Maakt deel uit van:Erotische literatuur in VlaanderenjeugdliteratuurLiteraire anti-autoritaire garde van 1960
Walter Soethoudt
BIOGRAFIE
- Walter Soethoudt is boekverkoper van geboorte:
-
- Na de tweede wereldoorlog opent zijn moeder Romanie Van Hevel in de Perenstraat te Antwerpn een boekhandel: De Dageraad. Naast de klassieke kantoorartikelen en papierwaren wordt er ook populaire literatuur. Vooral de pornoboeken, de expliciete, seksueel opwindende romans verkochten goed.
- Zoon Walter zet zich in als vertegenwoordiger van het familiebedrijfje om deze ‘boekjes’ te slijten in Vlaamse en Nederlandse (boek)winkels.
- Gezien de succesverkoop besluit De Dageraad dan ook om zelf zulke boeken uit te geven – Walter legt de contacten met andere (porno)uitgevers en wordt het aanspreekpunt voor het bedrijf en vanaf de jaren ‘60 bepaalt Walter mee welke boeken er onder deze naam zouden verschijnen.
- Zijn vader was ‘fout’ geweest in de oorlog en was daarvoor gedurende vijf jaar in de gevangenis beland.
1960 – 1975: ACTIEF ALS SCHRIJVER VERTALER UITGEVER EXPORTEUR VAN PORNOGRAFIE IN VLAANDEREN.
Tussen ongeveer 1960 en 1975 verschijnen er in het fonds van Walter Soethoudt minstens 150 titels, zowel oorspronkelijke publicaties als vertalingen.
De boeken uit het Soethoudtfonds zijn, alleen al door hun uiterlijk, buitenbeentjes in het pornografische landschap. Bij hem geen suggestieve afbeelding of foto op de cover. Bijna alle uitgaven hebben een witte omslag met daarop de titel in sobere zwarte letters. Ze zijn relatief goedkoop uitgegeven in een klein paperbackformaat van 19 x 12 cm (ipv de reguliere 20 x 12.50 cm) en gedrukt op matig papier.
Door deze uniforme lay-out lijken ze één reeks te vormen. Dat is niet zo. De meest voorkomende reekstitel is ‘Bison uitgave’of ‘Bison boek’. Daar naast zijn er een paar kleinere reeksen zoals bvb ‘Bon Bon Boek’ of ‘Hobby books’, ‘Spielerei’ -reeks, een reeks van een twintigtal ‘Belevenissen van… boeken, enz. Maar wie dan weer denkt dat het gaat om duidelijk afgebakende, visueel herkenbare reeksen, vergist zich. Het is eerder een kluwen van reeksen die elkaar niet uitsluiten.
1960: Soethoudt zet zich aan de schrijftafel en vertaalt, bewerkt of stelt erotische bundels samen.
- Hij vertaalt o m Sexparty van Bunny Strand, ook verschenen als De verkrachting van Lori Grant. Voorts Achter de schermen, Ik ben lesbisch van Lee Chapman, (1962) in de Bison Reeks; De belevenissen van een neger van Marcus Heller (1968).
Aanvankelijk geeft hij vooral boeken uit van Vlaamse auteurs, maar vrij snel – geheel in de tijdsgeest van de zestiger jaren verschijnen ook heel wat erotische boeken.
- In 1965-1966 vinden we Juliette van de beruchte Marquis de Sade in de winkelrekken, in zes delen vertaald door René Gysen, Gust Gils, Freddy de Vree en Claude C. Krygelmans.
- De vertalingen van De Sade nemen in het fonds van Soethoudt een bijzondere positie in. Het is een manier om zich te onderscheiden van andere uitgevers zowel pornografische als literaire.
- Soethoudt maakt er een erezaak van om De Sade integraal te vertalen
- De werken van De Sade worden steeds onder zijn eigen uitgeversnaam uitgegeven
- Vertalers worden steevast vermeld.
- Van ‘Filosofie in het boudoir’, vertaald door Claude Krygelmans en ingeleid door Frans de Bruyn, verschijnt er zelfs een luxe-editie, gebonden in rood leder met gouden sierletters en gedrukt op hoogwaardig papier.
