MONIKA VAN PAEMEL

Poesele, 4 mei 1945

Schrijfster van romans, lange tijd een artistiek boegbeeld van de feministische beweging,

BIOGRAFIE

4 mei 1945: Geboren te Poesele (Oost-Vlaanderen).

Moeder, Irène Verhoye, is uit Antwerpen gevlucht voor de ‘vliegende bommen’ V1 en V2, om in rust bij haar familie te bevallen. Het wordt een moeilijk ‘tang’ bevalling en de baby krijgt een nooddoop.
Vader, Alfons van Paemel, is een aannemer van bouwwerken te Antwerpen, bedrijfsleider bij zijn moeder Leontine Verbruggen.
Poesele is het nabuurdorp van Nevele, waar Cyriel Buysse die ‘Het gezin van Paemel’ schreef vandaan kwam, waardoor de familie aan vaderskant voorgoed de pest aan schrijvers heeft gekregen.
Monika verblijft hoofdzakelijk in het landelijke Poesele en gaat aldaar naar de dorpsschool.

1954-56: Op negenjarige leeftijd kreeg ze een hersenontsteking (mogelijk als gevolg van geboortetrauma). Zij verblijft twee jaar in het St.-Lukasziekenhuis te Ekeren.

1956-58: Herstelperiode in het grensdorp Essen, ten noorden van Antwerpen, bij ‘Tante Mie’ en ‘Willem’ (de familie Konings-Goossens)

Tijdens deze periode krijgt ze privé-lessen van paters Redemptoristen (een college met kostschool voor jongens). Leest de boeken uit hun bibliotheek.

1959 – 62: Op haar veertiende gaat van Paemel op kostschool in het Heilig Graf in Turnhout, waar ze handelswetenschappen studeert om later in het familiebedrijf te werken.

Maakt die studies niet af. Begint te schrijven. Ze wint een opstelwedstrijd waarna haar werkstuk gepubliceerd wordt in ‘Nieuw Vlaams Tijdschrift’

1963: Huwt met Theo Butzen. Het paar vestigt zich in Boechout, bij Lier.

1964: Geboorte van Saskia Butzen.

1967-1971: Werkt in het bedrijfsleven.

1968: Geboorte van Hendrika Butzen.

1969: Debuteert met twee gedichten in het Nieuw Vlaams Tijdschrift: ‘Ma soeur, van lang voor ’t concilie’ en ‘Mensen met grote geesten’.

De gedichten zijn vrij pamfletachtig en getuigen van een persoonlijk verzet tegen de verstarde maatschappelijke normen. Vooral het tweede (proza)gedicht is zeer polemisch en representatief voor de jeugdige rebellie tegen hen die haar leven besturen. Resoluut wordt gekozen voor een individueel en gelukkig leven: “Zo wil ik naakt door de straten lopen: een privé betoging” want “ik ben alleen maar een mens gemaakt om vrij gelukkig te laten leven”.

Haar 2 debuutgedichten kun je lezen op de website van DBNL (klik hier)
Elders publiceerde sporadisch Van Paemel meer poëzie:
- Dietsche Warande & Belfort, 1972, CXVII, p. 30
- Chrysallis (tijdschrift), 1979, nr. 4, pp 61-62
- Roepen om de dag/Appel au jour. Gedichten en verhalen van Nederlands- en Frans-Belgische schrijvers bij elkaar gebracht in het raam van de campagne tegen politieke moorden. Leuvense Schrijversactie i.s.m. Amnesty International Belgium, 1983 (Cahier nr. 38), p. 72-89.

Vanaf 1970: Voltijds schrijfster.

Jaren ’70: Aktief in de vrouwenbeweging.

Eind van de jaren zeventig was ze in Nederland een gewaardeerde medewerkster aan het TROS-programma “Week in Week uit” dat zich vooral tot de huisvrouw richtte. Ze werkte mee aan programma’s voor de Nederlandse VARA en de BRT-radio en werkte mee aan radioprogramma’s in België en Nederland.
Ze is medeoprichter en een tijdlang voorzitter van de Belgische afdeling van PEN, een internationale schrijversorganisatie die opkomt voor de vrijheid van meningsuiting van schrijvers.
Geëngageerd in de “Werkgroep Schrijversbelangen”: verdediging van de belangen van de auteur, met name de invoering van het leenrecht.

Ze is meter geweest van de Belgische vzw Balkanactie. Haar bezoek aan Sarajevo samen met hulpverleners resulteerde in 2000 in Het verschil, een reisverhaal met mijmeringen over de wereldoorlogen.

