Tom Lanoye
Sint Niklaas, 27 augustus 1958
Tom Emiel Gerardine Aloïs Lanoye, romancier, toneelschrijver, dichter, performer en essayist
Tom Lanoye leeft en werkt in Antwerpen en Kaapstad. Hij behoort tot de meest veelzijdige en meest bekroonde auteurs van zijn generatie, ook buiten het Nederlandse taalgebied.
De ‘Firsts’ in de carrière van Lanoye
1982: Jamboree, eerste performance 1983: Rozegeur en maneschijn, eerste kritieken en polemieken 1985: Een slagerszoon met brilletje, prozadebuut (verhalenbundel) 1988: Alles moet weg, eerste roman 1989: De Canadese muur, eerste theaterstuk 1997: Ten Oorlog, theaterbewerking naar William Shakespeare 2003: Eerste officiële stadsdichter van Antwerpen 2012: Heldere hemel een novelle ter gelegenheid van de Nederlandse Boekenweek komt voor het eerst tegelijk uit als boekengeschenk voor de Literaire Lente in Vlaanderen.
BIOGRAFIE
27 augustus 1958: Wordt geboren in Sint-Niklaas, als laatste in een gezin van vijf.
1968: De slagerszoon draagt voor het eerste een bril.
1970: Lanoye begint aan de humaniora aan het Sint Jozef Klein Seminarie Sint Niklaas, waar hij o.a. les kreeg van Anton van Wilderode.
1976: Gaat aan de RU Gent studeren, Germaanse filologie en sociologie.
1979: Een eerste publicatie. Zijn gedicht ‘Aanhoudende vorst’ wordt opgenomen in ‘Beste gedichten. Prijs voor Poëzie 1979’, een uitgave van Vlaamse Club voor Kunsten, Wetenschappen en Letteren.
1980: Begin december verschijnt Maar nog zo goed als nieuw, de eerste van vijf uitgaven in eigen beheer.
1981
- Samen met James Bordello (Peter Roose) schuimde hij vanaf 1981 de Gentse cafépodia af.
- In het zog van de Engelse “punkpoets” presenteerden ze zichzelf daarbij als ‘de Twee Laatste Grote Poëtische Beloften Van Net Voor De Derde Wereldoorlog’.
- Binnen een jaar schoppen ze het van onaangekondigde optredens in Gentse studentencafés tot de Nacht van de Poëzie in Utrecht. (laatste optreden met James Bordello)
- De eigenbeheeruitgaven Neon, een elegisch rockgedicht en Van oor tot oor verschijnen.
- Ondertussen was Lanoye lid geworden van het vrijzinnige en tegendraadse “taalminnend studentengenootschap” ’t Zal wel Gaan”. Al snel was hij één der bezielers van de driejaarlijkse Geuzenprijs.
- Studeert af met een scriptie over het werk van Hans Warren. (De poëzie van Hans Warren : een thematische studie.)
- In augustus treden Bordello en hij op te Brussel (Mallemunt), in oktober te Haarlem (New Harlem Poetry)
1982
- Januari 1982: Werd redacteur en verantwoordelijke uitgever van het nieuwe tijdschrift van ’t Zal wel Gaan, met de originele titel ’t Zwarte Gat, dat maar vier nummers zal tellen.
- 27 februari: Lanoye en Bordello treden voor het laatst samen op tijdens de Nacht van de Poëzie in Utrecht.
- 31 maart: Lanoyes ‘verzencabinet’ Jamboree gaat in première te Gent in auditorium E van het faculteitsgebouw op de Blandijnberg.
- Na ‘Don Juan’ (over de Vijftigers) in ’t Zwarte Gat , verschijnen zijn eerste ‘officiële’ polemieken: ‘Zoek de zon op’ (over Jeroen Brouwers) in het Amsterdamse studentenweekblad ‘Propria Cures’ en ‘Het klappen van Claus’ in De Zwijger,het satirische blad van Johan Anthierens.