Soethoudt verzamelt om zich heen een keure van Vlaamse auteurs waarop vele ‘officiële’ uitgevers prat zouden gaan. Enkele schrijven ‘beruchte’ erotische romans:
- Heere Heeresma (o a De Gelukkige paren – trilogie, uitgegeven in 1969 onder de pseudoniem Johannes de Back
- Claude Krijgelmans, publiceerde onder de pseudoniem Jug me Bash, K-Anaal der Liefde (juthro uitgave, 1970) en Te Koop. Honderden beschadigde paren (een Color-Bison uitgave uit 1970)
- Jef Geeraerts schreef onder pseudoniem Claus Trum De fotograaf (uitgegeven in 1972 onder het imprint Van Hevel) en met op de cover als promotietekst: ‘Dit boek is het einde. Hierna zal nooit meer een boek geschreven worden’.
Maar opgelet: Soethoudt publiceert niet enkel pornografica, ook literatuur met inbegrip van poëzie en theater stofferen zijn fonds: Paul Koeck, Walter Roland, Marcel van Maele, Nic van Bruggen, Ivo Michiels, Walter Van den Broeck, Erik van Ruysbeek, Henri Floris Jespers …
Bovendien publiceert Soethoudt zelf ook, en wel in het hete aangebrande genre van de pornografie,
- We vinden deze boeken terug onder diverse pseudoniemen als Geza Brown; Mickey Martin; Walter Steffer; Denis Arnolds; Dunald Dock; Art Ada; Jackson Pienter; Winnetou Stradevarus; Winchester Starkin.
Excursus
Soethoudt plaatst zich hiermee geheel in de tijdsgeest van de periode 1960-1975
- In 1968 was de socialist Alfons Vranckx minister van justitie geworden. Vranckx zag, naast drugsgebruik en criminaliteit, de verspreiding van pornografie als een van de grootste maatschappelijke kwalen, een kwaad waartegen hij streng wilde optreden.
- Zijn optreden o m met de inbeslagname van Jef Geeraerts ‘Gangreen I’ werkte eerder als een rode lap op een stier: Jef zelf schreef in 1972 onder het pseudoniem ‘Claus Trum’ De fotograaf, een pornografische roman die Black Venus doet verbleken en die door Soethoudt werd uitgegeven met de aanprijzing op de kaft: ‘dit boek is het einde; hierna zal nooit meer een boek geschreven worden’.
- In datzelfde jaar kwam Louis Paul Boon met Mieke Maaike obscene jeugd. Boon zei zelf dat hij dit verhaal geschreven had om de katholieken van zich af te houden na het eclatante succes van Daens (1971).
- Men herinnere zich ook het tumult rond Hugo Claus’ toneelstuk Masscheroen (Opgevoerd in het Casino Te Oostende op 30 december 1967) waarin Claus op het einde de Heilige Drievuldigheid op het podium brengt als drie naakte mannen die Marieken oproepen boete te doen. Het meisje grijpt echter naar de olifantenzweep om de drie blote mannen van het toneel af te ranselen. (Hugues C. Pernath was de H. Geest; Freddy de Vree was Jezus Christus en de Britse klankdichter Bob Conning speelde God de Vader).
- Het was ook de tijd waarin Herman J. Claeys zijn beruchte “penisgroet” (1967) publiceerde in het tijdschrift ‘Daele’. Even later opende hij zijn Free Press Bookshop” (1969) aan de Spoormakersstraat omgevormd tot het roemruchte anarchistische café “De Dolle Mol” (1972)
- Kort moet hier ook gewezen worden op de parallelle carrière van Claude C. Krijgelmans en zijn erotisch werk geschreven onder de pseudoniemen ‘Jug me Bash’ en ‘Karel Elleveest’.
In deze zin stond taboedoorbreking bij Soethoudt misschien wel in het teken van censuurdoorbreking. Hij zette zich met vuur in voor de vrijheid van meningsuiting; overigens niet alleen op het gebied van seks.
In dezelfde jaren geeft hij enkele boeken uit van extreem-rechtse, en zelfs nazistische auteurs uit, of boeken geschreven door Oostfrontstrijders als Walter Roland
Ook romans van Robert Verbelen verschijnen in zijn fonds, iets waarvoor een paar weerstanders hem uit de Antwerpse Boekenbeurs dreigden te ranselen.
- Robert Verbelen was een notoir SS’er die lelijk heeft huisgehouden in Meensel-Kiezegem, maar onder valse naam als informant van de CIA in Oostenrijk de dans ontsprong. Verbelen is ook een pionier van de Vlaamse spionageroman: Gott hat geschlitzte Augen, Der Affe auf dem Galgen, Mister Inkognito, De Rode Spion en nog van dat fraais – in het Duits (uiteraard).
