Roel Richelieu Van Londersele
Ninove, 30 juni 1952
Roel Richelieu van Londersele is pseudoniem van Raoul Van Londersele
Auteur van poëzie, verhalen, romans en essays, vertaler en etser-schilder.
Publiceerde tot op heden (2019) 11 dichtbundels.
Hij was de eerste Gentse stadsdichter.
Hij kreeg diverse literaire prijzen o.a. de Prijs voor Literatuur van de Stad Gent, de Louis Paul Boonprijs, de Herman de Coninckpublieksprijs 2010 en de Melopee-poëzieprijs voor het meest beklijvende gedicht verschenen in de Vlaamse literaire tijdschriften in 2011.
Hij stichtte het tijdschrift Koebel, waarin vele tijdgenoten debuteerden en richtte recent [www.hetgezeefdegedicht.be] op om debutanten kansen te geven. Uitgeverij De Zeef is een spin-off van dit initiatief. Hij is ook actief als romanschrijver.
Onder de naam Londersele publiceert hij ook thrillerromans.
BIOGRAFIE
30 juni 1952: Geboorte van Raoul Van Londersele te Ninove.
Van Londersele studeerde Germaanse filologie aan de Rijksuniversiteit Gent. Hij maakte er zijn eindverhandeling over Marcel van Maele en bleef na zijn afstuderen in Gent wonen.
1971 tot 1982: Oprichter, hoofdredacteur en uitgever van het literaire tijdschrift Koebel, waarin generatiegenoten als Luuk Gruwez, Miriam Van Hee en Eriek Verpale debuteerden. Hij was ook redacteur van de tijdschriften Restant en Poëziekrant.
1973: Debuteerde als dichter met de ironisch-romantische bundel Marie Sans Toilette.
- Later volgden o.m. Mijn geboomde vader (1980), Een nagelaten liefde (1984) en Invoelen (1988). Voor laatstgenoemde bundel werd hem de literaire prijs van de stad Gent (1988) toegekend. Zijn in 1995 uitgegeven Verzamelde gedichten : een keuze 1973-1995, beleefde meerdere herdrukken.
1974: Van hem verscheen ook een opmerkelijk essay over de dichter Marcel van Maele, There is a method in his madness, en grafisch werk in bibliofiele edities, zoals Boonportret (Contramine, 1979).
In het dagelijks leven werd Van Londersele leraar Nederlands en docent literaire creatie. Hij geeft poëzieworkshops bij Wisper en proza en poëzie in het basisjaar van de Antwerpse Schrijversacademie.
2001: Van zijn dichtbundel Een mens op de bodem werden twee muzikale poëzieprogramma’s gemaakt. Daarin treedt hij op met gitarist Juan de Granero of met zanger-pianist Luc Callaert.
2003: Werd benoemd tot eerste Gentse stadsdichter. In die functie schreef hij historisch getinte gedichten over Gent en de Gentenaars en voor het jaarlijkse culturele evenement OdeGand.
2004: Debuteerde, onder een verkorte familienaam Londersele, in een heel ander literair genre met zijn eerste thriller Onzichtbaar.
- Onzichtbaar (2004), dat zich (deels) in Gent afspeelt gaat over een Gentse BOB-commandant die tijdens een onderzoek met de maffia en met huurmoordenaars te maken krijgt. Zo ook Het laatste lijk (2006), waarin ook weer een huurmoordenaar een rol speelt. De vernietiging van Einstein (2008) is een literaire thriller over een aanslag op Albert Einstein in 1933 in De Haan.
2010: Werd verkozen tot Landschapsdichter 2010 in navolging van Roland Jooris en Myriam Van hee. Het project Landschapsdichter wordt georganiseerd door derdeoever vzw, Schellebelle.
Diverse gedichten van Roel Richelieu Van Londersele staan in een duurzame vorm op openbare plaatsen.
- Gent: Zijn gedicht ‘Toen ik klein was en onder tafel woonde‘ kan men lezen aan de voet van het belfort (kant Sint Baafsplein). Het gedicht maakt deel uit van de Gentse Poëzieroute. De Gentse keramist-kunstenaar MaRf goot het in brons en maakte er een beeld bij.Kijk ook eens op Poëzie MaRf
- MaRf visualiseerde ook Richelieu’s verzen voor het Monument voor verdwenen personen (achter het Gravensteen).
