Maakt deel uit van:Tijdschrift De Tafelronde
Ivo MICHIELS
Mortsel, 8 januari 1923 – Le Barroux, 7 oktober 2012
Eig. Henri (Rik) Ceuppens
Romancier en essayist, actief als journalist, (mede)oprichter van diverse literaire tijdschriften, docent aan kunst- en toneelacademies.
Ook werkte hij mee aan programma’s voor radio en televisie en schreef scenario’s voor speelfilms en documentaires.
Behoorde aanvankelijk tot de groep rond het katholieke maar reactionaire tijdschrift Golfslag (1946-1950), maar evolueerde naar een nieuwe schriftuur rond het tijdschrift De Tafelronde (1953-1960).
Ivo Michiels debuteerde met de gedichtenbundel Begrensde verten in 1946. Zijn eerste (autobiografische) romans schreef hij in traditionele (katholieke) stijl. Vanaf 1958 breekt hij met deze schriftuur via de symbolische roman Het afscheid (1957) en evolueerde langzaam naar het experimentele proza. Met Het boek Alfa (1963) breekt in zijn schrijven het formalisme door dat alle kenmerken van het traditionele verhaal terzijde schuift. Dit mondt uit in de tiendelige cyclus ‘Journal Brut’ (1983-2001) waarin de klassieke tekst met verhaallijn vervangen is door schetsen, bewegingen, sferen, een tekst waarin het ‘ik’ volledig is verdwenen, een tekst met lange associatieve monologen, vol herinnering en anekdote, feiten, fictie, verwijzingen, citaten die op filmische wijze in elkaar overvloeien.
Kan beslist gerekend worden tot de gerenommeerde na-oorlogse generatie (Boon, Claus, Daisne, Lampo, Van Aken) die met haar experimentele schriftuur aan de roman nieuwe impulsen heeft gegeven.
BIOGRAFIE
8 januari 1923: Geboren te Mortsel, vlakbij Antwerpen, als Henri Paul René Ceuppens
- De jonge Henri Ceuppens groeit op in een traditioneel, bescheiden en traditioneel katholiek milieu, waar de dorpspastoor, de school en de katholieke jeugdbeweging – de Katholieke Arbeiders Jeugd (KAJ), waar hij jarenlang lid is van geweest – het dagelijkse leven domineert.
1938: Start de middelbare handelsstudie, Die evenwel tot niets leidt.
27 februari 1939 tot 20 maart 1943: De Gevaert-fabriek aan de rand van het dorp is voor vele generatiegenoten een vanzelfsprekende toekomst. Ceuppens is 16 als hij er aan de slag gaat. Eerst leert hij hoe kartonnen doosjes in elkaar worden gelijmd, daarna wordt hij laborant-hulpje in het labo van de fabriek, waar ook zijn vader werkt.
- Het zijn de boeken van Ernest Van der Hallen, Felix Timmermans, Ernest Claes, Guido Gezelle – allen oerdegelijke katholieke auteurs – die de dagelijkse sleur wat opfleurden.
Met het uitbreken van de oorlog, komt zijn leven in een stroomversnelling.
Mei 1940: Laat zich als 17-jarige door zijn kameraden meetronen naar de Westhoek om er Belgisch reservist in het Belgisch leger te worden. Via Rijsel komen de jonge reservisten terecht op een trein naar het Zuiden.
- Het verhaal van hun mobilisatie en de avonturen in Frankrijk krijgt zijn neerslag in de roman Kruistocht der jongelingen (1951). De roman behoort tot het betere jeugdboek, waarin Michiels zijn flair bewijst om typische details te om te vormen tot hoge symboolwaarde.
Augustus 1940: Terug in Antwerpen gaat hij terug aan de slag in de Gevaert-fabrieken
1943: Opeising door Duitsland voor de Arbeitseinsatz. Dankzij een cursus EHBO wordt hij verpleger in een stedelijk hospitaal te Lübeck. Om de week moet hij daar een nachtshift doen van 8 uur ’s avonds tot 8 uur ’s morgens. Hij wordt er geconfronteerd met de vele gewonden en doden van de bombardementen op oa Hamburg en andere steden.
In Lübeck ontmoet hij zijn eerste vrouwYvonne Michiels, die hem later ook inspireerde bij het kiezen van zijn pseudoniem. Ze werd zwanger en het stel huwde in Antwerpen op 19 februari 1944.
Februari 1944: Na hun huwelijk blijft Yonne in Antwerpen en hij keert terug naar zijn Duitse werkgever in Lübeck.
Zomer 1944: Omdat de bevalling van zijn vrouw niet vlot zou verlopen vraagt en krijgt hij toelating van de Duitsers om naar Mortsel terug te keren op voorwaarde dat hij na zijn verlof Oost-fronter wordt. Michiels is aanwezig bij de bevalling. Slaagt er nadien in om onder te duiken, tot het einde van de oorlog.
Na de bevrijding werd Michiels aangehouden – omwille van zijn engagement voor het Oostfront – en gedurende acht maanden geïnterneerd in de abdij van Hemiksem.
Begin 1947: Michiels wordt wegens landverraad veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf, met kwijtschelding van vier maanden. Hij werd twee jaar lang onder politietoezicht geplaatst en levenslang ontzet uit zijn burgerrechten.
- In deze periode ontstaat het gebruik van zijn pseudoniem Ivo Michiels. Waarschijnlijk deed hij dit om wetsartikel 123sexies bis te omzeilen, dat bepaalde dat van elke auteur die veroordeeld of verdacht werd van incivisme geen literair werk mocht verschijnen.
- Maar ook nadat hij op 6 oktober 1965 in ere hersteld was, bleef ‘Ivo Michiels’ onder dit pseudoniem publiceren.
Als hij vrijkomt is zijn vrouw van hem vervreemd en loopt zijn eerste huwelijk op de klippen.
1946-1953: EEN EERSTE DEBUUT… later door hemzelf bestempeld als ‘gevoeglijk te verwaarlozen’.
1946: Debuteert als dichter met de bundel Begrensde verten. Deze bundel is het enige werk dat hij onder zijn echte naam Rik Ceuppens heeft gepubliceerd.
- De nogal lauwe reacties van kritiek en publiek – een lezer uit Merksem had het over ‘een kleine poging’ en ‘de reuk van moeizaam atelierwerk’- ontmoedigden Michiels niet en hij bleef gedichten insturen naar katholieke literaire tijdschriften zoals het Nederlandse Roeping en het Vlaamse Dietsche Warande en Belfort. (Isabelle van Ongeval, De vroege jaren van Ivo Michiels, in Zacht Lawijd jg 14 nr 4)
1946: Richt samen met Adriaan de Roover, Manu Ruys, H. Storm (= P. de Vree) en Albe het tijdschrift Golfslag (1946-1950) op, dat in de literaire geschiedschrijving gekend is als strijdbaar katholiek, uitgesproken reactionair, flamingantisch en romantisch-idealistisch (protest tegen de onrechtvaardigheid van de repressie), wat niet betekent dat “de moderne wereld én dito kunst” automatisch buitengesloten werd.
- De redactie komt vaak samen in de boekhandel en uitgeverij De Brug van Paul de Vree. Uiteindelijk houdt het jongerenblad het maar 4 jaar uit. Financiële moeilijkheden en de ideologische tweespalt in de redactie maken dat het tijdschrift geen langer leven beschoren is. De Vree zou het blad omvormen tot een zuiver literair tijdschrift, De tafelronde.
