had in het gezelschap van zijnen vader, die bakker was en de vertegenwoordiger eener verzekeringsmaatschappij. In de uitgestrekte streek was de spoorweg, destijds, eene ongekende weelde. Zelfs de steenweg, waarover de hotse-botsende huifkar rolde, behoorde tot de zeldzaamheden. Van dorp tot dorp, door de dennebosschen, liep de kronkelende zandweg heen, over de onafzienbare heide die of geblakerd lag onder de Zomerzon of opgezweept werd door den sneeuwstorm. Geen wonder, dat Segers, zeer jong nog, zijne indrukken trachtte te belichamen. Hij had de heide lief, en was te huis op al de plekken waar de Kempische boer leeft, slaaft en feest viert, lijdt en geniet. Dien mensch zal hij schetsen en schilderen, waarheidgetrouw; talrijke korte en langere verhalen daaraan besteden; in deze, evenals in den roman, zoo eenvoudig mogelijk vertellen; geen menschelijk gebrek verdonkeren of verslechten, geen oud-vaderlijke deugd verdichterlijken; nooit phantaseeren; van de Kempenaars geene poppen maken; wèl ze teekenen zooals zij zijn uiterlijk en innerlijk, zonder eenig zweemsel van steedsche gedachten en gevoelens. Evenmin zal de schrijver taal en stijl opsmukken, en die oprechtheid in en vòor alles, maken zijne talrijke verhalen, over het geheel, tot verdienstelijk werk.”

ZIJN OUDERDOMSWERK

De meeste landelijke novellen en romans na WOI blijven erg vlak en overstijgen zelden het peil van de volksliteratuur.

• De diverse publicaties in de reeksen “Kempische boeren en boerinnen” en “In onze dorpen en gehuchten” zijn bewust in katholieke geest geschreven. In de inleiding tot “Een kostelijk stuk” (1928) geeft hij de lezer zelfs de raad “slechte boeken” uit zijn woning te weren.

Twee werken uit deze laatste literaire periode verdienen een aparte vermelding:

De Kempische wereld (1917), ingeleid door Hugo Verriest.

• De verhalen –hoewel thematisch dezelfde als vroeger- munten uit in rake observaties van menselijke relaties en toestanden.
  • Het verhaal ‘Luitenant van Tilt’ vertelt hoe een gehaaide naaister uit de escapades van een vrouwziek douanier maximaal profijt weet te halen.
  • De novelle ‘Suzanne Bal en haar broeder’  is een aardige landelijke milieutekening rond een chagrijnige boerenvrouw die door haar pientere broer van een fataal huwelijk wordt afgehouden.  

De Heistee (1924), een landelijke familieroman

• Schetst de materiële opgang van een armelijk boerengeslacht, dat eens tot aanzien en rijkdom gekomen, door familiale twisten dreigt te onder te gaan.
• Het eerste deel is overtuigend verteld en de instinctmatige drang van de gezinsleden om er te komen wordt prangend weergegeven. Het tweede deel echter verliest aan spankracht doordat de auteur al te ostentatief een pastoor als grote verzoener laat optreden.

3 april 1930: Overlijdt in zijn geboortedorp te Hoogstraten.

Gustaaf Segers heeft een zeer omvangrijk oeuvre bij elkaar geschreven. Zeker als men naast de afzonderlijk verschenen romans, novellen- en verhalenbundels ook rekening houdt met de talrijke overdrukken uit tijdschriften, vooral uit de ‘Vlaamsche Kunstbode’  en ‘De Tijdspiegel’. Het literair niveau van de publicatiestroom is erg ongelijk en laat met de jaren steeds meer te wensen over.

Toch geeft zijn werk in zijn totaliteit een waarachtig zij het weinig vleiend beeld van de Antwerpse Kempen en zijn landelijke bevolking.

Zijn soms erg realistische observaties – die in zijn verhalen dikwijls de sterkmaker zijn – worden echter vaak door een te gering vormbesef genivelleerd.