1983
- Publicaties: De laatste uitgave in eigen beheer ‘De nagelaten gedichten’, de piraatuitgave De glazen klomp’ en zijn officiële debuut: Rozegeur en maneschijn (Kritak) een selectie ‘helse kritieken voornamelijk uit De Zwijger.
- Ontvangt de P.C. Onthooftprijs 1983 van Propria Cures voor ‘Een prachtige tulband’ een stuk over Gandhi.
- Op 1 april stopt Lanoye met stempelen: hij wordt fulltime zelfstandige, die leeft van zijn pen, optredens en freelance kelnerwerk.
1984
- Nog meer dichtbundels verschijnen: In de piste (Bert Bakker) en Bagger (Kritak)
- Op 21 september gaat in het Antwerpse Theater Leguit Café Paniek in première, een op de actualiteit inspelende cabaretvoorstelling van De Zwarte Komedie, geschreven door Bert Verhoye en Tom Lanoy. Hijzelf speelt ook mee samen met onder andere Alida Neslo en Max Schnur.
1985: Publicatie van zijn prozadebuut Een slagerszoon met een brilletje. (Bert Bakker)
1986
- Een gastoptreden in hetzelfde jaar in een TV-interview bij Sonja Barend wordt Een slagerszoon met een brilletje ook in Nederland bij het groot publiek een bestseller.
- Dat jaar trekt Lanoye tevens met Een slagerszoon met een brilletje langs diverse podia, de autobiografische verhalen uit de bundel werden herwerkt en gecombineerd met gags en liedjes.
- In het najaar verschijnt de roemruchte verhalenbloemlezing Mooie Jonge Goden (Kritak), met verhalen van onder andere Herman Brusselmans, Stefan Hertmans, Tom Lanoye en Marc Mijlemans.
1987
- In januari verhuist Lanoye van Gent naar Antwerpen.
- In het najaar gaat het literaire variétéprogramma In de piste in première.
- Vlak voor de jaarwisseling ontmoet Lanoye René Los.
1988
- In de zomer verschijnt de bibliofiel uitgegeven en aan René opgedragen cyclus liefdesgedichten Hanestaart (Sub Signo Libelli).
- In het najaar verschijnt zijn romandebuut Alles moet weg (Bert Bakker).
1989
- Ter gelegenheid van de jaarwisseling verspreidt uitgeverij Bert Bakker Vendu! Apologie van een handelsreiziger onder vrienden en relaties.
- In maart gaat De Canadese muur, geschreven door hemzelf en Herman Brusselmans in première bij het Raamtheater te Antwerpen, in een regie van Walter Tillemans.
- Even later verschijnt Vroeger was ik beter (Bert Bakker), een selectie uit Rozegeur en maneschijn en Het cirkus van de slechte smaak, aangevuld met nieuw werk.
1990: In februari verschijnt de commerciële, sterk uitgebreide editie van de dichtbundel Hanestaart bij Bert Bakker.
1991: Een druk theaterjaar
- In januari gaat Blankenberge, geschreven in opdracht van het NTG, in première in een regie van Senne Rouffaer.
- In februari gaat het theaterstuk “Komieken” naar Comedians van Trevor Griffiths in première bij het Mechels Miniatuurtheater, in een regie van Jo Dua.
- In maart gaat ten slotte Bij Jules en Alice, een stuk naar het gelijknamige verhaal uit Een slagerszoon met een brilletje, geschreven in opdracht van Toneelgroep Amsterdam, in première in een regie van Alize Zandwijk.
In oktober verschijnt Kartonnen dozen (Prometheus), een autobiografische roman over een ‘banale liefde en haar verterende kracht’.
1992
- 27 augustus: Oprichting van de Naamloze Vennootschap ‘L.A.N.O.Y.E’ op, gespecialiseerd in ‘literair variété en afgewerkte producten’.
