home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Gilliams, Maurice

MAURICE GILLIAMS

Antwerpen, 20 juli 1900 – Antwerpen, 18 oktober 1982

Maurice Guillaume Rosalie Gilliams, dichter, prozaïst en essayist .

Prins van de Vlaamse Letteren.

Pseudoniemen: Floris van Merckem (in Vlaamse Leven en jeugdwerk) voor details zie rubriek A-Z Pseudoniemen lexicon

BIOGRAFIE

20 juli 1900: Geboren te Antwerpen aan de Ossemarkt 25,  als enig kind van Franciscus Gilliams en Louise Lambrechts, een heel erg vrome vrouw die lid was van het caritatieve St.-Vincentiusgenootschap.

  • Zijn vader was boekdrukker die op een antieke handpers graag dichtbundeltjes voor bibliofielen drukte en een ‘Historiek van het Boekdrukkers-Verbond van Antwerpen’ heeft nagelaten.
  • Gilliams bracht zijn jeugd voor een groot deel door op een het buitengoed van de familie in de omgeving van Antwerpen. Daar vond hij de inspiratie voor zijn bekendste boek, de novelle Elias, of het gevecht met de nachtegalen (1936). Die speelt op en rond een kasteel, bevolkt met oudere familieleden – tantes en ooms van de auteur die we vaak in zijn werk zullen zien opdraven. In Elias staan niet de verhaalgebeurtenissen centraal, maar is alles gericht op zelfanalyse: het is typerend voor de ego-tripper Gilliams, die vaak zwaarmoedig rondliep.
  • In het bedrijf van zijn vader leerde hij het vak van typograaf. Zijn interesse voor en kennis van de materiële kant van het boek leidden tot een (korte) job bij ‘De Nederlandsche Boekhandel’, die onder zijn impulsen een hoge opvlucht zou nemen. Het was bij de genoemde uitgeverij en op zijn vaders persen dat zijn eerste dichtbundels verschenen.
  • Zijn eerste werken werden in eigen beheer uitgegeven.

1909-1911: Volgde de lessen in het Sint Victors Gesticht te Turnhout, ‘bestuurd door de Broeders van Liefde’.  Wegens zijn wankele gezondheid (hij leed aan chronische astma en migraines), zijn eenzelvige natuur én een gebrek aan studieijver resulteerden de lessen niet in een diploma.

1914: Bij het uitbreken van de eerste Wereldoorlog bracht vader Gilliams zijn familie in veiligheid in Amsterdam, bij een jeugdvriend, nl. Paulus Hols, secretaris van de Algemene Nederlandse Typografenbond; Maurice verbleef vele maanden in het kroostrijke gezin van deze typograaf; een bijzondere vriendschap ontstond tussen hem en een dochter van Hols, het belezen meisje Margaretha-Elisabeth, dat echter heel jong, bijna 16 jaar oud, in 1917 overleed.

1917: Debuteerde met  de dichtbundels Dichtoefeningen, Vogels zonder vlerken en de berijmde  kinderlegende Dit is van dat Monniksken.

  • Ze werden in kleine oplagen uitgegeven in eigen beheer onder de pseudoniem Floris van Merckem.

Na de oorlog trok Gilliams naar Parijs om er zich in de typografie te bekwamen; hij moest immers de opvolger van zijn vader worden.

1917-1933: Gilliams bouwde een literair oeuvre op waarvan hij slechts in fragmenten voor publicatie vrijliet.

  • In ‘Het werk der leerjaren’ (1919-1921) en ‘Eenzame vroegte’ (1920-1927) vinden we motieven van het natuurleven, de landelijkheid, de prille liefde met haar romantische gespletenheid met af en toe een uitbarsting van vreugde:
Daarom laat God ons somstijds teder spelen
Met alle madelieven van ons leven.
  • Vanaf De flesch in zee (1927-1929) concentreert Gilliams zich duidelijker op pijn en angst. Zijn toon wordt elegischer. De klacht klinkt ingehouden.
Op de besneeuwde hei:
De hoeve en de houtmijt zwart
En de donkre spar, sterk en geëtst
Onder een ster, bewaaid en strak.
  • Het Maria-Leven (1930-1931), legt de nadruk op de beleving die de Moedermaagd gelaten en machteloos ondergaat: zoals elke moeder in liefde, smart en overgave het leven schenkt aan een kind dat zijn eigen weg gaat en zijn moeder eenzamer en hulpelozer dan ooit achterlaat.

1933: Selectieve bundeling van deze gedichten in “Het verleden van Columbus“.

  • Zijn dichtwerk toont een introvert overgevoelig kunstenaar.  Zijn taal is zuiver, traditioneel en sober, wars van alle experimentele drijverijen. Ook in zijn proza wordt de individualistische mens beschreven die verwoede pogingen onderneemt om de psychische eenzaamheid te ontvluchten. (zie “Elias of het gevecht met de nachtegalen” en “Winter te Antwerpen” uit 1953).
  • Maurice Gilliams schreef essays, o.m. over Paul van Ostaijen maar vooral over beeldende kunstenaars: Gustave De Smet, Henri De Braekeleer, Jos Hendricks, Rubens enz.. Hij had tevens aanleg voor tekenen en bezat een diepgaande kennis van muziek en de beeldende kunsten.
  • Professioneel heeft hij het vaak moeilijk gehad. Pas na de Tweede Wereldoorlog wordt zijn literaire werk definitief erkend.

1934: In oktober richt Maurice Gilliams samen met Albert Pelckmans een bibliografisch tijdschrift op, met als titel Contact: De boekuil. Maandschrift voor boekenvrienden. Het periodiek was de opvolger van De boekuil (1920-1934) en dat was vanaf de tweede aflevering de ondertitel van Contact.

Contact had een publicitaire functie voor de Nederlandsche Boekhandel, waarvan Pelckmans sinds januari 1934 directeur was. Gilliams werkte gedurende twee jaargangen (van oktober 1934 tot januari 1937) aan het tijdschrift mee, dat in feite in die periode een éénmansperiodiek was. In januari 1937 verliet hij de redactie.

27 augustus 1935: Huwt met Gabrielle Baelemans, maar een half jaar later gaan ze reeds definitief uit elkaar.

  • In zijn in 1991 postuum verschenen roman ‘Gregoria of een huwelijk uit Elseneur’ (reeds in 1938 geschreven) doet hij een verslag van dit desastreuze huwelijk.

1938: Leert zijn tweede vrouw Maria Elisabeth de Raeymakers kennen in het Stuyvenberggasthuis, waar ze als hoofdverpleegster werkzaam is. Door de scheidingsperikelen met zijn eerste vrouw kan hij pas op 16 april 1976 met haar trouwen.

1947: Werd, ter opvolging van August van Cauwelaert (én nadat Paul de Vree ‘academicien’ Lode Baekelmans verzekerd had, dat Gilliams geen katholiek meer was), lid van de toen nog Vlaamse, thans Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL).

1954: Directeur van KANTL.

1955: Na een stevige administratieve lijdensweg werd hij benoemd tot wetenschappelijk bibliothecaris van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen.

  • Verzorgde onder meer de samenstelling en verzorging van de grote catalogi Henri de Braekeleer (1956), Rik Wouters (1957), Constant Permeke (1959) en Gust de Smet (1961), aan wie omvangrijke retrospectieve tentoonstellingen werden gewijd.

1960 tot ´75: Vast secretaris werd van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde in Gent.

  • Toen hij in 1960 tot vast secretaris werd benoemd van de Koninklijke Academie, nam hj ontslag als wetenschappelijk bibliothecaris van het KMSK.. De secretariaatswerkzaamheden namen hem volledig in beslag, vooral door de verzorging van de Jaarboeken, de Verslagen en Mededelingen en de overige publicaties waarop hij een sterk eigen stempel drukte. Zo gaf hij groet aandacht an de typografische verzorging van de drie grote delen Poëtische Werken van Jonker Jan van der Noot – uitgegeven door Werner Waterschoot – en van de op zijn initiatief ontworpen reeks fraai uitgegeven essays Memorabilia, gewijd aan het literaire oeuvre van overleden Academieleden als Guido Gezelle,  Stijn Streuvels, Karel Van de Woestijne, Hugo Verriest en  Lode Baekelmans.
  • Op 16 juni 1976 werd ter gelegenheid van zijn afscheid een huldiging gehouden, waar Anton van Wilderode een rede uitsprak met als titel ‘Maurice Gilliams, de grote alleenloper. (uitgegeven door het ‘Secretariaat van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1976)

26 april 1976: Trouwde, in het bijzijn van enkele vrienden, met Maria de Raeymaekers.

21 mei 1980: Doctor honoris causa aan de universiteit te Gent.

In hetzelfde jaar werd hij door Koning Boudewijn met de titel van baron in de adelstand verheven.

4 oktober 1980: Werd onderscheiden met de Grote Prijs der Nederlandse Letteren, hem door Koningin Beatrix in het Paleis op de Dam uitgereikt.

Maandagmiddag 18 oktober 1982: Tijdens een bezoek aan zijn echtgenote die al geruime tijd in een Antwerps ziekenhuis werd verpleegd, overleed hij aan een hartaanval. Hij was tweeëntachtig jaar oud.

Epiloog

  • De volgende dag werd er in de Vlaamse kranten nauwelijks aandacht aan geschonken. De Gazet van Antwerpen gebruikte drie korte kolommen. Het Laatste Nieuws zes en De Morgen nauwelijks 100 regels. Enkel in De Standaard verscheen een mooi huldebetoon, geschreven door Gaston Durnez. (Bron: Stefan Brijs)
  • De begrafenis van Gilliams verliep niet zonder commotie. Gilliams ging in het Antwerpse door voor een vrijzinnige. Groot was de verbazing dat Gilliams in een tekst gestipuleerd had dat zijn uitvaart in de parochiale Sint-Joriskerk zou worden gehouden, dat hij wenste gecremeerd te worden en dat zijn urne moest bijgezet worden op het Ereperk van het Schoonselhof.
  • NRC Handelsblad wijdde een bitter artikel aan de begrafenis van “de Prins van de Vlaamse Letteren” : “Woordeloos in de schandalige leegte staarden de vrienden naar de nietige urne in het overmatige gat in de aarde”. Aldus geschiedde. Stefan Brijs geeft er een mooi relaas van in zijn ‘Kruistochten’ (1998).

1989: Bij Koninklijk Besluit op 17 augustus 1989 werd de oprichting van de Stichting Vita Brevis goedgekeurd. Maurice Gilliams heeft bij leven de Stichting testamentair gewenst. De doelstelling is het oeuvre van de schrijver kenbaar te maken en te verspreiden. De leden van het eerste uur waren: Frans Boenders, Carlos De Baeck, Jean De Crée, Jozef Deleu, Ludo Simons en Paula Sörnsen.

  • Het correspondentieadres is: Stichting Vita Brevis, Bredabaan 868/10, 2170 Antwerpen-Merksem.

1997: In de tuin van het Elzenveld in Antwerpen kreeg een borstbeeld van hem van de hand van Rik Poot een plaats.

2000: Heruitgave van zijn werk en grote tentoonstelling ‘De idee Maurice Gilliams. Een schrijver over schilders’.

2006: De Antwerpse Erfgoedbibliotheek verwierf de volledige bibliotheek van Maurice Gilliams. De collectie weerspiegelt de veelzijdige werkzaamheden van de bekende Antwerpse dichter, essayist en prozaschrijver. Meer weten ? Lees op de site van de Erfgoedbibliotheek  (klik op erfgoedbibliotheek)

2011: Van de roman Gregoria of een huwelijk op Elseneur is een toneelbewerking gemaakt. De Koninklijke Vlaamse Schouwburg bracht de toneelvoorstelling Gregoria, onder regie van Bart Meuleman, in Brussel en Antwerpen op de planken van 5 maart t/m 2 april.