MEER OVER GUSTAAF SEGERS

• J. Salmans, Gustaaf Segers, in: Jaarb. V.d. Kon. Vl. Acad. Voor Taal- en Letterkunde (jg. 1941)

SMAAKMAKER

Uit: Twee beren p. 18.

“ ‘s Anderdaags verscheen een landbouwer van Zandeghem (Minderhout) met zijn mestkar. De veldwachter vergezelde hem. Wanneer beiden de kist uit het bed haalden, sprongen de honden als razend toe, doch de strooper greep ze bij den hals, en legde ze aan de keten vast.

Het lijk werd op de kar geschoven, en voort ging het door het hobbelig heispoor, terwijl de sneeuwvlokken, groot en overvloedig, lijnrecht neervielen.

Aan den grens der gemeente Zandeghem hield de kar stil. De veldwachter en de klokluider, die hem was komen vervoegen, zette den baar ten gronde, sloegen eenen draagband om den rug, en voerden ze ter kerke. Koop was de eenige, die dezen zonderlingen lijkstoet uitmaakte.

In de kerk was het pikdonker. Slechts twee kleine kaarsen flikkerden, als bijna onmerkbare stipjes, in dezen donkeren nacht. Zoo verwilderd was de strooper dat hij zich geene rekenschap van zijnen toestand kon geven, tenzij hij voelde dat het toch zoo naar, zoo killig was om zijn leden, en dat hij zijn tanden op elkaar hoorde klapperen.

Bij het verlaten van de kerk zag hij Maria. Zij zat op haar knieën op den steenen vloer. Op het kerkhof hoopte hij haar nog aan te treffen. Hij was teleurgesteld. Terwijl hij de kist in de aarde zag zinken, bemerkte hij, in het wordende licht, de rijzige gestalten van twee gendarmen, die aan de kerkhofdeur hadden post gevat. Het geflikker hunner zwaarden en de grenaten hunner berenmutsen drong door de schemering heen, die al langer hoe klaarder begon te worden.

Wanneer het graf bijna gevuld was, zag Koop “Turk” met een stuk keten om den hals: hij wilde den hond vastgrijpen, maar het dier ontsnapte. De strooper begaf zich naar zijn hut; de gendarmen spraken geen woord. Van verre volgden zij hem tot de Nederlandsche grens op.

De hond zijns vader zag Koop niet weder. Den volgenden morgen had “Turk” het verschgedolven graf zoo diep omgewoeld, dat de kist bloot was… De veldwachter schoot hem dood….”

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• Gustaaf Segers – DBNL

Referenties

• K. Wauters, Het Vlaamse fictionele proza van Conscience tot Loveling, in: Hoofdstukken uit de geschiedenis van de Vlaamse letterkunde in de 19^de eeuw. Deel 1 p. 287-291 Gent: KANTL (1999)
• R. Sterkens, Segers, Gustaaf, in: Nationaal biografisch woordenboek, dl. 2 (1966)
• R. Sterkens, De letterkunde in de Antwerpsche Kempen van 1830 tot 1900 (1935)

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

• Segers heeft zijn hele leven door op begeesterde wijze Joost Vondel bestudeerd. Publicaties over Vondel worden in een aparte lijst weergegeven.
• Hij leverde ook vele bijdragen over opvoeding en letterkunde.
• Van zijn publicaties in tijdschriften als ‘De Toekomst’, de ‘Dicht- en Kunsthalle’, het ‘Nederlandsch Museum’, de ‘Vlaamsche Kunstbode’ en ‘La Revue des Langues Modernes’, werden vele overdrukken uitgegeven.
• De bibliografie werd in drie afdelingen opgedeeld: Scheppend werk, essays en publicaties over Vondel.

