Maakt deel uit van:sociale tendensen in de Vlaamse literatuur
JULIEN KUYPERS
Pepingen, 14 augustus 1892 – Vorst, 16 november 1967
Socialistisch politicus en schrijver van romans, novellen, literaire essays en werken voor het literatuuronderwijs.
Hij schreef ook onder het pseudoniem Karel J. Timmermans.
BIOGRAFIE
14 augustus 1892: Geboren te Pepingen (Brabant) als jongste van vijf kinderen van Victor Kuypers, onderwijzer, afkomstig uit Wijchmaal bijPeer en Maria Helena Quintus, onderwijzeres, afkomstig uit Borgloon.
September 1897: Lager onderwijs te Pepingen.
Pasen 1903: Leerling aan de Rijksmiddelbare School te Halle, Voorbereidende Afdeling.
September 1903 – juli 1906: Leerling aan de Rijksmiddelbare School te Halle.
September 1907: Begint opleiding tot onderwijzer aan de Ecole normale de la ville de Bruxelles, (Charles Buls)
1909 : De familie Kuypers verlaat Pepingen voor Sint-Pieters-Leeuw (Stroppen 50C)
15 juli 1911: Behaalt het diploma voor onderwijzer.
DE VORMINGSJAREN
September 1911: Vat de opleiding aan tot regent aan de Rijksmiddelbare normaalschool te Gent.
September 1912: Volgt nog enkele lessen te Gent
15 oktober 1912: Verbonden als onderwijzer aan de Oefenschool van de Ecole normale de la ville de Bruxelles.
Juli 1913: Behaalt het diploma voor regent (literaire afdeling) aan de Rijksmiddelbare normaalschool te Gent.
1 oktober 1913: Gedeeltelijke leraarsopdracht aan de Ecole Moyenne de la ville de Bruxelles.
Oktober 1913: Ingeschreven als vrije leerling aan de U.L.B. voor de cursussen: Littérature flamande (Aug. Vermeylen) en philosophie (E. Dupréel); volgt tevens Kunstgeschiedenis (Aug. Vermeylen) en seminarie Duitse romantiek (Ernst Stadler). Medestudenten: Raymond Brulez, Maurits Alofs, Georges Mazereel, Irma de Jans.
11 november 1914: Leraar aan de Ecole normale de la Ville de Bruxelles, ter vervanging van de leraar Frans, Ferdinand Bouché (auteur van Les Mourlons, vertaald door Stijn Streuvels).
19 februari 1915: Verlaat Sint-Pieters-Leeuw voor Brussel, Boulevard du Midi, 14.
12 april 1915: Leraarsopdracht aan de Ecole normale de la ville de Bruxelles.
1 september 1915: Huwelijk met Angèle Jeanne Amélie Dardenne.
24 september 1915: Vestigt zich te Vorst (Brussel), Steenbeuksstraat 40
10 oktober 1915: Verlaat Vorst voor Tienen, Delportetstraat
1 oktober 1916: Leraarsopdracht Geschiedenis en Frans aan de Provinciale Normaalschool te Tienen, waar hij Maurice Carême en Theo de Ronde onder zijn leerlingen telt.
INTERBELLUM: SOCIALISTISCH POLITIEK ENGAGEMENT
- Jaren 1920: zijn politieke loopbaan begon in het begin van de jaren 20 als medewerker op verschillende kabinetten van enkele socialistische voormannen. Eerst bij minister van Onderwijs Jules Destrée , later rond 1925 bij Camille Huysmans.
- Maar Kuypers is ook literair bedrijvig: tijdens het interbellum schrijft hij monografieën en essays over Vlaamse letterkunde, zoals Op ruime banen. De opbloei van onze nieuwere letteren en het Vlaamsche tijdschrift Van Nu en Straks, 1893-1901 (1921), Herman Teirlinck (1923) en Het werk van Kamiel Huysmans (1928).
- In dezelfde periode schrijft hij enkele studies over sociaal-historische onderwerpen, zoals Jacob Kats, agitator (1930).
- Daarnaast geeft hij vanaf 1922 gedurende twintig jaar les in Nederlandse letterkunde en vergelijkende literatuur aan de Arbeidershogeschool, waar Rik de Man aanvankelijk directeur was.