2012: Na Gregoria (KVS, geselecteerd voor het Theaterfestival 2011) bewerkt en regisseert Bart Meuleman opnieuw een tekst van Gilliams: de novelle ‘De man in de mist’ (een verhaal uit de bundel ‘Oefentocht in het luchtledige’ (1933).  Opgevoerd 29 t/m 31 maart 2012 Toneelhuis (Bourla), Antwerpen.

  • De man in de mist behoort zonder twijfel tot het mooiste dat Maurice Gilliams ooit schreef. Het is een juweeltje. Amper een tiental pagina’s lang vertelt een man – Gilliams zelf? – over de avond dat hij een elektriciteitscentrale moet herstellen, ergens diep in de Kempen. Maar hij geraakt de weg kwijt en verdwaalt in een spookachtig bos, in een mistige nacht. Ondertussen ligt zijn moeder op sterven.
    Meer informatie vindt u op www.mauricegilliams.nl een site beheerd door Hans Kleiss.

 

BEKRONINGEN

  • 1934 – Jaarlijkse reisbeurs voor Vlaamsche letterkundigen (6000 francs)
  • 1935 – Provinciale premie voor Letterkunde, voor Oefentocht in het luchtledige
  • 1937 – Provinciale premie, voor Elias of het gevecht met de nachtegalen
  • 1938- August Beernaertsprijs van de Koninklijke Academie voor  Elias of het gevecht met de nachtegalen.
  • 1939 – nominatie Driejaarlijkse Staatsprijs voor romankunst, voor Elias of het gevecht met de nachtegalen
  • 1953 – Provinciale premie, voor Een bezoek aan het prinsengraf
  • 1954 – Provinciale premie, voor Winter te Antwerpen
  • 1967- de Interprovinciale Prijs voor Literatuur
  • 1969 – de Constantijn Huygensprijs en de Emile Bernheimprijs  voor zijn gehele oeuvre
  • 1972- Driejaarlijkse Staatsprijs ter bekroning van een schrijversloopbaan.
  • 1980 – benoemd tot doctor honoris causa aan de Universiteit van Gent.
  • 1980 – Prijs der Nederlandse Letteren. —  http://prijsderletteren.org/Maurice_Gilliams.ph

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

Referenties

  • Herwig Todts, Isolde De Buck, De Idee Maurice Gilliams, Een schrijver over schilders, Antwerpen: Uitgeverij Pandora. Cahier 8. 266p.
  • Stefan Brijs, ‘’Gilliams of een begrafenis in mineur, in: Kruistochten (1998). Eerder voorgepubliceerd in een gelijknamige reeks in Café des Arts van de krant De Morgen op 25 september 1997.
  • Prof. Dr. M. Rutten; Prof. Dr. J. Weisgerber (red.): Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit” 1888-1946. Standaard Uitgeverij 1988 pp.431-434.
  • Frank Hellemans; In geuren en kleuren. In: Knack 12 juli 2000 p. 57-60.

 

MEER OVER MAURICE GILLIAMS

  • 1972: ADRIAENS, L., “Maurice Gilliams, kunstcriticus”. In: Spiegel der Letteren, 14 (1972) 3, pp. 215-234.
  • 1974:  Dietsche Warande & Belfort. Tijdschrift voor  Letterkunde en geestesleven. 1974, CXIX, nr 2, pp. 91-191 (Gilliamsnummer)
  • 1976:  VAN ASSCHE, Hilde, in: Mededelingen Vereniging van Vlaamse Letterkundigen. Driemaandelijks tijdschrift, februari 1976, nr. 86 pp. 21-29.
  • 1980:  Raster. Tijdschrift in boekvorm. 1980, nr. 16 p.647 (Gilliamsnummer)
  • 1981: Dimensie. Driemaandelijks literair tijdschrift, 1981, v., nr. 2 p 142. (Gilliamsnummer)
  • 1984: DE JONG, M.J.G., “Maurice Gilliams. Een Essay.” Amsterdam: Meulenhoff 1984. -342p.
  • 1992: HERTMANS S., “Het kasteel bestaat niet meer, over Maurice Gilliams.” Antwerpen: stichting Vita Brevis/ Gent: poëziecentrum -24p.
  • 1993: DE JONG, M.J.G., “Droom bezit geen erfgenaam. Mythe en werkelijkheid bij Maurice Gilliams”. Amsterdam: Meulenhoff/Leuven: Kritak -118p.
  • 1997: Vlaanderen. Tweemaandelijks tijdschrift voor kunst en cultuur, 1997, XLVI, nr. 267, pp. 257-314 (Gilliamsnummer)
  • 1997:  PIL, L., “Maurice Gilliams interartistiek. Beeldende kunst”. In: Vlaanderen, 46 (1997) 4, pp. 285-289
  • 2000: Hans Kleiss,  De man in de mist De Parelduiker jaargang 5, nummer 3/4, 2000 Maurice Gilliams-nummer
  • 2001: Martien J.G. de Jong,  Een klauwende muze. De tussenwereld van Maurice Gilliams. Gent: KANTL 138p.
  • 2002: Annemarie Musschoot & Bert Vanheste,  Gilliams, de veelkantige. Uitgeverij Vantilt. 160p.
  • 2007 (okt 2008):  Liesbeth van Melle,  Maurice Gilliams in Contact (1934-1937) Gent; KANTL 161p.
  • 2022: Annette Portegies, Weerspiegeld in een glas water. Maurice Gilliams 1900-1982. Athenaeum-Polak Van Gennep. -440p. (Biografie)

 

SMAAKMAKER

Het afgesloofde lover van de beuken
waarin de vossen van november jagen
-bij bladerval, hier kwam mijn moeder treuren;
 
ze zong en streelde mij. Ze gaf mij namen
van vogels – mees en vink. Warm van gebeden
doorliepen wij de laan. ‘k Droeg de lantaren.
Op ’t landhuis hoorden wij piano spelen,
doorheen de lissen, over ’t zieke vijverwater.
 
-Gedroomde kaars, hoelang nog zult gij branden ?
Maria zit naast mij. Stenen en sterren
vallen op tafel, langs mijn dor-bevreesde wangen
 
terwijl ik schrijf. En harde sleutelbossen
rinklen. In ’t vunzig voshol van mijn werken
belaagt een spin een mier. De wortels rotten.

Uit: Bronnen der slapeloosheid VIII (1959)

 

Gedroomd geluk

Gij proeft de weemoed niet van een dun Frans boek,
vóór ’t open venster en het regent zoet
op de blauwe denneboom. ’t Wordt avond,
en ik lees een weelde van de bladen
terwijl ik zwijg.  – Gij wilt alleen met mij,
zoals het was in een oud liedekijn:
rijden over de heide. Ik blijf zwijgen,
omdat uw stem mij ongewoon gaat schijnen
en uw onrust in een kus zich wreekt:
‘blijf hier wonen.’ Maar een schamel poëet
heeft niet wat hij wil om boter te kopen,
en dan vervloeien gauw de liefdeswoorden.
-ik lees van een kind dat een zeepbel blies
om een kever: het dwaas en broos verdriet.

Uit: verzamelde werken (1927)

Winter te Schilde

 
Het is een vlakte waar geen moeders wonen;
Het sneeuwt en blinder zwellen de moerassen.
De stilte vriest aan ’t warhout der gewassen,
Langs donkre paden naar helle kerkhoven.
 
Maar wiegeliedren hoort men nergens ruisen,
Geen winteravondzangen brengen vrede.
De natte honden bassen aan hun keten;
De bruine ratten dringen in de huizen.
 
Daar rusten, donker-weg, de ronde broden,
Het karig voedsel voor de bittre dagen.
En alles wat een mensenziek kan klagen
Verkropt zij in der doden zoete namen.

(1945)

ELIAS

_Elias? Ee-lie-aas, roept Hermine.
Er zijn zovele deuren, hoeken en kanten, ingebouwde kasten en verloren plaatsjes in het landhuis, waar een genieperd zich versteken kan; ik hoor haar zoekend heen en weer draven alvorens zij het salon binnenstormt. Roerloos zit ik op de sofa, de ogen toe, de armen op de borst gekruist om het bonzen van mijn hart te onderdrukken. Van opwinding staat Hermine op de vloer te stampen. Ze komt vlakbij, in haar stijf, ruisend kleedje. Haar koude vingers bespelen mijn gloeiend voorhoofd, kittelend en plezant. Ze heft mijn armen op, die ik als een levenloze pop weer laat vallen. Onverwacht komen haar vochtige lippen aan mijn oorrand lispelen; ze schudt me dooreen; ze knijpt met vurig en breed in de wang; ze geeft me onweerstaanbaar triomfant een klinkende hete oorvijg.
Roerloos blijf ik zitten. Dan begint ze wanhopig mijn ogen open te duwen. Ze licht me eindelijk helemaal uit de sofa op; struikelend, sleurt ze me over de grond en laat me verder als een drenkeling liggen. Uit mijn borstzakje is een potloodstompje gevallen. Met kattegauwte heeft ze het opgeraapt en met nijdige trekken, waarin haar ontketende hartstocht te voelen is, tekent ze een flink opgedraaid snorretje boven mijn van pijn trillende lip.

Uit Elias 1936.

BIBLIOGRAFIE – FILMOGRAFIE – AUDIOGRAFIE

=> BIBLIOGRAFIEËN VAN HET WERK VAN GILLIAMS

  • Hans Kleiss, Bibliografie van en over Maurice Gilliams. september 2005 Uitgeverij “Elias” 108p.
    • Een bibliografie van en over Maurice Gilliams verschenen, die ontleend is aan de bibliotheek Gilliams van Hans Kleiss. Het is de weerslag van een uitgebreide en zeer diverse verzameling van onder meer boeken, tijdschriften, brieven, e-mails, recensies, krantenartikelen en parafernalia die in de loop van 10 jaar bij elkaar is gebracht.
  • Hans Kleiss,  Ontsnapt uit de Scheurmand van Maurice Gilliams 2007 Uitgeverij “Elias” 264p.
    • Een herziene en vermeerderde druk van de bibliografie uit 2005

=> VOOR EEN BIBLIOGRAFIE VAN DE BIBLIOTHEEK VAN GILLIAMS

  • De Antwerpse Erfgoedbibliotheek verwierf de volledige bibliotheek van Maurice Gilliams. De collectie weerspiegelt de veelzijdige werkzaamheden van de bekende Antwerpse dichter, essayist en prozaschrijver. Meer weten ? Lees op de site van de Erfgoedbibliotheek  (klik op erfgoedbibliotheek)

=> Het hierna volgend bibliografisch overzicht steunt op volgende bronnen:

  • Herwig Todts, Isolde De Buck, De Idee Maurice Gilliams, Een schrijver over schilders, Antwerpen: Uitgeverij Pandora. Cahier 8. 266p.
  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
  • Koninklijke bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique Bruxelles
  • Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
  • POËZIECENTRUM vzw – Gent.
  • Luc Decorte, ‘Luc Decorte Beknopte discografie ‘van’ Maurice Gilliams (Antwerpen, o20 juli 1900 – † 18 oktober 1982):’ In: Vlaanderen. Jaargang 46 (1997 – Gilliamsnummer)
  • Luc Decorte, ‘Luc Decorte Gerubriceerde bibliografie 1976-1997 ‘over’ Maurice Gilliams (Antwerpen, o20 juli 1900 – † 18 oktober 1982):’ In: Vlaanderen. Jaargang 46 (1997 – Gilliamsnummer)
  • Firmijn Vander Loo, Proeve van bibliografie van en over de dichter Maurice Gilliams
    • Inhoud: Woord vooraf – Zelfstandig verschenen uitgaven – Niet zelfstandig verschenen uitgaven – Bijdragen in periodieken, week- en dagbladen – Uitgaven bezorgd door Maurice Gilliams of waar hij zijn medewerking aan verleende – Werk in vertaling – Recensies – Literatuur – Werk van Maurice Gilliams dat getoonzet werd.  175 pag. 1976 Colibrant

Chronologisch overzicht

JEUGDWERK 1917

Jaar Boekgegevens Fotogalerij
1917 Dichtoefeningen. (gedichten)

Onder pseudoniem FLORIS VAN MERCKEM
Antwerpen: Drukker uitgever F. Gilliams-Lambrechts. -70p.
Afmetingen: 16 x 12.20 (ingenaaid – zachte kaft)
Oplage: 52 ex.