Lange tijd geldt ze als een artistieke boegbeeld van de feministische beweging. Haar vrouwelijke personages fulmineren tegen de patriarchale orde, de onderdrukkingsmechanismen en het machtsmisbruik van mannen.

1971: Haar eerste roman Amazone met het blauwe voorhoofd wordt bekroond met de debuutprijs van de V.B.V.B.

De literaire kritiek erkent meteen haar talent. Ze wordt geprezen om haar gedurfde poëtische stijl, groot associatief vermogen en de kwetsbare maar trotse toon.
Deze debuutroman is een zoektocht naar haar eigen identiteit en een pogen tot ontsnappen aan de kleinburgerlijkheid. Centraal staat vooral een zelfbewuste vrouwelijke hoofdpersonage dat haar rechten opeist. Evenmin als de papegaai waaraan in de titel wordt gerefereerd, zal zij haar mond niet houden.

1974: Publicatie van haar tweede roman ‘De confrontatie’. die nogal chaotisch is opgebouwd, zodat de thematische gegevens (de zelf-exploratie, waarmee in Amazone… werd begonnen ) ei zo na in de mist van een bewust opgezet vormexperiment dreigen te verdwijnen.

Maar het boek is niet onbelangrijk in de evolutie van het werk van Van Paemel, want de vrouw zal steeds belangrijker worden en omdat zij reeds onbewust haar meesterwerk aankondigt:
- “Ik zat volkomen leeggepompt achter mijn tafel en keek met een soort koele wanhoop naar die berg papier en al die vergeefse woorden. Want ik wist plotseling heel zeker dat de hele zaak een vergissing was en dat ik nooit de moed, hettalent of het genie zou kunnen opbrengen om het boek te schrijven dat ik al die jaren ergens in mijn ingewanden heb meegesleurd” (p. 118)

1975: Het manuscript van de roman “Marguerite” krijgt de Provinciale Prijs voor Letterkunde van de provincie Oost-Vlaanderen.

1976: Publicatie van “Marguerite”, een hommage van de verstelster aan haar grootmoeder, die uit het portret naar voren treedt als een feministe avant la lettre, een monumentale vrouw, die met matriarchaal machtsvertoon haar man, haar zonen en werklui flink onder de duim hield.

“Ze maakt mij en vernielt mij. Ze ontneemt mij elke illusie en geeft me waardigheid. Ze verwerpt mij en pijnigt mij en neemt me op, alles in dezelfde beweging. Ze kwelt mij met mijn domheid, ze plaagt me met wat ik weet. Ze weet alles beter, en is onuitstaanbaar. Ze schudt mij soms heel ruw wakker. Maar ze laat me niet los. En zo is het altijd gebleven.” (p. 50-51)

In feite is deze roman het sluitstuk van een soort trilogie die de twee voorgaande romans omsluit. Haar stijl versobert, weg is de jeugdlyriek van de vroege jaren 70. Thematisch vinden we hier reeds summier de maatschappijkritische gedachtengang die de aanzet zal worden tot De vermaledijde vaders: Marguerite, de bikkelharde en zelfs cynische , op alle vlakken dominerende grootmoeder, is zo geworden onder de drang van de sociale, economische en morele omstandigheden.

1977-1981: Werkt in Brussel en Hilversum mee aan radio- en TV-programma’s.

1984: Maakt deel uit van de redactie van het tijdschrift Handen (1984- 1989) waarvan de hoofdredactie berust bij Bertien Buyl en Gabriëlle Demedts.

1985: Ook hoort ze bij de adviesraad van het nieuwe literair-culturele tijdschrift Sarafaan (1985-1986) uitgebracht door de feministische uitgeverij Sara.

1985: De jongste dochter, Hendrika, overlijdt.

Ongeveer een decennium lang verschijnen er geen romans, maar onverdroten werkte ze in deze periode aan haar magnum opus, haar proeve van meesterschap in de literatuur: De vermaledijde vaders.

1986: “De vermaledijde vaders” (1985), een werk van 400 bladzijden, wordt bekroond met

Literaire prijs Dirk Martens van de stad Aalst;
Prijs van de Vlaamse Provincies in 1986;
Prijs voor letterkunde van de Stad Antwerpen (1987):
Belgische Staatsprijs Verhalend Proza (1987);
Prijs van de Vlaamse lezer (1988).

Vertalingen in het Duits, Frans en Zweeds.