- Geraardsbergen: gedicht in staal dat deel uitmaakt van de steegjesroute.
- Zwijnaarde: gedicht in arduin, geschreven bij een brons van MaRf
- Drongen, de Campagne: gedicht in arduin, geschreven bij een brons van MaRf.
- Oostende: gedicht over Michael Jordan, opgenomen in de poëzieroute van sportpark De Schorre.
2014: Samen met dichter Charles Ducal initieert Roel Richelieu van Londersele de website Het Gezeefde Gedicht
- Met Het Gezeefde Gedicht willen de initiatiefnemers talentvolle debuterende dichters meer kansen geven om naar buiten te komen met hun werk.
- Ingezonden gedichten worden gelezen door Charles Ducal, de Dichter des Vaderlands, en Roel Richelieu van Londersele, oud-stadsdichter van Gent.
- De beste gedichten verschijnen in de rubriek ‘In de zeef van deze maand’. Bovendien geven de redacteuren opbouwende tips over gedichten die de selectie net niet haalden.
- Vanaf januari 2015 werkt de website ook samen met Poëziekrant. In elke editie van dit literaire tijdschrift is een pagina gereserveerd om twee gedichten uit de zeef te plaatsen.
- Begin 2016 verscheen bij Uitgeverij P Het Gezeefde Gedicht, een bloemlezing met werk van 41 van de 71 geselecteerde dichters.
2019: Ook gevestigde dichters worden door de Gentse uitgeverij De Zeef op de markt gebracht: een bloemlezing samengesteld door Van Londersele van de “100 beste gedichten” van Paul Snoek.
BEKRONINGEN
Zijn werk werd opgenomen in talrijke bloemlezingen en hij kreeg diverse literaire prijzen o.a. de premies van de Poëziedagen te Deurle en van de provincie Oost-Vlaanderen, de prijs van de Vlaamse Club Brussel.
- 1988: Literaire prijs van de stad Gent voor de bundel ‘Invoelen’.
- 1992: Onderscheiden met de Louis Paul Boonprijs van Honest Art Movement (voor kunstenaars die met hun werk het sociale engagement van Boon illustreren).
- 2010: Zijn gedicht Mats, uit de bundel Tot zij de wijn is, werd door het publiek bekroond met de Herman de Coninckprijs.
- 2012: Melopeeprijs voor zijn gedicht Alzheimer. De jury koos het als meest beklijvende gedicht verschenen in de Vlaamse literaire tijdschriften. Het gedicht verscheen in Het liegend konijn.
Alzheimer
er ligt niets in de zeef van de dag
geen spijker, geen hand, geen boek
hij loopt langs de rand van zijn terugkeer
op zoek naar geleefd en geliefd
en niets nadert, het gras weigert,
zand rukt op, bomen groeien uit elkaar,
de wilgen staan niet bij de beken
hij, de roeier, verlangt naar water:
stroomopwaarts ligt de stad van zijn geheugen
SMAAKMAKER
MATS
2
je zadelt mijn rug en sterk
rijden we een nieuwe ochtend in
meesterlijk, vanuit de hoogte, kies je
het golvend landschap voor je dag
jij, de uitvinder van de kleine glimlach
en van de ernst, als je waakt over onze vissen
in bad warmen we samen het water
en geven het aan kapiteins en matrozen
een lied en het schoonschrift word je,
ik de plek om stem en papieren te bewaren
je bent de tekening en het krijt
meer dan ik uit mij verwachtte
mijn voorraad ben je elke dag
je houdt mij op de wereld
GERAADPLEEGDE BRONNEN
MEER OVER ROEL RICHELIEU VAN LONDERSELE
- Guy van Hoof: Nieuwromantische poëzie in Vlaanderen (1981), vooral p. 45-49.
- Yves T’Sjoen: Verzamelde gedichten van Roel Richelieu van Londersele, in: Ons erfdeel, jrg. 40 (1997), p. 266-269.
- Yves T’Sjoen: Woorden in kleine bootjes, in: Poëziekrant, jrg. 2001, nr. 4, p. 69-72.
- Fred Braeckman: Stadsdichter wordt misdaadauteur, in: De Morgen, 17.03.2004.
- Documentatiemap in de Stedelijke Openbare Bibliotheek en in het Poëziecentrum.