1917 Vogels zonder vlerken. (verhalen)

Onder pseudoniem FLORIS VAN MERCKEM
Antwerpen: Drukker uitgever F. Gilliams-Lambrechts. -84p.
Afmetingen: 17.30 x 11 (ingenaaid met zachte kaft)
Bevat: Vrede onder menschen (pp 3-12); Rie(pp 13-22); Wakers (pp 23-32); Vizioenen(pp 33-38); Zachtmoedigen (pp 39-56); Penteekeningen (pp 57-64); Op dool (pp 65-84).
Oplage 25 ex.

1917 Dit is van dat Monniksken. Berijmde kinderlegende.

Onder pseudoniem FLORIS VAN MERCKEM
Antwerpen: Drukker uitgever F. Gilliams-Lambrechts. -43p.
Afmetingen: 10.50 x 13.50 (oblong)
Bevat: I. Aanneming in het klooster.II. Het monnikske III. ’t Monniksken en zijn broerken.
 Oplage 7 ex.

ZELFSTANDIG VERSCHENEN UITGAVEN

1921 Elegieën. (gedichten)
Antwerpen: H. Sele. – 4 bladen, 9-8-12-5 p. + 3 bladen.

  • Afmetingen: 22.60 x 17.5
  • Colophon: Deze druk, op 160 genummerde en geteekende exemplaren, zezet uit de Elzevierletter, is gedrukt op de persen van F. GILLIAMS-LAMBRECHTS, Puynenstraat 3, Antwerpen. Copyright by Maurice Gilliams, 1921.
    Gedrukt op SCALA papier
1925 De dichter en zijn schaduw. Gevolgd door Een jonge reiziger. (gedichten,

Antwerpen: eigen beheer. -111p.

  • Afmetingen: 22.00 x 17.80
  • Bevat twee gedichtenreeksen: ‘De Dichter en zijn Schaduw’ (37 gedichten) en ‘Een Jong Reiziger’ (13 gedichten)
  • Verantwoording van de oplage: “Van deze vezenbundel, gezet en gedrukt door de dichter, werden getrokken: vijf en twintig exemplaren op Hollandsch papier, met de pers genummerd van I tot XXV. Nr….”
  • Alle exemplaren werden gesigneerd; aan sommige werd een los blaadje toegevoegd (160 x 70 mm) met de vermelding: “GEBEURLIJKE BESPREKING GELIEVEN MEN TE ZENDEN AAN M; GILLIAMS Lange Nieuwstraat 91 Antwerpen.

Nota: In het magazine Boekenpost, nr.108 uit juli / augustus 2010 doet Hans Kleiss verslag van zijn speurtocht naar exemplaren van de dichtbundel De dichter en zijn schaduw, in 1925 gedrukt in een oplage van 25 exemplaren door Maurice Gilliams, die zelf beweerde zoveel mogelijk exemplaren vernietigd te hebben. Kleiss weet 14 exemplaren te traceren. Een geïnteresseerde lezer reageert op het artikel met de mededeling dat hij in het bezit is van nr.XV van De dichter en zijn schaduw. En daarmee staat de teller nu op 15 achterhaalde exemplaren. Kort daarna meldt een volgende lezer, in het bezit te zijn van nummer V. (Bron: www.mauricegilliams.nl (site beheerd door Hans Kleiss))

1928 Eenzame vroegte. (gedichten)

Antwerpen: eigen beheer. -64 ongepagineerde blz.

  • Afmetingen: 21.20 x 17.00 (Omslag van bleekgroen papier, gevouwen om de kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd; voorzijde: identiek aan de titelpagina).
  • Verantwoording van de oplage: Van deze verzenbundel werden getrokken: 50 exemplaren op velijn en twee op hollandsch papier”
    Niet gesigneerd; Eenzame Vroegte werd gezet en gedrukt door de dichter.
  • Vignet ontwerp; Maurice Gilliams.
  • Bevat: de eerste druk van de gedichten opgenomen in de verzenreeks “Eenzame Vroegte”; de herziene tweede druk van twaalf gedichten uit De dichter en zijn schaduw. Gevolgd van Een jong reiziger, 1925
1929 De flesch in zee. (gedichten)

Antwerpen: eigen beheer. -48 ongepagineerde blz.

  • Afmetingen:22.00 x 16.00 (omslag van wit papier, gevouwen om een kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd; voorzijde is identiek aan de titelpagina)
  • Kolofon: In December 1929 werden van deze verzenbundel op de eigen pers door de dichter getrokken: 25 exemplaren op hollandsch papier, [met de pers] genummerd van I tot XXV [en door de auteur gesigneerd]
  • Bevat: vijftien gedichten; hiervan 14 in eerste druk; de herziene tweede druk van “Het Bruidje”
1932 Het Maria-leven. (gedichten)

  • Antwerpen: eigen beheer. -36p.
  • Afmetingen: 22.00 x 18.00 (omslag van lichtblauw papier, gevouwen om een kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd; voorzijde is identiek aan de titelpagina)
  • Verantwoording van de oplage: “Van deze verzenbundel, gedicht tusschen  Februari 1930 en December 1931, werden in Februari 1932 op de eigen pers van de dichter gedrukt: zeven exemplaren op Hollandsch papier, met de pers genummerd van I tot VII. Dit is nummer: …”
  • Bij de verschijning ontvingen de volgende personen een exemplaar: Jozef Muls, Emile Bernaerts, August van Cauwelaaert, Marnix Gijsen, Lodewijk de Vocht en Urbain van d Voorde.
  • Ontwerp vignet: Maurice Gilliams

1932: Tweede druk op 100 exemplaren. Afmetingen: 20.00 x 15.00 44 [=42] ongepagineerde blz. Omslag van grijs papier gevouwen om een kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd; voorzijde is identiek aan de titelpagina. Uitgezonderd titelblad en omslag (weglaten vignet) en het verschillend aantal bladzijden (vanwege ontbreken van kolofon) is deze uitgave identiek aan de eerste druk
1942: 5de druk bij De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen.
1941/43: door Karel Candael tussen november 1941 en november 1943 tot een symfonische cantate herwerkt.
1948: door het N.I.R. op 9 januari 1948 gecreëerd.

1933 Oefentocht in het luchtledige. (novellen)

Antwerpen: Drukkerij Gilliams-Lambrechts. -116 ongepagineerde blz.

  • Afmetingen: 21.30 x 17 (omslag van groen papier gevouwen om een kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd)
  • Colofon: De stukjes ut deze OEFENTOCHT hebben tot voorstudie gediend van de roman ‘ELIAS, OF HET GEVECHT MET DE NACHTEGALEN’. Zij ontstonden tusschen Mei 1924 en November 1927 en werden gedrukt in Mei 1933, op 132 ex., waarvan 2 op Hollandsch papier en 130 op Alpha papier, genummerd van 3 tot 132
  • Ontwerp vignet: Maurice Gilliams
  • Bevat: Het verloren paradijs; De val der engelen; Het bezoek; Flora Diabolica; Monsieur Albéric; Georgina; Margaretha-Elisaberth; In memoriam; De man in de mist.

1937: 2de druk gebonden met stofomslag bij J.M. Meulenhoff, Amsterdam.
1938: 3de  editie bij  Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen. -138p.
1955: Opgenomen in het verzamelwerk VITA BREVIS I.
1962: Heruitgave bij Heideland, Hasselt in de reeks Vlaamse Pockets nr 68. – samen met ‘Winter te Antwerpen’. <<zie aldaar>>
1965:  Georgina; Margaretha-Elisaberth en  De man in de mist  worden in het Frans vertaald als Elisabeth, Georgina, L’Homme dans le brouillard door  Saint Rémy (ps. Remy De Munyck) Uitgave Librairie des Arts, Antwerpen.
1968: Meneer Alberic wordt vertaald in het Frans als Monsieur Albéric door Saint Remy (ps. Remy De Munyck) Uitgave Librairie des Arts, Antwerpen.
1971: Het verhaal  ‘Monsieur Albéric’  werd opgenomen in de verhalenbundel ‘54 Vlaamse Verhalen’, deel 2, samengesteld door Marnix Gijsen en Karel Jonckheere.pp  37-41

1933 Het verleden van Columbus. (verzamelbundel

Antwerpen: Drukkerij Gilliams-Lambrechts. -96 ongepagineerde blz..

  • Afmetingen: 21.40 x 17.80 ingenaaid)
  • Colofon: “Van deze bundel werden gedrukt in Juli 1933, 130 ex. op Alpha papieren 2 op hollandsch papier, genummerd van 1 tot 130 en gemerkt A en B.”
    De bundel werd gezet en gedrukt door de vader van de auteur en verscheen in augustus 1933. De exemplaren werden door de auteur gesigneerd.
  • Ontwerp vignet: Maurice Gilliams
  • Bevat: Eenzame vroegte 1920-1927 waarin 14 gedichten werden opgenomen waaronder de enige druk van ‘Bekentenis’ en ‘Droomgeheim’. Landelijk solo zonder Echo waarin 7 gedichten werden opgenomen waaronder de enige druk van ‘Deuntje’, ‘Gedicht’ en ‘Landelijke Solo’.Drieluik (drie gedichten (herziene 2de druk);  De flesch in zee, 1927-1929 waarin 15 gedichten werden opgenomen, Het Marialeven 1930-1931.waarin 13 gedichten (herziene derde druk)

1938: Herziene editie
1944: derde druk, gedeeltelijk herzien
1995: Eerste handelsuitgave van deze bundel. Hij bevat Gilliams’ poëzie vanaf Eenzame vroegte tot Verzen 1936.

1936 Elias, of het gevecht met de nachtegalen. (roman)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. /

Amsterdam: J.M. Meulenhoff. -272p.

  • Afmetingen: 19.75 x 14 (zowel ingenaaid als gebonden versie)
  • INGENAAIDE EXEMPLAREN: omslag van wit papier, onbedrukt flappen
  • GROENE VOLLINNEN UITGEVERSBAND, goudstempel – schutbladen van wit vergé papier – stofomslag identiek met het omslag der ingenaaide exemplaren
  •  Kolofon: “Dit boek werd gedrukt in het jaar MCMXXXVI bij Meijer’s Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer; hiervan werden 10 exemplaren gedrukt op Oud Hollandsch Van Gelder genummerd van 1 tot 10.”
  • Lay-out: Maurice Gilliams
  • Oplage op vergé-papier bedraagt 1500 exemplaren. Debiet voor België: 250 exemplaren.