Over De Vermaledijde vaders als voorbeeld van écriture féminine, lees :

De subversieve schriftuur van Monika van Paemel.– Karen Couck. pp. 62-67. –
In: Gynaika / eindred. Hilde De Keyser, Hilde Keteleer. – Sint-Niklaas : Deus ex Machina, 1996 RoSa-bibnr. GIV2a/0186
RoSa’s interview met Monika Van Paemel in 1997, lees :
- Tussen taal en werkelijkheid : het geëngageerde schrijverschap van Monika van Paemel. – Caroline Claeys ; Els Schuurmans . – In: UITGELEZEN ; jaargang 03 : nr 01 (1ste tr 1997), p. 2-16

1987 tot 2000: Voorzitter van PEN Vlaanderen

1988: Publicatie De eerste steen. Novelle

1989 tot 2002: Bestuurslid en vicevoorzitter van het Vlaams Fonds voor de Letteren.

Daarnaast is ze lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde en bestuurslid van cultureel tijdschrift De Gids.

1991-92: Gastdocente Rijksuniversiteit Groningen.

1992: De eerste steen. Roman

De eerste steen is een uitgesproken ‘vrouwelijke roman’, waarin de mannen een duidelijk ondergeschikte rol spelen, maar waaruit ook het expliciete protest tegen de ‘heren’ uit de vorige romans is verdwenen.
Het is tegelijk een breuk met en de voortzetting van de eerste reeks romans die eindigde met ‘De vermaledijde vaders’. Een breuk omdat het probleem van de historische continuïteit hier wordt behandeld onder de hoek van het geslacht en niet van de afstamming, wat een diepere en nieuwe dimensie toevoegt aan haar oeuvre en schrijverschap. De thematische continuïteit schuilt in het thema van de dood, in haar vorige romans gerelateerd aan de vader die meevecht in oorlogen die het leven vernietigen, hier gerelateerd aan de dood van een kind dat opgroeide in een veilige cocon van huiselijkheid.

1993: Bij Koninklijk Besluit van 16 juli 1993 ontvangt zij de adellijke titel van barones en mag zij zich Monika, Barones van Paemel noemen.

Wapenspreuk: ‘Het Woord Getrouw’
Na Cyriel Buysse in 1932 is Monika van Paemel de tweede auteur uit het Land van Nevele die tot de adelstand werd verheven.

Latere boeken zijn Rozen op ijs (1997), Celestien (2004), De koningin van Sheba (2008) en Weduwenspek (2013), waarmee de feministische thematiek uit Marguerite weer opgenomen werd. Haar belangrijkste werk is gebundeld in Het gezin Van Puynbroeckx (2008).

2013: Publicatie van de roman Weduwenspek

‘Zevende verdieping, Olivia, smeltend tussen hemel en aarde, zweet loopt tappelings over haar lijf, verkilt zonder te verfrissen. De zon heeft de godganse middag het raam bestookt, de jaloezieën konden nauwelijks de hitte temperen. Het zijn de hondsdagen, juli in het zenit, tijd voor zee en strand, het laatste wat ze wil is vastgekluisterd zijn aan een sterfbed.’
Jarenlang heeft Olivia haar echtgenoot niet gezien – tot ze naar het ziekenhuis geroepen wordt omdat hij nog maar enkele uren te leven heeft. Naast hem, in een grauwe kamer vol medische apparatuur, herinnert ze zich de ruzies, het geweld, de vernedering.
Weduwenspek is een roman over schaamte, schuldgevoel, woede en rouw, over wat rest als alle liefde is verdwenen.

BEKRONINGEN

In het begin van haar carrière wordt ze bijzonder geapprecieerd, vooral in Nederland. Haar recentere werk krijgt nogal wat kritiek. Voor Celestien; de gebenedijde moeders uit 2004 wordt Van Paemel zelfs genomineerd voor de Gouden Doerian.

1972: Beste literaire debuutvoor ‘Amazone met het blauwe voorhoofd’.
1975: Literaire prijs van Oost-Vlaanderen voor het manuscript van ‘Marguerite’.
1985: Literaire prijs Dirk Martens van de stad Aalst voor de roman ‘De vermaledijde vaders’.
1986: Prijs van de Vlaamse provincies voor ‘De vermaledijde vaders’
1987: Literaire Prijs van de stad Antwerpen voor ‘De vermaledijde vaders’
1987: Driejaarlijkse Staatsprijs voor proza voor ‘De vermaledijde vaders’
1988: Prijs van de Vlaamse lezer voor ‘De vermaledijde vaders’

OVER HAAR WERK

De in hoofdzaak feministisch getinte romans van Monika Van Paemel zijn geschreven in een experimentele, associatieve stijl waarin verhaal en subjectieve ervaringen samenvloeien tot een sterke eenheid. Het zoeken naar de eigen identiteit als individu in de gemeenschap en als vrouw in een mannenmaatschappij komt permanent tot uiting.

