Maakt deel uit van:jeugdliteratuurVan-Nu-en-Straks

Edmond van Offel

Antwerpen, 14 april 1871 – Schilde, 5 december 1959

Dichter, etser, tekenaar, internationaal bekend boekverluchter en schilder.

 

BIOGRAFIE

14 april 1871: Geboren te Antwerpen.

Twee van zijn broers deden zich ook opmerken op het grafische of literaire domein.

• Stan van Offel (1885-1924) was een bekend graficus, die jammer genoeg overleed vooraleer zijn kunst gerijpt was. Toch is zijn grafisch werk tot op heden op de kunstmarkt gegeerd.
• Horace van Offel (1878-1944), maakte carrière in het literaire milieu in Parijs met een 30-tal publicaties. Horace publiceerde in 1905 ‘L’armée des pauves’, waarmee hij de toenmalige toestanden in het Belgisch leger schetste.

Over Edmond Van Offel is bijzonder weinig te vinden, niet in lexica over Vlaamse literatuur, noch in literaire overzichtswerken, noch op het internet.

“Was het dan zo’n onbekwaam artiest ?, vraagt Stefan Brijs zich af in ‘De vergeethoek’. ‘Nee, want de vaardigheid was er, en ook het talent, maar het ontbrak hem aan originaliteit…..Van de Woestijne merkte op dat hij ‘meer door ijver, geestdrift en werklust uitblonk dan door eigengeaardheid.”

Van Offel volgde les aan het atheneum en vervolgens aan de Academie voor schone Kunsten te Antwerpen, waar hij les in literatuur kreeg van Pol de Mont.

VOOR WERELDOORLOG I: vol literaire ambitie…maar internationale erkenning voor zijn grafisch werk

1893: Publiceert het gedicht Mei in het laatste nummer van het tijdschrift Van Nu en Straks (blz. 10). Het bleef slechts bij deze ééndagsvlieg.

1896: Publicatie van zijn eerste dichtbundel ‘Bloei’ door hemzelf met tekeningen verlucht.

Tekende affiches en prenten op steen in het drukkersatelier Van Os, en verkreeg voor deze vaardigheid zelfs erkenning tot buiten de grenzen.

1897: Werd lid van de Antwerpse kunstkring De Scalden waar van hij de jaarboeken hielp te illustreren.

• De kunstenaarsvereniging De Scalden (1889-1914) werd aanvankelijk opgericht met het oog op deelname aan een wedstrijd voor een feeststoet en organiseerde aanverwante activiteiten zoals tentoonstellingen. De komst van illustrator Edmond Van Offel (1871-1959) in 1897 zorgde voor een nieuwe dynamiek. Vanaf dat moment richtten de tentoonstellingen zich op decoratieve kunst, vanuit een sociaal engagement. De vereniging bracht ook een typografisch verzorgd en mooi geïllustreerd jaarboek uit. (Odis databank)
• Bij De Scalden waren ook andere affichekunstenaars en illustratoren actief, zoals Karel Collens (1869-1901) en Edward Pellens (1872-1947). In hun jaarboeken, die voortdurend van vorm en formaat veranderden, droegen ze hun typische, vrij sobere belle-époquekunst uit.

1902: De Franse dichter Frédéric de France – Van Offel had voor hem reeds illustraties geleverd voor de bundel Métopes et Triglyphes (1901) – bracht in Parijs (Uitg. Borel) een album van zijn tekeningen op de markt.

Van Offel raakte met zijn grafiek internationaal bekend en verluchtte ook sprookjes van Andersen en de gebroeders Grimm en boeken van Couperus, Flaubert, Dante en Shakespeare. Over zijn hele carrière verspreid zou hij meer dan 300 boeken verluchten.

• Zie: Ronny Janssen, Edmond van Offel als illustrator, in: Joz. De Coo, Maurice Gilliams, Phil. Mertens, Jeanne Moorkens, Raf van Os & E. Willekens, De wereld van Edmond van Offel, De Rode Beuk, 1968, pp 113 -143

Zijn tekeningen vonden probleemloos de weg naar de grote buitenlandse tijdschriften van die tijd, in ‘Pan’ (Duitsland), in ‘Studio’ (Engeland), in ‘Graphische Künste’ (Wenen). Vooral zijn ‘Dantevisioenen’ maakten grote indruk.