- Carl De Strycker & Koen Vergeer (red.), Roel Richelieu Van Londersele handboek, Poëziecentrum vzw Gent. -108p. 2023
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
Het oeuvre van Van Londersele wordt in deze bibliografie volgens genre voorgesteld. Achtereenvolgens vindt u
- Poëzie
- Proza
- Thrillers
- Essays
- Varia
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007.
- POËZIECENTRUM vzw- Gent
Om de foto in de fotogalerij te vergroten, klik op de foto.
Poëzie
Jaar |
Titel |
Fotogalerij |
Uitgeverij 1ste druk |
1973 |
Marie Sans Toilette. Liefdesgedichten (dichtbundel)
Bevat de cycli: haar drieluik dat een kind kocht; toen ze weende; toen ze het deed.
Cover en lay-out: Roel Richelieu
Verant. Uitgever: Eriek Verpale, Kalve 11, 9070 Wachtebeke.
|
|
Gent: UitgaveKOEBELuitgave. -40p.
Reeks: Koebel: driemaandelijks literair tijdschrift. – Gent; vol. 7
Afmetingen: 27.40 x 10.60 (geniet)
Colofon: Deze dichtbundel verschijnt als nummer 7 (zomer 73) van KOEBEL, volledig onafgewerkt (driemaandelijks) tijdschrift voor literatuur EN ZO.
Redactie: Jan Biezen, Jan Breat, Roel Richelieu van Londersele, Eriek Verpale.
|
1975 |
Appel en Treurigheid. (dichtbundel)
Bevat de cycli: dertien gedichten die het bed nooit meer verlaten; dertien gedichten om de schade tot mezelf te beperken.
Omslag: Roel Richelieu van Londersele
Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke
Realisatie met medewerking IBM
|
|
Gent: Yang. -39p.
Reeks: Yang poëzie reeks: YPR. – Gent; vol. 53
Afmetingen: 20 x 11.80 (pocket)
Opdracht: met bloedsbroederlijke woorden in echte opdracht aan Eriek Verpale
|
1976 |
Tumor. (bibliofiele uitgave) |
|
Aalst: Hooft. -10p. (met illustraties)
Reeks: Hoofts bibliofiele serie. – Aalst; vol. 9
|
1977 |
Mijn stilstaand Woord. (dichtbundel)
Bevat de cycli: Tumor; Untergang des Abendlandes; Mijn verdeelde leven;
Omslagontwerp – Photosetting – Verantwoordelijk uitgever: Walter Soethoudt Perenstraat 15, 2000 Antwerpen.
Druk: Kempische Boekhandel, Retie
|
|
Antwerpen: Uitgeverij Walter Soethoudt. -43p.
Reeks: Kijkgatpaperback. – Antwerpen; vol. 61
Afmetingen: 19 x 12.50 (ingenaaid)
Colofon: Deze bundel werd gedrukt in een oplage van 521 exemplaren. Alle exemplaren werden gedrukt op editiepapier van Papeteries de Virginal. 21 ex. werden buiten reeks voorzien van 4 blz. olifantspapier, waarop een opdracht of tekening en een handschrift van een niet elders gepubliceerd gedicht.
dit is nr. van 21
|
1977 |
Een penseel van wachten. (bibliofiele uitgave) |
|
Aalst: Hooft. – 7p. (losbladig met illustraties)
Reeks: Hoofts bibliofiele serie. – Aalst; vol. 13
|
1980 |
Mijn geboomde vader. (dichtbundel)
Bevat de cycli: De weg van de laatste vernieling; de vernieling van de laatste weg
|
|
Ertvelde: Uitgeverij E. Van Hyfte. -40p.
Afmetingen: 20 x 12.30 (ingenaaid – zachte kaft met flappen)
Druk: Van Hyfte – De Coninck, Ertvelde.
|
1984 |
Een nagelaten liefde. (dichtbundel) |
|
Gent: Poëziecentrum vzw. -33p.
Reeks: De bladen voor de poëzie. – Lier; Jrg.32, nr.1 [tweede serie]
Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft met flappen)
Colofon: ‘Een nagelaten liefde’ van Roel Richelieu van Londersele werd gedrukt in opdracht van het Poëziecentrum v.z.w. te Gent op de persen van Drukkerij Sanderus pvba te Oudenaarde in de maand oktober 1984.
|
1988 |
Invoelen. (dichtbundel)
Bevat de cycli: Het gemis; Met eigen schepen; De metgezellen;
Omslagontwerp: G. Dooreman.
|
|
Gent: Poëziecentrum vzw. -39p.
