Maakt deel uit van:Tijdschrift De Tafelronde

Ivo MICHIELS

Mortsel, 8 januari 1923 – Le Barroux, 7 oktober 2012

Eig. Henri (Rik) Ceuppens

Roman- en scenarioschrijver.

Behoorde aanvankelijk tot de groep rond het katholieke maar reactionaire tijdschrift Golfslag (1946-1950), maar evolueerde naar een nieuwe schriftuur rond het tijdschrift De Tafelronde (1953-1960).

Ivo Michiels debuteerde met de gedichtenbundel Begrensde verten in 1946. Zijn eerste (autobiografische)  romans schreef hij in traditionele (katholieke) stijl. Vanaf 1958 breekt hij met deze schriftuur via de symbolische roman Het afscheid (1957) en evolueerde langzaam naar het experimentele proza. Met Het boek Alfa (1963) breekt in zijn schrijven het formalisme door dat alle kenmerken van het traditionele verhaal terzijde schuift. Dit mondt uit in de tiendelige cyclus ‘Journal Brut’ (1983-2001) waarin de klassieke tekst met verhaallijn vervangen is door schetsen, bewegingen, sferen, een tekst waarin het ‘ik’  volledig is verdwenen, een tekst met lange associatieve monologen, vol herinnering en anekdote, feiten, fictie, verwijzingen, citaten die  op filmische wijze in elkaar overvloeien.

Kan beslist gerekend worden tot de gerenommeerde na-oorlogse generatie (Boon, Claus, Daisne, Lampo, Van Aken) die met haar experimentele schriftuur aan de roman nieuwe impulsen heeft gegeven.

BIOGRAFIE

8 januari 1923: Geboren te Mortsel, vlakbij Antwerpen, als Henri Paul René Ceuppens

• De jonge Henri Ceuppens groeit op in een traditioneel, bescheiden en traditioneel katholiek milieu, waar de dorpspastoor, de school en de katholieke jeugdbeweging het dagelijkse leven domineert.

1938: Start de middelbare handelsstudie, Die evenwel tot niets leidt.

1939: De Gevaert-fabriek aan de rand van het dorp is voor vele generatiegenoten een vanzelfsprekende toekomst. Ceuppens is 16 als hij er aan de slag gaat. Eerst leert hij hoe kartonnen doosjes in elkaar worden gelijmd, daarna wordt hij laborant-hulpje in het labo van de fabriek, waar ook zijn vader werkt.

• Het zijn de boeken van Ernest Van der Hallen, Felix Timmermans, Ernest Claes, Guido Gezelle – allen oerdegelijke katholieke auteurs – die de dagelijkse sleur wat opfleurden.

Met het uitbreken van de oorlog, komt zijn leven in een stroomversnelling.

Mei 1940: Laat zich als 17-jarige door zijn kameraden meetronen naar de Westhoek om er Belgisch reservist in het Belgisch leger te worden. Via Rijsel komen de jonge reservisten terecht op een trein naar het Zuiden.

• Het verhaal van hun mobilisatie en de avonturen in Frankrijk krijgt zijn neerslag in de roman Kruistocht der jongelingen (1951). De roman behoort tot het betere jeugdboek, waarin Michiels zijn flair bewijst om typische details te om te vormen tot hoge symboolwaarde.

Augustus 1940: Terug in Antwerpen gaat hij terug aan de slag in de Gevaert-fabrieken

1943: Opeising door Duitsland. Dankzij een cursus EHBO wordt hij verpleger in een stedelijk hospitaal te Lübeck. Om de week moet hij daar een nachtshift doen van 8 uur ’s avonds tot 8 uur ’s morgens. Hij wordt er geconfronteerd met de vele gewonden en doden van de bombardementen op oa Hamburg en andere steden.

In Lübeck ontmoet hij zijn eerste vrouw. Zij wordt zwanger.

Februari 1944: Terugkeer naar België om er te huwen. Zij blijft in Antwerpen en hij keert terug naar zijn Duitse werkgever in Lübeck.

Zomer 1944: Omdat de bevalling van zijn vrouw niet vlot zou verlopen vraagt en krijgt hij toelating van de Duitsers om naar Mortsel terug te keren op voorwaarde dat hij na zijn verlof Oost-fronter wordt. Michiels is aanwezig bij de bevalling. Slaagt er nadien in om onder te duiken, tot het einde van de oorlog.

1945: Omwille van zijn engagement voor het Oostfront, wordt hij na de oorlog opgepakt en veroordeeld tot 12 maanden effectief met kwijtschelding van vier maanden. Hij wordt geïnterneerd in de abdij van Hemiksem en komt er terecht in een culturele enclave van gelijkgestemden.

Als hij vrijkomt is zijn vrouw van hem vervreemd en loopt zijn eerste huwelijk op de klippen.

1946-1953: EEN EERSTE DEBUUT… later door hemzelf bestempeld als ‘gevoeglijk te verwaarlozen’.

1946: Debuteert als dichter met de bundel Begrensde verten. Deze bundel is het enige werk dat hij onder zijn echte naam Rik Ceuppens heeft gepubliceerd.

• De nogal lauwe reacties van kritiek en publiek – een lezer uit Merksem had het over ‘een kleine poging’ en ‘de reuk van moeizaam atelierwerk’- ontmoedigden Michiels niet en hij bleef gedichten insturen naar katholieke literaire tijdschriften zoals het Nederlandse Roeping en het Vlaamse Dietsche Warande en Belfort. (Isabelle van Ongeval, De vroege jaren van Ivo Michiels, in Zacht Lawijd jg 14 nr 4)

1946: Richt samen met Adriaan de Roover, Manu Ruys, H. Storm (= P. de Vree) en Albe het tijdschrift Golfslag (1946-1950) op, dat in de literaire geschiedschrijving gekend is als strijdbaar katholiek, uitgesproken reactionair, flamingantisch en romantisch-idealistisch (protest tegen de onrechtvaardigheid van de repressie), wat niet betekent dat “de moderne wereld én dito kunst” automatisch buitengesloten werd.

• De redactie komt vaak samen in de boekhandel en uitgeverij De Brug van Paul de Vree. Uiteindelijk houdt het jongerenblad het maar 4 jaar uit. Financiële moeilijkheden en de ideologische tweespalt in de redactie maken dat het tijdschrift geen langer leven beschoren is. De Vree zou het blad omvormen tot een zuiver literair tijdschrift, De tafelronde.

In een essay De poëzie in nieuwe banen ? (Golfslag I, 1946, p. 108), haalt hij stevig uit naar het existentialisme dat leeft bij de naoorlogse generatie en verwerpt hij de overdreven drang naar persoonlijke vrijheid die alle menselijke normen overboord wil gooien.

1947: Deze conservatieve visie wordt in zijn eerste novelle Zo, ga dan… Kronijk van een opgang uitgewerkt. Een vrouw laat haar gezin in de steek en trekt naar Parijs omdat ze vrij wil zijn.

1947: In zijn tweede dichtbundel ‘Daar tegenover’ ditmaal onder zijn pseudoniem Ivo Michiels, reageert hij fel tegen het estheticisme van tijdschriften als Vormen en De Tijdstroom. Het estheticisme wordt vervangen door ervaringen uit het onmiddellijke leven.

Het eerste (pamflettaire) gedicht uit de bundel is op dit punt niet verkeerd te verstaan:

Tijdstroom

Waaraan wij ons onttrokken en voorgoed onttrokken konden:

het broze lied dat slechts den klank als norm aanbad.

Wij lazen dwaze dingen die we nooit totaal verstonden

al hing wellicht muziek in deze woordenschat.

Dit zingen was hartstochtelijk verstarren rondom beelden

die plots uit dronken dromen, wijd en wild ontstaan:

een rennen vanuit bos en krocht naar oeverloze weelden,

naar paradijzen glans-verglaasd en diafaan.