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Universiteitsbibliotheek – Katholieke Universiteit Leuven.
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

A. Scheppend werk

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1872	Jan Smeesters. Een verhaal uit onze dagen. (novelle)		In: De Vlaamsche Kunstbode, Jg. 2 (1872) pp 489 – 511.
1873	Georges Lafitte. Een verhaaltje uit de Kempen.  (verhaal) In 1879 opgenomen in de verhalenbundel ‘Dorpsgeschiedenissen’.		In: De Vlaamsche Kunstbode jg. 3 (1873) pp 97 – 120.
1874	Peer Keusters. (verhaal) In 1879 opgenomen in de verhalenbundel ‘Dorpsgeschiedenissen’.		In: De Vlaamsche Kunstbode jg 4 (1874) pp 481 – 497.
1874	De familie Herckens. (verhaal) In 1879 opgenomen in Dorpsgeschiedenissen.
1875	Hergarde, een romantisch verhaal uit het eerste der IIIe eeuw (bekroond) Bekroond in 1874 in de letterkundige prijskamp van de Leuvense rederijkerskamer ‘Het Kersouwken’		Leuven: K. Peeters.
1876	Uit Land en Stad.
1879	Dorpsgeschiedenissen. Verhalen uit de Antwerpsche Kempen. (verhalenbundel) Met eene sterkwaterplaat van Michiels naar eene schilderij van Frans van Kuyck.   inhoud		Leuven : Drukkerij van Karel Fonteyn, boekhandelaar (Brusslesche-straat, 6) . -347p. Afmetingen : 18.70 x 12.50
1882	In de Kempen, verhalen en novellen. Bevat: Op de landbouwschool (pp 9-56); Vlaming en Duitscher (pp 57-100);  In den Bonten Os (pp 101-168); Twee vrienden (pp 169-212); Matantje (pp 213-236); Onze klok (pp 237-254. Nota: ‘In de bonten os’ verscheen eerst in het tijdschrift De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 11 (1881) pp 5-19, pp 49-65 & pp 97-116.		Antwerpen : L. Dela Montagne drukker-uitgever. -254p. Afmetingen : 19 x 12.50
1887	Gelukkig: een verhaal. (roman)		Roeselaere : De Seyn-Verhougstraete. -173p.
1888	Tante Fien en hare Erfgenamen. (verhaal)		Gent: Nederlandsch Museum . -39p. Afmetingen: 21.80 x 14.50 Overdruk uit: Nederlandsch Museum. Derde reeks, jg 2 (1888) pp 26-40 & pp 82-105.
1889	Trien Klep, een verhaal.		Lier: uitgever niet vermeld.
1890	De beren, met eene korte levensschets van den schrijver. (verhaal) Het nummer werd ingeleid door een korte levensschets van de schrijver door Pol de Mont. 1902: Heruitgave in Flandria’s Novellen-Bibliotheek als nr 17-18 (vervolg)		Ninove: Wwe. P. Jacobs & Zonen. -36p. Reeks: Onze nationale letterkunde; vol. 11.
1893	Een goed middel. (verhaal) Titel varieert: Te Desteldonck		‘s-Gravenhage: Tijdspiegel. -53p. Overdruk uit: De tijdspiegel. – (1893) – – onder de titel ‘Te Desteldonck’  jg 50  (1893) pp 208-224, pp 339-358 & pp 461-475.
1895	Mie-Katrien. (novelle)		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland, 30).   -43p. Afmetingen: 24 x 15.70 (gelijmd)
1895	Twee zusters. (novelle)		‘s-Gravenhage : Tijdspiegel. -59p. Overdruk uit: De tijdspiegel. – (1895)
1896	De Familie De Meulenaere. Een verhaal.		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland 22-30).    -141p. Afmetingen: 19.50 x 13
1896	In den jager. (novelle)		Antwerpen : L. Dela Montagne drukker-uitgever.   -48p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle. – (1896-1897). – pp. 267-314
1898	Licht en bruin. Twee verhalen uit mijne Geboortestreek. Bevat: De groene hoeve, Thijs en Fierens		Antwerpen: DBoek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland 22-30).   -122p.
1899	De kinderen van Branteghem. (novelle)		‘s-Gravenhage : Tijdspiegel. -84p. Afmetingen: 25 x 15.50 Overdruk uit: De tijdspiegel. – (1899)
1900	Bij de Kempenaars. Drie verhalen uit mijne geboortestreek. Bevat : I. Haar tweede huwelijk (pp 5-80) ; II. Burgemeester en schepen (pp 83- 178); III. Riksken Maes en zijne familie (pp 181-248).		Gent: A. Siffer Drukker. -248p. Afmetingen: 22.25 x 14.25 (ingenaaid)
