Maakt deel uit van: Post modernisme
Dirk van Bastelaere
Sint-Niklaas 23 oktober 1960
Foto: Wouter Van Vooren
Dirk van Bastelaere is dichter, vertaler en essayist.
BIOGRAFIE
23 oktober 1960: Geboren te Sint Niklaas.
- Volgde Middelbaar onderwijs richting Latijn-Wiskunde aan het Sint-Jozef-Klein-Seminarie in Sint-Niklaas. In letterkundige kringen heeft deze school enige bekendheid omdat Anton van Wilderode er les gaf en omdat Paul Snoek en Tom Lanoye er school liepen.
- Daarna studeerde hij Germaanse taal- en letterkunde in Leuven.
- In eerste instantie maakte hij die opleiding niet af. Tijdens de eerste licentie zette hij zijn studies stop, maar nam die ze opnieuw op in 1989 aan de Universiteit van Antwerpen.
1982: Behoorde met Erik Spinoy en Mark Eelen tot de redactie van R.I.P. Driemaandelijks tijdschrift voor literatuur en stijl dat maar 1 jaargang kende, maar waarin de redactie zich voornam ‘de eieren van het dogmatisme [te ] breken’ en een ‘Niet-doctrinaire kookkunst’ te beoefenen (redactie 1982).
- In dit tijdschrift zijn volgens Hugo Brems (Brems, 2006 p525) de bronnen te vinden van de Vlaamse postmoderne ‘stroming’ – een stroming die voor het eerst echt zichtbaar werd met de publicatie van het historische jubileumnummer van Yang uit 1990. Hierin verscheen een speciale aflevering onder de titel ‘Zeven poëtica’s’. Naast twee plastische kunstenaars zijn daaar met een poëtica present: “de harde kern van het Vlaamse postmodernisme: Dirk van Bastelaere, Erik Spinoy, Stefan Hertmans en Peter Verhelst.” En de Nederlandse dichter Marc Reugebrink.
Van Bastelaere had verschillende jobs, o.a. als bibliothecaris en persverantwoordelijke bij het kabinet van de Minister van PTT. Verder voerde hij een aantal redactionele taken uit bij verschillende bladen.
1984: Publicatie van zijn fel bejubelde debuut Vijf jaar waarvoor hij de Prijs voor het beste literaire debuut van de Antwerpse boekenbeurs ontving in 1985.
1987: Hij was ook prominent aanwezig in de ophefmakende bundel Twist met ons waarin hij samen met Erik Spinoy, Bernard Dewulf en Charles Ducal gedichten presenteerde.
- Het is vooral de inleiding van Benno Barnard die deze bloemlezing een haast mythisch karakter heeft gegeven en deze vier dichters, een beetje blind voor hun onderlinge verschillen, tot een nieuwe generatie bombardeerde.
- Die bundel ‘Twist met ons’ ontstond op een wel heel speciale manier. Het begon allemaal tijdens een weekend dat georganiseerd werd door het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort. Professor Hugo Brems had een aantal jonge dichters uitgenodigd om uit eigen werk voor te lezen. Het ging met name om Van Bastelaere, Ducal, Dewulf en Spinoy. Op dat ogenblik had Spinoy nog geen dichtbundel gepubliceerd. Van Bastelaeres debuut was pas verschenen en Ducal en Dewulf hadden enkel in tijdschriften gepubliceerd. Op dat weekend was ook de uitgeefster van De Gulden Engel aanwezig. Zij was op zoek naar aanstormend talent dat wilde meewerken aan een gezamenlijke poëziebundel. Benno Barnard zou de inleiding schrijven en van het een kwam het ander: Twist met Ons was geboren. Alle vier werden ze toen postmodernen genoemd, maar volgens Spinoy past dat etiket het beste bij Van Bastelaere en hemzelf. Ducal en Dewulf kunnen moeilijk postmodern genoemd worden.
1988: Ook Van Bastelaeres tweede bundel Pornschlegel en andere gedichten (1988) kon de kritiek nog sterk bekoren. Hij ontving er in 1988 de Hugues C. Pernathprijs voor.
Zijn derde bundel werd wegens te hermetisch geweigerd door Uitgeverij De Arbeiderspers die de vorige bundel had uitgeven. Voor Diep in Amerika stapte Van Bastelaere dan ook over naar Uitgeverij Atlas, waar hij sindsdien zijn poëzie laat verschijnen. Hartswedervaren (2000), een bundel die helemaal rond het romantische symbool van het hart is opgebouwd, was opnieuw een schot in de roos. Voor dit boek kreeg Van Bastelaere in 2001 de driejaarlijkse Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap toegekend.