Zo ijl en zin-loos vluchten kan van ons niet één verwachten:

wij hebben op de tomben van de tijd gestaan

en mèt ons vele honderduizenden die stil volbrachten –

wij kunnen slechts als mensen tot de Muzen gaan.

Ivo Michiels zal in zijn verdere carrière geen poëzie meer bedrijven.

Na twee dichtbundels houdt Michiels het voor bekeken: hij zal voortaan geen dichtbundels meer publiceren.

1948-1957: Aanvankelijk corrector, nadien journalist voor de culturele zaken bij het katholieke krant Het Handelsblad.

• Via zijn journalistieke activiteiten met name de talloze kunstkritieken die hij schreef, ontwikkelt Michiels een neus voor de nieuwe tendensen die zich in de literaire en artistieke milieus voordoen. Hij komt in contact met een keur van kunstenaars, filmmakers, schrijvers die hem introduceren in een wereld van abstractie, experiment en avant-garde.
• Het zijn tevens de vormingsjaren van de schrijver, een periode waarin hij koortsachtig werkt aan zijn schrijfstijl en aan het bijspijkeren van zijn culturele bagage.

Maar de weg is lang en langzaam en bijzonder complex.

1949: Debuut als romanschrijver met Het vonnis.

• De roman knoopt aan bij Michiels Belgische oorlogsverleden vanaf zijn verlof in 1943. Het is een ideeënroman die via dialogen het failliet van de grote woorden zoals nationalisme, idealisme en liefde, onderzoekt.

1952-1957: Zeer productieve periode waarin hij voor Het Handelsblad een 200-tal filmkritieken schreef.

1953: In De ogenbank verwerkt Michiels zijn danteske ervaringen als verpleger in Lübeck.

• Het is een roman waarmee Michiels lovende kritieken oogst en waarin hij voorzichtig experimenteert door in de traditionele verhaalstructuur symbolisch geladen verhalen in te lassen.

1953-1957: KUNST & FILM – RUIMTE VOOR LITERAIR EXPERIMENT

1953-1960: Medeoprichter en redacteur van het tijdschrift De Tafelronde (1953-1960).

• De motor achter het tijdschrift De Tafelronde was Paul de Vree, die wegens zijn oorlogsverleden niet welkom was bij klassieke tijdschriften als Dietsche Warande & Belfort.  Samen met hem zaten onder andere Ivo Michiels, Paul Lebeau, Adriaan de Roover, Frank Liedel en Karel Vertommen in de redactie. Het tijdschrift had veel belangstelling voor de moderne Duitse literatuur.
• Aanvankelijk lijkt men eerder traditioneel georiënteerd. Vrij vlug ontstaat er echter een conflict tussen de traditionalisten (onder andere Vertommen en Lebeau) en de voormannen van het modernisme De Roover en De Vree. De laatsten winnen het pleit.
• Al de tweede jaargang is gekenmerkt door de doorbraak van het experiment.

1954: Steeds frequenter verschijnen in Het Handelsblad kunstkritieken van zijn hand, waarbij zijn interesse uitgaat naar de moderne schilderkunst van Belgische kunstenaars als Jan Burssens, Paul van Hoeydonck, Pol Mara, Luc Peire en Dan van Severen.

1955: Regisseert samen met Rik Kuypers en Roland Verhavert de film ‘Meeuwen sterven in de haven’.

• De film maakt behoorlijk wat indruk op publiek en pers. Stilistisch werd de vergelijking gemaakt met de film noir en vervolgens beschouwd als een voorloper van de Franse Nouvelle vague-films.

September 1955: Ontmoet kunstenaar Jef Verheyen, waarmee hij een intense vriendschap sluit. Verheyen zal hem introduceren in het Franse en Italiaanse kunstmilieu. De ontmoeting had een katalyserend effect zowel op Michiels’ literaire als op zijn persoonlijke evolutie.

• Jef Verheyen zal in het najaar van 1957 in Milaan op zoek gaan naar een galerij die zijn werk wilde tonen. Hij ontmoet er zeer snel tal van vertegenwoordigers van de Italiaanse Movimento Spaziale (Lucio Fontana, Roberto Crippa en Gianni Dova). Verheyen vindt al snel een plek om zijn werk te tonen. Michiels schrijft de catalogustekst.
• Vrij snel wordt hem gevraagd om voor Italiaanse kunstenaars tentoonstellingen te regelen en zo werd hij handelaar in abstracte kunst, makelaar en promotor van de Italiaanse spatialisten.

1957: EEN NIEUW DEBUUT… VLAAMSE EXPERIMENTELE ROMAN

1957: ‘Het afscheid’, zijn eerste experimentele roman komt op de markt.

• Met dit boek ontpopt Michiels zich als een ‘existentialistisch’ auteur.
• Een eerste, autobiografische fase van zijn literaire werk wordt afgesloten, een fase waarin uitdrukkelijk verwezen wordt naar WO II als oorzaak van schuld- en onzekerheidsgevoelens bij de personages.
• Hij bevrijdt zich definitief van de invloed die Gerard Walschap tot dan op zijn werk heeft gehad, verwerpt het juk van het katholicisme en heeft zijn artistieke horizon verruimd naar de Europese avant-garde.

November 1957: Gaat aan de slag bij de socialistische uitgeverij Ontwikkeling, waar hij dubbel zoveel verdient als bij het Handelsblad.

1958: Ontvangt de Arkprijs van het Vrije woord voor ‘Het afscheid’.

1959: In het kielzog van Jef Verheyen is ook Michiels naar Milaan afgereisd en wordt daar omarmd door de Italiaanse Zero-kunstenaars waarvan er enkele later in Michiels’ Albisola mare, savona (1959) zullen figureren.

1959-1983: Achtereenvolgens redacteur, redactiesecretaris en directeur van het Nieuw Vlaams Tijdschrift.

Vanaf het einde van de jaren 1950 werkt hij voor allerlei cultuuropdrachten mee aan de Belgische Radio en Televisie.

1961: Hugo Claus, Ivo Michiels, Harry Mulisch en Simon Vinkenoog richten het intrigerend Vlaams-Nederlands tijdschrift Randstad (1961-1969 – dertien nummers) op.

• Randstad – dat een ontmoetingsplaats zou zijn voor de stromingen in literatuur, kunst en mentaliteit van de jaren zestig en diverse prominente auteurs uit de wereldliteratuur in het Nederlandse taalgebied – werd als  tijdschrift in boekvorm  uitgegeven door De Bezige Bij als periodieke Literaire Reuzenpocket, een vernieuwing die in 1959 was ingevoerd door directeur Geert Lubberhuizen.

1963: De publicatie van Het boek Alfa (1963) bevestigt de breuk met zijn vroeger werk.

• Het boek Alfa slaat resoluut de weg in van het formalisme en de abstractie. Het hoofdpersonage blijft naamloos en diffuus, de lezer verliest het klassieke houvast. De werkelijkheid is slechts materiaal om het hoofdthema – alweer de onzekerheid – gestalte te geven in en door de taal.
• Op slag is Michiels de godfather van de Vlaamse experimentele roman.
• Auteurs als Hans Magnus Enzensberger en Martin Walser beschouwden Het boek Alfa als een belangrijke bijdrage tot de Europese literatuur en Samuel Beckett (die door Michiels wordt bewonderd) was enthousiast over de taal van Orchis militaris.

