Maakt deel uit van:Post modernisme
Dirk van Bastelaere
Sint-Niklaas, 23 oktober 1960
Dirk van Bastelaere is dichter, vertaler en essayist.
BIOGRAFIE
23 oktober 1960: Geboren te Sint Niklaas.
- Volgt Middelbaar onderwijs richting Latijn-Wiskunde aan het Sint-Jozef-Klein-Seminarie in Sint-Niklaas. In letterkundige kringen heeft deze school enige bekendheid omdat Anton van Wilderode er les gaf en omdat Paul Snoek en Tom Lanoye er school liepen.
Daarna studeert hij Germaanse taal- en letterkunde in Leuven.
- In eerste instantie maakte hij die opleiding niet af. Tijdens de eerste licentie zette hij zijn studies stop, maar nam die ze opnieuw op in 1989 aan de Universiteit van Antwerpen.
1982: Aan de K.U.L. richt hij met medestudenten Erik Spinoy en Mark Eelen het tijdschrift R.I.P. Driemaandelijks tijdschrift voor literatuur en stijl op, dat, zoals de titel reeds aangeeft, een einde wil maken aan de bestaande literatuuropvattingen met het voornemen om ‘de eieren van het dogmatisme [te ] breken’ en een ‘Niet-doctrinaire kookkunst’ te beoefenen (redactie 1982).
- Het tijdschrift houdt het slechts vier nummers uit, maar is wel het eerste statement van twee jongeren die later als de belangrijkste Vlaamse postmoderne dichters zullen aangeduid worden: Van Bastelaere en Erik Spinoy.
- Dit zal later bevestigd worden met de publicatie van het historische jubileumnummer van Yang uit 1990. Hierin verscheen een speciale aflevering onder de titel ‘Zeven poëtica’s’. Naast twee plastische kunstenaars zijn daar met een poëtica present: “de harde kern van het Vlaamse postmodernisme: Dirk van Bastelaere, Erik Spinoy, Stefan Hertmans en Peter Verhelst.” En de Nederlandse dichter Marc Reugebrink.
Van Bastelaere had verschillende jobs, o.a. als bibliothecaris en persverantwoordelijke bij het kabinet van de Minister van PTT Freddy Willockx (BSP). Verder voerde hij een aantal redactionele taken uit bij verschillende bladen.
1984: Publicatie van zijn fel bejubelde debuut Vijf jaar waarvoor hij de Prijs voor het beste literaire debuut van de Antwerpse boekenbeurs ontving in 1985.
1985: Nieuw initiatief van het duo Spinoy – Van Bastelaere, de duobundel Golden Boys bij de bibliofiele pers Contramine van Tony Rombouts.
- De bundel bevat 2 cycli en is postmoderne-eclectische verwerking van en reactie tegen de maniëristische strekkingen zoals we dat terugvinden bij de Pink Poets. Het is daarom des te opvallender dat deze bundel precies bij Contramine verschijnt waar vele Pink Poets (Henri-Floris Jespers, Patrick Conrad, Maris Bayar, Joris Denoo en andere) kind aan huis waren.
- Er is wel stijlverschil tussen beide cycli. Waar Spinoy in zijn Kerkhofbloesems’ veel beheerster van stijl is, schopt Van Bastelaere in zijn ‘Een kapitein besmeurd’ wild om zich heen.
1987: Van Bastelaere is ook prominent aanwezig in de ophefmakende bundel Twist met ons waarin hij samen met Erik Spinoy, Bernard Dewulf en Charles Ducal gedichten presenteerde.
- Het is vooral de inleiding van Benno Barnard die deze bloemlezing een haast mythisch karakter heeft gegeven en deze vier dichters, een beetje blind voor hun onderlinge verschillen, tot een nieuwe generatie bombardeerde.