1975 – 2004: VAN PORNOGRAFIE, VRIJE MENINGSPUBLICATIES NAAR JEUGDLITERATUUR
1981-1983: Hoewel de grote pornografische hype vanaf 1975 naar een einde loopt, schrijft hij – onder de pseudoniem WINCHESTER STARKIN – een opmerkelijke erotische westernreeks bij elkaar: de Sexy Maxi’s en de Sexy Wests die bij de uitgeverij De Schorpioen in Strombeek-Bever worden uitgegeven.
1982: Naast literatuur en theater start hij de reeks Soethoudt Essay op, een reeks essayistische en historische werken van vooraanstaande auteurs over Vlaanderen en de Vlaamse Beweging. Als bijlage vindt u achteraan de bibliografie een selectie van deze uitgaven.
1984: Met de oprichting van de NV Soethoudt & Co krijgt ook uiteindelijk de jeugdliteratuur zijn plaats in het fonds.
1986: Wegens onenigheid met de nieuwe directielijn van de NV, sticht hij in 1986 zijn eigen uitgeverij FACET NV . De nieuwe uitgeverij specialiseert zich in de jeugdliteratuur waarbij ook buitenlandse auteurs worden aangetrokken.
- Soethoudt brengt vooral vertalingen uit, waarbij hij blijkbaar een neus had voor kwaliteit. Dit wil niet zeggen dat enkel het louter literaire boek aan bod komt. Lekker weglezen (kinderen zin in lezen geven) vond hij minstens zo belangrijk. Maar dan wel in een verzorgde (Nederlandse) vertaling. Zo bracht hij boeken uit van Christine Nöstlinger, Eric Campbell, Michael Morpurgo, Federica de Cesco en vele anderenDe grootste vis die hij voor de neus van de grote uitgeverijen wegkaapte, is ongetwijfeld Anthony Horowitz waarvoor uitgeverij Facet het monopolie bezit. Hij herkende het enorme talent van de Brit al meteen in zijn eerste boeken. Hij laat ze meteen vertalen in het Nederlands en doet dat vervolgens ook met alle nieuwe jeugdboeken die van Horowitz op de markt komen. Daarmee is de Brit een van de meest gelezen vertaalde jeugdauteurs in het Nederlands taalgebied geworden.
HET LITERAIRE AGENTSCHAP theSWitch
Februari 2006: Na 42 jaar ervaring als uitgever richt hij het literaire agentschap theSWitch, op. Nadine M. Lusyne – zijn echtgenote sinds 1967 – is de onvermoeibare administratieve kracht achter het project.
- De SWitch verzorgt zowel fictie als non-fictie. Doelgenre’s zijn zowel, misdaadliteratuur, thrillers, literaire en commerciële fictie.
14 maart 2006: Uitgever Walter Soethoudt gaat met pensioen. Zijn éénmansuitgeverij Facet wordt integraal opgenomen in Clavis. Met hem verdwijnt een van de opmerkelijkste en eigenzinnigste uitgevers in Vlaandere
GERAADPLEEGDE BRONNEN
- Wikipedia – Walter Soethoudt
- Onder de toonbankliteratuur (over de collectie onder de toonbankliteratuur 1960-1970 bij de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience te Antwerpen)
- Walter Soethoudt « dagelijks iets degelijks (Toespraak gehouden door Lukas De Vos bij de viering van uitgever Walter Soethoudt in de Zwarte Panter op dinsdag 4 maart 2008.)
- Inger Leemans Het pornografisch offensief
- Freddy de Vree, Rita Renoir, enz. • dbnl
BIBLIOGRAFIE
- Chronologisch overzicht van werk onder eigen naam of pseudoniem
- Vertalingen
- Verhalenbundels door Soethoudt samengesteld
- Bewerkingen
- Bijlage I: Een selectie van zijn “Soethoudt Essays” uitgaven.
- Bijlage II: Overzicht van publicaties per pseudoniem
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- 1980: Walter Soethoudt, Slachtvee, Antwerpen: Uitgeverij Soethoudt. -136p.
(romanbewerking van een film van Patrick Conrad).