“Taal is een anker in de werkelijkheid. Wie een God zoekt die je het zwijgen oplegt is als een verliefde vrouw die niet neter weten wil.” (Uit: De vermaledijde vaders).

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

Monika van Paemel – dbnl · digitale bibliotheek voor de …
Monika Van Paemel geadeld
Monika van Paemel – Wikipedia (met foto van haar geboortehuis)
Monika van Paemel – RoSa.

Referenties

Annelies Passchier, Weerwoord als wapen, als schild. Monika van Paemels ‘schrijverspersona’. Pp. 78-94. In: Als een wilde tuin : schrijfsters in Vlaanderen 2 / red.: Lisette Keustermans; red.: Brigitte Raskin. Amsterdam : Meulenhoff ; Antwerpen : Manteau, 1996. – 279 p. : ill.. (Schrijfsters over Schrijfsters)

SMAAKMAKER

DIETRICH

Er is veel te vergeten, maar het lukt je niet altijd.
…
Het waren mooie bomen. Nu zijn ze in mootjes gemalen. En die zullen niet op de mag liggen van de boer die ze eruit werkte. Dat is de ellende van het fijnbesnaard zijn, wat alleen maar betekent snaren hebben waar anderen op kunnen tokkelen. Ben ik bespeeld en in hoeverre hebben mijn klanken beantwoord aan het verwachte ? Ach, Dietrich, en het liedje van de eerste liefde.
…
Dat hele begin, hoe jij daar stond in de regen, naast de kronkeloprit van de autostrade. Een jonge hond.
…
Iemand zei, waarom nemen we die Duitser mee, een vreemde ? Maar jij zat naast mij. Ik kende reeds je geur. Je afgewende blik. Zet je rugzak maar neer, zei ik. Je was wat schuw, wilde niet hinderen. Het hindert helemaal niet, plaats genoeg, herhaalde ik. Ja, zei je, mooie wagen. En dat beviel me niet. Ik haatte die auto. Er was niets dat jou verplichtte zo onderdanig overwonnen over een auto te praten. Het is de mijne niet, zei ik bits. Onthutst zweeg je.
…
En wist je niet dat een rugzak een kleinere ballast is dan een Amerikaanse wagen ?
…
Waarom moet een oorlog gewonnen worden ¸waarom overwinnaars, overwonnenen ? Kankergezwel voor de volgende uitbarsting.
…
Jij bent een schim, een schaduw, een plukje verborgen brieven, met heel veel dromen tussen de zinnen. Besta je nog, zouden we elkaar na al deze tijd nog terug willen zien ?
…
Ik kan maar één keer geboren worden en dat is al één keer teveel.
…
Soms denk ik, ik weet niets meer, ik ben alles vergeten, ik ben vrij. Maar om mij heen is altijd de geur van de herinnering, dit aroma bedriegt niet, want het doet pijn. De vreugde en de liefde kunnen bedrog zijn. Maar de pijn slechts zelden.
…
Met jou in de verlaten wereld van onze onmacht even maar echt zijn. Glimlach je nu ? Waarom heb ik bij jou altijd het gevoel dat alles kan, dat ik me niet hoef te verschansen of te verdedigen ? Wat denk je, wat voel je ? Ik schrijf over mezelf aan jou. Ik schrijf m’n eenzaamheid weg. Zelfs jouw antwoord is niet noodzakelijk. Ik kan je altijd schrijven.
…
Wij zijn zoals de Joodse soldaat met een geweer waar Shalom op gegrift staat. De ene dode roept de andere op. Wij zijn de verminkten. Altijd bereid terug te slaan, zelfs als het niet nodig is. Want wij kennen de vrees, overal, in iedere vriend, in onze kinderen, in onze liefde. Ik ben bang.
…
Ik schrijf om de angst te bezweren, als een kind dat zingt in het donker. Al mijn zekerheden zijn verdwenen, alleen de pijn blijft en groeit en ik ben zieker dan ik ooit geweest ben. Wantrouw mij als ik lach. Ik kan alleen lachen tot ik huil.

Uit: Amazone met het blauwe voorhoofd. 1971

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

Monika Van Paemel publiceerde ook verhalen in verzamelbundels. Een proeve van overzicht vindt u in de rubriek Literaire bijdragen in verzamelbundels na het chronologisch overzicht.