1 oktober 1919: Verlaat Tienen, waar hij een Vlaamse kring “Hooger Leven” opgericht had, en vestigt zich te Sint-Gillis (Brussel), Spanjestraat 43 en aanvaardt een leraarsopdracht aan de Ecole normale de la ville de Bruxelles.
1920: Anoniem verschijnt bij het Vlaams secretariaat van het Algemeen Vlaams Verbond te Brussel de brochure La seconde langue dans les écoles normales du Brabant. De tekst is van Alfred Hegenscheidt, de Nederlandse vertaling van Kuypers.
Daarin lezen we: Il est hautement désirable que dans les écoles normales françaises du Brabant, du moins dans celles de la région flamande de cette province, on attache à l’étude du néerlandais la même importance qu’à celle du français dans les écoles normales flamandes’ (p.7)
20 oktober 1920: Wordt tot onderbureauchef benoemd in de afdeling Normaal Onderwijs door de Minister van Kunsten en Wetenschappen Jules Destrée.
7 juli 1921: Verlaat Sint-Gillis voor Vorst (Brussel), Beukstraat 157 (van april 1924 geheten: Timmermansstraat)
1922: Lesgever aan de Arbeidshogeschool, opgericht door Hendrik de Man en aan de Ecole Ouvrière Supérieure (Brussel)
15 april tot 13 mei 1922: Kabinetsattaché voor Lager en Normaal Onderwijs, achtereenvolgens van de Ministers van Kunsten en Wetenschappen, E. Hubert, L. Leclère, P. Nolf, L. Théodor.
Juli 1924: Bevorderd tot bureauchef.
20 juni 1925 tot 21 november 1927: Kabinetssecretaris na enkele maanden factotum, van Minister voor Kunst en Wetenschappen Camille Huysmans.
17 september 1925: Inspecteur Normaal Onderwijs.
1926: Werkt mee aan de vernederlandsing van eerst het lager onderwijs, daarna de athenea.
10 juli 1930: Benoemd tot lid van de Raad van Beheer van N.I.R./I.N.R. door de Senaat.
December 1932: Verkozen tot lid van het Dagelijks Bestuur van N.I.R./I.N.R.
4 november 1933: Waarnemend inspecteur-generaal Normaal Onderwijs.
26 juli 1934: Betrekt zijn definitieve woonplaats te Vorst, Zeven Bunderslaan 172.
26 juni 1936 tot 13 mei 1936: Kabinetschef van de Ministers van Financiën Hendrik de Man en E. Soudan.
1937: Verkozen tot voorzitter van het Dagelijks Bestuur en ondervoorzitter van de Raad van Beheer van N.I.R./I.N.R.
18 mei 1938 tot 9 februari 1939: Kabinetschef van Minister van Openbare Werken A. Balthazar.
23 tot 27 februari 1939: Kabinetschef van Minister van Openbaar Onderwijs Edg. Blancquaert.
1 april 1939: Directeur van de administratie Normaal Onderwijs met hiërarchische rang van Inspecteur-Generaal.
8 januari tot 10 mei 1940: Kabinetschef van Minister van Openbaar Onderwijs E. Soudan.
WERELDOORLOG II: BEWOGEN JAREN
- Aanvankelijk wijkt hij samen met de regering uit naar Frankrijk, maar wordt later in opdracht naar België teruggestuurd als verbindingsman.
- Maakt deel uit van een groep die om de veertien dagen samenkomt, telkens in een ander huis, om de toestand te bespreken, te horen wat er in het land gebeurt, alle soorten inlichtingen in te winnen, politieke prominenten te raadplegen en over dit alles verslag op te zenden naar Londen. Bij deze groep behoren o.m. bij: Struye, Basijn, Grégoire, Ganshof Van der Meersch, Renkin en een paar anderen.
- Zorgt samen met Jan Boon voor de organisatie van geheime zenders, o.m. in verband met de verzetsgroep Samouède; stuurt rapporten naar Londen over de houding van de leiding van de N.I.R., de ministeries en andere officiële instanties.