Michiels zal zijn teksten vervolgens onderbrengen in steeds uitdijende cycli, want ‘niets heeft in het werkelijke leven een begin, een midden en een einde’

Twee monumentale romanreeksen zijn het gevolg: de alfa cyclus (1963-1979) en de Journal Brut cyclus (1983-2001)

1963-1979: De vierdelige Alfa cyclus met daarin o.m. ook Samuel, o Samuel (1973) en Dixi(t) (1979).  (Samuel, o Samuel is eigenlijk deel 3 ½ zodat de cyclus eigenlijk 5 delen bevat)

1965: Na twee mislukte huwelijken trouwt hij in 1965 met Christiane Faes, die hij in 1962 als studente had leren kennen aan het Instituut Emiel Vandervelde te Antwerpen waar hij een cursus ‘Geschiedenis van de film’ en ‘Moderne schilderkunst’ doceerde.

1966 tot 1978: Wordt docent ‘filmtaal en filmanalyse’ en ‘Ontleding van draaiboek’ aan het Hoger Rijksinstituut voor Toneel- en Cultuurspreiding te Brussel (H.R.I.T.C.S.).

1977: Staatsprijs voor verhalend proza voor ‘Een tuin tussen hond en wolf’

1979: Vestigt zich als voltijds schrijver in het dorpje Le Barroux vlak bij de Mont Ventoux. Vaucluse (Zuid-Frankrijk).

1983-2001: DE TIENDELIGE  ‘JOURNAL BRUT’  CYCLUS.

1983 – 2001: Het eerste deel van de ‘Journal Brut’ cyclus: ‘De vrouwen van de aartsengel’ verschijnt. Het is een tiendelige cyclus met een paar vroegere boekjes die reeds op het ‘journal brut’ label alluderen ‘Journal brut, Ikjes sprokkelen’ (1958) en ‘Verhalen uit Journal brut’. (1966).

• Weg is het klassieke vertelverhaal de klemtoon ligt op schetsen, bewegingen, sferen. De verdwijning van het ‘ik’ is volledig. We krijgen lange associatieve monologen, vol herinnering en anekdoten,, feiten, fictie, verwijzing, citaat enz. Dat alles vrij filmisch gebracht.

1993: Ontving hij het eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Brussel en de driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap.

2002:  Op Cobra vind je een video-interview met Michiels uit 2002: een portret van Ivo Michiels als levensgenieter, als artistieke duizendpoot, als een vulkaan van energie, als de man die in zijn teksten de dood bezweert met de lach. “Schrijven is een feest.”

2005:  Zweeft maandenlang tussen leven en dood na een foute operatie en pancreasperforatie.

2010: Bij de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) verschijnt een eerste deel van ‘Het literatuurkritische werk in het Handelsblad’.

• Deze uitgave van de bijna 400 literaire kritieken die Ivo Michiels in deze periode schreef, brengen een ‘vergeten’ fase van zijn schrijverschap in kaart.
• Deze literatuurkritieken – ontstaan tijdens de leerjaren van de schrijver – tonen zijn verwarrende tweestrijd tussen de traditionele romantische opvattingen over de (katholieke) literatuur en zijn onweerstaanbare fascinatie voor het – vanuit katholieke hoek verwerpelijke – existentialisme en radicale vormexperimenten.

2011: Publicatie van “Mag ik spreken? Journal Brut – een reconstructie. Spreken mag ik. Reconstructie – een Journal Brut ?

• Dat Michiels ook op 88-jarige leeftijd niet op zijn lauweren rust én zijn oeuvre als een levende nooit afgeronde materie beschouwt, bewijst deze ‘reconstructie’ van zijn befaamde Journal Brut-cyclus (1983-2001). Michiels “geloof in de eeuwigdurende veranderbaarheid van een literaire tekst” is onaangetast. “Een journaal, dacht ik, leeft in een modus van beweging.”
• Michiels bracht zelf de “belangrijkste, mooiste en opvallendste passages” samen tot een nieuw geheel: Mag ik spreken ?
  • Herinnering en anekdote, feit en fictie, verwijzing en citaat maken pirouettes en lopen tenslotte in elkaar over in de cyclus.
  • Met als hoofdthema’s: de oorlog en vaders en zonen. “En soms, warempel, moest ultiem nog een ‘couplet’ komen aanzingen'”. Vandaar dat Mag ik spreken ? zijn meerstemmigheid voort wilde uitzeggen. Uitzingen. Kleurzingen dan als’t mag.” (Dirk Leyman in Uitgelezen – De Morgen dd 4 mei 2011)

2012: Krijgt de America Award voor ‘levenslange bijdrage internationaal schrijverschap’.

8 september 2012: Legt de laatste hand aan de roman ‘Maya Maya’ die gepland is om te verschijnen op zijn 90ste verjaardag op 8 januari 2013.

7 oktober 2012: Overleed op 89-jarige leeftijd aan een hartaanval in Le Barroux in de Vaucluse in Frankrijk.

Ivo Michiels ligt begraven in ‘zijn’ dorpje in de Provence dat hem zo na aan het hart lag: Le Barroux.

 EPILOOG

2012: Het tijdschrift Deus ex Machina publiceert een dubbelnummer (nrs 135-136) over deze auteur.

2013: Publicatie van zijn laatste roman Maya Maya.

2014: Publicatie van het tweede deel van ‘Het literatuurkritische werk in het Handelsblad’ bezorgd door Bart Nuyens, Yves T’Sjoen en Els Van Damme.

 

BEKRONINGEN

• 1977: Belgische Staatsprijs voor Verhalend Proza voor Een tuin tussen hond en wolf.
• 1988: Literaire prijs Dirk Martens van de stad Aalst voor Vlaanderen ook een land.
• 1990: Emiele Bernheim-prijs voor zijn hele oeuvre
• 1993: Driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap.
• 2012: De Amerikaanse organisatie Contemporary Arts Educational Project bekroont Michiels (1923) met de America Award, een prijs die zichzelf omschrijft als een alternatief voor de Nobelprijs voor Literatuur.
  • Michiels wordt geloofd voor zijn levenslange bijdrage aan het internationaal schrijverschap. Het is de eerste keer dat die prijs naar een Vlaming gaat. De prijs wordt sinds 1994 jaarlijks uitgereikt. De jury wordt jaarlijks samengesteld uit 6 à 8 Amerikaanse dichters, prozaschrijvers, theaterauteurs en literaire critici. Onder de vorige winnaars waren onder meer de Britse toneelschrijver Harold Pinter, de Portugese auteur José Saramago, de Italiaanse dichter Adrea Zanzotto, de Deense schrijver Inger Christenen en de Amerikaanse dichter John Ashbery.

 

MEER OVER IVO MICHIELS

• Luk Devos, Jaki Louage & Jean-Marie Maes. Eds.. Ivo Michiels: een letterwerker aan het woord. Hasselt: Heideland1980:
• Jooris van Hulle. Omtrent het boek Alfa van Ivo Michiels. Manteau 1978.
• Marcel Janssens, Ivo Michiels. In: KLL 1984.
• Maes, Jean-Marie,  Ivo Michiels. Brugge, Orion, 1974, 63pp. uit de reeks “Ontmoetingen” N°107
• Sigrid Bousset, Meer dan ik mij herinner. Gesprekken met Ivo Michiels, Amsterdam, De Bezige Bij. 2011 -269p.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Website

• NEDWEB/Literatuur in context – Michiels, Ivo
• Ivo Michiels · dbnl

Referenties

• Margot Vanderstraeten, Oude schrijvers gaan niet dood. In: De Morgen, 2 mei 2007
• Frank Hellemans, Soldaat met een excuus, in: Knack 29 januari 2003, pp. 58-60
• Filip Rogier, Behoed ons voor de schoonheid. In: Knack, 13 december 2000 pp.112-116.
• Dirk Leyman, Pratend het kerkhof betreden. In: De Morgen, 8 oktober 2012 p.10-11.
• Isabelle van Ongeval, De vroege jaren van Ivo Michiels. In: Zacht Lawijd, oktober, november,december 2015,  jg. 14 nr 4 pp 90-104.