- Die bundel ‘Twist met ons’ ontstond op een wel heel speciale manier. Het begon allemaal tijdens een weekend dat georganiseerd werd door het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort. Professor Hugo Brems had een aantal jonge dichters uitgenodigd om uit eigen werk voor te lezen. Het ging met name om Van Bastelaere, Ducal, Dewulf en Spinoy. Op dat ogenblik had Spinoy nog geen dichtbundel gepubliceerd. Van Bastelaeres debuut was pas verschenen en Ducal en Dewulf hadden enkel in tijdschriften gepubliceerd. Op dat weekend was ook de uitgeefster van De Gulden Engel aanwezig. Zij was op zoek naar aanstormend talent dat wilde meewerken aan een gezamenlijke poëziebundel. Benno Barnard zou de inleiding schrijven en van het een kwam het ander: Twist met Ons was geboren. Alle vier werden ze toen postmodernen genoemd, maar volgens Spinoy past dat etiket het beste bij Van Bastelaere en hemzelf. Ducal en Dewulf kunnen moeilijk postmodern genoemd worden.
1988: Ook zijn tweede bundel Pornschlegel en andere gedichten (1988) kan de kritiek nog sterk bekoren. Hij ontvangt er in 1988 de Hugues C. Pernathprijs voor.
1989: Studeert af in de Germaanse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit te Antwerpen, en wel met grote onderscheiding na het indienen van de eindverhandeling Dialectiek en differentie. Aspecten van het fragment(aire) in het werk van Roland Barthes en Maurice Blanchot.
1989 – 1998: Bestuurslid van de Vereniging van Auteurs en Vertalers, die hij mee had helpen oprichten.
1991 – 1994: Van Bastelaere treedt toe tot de redactie van het tijdschrift Yang, dat al vanaf de late jaren tachtig geëvolueerd was tot spreekbuis van het Vlaamse postmodernisme.
- In 1986 ondergaat Yang zijn zoveelste transformatie. Met de redacteurs Hans Vandevoorde en Bart Vervaeck, en dus later ook Stefan Hertmans, Erik Spinoy en Dirk Van Bastelaere wordt het de belichaming van een postmoderne mentaliteit, eclectisch, kritisch en met een grote belangstelling voor het buitenland
- De Vlaamse postmoderne stroming wordt geheel zichtbaar in de publicatie van het historische jubileumnummer van Yang uit 1990. Hierin verschenen 7 poëtica’s waaronder die van “de harde kern van het Vlaamse postmodernisme: Dirk van Bastelaere en Erik Spinoy, en daarbij Stefan Hertmans en Peter Verhelst.”
1994: Zijn derde bundel Diep in Amerika (1994) werd wegens te hermetisch geweigerd door Uitgeverij De Arbeiderspers die de vorige bundel had uitgeven.
- Voor Diep in Amerika stapte Van Bastelaere dan ook over naar Uitgeverij Atlas, waar hij sindsdien zijn poëzie laat verschijnen.
1998: Wordt redacteur van De Vlaamse Gids, het tijdschrift dat kort daarna wordt opgedoekt.
1998: Wordt zelfstandig vertaler, copywriter en publicist.
1999: Samen met Erik Spinoy, Patrick Peeters en Erwin Jans richten ze het tijdschrift Freespace, Nieuwzuid op.
- Het Freespace uit de titel duidt erop dat ze met dit tijdschrift het concept van vrijplaats wilden realiseren, waar iedereen alles kon en mocht zeggen.
- Na 27 afleveringen houdt het tijdschrift in 2007 op te bestaan en versmelt het met Yang tot het nieuwe tijdschrift nY.
Sinds 1999: Deeltijds docent aan de Hogeschool Antwerpen.
2000: Hartswedervaren, een bundel die helemaal rond het romantische symbool van het hart is opgebouwd, was opnieuw een schot in de roos.
- Voor dit boek kreeg Van Bastelaere in 2001 de driejaarlijkse Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap toegekend.
2001: Publicatie bij de Nijmeegse uitgeverij Vantilt van de verzamelde opstellen onder de titel: Wwwwhhoooosssh. Poëzie en haar wereldse inbedding.
- Van Bastelaere die al langer de naam had theoreticus van de Vlaamse postmoderne generatie te zijn, maakt met deze bundeling die reputatie helemaal waar.