1906: Even leek het erop dat Van Offel en beloftevol dichter zou worden, toen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey zijn ‘Vastenavond’ lazen in ‘De XXste eeuw’. Weldra bleek echter dat hij zowel in visie als persoonlijkheid tekort schoot om zich als literair eersterangsfiguur staande te kunnen houden.

Na publicaties in Van Nu en Straks en De XXste Eeuw, ging het naar Groot Nederland (1903 – C. Buysse, L. Couperus en W.G. v. Nouhuys), De Vlaamsche Gids, De Boomgaard (1910), De Gulden Winckel en Het Roode Zeil (1920)

1910: Redacteur bij ‘De Boomgaard’

1910: Een tweede dichtbundel ‘De Getijden’ verschijnt.

Zijn dichtwerk valt op door de haast perfecte opbouw. Technisch zijn ze af, maar ontroeren doen ze niet.

Brijs citeert er eentje en zegt daarbij dat ‘het lijkt of Guido Gezelle de pen hanteert na twee flessen jenever door zijn keelgat gejaagd te hebben”:

Pluizelpluimekens warrelwiegen,

schuinse vliegen

het ijle door;

Sneeuwezierkens draaiend dralen

dichte dalen

van ’t wolkgesmoor.

 

Spranklend spelle van ronde-dansen

vlokkenkransen

bijen uiteen

zwirrelzwieren, zutekens zwevend

zilvrig bevend

weer hier, weer heen.

1918-1919: De vooroorlogse periode wordt afgesloten met de twee enige toneelstukken die Van Offel afleverde: Maskarade en Krijgsgevangenen, beide zijn eenakters.

INTERBELLUM: hoofdzakelijk jeugdverhalen, vertelsels en monografieën

Op één verhalenbundel na – Naar ’t levend model (1926) – komt het gros van Van Offels literaire productie te liggen op het gebied van het jeugdboek. Boeken die hij overigens ook zelf illustreerde. Enkelen waren bijzonder populair en werden – zoals Kozzeke en kompanie (1934) – herhaaldelijk herdrukt. Ze werden zonder uitzondering allemaal uitgegeven door Lodewijk Opdebeek.

Voor dezelfde uitgever maakte hij ook studies over Rubens, Van Dijck en Jordaens (niet toevallig grote Antwerpse schilders), die een plaats vonden in de reeks ‘Beroemde mannen’ die de uitgeverij publiceerde. Van deze studies werden ook versies voor de jeugd gemaakt.

NA WERELDOORLOG II: een literaire nabloei…

1943: Verscheen zijn enige roman, Adriaan over de kunstschilder Adriaan Bouwer. Het boek moest de concurrentie doorstaan met dat van Ernest Vander Hallen en van Felix Timmermans.

1950: Op hoge leeftijd verschijnt het anekdotenboek  ‘Antwerpen 1900’, over het geanimeerde kunst en cultuurleven in de havenstad aan het begin van de 20ste eeuw. Vooral het carnavalsleven, waar Edmond met de kunstvereniging De Scalden vaak aan deelnam, komt aan bod.

1959: Zijn laatste boek ‘Vader vertelt’ zorgt voor grote verrassing in de literaire wereld.

• Het boek is des te verrassender omdat het ver in de tijd teruggrijpt. De nota’s van vader Van Offel behandelen diens herinneringen tot in 1854, maar het gaat ook over de vertellingen van zijn vader Niklaas (1815-1865) en van zijn grootvader Pierre (gestorven in 1830). Pierre Van Offel was één van de opstandelingen van het jaar dertig. Hij werd in een gevecht met de Hollanders dodelijk getroffen. Zijn naam staat op het monument van het Martelarenplein te Brussel. Niklaas van Offel was drukker en verver van stoffen.

05 december 1959: Overleden te Schilde-’s Gravenwezel op 88-jarige leeftijd.

Epiloog

De kunstenaar mag dan al uit het geheugen van de encyclopedieën zijn, niet zo uit het geheugen van de mensen.

1983: Heruitgave van Vader vertelt en Antwerpen 1900 door Walter Soethoudt bij De Dageraad.

7 februari 1997: Huldetentoonstelling aan Van Offel georganiseerd te Schilde.

Van 04/05/2009 tot 08/06/2009: Herdenkingstentoonstelling – georganiseerd door de vereniging ‘Sint-Andrieskwartier Herleeft’- ter gelegenheid van het 50 jaar overlijden in 1959 van Edmond Van Offel.

30/11/2013 – 8/12 2013: Heemkring De Drie Rozen uit Schilde organiseert naar aanleiding van de publicatie van  ‘Edmond Van offel vertelt’ – een boek geschreven door Frans Rymenams – een tentoonstelling over de kunstenaar.