In een essay De poëzie in nieuwe banen ? (Golfslag I, 1946, p. 108), haalt hij stevig uit naar het existentialisme dat leeft bij de naoorlogse generatie en verwerpt hij de overdreven drang naar persoonlijke vrijheid die alle menselijke normen overboord wil gooien.
1947: Deze conservatieve visie wordt in zijn eerste novelle Zo, ga dan… Kronijk van een opgang uitgewerkt. Een vrouw laat haar gezin in de steek en trekt naar Parijs omdat ze vrij wil zijn.
1947: In zijn tweede dichtbundel ‘Daar tegenover’ ditmaal onder zijn pseudoniem Ivo Michiels, reageert hij fel tegen het estheticisme van tijdschriften als Vormen en De Tijdstroom. Het estheticisme wordt vervangen door ervaringen uit het onmiddellijke leven.
Het eerste (pamflettaire) gedicht uit de bundel is op dit punt niet verkeerd te verstaan:
Tijdstroom
Waaraan wij ons onttrokken en voorgoed onttrokken konden: het broze lied dat slechts den klank als norm aanbad. Wij lazen dwaze dingen die we nooit totaal verstonden al hing wellicht muziek in deze woordenschat. Dit zingen was hartstochtelijk verstarren rondom beelden die plots uit dronken dromen, wijd en wild ontstaan: een rennen vanuit bos en krocht naar oeverloze weelden, naar paradijzen glans-verglaasd en diafaan. Zo ijl en zin-loos vluchten kan van ons niet één verwachten: wij hebben op de tomben van de tijd gestaan en mèt ons vele honderduizenden die stil volbrachten – wij kunnen slechts als mensen tot de Muzen gaan.Na twee dichtbundels houdt Michiels het voor bekeken: hij zal voortaan geen dichtbundels meer publiceren.
1948-1957: Aanvankelijk corrector, nadien journalist voor de culturele zaken bij het katholieke krant Het Handelsblad.
- Via zijn journalistieke activiteiten met name de talloze kunstkritieken die hij schreef, ontwikkelt Michiels een neus voor de nieuwe tendensen die zich in de literaire en artistieke milieus voordoen. Hij komt in contact met een keur van kunstenaars, filmmakers, schrijvers die hem introduceren in een wereld van abstractie, experiment en avant-garde.
- Het zijn tevens de vormingsjaren van de schrijver, een periode waarin hij koortsachtig werkt aan zijn schrijfstijl en aan het bijspijkeren van zijn culturele bagage.
Maar de weg is lang en langzaam en bijzonder complex.
1949: Debuut als romanschrijver met Het vonnis.
- De roman knoopt aan bij Michiels Belgische oorlogsverleden vanaf zijn verlof in 1943. Het is een ideeënroman die via dialogen het failliet van de grote woorden zoals nationalisme, idealisme en liefde, onderzoekt.
1952-1957: Zeer productieve periode waarin hij voor Het Handelsblad een 200-tal filmkritieken schreef.
1953: In De ogenbank verwerkt Michiels zijn danteske ervaringen als verpleger in Lübeck.
- Het is een roman waarmee Michiels lovende kritieken oogst en waarin hij voorzichtig experimenteert door in de traditionele verhaalstructuur symbolisch geladen verhalen in te lassen.
1953-1957: KUNST & FILM – RUIMTE VOOR LITERAIR EXPERIMENT
1953-1960: Medeoprichter en redacteur van het tijdschrift De Tafelronde (1953-1960).
- De motor achter het tijdschrift De Tafelronde was Paul de Vree, die wegens zijn oorlogsverleden niet welkom was bij klassieke tijdschriften als Dietsche Warande & Belfort. Samen met hem zaten onder andere Ivo Michiels, Paul Lebeau, Adriaan de Roover, Frank Liedel en Karel Vertommen in de redactie. Het tijdschrift had veel belangstelling voor de moderne Duitse literatuur.
- Aanvankelijk lijkt men eerder traditioneel georiënteerd. Vrij vlug ontstaat er echter een conflict tussen de traditionalisten (onder andere Karel Vertommen en Paul Lebeau) en de voormannen van het modernisme Adriaan De Roover en Paul De Vree. De laatsten winnen het pleit.
- Al de tweede jaargang is gekenmerkt door de doorbraak van het experiment.
1954: Steeds frequenter verschijnen in Het Handelsblad kunstkritieken van zijn hand, waarbij zijn interesse uitgaat naar de moderne schilderkunst van Belgische kunstenaars als Jan Burssens, Paul van Hoeydonck, Pol Mara, Luc Peire en Dan van Severen.
1955: Regisseert samen met Rik Kuypers en Roland Verhavert de langspeelfilm ‘Meeuwen sterven in de haven’.
- De film maakt behoorlijk wat indruk op publiek en pers. Stilistisch werd de vergelijking gemaakt met de film noir en vervolgens beschouwd als een voorloper van de Franse Nouvelle vague-films.
September 1955: Ontmoet kunstenaar Jef Verheyen, waarmee hij een intense vriendschap sluit. Verheyen zal hem introduceren in het Franse en Italiaanse kunstmilieu. De ontmoeting had een katalyserend effect zowel op Michiels’ literaire als op zijn persoonlijke evolutie.
- Jef Verheyen zal in het najaar van 1957 in Milaan op zoek gaan naar een galerij die zijn werk wilde tonen. Hij ontmoet er zeer snel tal van vertegenwoordigers van de Italiaanse Movimento Spaziale (Lucio Fontana, Roberto Crippa en Gianni Dova). Verheyen vindt al snel een plek om zijn werk te tonen. Michiels schrijft de catalogustekst.
- Vrij snel wordt hem gevraagd om voor Italiaanse kunstenaars tentoonstellingen te regelen en zo werd hij handelaar in abstracte kunst, makelaar en promotor van de Italiaanse spatialisten.
1957: EEN NIEUW DEBUUT… VLAAMSE EXPERIMENTELE ROMAN
1957: ‘Het afscheid’, zijn eerste experimentele roman komt op de markt.
- Met dit boek ontpopt Michiels zich als een ‘existentialistisch’ auteur.
- Een eerste, autobiografische fase van zijn literaire werk wordt afgesloten, een fase waarin uitdrukkelijk verwezen wordt naar WO II als oorzaak van schuld- en onzekerheidsgevoelens bij de personages.
- Hij bevrijdt zich definitief van de invloed die Gerard Walschap tot dan op zijn werk heeft gehad, verwerpt het juk van het katholicisme en heeft zijn artistieke horizon verruimd naar de Europese avant-garde.
November 1957: In hetzelfde jaar 1957, in een periode dat de maatschappelijke zuilen nog recht overeind stonden, nam Michiels ook afscheid van de katholieke Antwerpse krant Het Handelsblad, waarvoor hij ruim negen jaar had gewerkt, en stapte hij over naar de socialistische uitgeverij S.M. Ontwikkeling.
- Hij zegt hierover nog het volgende: Mijn wedde bij Het Handelsblad lag niet erg hoog. Ik herinner me nog dat ik vijfduizend Belgische franken verdiende als redacteur. Dat zegt nu misschien niets meer, maar toen ik dan bij Ontwikkeling aan de slag ging, werd die wedde negenduizend, dat is bijna het dubbele.
1958: Ontvangt de Arkprijs van het Vrije woord voor ‘Het afscheid’.
1959: In het kielzog van Jef Verheyen is ook Michiels naar Milaan afgereisd en wordt daar omarmd door de Italiaanse Zero-kunstenaars waarvan er enkele later in Michiels’ Albisola mare, savona (1959) zullen figureren.
