home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Van Kerckhoven, Pieter Frans

Maakt deel uit van:

Pieter Frans van Kerckhoven

Antwerpen, 10 november 1818 – Antwerpen, 1 augustus 1857

 

“De beste critische geest uit zijn tijd”   (dixit August Vermeylen)

Liberaal, anti-klerikaal, een kritisch auteur van romans, poëzie, toneelwerk en essays, een moderne geest die maar moeilijk zijn draai kon vinden in de Vlaamse literatuur van zijn tijd die uitsluitend gericht was op volksopvoeding en volksverheffing.

Nu eens romanticus, dan weer realist, hartstochtelijk rebel en verdroomd gevoelsmens, heeft hij het zijn tijdsgenoten in de beoordeling van zijn werk niet gemakkelijk gemaakt.  In zijn romans kon hij enorm vernieuwend zijn, met als gevolg dat zijn gedurfde boeken geregeld verguisd werden.

Twee ‘firsts’ in Vlaanderen:

de eerste parapsychologische roman: Ziel en lichaem (1848) en de eerste anti-klerikale novelle onder het pseudoniem Jan de Vry,  Twee Goddeloozen (1857)

 

BIOGRAFIE

10 november 1818: Pieter Frans van Kerckhoven ziet het levenslicht in Antwerpen.

  • Na zijn eerste onderricht in een private school te hebben gevolgd, doorloopt hij samen met zijn leeftijdsgenoot en boezemvriend Domien Sleeckx het Antwerpse atheneum.
  • Van Kerckhoven is in die periode een onvermoeibare lezer en spendeert haast al zijn zakgeld aan werken van de Franse klassieke auteurs. Van Kerckhoven is tijdens zijn jeugdjaren net als de rest van zijn familie erg religieus.

1836: Trekt naar de Universiteit van Bologna, Italië om geneeskunde te studeren.

  • In Italië is Van Kerckhoven directe ooggetuige van de onrustige en rebelse Risorgimento-tijd. De confrontatie met het daar aanwezige liberale en anti-klerikale Risorgimento-klimaat is bepalend geweest voor zijn latere progressief-liberale oriëntering. Van Kerckhoven evolueert in een mum van tijd van een vrome katholiek naar een vurige en overtuigde liberaal. Ondanks de mentale gedaanteverandering die Van Kerckhoven in Italië onderging, blijft hij wel gelovig.

Van Kerckhoven behaalt de graad van baccalaureus geneeskunde en filosofie

1838: Keert als een echte progressieve vrijdenker naar Antwerpen terug. Hij zet zijn studie geneeskunde nog even verder aan het Sint-Elisabeth Ziekenhuis, maar voltooit ze niet.

Hij gaat aan de slag op het handelskantoor bij zijn vader maar al snel vindt hij aansluiting bij de literaire en vlaamsgezinde elite van Antwerpen.

  • Op literair vlak voert hij een scherpe pen in verschillende tijdschriften: De Noordstar (1840-1842), als, het (Antwerpse) Kunst- en Letterblad (1844-1845) en vooral De Vlaemsche Rederyker, (1848-1857). Zonder schroom hekelt hij Conscience en de zijnen (een gedurfde onderneming in een tijd waarin gedweept wordt met de man die zijn volk leerde lezen).
  • Wordt lid van literaire (vlaamsgezinde) genootschappen met een besloten karakter, zoals De Hermans (1843), Het Heilig Verbond (1845) en De Olijftak.

Als romanschrijver geniet hij niet dezelfde populariteit als  Hendrik  Conscience, maar hij is niettemin vrij succesvol als auteur en als hoofdredacteur en streng en gezagvol criticus in tijdschriften krijgt hij heel wat waardering.

1842: Romandebuut met Jaek of een arm huisgezin.

  • In geen enkele roman van zijn tijd wordt het armoedeprobleem zo scherp gesteld. Er is kritiek op de stedelijke armenbesturen, op de openbare uitbesteding van bejaarden, het klassenonderscheid bij kerkelijke begrafenissen, de armenadvocaten enz…

Zoals vele van zijn tijdgenoten hangt ook Van Kerckhoven de Vlaamse zaak aan en steunt hij de Vlaamse Beweging, maar Van Kerckhoven is een radicaal progressieve vrijdenker en vindt dat de katholieke strekking moest verdwijnen en plaats maken voor een vrijzinnige houding.

1846: Wederzijdse na-ijver en Van Kerckhovens streven om van de Vlaamse beweging een liberale ontvoogdingsbeweging te maken, leiden vanaf 1846 tot een breuk met Conscience, die meer heil zag in toenadering tot de katholieke politici.