- Publiceert tijdens deze bewogen periode de historische roman Heer van Lembeke, rijd aan! (het handschrift dateert van 1920) en schrijft verschillende verhalen die na de oorlog gebundeld worden onder de titel Donderkoppen (1945), een kroniek van de gebeurtenissen onder dreiging van WO II.
Mei 1940: Trekt met de regering mee naar Frankrijk over Oostende en Le Havre tot Poitiers. Wordt er belast met de inrichting van het onderwijs voor de kinderen van de uitgeweken landgenoten.
Juli 1940: Schorsing door de bezettende overheid als voorzitter van het Dagelijks Bestuur en ondervoorzitter van de Raad van Beheer van N.I.R./I.N.R.
11 juli 1940: Terug in Brussel, waar hij op verzoek van de Belgische Regering aan het hoofd komt van alle departementen van het Ministerie van Openbaar Onderwijs..
31 juli 1940: Ter beschikking gesteld in het belang van de dienst op bevel van de bezettende overheid.
5 september 1941: Herneemt zijn functie van voorzitter van het Dagelijks Bestuur en ondervoorzitter van de Raad van Beheer van N.I.R./I.N.R.
1942: Publicatie van de rond 1300 spelende historische roman Heer van Lembeke, rijd aan!
1 september 1944: Wordt door Eerste Minister H. Pierlot (te Londen) benoemd tot waarnemend secretaris-generaal van het Ministerie voor Onderwijs en Wetenschappen.
20 december 1945: Definitieve benoeming tot Secretaris-Generaal van het Departement voor Openbaar Onderwijs door Minister A. Buisseret.
1945: Na de bevrijding verscheen Donderkoppen, een kroniek van de gebeurtenissen onder dreiging van WO II.
DE NA-OORLOGSE PERIODE
- Er verschijnen een drietal literaire werken van zijn hand: de novellenbundel Mijn vriend vertelt (1950), Aan de waterkant, een boek met vakantieherinneringen en De man van Emblem (1964)
- Sociaal-historische onderwerpen blijven hem boeien en achtereenvolgens verschenen: Bergop! (1957), een geschiedenis van de arbeidersbeweging in België, De Vlaamse Beweging: een socialistisch standpunt (1960) en samen met H. Teirlinck en L. Picard Culturele autonomie (1961).
- Blijft tot aan zijn dood actief in allerlei literaire en culturele organisaties. Was een groot promotor van de culturele integratie van Vlaanderen en Nederland.
- Toen men het N.I.R. in 1960 omvormde tot de B.R.T. (thans VRT) werd hij de eerste voorzitter van de Raad van Beheer een functie die tot aan zijn pensionering in 1966 uitoefende.
- Vervulde tal van internationale opdrachten.
April 1946: Van bij de oprichting van het Nieuw Vlaams tijdschrift is hij lid van de redactie.
1946: Voorzitter van de Gemengde technische Commissie belast met de uitvoering van het Belgisch-Nederlands Cultureel Accoord van 14 januari 1946.
20/10/1947 – 16/11/1967: Lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. Opvolger van: August Vermeylen. Opgevolgd door: Jean Weisgerber.
1950: De novellenbundel Mijn vriend vertelt ligt in de winkelrekken.
1952: Aan de waterkant, een boek met vakantieherinneringen.
13 maart 1956-31 december 1962: Benoemd tot ‘Buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister voor buitenlandse culturele betrekkingen’ door de Regering Achiel van Acker. Toont zich een groot promotor van de culturele integratie van Vlaanderen en Nederland.
18 mei 1960: Wordt bij de omvorming van het N.I.R. in 1960 tot de B.R.T. (thans VRT), de eerste voorzitter van de Raad van Beheer.
- 18 mei 1960: Waarnemend Algemeen Voorzitter en waarnemend Voorzitter van de Raad van Beheer B.R.T.
- 8 augustus 1960 tot 31 december 1966: Voorzitter van de Raad van Beheer B.R.T.
- 8 augustus 1960 tot 31 december 1961: Algemeen Voorzitter van de drie Instituten: B.R.T., R.T.B. en het Instituut voor gemeenschappelijke diensten.