2005: Onder de titel The Last to Leave. Selected Poems verschijnt een bundel met Engelse vertalingen van een aantal van zijn gedichten.
2006: Publicatie van gedichten onder de titel ‘De voorbode van iets groots’.
2006: Behaalde het diploma van Master in Cultuurmanagement aan de K.U.L te Leuven.
2008: Publiceert samen met Erwin Jans en Patrick Peeters de omvangrijke bloemlezing Hotel New Flanders: 60 jaar Vlaamse poëzie, 1945-2005 in opdracht van het Gentse Poëziecentrum.
- Kritiek en heibel waren niet uit de lucht te krijgen. Het was vooral de nadrukkelijke keuze voor Vlaamse poëzie en de definitie (p.31ev) ervan die kwaad bloed zette. In zijn conclusie formuleert essayist en poëziekenner Hans Vandevoorde het zo: “Dit is een bloemlezing die voor lange tijd een benepen iglo in plaats van een Grand Hotel met veel deuren en open vensters optrekt over het grondgebied van de poëzie in Vlaanderen”. Maar feit is: ze is er de bloemlezing, en wat voor één.
2014: Van Bastelaere uit zijn politiek engagement en wordt ‘Woordvoerder N-VA-fracties Kamer en Senaat’. Lees daarover ook het interview van Bart Caron ( Vlaams volksvertegenwoordiger (Groen)) met Dirk Van Bastelaere in De Morgen van zaterdag 24 november: Stemt Van Bastelaere in een onafhankelijk Vlaanderen echt Groen?
2016: Van Bastelaere wordt als NVA woordvoerder opgevolgd door Terzake-journalist Diederik Demuynck.
- De transfer was destijds opvallend, omdat Van Bastelaere tot de club van Hendrik Vuye werd gerekend. Vuye was kort daarvoor uit de N-VA gestapt nadat hij door partijvoorzitter De Wever van dissidentie was beschuldigd. Een partijkwestie dus.
Van Bastelaere publiceerde gedichten in onder andere Dietsche Warande & Belfort, Ambrozijn, De Gids, De Vlaamse Gids, Diogenes, Yang, Heibel, Nieuw Wereldtijdschrift, Het Moment, Maatstaf en Kreatief.
Essays, bijdragen en interviews verschenen onder andere in Ambrozijn, Poëziekrant, Kreatief, Nieuw Wereldtijdschrift, De Brakke Hond, Yang, De Vlaamse Gids, Knack, Dietsche Warande & Belfort, Parmentier en De Morgen.
BEKRONINGEN.
- 1981: Poëzieprijs Vlaamse Club Brussel voor het gedicht ‘Design’.
- 1982: Basiel de Craene-prijs.
- 1983 : Poëzieprijs van de Stad Sint-Truiden en de Poëzieprijs Vlaamse Club Brussel voor het gedicht ‘De distels’.
- 1985: Prijs voor het beste literaire debuut van de Antwerpse boekenbeurs voor Vijf jaar.
- 1987 : Jules van Campenhoutprijs.
- 1988: Hugues C. Pernathprijs voor zijn tweede bundel Pornschlegel en andere gedichten.
- 1997 : Provinciale prijs voor letterkunde Oost-Vlaanderen voor zijn derde bundel Diep in Amerika.
- 2001: Driejaarlijkse Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap – de vroegere Staatsprijs – voor de bundel Hartswedervaren.
- 2002 : Nominatie voor de VSB Poëzieprijs 2002 voor de bundel Hartswedervaren.
- 2007: Jan Campertprijs voor Poëzie voor De voorbode van iets groots.
MEER OVER Dirk van Bastelaere
- Jans, Erwin. 2004. ‘Dirk van Bastelaere’. In: Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (red.). Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Groningen: Martinus Nijhoff uitgevers.
- Algemene tekst over Postmodernisme in de poëzie, met sterke aandacht voor Van Bastelaere
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
Referenties
- Hugo Brems, Altijd weer vogels die nesten beginnen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1945-2005.Amsterdam Uitgeverij Bert Bakker 2006.
