DEWACHTER Richard
Kalfort_Puurs, 21 juni 1897 – Duffel, 23 oktober 1975
Ps. Mark
Vlaamsgezind, katholiek schrijver van poëzie en proza.
Debuteerde als dichter tijdens WO I, daarna in het interbellum als prozaschrijver van volkse verhalen die hij afwisselde met katholiek geïnspireerde monografieën over gestigmatiseerde personen.
Tijdens WO II verschenen romans die ruwer waren van aard en de dictatoriale handelswijze van sommige geestelijken hekelden.
Na WO II schrijft hij zijn beste werk met als thema de visserswereld: Het Huis bij de Schoren en later De Gribus bij de Schor (1968).
In 1973 weigerde hij een benoeming tot ridder in de Kroonorde met de motivatie dat te veel van zijn vrienden onder de repressie hadden geleden en dat amnestie uitbleef.
Pseudoniemen: De Rijkaard (in: Vlaamse Leven) voor details zie rubriek A-Z Pseudoniemen lexicon
BIOGRAFIE
21 juni 1897: Richard, Benedikt Aloïs wordt geboren te Kalfort-Puurs als derde kind van het gezin van Alexander Dewachter, ontvanger van de gemeente Puurs en Jeanne Marnef. De broer van zijn vader was de latere hulpbisschop Mgr. Dewachter.
Middelbaar onderwijs aan het Sint-Romboutscollege te Mechelen en lid van de Vlaamse Studentenbond van Klein Brabant.
Jan Hammenecker, die hij leerde kennen toen die onderpastoor was te Londerzeel, zal em literair inspireren en begeleiden. Bij zijn prozadebuut ‘Suske’ schreef de priester een inleidend woordje.
Het is een omgeving waarin zijn christelijke en Vlaamsgezinde overtuiging zijn leven blijvend zullen beheersen
WERELDOORLOG I & INTERBELLUM
1914-1918: Geeft onder de oorlog het tijdschriftje De Blauwvoet uit.
Voor het gedicht ‘De Wilgen’ wordt hij na de oorlog door de onderzoeksrechter gedagvaard.
Sympathiseert met de Frontbeweging en treedt met o a met Anton van de Velde, Ward Hermans en Jef Schampaerts (die een aantal van zijn gedichten op muziek zet) in tal van Vlaamsgezinde vergaderingen op.
1917: Debuteert met een eerste bundel ‘Bottende Lente’, gevolgd door ‘Dieper leven’ (1918), Gedichtenkrans (1919), en Christelijke Poëzie I en II (1923 en 1925). In 1950 publiceert hij ‘Herfstpreludium’ in 1973 zijn laatste bundel Retenuto I
Het moet gezegd dat zijn dichtproductie slechts met mate werd opgemerkt
1921-december 1922: Legerdienst
Na zijn legerdienst werkt hij korte tijd als bediende op het gemeentehuis van Puurs. Op verzoek van zijn toekomstige schoonvader wordt hij medewerker in diens bloeiende schoenhandel.
6 februari 1923: Huwt met Maria Hendrika Waegemans-Rosiers. Uit het huwelijk worden acht kinderen geboren.
1928: Debuteert als prozaschrijver met de roman ‘Suske’ en de kerstnovelle ‘De Stoker’
- Het zijn verhalen uit het leven van volkse types uit de streek van Klein-Brabant. Ook zijn volgende roman ‘Gustje van Wannes den Toekker’ uit 1930 en de novelle ‘Polieneke Denkel’ behandelen hetzelfde thema.
1932: Dewachter snijdt een ongewoon thema aan: gesigmatiseerden. Het thema houdt hem levenslang bezig. Thérèse Neumann: de bode van Konnersreuth (1932), gevolgd door Bekeerlingen van Konnersreuth (1935) verschijnen nog voor Wereldoorlog II uitbreekt. 26 jaar Konnersreuth (1953) en Thérèse Neumann, een bedriegster ? (1972) vormen het sluitstuk.
1940-1945: WO II – EEN TRILOGIE DIE DE GEESTELIJKHEID OP DE VINGERS TIKT
In de trilogie die zich grotendeels afspeelt in de volkse buurten van Brussel ‘Jeanke’ (uit het leven van de marollen – 1942); Kapelaan Van Bolle (1942) en Het groote offer (1945), neemt hij het samen met de jongeren op tegen de dictatoriale wijze waarop sommige geestelijken optreden. De boeken krijgen van de katholieke kritiek meteen het kenmerk ‘streng verboden’ mee.