 

Boekgegevens: Uitgever: Heemkring De Drie Rozen – Albert Van Dyck Genootschap, ‘s-Gravenwezel – Schilde. Overvloedig geïllustreerd in kleur met foto’s en archiefmateriaal van, over en door Edmond Van Offel. 148 pagina’s, ingenaaid met zachte kaft. 2013

 

BEKRONINGEN

1913: “Prijs der Poëzie” van de provincie Brabant voor “De getijden”

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Referenties

• Stefan Brijs, De vergeethoek, Atlas 2003 p.133-139.
• Prof. Dr. M. Rutten; Prof. Dr. J. Weisgerber (red.): Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit” 1888-1946. Standaard Uitgeverij 1988.
• Joz. De Coo, Maurice Gilliams, Phil. Mertens, Jeanne Moorkens, Raf van Os & E. Willekens, De wereld van Edmond van Offel, De Rode Beuk, 1968

 

BIBLIOGRAFIE

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
• Universiteitsbibliotheek – Katholieke Universiteit Leuven.
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007.
• POËZIECENTRUM vzw
• Ronny Janssen. In: De wereld van Edmond van Offel. De Rode Beuk, 1968 pp. 95-153 (de bibliografie bevat ook een chronologische lijst van alle boeken die door Edmond van Offel werden geïllustreerd).

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht.