 SMAAKMAKER

DE GROTE JONGEN

“Jullie zijn van de stad, jullie durven niet.”
“Durf jij wat ?”
“Ja,” zei de grote jongen.
“Wat durf jij ?”
“Alles,” zei de grote jongen.
“Ook iemand slaan ?”
“Iemand slaan is niets” zei de grote jongen. “Ik sla mijn ouwe soms als hij bezopen is, dat vindt hij grappig. Ik vind het ook grappig.”
“Wat durf je nog meer ?”
“Ik zei het al,” zei de grote jongen, “alles; jullie durven niets, jullie zijn van de stad.”
“Misschien wil ik niet durven.”
“Zie je wel,” zei de grote jongen, “jou moeten ze wel slaan.”
“Zou je mij slaan ?”
“Ja, vast,” zei de grote jongen.
“Waarom sla je me dan niet ?”
“Het heeft geen zin,” zei de grote jongen.
“Wanneer heeft het zin ?”
“Pas wanneer je slaat,” zei de grote jongen. “Niet daarvoor en niet daarna.”
“Ga je iemand slaan vandaag ?”
“O,” zei de grote jongen “misschien vandaag, misschien morgen. Op een dag zal ik heel hard slaan.”
“Tot iemand dood is ?”
“Ja,” zei de grote jongen, “tot iemand dood is. Op een dag zal ik iemand dood slaan, dat weet ik heel zeker.”
“Vin je dat prettig ?”
“Dat weet ik nu nog niet,’ zei de grote jongen, “maar ik geloof niet dat ik het erg prettig vind.”
“Waarom zal je dan iemand doodslaan ?”
“Omdat het moet,” zei de grote jongen.
“Waarom moet het ?”
“Je moet durven,” zei de grote jongen.
“Zal het iemand zijn die bezopen is ?”
“Dat hoeft niet,” zei de grote jongen. “Iemand die bezopen is kan ook durven. Het zal iemand zijn als jij, iemand die van de stad is en niet durft.”

Uit: Het boek Alfa. 1963

BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE

Woordje vooraf

Deze bibliografie/filmografie bestaat uit vier rubrieken

1. Chronologisch overzicht
2. Beknopt overzicht per genre
3. Filmografie
4. Ivo Michiels in vertaling

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Hendrik Conscience  Bibliotheek – Antwerpen
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel /  Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
• POËZIECENTRUM vzw – Gent
• Literatuur Vlaanderen Vertalingendatabank