1989: Studeerde af in de Germaanse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit te Antwerpen. Behaalde er grote onderscheiding na het indienen van de eindverhandeling Dialectiek en differentie. Aspecten van het fragment(aire) in het werk van Roland Barthes en Maurice Blanchot.
1989 – 1998: Bestuurslid van de Vereniging van Auteurs en Vertalers, die hij mee had helpen oprichten.
1991 – 1994: Met Spinoy behoorde hij tot de redactie van Yang.
1998: Werd redacteur van De Vlaamse Gids, het tijdschrift dat kort daarna werd opgedoekt.
1998: Wordt zelfstandig vertaler, copywriter en publicist.
1999: Was medeoprichter van het cultuurkritische tijdschrift freespace Nieuw Zuid, een blad waarvan hij tot op heden redacteur is, samen met o.a. Erwin Jans, Erik Spinoy en Patrick Peeters.
Sinds 1999: Deeltijds docent aan de Hogeschool Antwerpen
2001: Publicatie bij de Nijmeegse uitgeverij Vantilt van de verzamelde opstellen onder de titel: Wwwwhhoooosssh. Poëzie en haar wereldse inbedding.
Van Bastelaere die al langer de naam had theoreticus van de Vlaamse postmoderne generatie te zijn, maakte met deze bundeling die reputatie helemaal waar.
2005: Verscheen onder de titel The Last to Leave. Selected Poems een bundel met Engelse vertalingen van een aantal van zijn gedichten.
2006: Publicatie van gedichten onder de titel ‘De voorbode van iets groots’.
2006: Behaalde het diploma van Master in Cultuurmanagement aan de K.U.L te Leuven.
2008: Publiceert samen met Erwin Jans en Patrick Peeters de omvangrijke bloemlezing Hotel New Flandres: 60 jaar Vlaamse poëzie, 1945-2005 in opdracht van het Gentse Poëziecentrum.
- Kritiek en heibel waren niet uit de lucht te krijgen. Het was vooral de nadrukkelijke keuze voor Vlaamse poëzie en de definitie (p.31ev) ervan die kwaad bloed zette. In zijn conclusie formuleert essayist en poëziekenner Hans Vandevoorde het zo: “Dit is een bloemlezing die voor lange tijd een benepen iglo in plaats van een Grand Hotel met veel deuren en open vensters optrekt over het grondgebied van de poëzie in Vlaanderen”. Maar feit is: ze is er de bloemlezing, en wat voor één.
2014: Van Bastelaere uit zijn politiek engagement en wordt ‘Woordvoerder N-VA-fracties Kamer en Senaat’. Lees daarover ook het interview van Bart Caron ( Vlaams volksvertegenwoordiger (Groen)) met Dirk Van Bastelaere in De Morgen van zaterdag 24 november: Stemt Van Bastelaere in een onafhankelijk Vlaanderen echt Groen?
Van Bastelaere publiceerde gedichten in onder andere Dietsche Warande & Belfort, Ambrozijn, De Gids, De Vlaamse Gids, DiogenesYang, Heibel, Nieuw Wereldtijdschrift, Het Moment, Maatstaf en Kreatief.
Essays, bijdragen en interviews verschenen onder andere in Ambrozijn, Poëziekrant, Kreatief, Nieuw Wereldtijdschrift, De Brakke Hond, Yang, De Vlaamse Gids, Knack, Dietsche Warande & Belfort, Parmentier en De Morgen.
BEKRONINGEN.
- 1981: Poëzieprijs Vlaamse Club Brussel voor het gedicht ‘Design’.
- 1982: Basiel de Craene-prijs.
- 1983 : Poëzieprijs van de Stad Sint-Truiden en de Poëzieprijs Vlaamse Club Brussel voor het gedicht ‘De distels’.
- 1985: Prijs voor het beste literaire debuut van de Antwerpse boekenbeurs voor Vijf jaar.
- 1987 : Jules van Campenhoutprijs.
- 1988: de Hugues C. Pernathprijs voor zijn tweede bundel Pornschlegel en andere gedichten.
- 1997 : Provinciale prijs voor letterkunde Oost-Vlaanderen voor zijn derde bundel Diep in Amerika.
- 2001: de driejaarlijkse Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap – de vroegere Staatsprijs – voor de bundel Hartswedervaren.
- 2002 : Nominatie voor de VSB Poëzieprijs 2002 voor de bundel Hartswedervaren.
- 2007: De Jan Campertprijs voor poëzie voor De voorbode van iets groots.