1943: 2de druk (gewijzigde en herziene versie; eerste uitgave in definitieve vorm)
1947: 3de druk.
1957 : 4de druk Opgenomen in het verzamelwerk VITA BREVIS II
1961: 5de druk.
1967: 6de druk – schooleditie.
1968: 7de druk (samen met Winter te Antwerpen).
1975 : 8ste  druk.
1978 :9de  druk in Vita Brevis IV.
1980: 10de  druk – fotografische herdruk van Vita Brevis IV.
1981: 11de e druk.
1991: 12de  druk.
2017: 15de druk bij Uitgeverij Polis, Antwerpen. Deze editie van de unieke, poëtische roman bevat ook het destijds door Gilliams verworpen ‘tweede cahier’, waarin hij de lotgevallen van de volwassen Elias schetst.
1968:  Vertaald in het Frans als Elias, ou: Le combat contre les rossignols door Saint Remy (ps. Remy De Munyck) Uitgave Librairie des Arts, Antwerpen.
1991: Verfilmd in een regie van de Fries Klaas Rusticus , naar een scenario van Fernand Auwera en Klaas Rusticus

1937 Vlaamsche lyriek: 1830-1890 (bloemlezing)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. [voor Nederland] Den Haag: L. Boucher.  -112p.

  • Afmetingen: 21.40 x 13.00 (zowel ingenaaid als gebonden)
    • Ingenaaid: omslag van roomkleurig papier, gevouwen om een kaft en samen aan de rug gelijmd; onbedrukte flappen
    • Gebonden: Rode vollinnen uitgeversband, goudstempel, roomkleurige schutbladen.
  • De oplage bedraagt 500 exemplaren
  • Samengesteld en ingeleid door Maurice Gilliams.
1937 Twee oefeningen.  Meneer Albéric en In memoriam. (verhalen)

Den Haag: H.P. Leopold’s Uitgeverij N.V. -29p.
Reeks: De Vrije Bladen jaargang 14 Schrift III Maart 1937.

  • Afmetingen: 23.40 x 15.00 (ingenaaid – omslag van geel papier, rood en zwart bedrukt)
  • De oplage bedraagt 500 exemplaren
  • Bevat: Monsieur Albéric (pp 9-17) en In memoriam (pp 21-29)
  • Beide prozastukken komen voor in de bundel ‘Oefentocht in het luchtledige’(1933) en werden voor deze afzonderlijke uitgave herzien.
  • Monsieur Albéric moet het meest gebloemleesde verhaal van Gilliams zijn. Zowel A. Demedts (z.d.) als M. Gijsen & K. Jonckheere (1971) en L. Missinne & A.M. Musschoot (1995) namen het in hun respectieve bloemlezingen op
1937 Oefentocht in het luchtledige. (novellenbundel)

Amsterdam: J.-M. Meulenhoff / [voor België] Antwerpen: N.V. De Nederlandsche Boekhandel. -103p.

  • TWEEDE druk (herzien), gedeeltelijk origineel.
  • Afmetingen: 20.00 x 14.00 (zowel ingenaaid als gebonden)
    • Ingenaaid: omslag van grijs papier, onbedrukt flappen; voorzijde titelopgave en vignet van M.G.
    • Halflinnen uitgeversband (natuurlijke kleur) zonder hoeken. Stofomslag identiek met de omslag van de ingenaaide exemplaren.
  • Kolofon: “De stukjes die het eerste deel van deze OEFENTOCHT uitmaken hebben tot voorstudie gediend van de roman ‘ELIAS, OF HET GEVECHT MET DE NACHTEGALEN’. Zij ontstonden tusschen Mei 1924 en November 1927 en werden gedrukt in Mei 1933 // Dit boek werd gedrukt i het jaar MCMXXXVII bij Meijer’s Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer; hiervan werden 5 exempl. Gedrukt op Oud-Hollandsch Van Gelder, genummerd van 1-5.”
  • Vignet getekend door Maurice Gilliams
  • Bevat: de eerste druk van ‘De man in de mist’, definitieve tekst; de tweede herziene druk van zes novellen; de herziene derde druk van Monsieur Albéric en In Memoriam.
1938 Het verleden van Columbus. (bloemlezing eigen gedichten)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -72p.

  • TWEEDE druk (herzien), gedeeltelijk origineel. Eerdere uitgave 1933
  • Afmetingen: 20.70 x 12 (ingenaaid – omslag van ivoorkleurig papier, onbedrukte flappen)
  • Ontwerp: Désiré Acket
  • Colofon: Van dit boek werden gedrukt, vier exemplaren op Japaansch (sic) genummerd A,B,C,D, en 500 exemplaren genummerd van 1 tot 500 en door de dichter gesigneerd.Nr….
  • Drukkerij Sinte-Catharina, 51 Tempelhof, Brugge.
  • Bevat: de eerste druk van Verzen 1936 (4 gedichten); De tweede, derde en vierde druk van 35 gedichten, de meeste met varianten uit de vroegere bundels Eenzame vroegte; Landelijk solo; De flesch in de zee; Het Maria-leven; Verzen.
1938 Oefentocht in het luchtledige. (novellenbundel)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -141p.

  • Afmetingen: 19.00 x 11.50 (kartonnage van de uitgever bekleed met grijs papier, rood bedrukt – stofomslag)
  • DERDE druk (herzien)
  • Vignet getekend door Maurice Gilliams
  • Kolofon: “De stukjes die het eerste deel van deze OEFENTOCHT uitmaken hebben tot voorstudie gediend van de roman ‘ELIAS, OF HET GEVECHT MET DE NACHTEGALEN’. Zij ontstonden tusschen Mei 1924 en November 1927 Zij werden voor het eerst gebundeld en door de auteur gedrukt in honderd-dertig exemplaren. Daarna werden zij door JJ.M. Meulenhoff te Amsterdam uitgegeven.  Deze derde druk werd typografisch ontworpen door M.G. en op de persen van de Sinte-Catharina-drukkerij, te Brugge, uitgevoerd voor De Nederlandsche Boekhandel te Antwerpen.”
  • Bevat: de tweede druk van ‘De man in de mist’; de herziene derde druk van zes novellen; de herziene vierde druk van Monsieur Albéric en In Memoriam.
  • De bundel is vermeerderd met een motto van André Gide.
1941 Inleiding tot de idee Henri De Braekeleer. (essay)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -113p. + platen (pp 113-147) + kolofon op p. 152.

  • Afmetingen: 27.40 x 20.90 (met stofomslag)
    • Voor de 500 exemplaren op editiepapier: halve band simili-perkament
    • Voor de 20 exemplaren op Arches: halve band perkament, kop verguld.
  •  Kolofon: Van dit boek, Inleiding tot de Idee Henri De Braekeleer, werden gedrukt vijfhonderd genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. De photographiën werden gemaakt door Michel Claasen, Paul Becker en Delville. Het typografisch ontwerp is van de auteur. Er werden 20 exemplaren gedrukt op Arches, [met de pers] gemerkt van A tot T / Nr….
  • Gedrukt op de persen van H. Wellens & W. Godinne, Roemeniestraat 45, Brussel. / Clichés Fotogravure Vergouts & De Schutter, Venusstraat 21, Antwerpen.
1942 Het Maria-Leven. Gedichten.

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -47p.

  • Afmetingen: 28.00 x 20.00 (omslag van roomkleurig papier Van Gelder, onbedrukte flappen)
  • VIJFDE druk (gewijzigde versie)
  • Ontwerp omslag: Désiré Acket
  • Verantwoording der oplage: Er werden gedrukt 262 exemplaren op Ingres, waar van 250 ex. [met de pers] genummerd van 1 tot 250 en 12ex. Genummerd van A tot L, gesigneerd door de auteur. Dit is nummer …
  • Bibliographische aanteekening (p. 45): Het Maria-Leven, gedicht tusschen Februari 1930 en December 1931, werd in Februari 1932 voor het eerst door de dichter zelf gedrukt op 7 exemplaren. In November 1932 verscheen een herdruk op 100 exemplaren. Deze gedichten werden opgenomen in de verzamelbundel ‘Het verleden van Columbus’, 1933, waarvan in 1938 een tweede druk verscheen. Het eerste gedicht nl. ‘De Geboorte’ werd voor deze uitgave geheel herschreven.
1943 De man voor het venster: aanteekeningen. (proza)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. / Amsterdam: Meulenhoff. -278p.

  • Afmetingen: 21.25 x 13.50 (ingenaaid met omslag van grijs papier, bedrukte flappen & gebonden met stofomslag voor Belgische uitgave)
  • Uitgeversbanden:
    • De Nederlandsche Boekhandel: halflinnen band (ongetint), goudstempel – identieke omslag als ingenaaide exemplaren J.M. Meulenhoff: beige vollinnen band, rood en zwart bedrukt – zonder stofomslag
    • J.M. Meulenhoff: blauwe, vollinnen stofomslag, blauw bedrukt – zonder stofomslag
  • Deze uitgave van “De Man voor het Venster” werd gezet in de Garamond-letter en gedrukt bij drukkerij Sinte Katharina te Brugge in October 1943.
  • Buiten de gewone uitgave werden er 10 luxe-exemplaren op Hollandsch papier van de Firma Van Gelder en Zonen getrokken, genummerd van 1 tot 10 en gesigneerd door de auteur.
  • Toelatingsnummer 628
  • Met een motto van Paul Valéry: ‘Le grand orgeuil est fondé sur un mécontentement permanent de soi, qui se traite comme un autre, et les autres comme soi, – c’est-à-dire mal.’
  •  Bevat: De man voor het venster, bladzijden ontleend aan het Journaal van de dichter 1932-1940 en Inleiding tot de idee Henri de Braekeleer (een essay opgedragen aan Dr. Hendrik Opdebeek en met motto’s van Villiers de l’Isle Adam en Pascal).
1943 Elias, of het gevecht met de nachtegalen. (roman)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. / Amsterdam: Meulenhoff. -155p.

  • TWEEDE druk (gewijzigde en herziene versie; eerste uitgave in definitieve vorm)
  • Afmetingen: 18.80 x 12.00  (grijze hlaflinnen uitgeversband – omslag van roomkleurig papier, zwart en rood bedrukt)
  • Colophon Van dezen (sic) druk van Elias, of het Gevecht met de Nachtegalen, in het jaar 1943 bij N.V. Drukkerij G.J. Thieme Nijmegen ter perse gelegd, werden de eerste 10 exemplaren gedrukt op Oud-Hollandsch papier en genummerd van 1 – 10. Dit is nummer …
  • De luxe-exemplaren zijn op last van de uitgever, zonder het omslag, gebonden in halve band ongetint kalfsleder, kopsnede verguld, niet gerogneerd  (192-125 mm) – geen stofomslag.
  • Bevat: Van de zeven hoofdstukken, die in de editie van 1936 het eerste cahier samenstellen, is de tekst herschreven. Het ‘Voorbericht’ en het ‘Tweede Cahier’ zijn weggelaten.
1944 Het verleden van Columbus. (gedichtenbundel)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -76p.

  • DERDE druk – gedeeltelijk herzien
  • Afmetingen: 20.50 x 12.00 (ingenaaid – omslag van wit papier, onbedrukte flappen)
  • Omslagontwerp van Désiré Acket
  • Kolofon: EENZAME VROEGTE geschreven tusschen de jaren 1920-27, werd voor het eerst gedrukt in 50 exemplaren. DE FLESCH IN DE [sic] ZEE bevat gedichten ontstaan tusschen 1927-1929 en werd in December 1929 voor het eerst gedrukt in 25 exemplaren. HET MARIA-LEVEN gedicht tusschen Februari 1930 en December 1931 werd in Februari 1932 voor het eerst gedrukt in 7 exemplaren. In November 1932 verscheen een herdruk in 100 exemplaren. HET VERLEDEN VAN COLUMBUS.
    Van deze bundel werden gedrukt in Juli 1933, 100 exemplaren. In 1938 verscheen een herdruk in 500 exemplaren. Thans komt de derde druk in 500 exemplaren van de pers, genummerd van 1 tot 500 [met de pers] en door de dichter gesigneerd. Nr …
  • Nota: niet alle 500 exemplaren werden gesigneerd.
  • Bevat de tweede druk van Verzen 1936 (vier gedichten); de derde, vierde en vijfde druk van 22 gedichten, de meeste met varianten; de zesde druk van Het Maria-Leven.
1947 In memoriam Felix Timmermans,1886-1947. (rouwrede)

Antwerpen: Uitgeverij Orion. -42p.