SMAAKMAKER
Alptraumvrouw
Uit: Vijf jaar 1984
De nerveuze maan is haar mooiste Bloeiwijze. Ze wandelt als een schermbloem Op de natte weiden van de nacht. Haar rug koelt af en wordt Van vlees. De droom Staat nog op haar gezicht Te lezen, als koud zweet. Ik kan haar niet vertellen van de regenputten In de nacht, ze liep er zelf langs Om mij bij te blijven. Ze gaf Haar gonzend lichaam aan de onverschilligheid En leefde een versnelde tijd. De kamer telt haar noodlot op Bij al mijn ontoereikendheid En legt haar voor de hand. Dan kan ik de kwetsuren zien, Ze zullen niet verdwijnen. Want wat ik over haar weet, Weet ik voor het eerst. Dat keert zich tegen mij En dat maakt niets uit, En niets vrij.
Big Nudes
Uit: Diep in Amerika. Gedichten 1989-1991.
Spoedig zijn ze nog in hun citroengele Lycra zo gaan staan dat uit het grootmoedige accidentele hun verfomfaaide gezichten en houdingen zullen zijn voortgekomen. In Venice, Ca. , kondigt daarna zich een blond, verontpersoonlijkt dun lichaam aan dat ons thans aan het haar het hoofd naar achteren rukt. Een groot naakt is weinig anders dan onder augustus een niet door zichzelf gehinderd willend worden lichaam met, zweetomrand, zijn openingen tegen de zon gekeerd.
BIBLIOGRAFIE
Deze bibliografie bestaat uit 3 afdelingen
- Chronologisch overzicht
- Dirk Van Bastelaere vertaald
- Beknopt overzicht per genre incl een -wellicht niet volledig- overzicht van de vertalingen die de auteur in diverse tijdschriften heeft gepubliceerd.
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
Vertalingen/bewerkingen
Uit: 416 heptasyllabes & 416 en enkele grafkelders.
Vous langage de latrine, Vous bons mots, de speakerines, Vous jurons de la cuisine Vous beuglante des doctrines, Vous tirer ma révérence |
U spreken latrinetaal Als een rederijkersboek Bloemrijk, cassant, vernuftig; U praten als omroepster U vloeken als een ketter U blèren de doctrines, U mij nu eerbiedig groeten |
DIRK VAN BASTELAERE VERTAALD
DUITS
2002: Fabeln vom Heiligen Herzen. Gedichte. Vert. uit het Nederlands door Gregor Seferens. 2002. In Schreibheft: Zeitschrift für Literatur, nr.59 (2002), p.15-22. Poëzie, Vert. van gedichten uit: Hartswedervaren (2000).
ENGELS
2005: The last to leave. Selected poems Vert. uit het Nederlands door Francis R. Jones, John Irons, Willem Groenewegen. Uitgever: Exeter; Swindon: Shearsman Books, 2005. Poëzie, paperback. Bevat gedichten uit o.a. : Pornschlegel en andere gedichten (1988), Diep in Amerika (1994), Hartswedervaren (2000), De wind uit het elders (2003) en Zapruder stress (2005).
FRANS
2011: Splash!. Vert. uit het Nederlands door Daniel Cunin. Uitgever: Paris: Les Petits Matins, 2011 (Collection Les grands soirs; 23). Poëzie, paperback. Vert. van Een keuze uit het werk.
Z d : Dirk van Bastelaere / trad. du néerlandais par Frans De Haes e.a. Berchem : Fonds flamand des lettres. 12p. z.d. reeks: Poètes de Flandre. Vert. van Een keuze uit het werk.
LITOUWS
(Poëzie). Litouws / vert. uit het Nederlands door Antanas Gailius. 2003. In: Poetinis Druskininku = Drushininkai Poetic, najaar 2003, p.26-37. Poëzie, Nederlandse en Litouwse tekst. Vert. van gedichten uit: Hartswedervaren (2000).
SERVISCH
Berlin. Servisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. 1995. In: Knjizevne novine, jrg.46, nr. 904, 8. Poëzie, Vert. van Een keuze uit het werk.