NA WERELDOORLOG II _
1946: Dewachter was een verwoed visser. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat zijn beste werk verband houdt met de visserswereld: Het Huis bij de Schoren (1946) en later De Gribus bij de Schor (1968)
Het latere werk van Dewachter kan men indelen in drie categorieën:
- Geschriften in briefvorm over onderwerpen van actuele aard
- Elckerlyc antwoordt (1952)
- Antwoord van Elckerlyc (1967)
- Monografieën over gestigmatiseerden
- Thérèse Neumann (1932)
- Bekeerlingen van Konnersreuth (1935)
- 26 jaar Konnersreuth (1953)
- Thérèse Neumann, een bedriegster ? (1972)
- Recensies voor de Gazet van Antwerpen van Franstalige werken van auteurs die het katholicisme positief benaderden.
12 december 1967: zijn 70ste verjaardag wordt gevierd door de Kunstkring Het Vierkant en door de VVV-Puurs
Na zijn oppensioenstelling schrijft hij een aantal autobiografische boeken: Dagboek van een gek (1970) en Kaïn 2000 (1972)
4 mei 1973: Wanneer hem wordt gemeld dat hij door de koning benoemd is tot Ridder in de Kroonorde, weigert hij de onderscheiding te aanvaarden met het argument dat er door de koning nog geen volledige amnestie is ondertekend.
1975: Zijn laatste boek is een dagboek : Zo is het gebeurd
23 oktober 1975: Overlijden te Duffel.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
Chronologisch overzicht
Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
1917 | Bottende lente (poëziebundel)
Met een voorwoord van Jan Hammenecker |
Sint-Amands aan Schelde: Boekdrukkerij WILS -95p.
Afmetingen: 20.50 x 14 |
|
1918 | Dieper Leven – Klinkdichten (poëziebundel) | Sint-Amands-aan-de-Schelde: Boekdrukkerij H. WILS. -52p. | |
1919 | Gedichtenkrans (poëziebundel) | Antwerpen Flandria. -79p. | |
1923 | Christelijke Poëzie I (poëziebundel) | Sint-Amands-aan-de-Schelde: Boekdrukkerij H. WILS- 24p.
Afmetingen: 18 x 16.50 |
|
1925 | Christelijke Poëzie II (poëziebundel)
Bandversieringen en teekeningen van den schrijver. |
Sint-Amands-aan-de-Schelde: Boekdrukkerij H. WILS en Zoon. | |
1928 | Suske (roman)
Frontispice Thomas Groenendaal |
Brussel: Davidsfonds -165p.
Afmetingen: 20.25 x 13.50 (ingenaaid) |
|
1928 | De Stoker (novelle)
Verluchting: Jan Verschueren |
Antwerpen: Uitgeverij N.V. Leeslust / Eindhoven: N.V. Lecturis. -79p.
Afmetingen: 20.50 x 16.50 (ingenaaid) |
|
1930 | Gustje van Wannes den Toeker (roman)
Bandversiering: Jan Fr. Cantré |
Mechelen: Het Kompas / Amsterdam: De Spieghel. -132p.
Afmetingen: 19.25 x 13 (ingenaaid & gebonden) |
|
Z j [1932] |
Polienken Denkel (novelle)
Omslagteekening: M(arcel) B(aeté) |
Brussel: N.V.Standaard Boekhandel / Amsterdam: De Spieghel Uitgeversbedrijf. -126p.
Afmetingen: 19 x 13 (ingenaaid) |
|
1932 | Levensvlam (roman) | Sint-Amands-aan-de-Schelde: Boekdrukkerij WILS. -240p.
Afmetingen: 22.50 x 16.50 (ingenaaid) |
|
1932 | Thérèse Neumann: de bode van Konnersreuth. (historische biografie – christelijke devotie) | Turnhout : J. Van Mierlo-Proost. -154p.
Afmetingen: 16.75 x 11 (gebonden – gekartonneerd) |
|
1933 | Heilandswege in Konnersreuth.
Friedrich Ritter von Lama ; Nach flämischen Originalmaterialien von R. Dewachter und Dr. V Kevelaer. |
Kevelaer : J. Thum. -80p. | |
1935 | Bekeerlingen van Konnerreuth. (historische biografie – katholieke devotie) | Turnhout : J. Van Mierlo-Proost. -173p.
Afmetingen: 16.75 x 11 (gebonden – gekartonneerd) |
|
1942 | Jeanke (Uit het leven van de Marollen) (roman)
Bandversiering en teekeningen van Jan Verheyden. |
Leuven: Davidsfonds. -160p.