1901	Zuster Amanda. (verhaal) 1903: Heruitgegeven bij A. Siffer te Gent, gebundeld met de novelle Herremanstêe onder de titel: Lief en leed in de Kempen.		Amsterdam: Veen. -91p. Overdruk uit: De Tijdspiegel 1901. Afmetingen: 24.25 x 14.25 (ingenaaid)
1901	In de Kaisergruft te Weenen.		Antwerpen: Drukkerij Jan Boucherij -26p. Afmetingen: 23.50 x 16.40 (geniet Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. – (1901). – p. 429-439, 477-489
1902	De beren. (novelle) 1890: 1ste uitgave in de reeks Onze nationale letterkunde; vol. 11 o.l.v. Pol De Mont.		Gent: Uitgeversmaatschappij Flandria. Reeks: Flandria’s Novellen-Bibliotheek nrs 17-18 (vervolg) Afmetingen: 20.75 x 13.50 (geniet)
1903	Aan de grenzen. (verhaal)		Antwerpen:  De Nederlandsche Boekhandel. -60p. Afmetingen: 22.50 x 13.50 Overdruk uit: Dietsche Warande en Belfort jg 3 (1903) pp 124-142 , pp 270-294 & pp 368-385.
1903	Lief en leed in de Kempen: twee verhalen. Bevat: Herremanstêe (pp 9—194);  Zuster Amanda (pp 197-347). Nota: Zuster Amanda is reeds in 1901 afzonderlijk uitgegeven als overdruk van de publicatie in het tijdschrift De Tijdspiegel 1901.		Gent: A. Siffer, Drukker. – 347p. Afmetingen: 23 x 14.50 (ingenaaid)
1903	Lindenhof. (verhaal)		‘s-Gravenhage : Tijdspiegel. -105p. Overdruk uit: De tijdspiegel. – (1903) Afmetingen: 24.25 x 15.75 (ingenaaid)
1904	Kleed u niet uit vóór gij slapen gaat. (verhaal)		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland 22).     -74p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. Afmetingen: 18.75 x 12.50 (ingenaaid)
1905	Mie. Novelle.		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland 22). -43p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode.- 35. – pp. 337-360, 385-400 Afmetingen: 24.50 x 15.50 (ingenaaid)
1905	De kluizenberg. (verhaal)		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland, 22).  -47p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. 35. – pp. 5-20, 53-79 Afmetingen: 24.50 x 16.25 (ingenaaid)
1905	De verzoening.(verhaal)		‘s-Gravenhage: Tijdspiegel. -108p. Overdruk uit: De tijdspiegel. – (1905) Afmetingen: 24.50 x 15.25 (ingenaaid)
1906	Trinette. Novelle.		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland, 22).  -42p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. – (1906). Afmetingen: 24.20 x 16 (ingenaaid)
1907	Kolen in de Kempen. Kee. Twee verhalen. Bevat: Kolen in de Kempen (pp. 5-127); Kee (pp. 131-194) Hetzelfde jaar werd Kee eveneens afzonderlijk uitgegeven bij Jan Boucherij, Antwerpen.		Gent: A. Siffer, drukker. -194p. Afmetingen: 25 x 16 (ingenaaid)
1907	Kee. Novelle. 1907: Door A. Siffer tevens uitgegeven te samen met Kolen in de Kempen		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland, 22). -50p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. – (1907). Afmetingen: 24.50 x 16 (ingenaaid)
1907	Goed en kwaad. (verhaal)		’s Gravenhage : G.-C. Visser. -134p. Afmetingen: 24 x 15.25 (ingenaaid) Overdruk uit: De tijdspiegel. – jg 64 (1907)  pp 107-122, pp 235-252,  pp 349-364, pp 482-496, pp 63-85, pp 183-201, pp 304-330
1909	De gebroeders Coppens. Novelle.		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, (Hopland, 22). -22p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. – 39 (1909). – pp. 433-443, 490-497. Afmetingen: 22 x 15 (ingenaaid)
1909	Een wildstrooper: tafereelen uit de Antwerpsche Kempen. (verhaal)		Brugge : drukk. Jozef Houdmont-Carbonez langs de Filip de Goede laan. -236p. Reeks: Davidsfonds / Davidsfonds. vol. 162 Afmetingen: 23.50 x 15 (ingenaaid)