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
z. j.	De Nachtzangen. (poëzie) Eerder verschenen in: De XXste Eeuw 12de jg. (1906), deel 14 pp 170-181 In 1910 gepubliceerd in “De Getijden”		Amsterdam: Scheltema en Holkema’s boekhandel. -12p. Afmetingen: 24.50 x 16.50
z. j.	Vastenavond. Eerder verschenen in: De XXste Eeuw 12de jg.(1906), deel 3 pp 188-198		Amsterdam: Scheltema en Holkema’s boekhandel. -12p. Afmetingen: 24.50 x 16.50
z.j.	De waarachtige historie van Robrecht de Duivel. Illustraties van de schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -20p. Afmetingen: 27 x 18
1896	Bloei. (dichtbundel) Versieringen van den schrijver.		Antwerpen: De Nederlandsche boekhandel.   -126p. Afmetingen: 17.50 x 11.50 Drukkerij J. Folkerts et Cie
1898	De beproeving. (verhaal) Geïllustreerd door de auteur 1910: Nieuwe uitgave door “De Scalden”.		Haarlem: J. Enschedé en Zonen. -16p. Afmetingen: 31 x 24
1901	Evert Larock. Eene studie.		Antwerpen: De Vos en Van der Groen. -32p. Afmetingen: 17 x 10.50
1903	Karel Callens. Eene studie.		Antwerpen: J.-E. Buschmann. -51p. portret, platen Reeks: VI de Jaarboek van De Scalden Afmetingen: 17 x 15 (Gebonden in karton. Oblong)
1908	Spreekwoorden. Verzameld door Edmond Van Offel.		Antwerpen: J.-E. Buschmann. -72p. Reeks: XI de Jaarboek van De Scalden Afmetingen: 17 x 15 (Gebonden in karton. Oblong)
1910	De getijden. (dichtbundel) Deeltitels: Voorzang; De getijden. Met 4 pentekeningen van Edmond Van Offel		Antwerpen: Vlaamsche Boekhandel Lodewijk Opdebeek. -132p. Afmetingen: 20.80 x 15.20 (ingenaaid)
1910	De beproeving. (verhaal) Met teekeningen van den schrijver. Heruitgave van 1899.		Antwerpen: Drukkerij J.-E. Buschmann.  -64 +[IV] p. Reeks: XIIIe  Jaarboek van De Scalden Afmetingen: 16 x 17.50 (Oblong – goudkleurig linnen band, met op het voorplat in het blauw : De Scalden 1910, gevat in een kransvormig motief) Bindwerk van A. Pollmann & Zonen Antwerpen
1918	Maskerade / Eenakter. (toneel)		Antwerpen: Gust Janssens. -32p. Reeks: Gust Janssens’ Tooneeluitgaven, nummer 12. Afmetingen: 21.50 x 15
1919	Krijgsgevangenen / Blijspel in één bedrijf. (toneel)		Antwerpen: L. J. Janssens. -30p. Reeks: Vlaamsche toneel-verzameling, Firma Gebroeders Janssens, nr 2, der 37ste reeks voor gemengde rollen, volgnummer 434. Afmetingen: 18 x 12.50
1926	Naar ’t levend model. Prozaschetsen en verhalen. (verhalenbundel)		Antwerpen: L. Opdebeek – Uitgever. -123p. Afmetingen: 22.50 x 15 (ingenaaid)
1927	Een fonteintje van vertelsels. (jeugdliteratuur) I. Van Goudkoppeken. II. Van drie jongens die moesten gaan leuren met garen, naalden en lint. III. Janneke en Mieke…		Antwerpen: L. Opdebeek.  -64p.
1927	Peter Pauwel Rubens; over zijn leven en zijn werk. Een boekje voor de jeugd. Tweede uitgave 1932		Antwerpen: L. Opdebeek. -23p. Reeks: Beroemde mannen. Afmetingen: 27 x 18
1927	Van goudkoppeken. Van drie jongens die moesten gaan leuren met garen, naalden en lint. Janneke en Mieke. (jeugdboek) Omslag-versiering en teekeningen van den schrijver		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Afmetingen: 27 x 18
1927	Van boerke Slim en de drij beenhouwers . De bloedkarros. (jeugdboek) Pentekeningen van de schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Afmetingen: 27 x 18
1927	Van een grooten zwarten hond . De verschijning . De meermin van Grougué: vertellingen uit Bretagne. (jeugdboek)		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Afmetingen: 27 x 18
1927	Van Sooke Pap en reus Gribbelenteer. (jeugdboek) Pentekeningen van de schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Afmetingen: 27 x 18
1928	Van Fikske Tantefeer den uitvinder. (jeugdboek) Illustraties van E. van Offel		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Afmetingen: 28 x 17