BEKNOPT OVERZICHT
Dichtbundels
- Vijf jaar. Antwerpen 1984, Soethoudt
- Pornschlegel en andere gedichten. Amsterdam 1988, De Arbeiderspers, (2e druk 2000, Atlas)
- Reis door het lichaam. Tekeningen Gilbert de Bontridder. Landgraaf 1992, Herik, Zwarte reeks 16, GB. (gewijzigd opgenomen in Diep in Amerika)
- Diep in Amerika. Gedichten 1989-1991. Amsterdam/Antwerpen 1994, Querido
- Hartswedervaren. Amsterdam/Antwerpen 2000, Atlas
- De wind uit het elders – in praise of Barnett Newman. Gent 2003, Druksel
- De voorbode van iets groots. Amsterdam/Antwerpen, 2006, Atlas
- Fallicornia. Gent 2014, Druksel
- Hoe bij ijzel de overkant van de straat te bereiken. Gent 2015, Druksel
Essays
- Dankwoord bij de uitreiking van de Hugues C. Pernathprijs 1988. In: De Brakke Hond, jrg. 5, nr. 20, december 1988, pp. 35-38
- Wwwhhooosshhh. In: Dietsche Warande & Belfort, jrg. 139, nr. 5, 1994, pp. 590-609
- Wwwhhooosshhh. Over poëzie en haar wereldse inbedding. Nijmegen 2001, Vantilt
In bundels samen met anderen
- Dirk van Bastelaere en Erik Spinoy Golden Boys. Antwerpen 1985, Contramine
- Dirk van Bastelaere, Bernard Dewulf, Charles Ducal en Erik Spinoy, Twist met ons. Met een woord vooraf van Benno Barnard. Wommelgem 1987, Den Gulden Engel
- Groeten uit de strafkolonie. In: Hugo Brems en Dirk de Geest (red.), Opener dan dicht is toe. Poëzie in Vlaanderen 1965-1990. Leuven/Amersfoort 1991, Acco, pp. 221-226.
- 234-117 Dirk van Bastelaere. Samen met Astrid Lampe Gent 2004, Johan Velter (poëzie)
Vertalingen
In boekvorm
- Sarah Kane, Verdelgd, Uitgeroeid, Platgelegd. Vertaling Dirk van Bastelaere. Brussel 1997, Koninklijke Vlaamse Schouwburg, Toneelteksten 19, T. (vert.)
- Jan Baetens, 416 heptasyllabes & 416 en enkele grafkelders. Vertaling Dirk van Bastelaere. Leuven 1998, P/GB. (vert.)
- Sarah Kane, Cleansed – Crave. Vertaling Dirk Van Bastelaere. Brussel 2000, De Bottelarij, T. (vert.)
In tijdschriften (bron: DBNL)
- Imre Salusinszky, ‘Imre Salusinszky in gesprek met Edward Said De seculiere kritiek van Edward Said’, In: Yang. Jaargang 30, 1994
- Shauqi Abi Shaqra, ‘Shauqi Abi Shaqra Gedichten’ In: Yang. Jaargang 30, 1994
- Donald Barthelme, ‘Donald Barthelme’, In: Yang. Jaargang 30, 1994
- Janine Canan, Maxine Chernoff, Jayne Cortez, Elfriede Gerstl, Robert Hass en Bill Zavatsky, ‘[Gedichten]’, In: Yang. Jaargang 30, 1994
- Victor Burgin, ‘Victor Burgin Het denken van fotografie Vertaald door Dirk van Bastelaere’, In: Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 140, 1995
- Gertrude Stein, ‘Gertrude Stein Vertaling Dirk van Bastelaere Uit de Voedselafdeling van Tender Buttons’, In: Yang. Jaargang 42, 2006
Redactie
- Hotel New Flanders: 60 jaar Vlaamse poëzie, 1945-2005. (bloemlezing) Gent: Poëziecentrum.2008
Samengesteld en ingeleid door Dirk Van Bastelaere; Erwin Jans; Patrick Peeters.