1910	Hoe men burgemeester wordt: een verhaal.		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, Hopland, 22. -71p. Afmetingen: 19.50 x 13.50 (ingenaaid)
1912	Gebroeders en gezusters. (verhaal)		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, Hopland, 22. -116p. Afmetingen: 17.50 x 13.50 (ingenaaid)
1912	Een Kempense kunstenaar. (roman) Met het portret van den schrijver en etsen door Alfons Proost, kunstschilder, leeraar aan de Academie van beeldende kunsten te Sint-Nikolaas.		Brugge: Drukk. Jozef Houdmont-Carbonez. -239p. Reeks: Davidsfonds. vol. 179 Colofon: Gedrukt te Brugge bij Jozef Houdmont-Carbonez, Filip de Goede laan nr 4 met een portret van den schrijver en etsen door Alfons Proost, kunstschilder, leeraar aan de Academie van beeldende kunsten te sint-Nikolaas. Afmetingen: 22.50 x 14.50 (ingenaaid)
1913	De wonderdokter. (verhaal)		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, Hopland, 22. -74p. Afmetingen: 17.75 x 13.50 (ingenaaid)
1914	De suikeroom. (verhaal)		Antwerpen: Boek- en Steendrukkerij Jan Boucherij, Hopland 22. -69p. Afmetingen: 17.50 x 13.50 (ingenaaid)
1917	De Kempense wereld (novelle- en verhalenbundel) Ingeleid door Hugo Verriest. Heruitgegeven in 1923 in twee delen onder de titel ‘In ’t hartje van de Kempen’.		Antwerpen: Drukkerij Jan Boucherij, Hopland, 22. -307p. Afmetingen: 23 x 15 (ingenaaid)
1923	In ’t hartje der Kempen – Twee deelen (verhalen) Deel I: Trientje van Desschel en haar zoon Jan II De Substituut. Deel II: Armand en Arnold II. Zijn tweede huwelijk.		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever.  Deel I: 122p. Deel II: 172p. Afmetingen beide delen: 21 x 15.50 (ingenaaid)
1924	De heistee. Een verhaal uit de Kempen. (roman)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -238p. Afmetingen: 20.75 x 14.75 (ingenaaid)
1924	Hongaarsche kinderen in de Kempen.		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -20p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1924). – p. 574-591
1925	Goed volk: twee Kempische verhalen. Bevat: Mathilleken – Het kasken.		Antwerpen: Maatschappij “Voor God en’t Volk”, s. a -153p. Afmetingen: 25.50 x 16.50 (ingenaaid)
1926	Bert Bal en zijne familie. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -82p. Reeks: In onze gehuchten en dorpen. – Antwerpen; vol. 1926: 1 Afmetingen: 20.50 x 15 (ingenaaid)
1926	De familietwist. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever.. -114p. Reeks: In onze gehuchten en dorpen. – Antwerpen; vol. 1926: 2 Afmetingen: 20.75 x 15.25 (ingenaaid)
1926	Heiblommeken. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -115p. Reeks: In onze gehuchten en dorpen. Afmetingen: 20.50 x 15 (ingenaaid)
1927	Het huisgezin van den wagenmaker. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -79p. Reeks: Kempische boeren en boerinnen. Afmetingen: 21.50 x 16 (ingenaaid)
1928	Een kostelijk stuk. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -93p. Reeks: Kempische boeren en boerinnen. Afmetingen: 21.50 x 16 (ingenaaid)
1929	De nichtjes. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -67p. Reeks: Kempische boeren en boerinnen. 1928-1929 vol 1 Afmetingen: 20.50 x 15.25 (ingenaaid)
1929	In ’t ploegijzer. (verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever.. -72p. Reeks: Kempische boeren en boerinnen. 1928-1929 vol 2 Afmetingen: 20.50 x 15.25 (ingenaaid)
1929	Dirk Verstraeten.(verhaal)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -100p. Reeks: Kempische boeren en boerinnen. 1928-1929 vol 3 Afmetingen: 21.50 x 15.25 (ingenaaid)
1929	Het zaksken. (verhaal)		Hoogstraten : Drukker-Uitgever Jos. Haseldonckx -236p. Afmetingen: 18.75 x 14 (ingenaaid)