1959-1983: Achtereenvolgens redacteur, redactiesecretaris en directeur van het Nieuw Vlaams Tijdschrift.
Vanaf het einde van de jaren 1950 werkt hij voor allerlei cultuuropdrachten mee aan de Belgische Radio en Televisie.
1961: Hugo Claus, Ivo Michiels, Harry Mulisch en Simon Vinkenoog richten het intrigerend Vlaams-Nederlands tijdschrift Randstad (1961-1969 – dertien nummers) op.
- Randstad – dat een ontmoetingsplaats zou zijn voor de stromingen in literatuur, kunst en mentaliteit van de jaren zestig en diverse prominente auteurs uit de wereldliteratuur in het Nederlandse taalgebied – werd als tijdschrift in boekvorm uitgegeven door De Bezige Bij als periodieke Literaire Reuzenpocket, een vernieuwing die in 1959 was ingevoerd door directeur Geert Lubberhuizen.
1963: De publicatie van Het boek Alfa (1963) bevestigt de breuk met zijn vroeger werk.
- Het boek Alfa slaat resoluut de weg in van het formalisme en de abstractie. Het hoofdpersonage blijft naamloos en diffuus, de lezer verliest het klassieke houvast. De werkelijkheid is slechts materiaal om het hoofdthema – alweer de onzekerheid – gestalte te geven in en door de taal.
- Op slag is Michiels de godfather van de Vlaamse experimentele roman.
- Auteurs als Hans Magnus Enzensberger en Martin Walser beschouwden Het boek Alfa als een belangrijke bijdrage tot de Europese literatuur en Samuel Beckett (die door Michiels wordt bewonderd) was enthousiast over de taal van Orchis militaris.
Michiels zal zijn teksten vervolgens onderbrengen in steeds uitdijende cycli, want ‘niets heeft in het werkelijke leven een begin, een midden en een einde’
Twee monumentale romanreeksen zijn het gevolg: de alfa cyclus (1963-1979) en de Journal Brut cyclus (1983-2001)
1963-1979: De vierdelige Alfa cyclus met daarin o.m. ook Samuel, o Samuel (1973) en Dixi(t) (1979). (Samuel, o Samuel is eigenlijk deel 3 ½ zodat de cyclus eigenlijk 5 delen bevat)
1965: Na twee mislukte huwelijken trouwt hij in 1965 met Christiane Faes, die hij in 1962 als studente had leren kennen aan het Instituut Emiel Vandervelde te Antwerpen waar hij een cursus ‘Geschiedenis van de film’ en ‘Moderne schilderkunst’ doceerde.
1965-1966: Werkt in de winter 65-66 met regisseur Roland Verhavert aan het scenario van Het afscheid. Film tijdens het Festival van Venetië bekroond met de goudprijs Timone d’Oro.
1966: Werkt met Gerrit Borgers en Paul de Wispelaere aan het scenario voor de TV-documentaire In de voetsporen van Paul van Ostaijen.
1966 tot 1978: Wordt docent ‘filmtaal en filmanalyse’ en ‘Ontleding van draaiboek’ aan het Hoger Rijksinstituut voor Toneel- en Cultuurspreiding te Brussel (H.R.I.T.C.S.).
1977: Staatsprijs voor verhalend proza voor ‘Een tuin tussen hond en wolf’
1979: Vestigt zich als voltijds schrijver in het dorpje Le Barroux vlak bij de Mont Ventoux. Vaucluse (Zuid-Frankrijk).
1983-2001: DE TIENDELIGE ‘JOURNAL BRUT’ CYCLUS.
1983 – 2001: Het eerste deel van de ‘Journal Brut’ cyclus: ‘De vrouwen van de aartsengel’ verschijnt. Het is een tiendelige cyclus met een paar vroegere boekjes die reeds op het ‘journal brut’ label alluderen ‘Journal brut, Ikjes sprokkelen’ (1958) en ‘Verhalen uit Journal brut’. (1966).
- Weg is het klassieke vertelverhaal de klemtoon ligt op schetsen, bewegingen, sferen. De verdwijning van het ‘ik’ is volledig. We krijgen lange associatieve monologen, vol herinnering en anekdoten,, feiten, fictie, verwijzing, citaat enz. Dat alles vrij filmisch gebracht.
1993: Ontving hij het eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Brussel en de driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap.
2002: Op Cobra vind je een video-interview met Michiels uit 2002: een portret van Ivo Michiels als levensgenieter, als artistieke duizendpoot, als een vulkaan van energie, als de man die in zijn teksten de dood bezweert met de lach. “Schrijven is een feest.”
2005: Zweeft maandenlang tussen leven en dood na een foute operatie en pancreasperforatie.
2010: Bij de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) verschijnt een eerste deel van ‘Het literatuurkritische werk in het Handelsblad’.
- Deze uitgave van de bijna 400 literaire kritieken die Ivo Michiels in deze periode schreef, brengen een ‘vergeten’ fase van zijn schrijverschap in kaart.
- Deze literatuurkritieken – ontstaan tijdens de leerjaren van de schrijver – tonen zijn verwarrende tweestrijd tussen de traditionele romantische opvattingen over de (katholieke) literatuur en zijn onweerstaanbare fascinatie voor het – vanuit katholieke hoek verwerpelijke – existentialisme en radicale vormexperimenten.
2011: Publicatie van “Mag ik spreken? Journal Brut – een reconstructie. Spreken mag ik. Reconstructie – een Journal Brut ?
- Dat Michiels ook op 88-jarige leeftijd niet op zijn lauweren rust én zijn oeuvre als een levende nooit afgeronde materie beschouwt, bewijst deze ‘reconstructie’ van zijn befaamde Journal Brut-cyclus (1983-2001). Michiels “geloof in de eeuwigdurende veranderbaarheid van een literaire tekst” is onaangetast. “Een journaal, dacht ik, leeft in een modus van beweging.”
- Michiels bracht zelf de “belangrijkste, mooiste en opvallendste passages” samen tot een nieuw geheel: Mag ik spreken ?
- Herinnering en anekdote, feit en fictie, verwijzing en citaat maken pirouettes en lopen tenslotte in elkaar over in de cyclus.
- Met als hoofdthema’s: de oorlog en vaders en zonen. “En soms, warempel, moest ultiem nog een ‘couplet’ komen aanzingen'”. Vandaar dat Mag ik spreken ? zijn meerstemmigheid voort wilde uitzeggen. Uitzingen. Kleurzingen dan als’t mag.” (Dirk Leyman in Uitgelezen – De Morgen dd 4 mei 2011)
2012: Krijgt de America Award voor ‘levenslange bijdrage internationaal schrijverschap’.
8 september 2012: Legt de laatste hand aan de roman ‘Maya Maya’ die gepland is om te verschijnen op zijn 90ste verjaardag op 8 januari 2013.
7 oktober 2012: Overlijdt op 89-jarige leeftijd aan een hartaanval in Le Barroux in de Vaucluse in Frankrijk.
Ivo Michiels ligt begraven in ‘zijn’ dorpje in de Provence dat hem zo na aan het hart lag: Le Barroux.
EPILOOG
2012: Het tijdschrift Deus ex Machina publiceert een dubbelnummer (nrs 135-136) over deze auteur.
2013: Publicatie van zijn laatste roman Maya Maya.
2014: Publicatie van het tweede deel van ‘Het literatuurkritische werk in het Handelsblad’ bezorgd door Bart Nuyens, Yves T’Sjoen en Els Van Damme.
BEKRONINGEN
- 1955: Prijs van de provincie Antwerpen voor verhalend proza voor De ogenbank.