- 1996: Gruwelnissig : zeven verhalen om in het donker te lezen ? / samengesteld door Gillian Rubinstein en Walter Soethoudt ; vertaald door John Riedijk. Facet, Antwerpen .-119p.
Bloemlezing uit After dark (Seven tales to read at night) en Before dawn (More tales to read at night).
V. Samenstelling
- 1973: Soethoudt, Walter, De kortste verhalen en gedichten van…, Soethoudt, Antwerpen. -225p. (waarin opgenomen het verhaal ‘Toen je terugkwam’).
- Reeks: Kijkgatpaperback nr 1. Afmetingen: 18,60 x 12,50 (ingenaaid)
Samengesteld door Walter Soethoudt.
Naar een idee van Jos Vandeloo – Omslag: Jos Vandeloo.
Druk – Typografie – Verantwoordelijk uitgever: Walter Soethoudt, Perenstraat 15 – 2000 Antwerpen.
- Reeks: Kijkgatpaperback nr 1. Afmetingen: 18,60 x 12,50 (ingenaaid)
- 1974: Danny de Laet en Walter Soethoudt, Dageraad des duivels, Soethoudt, Antwerpen (waarin opgenomen het verhaal ‘Overtref nooit de meester’).
- 1998: Walter Soethoudt, De eeuwige jeugd van Tijl Uilenspiegel een verhalenbundel, Werkgroep Kinderboeken Berchem: Vlaamse Uitgevers Vereniging. -76p. (waarin opgenomen het verhaal ‘Uilenspiegel en Merlijn’).
- 1999: Walter Soethoudt, Facets Groot Griezelboek, Facet International, Antwerpen. -250p.
- (waarin opgenomen een woord vooraf en de verhalen ‘Een hondsverhaal’, ‘Seringenlaan H#8’ en ‘De spiegel’).
- 2000: Walter Soethoudt, Griezelig spannend!, Werkgroep Kinderboeken VUV, Berchem : Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen -125p. (waarin opgenomen het verhaal‘De duivel moet de kaars houden’).
- 2000: Walter Soethoudt, Huiverig!, Facet Internationaal, Antwerpen. -217p. (waarin opgenomen een woord vooraf en de verhalen ‘Reünie’, ‘De getuigen’, ‘Roken kan je gezondheid schaden’).
- 1965: Marino Nick, Mister X (omslagtitel ‘Mijnheer X’, gezamenlijke vertaling door Claude C. Krijgelmans en Freddy de Vree, met ‘erotische supplementen’ van Walter Soethoudt), De Dageraad, Antwerpen.
- 1974: Hendrik Conscience, ‘Phantasy’, in Fantastiese omnibus, Winkelhaak, Antwerpen.
- 1979: J.L Lejeune, Brussel de sjanzende stad. Brussel cronijcken (Nederlandse vertaling Jan Van den Dries / Tekst : Walter Soethoudt ; naar een idee van M. Géoris, Strip J. L. Lejeune), Brussel: Impact Sodimp, / Antwerpen: De Dageraad. -48p.
- 1983: Belgen en bezetters : het dagelijkse leven tijdens de bezetting 1940-1945 / Jacques De Launay & Jacques Offergeld ; [vertaling Jan Van den Dries ; bewerking Walter Soethoudt … et al.] Uitg. Antwerpen : Walter Soethoudt -269p. Oorspronkelijke titel: La vie quotidienne des Belges sous l’occupation (1940-1945)
- 1983: François van Calsteren, , De gardevils van het schipperskwartier (bewerkt door Walter Soethoudt en Jack Vanummissen; tekeningen Eddy De Backer; woord vooraf S. Roels; twee woorden vooraf George Van Cauwenbergh. Uitg.: Nukerke: De Riemaecker.), De Dageraad, Antwerpen. -222p.
- 1992: Leopold Vermeiren, De Rode Ridder. Het giftige oog, Facet, Antwerpen (met Ronald Grossey).
- 1993: Leopold Vermeiren, De Rode Ridder. De zilveren panter, Facet, Antwerpen (met Ronald Grossey).
- 1993: John Flanders, De weerwolf in de sneeuw, in een bewerking van Walter Soethoudt en John Riedijk. Antwerpen: Facet Internationaal. -128p.
- 1993: De trol met negen hoofden: heksenverhalen en sprookjes, vertaald en bewerkt door Walter Soethoudt en John Riedijk. – Antwerpen; Dronten: Facet Internationaal. -88p. ill.