B. Essays

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1893	Jan Frans Willems: redevoering uitgesproken in de Liersche afdeeling van het Willemsfonds, op 5 maart 1893, ter gelegenheid van het eeuwfeest van den vader van de Vlaamsche beweging.		Antwerpen : imp. et lib. L. De la Montagne. -18p.
1895	De jongste richting. (essay)		Gent: A. Siffer. -19p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1895). -p. 402-417
1895	De Collegiale Kerk van de H. Katharina te Hoogstraten. (studie) Samen met Edward Adriaensen, gemeentesecretaris te Hoogstraten.		Hoogstraten: Van Hoof-Roelans
1895	Uit vader Bergmann’s gedenkschriften, met een portret, eene studie van den schrijver en een levensbericht door Paul Fredericq. Keuze uit Georges Bergmann’s ‘Gedenkschriften’ waarin de auteur een hoofdstuk wijdt aan Herinneringen aan mijn studentenleven aan de Hoogeschool van Gent. De auteur schrijft daarin over zijn studietijd en zijn professoren maar ook over het culturele leven in de stad, het frivoler vertier van de studenten en hun verhouding met de Gentenaren		Gent: Boekhandel J. Vuylsteke.
1897	De nationale richting. (essay)		Gent: A. Siffer. -32p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1897). – p.143-170
1897	Eene radicale hervorming in het taalonderwijs. (essay)		Antwerpen: Drukkerij Jan Boucherij -19p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. – (1897). – p. 201-219.
1898	De ontwikkeling onzer taal. (essay)		Gent: A. Siffer. -42p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1898).
1901	P. Génard: een levensbeeld.		Antwerpen: Drukkerij Jan Boucherij -43p. Overdruk uit: De Vlaamsche kunstbode. (1901). – p. 77-92, 120-143
1901	Peter Benoit.		Gent: A. Siffer. -66p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1901).
1902	De vereenvoudiging van de schrijftaal.		Gent: A. Siffer. -21p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1902). – p.105-120
1904	De uitspraak onzer taal in het middelbaar onderwijs. (essay)		Gent: A. Siffer. -23p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
1905	Levensbericht van Dr. August Snieders.		Gent: A. Siffer. -62p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
1906	Letterkundige taal en volkstaal. (essay)		Gent: A. Siffer. -46p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1906). – p. 777-820
1907	Onze taal in het middelbaar onderwijs. (essay)		Gent: A. Siffer. -103p. Reeks: Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde: reeks 5: uitgaven der Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde. – Gent; vol. 15
1907	De Vlaamsche volksroman. (essay)		Gent: A. Siffer. -86p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1907). – p. 961-1044
1908	De voertaal van het onderwijs. (essay)		Gent: A. Siffer. -68p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. (1908)
1909	De ontwikkeling van het nationaliteitsgevoel door het onderwijs. (essay)		Gent: A. Siffer. -36p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1909).
1910	De algemeene letterkundige taal en de beschaafde volkstaal in de normaalschool, de volksschool en het gewone leven. (essay)		Gent: A. Siffer. -30p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1910). – p.915-942
1911	Edward Coremans, 1835-1910. (essay)		Gent: A. Siffer. -62p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
1911	Over Fernand Daumont’s Le mouvement flamand: ses raisons d’être. (essay)		Gent: A. Siffer. -21p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1911). – p. 745-763
1911	Van Peene herdacht, 1811-1911.		Gent: A. Siffer. -20p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1911). – p. 19-36