Over het woelige leven op het politieke forum wordt een tip gelicht in Joos Florquin, ‘Julien Kuypers Zeven Bunderslaan 172, Vorst-Brussel’ In: Ten huize van… 5 (1969)p. 291-334;
31 december 1962: Eervol ontslag als ‘Buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister voor buitenlandse culturele betrekkingen’ wegens bereiken van de leeftijdsgrens.
1964: Ontvangt de lustrumonderscheiding ‘Juweel van Vlaanderen’.
In 1964 verscheen ook zijn laatste roman: De man van Emblem
1967: Kuypers volgde in 1967 Herman Teirlinck op als hoofdredacteur van het Nieuw Vlaams Tijdschrift.
16 november 1967: Julien Kuypers overlijdt in zijn woning te Vorst.
BEKRONINGEN
1922: Prijs van de Provincie Brabant voor “Heer van Lembeke, rijd aan! “ in handschrift.
1925: Bekroond door de Académie Royale de Belgique met de De-Keynprijs voor zijn bloemlezing ‘De Gouden Poort’
1929: Bekroond door de Provincie Brabant voor ‘Jacob Cats, agitator’ waarvan het eerste hoofdstuk was verschenen in Ontwikkeling nr 145.
MEER OVER JULIEN KUYPERS
- BNTL; Oosthoek; WP-lexicon;
- Molter e.a. (red.). Julien Kuypers. Vlaamse Europeeër (1963);
- G. Walschap. Julien Kuypers (1966);
- J. Weisgerber, ‘Hulde ter nagedachtenis van wijlen Julien Kuypers‘, in: Verslagen en mededelingen Kon. Vlaamse Academie voor taal- en letterkunde (1968) 3, p. 287-293;
- Gerlo (red.). Vaarwel aan Julien Kuypers (1968);
- L. Ceyssens, ‘Julien Kuypers, die grote man, half Wijchmalenaar‘, in: Sprokkelingen 17 (1994) 61, p. 60-67.
- B[ert] Decorte: Kuypers, Julien, in: De Nederlandse en Vlaamse auteurs : van Middeleeuwen tot heden (1985), p. 337-338, zie ook internet http://www.dbnl.org/tekst/bork001schr01_01/bork001schr01_01_0644.htm
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
Referenties
- Dr. Roemans en Dra. Hilda van Assche, Analytische bibliografie van Julien Kuypers, Heideland, Hasselt, 1968, 99pp.
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
- Het chronologische overzicht werd ingedeeld per genre:
- Scheppend werk in boekvorm en in tijdschriften
- Essays en Studies
- Boeken voor schoolgebruik
- Julien Kuypers was tevens een actief medewerker aan maand- en weekbladen. Roemans en Van Assche noteren niet minder dan 208 bijdragen tussen 1920 en 1967.
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- Dr. Roemans en Dra. Hilda van Assche, Analytische bibliografie van Julien Kuypers, Heideland, Hasselt, 1968, 99pp.
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto
Chronologisch overzicht
SCHEPPEND WERK
A. In boekvorm
B. In tijdschriften
1941 PAPIEREN GROND. In: Dietsche Warande & Belfort, XLI, 1941 pp. 633-643. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950))
1945 DE MINNEBORRE. in: Dietsche Warande & Belfort, XLV, 1945 pp. 73-84. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950))
1946 PROVIDENTIA. In: Nieuw Vlaamsch Tijdschrift, I, 1946, pp. 295-314. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1947 EEN BRIEF. In: Nieuw Vlaamsch Tijdschrift, I, 1947, pp. 1076-1086. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1947 DE VERSTEKELING. In: Nieuw Vlaamsch Tijdschrift, I, 1947, pp. 1229-1232. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1947 DE AFSTRAFFING. In: Parool, I, 1947, nummer van 18 maart. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1948 REISINDRUKKEN. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, II, 1948, pp. 770-771.