  • Afmetingen: 20.00 x 13.80 (omslag van grijs Vergé-papier, gevouwen om een kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd)
  • Colophon: De “Notities” werden geschreven voor het Nieuw Vlaamsch Tijdschrift, Directeur Herman Teirlinck. De “Rouwrede” werd uitgesproken in het Sterfhuis te Lier op 28 Januari 1947. Van dit “In Memoriam Felix Timmermans” werden getrokken op de persen van de drukkerij V. Van Dieren & C°, 29 Venusstr., Antwerpen, voor rekening van de uitgeverij Orion, te Antwerpen, honderdvijfentwintig exemplaren op Simili Japon [met de pers] genummerd van 1 tot 125, vijfentwintig exemplaren op handgeschept, genummerd van I tot XXV, en 15 exemplaren voorzien van het uitgeversboekmerk voor de vrienden en medewerkers van de uitgeverij. Zij dragen alle de handteekening van de auteur. Het typografisch ontwerp is van M.G.  Dit is nummer…
  • Portret van Felix Timmermans tegenover de titelpagina.
  • Bevat: Notities over Felix Timmermans (pp 7-33); Rede uitgesproken op de uitvaart van Felix Timmermans (pp 35-39)
    • Nota 1: De exemplaren op handgeschept werden niet in Romeinse, wel in Arabische cijfers genummerd; het passend Romeins cijfer werd door de auteur eigenhandig toegevoegd.
    • Nota 2: De Notities over Felix Timmermans verschenen vooraf in het N.V.T. (I, 124-1259)
1947 Het verlangen. (novelle)

Brussel: Uitgave Ter Kameren Abdij. -39p.

  • Afmetingen: 20 x 14.75 (ingenaaid – omslag van lilakleurig papier)
  • De novelle werd geschreven in 1922
  • Colofon: Het Verlangen, een jeugdwerk van Maurice Gilliams, voorheen nooit uitgegeven, werd thans voor het Nieuw Vlaams Tijdschrift gezet verlucht op 103 exemplaren gedrukt in het atelier van de Abdij ter Kameren onder leiding van Jozef Cantré. Dit is nummer …
1947 Rubens en zijn beide vrouwen. (lezing)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -37p.

  • Lezing gehouden ter gelegenheid van de inwijding van het Rubenshuis [op 23 juli 1946] te Antwerpen.
  • Afmetingen: 20.00 x 14 (ingenaaid)
  • Colofon: Op de een-en-twintigste October 1947 werden van dit boekje 150 exemplaren getrokken ter drukkerij Sinte-Catherina te Brugge, op papier “Chiffon de Bruges” voor rekening van de Nederlandsche Boekhandel, te Antwerpen. – Het typografisch ontwerp is van M.G.
  • Ieder exemplaar draagt een nummer en de handteekening van de auteur.
1947 Het werk der leerjaren. (proza/poëzie)

Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -60p.

  • Afmetingen: 23.75 x 16 (ingenaaid met stofomslag)
  • Colofon: Van het in dit boekje opgenomen proza “Het verlangen” werd reeds een luxe-uitgaaf bezorgd door Herman Teirlinck, directeur van de Nationale Hoogere School voor Bouwkunst en Sierkunsten te Brussel.
  • “De Acht Dagboekbladen” worden thans voor de eerste maal gedrukt.
  • Het “Gedicht 1918” is ontleend aan “Een Jong Reiziger” waarvan de, in 25 exemplaren, door de dichter in 1925 zelf gezette en gedrukte oplage voor het grootste deel vernietigd werd. “Het Lentevers 1921”, en de “Ballade 1921” en “Het Vaarwel 1921” werden reeds eerder opgenomen in “De Dichter en zijn Schaduw”. Het vers “De Blinde Landman” werd reeds eerder opgenomen in [ DE FLESCH IN ZEE, 1929]een privé-druk in 25 exemplaren.
  • “Het werk der leerjaren” kwam in 1947 bij Van Dieren, te Antwerpen van de pers voor rekening van De Nederlandsche Boekhandel, ter zelfde stede.
  • Het typografisch ontwerp en het omslag is [sic] van M.G.
  • Bevat: Het verlangen (proza), Acht dagboekbladen 1921-1924 (proza) en Zeven gedichten.
  • De oplage bedraagt 500 exemplaren, genummerd van 1-500, door de auteur gesigneerd.
1950 X gedichten. (privé-druk)

Antwerpen: Eigen beheer. -20 ongepagineerde blz.

  • Afmetingen: 22.00 x 17.00 (grijsblauwe omslag met herhaling van het titelblad op de voorzijde)
  • Afmetingen voor de exemplaren op Laval: 27.80 x 20.00
  • Colophoon: Dit bundeltje verzen trok de dichter in vijftig exemplaren op geschept papier, genummerd van 1 tot 50, en 5 exemplaren op met de hand geschept papier van Laval, gemerktekend vn A tot E. Alle exemplaren zijn gesigneerd; geen van alle wordt in de handel gebracht Nummer [met de hand genummerd]
  • Bevat: de eerste druk van ‘In memoriam Patris’ [I] en van ‘In memoriam Patris’ [II]; de tweede druk van ‘Droomfuga’, ‘Tweespraak in de Herfst’, Requiem, in memoriam Matris’, ‘Requiem II’; de derde druk van ‘Fuge Automnale’ [voordien zonder titel verschenen in de eerste druk van zowel ‘Elias’ als van De man voor het venster’en de vierde druk van ‘Winter te Schilde’

1955: Tweede, herziene versie.

1952 Een Bezoek aan het Prinsengraf. Essay over de dichter Paul van Ostaijen. (essay)

Lier: Uitgaven Colibrant. -121p.

  • Bevat de tekst van twee lezingen in de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. De tekst voor het Aanhangsel werd over genomen uit “De Man voor het Venster”
  • Afmetingen: 24.80 x 16 (ingenaaid – omslag van wit papier, iets groter dan het boek, onbedrukte flappen)
  • Lay out en band werden ontworpen door Maurice Gilliams.
  • Titelpagina. Frontispice: foto van het Paul Van Ostaijen-graf te Miavoye-Anthée.
  • Colofon: Van deze uitgaaf werden voor rekening van de Colibrant-Uitgave, te Lier vijfhonderd exemplaren getrokken: 20 ervan zijn genummerd van 1 tot 20 gesigneerd door de auteur, en werden niet in de handel gebracht.
  • Het geheel was voltooid in het voorjaar 1952
1952 Prof.  Dr  J. Muls zeventig jaar. (Feestrede)

Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal en Letterkunde. -11p.

  • Bevat de tekst van de rede, door M.G. uitgesproken op de feestzitting van de Koninklijke Vlaamse Academie op het kasteel Beauvoorde te Wulveringem, ter gelegenheid van de viering op 16 juli 1952 van Prof. Dr Jozef Muls.
  • Reeks: Verslagen en Mededelingen Juni – juli – Aug. 1952. (pp [1]-11
  • Afmetingen: 21.40 x 13.50 (ingenaaid – omslag van grijs papier)
1953 Winter te Antwerpen. (roman)

Lier: Uitgaven Colibrant. -100p.

  • Afmetingen: 19.50 x 11.50 (ingenaaid)
  • Kolofon: In de maand Oktober van het jaar 1953 werd deze “Winter te Antwerpen”, in een oplage van 1000 exemplaren [ waarvan 100 voor Nederland, door de auteur genummerd en gesigneerd] gedrukt op de persen van V. Van Dieren & Co te Antwerpen, in opdracht van de Colibrant-uitgaven, te Lier.
  • Lay-out van Maurice Gilliams.
  • Verscheen eerder in NVT, VII (1953), 785-835
  • Nota: er bestaan – niet vermeld in het kolofon – ook 10 luxe-exemplaren, door de auteur genummerd en gesigneerd

1956: 2de druk in VITA BREVIS II.
1962: 3de druk.  Heruitgave bij Heideland, Hasselt in de reeks Vlaamse Pockets nr 68. Samen met ‘Oefentocht in het luchtledige’. (zie aldaar)
1967: 4de druk.
1968:  5de  druk (samen met Elias).
1978: 6de  druk in VITA BREVIS IV.
1980: 7de  druk – fotografische herdruk van Vita Brevis IV
1981: 8ste  druk.
1991: 9de druk – bij Meulenhoff , Amsterdam (reeks: Meulenhoff Quarto)

1965: In het Frans vertaald als L’hiver à Anvers, door Saint Remy (ps. Remy De Munyck) Uitgave Librairie des Arts, Antwerpen.

1953 In memoriam Jan van Rijswijck. Beeldhouwer en kunstschilder. Leraar aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen. 17 april 1892-23 februari 1953 (essay)

Antwerpen: eigen beheer. –[8]p.

  • Afmetingen: 22.00 x 15.90 (ingenaaid – omslag van grijs papier; voorzijde paars bedrukt)
  • Op de derde zijde van het omslag: Dit In Memoriam werd in Mei 1953 gedrukt in opdracht van enkele vrienden van de overleden kunstenaar.
  • De oplage bedraagt enkele exemplaren.
    Omslagontwerp: Flor Derks. [het omslag dient voor titelblad]
1953 De kunst van de fuga. Dagboekbladen en essays. (bundeling van teksten)

Lier: Uitgaven Colibrant. -97p. // [voor Nederland: J.M. Meulenhoff]

  • Afmetingen: 25.00 x 16.25 (ingenaaid)
  • Colofon: In de maand December van het jaar 1953 werd “De Kunst van de Fuga”, in een oplage van 500 ex. gedrukt op de persen van V. Van Dieren & Co, te Antwerpen, in opdracht van de Uitgaven Colibrant, te Lier.
  • De typografische architectuur is van M.G.
  • Twaalf exemplaren, door de auteur genummerd en gesigneerd, werden niet in de handel gebracht.
  • Het essay over Lode Zielens ontstond naar aanleiding van zijn overlijden op 28 november 1944; “Rubens en zijn beide vrouwen” werd in opdracht van de Burgemeester van Antwerpen, Dr. Camille Huysmans, geschreven en gelezen ter inwijding van het Rubenshuis op 23 juli 1946. “Een bezoek aan het Prinsengraf” is een mededeling gedaan aan de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
1954 Hulde aan Lode Baekelmans. (rede)

Brussel: De Vlaamsche Gids. -5p.

  • Rede uitgesproken op de Academische Zitting ter gelegenheid van de Lode Baekelmans-huldiging te Antwerpen op zondag 31 januari 1954.
  • Afmetingen: 24.50 x 16.10 (ingenaaid – imslag van groen papier)
  • Overdruk uit De Vlaamsche Gids, 1954, XXX-VIII, blz. 202-206.
1955 Vita brevis I. (Deel 1 van de Verzamelde Werken in vier delen)

Antwerpen: C. De Vries-Brouwers. -196p.