1913	Pedagogische betrachtingen. (essay)		Gent: W. Siffer. -37p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1913). – p. 601-636
1913	De voertaal van het lager onderwijs, de tweede taal in de lagere school. (essay)		Gent: W. Siffer. -31p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1913). – p.537-565
1913	Dichter, kindervriend en pedagoog. Een lauwerblad voor Nicolaas Beets ter gelegenheid van het eerste eeuwfeest zijner geboorte (1814-1914) / door Gustaaf Segers, werkend lid der Academie. (essay)		Gent: W. Siffer. -31p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1913). – p.57- 81
1914	De moedertaal en de tweede taal in de lagere school: stemmen uit den vreemde. (essay)		Gent: W. Siffer. -58p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. –(1914)
1914	Nicolaas Beets’ eerste eeuwfeest, 1814-1914: Vlaamsche hulde aan een Hollandsch dichter. (essay)		Gent: A. Siffer. -58p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. –(1914) -p.621-670
1919	De rechtstreeksche methode. (essay)		Gent: W. Siffer. -33p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1919). – p.201-233
1919	Het prijsantwoord over het bakkersbedrijf. (essay)		Gent: W. Siffer. -19p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1919).
1919	Nederlandsche redevoeringen uitgesproken in de gildenzaal van het stadhuis te Hoogstraten, den 21 juli 1919, ter gelegenheid van de plechtige ontvangst door de stedelijke overheden van de soldaten dezer gemeente, die aan den wereld-oorlog hebben deelgenomen.		Hoogstraten : drukk. J. Haseldonckx. -16p.
1920	Dr. Matthias de Vries, 1820-1920. (essay)		Gent: W. Siffer. -40p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1920). – p.881-916
1921	De Belgische volksschool en de heropbeuring van ons vaderland. (essay)		Gent: Drukkerij Erasmus. -43p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1921). – p.531-571
1923	In memoriam: vooraanstaande figuren uit den Vlaamschen taalstrijd en de Nederlandsche letterkunde.		Hoogstraten : drukk. J. Haseldonckx. -239p.
1923	Onze volksletterkunde: haar geest, hare taal en haar terrein. (essay)		Gent: W. Siffer. -40p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1923). p. 401-433
1923	Snoeien. (essay)		Gent: W. Siffer Drukker der Koninklijke Vlaamsche Academie. -20p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1923). – p. 473-490 Afmetingen: 21 x 13 (geniet)
1924	De lagere school en de vakschool. (essay)		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -17p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1924). p. 242-256
1925	Bilderdijk: de minnaar en opbouwer onzer taal. (essay)		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -18p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1925). – p. 337-352
1925	Bilderdijk pedagoog. (essay)		Gent : S.M. Volksdrukkerij. -18p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1925). – p. 840-856
1925	Dr. August Snieders, 1825-1925. (essay)		Gent : S.M. Volksdrukkerij. -13p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1925).
1926	Nationale en zedelijke opvoeding van ons volk. (essay)		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -20p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1926). – p. 751-768
1927	Gewestspraken en heimatkunde, algemeene letterkunde en vaderlandsliefde, plaatselijke en nationale geschiedenis. (essay)		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -30p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1927). – p. 639-650
1927	Eenvoud en gepastheid. (essay)		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -26p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1927)