- 1958: Arkprijs van het Vrije Woord voor Het afscheid.
- 1960: Sienjaalprijs van het algemeen cultureel tijdschrift “De Tafelronde” voor Het boek alfa.
- 1964: Referendum beste boeken voor Het boek alfa.
- 1969: De Vijverberg-prijs (Nederland) voor het beste Nederlandstalige boek voor Orchis militaris.
- 1969: Dr. L. Philipsen-prijs voor Orchis militaris.
- 1971: Prijs van de provincie Antwerpen voor verhalend proza voor Orchis militaris.
- 1975: Prijs van de provincie Antwerpen voor het radiospel Samuel o Samuel.
- 1977: Driejaarlijkse Staatsprijs voor Verhalend Proza periode 1975-1977 voor Een tuin tussen hond en wolf.
- 1977: Prijs van de Vlaamse provincies (toneel/tv- en radiospel) voor het radiospel Samuel o Samuel.
- 1988: Literaire prijs Dirk Martens van de stad Aalst voor Vlaanderen ook een land.
- 1989: Emiel Bernheim-prijs voor zijn hele oeuvre
- 1992: Oeuvreprijs van de provincie Antwerpen
- 1993: Grote driejaarlijkse staatsprijs ter bekroning van een schrijverscarrière.
- 2012: De Amerikaanse organisatie Contemporary Arts Educational Project bekroont Michiels (1923) met de America Award, een prijs die zichzelf omschrijft als een alternatief voor de Nobelprijs voor Literatuur.
- Michiels wordt geloofd voor zijn levenslange bijdrage aan het internationaal schrijverschap. Het is de eerste keer dat die prijs naar een Vlaming gaat. De prijs wordt sinds 1994 jaarlijks uitgereikt. De jury wordt jaarlijks samengesteld uit 6 à 8 Amerikaanse dichters, prozaschrijvers, theaterauteurs en literaire critici. Onder de vorige winnaars waren onder meer de Britse toneelschrijver Harold Pinter, de Portugese auteur José Saramago, de Italiaanse dichter Adrea Zanzotto, de Deense schrijver Inger Christenen en de Amerikaanse dichter John Ashberry.
Bron: Frans Heymans, Het goud van de Vlaamse letteren. 170 jaar prijzen voor de Nederlandse literatuur in België (1830-2000). Snoeck-Ducaju & Zoon, Gent, 2001.
MEER OVER IVO MICHIELS
- Luk Devos, Jaki Louage & Jean-Marie Maes. Eds.. Ivo Michiels: een letterwerker aan het woord. Hasselt: Heideland1980:
- Jooris van Hulle. Omtrent het boek Alfa van Ivo Michiels. Manteau 1978.
- Marcel Janssens, Ivo Michiels. In: KLL 1984.
- Maes, Jean-Marie, Ivo Michiels. Brugge, Orion, 1974, 63pp. uit de reeks “Ontmoetingen” N°107
- Sigrid Bousset, Meer dan ik mij herinner. Gesprekken met Ivo Michiels, Amsterdam, De Bezige Bij. 2011 -269p.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
- NEDWEB/Literatuur in context – Michiels, Ivo
- Ivo Michiels · dbnl
Referenties
- Margot Vanderstraeten, Oude schrijvers gaan niet dood. In: De Morgen, 2 mei 2007
- Frank Hellemans, Soldaat met een excuus, in: Knack 29 januari 2003, pp. 58-60
- Filip Rogier, Behoed ons voor de schoonheid. In: Knack, 13 december 2000 pp.112-116.
- Dirk Leyman, Pratend het kerkhof betreden. In: De Morgen, 8 oktober 2012 p.10-11.
- Isabelle van Ongeval, De vroege jaren van Ivo Michiels. In: Zacht Lawijd, oktober, november,december 2015, jg. 14 nr 4 pp 90-104.
SMAAKMAKER
DE GROTE JONGEN
“Jullie zijn van de stad, jullie durven niet.”
“Durf jij wat ?”
“Ja,” zei de grote jongen.
“Wat durf jij ?”
“Alles,” zei de grote jongen.
“Ook iemand slaan ?”
“Iemand slaan is niets” zei de grote jongen. “Ik sla mijn ouwe soms als hij bezopen is, dat vindt hij grappig. Ik vind het ook grappig.”
“Wat durf je nog meer ?”
“Ik zei het al,” zei de grote jongen, “alles; jullie durven niets, jullie zijn van de stad.”
“Misschien wil ik niet durven.”
“Zie je wel,” zei de grote jongen, “jou moeten ze wel slaan.”
“Zou je mij slaan ?”
“Ja, vast,” zei de grote jongen.
“Waarom sla je me dan niet ?”
“Het heeft geen zin,” zei de grote jongen.
“Wanneer heeft het zin ?”
“Pas wanneer je slaat,” zei de grote jongen. “Niet daarvoor en niet daarna.”
“Ga je iemand slaan vandaag ?”
“O,” zei de grote jongen “misschien vandaag, misschien morgen. Op een dag zal ik heel hard slaan.”
“Tot iemand dood is ?”
“Ja,” zei de grote jongen, “tot iemand dood is. Op een dag zal ik iemand dood slaan, dat weet ik heel zeker.”
“Vin je dat prettig ?”
“Dat weet ik nu nog niet,’ zei de grote jongen, “maar ik geloof niet dat ik het erg prettig vind.”
“Waarom zal je dan iemand doodslaan ?”
“Omdat het moet,” zei de grote jongen.
“Waarom moet het ?”
“Je moet durven,” zei de grote jongen.
“Zal het iemand zijn die bezopen is ?”
“Dat hoeft niet,” zei de grote jongen. “Iemand die bezopen is kan ook durven. Het zal iemand zijn als jij, iemand die van de stad is en niet durft.”
Uit: Het boek Alfa. 1963
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
Woordje vooraf
Deze bibliografie/filmografie bestaat uit vier rubrieken
- Chronologisch overzicht
- Beknopt overzicht per genre
- Filmografie
- Ivo Michiels in vertaling
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Hendrik Conscience Bibliotheek – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
- Literatuur Vlaanderen Vertalingendatabank
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
A. Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1946 | Begrensde verten. (gedichtenbundel) Onder eigen naam RIK CEUPPENS Bandontwerp en prent van Frans Bellemans. |  |
Antwerpen: Platteau. -40p.
Afmetingen: 22 x 15.50 (ingenaaid)
|
| 1947 | Daar tegenover. (gedichtenbundel)
Frontispice-tekening van P. Serneels
|
 |
Antwerpen: “De Brug”. -24p. Afmetingen: 20 x 15.50 (ingenaaid – zachte kaft) Colofon: Als eerste nr. in de reeks ” Mens en Muze ” onder de redactie van Ivo Michiels, Paul De Vree, Adriaan de Roover voor de uitgeverij “De Brug” te Antwerpen gedrukt op de persen van M. Th. Van Aelst in de maand Januari van het jaar 1947 De eerste oplage bedraagt vijf-honderd exemplaren, genummerd van 1 tot 500. Dit is nr …. |
| 1947 | Zo, ga dan…kronijk van een opvang. (novelle) |  |
Antwerpen: “De Brug”. -88p. Afmetingen: 19.50 x 11.50 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) ‘Zo, ga dan’ werd gezet in de Mediaeval letter en in opdracht dan de Uitgeverij De Brug te Antwerpen afgedrukt op de persen van de Drukkerij D.P. te Antwerpen. Van de beperkte oplage verschenen 20 exemplaren in luxe-band genummerd van I tot XX en door de schrijver van zijn handtekening voorzien. |
| 1949 | Het vonnis. (roman)
1969: 2e druk: bij Davidsfonds, Leuven in de Belfortreeks, nr. 562, 1969-2 |
 |
Antwerpen: De Brug – ‘t Galjoen. -285p.