  • Het conflict escaleert snel en het komt in 1847 tot een bittere vete die wordt uitgevochten in de Antwerpse schimpbladen De Roskam (katholiek) en De Schrobber (liberaal) (1847). Van Kerckhoven wil van de Vlaamse Beweging een vooruitstrevende liberale beweging maken en komt zo lijnrecht tegenover zijn oude vrienden Conscience en De Laet te staan. Hij wordt dan ook uitgesloten uit het ‘Heilig Verbond’. Door scherp van leer te trekken tegen de traditionele katholieke flaminganten, heeft Van Kerckhoven de kloof tussen progressieve en conservatieve Vlaamsgezinden aanzienlijk verbreed.

1847: Kiest in zijn geruchtmakend pamflet De Vlaemsche Beweging (1847) resoluut de zijde van de liberalen tegen het ‘obscurantisme’ van de katholieke partij en haar monopolisering van de Vlaamse beweging.

1848: Publicatie van Ziel en lichaem.

  • Ongetwijfeld Van Kerckhovens meesterwerk en als parapsychologische roman een unicum niet enkel in de Vlaamse maar tevens in de Nederlandse literatuur van die jaren.

1848: Stichting van een eigen tijdschrift De Vlaemsche Rederijker (1848-1857), waarvan hij tot kort voor zijn dood de leing voert.

1849:  Wordt klerk op het gemeentehuis in de Scheldestad en in die betrekking wordt  hij tot onder-bureeloverste bevorderd.

1851: Met de publicatie van Liefde (1850) – en tweede hoogtepunt – zet Van Kerckhoven een punt achter zijn romanoeuvre. Van nu af schrijft hij alleen maar verhalen en novellen, die hij echter niet meer verzameld uitgeeft. Het lijkt erop dat de schrijver – door zijn rol van splijtzwam in de Vlaamse beweging meer en meer geïsoleerd – nu voor eigen rekening is gaan werken zonder zich nog veel om eventuele lezers te bekommeren. (KANTL, Hoofdstukken deel I p. 174)

1852: Tot ridder in de Leopoldsorde verheven.

1 augustus 1857:  Pieter Frans van Kerckhoven overlijdt aan TBC.

  • Enkele dagen voor zijn dood trekt een groot deel van de Antwerpse bevolking in optocht door de straten tot vlak voor van Kerckhovens huis. Daar worden toespraken gehouden ter ere van de stervende inwoner (zelfs door zijn conservatieve tegenstanders) en van op zijn sterfbed spreekt de doodzieke Van Kerckhoven alsnog verzoenende woorden.

Het grafmonument van Van Kerckhoven bevindt zich op het Schoonselhof te Antwerpen op Perk Z1, Rij A. Het werd op stadskosten overgebracht van de in 1936 gesloten Kielbegraafplaats.

EPILOOG

1857: Postuum verschijnt van Van Kerckhoven, onder het pseudoniem Jan de Vry, de novelle Twee Goddeloozen (1857), het eerste antiklerikale tendenswerk uit de Vlaamse literatuur.

  • Het verhaal vertelt van een eenvoudige schrijnwerker en zijn geliefde die zich uit geldnood niet gedragen volgens de geplogenheden van het kerkelijk establishment en daarom in hun provinciestad voor goddeloos worden uitgekreten en zoveel als vogelvrij worden verklaard. Tenslotte vinden zij een vrij en veilig bestaan in Amerika, waar hun arbeid niet langer gezegend wordt door “de God der vlaendersche kwezelary”, maar door “de God der brave lieden, der opregte harten, der vrye rondborstige mannen”.
  • De kritiek van de auteur op de clerus en op bepaalde christelijke liefdadigheidsinstellingen is zeker eenzijdig, wat niet belet dat hij de sociale druk van kerkelijke machtsstructuren en de daaruit voorkomende hypocrisie uitstekend heeft aangevoeld.

1971: Hubert Lampo zet de ‘liefdesroman in briefvorm’ Liefde’ om  ‘in eigentijdse taal’.  De titel luidt nu  ‘Liefde 1843’  (Britoeditie, Antwerpen-Utrecht). Lampo voegt het jaartal 1843 aan de titel toe omdat alle in deze roman geschreven brieven ‘gedateerd’ kunnen worden als geschreven (althans grotendeels) in 1843. Lampo schrijft voor deze uitgave ook een naschrift van twaalf bladzijden waarin hij de auteur neerzet als ‘voorloper van wat wij tegenwoordig als het magisch-realisme bestempelen’.

SMAAKMAKER

Wanneer ik bemin

Neen, lieve, als ik neergebogen,
Zachtjes aan uw voeten rust
En u spreek van zaligheden
En u noem mijn levenslust.

Als ik, wijl mijn blinkende ogen
Spieglend zwemmen in uw blik,
Als met honigzoete woorden
Tot u spreek, als in een strik

Gans uw aanzijn hou geklonken
Als de stille harmonij
Van mijn stem uw hart kan raken,
Domplen u in mijmerij;

Als gij om uw blinkend voorhoofd
Zaligheid geschreven ziet,
En het ernstig overdenken
Uit ons beider ziele vliedt, –

Beeld u dan niet in, o meisje,
Dat dit uur de schoonste stond
Onze liefde is en het harte
Dan het diepste is gewond.