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

A.  Chronologisch  overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1946	Begrensde verten. (poëzie) Onder eigen naam RIK CEUPPENS Bandontwerp en prent van Frans Bellemans.		Antwerpen: Platteau. -40p. Afmetingen: 22 x 15.50 (ingenaaid)
1947	Daar tegenover. (poëzie) Frontispice-tekening van P. Serneels		Antwerpen: De Brug. -24p. Afmetingen: 20 x 15.50 (ingenaaid) Colofon: Als eerste nr. in de reeks ” Mens en Muze ” onder de redactie van Ivo Michiels, Paul De Vree, Adriaan de Roover voor de uitgeverij “De Brug” te Antwerpen gedrukt op de persen van M. Th. Van Aelst in de maand Januari van het jaar 1947 De eerste oplage bedraagt vijf-honderd exemplaren, genummerd van 1 tot 500. Dit is nr ….
1947	Zo, ga dan…kronijk van een opvang. (novelle)		Antwerpen: De Brug. -88p. Afmetingen: 19.50 x 11.50 (ingenaaid) ‘Zo, ga dan’ werd gezet in de Mediaeval letter en in opdracht dan de Uitgeverij De Brug te Antwerpen afgedrukt op de persen van de Drukkerij D.P. te Antwerpen. Van de beperkte oplage verschenen 20 exemplaren in luxeband genummerd van I tot XX en door de schrijver van zijn handtekening voorzien.
1949	Het vonnis. (roman)		Typo: V.T.K. Coebergerstraat 35-37, Antwerpen. Antwerpen: De Brug – ‘t Galjoen. -262p. Afmetingen: 19.75 x 13.50 gebonden met stofomslag)
1951	Kruistocht der jongelingen. (roman) Bandontwerp: A. Boschmans.		Leuven: Boekengilde De Clauwaert V.Z.W. -240p. Reeks: als eerste boek van de jaarreeks 1951 Afmetingen: 19.75 x 14 (gebonden – linnen kaft) Gedrukt en gebonden bij de firma N.V. Scheerders van Kerchove te St. Niklaas-Waas.
1952	Spaans Capriccio. (novelle) Verlucht met zes pentekeningen van Jos Hendrickx. 1989: 2de druk in Revolver 16de jrg/4 .Tekstverzorging en nawoord van Jan H. Mysjkin en enkele originele penseeltekeningen van Jan Vanriet. Oplage 400 ex.		Lier: Colibrant. -78p. Afmetingen: 17 x 11 (ingenaaid) Colofon: In opdract van de Colibrant uitgaven te Lier gedrukt van de 11 pts Baskerville op houtvrij Esparto Antique Wove op de persen van de drukkerij Die Poorte te Antwerpen. De eerste oplage bedraagt driehonderd exemplaren en verscheen in december 1952.
1953	De ogenbank. (roman) 1980: heruitgave bij uitgeverij Beckers, Antwerpen in de reeks ‘Vlaamse auteurs’ -317p. Met een inleiding van George Adé		Antwerpen/Tilburg: N.V. Uitgeverij P. Vink. -235p. Reeks: Boekenclub Felix Timmermans; vol. 2: 7 Afmetingen: 20.75 x 16 (gebonden met stofomslag) Colofon: “De ogenbank” werd gedrukt op de persen van de drukkerij Faut te Aalter, in opdracht van de NV Uitgeverij P. Vink Antwerpen-Tilburg.
1955	De meeuwen sterven in de haven. (roman ,filmscenario)
1957	Het afscheid. (roman) Bandontwerp: A. Boschmans. Typografie: Jos Verhaert. Vertalingen: 1960:  Vertaald in het Duits door Annelotte Piper als ‘Der Abschied’ Uitgever:  Sigbert Mohn, Gütersloh. 1967: Vertaald in het Pools door Maciej Chelkowski als ‘Pozegnanie’. Uitgever: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW), Warszawa. 1984: Vertaald in het Hongaars door Béla Szondi als ‘A búcsú’. Uitgever: Európa, Budapest. 1990: Vertaald in het Servokroatisch door Ivana Šćepanović als ‘Rastanak’. Uitgever:  Knjizevne Novine, Beograd.		Leuven: Boekengilde De Clauwaert V.Z.W. -117p. Reeks: als vierde boek van de jaarreeks 1956/1957 Afmetingen: 19.75 x 14 (gebonden – linnen kaft) Gedrukt en gebonden bij de firma N.V. Scheerders van Kerchove te St. Niklaas-Waas.   1966: Antwerpen, Ontwikkeling,. Filmeditie met aantekeningen van Paul de Wispelaere. Paperback. 112 + 12 p. Ills. Bibliotheek van Vlaamse Letteren. Met vragen en toepassing.
1958	Journal brut, Ikjes sprokkelen. (verhaal) 1958: 2de druk. 1960: 3de druk. 1962: 4de druk. 1966: 5de aangevulde druk. 1973: 6de aangevulde druk (zie verder) 1987: Het verhaal ‘Ikjes sprokkelen’ wordt opgenomen in de verhalenbundel “Voor de vrede uitbreekt. Vlaamse verhalen over de Tweede Wereldoorlog”, pp 37-41. Uitgeverij Hadewych, Schoten. Samenstelling: A.G. Christiaens.		Antwerpen: Uitgeverij “Ontwikkeling”. -53p. Reeks: ontwikkeling nr 99 Afmetingen: 17 x 11 (gebonden – harde kartonnen kaft met stofomslag) Gedrukt op de persen van de Moderne Boek- en Handelsdrukkerij Excelsior Somerstraat 22, Antwerpen. Colofon: Ikjes Sprokkelen maakt deel uit van de eerste bundel Journal Brut. Deze afzonderlijke uitgaaf werd in beperkte oplage gedrukt op de persen van de Drukkerij Excelsior voor rekening van de Uitgeverij Ontwikkeling beide te Antwerpen in de maand januari van het jaar 1958.
1959	Albisola Mare, Savona. Journal brut. (roman – bibliofiel uitgegeven) 6 oorspronkelijke tekeningen afgedrukt op een groene papiersoort. Tekst gedrukt op mosterdgeel bordpapier Paarse omslag met titel in groen en versiering in zwart. Tekeningen : Wilfredo Lam en Roberto Crippa. Typografie en lay-out: John Trouillard. 1971: Het verhaal ‘Albisola mare’ wordt opgenomen in de verhalenbundel ‘54 Vlaamse Verhalen’, deel 2, samengesteld door Marnix Gijsen en Karel Jonckheere.pp 143-149.		Antwerpen: Uitgeverij Ontwikkeling. -24p. Afmetingen: 23.50 x 17 (ingenaaid met katoenen koordje) Colofon: Deze beperkte uitgave Abisola Mare, Savona maakt deel uit van de eerste bundel Journal Brut door Ivo Michiels. Druk en clichés: Excelsior Antwerpen december 1959
1961	Dertien Vlamingen. (bloemlezing) Proza bijeengebracht en ingeleid door Ivo Michiels. Bijdragen van Herman Teirlinck, Marnix Gijsen, Gaston Burssens, Karel Jonckheere, Louis Paul Boon, Jan Walravens, Maurice d’Haese, Hugo Claus, Wim Meewis, Hugo Raes, Chris Yperman, Claude Krijgelmans, Marc Andries. Omslag en typografie: Karel Beunis GKf		Amsterdam: De Bezige Bij / Antwerpen: Uitgeverij Ontwikkeling . – 165p. Reeks: Literaire Pocket, LP 50 Afmetingen: 18 10.70 (pocket) Gedrukt in Holland door Mouton & Co, Den Haag
1963	Hedendaags: Galerij Drieghe te Wetteren, 9 februari 1963. (bibliofiele uitgave). Zeldzame bibliofiele uitgave van Galerij Drieghe in Wetteren, telkens gedrukt op 50 exemplaren naar aanleiding van haar poëziezondagen. Samen met Hugues C. Pernath en Guy Vandenbrande (beeldend kunstenaar)		Wetteren: Galerij Drieghe te Wetteren, 9 feb. 1963
1963	Frans Dille (essay) Bevat meerdere zwart wit afbeeldingen van litho’s van de graficus, een kort essay over Frans Dille (pp 7-9); Biografische en bibliografische not’s (pp 10-13		Antwerpen: Diogenes p.v.b.a. – Neirinck, z.j. -20p. Afmetingen: 23 x 16 (ingenaaid)
1963	Het boek Alfa (roman) Foto auteur: Gerald J. Dauphin. Eerste deel van de vierdelige Alfa-cyclus.		Amsterdam: De Bezige Bij. / Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. -142p. Reeks: Literaire Reuzenpocket LRP 47 Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Mouton & Co Den Haag
Vertalingen van Het boek Alfa 1965: Vertaald in het Duits door Georg Hermanowski als ‘Das Buch Alpha’. Uitgever: Suhrkamp, Frankfurt am Main  (Edition Suhrkamp; 121). 1967: Vertaald naar het Frans door Maddy Buysse als ‘Le livre Alpha’. Uitgever: Gallimard, Paris (Du monde entier). 1973: Vertaald naar het Pools door Anna M. Linke als  ‘Ksiega Alfa; Orchis militaris’. Uitgever: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW), Warszawa. 1979: Vertaald in het Engels door Adrienne Dixon als ‘Book alpha, and Orchis militaris’ Uitgever: Twayne Publishers, Boston (The Library of Netherlandic Literature; 11). 1994: Vertaald in het Servokroatisch door Ivana Šćepanović & Olivera Petrović van der Leeuw als ‘Knjiga Alfa’. Uitgeverij:  Prometej, Novi Sad. 2012: Heruitgave van de Engelse vertaling bij Green Integer te Los Angeles.
1964	Het verhaal van Joaco; De schildwacht. (verhalen) 1967: Vertaald naar het Frans door C. Loots, R. Couthier als Le récit de Joaco Uitgever: Julliard, Paris. 1976: Vertaald naar het Pools door Andrzej Dąbrówka als Szyldwach In: Literatura na swiecie, nr.3 (1976), p.188-199.		Antwerpen: Uitgeverij Ontwikkeling. -44p. Afmetingen: 16 x 9.75 (gebonden – kartonnen kaft) Colofon: ‘Het verhaal van Joaco’ behield zijn oorspronkelijke titel ‘De schildwacht’ heette aanvankelijk ‘Het verhaal van de dood’. Beide verhalen werden oorspronkelijk geïntegreerd in de roman “De ogenbank” (1953). Ze werden thans gebundeld en aan de relaties van de Uitgeverij S.M. Ontwikkeling aangeboden ter gelegenheid van de jaarwisseling 1964-1965.
1965	Antwerpen, stad aan de stroom. (tekst bij fotoalbum van F. Tas)		Tielt/Den Haag: Uitgeverij Lannoo.  -233 + 1 (uitslaand) p., 160 zw/w foto’s en 6 kaarten
1966	Het afscheid. (filmeditie) Met aantekeningen door Paul de Wispelaere. [Documentatie achterin en met een bijlage, Vragen en toepassingen, los toegevoegd]. Met een portretfoto van Ivo Michiels, 7 foto’s betreffende de film Het afscheid en een facsimile van een handschrift van Ivo Michiels voorin en met een zelfde portretfoto van Ivo Michiels op de voorzijde van het omslag.		Antwerpen: Uitgeverij S.M. Ontwikkeling. 112p. + 4 blz. met afbeeldingen +12 blz. bijlage. Afmetingen: 21 x 15.50 Reeks: Bibliotheek van Vlaamse Letteren, 14
1966	Verhalen uit Journal brut. Vijfde aanvullende druk 1ste onder deze vorm. Ontwerp: Karel Beunis.		Amsterdam: De Bezige Bij. / Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V. -111p. Reeks: Literaire Reuzenpocket LRP 196 Afmetingen: 19.75 x 12.50 (paperback) Druk: Bosch Utrecht
1968	Orchis Militaris. (roman) Ontwerp: Karel Beunis Foto auteur: J. Polak Tweede deel van de vierdelige Alfa-cyclus.		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -127p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Reeks: Literaire Reuzenpocket. – LRP. 240 Druk: Mouton & Co Den Haag.