Afmetingen: 20.50 x 14.20 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Typo: V.T.K. Coebergerstraat 35-37, Antwerpen. |
| 1951 | Kruistocht der jongelingen. (roman)
Bandontwerp: A. Boschmans. 1981: 2de druk bij Davidsfonds Leuven in de romanreeks nr 632 – 1981 – 3 
|
Leuven: Boekengilde De Clauwaert V.Z.W. -240p. Reeks: als eerste boek van de jaarreeks 1951 Afmetingen: 19.75 x 14 (gebonden – linnen kaft) Gedrukt en gebonden bij de firma N.V. Scheerders van Kerchove te St. Niklaas-Waas. | |
| 1952 | Spaans Capriccio. (novelle)
Verlucht met zes pentekeningen van Jos Hendrickx.
1989: 2de druk in Revolver 16de jrg/4 Tekstverzorging en nawoord van Jan H. Mysjkin en enkele originele penseeltekeningen van Jan Vanriet. Oplage 500 ex.
|
 |
Lier: Colibrant. -78p. Afmetingen: 17 x 11 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Colofon: In opdracht van de Colibrant uitgaven te Lier gedrukt van de 11 pts Baskerville op houtvrij Esparto Antique Wove op de persen van de drukkerij Die Poorte te Antwerpen. De eerste oplage bedraagt driehonderd exemplaren en verscheen in december 1952. |
| 1953 | De ogenbank. (roman)
1980: Heruitgave bij uitgeverij Beckers, Antwerpen in de reeks ‘Vlaamse auteurs’ -317p. Met een inleiding van George Adé.  |
Antwerpen/Tilburg: N.V. Uitgeverij P. Vink. -235p. Reeks: Boekenclub Felix Timmermans; vol. 2: 7 Afmetingen: 20.75 x 16 (gebonden met stofomslag) Colofon: “De ogenbank” werd gedrukt op de persen van de drukkerij Faut te Aalter, in opdracht van de NV Uitgeverij P. Vink Antwerpen-Tilburg. | |
| 1955 | De meeuwen sterven in de haven. (roman , filmscenario) | ||
| 1957 | Het afscheid. (roman)
Bandontwerp: A. Boschmans.
Typografie: Jos Verhaert.
Heruitgaven: 1960: 2e druk bij De Bezige Bij, Amsterdam. Literaire Reuzen Pocket 9; 1966: Filmeditie, met een inleiding van Paul de Wispelaere, Antwerpen 1966, Uitgeverij S.M. Ontwikkeling, Antwerpen in de reeks Bibliotheek van Vlaamse letteren 14; (Paperback. 112 + 12 p.) 1996: Licentie-uitgave Den Haag 1996, Stichting Uitgeverij XL, XL 176. Vertalingen: 1960: Vertaald in het Duits door Annelotte Piper als ‘Der Abschied’ Uitgever: Sigbert Mohn, Gütersloh. 1967: Vertaald in het Pools door Maciej Chelkowski als ‘Pozegnanie’. Uitgever: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW), Warszawa. 1984: Vertaald in het Hongaars door Béla Szondi als ‘A búcsú’. Uitgever: Európa, Budapest. 1990: Vertaald in het Servokroatisch door Ivana Šćepanović als ‘Rastanak’. Uitgever: Knjizevne Novine, Beograd. |
Leuven: Boekengilde De Clauwaert V.Z.W. -117p. Reeks: als vierde boek van de jaarreeks 1956/1957 Afmetingen: 19.75 x 14 (gebonden – linnen kaft) Gedrukt en gebonden bij de firma N.V. Scheerders van Kerchove te St. Niklaas-Waas. | |
| 1958 | Journal brut, Ikjes sprokkelen. (verhaal)
1958: 2de druk. 1960: 3de druk. 1962: 4de druk. 1966: 5de aangevulde druk. 1973: 6de aangevulde druk (zie verder) 1987: Het verhaal ‘Ikjes sprokkelen’ wordt opgenomen in de verhalenbundel “Voor de vrede uitbreekt. Vlaamse verhalen over de Tweede Wereldoorlog”, pp 37-41. Uitgeverij Hadewych, Schoten. Samenstelling: A.G. Christiaens. |
 |
Antwerpen: Uitgeverij S.M. “Ontwikkeling”. -53p. Reeks: ontwikkeling nr 99 Afmetingen: 17 x 11 (ingenaaid – harde kartonnen kaft met stofomslag) Gedrukt op de persen van de Moderne Boek- en Handelsdrukkerij Excelsior Somerstraat 22, Antwerpen. Colofon: Ikjes Sprokkelen maakt deel uit van de eerste bundel Journal Brut. Deze afzonderlijke uitgaaf werd in beperkte oplage gedrukt op de persen van de Drukkerij Excelsior voor rekening van de Uitgeverij Ontwikkeling beide te Antwerpen in de maand januari van het jaar 1958. |
| 1959 | Albisola Mare, Savona. Journal brut. (roman – bibliofiel uitgegeven)
6 oorspronkelijke tekeningen afgedrukt op een groene papiersoort. Tekst gedrukt op mosterdgeel bordpapier Paarse omslag met titel in groen en versiering in zwart. Tekeningen : Wilfredo Lam en Roberto Crippa. 
Typografie en lay-out: John Trouillard.1966: Opgenomen in Verhalen uit Journal brut. Amsterdam, De Bezige Bij, Literaire reuzenpocket 196. 1971: Het verhaal ‘Albisola mare’ wordt opgenomen in de verhalenbundel ‘54 Vlaamse Verhalen’, deel 2, samengesteld door Marnix Gijsen en Karel Jonckheere.pp 143-149. |
 |
Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. -24p. Afmetingen: 23.50 x 17 (ingenaaid – zachte kaft met katoenen koordje) Colofon: Deze beperkte uitgave Abisola Mare, Savona maakt deel uit van de eerste bundel Journal Brut door Ivo Michiels. Druk en clichés: Excelsior Antwerpen december 1959 |
| 1961 | Dertien Vlamingen. (proza – bloemlezing)
Proza bijeengebracht en ingeleid door Ivo Michiels. Omslag en typografie: Karel Beunis GKf Bijdragen van Herman Teirlinck, Marnix Gijsen, Gaston Burssens, Karel Jonckheere, Louis Paul Boon, Jan Walravens, Maurice d’Haese, Hugo Claus, Wim Meewis, Hugo Raes, Chris Yperman, Claude Krijgelmans, Marc Andries. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij / Antwerpen: Uitgeverij Ontwikkeling . – 165p.
Reeks: Literaire Pocket, LP 50 Afmetingen: 18 10.70 (pocket) Gedrukt in Holland door Mouton & Co, Den Haag |
| 1963 | Hedendaags. (bibliofiele uitgave).
Zeldzame bibliofiele uitgave van Galerij Drieghe in Wetteren, telkens gedrukt op 50 exemplaren naar aanleiding van haar poëziezondagen. Samen met Hugues C. Pernath en Guy Vandenbrande (beeldend kunstenaar) |
Wetteren: Galerij Drieghe te Wetteren, 9 feb. 1963 | |
| 1963 | Frans Dille (essay) Bevat meerdere zwart wit afbeeldingen van litho’s van de graficus, een kort essay over Frans Dille (pp 7-9); Biografische en bibliografische nota’s (pp 10-13) |  |
Antwerpen: Diogenes p.v.b.a. – Neirinck, z.j. -20p.