- Lanoye groeide van enfant terrible tot gevestigde waarde voor ‘alle vormen van teksten en schriftuur, zowel voor boeken, kranten, tijdschriften en andere drukwerken, voor toneelopvoeringen, cabaret- en zangvoorstellingen, dit alles onder eender welke vorm en in de meest ruime zin van het woord ‘(citaat uit de statuten van de in 1992 opgerichte naamloze vennootschap L.A.N.O.Y.E.).
- September: Doèn! verschijnt, een eerste bundel HUMO-columns, geschreven tussen maart en september 1992.
- November: Kartonnen dozen krijgt Humo’s Gouden Bladwijzer.
1993
- Maart: Celibaat, een stuk naar de gelijknamige roman van Gerard Walschap, gaat in première. Het werd geschreven in opdracht van Theater Teater en gespeeld in een regie van Jappe Claes en Pol Dehert.
- Augustus: De schoonheid van een Total loss (Prometheus) bundelt eerdere toneelteksten (Blankenberge, Bij Jules en Alice en Celibaat).
- Najaar: De eerste Lanoye vertaling: Pappschachteln , een door Rainer Kersten gemaakte Duitse vertaling van Kartonnen dozen.
1994
- Maart: De verhalenbundel Spek en bonen rolt van de persen. Blankenberge wordt bekroond met de culturele prijs van de Provincie Antwerpen voor Toneel.
- 27 april: Lanoye maakt de eerste vrije verkiezingen in Zuid-Afrika mee.
- Najaar: Beducht voor een overrompelend succes van het Vlaams Blok bij de Antwerpse gemeentetaadsverkiezingen, is hij de drijvende kracht achter de roodgroene eenheidsbeweging ‘Arm in arm’.
- September: Bij het NTG gaat Onweer in de tropen in première, naar het gelijknamige verhaal uit Spek en bonen en in een regie van Sam Bogaerts
- ‘Maten en gewichten’ verschijnt, een bundeling columns die tussen september 1992 en oktober 1994 in Humo verschenen.
1995
- Mei: Lanoye krijgt de 45ste Arkprijs van het Vrije Woord.
1996
- 20 januari: Lanoye en zijn Nederlandse vriend en Agalev-politicus René Los laten zich als eerste homo-koppel registreren als samenlevers.
- Na 8 jaar van wijzigende plannen en scenario’s gaat in het najaar eindelijk de film Alles moet weg in première, in een regie van Jan Verheyen.
1997
- Mei: Lanoye spreekt aan de UI Antwerpen de lezing Gespleten en bescheten uit, geschreven in opdracht van het Boon-centrum. Later op het jaar breidt Lanoye de lezing uit tot een theatermonoloog, waarmee hij door Vlaanderen toert.
- In hetzelfde jaar ziet Het goddelijke monster – het eerste deel van een trilogie) het lezerslicht.
- November: Première bij de Blauwe Maandag Companie van ‘Ten oorlog’ . Lanoye herwerkt de acht koningsdrama’s van William Shakespeare tot één groot verhaal waarin op z’n Vlaams, Engels en Nederlands wordt gescholden, gerapt en gedold. De 12 uur durende theatermarathon werd een groot succes, niet alleen in Vlaanderen maar ook in het buitenland.
- Onder de titel Schlachten, kende de bewerking succes in Duitsland en Oostenrijk: op het jaarlijkse Theatertreffen van Berlijn wint Schlachten de Innovationspreis.
2000: Bij de gemeenteraadsverkiezingen is hij kandidaat voor de groene partij.
2003
- Lanoye wordt de eerste officiële stadsdichter van Antwerpen.
- In januari gaat de Duitse versie van zijn Mamma Medea in première in het befaamde Staatstheater van Hannover.
- Lanoyes ‘klankspel op rijm over cultuurclashes’ zal tenslotte ook op de theateraffiche prijken in Zuid-Afrika, ondertussen Lanoye’s tweede thuishaven.
2004: Dat jaar schrijft hij twee toneelstukken.