  • Afmetingen: 21.90 x 14 (gebonden – blauwe vollinnen uitgeversband, goudstempel – stofomslag)
  • Kolofon: “Deze uitgave “Vita Brevis”, Verzameld werk van Maurice Gilliams werd gezet uit de Garamond letter en gedrukt bij N.V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen, in opdracht van C. De Vries-Brouwers te Antwerpen in het jaar negentien honderd vijf en vijftig, in de laatste maand van dat jaar. Buiten de gewone uitgave werden er zes exemplaren gedrukt op Japans papier, genummerd van A tot F, waarvan vier exemplaren bestemd zijn voor de handel, en tien exemplaren op oud-hollands van Proost & Brandt N.V., genummerd van 1 tot 10, waarvan 8 exemplaren bestemd zijn voor de handel, alle gesigneerd door de auteur. Dit exemplaar draagt het nummer …”
  • De oplage van de gewone editie bedraagt 1000 exemplaren.
  • Bevat: Het werk der leerjaren; Het verleden van Columbus; Oefentocht in het luchtledige; Tien gedichten.

Nota: De luxe editie heeft een identieke band als de gewone editie, maar is iets groter (22.50 x 14.20 tegen 21.90 x 14.00)

1957 Vita brevis II. (Deel 2 van de Verzamelde Werken in vier delen)

Antwerpen: C. De Vries-Brouwers. -178p.

  • Afmetingen: 21.40 x 14 (gebonden – – blauwe vollinnen uitgeversband, goudstempel – stofomslag)
  • Kolofon: “Van “Vita Brevis”, deel II werden tien exemplaren op Hollands Papier gedrukt, genummerd van I tot X, en zes op Japans, gemerkt van A tot F, gesigneerd door de auteur.
  • De lay-out is van M.G.”
  • Het boek werd gedrukt bij .V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen
  • De oplage van de gewone editie bedraagt 1000 exemplaren
  • Bevat: Elias of het gevecht met de nachtegalen (herziene 4de druk); Winter te Antwerpen (herziene 2de druk).
1958 Vita brevis III. (Deel 3 van de Verzamelde Werken in vier delen)

Antwerpen: De Vries-Brouwers. -261p.

  • Afmetingen: 21.40 x 14 (gebonden – – blauwe vollinnen uitgeversband, goudstempel – stofomslag)
  • Colofon: Deze uitgave van “Vita Brevis”, deel III, verzameld werk van Maurice Gilliams, werd gezet uit de Garamond-letter en in de maand juli van het jaar 1958 gedrukt  bij de N.V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen, in opdracht van C. de Vries Brouwers te Antwerpen. Zoals voor de vorige boekdelen van Vita Brevis is de lay out van M.G.
  • Buiten de gewone uitgave werden er zes exemplaren gedrukt op Japans papier, genummerd van A tot F, waarvan vier exemplaren bestemd zijn voor de handel, en tien exemplaren op Oud-Hollands van Proost & Brandt N.V., genummerd van 1 tot 10, waarvan acht exemplaren bestemd zijn voor de handel, alle gesigneerd door de auteur.
  • De oplage van de gewone editie bedraagt 1000 exemplaren
  • Bevat: de herziene 4de druk van ‘De Man voor het Venster’, waarin opgenomen de herziene 4de druk van; ‘Inleiding tot de Idee Henri de Braekeleer’. Sommige passages uit beide werken zijn voor deze uitgave herschreven.

Nota: Van de luxe-editie is geen enkel exemplaar bij de intekenaars terechtgekomen.

1958 Emmanuel de Bom, 1868-1953. (essay)

Brussel : A. Manteau N.V., voor het Ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur. -49p.

  • Reeks: Monografieën over Vlaamse letterkunde. vol. 9
  • Afmetingen: 22.30 x 13.40(ingenaaid – kartonnen geïllustreerde kaft)
  • Tussen p. 28 en p. 29: 4 ongenummerde pagina’s met documentaire foto’s, tussen p. 36 en p. 37 ook 4 ongenummerde pagina’s met foto’s.
  • Op het omslag: reproductie van het portret van Emmanuel de Bom door Ernest Albert. Eigendom van het Archief en Museum van het Vlaamse Cultuurwezen.
1959 Vita Brevis IV. (Deel 4 van de Verzamelde Werken in vier delen)

Antwerpen: C. de Vries-Brouwers. -254p.

  • Afmetingen: 21.50 x 13.50 (gebonden – blauwe vollinnen uitgeversband, goudstempel – stofomslag)
  • Colofon: Deze uitgave van “Vita Brevis”, deel IV, verzameld werk van Maurice Gilliams, werd gezet uit de Garamond-letter en gedrukt  bij de N.V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen, in opdracht van C. de Vries Brouwers te Antwerpen. in het jaar 1959, in de maand juli van dat jaar. Het typografisch ontwerp is van M.G.
  • Buiten de gewone uitgave werden er zes exemplaren gedrukt op Japans papier, genummerd van A tot F, waarvan vier exemplaren bestemd zijn voor de handel, en tien exemplaren op Oud-Hollands van Proost & Brandt N.V., genummerd van 1 tot 10, waarvan acht exemplaren bestemd zijn voor de handel, alle gesigneerd door de auteur.
  • Bevat: Libera nos, Domine (novelle, 1ste druk); De Kunst van de Fuga (herziene 2de druk); Een Bezoek aan het Prinsengraf (derde druk); Bronnen der slaaploosheid (gedichtenbundel, 1ste druk)

Nota: Van de luxe-editie is geen enkel exemplaar bij de intekenaars terechtgekomen.

1962 Oefentocht in het luchtledige. Winter te Antwerpen.

Hasselt: Uitgeverij Heideland. -159p.

  • Reeks: Vlaamse Pockets nr 68
  • Afmetingen: 18.00 x 10.80 (pocket – omslag van geglaceerd wit papier, mauve en mosgroene druk – gekartonneerd)
  • Bevat: Oefentocht in het luchtledige 1924-1927 (Het verloren paradijs) –  De val der engelen – Het bezoek – Flora Diabolica – Monsieur Albéric – Georgina – Margaretha-Elisabeth – In Memoriam – De man in de mist); Winter te Antwerpen 1946-1952 (pp. 91-159).
1964 Bronnen der slapeloosheid 1954-1958. (gedichten)

Antwerpen: eigen beheer. / Amsterdam: Taal & teken. -19p.

  • TWEEDE druk; eerste afzonderlijke uitgave, gedeeltelijk origineel.
  • Afmetingen: 21.90 x 14.20 (omslag van roomkleurig vergé-papier, gevouwen om een wit kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd)
  • Kolofon: “Van deze gedichten, “Bronnen der Slapeloosheid”, werden in maart 1964 [gelijktijdig met Gedichten 1919-1958] tien exemplaren getrokken, genummerd van 1 tot 10. Dit exemplaar draagt het [door de auteur ingeschreven] nummer…
1964 Gedichten, 1919-1958. (keuze uit eigen werk)

Deurle aan de Leie: Colibrant. -115p.

  • Afmetingen:19.60 x 14 (gebrocheerd – omslag van roomkleurig vergé-papier, gevouwen om een wit kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd)
  • Gilliams behield, over een periode van 40 jaar, een strenge keuze van slechts 67 gedichten.
  • De bundel bevat: Het werk der leerjaren 1919-1921 (4 gedichten), Eenzame vroegte 1920-1927 (8), Landelijk solo 1927 (6), De fles in zee 1927-1929 (8), Het Maria-leven 1930-1933 (13), Verzen 1936 (5), Tien gedichten 1939-1954 (10), Bronnen der slapeloosheid 1954-1958 (9) en Vier opdrachten in ‘Vita brevis’ geschreven (4).
1965 Gedichten, 1919-1958, 1965

Deurle aan de Leie: Colibrant. -118p.

  • Vermeerderde uitgave, gedeeltelijk origineel
  • Afmetingen: 19.20 x 13.90 (ingenaaid – omslag van wit papier, onbedrukte flappen – stofomslag van beige papier)
  • Kolofon-excerpt: “GEDICHTEN / In mei 1965 werden door “Colibrant” 700 exmplaren opgelegd; 12 exemplaren werden op Hollands geschept papier gedrukt.”
  • Bevat: de eerste uitgave van “Vier opdrachten in [deel I, II, III, IV]  Vita Brevis geschreven” en de ongewijzigde herdruk van de gelijknamige bundel, verschenen in 1964.
1965 Elias, of het gevecht met de nachtegalen. (roman)

Antwerpen: Privé-druk. -133p.

  • VIJFDE uitgave, bestemd voor de vrienden van de auteur naar aanleiding van zijn 65ste verjaardag.
  • Vignet, ontwerp van M.G.
  • Antwerpen: Privé-druk. -133p.
  • Afmetingen: 21.00 x 13.50 (omslag van lichtblauw papier)
  • Oplage bedraagt 250 exemplaren.
1966 Gedichten, 1919-1958, 1966

Antwerpen: Privé-druk. -118p.

  • Bestemd voor de vrienden van de auteur.
  • Afmetingen: 21.00 x 13.50 (omslag van lichtblauw papier)
  • Oplage bedraagt 250 exemplaren.
  • Bevat: de ongewijzigde herdruk van Gedichten 1919-1958, identiek met de editie van 1965, met uitzondering van de datum, het copyright en het kolofon.
1967 Elias, of het gevecht met de nachtegalen. (roman)

Leuven: De Clauwaert v.z.w. – 122p. + bijlage met vragen en opgaven (25p.)

  • ZESDE druk – schooluitgave
  • Afmetingen: 20.00 x 13.00 (ingenaaid – zachte kaft)
  • Reeks: Caleidoscoop der Nederlandse Letteren
  • Aantekeningen van drs. H. Bousset
  • Tekst ontleend aan de privé-druk uit 1966
1967 Winter te Antwerpen

Utrecht : De Roos -70p.

  • VIERDE druk
  • Afmetingen: 20.00 x 12.50  (ingenaaid – omslag van peingé-papier, gevouwen om een kaft dat aan de rug van het boek is gelijmd)
  • Colophon: Deze uitgave van “Winter te Antwerpen” , geschreven in de jaren 1946-1952 door Maurice Gilliams, werd gezet in het jaar 1967 uit de Poliphilus en gedrukt op fijn houtvrij tekstpapier Supra 120 gr door de Koninklijke Drukkerij G.J. Thieme n.v. te Nijmegen. Suzanne Heynemann verzorgde de typografie. Proost & Brandt n.v. te Amsterdam het bindwerk.
  • De oplage van 175 exemplaren is bestemd voor de leden van de Stichting “De Roos” te Utrecht.
  • Dit exemplaar is gedrukt voor [naam van de bestemmeling]
1968 Elias of het gevecht met de nachtegalen [en] Winter te Antwerpen.

Amsterdam: J.M Meulenhoff.  -125p.

  • Afmetingen: 19.90 x 12.50 (omslag van verstevigd wit papier met film overplakt)
  • Reeks: Editie E153
  • Omslagontwerp: Bert Bouman. – Typografie en druk: Bosch, Utrecht
  • Bevat de 7de druk van Elias en de 5de druk van Winter te Antwerpen
1969 Zwanen en zoutsteen. (verhalen)

Leiden: A.W. Sijthoff. -146p.

  • Afmetingen: 20.20 x 13.00 (paperback)
  • Reeks: Aurea onder redactie van Martien J.G. de Jong.
  • Gedrukt in Nederland door A.W. Sijthoff’s Drukkersbedrijf, Leiden.
  • Omslagontwerp: Frits Stoepman gvn
  • Bevat: de herziene 2de druk van Libera nos, Domine 1927; de 5de druk van De Man in de Mist; de 6de druk van 6 novellen uit Oefentocht in het Luchtledige 1924-1927 en de 7de druk van ‘Monsieur Albéric ‘ en ‘In Memoriam’.
1969 Wasdom, variaties op een thema van Jos Hendrickx. (proza)

Deurle-aan-de-Leie: Colibrant. -38p.