Meer over Dirk van Bastelaere
- Jans, Erwin. 2004. ‘Dirk van Bastelaere’. In: Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (red.). Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Groningen: Martinus Nijhoff uitgevers.
- Algemene tekst over Postmodernisme in de poëzie, met sterke aandacht voor Van Bastelaere
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- NEDWEB/Literatuur in context – Bastelaere, Dirk van
- Dirk van Bastelaere – Wikipedia
- Dirk van Bastelaere · dbnl
Referenties
- Hugo Brems, Altijd weer vogels die nesten beginnen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1945-2005.Amsterdam Uitgeverij Bert Bakker 2006.
SMAAKMAKER
Alptraumvrouw
Uit: Vijf jaar 1984
De nerveuze maan is haar mooiste Bloeiwijze. Ze wandelt als een schermbloem Op de natte weiden van de nacht. Haar rug koelt af en wordt Van vlees. De droom Staat nog op haar gezicht Te lezen, als koud zweet. Ik kan haar niet vertellen van de regenputten In de nacht, ze liep er zelf langs Om mij bij te blijven. Ze gaf Haar gonzend lichaam aan de onverschilligheid En leefde een versnelde tijd. De kamer telt haar noodlot op Bij al mijn ontoereikendheid En legt haar voor de hand. Dan kan ik de kwetsuren zien, Ze zullen niet verdwijnen. Want wat ik over haar weet, Weet ik voor het eerst. Dat keert zich tegen mij En dat maakt niets uit, En niets vrij.
Big Nudes
Uit: Diep in Amerika. Gedichten 1989-1991.
Spoedig zijn ze nog in hun citroengele Lycra zo gaan staan dat uit het grootmoedige accidentele hun verfomfaaide gezichten en houdingen zullen zijn voortgekomen. In Venice, Ca. , kondigt daarna zich een blond, verontpersoonlijkt dun lichaam aan dat ons thans aan het haar het hoofd naar achteren rukt. Een groot naakt is weinig anders dan onder augustus een niet door zichzelf gehinderd willend worden lichaam met, zweetomrand, zijn openingen tegen de zon gekeerd.
BIBLIOGRAFIE
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1984 | Vijf jaar. (poëzie)
Deeltitels: Vierentwintig uur; Mannen; Pruisisch blauw; De distels.
Omslag: Studio Soethoudt.
Eerste druk oktober 1984
Tweede druk december 1984
|
 |
Antwerpen: W. Soethoudt & Co N.V. -53p. Afmetingen: 20 x 13 (ingenaaid) |
| 1985 | Golden Boys. (poëzie) Samen met Erik Spinoy. Bevat: Kerkhofbloesems [Erik Spinoy]; Een kapitein besmeurd [Dirk van Bastelaere] |  |
Antwerpen: Contramine vzw. [45p.]
Reeks: poëziereeks vol 59.
Afmetingen:24.80 x 16 (ingenaaid)
Colofon: ‘Golden boys’ , twee gedichtencycli van Erik Spinoy en Dirk van Bastelaere, verscheen in de maand oktober van 1985 als negenenvijftigste nummer in de poëziereeks van de Uitgaven Contramine v.z.w.
De uitgave werd verlucht met drie vignetten van Frans de Geetere. Deze illustraties werden ontleend uit ‘Mes Communions’ van Georges Eeckhoud, verschenen in de reeks “Collection des Chefs- d’Oeuvre” uitgegeven door “La Connaissance”, Paris, 1925.
De gedichten werden gezet uit een 12 punts letter Mediaeval. Druk, typografie en lay-out werden verzorgd door Tony Rombouts met behulp van een Original F.M. Weiler’s Liberty National 2 degelpers met pedaalaandrijving.
|
| 1987 | Twist met ons. (poëzie)
Bevat: Pornschlegel van Dirk van Bastelaere; Negen gedichten van Bernard Dewulf; De hertog en ik van Charles Ducal en Oost, West van Erik Spinoy. Met een woord vooraf van Benno Barnard. Grafische vormgeving: Rikkes Voss |
 |
Wommelgem: Den Gulden Engel. -68p. Afmetingen: 24 x 15.50 (ingenaaid) |
| 1988 | Pornschlegel en andere gedichten. (poëzie)
Deeltitels: Atol; Rood jacht; Nachtzusters; Zonder Trakl; Anja’s kast; De doorkijkman; Een bolronde spiegel; Pornschlegel.
Omslag: Marjo Starink
2de druk 2000 bij Uitg. Atlas, volgens ontwerp van Marjo Starink gezet uit de Scala en vervaardigd door Drukkerij Groenevelt te Landgraaf op 100 grams Munken Book.
|
 |
Amsterdam: De Arbeiderspers. -83p.