1928	Antoon van Dijck: over zijn leven en zijn werk, een boekje voor de jeugd.		Antwerpen: L. Opdebeek. -24p. Reeks: Beroemde mannen Afmetingen: 27 x 17.50
1928	La vie de St. François d’Assise : album dédié à la jeunesse. Penteekeningen van den schrijver		Antwerpen: L. Opdebeek. -24p.
1929	Van Prinske Perelfijn en de vijf diamanten.(jeugdboek) Penteekeningen van E. Van Offel.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p.
1930	Jaakske met zijn fluitje. (jeugdboek) Penteekeningen van den schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p.
1931	Van Kobe Krabzocht die zijn ziel aan den duivel verkocht. (jeugdboek) Penteekeningen van den schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -15p. Afmetingen: 28 x 17
1932	Van ’t jongske dat bij den duivel naar school ging. (jeugdboek) Penteekeningen van den schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Afmetingen: 27 x 18
1932	Grootmeesters der Vlaamsche schilderkunst. De gebroeders van Eyck, Hans Memlinc, Peter Pauwel Rubens, Jacob Jordaens. (studie)		Antwerpen: L. Opdebeek. Drie boekdelen in één band
1933	Onze oude meesters: de gebroeders van Eyck, Hans Memlinc, voor de jeugd.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p.
1934	Kozzeke en kompanie. (jeugdboek) Bandontwerp en penteekeningen van den schrijver. 1948: 2de druk 1955: Nieuwe uitgave met omslagtekening van V. van Schoonhoven – van Beurden.		Antwerpen: L. Opdebeek. -120p. Afmetingen: 24 x 17
1936	Jacob Jordaens, voor de jeugd. Met portret door E. van Offel		Antwerpen: L. Opdebeek. -23p. + platen. Reeks: Beroemde mannen. Afmetingen: 27 x 18
1943	Adriaan: roman.		Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -348p. Afmetingen: 20 x 14 (ingenaaid) Toelatingsnummer 622 Drukkerij P. Lombaerts, Schoten
1944	Eugeen van Mieghem. (monografie)		Antwerpen: De Standaard-Boekhandel. -32p.  + 8 platen. Reeks: Kunstenaars van heden nr 19 , 2de reeks Afmetingen: 19 x 13
1950	Antwerpen 1900. (verhalen) Met tekeningen van de schrijver. 1983: Heruitgave bij Uitgeverij De Dageraad		Antwerpen: De Sikkel N.V. -183p. Afmetingen: 19 x 14 (ingenaaid) Colofon: Van dit boek werden gedrukt 500 exemplaren op featherweight, genummerd van 1 tot 500, en 50 exemplaren op Hollands geschept papier van Van Gelder en genummerd van I tot L
1952	Aan zee. Met pentekeningen en kleuromslag van de schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Reeks: Wij lezen zelf nr 1 Afmetingen: 20.50 x 15.50
1952	Bloemenhof. (jeugdliteratuur van 7 tot 12) Met pentekeningen en kleuromslag van de schrijver. 1960: 2de druk, bij L. Opdebeek. Reeks Wij lezen zelf. -16p.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Reeks: Wij lezen zelf nr 4 Afmetingen: 20.50 x 15.50
1952	In de zoo. Met pentekeningen en kleuromslag van de schrijver. 1960: 2de druk.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Reeks: Wij lezen zelf nr 2 Afmetingen: 20.50 x 15.50
1952	Spelen. Met pentekeningen en kleuromslag van de schrijver.		Antwerpen: L. Opdebeek. -16p. Reeks: Wij lezen zelf nr 3 Afmetingen: 20.50 x 15.50
1959	Vader vertelt. (vertellingen) Verlucht met 12 onuitgegeven illustraties. Stofwikkel: Desiré Acket 1982: Heruitgave bij Uitgeverij De Dageraad		Antwerpen: De Sikkel N.V. . -174p. Afmetingen: 22.50 x 15.25(gebonden met stofomslag) Colofon: Van dit boek werden gedrukt, op de persen van de N.V. Pressa te Antwerpen, 500 exemplaren op featherweight. De stofwikkel is van Desiré Acket.
POSTUME UITGAVEN
1982	Vader vertelt. (vertellingen) Heruitgave van de verhalenbundel uit 1959. Bevat 12 zwart-wit foto’s van het vroegere Antwerpen.		Antwerpen: Uitgeverij De Dageraad pvba. -174p. Afmetingen: 20 x 13.10 (paperback)
1983	Antwerpen 1900. Heruitgave van de verhalenbundel uit 1950.		Antwerpen: Uitgeverij De Dageraad pvba. -183p.