  • Reeks: Cahiers van Deurle nr.2
  • Afmetingen: 30.00 x 21.30 (omslag van wit glanzend papier, onbedrukte flappen)
  • Kolofon: Deze monografie, geschreven door Maurice Gilliams, verscheen in de lente van het jaar 1969 bij de Colibrant-uitgaven, als tweede nummer in de Cahiers van Deurle. De publicatie ervan kwam tot stand in samenwerking met de Stichting Mw. L. Dhondt-Dhaenens, naar aanleiding van de tentoonstelling van grafisch werk van Jos. Hendrickx in het museum van de stichting, gedurende de maanden juni en juli van 1969. Ook de gemeente Deurle verleende haar medewerking, in de persoon van A. de Pesseroye,  burgemeester, bij de voorbereiding van deze uitgave die technisch verzorgd werd door de N.V. Drukkerij Erasmus Lederberg, Gent, naar een lay-out van de auteur, gezet werd uit de Egmondletter corps 14 en gedrukt op kunstdrukppapier.
  • De oplage bevat: 10 plano-exemplaren en 1500 afgesneden exemplaren.
  • Bevat: 16 zwart-wit afbeeldingen van kunstwerken, 1 foto Jos Hendrickx.
  • Een aangevulde versie verscheen in de catalogus bij de retrospectieve tentoonstelling in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen in 1972, blz. 19-28. Antwerpen: Koninklijke Musea voor Schone Kunsten.
1974 Gregoria (fragment)

Van dit fragment uit de roman Gregoria gepubliceerd door het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort (119 jg. Nr. 2, Antwerpen, februari 1974) werden mits enkele correcties, speciaal voor de auteur en zijn vrienden tien exemplaren gedrukt op 120grms handgeschept papier, aangemaakt door de Firma Green (Engeland) in opdracht van de Royal Society of Painters in Water Colours. -34p.

  • Afmetingen: 25.25 x 15.50 (omslag van licht-groen papier met onbedrukte flappen)
  • Ieder exemplaar is gesigneerd door de auteur.
1975 Elias of het gevecht met de nachtegalen. (roman)

Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij B.V. -124p.

  • ACHSTE druk
  • Afmetingen: 18.40 x 11.50 (paperback)
  • Omslagontwerp: Joost Roelofsz.
1975 Vita Brevis I.  (Deel 1 van  verzamelde werk in 4 volumes).

Brugge: Orion / Den Haag: Scheltens & Giltay. -287p.

  • Tweede herziene en vermeerderde uitgaaf.
  • Afmetingen: 20 x 13 (gebonden – harde simili lederen kaft – stofomslag)
    • Uitgeversband: havanakleurige skivertex, goudstempels, witte schutbladen – wit stofomslag, bedrukte flappen; voorzijde portret van de auteur)
    • Luxe -editie: identieke band en stofomslag, echter 15 mm hoger en 5 mm breder, mosgroene skivertex, roomkleurige schutbladen.
  • Colofoon: Van “Vita Brevis”, deel I, werden 25 exemplaren op luxepapier gedrukt, genummerd van I tot XXV, gesigneerd door de auteur. De lay-out van deze uitgaaf is van M.G. De uitvoering werd toevertrouwd aan Drukkerij Sanderus, te Oudenaarde, in het najaar van 1975.
  • De gewone editie bedraagt 1500 exemplaren.
  • Bevat: Het werk der leerjaren; Eenzame vroegte; Landelijk solo; De fles in zee; Het Maria-Leven; Verzen 1936; Tien gedichten; Bronnen der slapeloosheid; Vier opdrachten; Oefentocht in het luchtledige; Zwanen en zoutsteen; Libera nos, Domine.
1976 Vita Brevis II.  (Deel 2 van  verzamelde werk in 4 volumes).

Brugge: Orion / Den Haag: Scheltens & Giltay. -320p.

  • Tweede herziene en vermeerderde uitgaaf.
  • Afmetingen: 20 x 13 (gebonden – harde simili lederen kaft – stofomslag)
    • Uitgeversband: havanakleurige skivertex, goudstempels, witte schutbladen – wit stofomslag, bedrukte flappen; voorzijde portret van de auteur)
    • Luxe -editie: identieke band en stofomslag, echter 15 mm hoger en 5 mm breder, mosgroene skivertex, roomkleurige schutbladen.
  • Colofoon: Van “Vita Brevis”, deel II, werden 25 exemplaren op luxepapier gedrukt, genummerd van I tot XXV, gesigneerd door de auteur. De lay-out van deze uitgaaf is van M.G. De uitvoering werd toevertrouwd aan Drukkerij Sanderus, te Oudenaarde, in het najaar van 1976.
  •  Bevat: De man voor het venster; Inleiding tot de idee Henri de Braekeleer.
1977 Vita Brevis III.  (Deel 3 van  verzamelde werk in 4 volumes).

Brugge: Orion / Den Haag: Scheltens & Giltay. -228p.

  • Tweede herziene en vermeerderde uitgaaf.
  • Afmetingen: 20 x 13 (gebonden – harde simili lederen kaft – stofomslag)
    • Uitgeversband: havanakleurige skivertex, goudstempels, witte schutbladen – wit stofomslag, bedrukte flappen; voorzijde portret van de auteur)
    • Luxe -editie: identieke band en stofomslag, echter 15 mm hoger en 5 mm breder, mosgroene skivertex, roomkleurige schutbladen.
  • Colofoon: Van “Vita Brevis”, deel III, werden 25 exemplaren op luxepapier gedrukt, genummerd van I tot XXV, gesigneerd door de auteur. De lay-out van deze uitgaaf is van M.G. De uitvoering werd toevertrouwd aan Drukkerij Sanderus, te Oudenaarde, in het najaar van 1977.
  • Bevat: De kunst der fuga; Een bezoek aan het prinsengraf; Wasdom.
1978 Vita Brevis IV.  (Deel 4  van  verzamelde werk in 4 volumes).
Brugge: Orion / Den Haag: Scheltens & Giltay. -233p.

  • Tweede herziene en vermeerderde uitgaaf.
  • Afmetingen: 20 x 13 (gebonden – harde simili lederen kaft – stofomslag)
  • Uitgeversband: havanakleurige skivertex, goudstempels, witte schutbladen – wit stofomslag, bedrukte flappen; voorzijde portret van de auteur)
  • Luxe -editie: identieke band en stofomslag, echter 15 mm hoger en 5 mm breder, mosgroene skivertex, roomkleurige schutbladen.
  • Colofoon: Van “Vita Brevis”, deel IV, werden 25 exemplaren op luxepapier gedrukt, genummerd van I tot XXV, gesigneerd door de auteur. De lay-out van deze uitgaaf is van M.G. De uitvoering werd toevertrouwd aan Drukkerij Sanderus, te Oudenaarde, in het najaar van 1978.
  • Bevat : Elias of het gevecht met de nachtegalen; Winter te Antwerpen
1980 Dankwoord bij de uitreiking van de Prijs der Nederlandse Letteren te Amsterdam op 4 oktober 1980, uitgesproken door Maurice Gilliams.

Antwerpen: Standaard Uitgeverij. -16 niet genummerde paginas.

  • Afmetingen: 15 x 21 oblong (ingenaaid)
  • Colofon: De tekst van het Dankwoord wordt door de Standaard Uitgeverij, Antwerpen ter gelegenheid van de jaarwende 1980-1981 aan haar relaties aangeboden.
  • Eerder gepubliceerd in NRC Handelsblad, 6 oktober 1980, in Gazet van Antwerpen, 11 oktober 1980 en in Dietsche Warande & Belfort. Tijdschrift voor letterkunde en geestesleven, 1980, CXXV, blz. 650-653.
1984 Vita Brevis: verzamelde werk.

Amsterdam: J.M.  Meulenhoff  bv. -1.148p.

  • Afmetingen: 20 x 12.60 (gebonden – harde kaft stofomslag)
  • Het betreft een dundrukeditie in één band, een herdruk van de ‘tweede, herziene en vermeerderde uitgaaf van het verzameld werk’ in vier delen (1975-1978), aangevuld met de onthullende fragmenten van de onuitgegeven romans ‘Elseneur’ en ‘Gregoria’ én het Dankwoord bij de aanvaarding van de Prijs der Nederlandse Letteren.
  • Bevat: Het werk der leerjaren; Acht dagboekbladen; Het verlangen; Eenzame vroegte; Landelijk solo; De fles in zee; Het marialeven; Verzen 1936; Tien gedichten; Bronnen der slapeloosheid; Vier opdrachten; Oefentocht in het luchtledige; Zwanen en zoutsteen; De man voor het venster; Inleiding tot de idee Henri de Braekeleer; Een bezoek aan het prinsengraf; Wasdom; Elias of het gevecht met de nachtegalen; Winter te antwerpen; Elseneur of het noodweer der spreeuwen; Gregoria of een huwelijk op Elseneur; Ik ben auteur van clairobscure portretten.

POSTUME EDITIES

1991 Gregoria, of : Een huwelijk op Elseneur : exoterische memorabilia. (1938)

Amsterdam: J.M.  Meulenhoff  bv. / Leuven: Kritak -382p.

  • Met een toelichting en verantwoording van Pierre H. Dubois.
  • Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag)
  • Foto op frontispice: Paule Pia.
  • Frontispice Fernand Hoddler ‘Die Wahrheit’.
  • Grafische vormgeving: Joost van de Woestijne.

Nota: Gilliams heeft zijn Gregoria-boek zelf niet willen publiceren, ofschoon hij er wel drie fragmenten van heeft prijsgegeven.

  • Dietsche Warande & Belfort. Tijdschrift voor letterkunde en geestesleven, 1974, CXIX, blz. 146-172.
  • Raster. Tijdschrift in boekvorm, 1980, nr. 16, blz. 7-26.
  • De Gids, 1983, CXLVI, blz. 21-35.
  • Cf. tevens: Kunst & Cultuur. Maandelijks tijdschrift, uitgegeven door het Paleis voor Schone Kunsten, juni 1991, blz. 44-47.

 

1993 Verzamelde gedichten. (verzamelbundel)

Amsterdam: J.M.  Meulenhoff  bv. / Gent: poëziecentrum. -125p.

  • Met een nawoord van Stefan Hertmans onder de titel ‘Een fles in zee’, blz. 113-125.
  • Afmetingen:21.60 x 14 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
  • Omslag en vormgeving: Karel van Laar.- Foto frontispice Paule Pia.
  • Bevat: Het werk der leerjaren 1919-1921 (pp 9-18, Opgedragen aan J.L. de Belder,  -8 gedichten); Eenzame vroegte 1920-1927 (pp 9-26, 6 gedichten); Landelijk solo 1927 (pp 27-36, 4 gedichten); De fles in zee 1927-1929 (pp 37-48, 8 gedichten); Het Maria-leven 1930-1931 (pp 49-70, 13 gedichten); Verzen 1936 (pp 71-78, 5 gedichten); Tien gedichten (pp 79-90); Bronnen der slapeloosheid  (pp 91-102 9 gedichten);  Vier opdrachten in ‘Vita brevis’ geschreven (pp 103-108), plus het gedicht ‘Nachtwake in Antwerpen (In memoriam Maurice Roelants)’ uit De kunst der fuga. (pp 109-110)
  • Kortom: 67 (+1) gedichten uit een creatief leven van meer dan zestig jaar. D.w.z. een gemiddelde van nauwelijks meer dan een gedicht per jaar.
1997 Journaal van de dichter. (teksteditie)

Antwerpen: A. Manteau. -313p.