- Diplodocus Deks. Triomf der archeologie werd geschreven in opdracht van Publiekstheater (Gent) en Koninklijke Vlaamse Schouwburg (Brussel), naar een idee van Domien Van Der Meiren. In diens regie ging het stuk in 2004 in première in Brussel. Het werd in dat jaar uitgegeven door Prometheus
- De Jossen. Val en revival der saamhorigheid werd geschreven in opdracht van Olympique Dramatique en Het Toneelhuis (allebei Antwerpen). Het ging in première in juni 2004 in de Bourlaschouwburg te Antwerpen in een eigenzinnige uitvoering door het toneelgezelschap. (Zie: De Jossen – Cobra.be)
- Beide teksten worden door uitgeverij Prometheus in één band uitgegeven.
2008: Atropa. De wraak van de vrede is geschreven in opdracht van Toneelhuis (Antwerpen). Het is een zeer vrije bewerking van diverse bronteksten, hoofdzakelijk alle stukken van Euripides die handelen over de Trojaanse oorlog, maar ook teksten van Aischylos, Jean-Paul Sartre, George W. Bush, Donald Rumsfeld en Curzio Malaparte (meer bepaald uit De huid). Guy Cassiers regisseerde de voorstelling die in 2008 in première ging in Antwerpen. De tekst werd in datzelfde jaar uitgegeven door Prometheus (Amsterdam).
Eind 2009: Verschijnt zijn roman Sprakeloos, die handelt over de dood van zijn moeder – een amateuractrice die, na een beroerte, haar spraak verliest.
2011: Nóg meer dan andere jaren is 2011 het jaar van Tom Lanoye. Een année de cru, zeg maar.
- Zijn theaterstuk Bloed & Rozen werd in de zomer in een regie van Guy Cassiers op de Cour d’Honneur tijdens het theaterfestival van Avignon op massale bijval onthaald.
- Tevens kon het voor Toneelgroep Amsterdam geschreven stuk De Russen, veel lof oogsten.
- Daarnaast werd Lanoye uitgenodigd om het Nederlandse Boekenweekgeschenk 2012 te schrijven.
- Zijn roemruchte Monstertrilogie zal vanaf 4 september als zondagavondreeks worden uitgezonden op het VRT-kanaal Eén.
Van 6 oktober tot 15 november 2011 trekt Lanoye op tournee met Sprakeloos op de planken, de ijzersterke monoloog die hij heeft gepuurd uit de roman over zijn moeder – ‘een slagersvrouw en amateuractrice eerste klas’. (Lees: Sprakeloos op de planken – Tom Lanoye )
- Tijdens de Nederlandse Boekenweek 2012 wordt deze voorstelling opgevoerd voor een uitverkocht Carré in Amsterdam.
2012: Lanoye brengt de theatersolo “Sprakeloos” op toneel. Tijdens de Nederlandse Boekenweek wordt deze voorstelling opgevoerd voor een uitverkocht Carré in Amsterdam.
2012: Schrijft het Boekenweekgeschenk “Heldere hemel” voor de Nederlandse Boekenweek. Voor de eerste keer wordt dit geschenkboek ook – in het kader van de Literaire Lente 2012 – aangeboden door de Vlaamse boekhandelaar. De totale oplage bedraagt 894.000 exemplaren waarvan er 61.000 bestemd zijn voor Vlaanderen.
2013: Lanoye met “Les Boîtes en Carton’ – vertaald door de schrijver Alain van Crugten (Editions La Différence, 191 p) – genomineerd voor le Prix Jean-Monnet de littérature européenne du département de Charente. Uiteindelijk zal Michael Kumpfmüller de prijs winnen.
4 september 2013: Verschijnt de roman Gelukkige Slaven. Lanoye belandt er voor de eerste maal mee op nr 1 in zowel de Nederlandse Boekentoptien van NRC Handelsblad als in de Vlaamse Boekentoptien van De Standaard. De roman krijgt in december van dat jaar de NRC-prijs voor beste seksscène van het jaar toegekend.
19 maart 2014: Première in de Stadsschouwburg te Amsterdam van Hamlet vs Hamlet.