Afmetingen:21 x13 (ingenaaid – omslag met flappen)
Colofon: ‘Pornschlegel en andere gedichten’ van Dirk van Bastelaere werd in 1988 in opdracht van Uitgeverij De Arbeiderspers, volgens ontwerp van Marjo Starink, door Geuze en Co’s drukkerij te Dordrecht gezet uit de Baskerville en gedrukt op 100 grams getint gevergeerd romandruk in een eerste oplaag van 950 exemplaren.
|
| 1990 | ´De zwembadjongen` | In: Poëzie voor Landgraaf. Maastricht: Het Gonst. -6p. | |
| 1992 | Reis door het lichaam. (poëzie)
Illustraties: Gilbert de Bontridder.
Deze uitgave kwam tot stand met de medewerking van Bovass Assurantiën B.V., Kerkrade; Bouwfonds Limburgse Gemeenten, Geleen; Brand’s Koninklijke Bierbrouwerij B.V., Wylre; KNP, Maastricht; Limagas, Landgraaf; NMB, Maastricht, Stichting Veritas, Maastricht.
|
 |
Landgraaf: Uitgeverij Herik. -24p. Reeks: Zwarte reeks vol. 16 Afmetingen: 22 x 15 (ingenaaid) Colofon: De gedichtencyclus ‘Reis door het lichaam’ werd op verzoek van Uitgeverij Herik te Landgraaf aangeboden door Dirk van Bastelaere en werd vormgegeven door Barbara van Dongen Torman, Amsterdam. Martin van den Berg, Simpelveld, verzorgde de afwerking. De cyclus werd gezet uit de Bembo en gedrukt door Drukkerij Econoom te Beek, L. De tekening werd gemaakt door Gilbert de Bontridder. De oplage bedraagt 225 genummerde en daarna door de auteur gesigneerde exemplaren. |
| 1993 | De subsidiepolitiek als literaire ecologie: naar de democratie van een Vlaams Fonds voor de Letteren` en ´Werken in Wisconsin: traktaat over de slapstick`. (essay) | In: Het beroep van dichter: Vlaanderen en zijn letterenbeleid. Leuven: Kritak. -134p. | |
| 1994 | “Wwwhhoooosh. (The Opera Ain’t Over Till The Fat Lady Sings)” | In: Dietsche Warande & Belfort 139, 5 (1994): 590-609. | |
| 1994 | Diep in Amerika: gedichten 1989-1991. (poëzie) |  |
Amsterdam/Antwerpen: Atlas. -52p.
Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid)
Colofon: ‘Diep in Amerika’ van Dirk van Bastelaere werd in opdracht van uitgeverij Atlas gezet uit de Scala en gedrukt door Drukkerij Groenevelt te Landgraaf op 100 grams getint offset. De vormgeving was in handen van Marjo Starink. De lithografie werd verzorgd door B&R Lithografen en het bindwerk is uitgevoerd door binderij Pfaff.
Onder de titel ‘Reis door het lichaam’ is in 1992 van een twintigtal gedichten uit deze bundel een bibliofiele uitgave verschenen bij uitgeverij Herik te Landgraaf (Zwarte reeks nr 16)
|
| 2000 | Hartswedervaren: gedichten. (poëzie)
Deeltitels: Eerste triptiek; Triptiek van de kus; 18 oktober 1977; Triptiek van het bloed; Triptiek van het bed.
Omslagillustratie: Lavandula Augustifolia, 1984 uit de serie ‘Herbarium 1982-1985 © Joan Foncuberta
|
 |
Amsterdam/Antwerpen: Atlas. -109p.
Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid)
Colofon: ‘Hartswedervaren’ van Dirk van Bastelaere werd in opdracht van uitgeverij Atlas, volgens ontwerp van Marjo Starink, gezet uit de Scala en vervaardigd door Drukkerij Groenevelt te Landgraaf op 100 grams getint offset.
|
| 2001 | Wwwhhooosshhh. Over poëzie en haar wereldse inbedding. (essays) Deeltitels: Kritiek en crisis; Het gapen van de tekst; Kleine oorlogsmachine. Boekverzorging: Martien Frijns |  |
Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. -269p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) |
| 2003 | De wind uit het elders – in praise of Barnett Newman. (poëzie) Een cyclus over de Amerikaanse schilder Barnett Newman. |  |
Gent: DRUKsel. -14p.