 

C. Overzicht van zijn publicaties over Vondel

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1888	Joost van den Vondel. Verslag der Antwerpsche Feesten ter gelegenheid der driehonderdste verjaring van Vondels geboorte, benevens zeven studiën over het leven en de werken van Nederlands grootsten dichter.		Antwerpen: Kennes. -229p.
1889	Bilderdijk, eene voordracht aan de leerlingen der staatsnormaalschool van Lier.
1889	Vondel en Bilderdijk.
1890	Joost Van den Vondel: studiën over het leven en de werken van Nederlands grootsten dichter.		Antwerpen: Kennes. -398p.
1892	Vondel in de school.		Antwerpen: imp. et lib. L. De la Montagne. -26p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle. – (1891-1892), p. 194-200, p. 236-245, p. 274-283
1892	Joost Van den Vondel en de oudheid.		Antwerpen: imp. et lib. L. De la Montagne. -18p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle. – (1892-1893). – p. 285-295,343-350
1893	Vondel en de Roomsche leer.		Antwerpen: imp. et lib. L. De la Montagne. -28p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle.- (1892-1893). – p. 448-457, 477-488, 539-546
1894	De spaanschgezindheid van Vondel.		Antwerpen: imp. et lib. L. De la Montagne. -18p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle. – (1894-1895). – p. 64-81
1894	Vondels persoonlijkheid.		Gent: A. Siffer. -32p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1894).
1894	Vondel een vriend van de natuur.		Antwerpen: imp. et lib. L. De la Montagne. -18p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle. – (1893-1894). – p. 469-476, 495-504
1895	Vondel een man van gezond verstand.		Antwerpen: imp. et lib. L. De la Montagne. -14p. Overdruk uit: Nederlandse dicht- en kunsthalle. – (1895-1896). – p. 347-360
1896	Het nationalismus van Vondel.		Gent: A. Siffer. -32p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1896).
1899	Vondel als opvoedkundige.		Gent: A. Siffer. -49p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1899).
1904	Vondel gelegenheidsdichter.		Gent: A. Siffer. -54p. Overdruk uit: Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde.
1909	Vondels “Lucifer”		Gent: A. Siffer. -41p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1909). – p. 212-252
1909	Een paar versjes van Vondel opgehelderd.		Gent: A. Siffer. -11p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1909). – p. 90-98
1910	Drie karakters uit Vondels “Gijsbrecht van Amstel”.		Gent: A. Siffer. -26p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1910). – p.139-162
1911	Een gesprek met Vondel.		Gent: A. Siffer. -52p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
1912	Op wandel met Vondel.		Gent: A. Siffer. -32p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1912). – p. 21-58
1922	Vondel, onze Vlaamsche Dante . Shakespeare’s vierde eeuwfeest, 1616-1916.		Gent: Drukkerij Erasmus. -37p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1922). – p. 53-85
1922	Is Vondel in België geweest ?		Gent: Drukkerij Erasmus. -39p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1922). – p. 457-481
1924	Lichtstralen uit Vondels werk.		Gent: Volksdrukkerij. -18p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1924). – p. 201-216
1925	Eenige karaktertrekken van Bilderdijk . Bilderdijk tegenover Vondel.		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -30p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1925). – p. 527-554
1927	Vondel en Rembrandt: de kleine meesters.		Gent: S.M. Volksdrukkerij. -25p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – Gent 1927: 2
1928	Vondel in het bewogen leven van zijnen tijd. Vondels plastische kracht.		Gent : S.M. Volksdrukkerij. -20p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1928). – p. 867-884
1929	Joost van den Vondel, 1587-1679: een levensbeeld.		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -20p.
1929	Vondel de opvoeder van ons volk: een lichtbaak in onzen tijd.		Gent: Drukkerij Erasmus. -29p. Overdruk uit: Verslag en mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. – (1929). – p. 62-86