- Het betreft een co-productie van Toneelhuis en Toneelgroep Amsterdam. Tom Lanoye bewerkt het meest bekende stuk ter wereld, Hamlet. Regisseur is Guy Cassiers.
- Lanoye is voor zijn bewerking vertrokken vanuit Hamlet op de stoep van zijn volwassenheid, een periode die bij iedere mens gepaard gaat met het leren verstandelijk lopen vanuit de eigen kracht. Het in twijfel trekken van de raad van naasten en derden. Alvast een pracht van een vondst is Hamlet te laten spelen door een vrouw, de actrice Abke Haring.
2015: THEATERJAAR met niet minder dan 3 theaterproducties:
- Revue Ravage. Dood van een politicus, gaat in première in een regie van Josse Depauw op 21 maart 2015 in de KVS te Brussel.
- Koningin Lear. In première op 08 maart 2015 door Toneelgroep Amsterdam in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Regie: Eric de Vroedt.
- GAZ. Pleidooi van een gedoemde moeder. (theatermonoloog) Première: 17 april in Tielt, bij Theater Malpertuis. Geschreven op vraag van regisseur Piet Arfeuille en voor actrice Viviane De Muynck.
Zomer 2016: Lanoye treedt op tijdens het theaterfestival Theater aan Zee te Oostende. Samen met bassist Nicolas Rombouts en drummer Teun Verbruggen improviseren ze een voorstelling bij elkaar onder de titel Bloednoot©. Voor de tekst put Lanoye uit Fort Europa. Hooglied van versplintering.
2017: Na de theatersolo “Sprakeloos” op toneel, nu een filmversie in een regie van Hilde Van Mieghem. Viviane De Muynck neemt de rol van de oude moeder op zich, Stany Crets speelt haar zoon. Marie Vinck speelt de jongere moeder.
2017: In de herfst verschijnen twee werken: de roman Zuivering, een verhaal over vriendschap, trouw en verraad, geplaatst tegen een herkenbare achtergrond van migratie en radicalisering. Via het hoofdpersonage geeft Lanoye zijn visie over wat er verkeerd loopt in de maatschappij en daarbij valt op hoezeer hij de mens ziet als een speelbal van de omstandigheden.
Tegelijk verschijnt het toneelstuk De felomstreden kroon van Edward II, een bewerking van het gelijknamige koningsdrama van Christopher Marlowe, een tijdgenoot van Shakespeare.
Oktober -november 2017: 20 jaar geleden ging de toneelmarathon Ten Oorlog in november 1997 in première. Bij wijze van jubileum vergast Lanoye ons op de performance Solo ten oorlog, een blitzversie van zijn bewerking van Shakespeares The War of the Roses. ‘Vergeet de koningen, het gaat om de taal’, zo vat meesterverteller Lanoye zijn optreden samen. Meesterlijk laat hij zien hoe de wufte met Frans doorspekte taal van Richard Deuxième over barokke Twitter-duels avant la lettre (Margaretha di Napoli) aftakelt tot het Engels-Nederlands trashtaaltje van Risjaar Modderfokking den derde.
BEKRONINGEN
- 1992 – Humo’s Gouden Bladwijzer voor Kartonnen dozen
- 1994 – Toneelprijs van de provincie Antwerpen voor Blankenberge
- 1995 – Arkprijs van het Vrije Woord voor Maten en gewichten
- 1998 – Belgische Océ Podium Prijs voor Ten oorlog
- 1998 – Nederlandse Prosceniumprijs voor Ten oorlog
- 1999 – Thaliaprijs voor Ten oorlog
- 1998 – Humo’s Gouden Bladwijzer voor Het goddelijke monster
- 2000 – Driejaarlijkse Vlaamse Gemeenschapsprijs voor Toneelletterkunde voor Ten oorlog
- 2000 – Innovationspreis Theatertreffen Berlin voor Schlachten! (Ten oorlog)
- 2000 – De Gouden Uil Publieksprijs voor Zwarte Tranen
- 2000 – Humo’s Gouden Bladwijzer voor Zwarte Tranen
- 2003 – De Gouden Uil Literatuurprijs voor Boze Tongen
- 2003 – De Gouden Uil Publieksprijs voor Boze Tongen
- 2004 – De inktaap voor Boze tongen
- 2007 – De Gouden Ganzenveer voor zijn oeuvre.