Afmetingen: 23 x 16 (ingenaaid) |
| 1963 | Het boek Alfa (roman)
Eerste deel van de vierdelige Alfa-cyclus. Foto auteur: Gerald J. Dauphin. 1964: 2de druk ibidem — 1980: 13de druk (in De Alpha cyclus) 1982: 14de druk (BBLiterair) 1988: 16de druk (in: Lezen om te schrijven, Hugo Bousset) 1992: 17de druk (BBLiterair) |
Amsterdam: De Bezige Bij. / Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. -142p. Reeks: Literaire Reuzenpocket LRP 47 Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Mouton & Co Den Haag | |
|
Vertalingen van Het boek Alfa 1965: Vertaald in het Duits door Georg Hermanowski als ‘Das Buch Alpha’. Uitgever: Suhrkamp, Frankfurt am Main (Edition Suhrkamp; 121). |
|||
| 1964 | Het verhaal van Joaco. De schildwacht. (verhalen)
Bevat: Het verhaal van Joaco (pp 7-27); De schildwacht (pp 31-43) |
 |
Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. -44p. Afmetingen: 16 x 9.75 (gebonden – harde zwarte kartonnen kaft met goudopdruk) Colofon: ‘Het verhaal van Joaco’ behield zijn oorspronkelijke titel ‘De schildwacht’ heette aanvankelijk ‘Het verhaal van de dood’. Beide verhalen werden oorspronkelijk geïntegreerd in de roman “De ogenbank” (1953). Ze werden thans gebundeld en aan de relaties van de Uitgeverij S.M. Ontwikkeling aangeboden ter gelegenheid van de jaarwisseling 1964-1965. |
| 1965 | Antwerpen, stad aan de stroom. (tekst bij fotoalbum van F. Tas) | Tielt/Den Haag: Uitgeverij Lannoo. -233 + 1 (uitslaand) p., 160 zw/w foto’s en 6 kaarten | |
| 1966 | Het afscheid. (filmeditie)
Met aantekeningen door Paul de Wispelaere. |
Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. 112p. + 4 blz. met afbeeldingen +12 blz. bijlage.
Afmetingen: 21 x 15.50 |
|
| 1966 | Verhalen uit Journal brut. Vijfde aanvullende druk 1ste onder deze vorm. Ontwerp: Karel Beunis. | Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. / Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V. -111p. Reeks: Literaire Reuzenpocket LRP 196 Afmetingen: 19.75 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Bosch Utrecht | |
| 1968 | Orchis Militaris. (roman)
Tweede deel van de vierdelige Alfa-cyclus. Ontwerp: Karel Beunis Foto auteur op het achterflap: J. Polak. 1981: 5e druk bij Querido Amsterdam in de reeks Salamander Pockets vol. 521 |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -127p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Reeks: Literaire Reuzenpocket. – LRP. 240 Druk: Mouton & Co Den Haag. |
|
Vertalingen van Orchis Militaris. 1968: Vertaald naar het Frans door Koenraad Tommissen als Orchis militaris. Uitgever: Comp’Act, Chambéry. (Collection La Polygraphe). 2012: Heruitgave van de Engelse vertaling bij Green Integer te Los Angeles. |
|||
| 1969 | Beste … (met etsen van Schneider-Amandus). | Antwerpen: Contramine. | |
| 1971 | Exit. (roman)
Derde deel van de vierdelige Alfa-cyclus. Ontwerp: Karel Beunis Foto op de achterflap: Christiane Michiels. |
 |
Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -133p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Reeks: Literaire Reuzenpocket. – LRP. 377 Druk: Mouton & Co Den Haag |
| 1972 | Boekmultipel Jef Verheyen, 40. (bibliofiele uitgave) Illustraties: Frank Filippi. | Antwerpen: Multi-Art Press International. -108p. Nederlandse, Franse, Duitse en Engelse tekst. | |
| 1973 | Alechinsky. (essay) Tentoonstelling: Lens Fine Art [Antwerpen]. 1973/11/15 – 1974/01/12 | Antwerpen: Lens Fine Art. Katalogus. | |
| 1973 | Samuel, O Samuel. (experimenteel hoorspel)
Deel “3 ½ “van de vierdelige Alfa-cyclus. Ontwerp: Karel Beunis Foto op de achterflap: Christiane Faes Typografie: Tessa Fagel Bevat de lees- en hoorteksten: Hoe laat is het ? (pp 7-54); Samuel o Samuel (pp 55-96); De madeliefjes, liefje, de madeliefjes (pp 97-136); Het laatste avondmaal (pp 137-173). |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -178p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Mouton & Co Den Haag.‘Samuel o Samuel’ werd geschreven in opdracht van de BRT en uitgezonden door BRT3 op 8 april 1973. Creatie op de bühne: Nieuw Vlaams Theater Antwerpen – november 1981 |
| 1973 | Verhalen uit Journal brut.
Zesde aangevulde druk van 1958 & 1966. Omslagontwerp: Pieter Brattinga. Omslagtekening: Titia Verwayen. Bevat: 1969 Babyblauw en suikergoedroos (pp 9-26); 1957-1959 Ikjes sprokkelen (pp 27-60); Albisola Mare, Savona (pp 61-76); 1953-55 Het verhaal van Joaco (pp 77-100); De schildwacht (pp 101-116); Straks om middernacht (pp 117-126); Nawoord (pp 127-130); Nawoord bij zesde druk (pp.131-132); Chronologie (pp 133-138). |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -138p.
Afmetingen: 20.10 x 13.70 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Reeks: DAR pocket nr 7 |
| 1975 | Met Dieric Bouts: filmen met André Delvaux: een verslag. | Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. -24p. | |
| 1977 | Een tuin tussen hond en wolf. Een film. (roman, filmscenario)
Omslag: Christiane Faes / Tessa Fagel. 1979: 2de druk ibidem 1982: Vertaald in het Slowaaks door Júlia Májeková als Záhrada medzi psom a vlkom. Uitgever: Tatran, Bratislava. 1986: Vertaald naar het Frans door Marie Hooghe als Femme entre chien et loup. Uitgever: Actes Sud, Arles. 1995: Vertaald naar het Servokroatisch door Ivana Šćepanović als Vrt izmedu psa i vuka. Film. Uitgever: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost), Novi Sad. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -184p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Mouton & Co Den Haag |
| 1977 | Eugeen Laermans: tekst uit Van Ensor tot Permeke. (essay) | Antwerpen: De Sikkel. -3p. | |
| 1978 | Construc. (bibliofiele uitgave)
Vier woordillustraties van Ivo Michiels bij vier tekeningen op reflecterend zilverpapier van Mark Verstockt. Druk: Teksten en tekeningen gezeefdrukt door Hedwig van Laer, Beveren. Lettertype: Helvetica. Papier: Hollands Register 200 g |
Antwerpen: Ziggurat. Losbladig.
Afmetingen: 33 x 33 cm. |
|
| 1979 | Itinerarium. (poëzie, proza – bibliofiele uitgave)
Tekst: Ivo Michiels / litho’s van Lismonde. 1981: Opgenomen in Nieuw Vlaams Tijdschrift jg. 34/1 februari 1981 pp 468-475. |
Aalst: Galerij S65. –[VII] dubbele bladen.