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel – Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
Literatuur Vlaanderen Vertalingendatabank

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1971	Amazone met het blauwe voorhoofd. (roman) Prijs voor het beste literaire debuut 1972 Omslagontwerp: Stefan Mesker		Amsterdam-Brussel: Elsevier. -111p. Reeks: Elseviers Literaire Serie vol 1971:4 – o.l.v. Angèle Manteau. Afmetingen: 20 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
1974	De confrontatie. (roman) Foto omslag: Paule Pia *1986*: 2^de druk bij Meulenhoff, Amsterdam. (paperback)		‘s-Gravenhage-Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar. -152p. Reeks: Nijgh & Van Ditmar paperbacks ; vol 138 Afmetingen: 20 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
1976	Marguerite. (roman) Literaire prijs van Oost-Vlaanderen (manuscript van Marguerite) Omslagfoto naar een schilderij van Claude Julien voorstellende Marguerite Luchard. Arles-Collectie van het Museon Arlatan Omslagontwerp: Nick Wensing *1976:* 2de druk bij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar. *1985:* 3de herziene druk bij Meulenhoff Amsterdam, paperback, 125p. Omslagillustratie: Claude Jullien. Foto achterzijde: Chris van Houts		‘s-Gravenhage-Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar. -121p. Reeks: Nijgh & Van Ditmar paperbacks ; vol 182 Afmetingen: 20 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Vertaling *2009:* Vertaald in het Sloveens door Boris A. Novak als ‘ Uitgever: Ljubljana: Studentska zalozba, 2009 (Beletrina; 227).
1985	De vermaledijde vaders. (roman) Omslagillustratie: Jean Jacques Bachelier (1724-1806) “La charité Romaine au Cimon, dans la prison, allaité par sa fille”. Collectie Ecole des Beaux Arts, Paris. Foto achterzijde: Chris van Houts. Grafische vormgeving: Joost van de Woestijne. *2000:* 10^de druk bij Meulenhoff.		Amsterdam: Uitgeverij Meulenhoff bv. -422p. Reeks: Meulenhoff Editie E767 Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Vertalingen: *1989:* Vertaald in het Zweeds door Per Holmer als ‘Fäders förbannelse’. Uitgeverij Forum, Stockholm. *1990:* Vertaald in het Frans door Marie Hooghe als ‘Les pères maudits’. Uitgeverij: Actes Sud, Arles. *1993:* Duitse vertaling door Maria Csollány als Verfluchte Väter . Uitgever Klett-Cotta, Stuttgart.- 407p.
1988	De eerste steen. (novelle) Omslagillustratie: René Magritte, ‘Passiebloem’ (detail) © Erven Magritte c/o Sabam		Antwerpen: Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen vzw. -30p. Afmetingen: 21 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Colofon: Met medewerking van de Nederlandse Taalunie ‘De eerste steen’ werd door Uitgeverij Meulenhoff geproduceerd. Dit boek werd u ten geschenke aangeboden door uw boekverkoper ter gelegenheid van de Vlaamse Boekenweek 1988. Drukkerij Govaerts Schoten
1992	De eerste steen. (roman) Omslagillustratie: Paul Klee “Rote und Weisse Kuppeln” (1934) Grafische vormgeving: Joost van de Woestijne Foto achterzijde omslag: Niels Donckers *Maart 1992:* 1ste en 2^de druk *1992:* 3^de en 4^de druk *September 1993:* 5e druk, bij Meulenhoff, Amsterdam Paperback; 278pp *1997: Uitgave in de reeks Rainbow pocket. 2005:* 6de druk bij Em. Querido, Amsterdam		Amsterdam: J.M. Meulenhoff bv. -278p. Reeks: Meulenhoff Editie E1047 Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk Groenevelt, Landgraaf. Vertalingen: 1994: Vertaald in het Zweeds door Per Holmer als ‘Den första stenen’. Uitgeverij: Forum, Stockholm. *1995:* Vertaald in het Duits door Maria Csollány als ‘Der erste Stein’. Uitgever: Klett-Cotta, Stuttgart.
1992	De nevel van den tijd. (bijdrage in gelegenheidsuitgave) Uitgave ter gelegenheid van de Nacht van het Boek 1992 in Tilburg, met werk van Hugo Claus, Monika van Paemel, P.F. Thomése, Marja Brouwers, Eddy van Vliet, Johan Anthierens, Leonard Nolens, A.F.Th. van der Heijden, Remco Campert en Jan Siebelink.		Tilburg : Stichting J.H. Leopold / Gent : Poëziecentrum. -120p.
1993	Het wedervaren: een verslag Omslagillustratie Gustave Courbet, ‘La Femme au Podoscaphe’, 1865 Grafische vormgeving: Joost van de Woestijne Foto achterzijde omslag: Gerald Dauphin. ‘Het wedervaren’ is voortgekomen uit een zelfgesprek dat Monika van Paemel, op uitnodiging van het programma ‘De andere wereld’ van de IKON-radio, op band heeft ingesproken en dat in de zomer van 1992 in twee afleveringen werd uitgezonden.		Amsterdam: J.M. Meulenhoff bv. -114p. Reeks: Meulenhoff Editie E1301 Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Nota: De tekst vanaf pagina 100 tot het slot verscheen in een andere versie in het Verdriet-nummer van De Gids (nr. 3/4, 1992), en in:De nevel van de tijd. – Tilburg : Stichting J.H. Leopold / Gent : Poëziecentrum, 1992.