1948 HOE BERT SEPPEN DE TICHELOVEN KREEG. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, II, 1948, pp. 923-942. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1949 DE EZELS. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, IV, 1949, pp. 275-280. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1950 MIJN VRIEND VERTELT. MET EEN HOUTGRAVURE VAN DÉSIRÉ ACKET. In: Het zilveren boek van de W.B.-Vereniging, 1950, pp. 67-76. (Opgenomen in: Mijn vriend vertelt (1950) )
1950 THUIS, AAN HET STUUR. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, IV, 1950, pp. 1038-1047. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) onder de titel: Uit, en toch thuis. )
1950 SASHUIZEN AAN DE LEUVENSE VAART. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, IV, 1950, pp. 1269-1280. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) )
1950 HOF TER HEIDEN. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, IV, 1950, pp. 313-323. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) )
1951 MOLENS EN TORENS AAN DE DEMER. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, V, 1951, pp. 748-762. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) )
1951 AL WIE DAAR ZEGT DE REUS DIE KOMT. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, VI, 1951, pp. 384-394. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) onder de titel ’t Ros Beiaard doet zijn ronde )
1951 WACHTERS BIJ DE STROOM. In: De Nieuwe Stem, VI, 1951, pp. 101-108. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) )
1952 IN HET LAND VAN LEIE EN SCHELDE. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, VI, 1952, pp. 703-718. (Opgenomen in: Aan de waterkant (1952) )
1955 ONDER DE CATALPA’S. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, IX, 1955, pp. 14-26. (Opgenomen in: De man van Emblem (1964) )
1960 EEN BERGFANTASIE. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XIV, 1960, pp. 129-158. (Opgenomen in: De man van Emblem (1964) )
1964 DE MAN VAN EMBLEM. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XVII, 1964, pp. 237-265. (Opgenomen in: De man van Emblem (1964) )
1964 DE EZELS. Daar zijn ze de zels van Schaarbeek ! In: Ambassadeur, 1964, nr 1, pp. 38-40. (Overgenomen uit: Mijn vriend vertelt (1950) )
1965 VAN TWEE ONSTERFELIJKEN. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XVIII, 1965, pp. 537-550.
1965 DE TWEEDE DREMPEL. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XVIII, 1965, pp. 747-769
1966 DE PRINS MET DE GROENE HOED. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XIX, 1966, pp. 201-239
1966 OP DE ZEEDIJK STAAT EEN BANK. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XIX, 1966, pp. 849-872
1968 MOBIEL. In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XXI, 1968, pp. 128-174
ESSAYS & STUDIES
BOEKEN VOOR SCHOOLGEBRUIK
Overzicht per genre, alfabetisch op titel met aanduiding van het jaar van uitgave.
Romans
- Aan de waterkant. (reisverhalen) 1952, 1957, 1965
- De man van Emblem. (roman) 1964
- Donderkoppen (roman) 1945, 1945², 1954
- Heer van Lembeke, rijd aan! (historische roman) 1942, 1943, 1962
- Mijn vriend vertelt. (novellen) 1950
Essays & studies
- Bergop ! Geschiedenis van de arbeidersbeweging in België. 1957, 1962
- De Belgisch-Nederlandse culturele samenwerking in de naaste toekomst. (brochure) 1961
- De Vlaamse beweging, een socialistisch standpunt. 1960
- Herman Teirlinck. 1923
- Het werk van Camille Huysmans (1928)
- Jacob Kats, agitator. 1930
- Jan Pellering. Een vergeten redenaar en anarchist. 1961
- Kamiel ! of : Het leven en streven van C. Huysmans. ps. Karel J. Timmermans. (z.j. rond 1925)
- La seconde langue dans les écoles normales du Brabant. (1919)
- Les égalitaires en Belgique: Buonarotti et ses sociétés secrètes. 1960
- L’Oeuvre de Camille Huysmans au ministère. (1928)
- Op ruime banen. De opbloei van onze nieuwere letteren en het Vlaamsche tijdschrift Van Nu en Straks, 1893-1901. 1921
Boeken voor schoolgebruik
- Beknopte geschiedenis van de Nederlandsche letterkunde (1931, verschillende drukken tot 1972)
- De gouden poort. Bloemlezing ten dienste van middelbaar- en normaalonderwijs. 1925-
- De gouden poort. Beknopte uitgave met literatuuroverzicht. (schoolboek – bloemlezing) (1939-1970)
- De Nederlandsche letterkunde in beeld. z j [1934]
- Onze bibliotheek. Tekstuitgaven onder leiding van Julien Kuypers 1930 e v
- Onze litteratuur in beeld. 1935