Afmetingen: 56.40 x 38 (losbladig – in zwart linnen doos met titel in gouddruk) Colofon: ‘Deze uitgave bevat 4 litho’s van Lismonde en teksten van Ivo Michiels. De litho’s werden gedrukt op de handpersen van de Ateliers de lithographie d’ art Arthur Robbe te Frameries. De tekst van Ivo Michiels werd gezet in de Helvetica, de typografie gebeurde bij de firma Loiseau n.v. te Brussel. De mappen werden vervaardigd in de ateliers Coffé-Miroir te Groot-Bijgaarden. Luc Claus verzorgde de vormgeving. Het geheel werd gerealiseerd in opdracht van August Hoviele. De oplage bedraagt 50 exemplaren, genummerd van 1 tot 50, en 5 exemplaren buiten reeks, genummerd van I tot V. Dit is nummer; ../50’ |
|
| 1979 | Luister hoe dit beeld hoe die lijn hoe die kleur hoe dit vlak luister. (essays) Het boek bundelt een keuze van verspreide teksten die de schrijver tussen 1965 en 1979 heeft gepubliceerd in verband met de plastische kunsten. Omslag: Lode Tibos. Photosetting – Verantwoordelijke uitgever Walter Soethoudt Perenstraat 15, 2000 Antwerpen. |  |
Antwerpen: Walter Soethoudt. -213p. Afmetingen: 20.50 x 14.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1979 | Dixi(t). (roman)
Vierde deel van de vierdelige Alfa-cyclus. Omslagontwerp Christiane Faes |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -160p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft Druk: Mouton & Co Den Haag |
| 1980 | De Alfa Cyclus.
Bevat: Het boek alfa, Orchis militaris, Exit, Samuel, o Samuel, Dixi(t) |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -732p. Reeks: BB Literair. | |
| 1983 | De vrouwen van de aartsengel. Journal brut. (Boek Een) (roman)
Omslag: Frits Stoepman. 1984: 2de druk ibidem 1984: Het verhaal ‘De toverberg in Sankt Seb’ werd tevens opgenomen in de bundel ‘Vlaamse verhalen na 1965’, samengesteld door Paul de Wispelaere. Uitg. Manteau, Antwerpen, pp.260-276. 1987: Vertaald naar het Frans door Marie Hooghe als Les femmes de l’archange, Journal brut, livre I. Uitgever: Actes Sud, Arles. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -266p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Thieme Nijmegen |
| 1983 | De Gilliams-artikels. (essay) | Antwerpen: Het Kanon. -10p. Reeks: Het Kanon: tweede reeks van de bibliofiele serie. – Antwerpen; vol. 7 | |
| 1985 | Het boek der nauwe relaties. Journal Brut (Boek Twee) . (roman)
Omslag: Frits Stoepman. 1990: Vertaald naar het Frans door Marie Hooghe als ‘Le livre des relations spirituelles, Journal brut livre II’. Uitgever: Actes Sud, Arles |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -280p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Groenevelt Landgraaf. |
| 1987 | Vlaanderen ook een land. Journal Brut (Boek Drie) . (roman) Omslag: Frits Stoepman / Ivo Michiels |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -315p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Groenevelt bv Landgraaf. |
| 1989 | Prima materia. Journal Brut (Boek Vier). (roman)
Omslag: F. Hundertwasser / Rudo Hartman ‘Die fünfte Augenwaage’. 1996: Vertaald naar het Servokroatisch door Ivana Šćepanović als ‘Prima materia: Neugladeni dnevnik, knjiga cetvrta’. Uitgever: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost), Novi Sad. |
 |
Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -253p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Groenevelt bv Landgraaf. |
| 1989 | De man voor het venster. (verhaal) Met frontispice van Dan van Severen. | Wetteren : Academie Leon.(Drieghe) Afmetingen: 24.75 x 17.25 (geniet) Colofon: De man voor het venster, een tekst van Ivo Michiels, met een tekening van Dan van Severen, werd in de maand Maart van het jaar 1989 op honderd exemplaren gedrukt door de Academie Leon te Wetteren voor het plezier van medewerkenden en hun vrienden. | |
| 1991 | Ondergrond bovengronds. Journal Brut (Boek vijf). (roman) Omslagfoto uit: M. Bertinetti, New York © White Star Editioni, Vercelli, Italië 1984. | Amsterdam: De Bezige Bij. -263p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Groenevelt bv Landgraaf. | |
| 1993 | Schildwacht schuldwacht. Journal Brut (Boek zes). (roman) Omslag: Rudo Hartman. |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -325p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Groenevelt bv Landgraaf. |
| 1995 | Daar komen scherven van. Journal Brut (Boek zeven). (roman) Omslag: Rudo Hartman Christo © Het omhullen van de Reichstag in Berlijn als project. Foto van de auteur op de achterflap: Gerald Dauphin. |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -317p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Groenevelt bv Landgraaf. |
| 1997 | Sissi. Journal Brut (Boek acht). (roman) Omslag: Eva Komkommer naar aanwijzingen van de auteur. Afgebeeld: Romy Schneider en Ivo Michiels. Foto van de auteur op de achterflap: Gerald Dauphin. |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -357p. Uitgave De Bezige Bij, postbus 7084, 10770 AD Amsterdam. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Hooiberg Epe. |
| 1999 | De verrukking, een roman. Journal Brut (Boek negen). (roman) Omslag: Robert Nix Foto van de auteur op de achterflap: Chris van Houts. |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -201p. Uitgave De Bezige Bij, postbus 7084, 10770 AD Amsterdam. Reeks: BB Literair.. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Hooiberg Epe. |
| 2001 | De mirakelen, Elizabeth, de mirakelen. Journal Brut (Boek tien). (roman) Omslag: Hollands Lof ontwerpers, Haarlem. Omslagillustratie: Pieter Brueghel, Met het hoofd tegen de muur. |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -256p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Hooiberg Epe. |
| 2007 | Amandine of de duizend brieven van liefde. (compact Disc) | Brussel : De Buren. -1 compact disc. Reeks: Radioboeken. – Brussel; vol. 2007: 1 | |
| 2010 | Ivo Michiels: het literatuurkritische werk in Het Handelsblad. Eerste deel. Bezorgd door Bart Nuyens en Yves T’Sjoen. | Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) -511p. Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën, 17 Afmetingen: 24.00 x 16.00 | |
| 2011 | Mag ik spreken? Journal brut – een reconstructie. Spreken mag ik. Reconstructie – een Journal brut. Vormgeving: Esther van Gameren. Foto auteur: Roeland Fossen/HH Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge |  |
Amsterdam: De Bezige Bij. 682p. Afmetingen: 21 x 13.50 (gebonden – dik kartonnen kaft met omslag) Druk: Clausen en Bosse, Leck |
POSTUUM
| 2013 | Maya Maya. (roman) Omslagontwerp: Esther van Gameren, naar een suggestie van Christiane Faes. Foto van de auteur op de achterflap: Nikki Faes Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge |  |
Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij. -104p. Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde kaft met stofomslag) Druk: Clausen en Bosse, Leck |
| 2014 | Ivo Michiels: het literatuurkritische werk in Het Handelsblad. Tweede deel. Bezorgd door Bart Nuyens, Yves T’Sjoen en Els Van Damme. | Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) -635p. Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën, 21 |
B. BEKNOPT OVERZICHT PER GENRE
Poëzie
- Begrensde verten. (poëzie) 1946
- Daar tegenover. (poëzie) 1947
Romans
- Zo, ga dan…kronijk van een opvang. (novelle) 1947
- Het vonnis. (roman) 1949
- Kruistocht der jongelingen. (roman) 1951
- Spaans Capriccio. (novelle) 1952
- De ogenbank. (roman) 1953
- Het afscheid. (roman) 1957
- Het verhaal van Joaco; De schildwacht. 1964
- Een tuin tussen hond en wolf. (roman) 1977
- Maya Maya. (roman) 2013
Alfa cyclus
- Het boek Alfa (roman) 1963
- Orchis Militaris. (roman) 1968
- Dixi(t). (roman) 1979
- Samuel, O Samuel. (hoorspel) 1973
- Exit. (roman) 1971
Cyclus: Journal Brut
- Journal brut, Ikjes sprokkelen. (verhaal) 1958
- Albisola Mare, Savona. Journal brut. (roman) 1959
- Verhalen uit Journal brut. 1966
- Verhalen uit Journal brut. Vermeerderde uitg. van 1966. 1973
- De vrouwen van de aartsengel: journal brut. (roman) 1983
- Het boek der nauwe relaties. (roman) 1985
- Vlaanderen ook een land. (roman) 1987
- Prima materia. (roman) 1989
- Ondergrond bovengronds. (roman) 1991
- Schildwacht schuldwacht. (roman) 1993
- Daar komen scherven van. (roman) 1995
- Sissi. (roman) 1997
- De verrukking, een roman. (roman) 1999
- De mirakelen, Elizabeth, de mirakelen. (roman) 2001
- Mag ik spreken ? Journal brut – een reconstructie. Spreken mag ik. Reconstructie – een Journal Brut ? (2011)
Scenario’s
- De meeuwen sterven in de haven (1955)
- Het afscheid (1966) de verfilming van zijn roman
- Een vrouw tussen hond en wolf, dat Michiels onder de titel Een tuin tussen hond en wolf bewerkte en in 1977 in boekvorm liet verschijnen.