- 2010 – De Gouden Uil publieksprijs voor Sprakeloos.
- 2010 – Tzum-prijs voor de Mooiste Zin van het jaar.
- 2011: De Henriëtte Roland Holst-prijs voor Sprakeloos
- 2012: Vijfjaarlijkse Prijs voor podiumteksten van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) voor ‘Atropa. De wraak van de vrede‘ (2008).
- 2013: Verwerft de Constantijn Huygensprijs 2013 voor zijn hele oeuvre.
- 2013: Prijs van Recensieweb voor de beste literaire seksscène van 2013 voor ‘Gelukkige slaven’
- 2013 – De Constantijn Huygens-prijs voor zijn hele oeuvre
- 2016 – Cutting Edge Award voor Revue ravage. Dood van een politicus
- 2018: Krijgt de Groenman-Taalprijs, een tweejaarlijkse prijs voor een mediapersoonlijkheid uit Nederland of Vlaanderen die zich onderscheid door goed en creatief gebruik van de Nederlandse taal.
MEER OVER TOM LANOYE
- Flamend, Jan. 1980. ‘Tom Lanoye’. In: Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (red.). Groningen: Martinus Nijhoff uitgevers. Band 4. Februari 1993.
- Joosten, Jos. 1997. Tom Lanoye. De ontoereikendheid van het abstracte. In: Eric Wagemans en Henk Peters (red.), De school van de literatuur. Nijmegen: SUN. 96p.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- Tom Lanoye – Wikipedia
- Tom Lanoye – eigen website
- NEDWEB/Literatuur in context – Lanoye, Tom
- Literair Gent – Tom Lanoye
- Tom Lanoye wordt 55… | dagelijks iets degelijks (vooral over zijn vroege toneel)
Referenties
- Bart Vanegeren. 1998. Naamloze vennootschap L.A.N.O.Y.E. . Diverse essays en bio- bibliografische notities. Amsterdam: Prometheus. -142p.
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
Woordje vooraf
- Consulteer zeker de website van Tom Lanoye: http://www.lanoye.be
- Lanoye heeft de gewoonte om van elk van zijn boeken, naast de commerciële edities, een bibliofiele editie te laten maken.
- Op de website van Tom Lanoye kun je 10 theaterteksten gratis downloaden. 10 toneelstukken gratis als PDF! « Tom Lanoye
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- POËZIECENTRUM vzw – Gent.
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
A. Chronologisch overzicht
B. Overzicht per genre en alfabetisch op titel
Poëzie
- Bagger. (poëzie) (1984, Leuven: Kritak)
- De glazen klomp. (1983)
- De meeste gedichten.(2005, Amsterdam: Prometheus.)
- De nagelaten gedichten. (1983, Gent: eigen beheer Lanoye)
- Gent-Wevelgem. (1982, Gent: eigen beheer Lanoye)
- Hanestaart. (1988, Utrecht: Sub Signo Libelli.)
- In de piste: gedichten. (poëzie) (1984, Amsterdam: Bert Bakker.)
- Maar nog zo goed als nieuw. (1980, Gent: eigen beheer Lanoye)
- Neon! Een elegisch rockgedicht.(1981)
- Niemands Land. Gedichten uit de Groote Oorlog. (2002, Amsterdam: Prometheus.)
- Overkant: moderne verzen uit De Groote Oorlog. (2004, Amsterdam: Prometheus.)
- Stadsgedichten. (2005, Antwerpen: A. Manteau.)
- Van oor tot oor. (1981, Gent: eigen beheer Lanoye)
Romans
- Alles moet weg. (1988, Amsterdam: Bert Bakker.)