Afmetingen: 22 x 15.80 (ingenaaid)
Colofon: ‘De wind uit het elders’ van Dirk van Bastelaere is op 26 april 2003 door Druksel in Gent uitgegeven. De tekst werd gezet uit Stone Sans en gedrukt op Munken Pure 130 g. door BW Nevelland in Landegem. De vormgeving is van Alligator/Truks.
De oplage bedraagt 126 exemplaren, waarvan honderd genummerd van 1 tot 100 en zesentwintig geletterd van a tot z. Alle exemplaren zijn door de auteur gesigneerd.
Nummer 77.
|
| 2004 | Zonder titel. (poëzie) Samen met Astrid Lampe Deze publicatie verscheen te gent op 27 juni 2004 ter gelegenheid van Rozenbalkon II; keerdruk. |  |
Gent: 234-117. -[12p.]
Afmetingen: 23.50 x 11.80 (ingenaaid)
Deze derde uitgave van 234-117 verscheen te Gent op 27 juni 2004 ter gelegenheid van Rozenbalkon II. De uitgave werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen;
Katrien Daemers en Jessica L’Ecluse verzorgden de typografie. Piet Dieleman bepaalde de kleur. Peterschap van deze editie: Johan Velter
De oplage bedraagt 117 exemplaren, genummerd van 1 tot 117 en 26 exemplaren geletterd van a tot z, bestemd voor de medewerkers. Alle bundels zijn door beide dichters gesigneerd. Dit is exemplaar 54.
|
| 2006 | De voorbode van iets groots. (poëzie)
Deeltitels: Versies van de zon; De laatste doet het licht uit; De voorbode van iets groots; Binnenkort in uw bioscoop; Wwwwwhooooshh.
Omslagontwerp: Marjo Starink
Omslagfoto: © Zefa
|
 |
Amsterdam/Antwerpen: Atlas. -101p.
Afmetingen: 19.60 x 12 (ingenaaid)
Colofon: ‘De voorbode van iets groots’ van Dirk van Bastelaere werd in opdracht van uitgeverij Atlas, volgens ontwerp van Marjo Starink, gezet uit de DTL-Haarlemmer en de Scala Sans en gedrukt door Drukkerij Giethoorn ten Brink te Meppel op 100 grams Munken Premium Cream. Het bindwerk is uitgevoerd door boekbinderij EMBE te Meppel.
|
| 2008 | Hotel New Flandres: 60 jaar Vlaamse poëzie, 1945-2005. (bloemlezing) Samengesteld en ingeleid door Dirk Van Bastelaere; Erwin Jans; Patrick Peeters. Omslag ontwerp: Karakters, Gent Zetwerk en lay-out: Karakters, Gent |  |
Gent: Poëziecentrum vzw. -752p.
Afmetingen: 22 x 15 (gebonden – harde grijs linnen kaft)
Druk: New Goff , Gent (Mariakerke)
|
| 2014 | Fallicornia. (poëzie) |  |
Gent: Druksel.
Afmetingen: 25 x 20.50 (ingenaaid)
|
| 2015 | Hoe bij ijzel de overkant van de straat te bereiken. | Gent: Druksel. – [Z.p.].
Oplage: 60 genummerde en gesigneerde exemplaren. Nr… Deze uitgave werd door Dirk Van Bastelaere en Druksel aangeboden aan de vrienden en kennissen die de presentatie van de bundel Fallicornia van Dirk Van Bastelaere bijwoonden ten huize van Raf De Smedt (Sint-Niklaas) op 8 februari 2015. |
Vertalingen/bewerkingen
| 1998 | 416 heptasyllabes & 416 en enkele grafkelders.
|
 |
Leuven: Uitgeverij P. -59p. Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid) Gezet in Minion door André Scherens Gedrukt door Drukkerij Overloop, Wilsele Omslagontwerp: naar een idee van Gregie de Meyer |
| 2000 | Verdelgd, Uitgeroeid, Platgelegd. (toneel)
|
Brussel: Koninklijke Vlaamse Schouwburg. -143p. Opgevoerd tijdens seizoen 1999-2000 in een regie van Franz Marijnissen. |
Uit: 416 heptasyllabes & 416 en enkele grafkelders.
|
Vous langage de latrine, Vous bons mots, de speakerines, Vous jurons de la cuisine Vous beuglante des doctrines, Vous tirer ma révérence |
U spreken latrinetaal Als een rederijkersboek Bloemrijk, cassant, vernuftig;U praten als omroepster Kwinkslag en filippica Somber, giftig, bikkelhard;U vloeken als een ketter Gelijk perverse beauty’s Gekleurd met slappe charme; U blèren de doctrines, U mij nu eerbiedig groeten |