- 1999: Jack de Graef, Het Antwerps dialect. Van dezekestijd tot in de 21ste eeuw, Facet, Antwerpen.
- 1999: ‘De duivelsschuur. Een Vlaamse legende’, in Facets Groot Griezelboek, Facet, Antwerpen.
- 2000: Abraham Hans, Groeninghe of De slag der gulden sporen, Facet International, Antwerpen. -278p. Omslagontwerp: Marcel Rouffa . Oorspronkelijke uitgave van 1910, Antwerpen: Lodewijk Opdebeek Boekhandelaar Uitgever. -341p. Met Penteekeningen van Emiel Walravens Prenten buiten tekst.
- 2000: ‘De duivel en de jager. Een duivelssage’, in Huiverig!, Facet, Antwerpen.
- 1982 – Macht en onmacht van de Vlaamse beweging / Hugo Schiltz.
- 1983 – Voeren, een heel Happart verhaal : waarin het in de titel vermelde personage in het laatste hoofdstuk opduikt / Guido Fonteyn.
- 1983 – Mobutu voorbij : blauwdruk voor de derde Kongolese republiek / Nguza Karl i Bond ; [vertaling Axel Meerkoet
- 1983 – De boog van Ulysses /Henri-Floris Jespers.
- 1983 – Belgen en bezetters : het dagelijkse leven tijdens de bezetting 1940-1945 / Jacques De Launay en Jacques Offergeld; [vertaling Jan Van den Dries; bewerking Walter Soethoudt … et al.]
- 1983 – Groen is de helling: een nieuw streven naar integriteit / Ludo Dierickx en Dirk Vanderburcht.
- 1983 – Jef Van Extergem en de Vlaamse beweging / Christian Dutoit.
- 1983 – Beroepsgeheim: gesprekken met schrijvers. 4 / Willem Maurits Roggeman.
- 1984 – Het feest van de haat: kollaboratie-verzet-repressie-amnestie / Nemrod
- 1984 – Het andere Brussel: pleidooi voor een positieve benadering / Paul De Ridder.
- 1984 – Hubert Lampo: mens- en wereldbeeld / Jacques Van Baelen.
- 1984 – Lodewijk Dosfel: een levensverhaal / Arthur De Bruyne.
- 1985 – Uitdaging aan de Vlaamse meerderheid / Hugo Schiltz.
- 1985 – Werk voor iedereen in Vlaanderen : een strategie voor volledige tewerkstelling / André Geens; [woord vooraf : Vic Anciaux].
Bijlage II: Overzicht van werken gepubliceerd onder pseudoniem
ADA, Art
- 1965: Dorst naar begeerte
EDUARD LECOMPTE
- z.d. : De liefde en de Franse revolutie
EVERLY Stephen
- z.d. : Sex en dokters.
JACKSON Pienter
- z.d. : De vollemaanmoordenaar
MARTIN Mickey
- 1960: Ik ben de rechter
- 1967: Een karwei in Hollywood Titel varieert: Orgie in Hollywood
- z.d. : Een karwei met grieten.
- z.d. : Een karwei met peper
STEFFER Walter
- 1964: Moordende sadisten
ARNOLDS Denis
- 1965: Hij, Jan Cremer. (bij wijze van spreken een ooggetuigenverslag)
STRADIVARUS Winnetou
- 1969: Stank en klankspel – Oepsakee – Sodomsappel – Foediralaladitoe. 3vol.
- 1970: Jong meisje beheks me niet meer – Jong meisje aan een draadje
- 1977: Mijn man eet zelden fruit af en toe een verboden vrucht.
TULLI Emilio
- d.: Grieten onder nul
BROWN Geza
- d. : De zwijgende doder
- d. : Sadisten en lustmoordenaars
DOCK Dunald
- 1966: De spion met de kleine mond en de grote zweep
STARKIN WIinchester
- 1979: Het kanon van Pat Dixon, Sexy West
- 1981: Diep in de buik van Jenny Love Texas. – Priesteres van het Westen. – Het hoerenleger. – Prooi der Zuidelijken. – Het lekkerste van Sally. – Een korte hete zomer.
- 1982: Saloonmeisjes. – Hete bliksems. – Vrouwelijke schietschijven.
- 1983: Heetleren broeken. – Klamme Jane. – De poes van Monica .
- d. : Plakkerige liefde.