Vertalingen van Orchis Militaris. 1968: Vertaald naar het Frans door Koenraad Tommissen als Orchis militaris. Uitgever: Comp’Act, Chambéry.  (Collection La Polygraphe). 1969: Vertaald in het Duits door Georg Hermanowski als Orchis militaris. Uitgever: Suhrkamp, Frankfurt am Main (Edition Suhrkamp; 364). 1973: Vertaald naar het Pools door Anna M. Linke als  Ksiega Alfa; Orchis militaris. Uitgever: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW), Warszawa. 1979: Vertaald in het Engels door Adrienne Dixon als Book alpha, and Orchis militaris Uitgever: Twayne Publishers, Boston (The Library of Netherlandic Literature; 11). 2012: Heruitgave van de Engelse vertaling bij Green Integer te Los Angeles.
1969	Beste … (met etsen van Schneider-Amandus).		Antwerpen: Contramine.
1971	Exit. (roman) Ontwerp: Karel Beunis Foto: Christiane Michiels. Derde deel van de vierdelige Alfa-cyclus.		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -133p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Reeks: Literaire Reuzenpocket. – LRP. 377 Druk: Mouton & Co Den Haag
1972	Boekmultipel Jef Verheyen, 40. (bibliofiele uitgave) Illustraties: Frank Filippi.		Antwerpen: Multi-Art Press International. -108p. Nederlandse, Franse, Duitse en Engelse tekst.
1973	Alechinsky. (essay) Tentoonstelling: Lens Fine Art [Antwerpen]. 1973/11/15 – 1974/01/12		Antwerpen: Lens Fine Art. Katalogus.
1973	Samuel, O Samuel. (experimenteel hoorspel) Ontwerp: Karel Beunis Foto: Christiane Faes Typografie: Tessa Fagel Deel “3 ½ “van de vierdelige Alfa-cyclus. Bevat de lees- en hoorteksten: Hoe laat is het ? (pp 7-54); Samuel o Samuel (pp 55-96); De madeliefjes, liefje, de madeliefjes (pp 97-136); Het laatste avondmaal (pp 137-173).		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -178p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Mouton & Co Den Haag. Samuel o Samuel werd geschreven in opdracht van de BRT en uitgezonden door BRT3 op 8 april 1973. Creatie op de bühne: Nieuw Vlaams Theater Antwerpen – november 1981
1973	Verhalen uit Journal brut. Vermeerderde uitg. van 1958 & 1966. Omslagontwerp: Pieter Brattinga. Omslagtekening: Titia Verwayen. Bevat: 1969-Babyblauw en suikergoedroos (pp 9-26); 1957-1959 – Ikjes sprokkelen (pp 27-60); Albisola Mare, Savona (pp 61-76); 1953-55 – Het verhaal van Joaco (pp 77-100); De schildwacht (pp 101-116); Straks om middernacht (pp 117-126); Nawoord (pp 127-130); Nawoord bij zesde druk (pp.131-132); Chronologie (pp 133-138).		Amsterdam: De Bezige Bij. -138p. Afmetingen: 20.10 x 13.70 (paperback) Reeks: DAR pocket nr 7
1975	Met Dieric Bouts: filmen met André Delvaux: een verslag.		Antwerpen: Uitgeverij Ontwikkeling. -24p.
1977	Een tuin tussen hond en wolf. (roman, filmscenario) Omslag: Christiane Faes / Tessa Fagel. 1982: Vertaald in het Slowaaks door Júlia Májeková als Záhrada medzi psom a vlkom. Uitgever: Tatran, Bratislava. 1986: Vertaald naar het Frans door Marie Hooghe als Femme entre chien et loup. Uitgever: Actes Sud, Arles. 1995: Vertaald naar het Servokroatisch door Ivana Šćepanović als Vrt izmedu psa i vuka. Film. Uitgever: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost), Novi Sad.		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -184p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Mouton & Co Den Haag
1977	Eugeen Laermans: tekst uit Van Ensor tot Permeke. (essay)		Antwerpen: De Sikkel. -3p.
1978	Construc. (bibliofiele uitgave) Vier woordillustraties van Ivo Michiels bij vier tekeningen op reflecterend zilverpapier van Mark Verstockt. Druk: teksten en tekeningen gezeefdrukt door Hedwig van Laer, Beveren. Lettertype: Helvetica. Papier: Hollands Register 200 g		Antwerpen: Ziggurat. Losbladig. Afmetingen: 33 x 33 cm. Oplage: 50 ex. en 10 ex. gemerkt A tot J. Kaft: losse katernen met witte omslag in een cassette bekleed met zwart papier, zilver opdruk. Omslag en cassette verzorgd door Binderij Pittoors, Wommelgem.
1979	Itinerarium. (poëzie, proza – bibliofiele uitgave) Tekst: Ivo Michiels / litho’s van Lismonde. 1981: opgenomen in Nieuw Vlaams Tijdschrift jg. 34/1 februari 1981 pp 468-475. Tekst electronisch beschikbaar bij DBNL		Aalst: Galerij S65. –[VII] dubbele bladen. Afmetingen:  56.40 x 38 (losbladig – in zwart linnen doos met titel in gouddruk) Colofon: ‘Deze uitgave bevat 4 litho’s van Lismonde en teksten van Ivo Michiels. De litho’s werden gedrukt op de handpersen van de Ateliers de litographie d’ art Arthur Robbe te Frameries. De tekst van Ivo Michiels werd gezet in de Helvetica, de typografie gebeurde bij de firma Loiseau n.v. te Brussel. De mappen werden vervaardigd in de ateliers Coffé-Miroir te Groot-Bijgaarden. Luc Claus verzorgde de vormgeving. Het geheel werd gerealiseerd in opdracht van August Hoviele. De oplage bedraagt 50 exemplaren, genummerd van 1 tot 50, en 5 exemplaren buiten reeks, genummerd van I tot V. Dit is nummer; ../50’
1979	Luister hoe dit beeld hoe die lijn hoe die kleur hoe dit vlak luister. (essays) Omslag: Lode Tibos. Photosetting – Verantwoordelijke uitgever Walter Soethoudt Perenstraat 15, 2000 Antwerpen.		Antwerpen: Soethoudt. -213p. Afmetingen: 20.50 x 14.50 (gelijmd)
1979	Dixi(t). (roman) Omslagontwerp Christiane Faes Vierde deel van de vierdelige Alfa-cyclus.		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -160p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Mouton & Co Den Haag
1983	De vrouwen van de aartsengel: journal brut. (Boek I) (roman) Omslag: Frits Stoepman 1984: Het verhaal ‘De toverberg in Sankt Seb’ werd tevens opgenomen in de bundel ‘Vlaamse verhalen na 1965’, samengesteld door Paul de Wispelaere. Uitg. Manteau, Antwerpen, pp.260-276. 1987: Vertaald naar het Frans door Marie Hooghe als Les femmes de l’archange, Journal brut, livre I. Uitgever: Actes Sud, Arles.		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -266p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Thieme Nijmegen
1983	De Gilliams-artikels. (essay)		Antwerpen: Het Kanon. -10p. Reeks: Het Kanon: tweede reeks van de bibliofiele serie. – Antwerpen; vol. 7
1985	Het boek der nauwe relaties Journal Brut (Boek twee) . (roman) Omslag: Frits Stoepman. 1990: Vertaald naar het Frans door Marie Hooghe als ‘Le livre des relations spirituelles, Journal brut livre II’. Uitgever: Actes Sud, Arles		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -280p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Groenevelt Landgraaf.
1987	Vlaanderen ook een land Journal Brut (Boek drie) . (roman) Omslag: Frits Stoepman / Ivo Michiels		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -315p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Groenevelt bv Landgraaf.
1989	Prima materia Journal Brut (Boek vier). (roman) Omslag: F. Hundertwasser / Rudo Hartman ‘Die fünfte Augenwaage’. 1996: Vertaald naar het Servokroatisch door Ivana Šćepanović als ‘Prima materia: Neugladeni dnevnik, knjiga cetvrta’. Uitgever:  Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost), Novi Sad.		Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België: Antwerpen: Uitgeverij Contact N.V.) -253p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Groenevelt bv Landgraaf.
1989	De man voor het venster. (verhaal) Met frontispice van Dan van Severen.		Wetteren : Academie Leon.(Drieghe) Afmetingen: 24.75 x 17.25 (geniet) Colofon: De man voor het venster, een tekst van Ivo Michiels, met een tekening van Dan van Severen, werd in de maand Maart van het jaar 1989 op honderd exemplaren gedrukt door de Academie Leon te Wetteren voor het plezier van medewerkenden en hun vrienden.
1991	Ondergrond bovengronds. Journal Brut (Boek vijf). (roman) Omslagfoto uit: M. Bertinetti, New York © White Star Editioni, Vercelli, Italië 1984.		Amsterdam: De Bezige Bij. -263p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Groenevelt bv Landgraaf.
1993	Schildwacht schuldwacht Journal Brut (Boek zes). (roman) Omslag: Rudo Hartman.		Amsterdam: De Bezige Bij. -325p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Groenevelt bv Landgraaf.
1995	Daar komen scherven van. Journal Brut (Boek zeven). (roman) Omslag: Rudo Hartman Christo © Het omhullen van de Reichstag in Berlijn als project. Foto: Gerald Dauphin.		Amsterdam: De Bezige Bij. -317p. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Groenevelt bv Landgraaf.
1997	Sissi. Journal Brut (Boek acht). (roman) Omslag: Eva Komkommer naar aanwijzingen van de auteur. Afgebeeld: Romy Schneider en Ivo Michiels. Foto (auteur): Gereld Dauphin.		Amsterdam: De Bezige Bij. -357p. Uitgave De Bezige Bij, postbus 7084, 10770 AD Amsterdam. Reeks: BB Literair. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Hooiberg Epe.
1999	De verrukking, een roman. Journal Brut (Boek negen). (roman) Omslag: Robert Nix Foto auteur: Chris van Houts.		Amsterdam: De Bezige Bij. -201p. Uitgave De Bezige Bij, postbus 7084, 10770 AD Amsterdam. Reeks: BB Literair.. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Hooiberg Epe.
2001	De mirakelen, Elizabeth, de mirakelen. Journal Brut (Boek tien). (roman) Omslag: Hollands Lof ontwerpers, Haarlem. Omslagillustratie: Pieter Brueghel, Met het hoofd tegen de muur.		Amsterdam: De Bezige Bij. -256p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Hooiberg Epe.
2007	Amandine of de duizend brieven van liefde. (compact Disc)		Brussel : De Buren. -1 compact disc. Reeks: Radioboeken. – Brussel; vol. 2007: 1
2010	Ivo Michiels: het literatuurkritische werk in Het Handelsblad. Eerste deel. Bezorgd door Bart Nuyens en Yves T’Sjoen.		Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) -511p. Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën, 17 Afmetingen: 24.00 x 16.00
2011	Mag ik spreken? Journal brut – een reconstructie. Spreken mag ik. Reconstructie – een Journal brut. Vormgeving: Esther van Gameren. Foto auteur: Roeland Fossen/HH Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge		Amsterdam: De Bezige Bij. 682p. Afmetingen: 21 x 13.50 (gebonden – dik kartonnen kaft met omslag) Druk: Clausen en Bosse, Leck