- Boze Tongen. (2002, Amsterdam: Prometheus)
- Gelukkige slaven. (2013, Amsterdam Prometheus)
- Hard gemaakt.(2007, Amsterdam: Prometheus.)
- Heldere hemel (2012, Amsterdam: Prometheus)
- Het derde huwelijk. (2006, Amsterdam: Prometheus.)
- Het goddelijke monster. (1997, Amsterdam: Prometheus.)
- Kartonnen dozen. (1991, Amsterdam: Prometheus.)
- Sprakeloos (2009, Amsterdam: Prometheus.)
- Zwarte Tranen. (1999, Amsterdam: Prometheus.)
- Zuivering. (2017, Amsterdam: Prometheus.)
Verhalen
- Een slagerszoon met een brilletje. (1985, Amsterdam: Bert Bakker.)
- Spek en bonen. (1994, Amsterdam: Prometheus.)
Essays
- Doen! (1992, Amsterdam: Prometheus.)
- Gespleten & bescheten. (1998, Brussel: De Morgen.)
- Het cirkus van de slechte smaak. (1986, Amsterdam: Dedalus)
- Het vroegste vitriool: 1983-1993. (2004, Amsterdam: Prometheus.)
- Maten en gewichten. (1994, Amsterdam: Prometheus.)
- Revue Lanoye. (2016, Amsterdam: Prometheus.)
- Rozegeur en maneschijn: helse kritieken. (1983, Leuven: Kritak.)
- Schermutseling. (2007, Amsterdam: Prometheus.)
- Tekst & uitleg: columns / Woorden met vleugels : toespraken (2001, Amsterdam: Prometheus.)
- Vendu!: apologie van een handelsreiziger. (1989, Amsterdam: Bert Bakker.)
- Vitriool voor gevorderden: 1994-2003. (2004, Amsterdam: Prometheus.)
- Vroeger was ik beter. (1989, Amsterdam: Bert Bakker.)
Toneel
- Alles eender (ganzenpas) (2008)
- Atropa. De wraak van de vrede. (2008, Amsterdam: Prometheus.)
- Bij Jules en Alice. (1991, Amsterdam: Prometheus.)
- Blankenberge. (1991, Amsterdam: Prometheus.)
- Bloed en Rozen. Het lied van Jeanne en Gilles. (2011)
- Celibaat. (1993, Amsterdam: Prometheus.)
- De Canadese Muur: een harteloos familiedrama over voetbal, drank en Vlaanderen. (1989, Amsterdam: Bert Bakker.)
- De felomstreden kroon van Edward II (2017, Amsterdam Prometheus)
- De Jossen. (2004)
- De Russen ! (2011, Amsterdam: Prometheus) – naar A. Checkov.
- De schoonheid van een total loss: Blankenberge, Bij Jules en Alice, Celibaat , naar G. Walschap). (1993, Amsterdam: Prometheus.)
- Diplodocus deks : triomf der archeologie ; De Jossen : val en revival der saamhorigheid (2004, Amsterdam: Prometheus.)
- Gaz (2015, Amsterdam: Uitgeverij Prometheus)
- Hamlet versus Hamlet. (2014, Amsterdam: Prometheus.)
- In de piste. (1987, eigen beheer)
- Fort Europa hooglied van versplintering. (2005, Amsterdam: Prometheus.)
- Komieken (1991) – naar T. Griffiths.
- Koningin Lear. (2015, Amsterdam: Prometheus)
- Mamma Medea. (2001, Amsterdam: Prometheus.) – Naar Apollonios en Euripides.
- Mefisto for ever. (2006, Amsterdam: Prometheus.)
- Onweer in de tropen. (1994)
- Revue Ravage. (2015, De Morgen)
- Ten oorlog. (1997, Amsterdam: Prometheus.) – Naar W. Shakespeare samen met L. Perceval
- Veldslag voor een man alleen. (2003)
FILMOGRAFIE