Reeks: De bladen voor de poëzie. – Lier; Jrg.36, nr.4 [tweede serie]
Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft met flappen)
Colofon: ‘Invoelen’ van Roel Richelieu van Londersele werd gedrukt in opdracht van het Poëziecentrum v.z.w. te Gent op de persen van Drukkerij Sanderus bvba te Oudenaarde in de maand september 1988.
|
1992 |
Een Jaar van September. Gedichten 1980-1992. (dichtbundel)
Bevat de cycli: Uit de wanorde van de cirkel; Een jaar ven september; Terugblik.
Omslagontwerp: G. Dooreman
De cyclus ‘Terugblik’ brengt een selectie gedichten uit de nu onvindbare bundels ‘Mijn geboomde vader’, ‘Een nagelaten liefde’ en ‘Invoelen’.Deze gedichte werden ook gekozen voor het Poëzieprogramma ‘Invoelen’. Roel Richelieu wordt hierbij begeleid door gitarist Juan de Granero, die Catalaanse liederen en eigen composities speelt.
|
|
Gent: Poëziecentrum vzw. -62p.
Reeks: De bladen voor de poëzie. – Lier; Jrg.40, nr.4 [tweede serie]
Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft met flappen)
Colofon: ‘Een jaar september’ van Roel Richelieu van Londersele werd gedrukt in opdracht van het Poëziecentrum v.z.w. te Gent op de persen van drukkerij Sanderus n.v. te Oudenaarde in de maand oktober 1992.
Van de oplage zijn de nummers I tot en met X niet in de handel. De nummers 1 tot 690 zijn door de auteur genummerd en gesigneerd.
|
1995 |
Verzamelde gedichten: een keuze, 1973-1995 (poëzie – verzamelbundel)
Omslagontwerp: Dooreman
Omslagillustratie: Roel Richelieu Van Londersele, ets La belle et le poète
Zetwerk : Aanzet, Gent
Bevat gedichten uit de bundels: Marie sans toilette; Appel en treurigheid; Mijn stilstaand woord; Mijn geboomde vader; Een nagelaten liefde; Invoelen; Een jaar van september
|
|
Gent: Poëziecentrum vzw -93p.
Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid)
|
2001 |
Een mens op de bodem. (dichtbundel)
Omslagontwerp: Marjo Starink
Bevat de cycli: Het huis op de bodem; Fresco’s; De schildwacht van het verdriet; Het klaverbed; De gave warmte
2005: Tweede druk.
|
|
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas. -59p.
Afmetingen: 19.50 x 12.80 (ingenaaid – zachte kaft met flappen)
Colofon: ‘Een mens op de bodem’ van Roel Richelieu van Londersele werd in opdracht van Uitgeverij Atlas volgens ontwerp van Marjo Starink gezet uit de Scala en vervaardigd door drukkerij Groenevelt te Landgraaf op 100 grams Munken Book.
|
2005 |
Gent in Gedichten.( in een bibliofiele doos op posterformaat, in een calligrafie van leden van het Gentse Dienstencentrum De Regenboog) |
|
Gent: Poëziecentrum vzw |
2009 |
Tot zij de wijn is. (dichtbundel)
Bevat de cycli: Het gerucht in de gang; De schade; Gent; Kruimels; De spiegel; De jaren.
Omslagontwerp: Marjo Starink
Omslagillustraties: Plainpicture/[Image]store
Eerste druk: oktober 2009
Tweede druk: januari 2010
|
|
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas. -67p.
Afmetingen: 19.50 x 12.80 (ingenaaid – zachte kaft met flappen)
Colofon: ‘Tot zij de wijn is’ van Roel Richelieu van Londersele werd in opdracht van Uitgeverij Atlas volgens ontwerp van Marjo Starink gezet uit de Dolly en gedrukt door Hooiberg/Haasbeek op 100 grams Munken Premium Cream.
|
2010 |
Tussen blad en wijn. (dichtbundel)
Installaties: Roland de XWinter, MaRf
Tekeningen: Rik Vermeersch
Fotografie Jef Van Eynde
Lay-out: Jan De Meester
Druk: Cultura
Tentoonstelling: Schellebelle. 2010/06/27 – 2010/10/31
|
|
Schellebelle: Arte Libro. Niet gepagineerd
Afmetingen: 17.10 x 11.50 (ingenaaid)
Colofon: ‘Tussen blad en wijn’ werd uitgegeven door Arte Libro 2010 ter gelegenheid van het project Landschapsdichter 2010, georganiseerd door derdeoever vzw, Schellebelle.
|
2013 |
De bruiden. Gedichten 1973-2003. (poëzie – verzamelbundel)
Omslagontwerp en omslagbeeld: Melle Hammer.