POSTUUM

2013	Maya Maya. (roman) Omslagontwerp: Esther van Gameren, naar een suggestie van Christiane Faes. Foto Auteur: Nikki Faes Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge		Amsterdam: De Bezige Bij. -104p. Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde kaft met stofomslag) Druk: Clausen en Bosse, Leck
2014	Ivo Michiels: het literatuurkritische werk in Het Handelsblad. Tweede deel. Bezorgd door Bart Nuyens, Yves T’Sjoen en Els Van Damme.		Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) -635p. Reeks: Literaire tekstedities en bibliografieën, 21

B.    BEKNOPT OVERZICHT PER GENRE

Poëzie

• Begrensde verten. (poëzie) 1946
• Daar tegenover. (poëzie) 1947

Romans

• Zo, ga dan…kronijk van een opvang.  (novelle) 1947
• Het vonnis.  (roman) 1949
• Kruistocht der jongelingen.  (roman) 1951
• Spaans Capriccio. (novelle) 1952
• De ogenbank. (roman) 1953
• Het afscheid. (roman) 1957
• Het verhaal van Joaco; De schildwacht. 1964
• Een tuin tussen hond en wolf.  (roman) 1977
• Maya Maya. (roman) 2013

Alfa cyclus

• Het boek Alfa (roman) 1963
• Orchis Militaris. (roman) 1968
• Dixi(t).  (roman) 1979
• Samuel, O Samuel.  (hoorspel) 1973
• Exit. (roman) 1971

Cyclus: Journal Brut

• Journal brut, Ikjes sprokkelen.  (verhaal) 1958
• Albisola Mare, Savona. Journal brut. (roman) 1959
• Verhalen uit Journal brut. 1966
• Verhalen uit Journal brut. Vermeerderde uitg. van 1966. 1973
• De vrouwen van de aartsengel: journal brut.  (roman) 1983
• Het boek der nauwe relaties. (roman) 1985
• Vlaanderen ook een land. (roman) 1987
• Prima materia. (roman) 1989
• Ondergrond bovengronds. (roman) 1991
• Schildwacht schuldwacht. (roman) 1993
• Daar komen scherven van. (roman) 1995
• Sissi. (roman) 1997
• De verrukking, een roman. (roman) 1999
• De mirakelen, Elizabeth, de mirakelen. (roman) 2001
• Mag ik spreken ? Journal brut – een reconstructie. Spreken mag ik. Reconstructie – een Journal Brut ? (2011)

Scenario’s

• De meeuwen sterven in de haven (1955)
• Het afscheid (1966) de verfilming van zijn roman
• Een vrouw tussen hond en wolf, dat Michiels onder de titel Een tuin tussen hond en wolf bewerkte en in 1977 in boekvorm liet verschijnen.

Scenario’s voor films over kunst

• Met Dieric Bouts van André Delvaux, waarvan hij de tekst als `verslag’ publiceerde in 1975.

Essays

• Frans Dille (essay) 1963
• Antwerpen, stad aan de stroom. (tekst bij fotoalbum van  F. Tas) 1965
• Alechinsky.  (essay) 1973
• Eugeen Laermans: tekst uit Van Ensor tot Permeke.  (essay) 1977
• Luister hoe dit beeld hoe die lijn hoe die kleur hoe dit vlak luister. (essays) 1979
• De Gilliams-artikels.  1983

Bibliofiele uitgaven

• Hedendaags: Galerij Drieghe te Wetteren, 9 februari 1963. (bibliofiele uitgave). 1963
• Boekmultipel Jef Verheyen, 40. (bibliofiele uitgave) 1972
• Construc. (bibliofiele uitgave) 1978
• Itinerarium. (poëzie, proza – bibliofiele uitgave) (met litho’s van Lismonde). 1979