1995	Antwerpen, geschilderd en geschreven. Een symbiose. (gelegenheidstekst) Uitgave ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van de oprichting van de Kredietbank met een gelegenheidstekst van Monika Van Paemel. De grafische vormgeving werd verzorgd door Roger Vandaele en André Goezu. Bevat naast de losbladige uitgave eveneens vijf extra aquatinten, vier koperplaten, een map met een toespraak van A. Vertongen (gedelegeerd bestuurder Kredietbank) en een kopie van het verhaal van Monika van Paemel, het programmaboekje, briefwisseling tussen allerlei betrokkenen aangaande het project “60 jaar Kredietbank”, twee tentoonstellingsfolders van André Goezu, één omslag met twee foto’s (met Monika Van Paemel), en een biografische nota van Monika Van Paemel en André Goezu.		Antwerpen: Kredietbank. – [Z.p.] : ill. Het geheel in blauwe, linnen een foedraal. De cassette en de band werden vervaardigd door Boekbinderij Jansen te Edegem Oplage: 110 exemplaren, telkens in het colofon gesigneerd door auteur en kunstenaar, zijnde 60 exemplaren (nrs. 1-60) gereserveerd voor de Kredietbank, 40 exemplaren (nrs. I-XL) bestemd voor de handel, en 10 exemplaren (nrs. A-J ) gereserveerd voor de auteur en de etser.
1997	Rozen op het ijs. (roman) Omslagillustratie: Piet Mondriaan, “Roos”, waterverf 1908 Vormgeving omslag: Joost van de Woestijne Vormgeving binnenwerk Zeno Foto op de achterzijde omslag Gerard Dauphin *September 1997:* 2^de druk, in de Meulenhoff Editie, 1997 E1514 Afmetingen: 21.50 x 14 (paperback) *1998:* 3^de druk Meulenhoff, Amsterdam.		Amsterdam: J.M. Meulenhoff bv. -416p. Reeks: Meulenhoff Editie 1514 Afmetingen: 21.50 x 14 (gebonden met stofomslag) Vertaling 1999: Vertaald in het Zweeds door Per Holmer als ‘ Rosor på ‘ Uitgeverij: Forum, Stockholm.
2000	Het verschil. Een geschiedenis. (reisverslag) Vormgeving omslag: Steven Boland. Foto op achterzijde omslag: Gerald Dauphin. Omslagillustratie: © Ivan Generalić, ‘Spelende paarden’, olieverf op glas, 1959. Collectie Hrvatski muzei naivne umjetnosti, Zagreb, Kroatië.		Amsterdam: J.M. Meulenhoff bv. -285p. Reeks: Meulenhoff Editie E 1665 Afmetingen: 21 x 14 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Vertaling 2003: Vertaald in het Sloveens door Boris A. Novak. Als ‘Razlika’ Uitgeverij: Mladinska knjiga, Ljubljana,
2002	Het kind met de alwetende ogen: over kinderen in oorlogsgebieden en kindsoldaten. (non-fictie) Fotoboek met korte teksten.		Amsterdam: J.M. Meulenhoff bv. -87p. Afmetingen: 24 x 16 (ingenaaid – kaft met flappen)
2004	Celestien. De gebenedijde moeders. (roman) Vormgeving omslag: Robin Uleman Copyright logo op voorzijde omslag: © erven Jeanne Lanvin s.a. Foto achterzijde omslag: Maîtrise		Amsterdam: Uitgeverij Aeropagus (J.M. Meulenhoff). -542p. Afmetingen: 21.50 x 14 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2006	Te zot of te bot. (essay) Omslag Anneke Germers Foto auteur: Maîtrise		Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij bv. -63p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2008	De koningin van Sheba. (roman) Omslag Anneke Germers Omslagbeeld Balthus, Thérèse rêvant, c/o Pictoright Amsterdam 2008 Foto auteur: Firmin de Maître		Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij bv. -406p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2008	Het gezin Van Puynbroeckx. (omnibus) Omslag: Anneke Germers. Omslagbeeld: Balthus, Les enfants Blanchard, c/o Pictoright Amsterdam 2008 Musée Picasso/The Bridgeman Art Library. Foto auteur: Firmin de Maître. Bevat: Marguerite (pp 9-90); De vermaledijde vaders (pp 91-506) ; Celestien (pp 509-991) Marguerite: eerste druk, 1976; vijfde druk 2008. /De vermaledijde vaders eerste druk 1985; twaalfde druk 2008;/ Celestien eerste druk 2004; derde druk 2008.		Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij bv. -992p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2013	Weduwenspek. (roman) Omslag: Anneke Germers Omslagbeeld: Edward Steichen/Vanity fair/ Condé Nast Archive. © Condé Nast Foto auteur: Boris A. Novak Boekverzorging: Hannie Pijnappels		Amsterdam, Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij bv. -285p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)