  • Samengesteld en uitgeleid door Martien J.G. de Jong en ingeleid door Paul de Wispelaere.
  • Afmetingen: 21.50 x 13.50 (paperback)
  • Reeks: Klassieken uit Vlaanderen  deel 3.
  • Omslagontwerp: Amber/ Dirk Gijsels.
  • Bevat: Acht dagboekbladen 1921-1924, De man voor het venster 1932-1940 en De kunst der fuga. Dagboekbladen en essays 1941-1975, plus nagelaten fragmenten, nl. Overgeschreven uit het Journaal van de Dichter, te Antwerpen, 1 Mei 1945 (in handschrift), Dagboekbladen 18 maart 1943 – 16 mei 1945, Verspreide, ongedateerde notities, Drie dagboekbladen 23 april 1980-29 mei 1980 (in handschrift).
2000 De man voor het venster. 1932-1942.

Antwerpen: Houtekiet / Baarn: De Prom -221p.

Reeks: Vlaamse bibliotheek. – Antwerpen; vol. 8
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (gebonden – harde geïllustreerde kartonnen kaft)
Zetwerk: Intertext, Antwerpen.
Omslag: Jan Hendrickx.
Foto © Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven.
Voor deze uitgave werd gebruik gemaakt van de editie van het Verzameld Werk (deel II, tweede herziene uitgave, 1976) van Uitgeverij Orion, Brugge en Scheltens & Giltay, Den Haag. Alleen de spelling is waar nodig aangepast.

2000 Ik ben Elias. Romans en verhalen. (verzameld proza)

Amsterdam: J.M.  Meulenhoff  bv.  -635p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag en leeslint)
Bron omslagfoto: Archief en Museum voor het VlaamseCultuurleven.
Inhoud: Oefentocht in het luchtledige (pp 7-36); Elias of het gevecht met de nachtegalen (pp 37-118); Elseneur of het noodweer der spreeuwen (pp 119-148); Gregoria of een huwelijk op Elseneur (pp149-506); Winter in Antwerpen (pp 507-558); Aanhangsel: Het tweede cahier van Elias (pp 559-614).
Colofon: Ik ben Elias van Maurice Gilliams verscheen in juli 2000 bij uitgeverij J.M. Meulenhoff bv te Amsterdam. De vormgeving was in handen van Joost van de Woestijne. De tekst werd gezet uit de Janson. Het boek werd gedrukt op 80 grams houtvrij romandruk door Drukkerij Wilco te Amersfoort en gebonden door Jansenbinders te Leiden.
Deze gebonden uitgave verscheen in een eenmalige oplage van duizend genummerde  exemplaren. Dit s nummer …

2000 Verzamelde gedichten.

Amsterdam: J.M.  Meulenhoff  bv.  -111p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid – zachte kaft)
Vormgeving omslag: Geert de Koning.
Vormgeving binnenwerk: Karel van Laar.
Bevat: Het werk der leerjaren (pp 9-18); Eenzame vroegte (pp19-26); Landelijk solo (pp 27-36); De fles in zee (pp 37-48); Het Maria-leven (pp 49-70); Verzen (pp 71-78); Tien gedichten (pp 79-90); Bronnen der slapeloosheid (pp 91-102); Vier opdrachten in ‘Vita Brevis’ (pp 103-108); Uit ‘De kunst der Fuga’ (pp 109-111).

2003 December-elegie. (gedicht – bibliofiele uitgave)

Gedrukt in de Roos door Boekdrukatelier het Y.
Gedicht uit: Verzamelde Gedichten (met toestemming van J.M. Meulenhof Uitgeverij)
Illustratie en vormgeving:  Marian Willinck 1999
Afmetingen: 42.50 x 29.50

2003 Bronnen der slapeloosheid. 1954/1958 (gedichten)

Amsterdam:J.M.  Meulenhoff  bv. -40p.

Eerste afzonderlijke uitgave

  • Met een nawoord door Geert Buelens: Het heikele snijpunt van maansikkel en nachtegaal.
  • Afmetingen:21.250 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft)
  • Vormgeving omslag en binnenwerk: Office of CC, Amsterdam
2006 De rest is nog veel erger. De briefwisseling tussen Maurice Gilliams en Emmanuel De Bom.

Kapellen: Uitgeverij Pelckmans. –251p.
Inleiding, verantwoording, annotaties en editite: Stijn Vanclooster.
Reeks: Studia Flandrica. – Antwerpen; vol. 6.
Illustraties – veel documentair fotomateriaal – : AMVC -Letterenhuis, Antwerpen

2006 Die onvindbare heb ik bij u gezocht, Maurice…: de briefwisseling tussen Maurice Gilliams en Maurice Roelants.

Gent : Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. -287p.

  • Tekstbezorging: Liesbeth Van Melle.
  • Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën / Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde [Gent] – Gent; vol. 13
2007 Maurice Gilliams in Contact (1934-1937)

Gent : Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. -161p.

Tekstbezorging: Liesbeth Van Melle.
Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën / Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde [Gent] – Gent; vol. 14.
Afmetingen: 24 x 16 (paperback)
Omslagontwerp: Ae Jin Huys.
Omslagillustratie: Nicolas Leus.
Bevat: Inleiding (pp 1-20); Teksten (pp 21-150); Inhoud Contact-opstellen (pp 151-153)

2012 De man in de mist. (novelle met nawoord)

Antwerpen: Bebuquin. -31p.

Bewerkt tot toneel door Bart Meuleman.
Oorspronkelijke titel: De man in de mist.  (verhaal uit “Oefentocht in het luchtledige” – 1933)
Met een nawoord door Bart Meuleman, ‘Het leven dat je droomt’.
Colofon: De man in de mist is een uitgave van Bebuquin en Toneelhuis. De man in de mist, is een productie van Toneelhuis in regie van Bart Meuleman, ging in première op 29 maart 2012 in de Bourla in Antwerpen.
Boekontwerp: Compagnie Paul Verrept.
Foto achterflap: Photographie  d’Art Wanté

2015 Geen woorden duren zoals het marmer : Elias, of: Het gevecht met de nachtegalen. Winter te Antwerpen : historisch-kritische editie.

Gent : Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. -2 vol.

  • Bezorgd door Liesbeth van Melle.
  • Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën / Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde [Gent] – Gent; vol. 22
2022 Een binnenplaats met gras. (bloemlezing)

Amsterdam: Polak & Van Gennep. -224p.

  • Bloemlezing uit het werk van Gilliams bezorgd door Leen Huet
    Afmetingen: 21.50 x 13.50 (paperback)
2022 Ontwarringen. (auto-biografische tekst)

’s Gravenhage: Statenhofpers.  -80p.

  • Met groot (zelf)inzicht geschreven auto-biografische tekst
  • ‘Oer-manuscript’ – geschreven tussen 1924 en 1927 en nooit eerder gepubliceerd – waaruit de auteur rijkelijk putte bij het schrijven van zijn verhalenbundel ‘Oefentocht uit het luchtledige’ (1933) en de romans ‘Elias of het gevecht met de nachtegalen’ (1936) en ‘Winter te Antwerpen (1953)
  • Afmetingen: 25,50 x 17 (gebonden – met platten van handgeschept Nepalees papier)
  • Gezet uit de letter Pastonchi. In 2 kleuren gedrukt op 145 grs geschept papier van Zerkall.
  • Oplage 125 genummerde exemplaren.

In tijdschriften (een selectie)

1934 Gustave De Smet stelt tentoon. In: Contact, I, 1, 1934, p.15
1936 Gustave De Smet schilder. In: Elsevier’s maandschrift, Amsterdam 1936, pp. 386-389
1939 Hendrik De Braekeleer 1840-1888. In: Criterium I, 1939, pp. 32-46
1941 Over Gustave De Smet. In: Het Vlaamsche Land, Antwerpen 2 juni 1941, 1 afb.
1946 Hippolyte Daeye en zijn schilderijen. In: N.V.T., I, 1946 pp. 315-318
1946 Rubens en zijn beide vrouwen. In: N.V.T., I, 1946 pp. 648-657
1946 Het geschreven en geschilderd zelfportret. In: Artes, 1ste reeks, nr 1 Antwerpen oktober 1946
1947 Notities over Gustave De Smet. In: N.V.T., II, 1947 pp. 315-317
1956 Het werk van Henri De Braekeleer, een artistieke glorie van Antwerpen. In: Antwerpen, tijdschrift van de stad Antwerpen, maart 1956

 

FILMOGRAFIE

1991 Elias of het gevecht met de nachtegalen.

  • Regie: Klaas Rusticus.   Dialogen: Fernand Auwera
  • Cast: Brikke Smets (Elias); Jimmy de Koning (Aloysius); Lotte Pinoy (Hermine); Bien De Moor (Tante Henriette); Viviane De Muynck (Tante Zénobie); Roland Ramaekers (Oom Augustin); Cara Van Wersch (grootmoeder); Mia Van Roy (Moeder); Toon Brouwers (vader); Marie-Louise Conings (Huishoudster).
  • Camera: Jan Vercaillie, Lucas Jodoigne
  • Muziek: Jan Brandts Buys.
  • Kostumes: Yvonne de Boer.
  • Duur: 85′ – kleurenfilm

 

DISCOGRAFIE

‘Winter te Schilde I’ (Het is een vlakte waar geen moeders wonen) uit Het verleden van Columbus, 1933 / voorgedragen door Julien Schoenaerts op de lp ‘Poëzie in beweging’. Brussel, A.S.L.K., z.d., plaat III, kant A, nr. 4.

‘Herfst’ uit ‘Verzen 1936’ / voorgedragen door Johan van der Bracht op de lp ‘Vlaamse dichters van vandaag’. Brussel, Nationale Diskoteek (sic) van België: 25001, september 1963, kant A, nr. 4.

‘Sterven te Antwerpen’ uit Tien gedichten, 1950 gezongen door Wannes van de Velde op de cd ‘Denkend aan de Dapperstraat. Zestien Nederlandse gedichten gezongen’. Amsterdam, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, 1994, nr. 10.

‘Wolvin en wolf’ uit ‘Bronnen der slapeloosheid’ voorgedragen door Gerard Vermeersch op de lp ‘Liefdeslyriek uit de Nederlanden’, samengelezen door Valeer van Kerkhove. Polydor Special 2420 035, z.d., kant B, nr. 1.

Uit het verzameld werk Vita brevis, 1984, afgewisseld met ‘Die Kunst der Fuge’ van Johann Sebastian Bach, voorgedragen door Maurice Gilliams op de cassette/het cassetteboek ‘Maurice Gilliams: Vita brevis’ én op de gelijknamige cd. Brussel, BRTN, Radio 3 en Stichting Vita Brevis, 1991, 45 minuten -resp. ISBN 90 5444 014 7 en ISBN 90 5444 013 9.

  • ‘Elegie’ uit ‘Het werk der leerjaren’, ‘Landelijk solo’ uit ‘Landelijk solo’,
  • ‘Tristitia Ante’ uit De fles in zee, 1929 ‘De Dood van Maria’ uit Het Marialeven, 1932
    ‘Herfst’ uit ‘Verzen 1936’,
  • ‘Winter te Schilde I’ (Het is een vlakte waar geen moeders wonen) en ‘Winter te Schilde II’ (Het dorp der onverdiende nederlagen) uit ‘Verzen 1936’, ‘Media vita’ uit Tien gedichten, 1950
  • ‘Droomfuga’, ‘December-elegie’ en ‘Sterven te Antwerpen’ uit Tien gedichten, 1950
  • ‘Winterkust’ uit Tien gedichten, 1950 ‘Zij droeg de lamp achter de waterlissen’ en ‘Wolvin en wolf in ’t winters ledikant’ uit Bronnen der slapeloosheid, 1964
  • ‘De weergekeerden uit een vroeger leven’, ‘o Beet van kindertanden’ en ‘Hoe zal het zijn wanneer de zwaardvis nadert’ uit Bronnen der slapeloosheid, 1964