 

KEUZE VAN BIJDRAGEN IN BOEKEN, TIJDSCHRIFTEN EN DAGBLADEN

z.d.	Schooier Schroksken	In: Maandblad voor letteren en Kunst. 11de jg., deel 2. Pp. 226-239.
z.d.	Verzen: Wat zeiden me uwe donkere oogen. Een zomerdag. Het eiland. Nocturne.	In: De Vlaamsche Gids. Algemeen maandschrift. Nieuwe Reeks. 13de jg., nr 7 pp 304-308
z.d.	Verzen. Onze bloemlezing uit het werk van Edmond van Offel. –Nanoen. Belijdenis.	In: Het Vlaamsche Nieuws.
1897	Ligeia door E.A.Poe. In het Nederlands bewerkt door Ed. van Offel	In: De Spectator. 2de jaar, nr 32 – nr 33 – nr 34 – nr 35 – nr 36
1897	De wondre bloemen. Gedicht. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”.	In: De Vlaamsche School. Nieuwe Reeks. 10de jg. September 1897, afl. 9
1902	De twee droomen.	In: De XXste Eeuw. 8ste jg., deel 1 pp 537-557
1903	Gedichten: Dooidag en Najaar I en II.	In: Groot Nederland. Jaargang 1. Letterkundig Maandschrift voor den Nederlandschen stam. Jg. 1 pp 228-229.
1904	Een suikeren nonkeltje	In: De XXste Eeuw. 10de jg.
1905	Verzen: April. Eendjes. Balder. De Parel. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”	In: De Vlaamsche Gids. 1ste jg., nr 2, maart-april pp 148-154
1905	Gedichten: In den Hof; Middag; Lied; De maan die wandelt	In: Groot Nederland. Jaargang 1. Letterkundig Maandschrift voor den Nederlandschen stam. Jg. 3 nr 2 pp 414-417.
1906	Verzen: Simson en Dalila. Nieuwjaarsnacht. De Maan die wandelt. Lied. Nocturne. Deuntje.	In: De Vlaamsche Gids. 2de jg., nr 1, januari-februari pp 72-76
1906	Vastenavond	In: De XXste Eeuw. 12de jg., deel 3 pp 188-198
1906	De nachtzangen.Gedicht. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”.	In: De XXste Eeuw. 12de jg., deel 14 pp 170-181
1907	Op de foor.	In: 10de jaarboek van de Scalden. Humoristisch Album. Pp 51-61.
1907	Gedichten	In: Groot Nederland. Jaargang 1. Letterkundig Maandschrift voor den Nederlandschen stam. Jg. 4 nr 2 pp 56 & 293.
1908	Gedichten: Een mensch. Nocturne. Wijnmaand. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”.	In: De XXste Eeuw. 14de jg., deel 3 pp 33-40
1908	Van den “Dierenriem”. Gedichten. Februari – De Visschen. November – De Schutter. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”.	In: De Vlaamsche Gids. 4de jg., nr 3 mei-juni pp 231-233
1908	Naakten. Gedichten. Liggende. Rug. Staande. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”.	In: De Vlaamsche Gids. 4de jg., nr 4 juli-augustus pp 323-325
1909-1910	De dichter. Gedicht. Met titelcompositie door Ed. van Offel. Kanteekeningen.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 1 pp 3-5
1909-1910	Kunst. Tentoonstelling Tony van Os, Hendrik de Smet, Jacob Smits. Kanteekeningen.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 2 pp 129-135
1909-1910	Kunst. Richard Baseleer in den Kunstkring te Antwerpen. 1p.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 3
1909-1910	Peinsbeelden. Kanteekeningen.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 4 pp 225-229
1909-1910	De gedichten. De getooide doolhof van P.N. van Eyck. Met portret van Edmond van Offel. Kantteekeningen.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 5 pp 319-322
1909-1910	Kanteekeningen. 1p.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 6
1909-1910	Kunst. Tentoonstellingen “Kunst van heden” te Antwerpen en “Koninklijke Maatschappij voor Schone Kunsten”nte Brussel. Kanteekeningen.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 7 pp 445-449
1909-1910	Kanteekeningen. 1p.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 8
1909-1910	De kastanjeboom (1908). Kanteekeningen.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 9 pp 556-562
1909-1910	Kakemono’s. Gedichten. –De kisaki. De guecha. Kanteekeningen. In 1910 gepubliceerd in “De getijden”.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 10 pp 610-612
1909-1910	Kanteekeningen. 1p.	In: De Boomgaard. 1ste jg. , nr 11
1911	De keuze des harten. Eén bedrijf.	In: De Boomgaard. 2de jg.
1911	Kanteekeningen. 1p.	In: De Boomgaard. 2de jg. Nr 1, januari 1911
1911	Kunst. Tony van Os, Valerius de Saedeleer, George Minne, Edmond Verstraete. Kunst van heden.	In: De Boomgaard. 2de jg., nr 5, mei 1911 pp 367-370
1911	Kanteekeningen. 1p.	In: De Boomgaard. 2de jg., nr 6, juni 1911
1911	Kanteekeningen. 1p.	In: De Boomgaard. 2de jg., nr 7, juli 1911
1911	Over kritiek en literaire prijzen.	In: De Boomgaard. 2de jg., nr 9 – 10, september – oktober 1911 pp 637-638
1911	Verzen: Avond, Roep.	In: De Boomgaard. 2de jg., nr 11 – 12 , nov.-dec. 1911 pp 797-798.
1915	De gevallen stad (vervolg). Stemmingen en indrukken uit Antwerpen. 1p.	In: De Vlaamsche Stem, 19 mei 1915
1920	Betoovering. Gedicht.	In: Het Roode zeil. 1ste jg., nr 2-3, 15 april 1920 pp 79-80
1920	Een literaire avond.	In: Het Roode zeil. 1ste jg., nr 4, 15 mei 1920 pp 161-162
1929	De Hoogstraat. Van ’t Antwerpen dat verdween.	In: Weerspiegeld Antwerpen. Hoe ’t vroeger was: onze schrijvers over hun stad Antwerpen. (bevat inleiding van L. Franck). Antwerpen, De Sikkel, 1929. 28.50 x 22.30, XII + 352p.
1930	Nog de stem van een vriend over Lode Opdebeek.	In: In memoriam Lode Opdebeek. (z. pl., z. uitg.) 1930. 24 x 16.50, 32p. Overdruk uit: De Vlaamsche Gids, aug. 1930.
1945	De oude leeszaal.	In: Lode Baekelmans ter ere I – II. Antwerpen, De Sikkel, 1945. 25 x 18, 2 dln. Bijdrage Ed. van Offel in deel I.
1950	De Rijksmiddelbare school van vroeger.	In: Historiek der Rijksmiddelbare School Antwerpen 1850-1950. Antwerpen, O.L.M.A., 1950. 27.50 x 21.50, 91p. Titel op omslag: Onze Antwerpse R.M.S. 100 jaar.