Literaire bijdragen aan tijdschriften

Monika Van Paemel werkte als redacteur bij “De Gids”.
Monika van Paemel publiceerde gedichten in Nieuw Vlaams Tijdschrift (1969/9); Dietsche Warande en Belfort (1972/1)
Allerlei bijdragen aan de cahiers van Amnesty International, P.E.N.-Tijdingen, De Tijd, Vrij Nederland en Vrouwenagenda (1983);
Verhalen en essays in Literair akkoord 16; Nieuw Vlaams Tijdschrift; De Vlaamse Gids; Land van Nevele; Heibel; Lef 7; Dietsche Warande en Belfort; Kunst & Cultuur; De Gids.

Literaire bijdragen in verzamelbundels en tijdschriften

Ruim gesprokkeld maar onvolledig

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1969	Twee gedichten.		Nieuw Vlaams Tijdschrift, jg. 22, november 1969 pp 854-855.
1972	Twee gedichten		In: Dietsche Warande en Belfort, jg. 117, 1972, 1, p. 30.
1972	Over spelling.(essay)		In: Lode Craeybeckx, Sluipmoord op de spelling. pp 85-87 Amsterdam-Brussel: Elsevier
1972	Zelfportret met juwelendoos		In: Dietsche Warande &Belfort, 1972, CXVII, pp 645-650 In: Literair Akkoord. Utrecht-Antwerpen,Bruna, 1973, pp 98-105
1973	Wij, schrijvers.		In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, 1973, XXVI, pp 515-517.
1974	De arcaden van het Schoonselhof. (verhaal)		Uit de bundel: De kortste verhalen en gedichten. pp. 152-154. Uitgever: Antwerpen: Walter Soethoudt. – 233p. Walter Soethoudt (ed.) Afmetingen: 18.70 x 12.50 (gebrocheerd)
1976	De eerste keer		In: Eksit, 1975-76, V, nr. 2 p35.
1977	De stilte van de grote dagen. (verhaal)		Uit de bundel: Vrouwen in Vlaanderen schrijven nu. pp.313-324. Uitgever: D.A.P. Reinaert Uitgaven – Zele. -433p. Afmetingen: 21 x 13.50 (gebonden – geïllustreerde harde kaft)
1979	Hedendaags feminisme. 2 Lieve Renate		In: Heibel, 1979, XIV, pp 59-61.
1979	Het oudste beroep ter wereld is dringend aan reorganisatie toe.		In: Opzij, 1979, VII, nrs. 7-8, pp 41-43.
1979	Wat nu Boerdam ?		In: Nieuw Vlaams Tijdschrift, 1979, XXXII, pp 475.
1979	Tekst ter voorbereiding van: “Die vermaledijde vaders”.		In: Chrisallis 3, 1979, pp 35-42.
1980	Is dat nu mijn schoon Belgenland ?		In: Vrij Nederland-kleurkatern, 7 juni 1980, pp 29-32
1981	Moeder, waarom schrijven wij ?		in: Lef, 7 maart 1981 pp 19-33.
1982	Gebrek aan zolderkamers ?		In: Het moment. Supplement voor de Letteren, Amsterdam, Meulenhoff, 1982, pp 2-3.
1982	Van boeren en baronnen. (over Cyriel Buysse)		In: De Nieuwe, 26 augustus 1982, nr. 965, pp 17-18
1983	Het erotisch moment.		In: Vrouwenagenda 1983, Feministische uitgeverij Sara, pp 245-250.
1983	De Westeuropese maagd.		In: Primeurs 1983, Eerste liefde. 17 nieuwe Nederlandse verhalen (Samenstelling; A. Donck e a )Amsterdam, Meulenhoff, 1983, pp 147-164
1983	Te paard op de Schreve.		In: Inpakken en wegwezen. Noord- en Zuidnederlandse schrijvers in West-Vlaanderen. Brussel, B.R.T., 1983, pp 79-85
1984	Zelfportret met juwelendoos. (verhaal) Eerder gepubliceerd: “Dietsche Warande en Belfort, jrg. 117/9, november 1972”.		In: “Vlaamse verhalen na 1965”. pp. 277-283. Samengesteld door Paul de Wispelaere. Uitgeverij Manteau, Antwerpen. -480p. Omslagontwerp en typografie: Rikkes Voss