C.  FILMOGRAFIE

1955	Meeuwen sterven in de haven. Regie & scenario: Rik Kuypers, Ivo Michiels, Roland Verhavert. Cast: Julien Schoenaerts (vreemdeling); Tine Balder (schippersvrouw); Piet Frison (schipper), Dora van der Groen (prostituee), Tone Brulin (pooier), GIGI (weesmeisje), Paul ’s Jongers, Miriam Verbeeck, Alice de Graef, Bob Kaesen, Panchita Van de Perre, Jenny Deheyder, Albert Van der Sanden, Genevieve Waeyenbergh, Marcel Philippe, Désiré Kaesen, Eric Peter. Muziek: Max Damasse, Jack Sels, Jos Van der Smissen, A. Casarès. Camera: Bob Sentroul, I. Mertens Duur: 94’   –  Zwart-wit  –  Nederlands gesproken Uitgave: Brussel: Koninklijk Belgisch Filmarchief. Reeks: Kroniek van de Vlaamse film, 1955-1990 vol. 5
1963	Albisola Mare, Savona (een verhaal uit zijn Journal brut – 1959) Documentary about the painters Lam, Crippa and Fontana. Regie: Roland Verhavert. Duur: 10’ –  Zwart-wit
1966	Het afscheid. (roman uit 1957) Regie: Roland Verhavert. Dialogen: Roland Verhavert, Ivo Michiels Cast: Petra Laseur (Laure); Julien Schoenaerts (Pierre Wesselmans); Senne Rouffaert (Jessen); Kris Betz (conducteur) ; Edward Deleu (Frenkel) ; Marlene Edeling (meisje) ; Bert Struys (kapitein); Pros Verbruggen (consul); Jack Sels (man in café) Muziek: Hans-Martin Majewski Camera: Herman Wuyts Productie: Visie Filmproductie (Brussel) Duur: 86’  –  Zwart-wit  –  Nederlands gesproken Bekroond tijdens het Festival van Venetië in 1966
1975	Dieric Bouts. Regie: André Delvaux. Naar een essay van Ivo Michiels Cast: Mounir Baaziz ; Jean-Claude Batz ; François Beukelaers ; Jean-Luc Bideau ; Jean Brismée ; Mathieu Carrière ; Roger Van Hool. Muziek ; Frédéric Devreese Productie : Belgische Radio en Televisie (BRT) Duur: 35’ –  Kleur
1978	EXIT 7   (naar het boek ‘Exit’ van Ivo Michiels uit 1971) Regie: Emile Degelin. Scenario: Emile Degelin, Ivo Michiels Cast: Peter Faber (Marc Dumont), Janine Bisschops (Eva Dumont), Robert Willekens (zoon van Marc), Jadwiga Jankowska (Pools meisje Jadwiga), Laura Gemser (stewardess), Johanneke van Kooten (vriendin), Paul Codde (antiekhandelaar), Fred van Kuyck (mosselman), Guido de Belder (kaper), Johny Voners (kaper), Yvonne van Hulst, Pierre Dubois, Ann Baekens, Regine Haegeman, Mieke Verheyden, Sofie van Remoortel, Bart Vanistendael, Colette Peeters, Peter Peersman, Suzanne Jorion, Michel Vicient. Camera: Constant Tresfont, Willy Stassen Muziek: Thijs Van Leer Duur:  95′  –  kleur  –  Nederlands gesproken. Belgisch-Nederlandse co-produktie.
1979	Een vrouw tussen hond en wolf. Regie: André Delvaux Scenario: Ivo Michiels , André Delvaux Cast: Marie-Christine Barrault (Lieve); Roger Van Hool (François); Rutger Hauer (Adriaan); Senne Rouffaer (Pastoor); Tine Balder (Tante Melanie); Raf Reymen (oom Georges) ; Hector Camerlynck (oom Odiel) ; Jenny Tanghe (Tante Anne) ; Janine Bischops ( Tante leontien) ; Johny Voners (Oom Nand) ; Bert André (Slager) ; Mark Bober (postbode) ; Brigitte De Man (meisje in dancing) ; Philippe Geluck (aangehouden man) ; Serge-Henry Valcke (Fietser/Gestapo man) ; Patrick Conrad (Fregoli) ; Mathieu Carrière (soldaat uit Duitsland) ; Yves Robert (werkman) ; Greta Van Langendonck (Nicht Suzanne) ; Lydie Cernini (Aline) ; Didier Ferney (Jongen in verzet) ; Yvonne Mertens (Buurvrouw) ; Simon Pleysier (Georges) ; Karel Vingerhoets (Soldaat) ; Mieke Verheyden (Buurvrouw) Muziek : Etienne Verschueren Duur : 111’   –  Kleur – Nederlands gesproken

D.  IVO MICHIELS IN VERTALING

DUITS

• 1960:  Der Abschied Duits / vert. uit het Nederlands door Annelotte Piper. Gütersloh: Sigbert Mohn. Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel:  Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
• 1965:  Das Buch Alpha Duits / vert. uit het Nederlands door Georg Hermanowski. Frankfurt am Main Suhrkamp  (Edition Suhrkamp; 121). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het boek Alfa. Amsterdam De Bezige Bij, 1963
• 1968:  Ja, General. Duits / vert. uit het Nederlands door Jürgen Hillner. In: Egoist, jrg.9 (1968) nr.15, Heft 2, p.40-42. Fictie, Vertaling van een keuze uit het werk.
• 1969:  Orchis militaris Duits / vert. uit het Nederlands door Georg Hermanowski. Frankfurt am Main: Suhrkamp (Edition Suhrkamp; 364). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1968.
• 1974:  Das Buch Alfa Duits / vert. uit het Nederlands door Gunter Balkhausen. In: Der Zasius: Zeitung des Club 55, nr.1 (1974), p.14-17. Fictie, Vertaling van een keuze uit het werk.

ENGELS

• 1979:  Book alpha, and Orchis militaris Engels / vert. uit het Nederlands door Adrienne Dixon. Boston: Twayne Publishers  (The Library of Netherlandic Literature; 11). Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel:  Het boek Alfa, Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963.
• 2012: Book alpha & orchis militaris Engels / vert. uit het Nederlands door Adrienne Dixon. Los Angeles: Green Integer;  Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1968. Inl. Egbert Krispyn.

FRANS

• 1967: Le livre Alpha Frans / vert. uit het Nederlands door Maddy Buysse. Paris: Gallimard, (Du monde entier). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het boek Alfa. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963.
• 1967:  Le récit de Joaco Frans / vert. uit het Nederlands door C. Loots, R. Couthier. Paris: Julliard; Fictie, Oorspronkelijke titel:  Het verhaal van Joaco; De schildwacht. Antwerpen: Ontwikkeling, 1964.
• 1968: Orchis militaris Frans / vert. uit het Nederlands door Koenraad Tommissen. Chambéry: Comp’Act, (Collection La Polygraphe). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1968. Voorw. Jan H. Mysjkin.
• 1986:  Femme entre chien et loup. Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Arles: Actes Sud. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Een tuin tussen hond en wolf. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977.
• 1987:  Les femmes de l’archange, Journal brut, livre I. Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Arles: Actes Sud. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  De vrouwen van de aartsengel, Journal brut, boek één. Amsterdam: De Bezige Bij, 1983.
• 1990: Le livre des relations spirituelles, Journal brut livre II. Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Arles: Actes Sud (Lettres Néerlandaises). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het boek der nauwe relaties, boek II. Amsterdam: De Bezige Bij, 1985.

HONGAARS

• 1984:  A búcsú Hongaars / vert. uit het Nederlands door Béla Szondi. Budapest: Európa. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.

POOLS

• 1967:  Pozegnanie Pools / vert. uit het Nederlands door Maciej Chelkowski. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
• 1973: Ksiega Alfa; Orchis militaris Pools / vert. uit het Nederlands door Anna M. Linke. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy (PIW). Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel:  Het boek Alfa, Orchis militaris. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963.
• 1976:  Szyldwach Pools / vert. uit het Nederlands door Andrzej Dąbrówka. In: Literatura na swiecie, nr.3 (1976), p.188-199. Fictie, Vertaling van een keuze uit het werk.

SLOWAAKS

• 1982:  Záhrada medzi psom a vlkom Slowaaks / vert. uit het Nederlands door Júlia Májeková. Bratislava: Tatran. Fictie, gebonden. Oorspronkelijke titel:  Een tuin tussen hond en wolf. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977.

SERVOKROATISCH

• 1990:  Rastanak. Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. Beograd: Knjizevne Novine. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het afscheid. Amsterdam: Standaard, 1957.
• 1994:  Knjiga Alfa. Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović, Olivera Petrović van der Leeuw. Novi Sad: Prometej. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Het boek Alfa. Amsterdam: De Bezige Bij, 1963. voorw. Ivana Scepanovic.
• 1995: Vrt izmedu psa i vuka. Film Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. Novi Sad: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Een tuin tussen hond en wolf. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977.
• 1996: Prima materia: Neugladeni dnevnik, knjiga cetvrta. Servokroatisch / vert. uit het Nederlands door Ivana Šćepanović. Novi Sad: Prometej (Biblioteka Holandsko-flamanska knjizevnost). Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel:  Prima materia: Journal brut, boek vier. Amsterdam: De Bezige Bij, 1989.