home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Van den Aker, Willem

Maakt deel uit van:

Willem VAN DEN AKER

Antwerpen, 1901-1978

Schreef twee dichtbundels in de geest van Paul Van Ostaijen.

BIOGRAFIE

1901: Geboren te Antwerpen.

1924: Uitgave van de dichtbundel Wijding: muziek der sferen.

Eén, van de twee afdelingen van de bundel is volledig gewijd aan Herman van den Reeck.

  • Herman van den Reeck was een student die tijdens een betoging te Borgerhout op 11 juli 1920 vanop korte afstand door de politie werd neergeschoten. Zie Herman Van den Reeck – Wikipedia

Het openingsgedicht ‘Wijding’ is gedateerd “15/16 julie 1920”. Het verscheen reeds in de fronterskrant ‘De Schelde’ op 18 juli 1920.

Geert Buelens (in: Van Ostaijen tot heden) vat de poëzie van Van den Aker samen als: ”het bijna slaafs eigenlijk maniëristisch toepassen van een aantal als typisch modernistisch (expressionistisch) ervaren kenmerken. De manier waarop Van den Aker zich uitslooft om vooral hedendaags genoeg bevonden te worden, grenst aan het gênante: “hou wakker mijn geloof in al dat honger is: /kubisme, futurisme, de rest”. (‘Goddelike roes’, Van den Aker 1924). De rest, inderdaad. Deze dappere would-be modernist was in de wirwar van ismen in de jaren twintig duidelijk de draad kwijtgeraakt. (Geert Buelens p. 141)

1925: Werkte mee aan het tijdschrift “De groene lantaarn” een weekblad uitgegeven door de uitgeverij De Regenboog. Hoewel het tijdschrift het nauwelijks een half jaar uithield, bood het vele aankomende schrijvers de mogelijkheid te publiceren.

Hij publiceerde er een lovende bespreking van Pijnenburgs bundel “Apostel. Verzen aan en over Dr. Borms”. Hij rapporteerde ook –samen met Fritz Francken en Jozef Muls over nieuwe boekuitgaven en culturele intiatieven in Nederland, Duitsland en Frankrijk.

Werkte begin jaren 30 ook mee aan het tijdschrift “De tijdstroom”, waarin hij een proletarische kunst in dienst van het sociale ideaal voorstond.

1933: Publicatie van “Het gelaat der straten”

In vergelijking met zijn debuut dat helemaal doortrokken was van de retoriek van Wies Moens, Achilles Mussche en het Sienjaal, klinkt deze bundel heel wat bezadigder.

De gedichten gaan over het gewone leven van alledag: het leven aan de kust van Oostende, de Antwerpse haven, een fietsbedevaart naar Scherpenheuvel.

Soms belandt hij dicht bij Alice Nahon:

‘Ik heb de stilte lief
waarin het hart kan bloeden
achter een strak gelaat.’

(’De stille ramp’)

Opmerkelijk en verhelderend

Temptatie

Miljoenenvoud
gesternt
blinkt
aan uw hemelvloeren
waar zelfmoord
ons
helaas
niet heen zou voeren

Het juichend godsgeloof uit zijn debuutbundel, heeft hier plaatsgemaakt voor een grote twijfel aan de zin van het bestaan; Zelfmoord echter zou hem “helaas” ook de toegang tot de hemel kosten.  (Uit: Geert Buelens Van Ostaijen tot heden p.351-352)

Nochtans eveneens in 1933 zal hij in het Nederlandse tijdschrift Links Richten een opmerkelijk staaltje ‘Vlaamsche rev[olutionaire] poëzie publiceren:

De eerste en de laatste strofe luiden:

Niet in het kletteren van de zwaarden
als toen de Klauwaert sloeg
de Leliaert

[…]
Maar in de droge ratel
maar in de lange droge ratel van de mitrailleur
als onze broeders stormen in de straten
herkennen wij de stem
van onze tijd.

Willem van den Aker, ‘De Tijdstem door Willem v.d. Aker.’ In: Links Richten I [1933], nr. 5-6, p. 127

3 januari 1940: Publicatie van het eerste nummer van het weekblad Ulenspiegel.  Willem van de Aker is er verantwoordelijk voor de boekhouding.

Ulenspiegel was een uitgesproken Vlaamsgezind en bedekt communistisch weekblad.
Sinds het niet-aanvalspact dat Nazi-Duitsland met de Sovjet Unie had gesloten (augustus 1939) hadden de communisten hun antifascistische politiek opgeschort. Ulenspiegel voerde dus een zgn ‘neutrale koers’.
De politieke leiding van het blad berustte bij Jef van Extergem. Hij had een dubbel doel voor ogen: enerzijds moest Ulenspiegel een legale weg zijn om informatie en richtlijnen aan de militanten door te geven en anderzijds poogde hij linkse flaminganten rond de partij te verzamelen.
Merkwaardige genoeg kreeg het blad als enige in juni 1940 de Duitse toelating om verder te publiceren. Het veranderde van naam (Ulenspiegel Volksdagblad voor Vlaanderen) , werd een dagblad met liefst 10.000 exemplaren. In augustus 1940 werd het opnieuw een weekblad. Het laatste nummer rolde in maart 1941 van de persen.

Juni 1941: Kort na de inval door Duitsland in de Sovjet Unie (juni 1941) lanceerde de Sicherheitspolizei de operatie Sonnewende tegen de Belgische communisten. Jef van Extergem, Frans van Haver, Karel Ruys en Willem van den Aker gingen in de illegaliteit en werkten mee aan de verspreiding van clandestiene bladen.

1978: Overlijden van Willem van den Aker.

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

William van den Aker · dbnl

Referenties

  • Geert Buelens, Van Ostaijen tot heden. Zijn invloed op de Vlaamse poëzie. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. 2001.
  • Geert Buelens, Matthijs de Ridder & Jan Stuyck (red.): De trust der vaderlandsliefde: over literatuur en Vlaamse beweging 1890-1940. AMVC-Letterenhuis. Antwerpen 2005.
  • Dieter Vandenbroucke, De neutraliteitspolitiek van het week- en dagblad Ulenspiegel (1940-1941), in: Zacht Lawijd jg. 14, nr 4 2015 p. 123-145.

BIBLIOGRAFIE

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
  • Koninklijke Bibliotheek van België -Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
  • Poëziecentrum – Gent

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto

 

Chronologisch overzicht

Jaar Titel Fotogalerij Uitgeverij 1ste druk
1917 Cartouche. (vertelling)

Naverteld door Willem Van den Aker .
Boum-Boum / door Jules Claretie ; Vlaamsche bewerking van F.-A. Van de Burght
Antwerpen: Patria. Drukkerij De Vlijt. -23p.
1924 Wijding: muziek der sferen. (poëzie)

Tekeningen door Edm Van Dooren
Aan Herman Van den Reeck
Brecht: L. Braeckmans, Boekdrukk.. -56p.

Afmetingen:23.25 x 17.50 (ingenaaid)
Colofon: Dit boek werd bezorgd en uitgegeven door den dichter, en gedrukt bij L. Breackmans te Brecht in november 1924
1930 Edmond Van Dooren: kunstschilder. (monografie) Antwerpen: Uitgeverij “Regenboog”; Borgerhout : Druk., Hoeger op. -74p.
1933 Het gelaat der straten: gedichten. (poëzie)

Vignet van Jan Cockx
Kortrijk: Steenlandt. -48p.

Afmetingen: 18.25 x 12 (gebonden – kartonnen kaft)