1984	Beste Greta		In: Yang, 1984, XX, nr.115, pp 101-103
1985	Doe de laurieren maar in de soep.		In Knack, 20 maart 1985, nr. 12, pp 57-65
1985	Anja Meulenbelt (red.) Wie weegt de woorden ? De auteur en haar werk.		Amsterdam: Feministische Uitgeverij Sara
1985	Een jaar om zo vlug mogelijk te vergeten.		In: De Morgen Bijlage, 31 december 1985, p. 15.
1986	Schrijvers schrijven niet beter op zolderkamers. (essay) Tekst uitgesproken op 19 maart 1985 in de Brusselse Beursschouwburg en eerder gepubliceerd in het tijdschrift Knack (20 maart 1985)		In: Hard op de tong. Frans Boenders e a Leuven: Kritak-Knack pp 7-21. Afmetingen: 21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd) Omslagontwerp en typografie: Stefan Loeckx
1986	Brief aan de interviewer.		In: De Vlaamse Gids. Jaargang 70 pp 11-13
1990	Vogelvlucht. (verhaal)		Uit de bundel: Burengerucht. Het Vlaamse verhaal doet weer de ronde. Pp. 105-114. Amsterdam: Meulenhoff. / Leuven: Kritak Afmetingen: 19 x 12 (paperback – omslagillustratie: Ever Meulen)
1994	I had a farm in Africa (briefverhaal) Cahiers d’Amour verscheen ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de v.z.w. Behoud de Begeerte en in de marge van de 5^de editie van Saint-Amour, een literair programma rond liefde en begeerte. Boekverzorging: Zeno Amsterdam Omslagtekening: Jan Bosschaert.		Uit de bundel: Cahiers d’amour. Liefdesbrieven. pp. 86-89. ’s-Gravenhage/Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar / Antwerpen: Dedalus. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback ) Samensteller: Luc Coorevits
1995	‘Het uur der dromen’. (verhaal) Uit: Amazone met het blauwe voorhoofd. Meulenhoff, Amsterdam, 1987		In de verhalenbundel: Een hart in het lijf. Vlaamse verhalen over liefde. pp 135-158 Uitgevers: Amsterdam: Meulenhoff / Antwerpen: Manteau -250p.
1996	Vogelvlucht. (verhaal)		Uit de bundel:De Standaard zomerpocket 1996 : verhalen. Antwerpen : Standaard. -122p. De volledige bundel bevat: Charlottes baby / Adriaan van Dis . Aanvaringen / Lieve Joris . Vogelvlucht / Monika van Paemel . Krappe herinnering / Rita Demeester . Ma. Weduwe/veuve Dekuyper / Eric de Kuyper.
1998	‘Een allesomvattende moederstad’ (verhaal) Auteurs: Fernand Auwera, J.M.H. Berckmans, Marc Didden, Etienne van Heerden, Kristien Hemmerechts, Eric De Kuyper, Monika Van Paemel, Koen Peeters, Eddy Van Vliet Omslagfoto: Dale Windham Vormgeving omslag: TWBA, Brussel		Uit de bundel: Antwerpen centraal : een stad in negen verhalen . pp. 113-127. Uitgeverij: Meulenhoff/ Leuven: Kritak (Gazet van Antwerpen). -158p. Reeks: Meulenhoff Editie 1744 Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback)
2002	De deurenboom. (verhaal)		In: De Vierentwintigste Deur Ed. NPP, Creative Concepts, Oudekerk a/d Amstel, i.o.v. Crawford Benelux B.V. te Amsterdam, december 2002 Afmetingen: 19.50 x 13.30 (ingenaaid in luxe linnen kaft). Relatiegeschenk Crawford – niet in de handel