Typografie binnenwerk: Suzan Beijer.
Bevat gedichten uit de bundels: Marie sans toilette; Appel en treurigheid; Mijn stilstaand woord; Mijn geboomde vader; Een nagelaten liefde; Invoelen; Een jaar van september; Een mens op de bodem; Tot zij de wijn is; De bruiden. De cyclus De bruiden is een volledig nieuwe bundel
|
|
Antwerpen: Houtekiet / Amsterdam-Antwerpen Uitgeverij Atlas Contact. -294p.
Afmetingen: 20 x 12.50 (ingenaaid)
Drukkerij Bariet, Steenwijk.
|
2019 |
Hopper op de heuvel / Hopper on the hill (poëzie).
Gedichten bij 15 schilderijen van de Amerikaanse schilder Edward Hopper met Engelse vertaling door Paul Vincent.
‘Automat’ op de kaft: © afbeeldingsrechten: Des Moines Art Center Permanent Collections. Purchased with funds from The Edmundson Art Foundation, Inc. 1958.2. Photo credit Rich Sanders, Des Moines, Iowa. Auteursrecht : Erven Hopper en Sabam Belgium.
Sunlight in a cafeteria (op p 37): © afbeeldingsrechten Yale University Art Gallery, Bequest of Stephen Carlton Clark, B.A., 1903. Auteursrecht : Erven Hopper/Sabam Belgium
|
|
Leuven: Uitgeverij P. -80p.
Afmetingen: 24 x 17 (ingelijmde katernen – kaft met flappen)
Gezet in Minion en Ottawa.
Gedrukt op Arctic teh volume 150g door drukkerij BestInGraphics, Vosselaar.
|
2023 |
Het vriendenloket. (gedichtenbundel)
Coverbeeld: De Gekooide Koning – Roland De Winter.
Vormgeving: Martijn Dentant – Armée de Verre Bookdesign.
Bevat de cycli: Het loket; Een andere wereld; Vrouw met voorraad: Het spookhuis; Een meer van mogelijkheden.
|
|
Gent: Het PoëzieCentrum vzw. -59p.
Afmetingen: 24 x 17 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
Druk: EPG – European Print Group.
|
PROZA
THRILLERS (Londersele)
ESSAYS
Jaar |
Titel |
Fotogalerij |
Uitgeverij 1ste druk |
1974 |
There is a Method in His Madness: Boekessay Over de Romans Van Marcel Van Maele. |
|
Gent: Koebel 3de jg. Nr 10-11 -126p. |
1994 |
Marcel van Maele: “Eén tegen allen”. (monografie) |
|
Kortrijk: Vereniging van Westvlaamse Schrijvers. -16p.
Reeks: VWS-cahiers: bibliotheek van de Westvlaamse letteren / Vereniging van Westvlaamse Schrijvers. – Handzame; vol. 164
|
VARIA
1981: De nieuwe romantiek : situering en bloemlezing / gedichten Daniel Billiet [&] Luuk Gruwez [&] Miriam Van Hee [&] Roel Richelieu Van Londersele [&] Eriek Verpale ; inleiding Hugo Brems ; samenstelling Guy Van Hoof. Ertvelde : E. Van Hyfte, 1981 -128p.
2010: Mats. Poster. Laureaat Herman de Coninckprijs voor het beste gedicht 2010 Borgerhout : Boek.be.
2019: Paul Snoek: De 100 beste gedichten (bloemlezing) Bloemlezing uit het werk van Paul Snoek samengesteld door Roel Richelieu Van Londersele.
Gent: Uitgeverij De Zeef . -125p. Afmetingen: 20 x 17 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
Inleiding: Roel Richelieu Van Londersele
Foto: Jean Mil/SabamBelgië
Gezet in Minion. Gedrukt op Muncken Print White15, 115 gr door Drukkerij BestInGraphics, Vosselaar |
|