Scenario’s voor films over kunst
- Met Dieric Bouts van André Delvaux, waarvan hij de tekst als `verslag’ publiceerde in 1975.
Essays
- Frans Dille (essay) 1963
- Antwerpen, stad aan de stroom. (tekst bij fotoalbum van F. Tas) 1965
- Alechinsky. (essay) 1973
- Eugeen Laermans: tekst uit Van Ensor tot Permeke. (essay) 1977
- Luister hoe dit beeld hoe die lijn hoe die kleur hoe dit vlak luister. (essays) 1979
- De Gilliams-artikels. 1983
Bibliofiele uitgaven
- Hedendaags: Galerij Drieghe te Wetteren, 9 februari 1963. (bibliofiele uitgave). 1963
- Boekmultipel Jef Verheyen, 40. (bibliofiele uitgave) 1972
- Construc. (bibliofiele uitgave) 1978
- Itinerarium. (poëzie, proza – bibliofiele uitgave) (met litho’s van Lismonde). 1979
C. FILMOGRAFIE
| 1955 | Meeuwen sterven in de haven.
|
| 1963 | Albisola Mare, Savona (een verhaal uit zijn Journal brut – 1959)
|
| 1966 | Het afscheid. (roman uit 1957)
|
| 1975 | Dieric Bouts.
|
| 1978 | EXIT 7 (naar het boek ‘Exit’ van Ivo Michiels uit 1971)
|
| 1979 | Een vrouw tussen hond en wolf.
|
D. IVO MICHIELS IN VERTALING
DUITS
- 1960: Der Abschied Duits / vert. uit het Nederlands door Annelotte Piper. Gütersloh: Sigbert Mohn. Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel: Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
- 1965: Das Buch Alpha Duits / vert. uit het Nederlands door Georg Hermanowski. Frankfurt am Main Suhrkamp (Edition Suhrkamp; 121). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het boek Alfa. Amsterdam De Bezige Bij, 1963
- 1968: Ja, General. Duits / vert. uit het Nederlands door Jürgen Hillner. In: Egoist, jrg.9 (1968) nr.15, Heft 2, p.40-42. Fictie, Vertaling van een keuze uit het werk.
- 1969: Orchis militaris Duits / vert. uit het Nederlands door Georg Hermanowski. Frankfurt am Main: Suhrkamp (Edition Suhrkamp; 364). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1968.
- 1974: Das Buch Alfa Duits / vert. uit het Nederlands door Gunter Balkhausen. In: Der Zasius: Zeitung des Club 55, nr.1 (1974), p.14-17. Fictie, Vertaling van een keuze uit het werk.
ENGELS
- 1979: Book alpha, and Orchis militaris Engels / vert. uit het Nederlands door Adrienne Dixon. Boston: Twayne Publishers (The Library of Netherlandic Literature; 11). Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel: Het boek Alfa, Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963.
- 2012: Book alpha & orchis militaris Engels / vert. uit het Nederlands door Adrienne Dixon. Los Angeles: Green Integer; Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1968. Inl. Egbert Krispyn.
FRANS
- 1967: Le livre Alpha Frans / vert. uit het Nederlands door Maddy Buysse. Paris: Gallimard, (Du monde entier). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het boek Alfa. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963.
- 1967: Le récit de Joaco Frans / vert. uit het Nederlands door C. Loots, R. Couthier. Paris: Julliard; Fictie, Oorspronkelijke titel: Het verhaal van Joaco; De schildwacht. Antwerpen: Ontwikkeling, 1964.
- 1968: Orchis militaris Frans / vert. uit het Nederlands door Koenraad Tommissen. Chambéry: Comp’Act, (Collection La Polygraphe). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1968. Voorw. Jan H. Mysjkin.
- 1986: Femme entre chien et loup. Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Arles: Actes Sud. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Een tuin tussen hond en wolf. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977.
- 1987: Les femmes de l’archange, Journal brut, livre I. Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Arles: Actes Sud. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: De vrouwen van de aartsengel, Journal brut, boek één. Amsterdam: De Bezige Bij, 1983.
- 1990: Le livre des relations spirituelles, Journal brut livre II. Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Arles: Actes Sud (Lettres Néerlandaises). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het boek der nauwe relaties, boek II. Amsterdam: De Bezige Bij, 1985.
HONGAARS
- 1984: A búcsú Hongaars / vert. uit het Nederlands door Béla Szondi. Budapest: Európa. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
POOLS
- 1967: Pozegnanie Pools / vert. uit het Nederlands door Maciej Chelkowski. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
- 1973: Ksiega Alfa; Orchis militaris Pools / vert. uit het Nederlands door Anna M. Linke. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW). Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel: Het boek Alfa, Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963.
- 1976: Szyldwach Pools / vert. uit het Nederlands door Andrzej Dąbrówka. In: Literatura na swiecie, nr.3 (1976), p.188-199. Fictie, Vertaling van een keuze uit het werk.
SERVOKROATISCH
- 1990: Rastanak. Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. Beograd: Knjizevne Novine. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
- 1994: Knjiga Alfa. Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović, Olivera Petrović van der Leeuw. Novi Sad: Prometej. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Het boek Alfa. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963. voorw. Ivana Scepanovic.
- 1995: Vrt izmedu psa i vuka. Film Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. Novi Sad: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Een tuin tussen hond en wolf. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977.
- 1996: Prima materia: Neugladeni dnevnik, knjiga cetvrta. Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. Novi Sad: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Prima materia: Journal brut, boek vier. Amsterdam: De Bezige Bij, 1989.
SLOWAAKS
- 1982: Záhrada medzi psom a vlkom Slowaaks / vert. uit het Nederlands door Júlia Májeková. Bratislava: Tatran. Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel: Een tuin tussen hond en wolf. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977.
SPAANS
- 1975: El Centinela. Spaans / Vertaald uit het Nederlands door José Ferreras. In: Antologia de cuentos neerlandeses, samengesteld door Karel Jonckheere en Bert Decorte (Ediciones Grijalbo S.A. , Barcelona) pp 255-266