Afmetingen: 19 x 12.50 (ingenaaid & gebonden met kartonnen kaft) |
|
1942 | Kapelaan Van Bolle. (roman)
Omslag en illustraties: Jan Verheyden. |
Diest: “Pro Arte” pvba. -275p.
Afmetingen: 19.25 x 12.75 (ingenaaid & gebonden met kartonnen kaft) |
|
1943 | De Worsteling (roman)
Illustraties: J. Verheyden. |
Kortrijk: N.V. Zonnewende -283p.
Afmetingen: 23 x 15,50 (gebonden – met stofomslag) |
|
z j [1944] |
Fluppe Vennes (novelle)
Omslag en illustraties door Jan Verheyden. |
Puurs: Uitgave “WIKING” -79p.
Afmetingen: 24 x 13.25 (ingenaaid) |
|
1945 | Het Groote Offer (roman)
Deel III van een trilogie bevattende Jeanke (1942) – Kapelaan Van Bolle (1942) – Het Groote Offer (1945) |
Kortrijk: N.V. Zonnewende. -208p.
Afmetingen: 17.75 x 13.25 (gebonden met stofomslag) |
|
z j [1946] |
Het Huis bij de Schoren. Visscherskroniek.
1972: heruitgave door het Huldecomité Richard Dewachter te Puurs. |
Antwerpen-Brussel-Gent- Leuven: N.V. Standaard Boekhandel. -224p.
Afmetingen: 23.50 x 15.50 (ingenaaid & gebonden – met stofomslag) |
|
z j [1947] |
Pietje de bezembinder. (novelle)
Opgeluisterd met dertig mooie pentekeningen van kunstschilder G. De Bruyne |
Antwerpen: Uitgeverij “De Vlijt”, Nationalestraat 46. -110p.
Afmetingen: 20.25 x 14.25 (ingenaaid) |
|
1947 | Kruisweg. (Christelijke devotie)
Buitentekstillustraties. door Adriaen |
Kortrijk, St. Gabriël-uitgeverij / N.V. Zonnewende. -31p.
Afmetingen: 27 x 18 (gebonden in vollinnen uitgeversband met goudopdruk) |
|
1950 | Herfstpreludium. (poëzie) | Boom : Uitgeverij Steen voor steen. -34p.
Oplage 300 genummerde exemplaren |
|
z j [1952] |
Elckerlijc antwoordt. Brieven aan levenden & doden. | Tielt: Drukkerij Uitgeverij Lannoo. -147p.
Afmetingen: 17 x 11 (ingenaaid) |
|
1953 | 26 jaar Konnerreuth, zijn bekeerlingen (historische biografie – christelijke devotie)
Omslagtekening van Dom Bruno Groenendael O.S.B. |
Mechelen: St.-Franciscus Drukkerij. -190p.
Afmetingen: 20.50 x 13.75 (ingenaaid & gebonden) |
|
1967 | Antwoord aan Elckerlijc (brieven)
Vervolg op “Elckerlijc antwoordt” uit 1952 |
Wilrijk: Oranje Uitgaven. -156p.
Afmetingen: 18 x 11 (ingenaaid) |
|
1968 | De gribus bij de schor (novelle) | Mortsel (Osylei 9): Oranje Uitgaven. -85p.
Uitgever: Staf Vermeire |
|
1969 | Dagboek van een gek (novelle)
Kaftontwerp van Jan Verheyden. |
Mortsel (Osylei 9): Oranje Uitgaven. -157p.
Uitgever: Staf Vermeire. |
|
1970 | Toeter de veerman (novelle)
Omslag naar schilderij van kunstschilder Tony van Os. |
Mortsel (Osylei 9): Oranje Uitgaven. -106p.
Uitgever: Staf Vermeire |
|
1972 | Kain in 2000 (novelle) | Antwerpen Uitgeverij “De Vlijt”. -91p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (ingenaaid) |
|
1973 | Vroom bedrog ? Was Thérèse Neumann een bedriegster ? (essay) | Antwerpen Uitgeverij “De Vlijt”. -39p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 |
|
1973 | Retenuto I. (gedichtenbundel)
Bevat de cycli: Vlaanderen; Bezinning; Varia; Aan vrienden. |
Neeroeteren: Oranje-Uitgaven.-143p.
|
|
1975 | Zo is het gebeurd. (dagboek) | Sint-Amands-aan-de-Schelde: Streek-VVV-Klein Brabant -Scheldeland vzw. -202p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (ingenaaid) |