Neen; want dan, wanneer de drifte
’t Vurigst in mijn harte spreekt,
Als der liefde hoogste krachte
Door mijn gloeiend harte breekt,

O, dan vind ik gene woorden,
Gene zoete honingtaal;
Dan ook schilder ik gene drifte,
Denk ik aan geen woordenpraal:

Dan gevoel ik slechts; mijn harte
Overweldigt mijnen geest
En belet mij luid te spreken –
O dan bemin ik u het meest !

Als ge, o meisje, als ge soms dan
Zachtjes in mijn armen rust
En mijn tong, als vastgebonden,
U niet spreekt van liefde en lust,

En ik slechts mijn glimmende ogen
Op uw ogen hou gevest,
Zeg dan stil : – Nu slechts, nu spreekt mijn
Minnaar van de liefde ’t best;

Nu gebied ik op zijn harte
In mijn volle heerschappij,
En hij leeft slechts door mijn liefde:
Nu, nu is hij gans van mij !

 Gedichten en balladen (1846)

Meer over Pieter Frans Van Kerckhoven

  • Baekelmans, L., Vier Vlaamsche prozaschrijvers, Antwerpen, 1931.
  • Contactgroep 19de eeuw. DR. F.A. Snellaertcomité, Vierde colloquium: Pieter Frans Van Kerckhoven, 1818-1857, Antwerpen, 1989.
  • Sleeckx, D., Indrukken en ervaringen, L. SIMONS ed. (Herdrukken uit de Zuidnederlandse Letterkunde), Beveren, 1982.
  • Van Kerckhoven, P.F., Liefde 1843, een liefdesroman in briefvorm, H. Lampo ed., Antwerpen, 1971.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

Referenties

  • Karel Wauters, Het Vlaamse fictionele proza van Conscience tot Loveling. In: Ada Deprez: Walter Gobbers; Karel Wauters (red.): Hoofdstukken uit de Vlaamse letterkunde in de 19de eeuw. Deel 1. KANTL Gent 1999 pp. 169-175.
  • Paul Pelckmans, Leesgedrag en leesverbeelding in het werk van Pieter-Frans van Kerckhoven, in: Verhalen voor Vlaanderen. Karel Wauters (red.) Uitgeverij Pelckmans, Kapellen. 1997 pp 33-49.
  • Brys Michael en Ada Deprez, Bibliografie van de Vlaamse Tijdschriften in de 19de eeuw: De Noordstar, 1840-1842 & De Vlaemsche Rederyker, 1844-1856. vol 9, Gent, RUG. Cultureel Documentatiecentrum, 1985, 155 p.
    • Bevat een korte historiografie van de besproken tijdschriften, waarna een bibliografische beschrijving, een chronologische analytische inhoud en een auteurs- en trefwoordenregister volgen.

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

De bibliografie bestaat uit drie delen:

A. Scheppend werk
B. Essayistisch werk
C. Beknopt overzicht per genre

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
  • Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel – Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
  • Universiteitsbibliotheek Leuven

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto

Chronologisch overzicht

A.    Scheppend werk

Jaar   Titel Fotogalerij   Uitgeverij 1ste druk
 1841  Gozewijn, Graef van Strijen, een dichtkundig verhaal uit de middeleeuwen.

  Antwerpen: By de Gebroeders De Wever, Engelsche Borse. -102p.

Afmetingen: 15 x 10
 1841  Fabricius en de lange Margriet. (historische verhaal)

1870: In ‘Verzamelde Werken van P.F. Van Kerckhoven ’ Deel VI, pp 36-59 Uitgave L. De Corte, Uitgever, Antwerpen.

 In: De Noordstar. Jg 2 (1841), pp 97-133.

Te lezen in DBNL: ‘Fabricius en lange Margriet. Een historisch verhael’.
 1842  De graef van Steenburg. (verhaal)

Passioneel verhaal uit de tijd van de hervorming waarin bij wijze van proef de middeleeuwse spreektaal als couleur locale wordt geïmiteerd.
In ‘Volledige werken’ vol 6 pp 154-164
 In: De Noordstar. Jg 3 (1842), pp 51-66

Te lezen in DBNL: ‘De graef van Steenburg’
 1842  Jaek of een arm huisgezin. (roman)  Antwerpen: Karel Oberst, boekhandelaar, (Steenhouwersvest  nr 797).  -221p.

Afmetingen: 21 x 13
Druk: Boekdrukkery van J. van Ishoven, Markgrave Straet nr  1462.
 1842  Oud België, twee dichtkundige tafereelen uit de oude geschiedenis des vaderlands. (dichtwerk)

Bevat: Kolmar en Ethelfriede. (pp 3-67); Konrad en Reta (pp 71-115).
Met 2 platen.
  

 Antwerpen: By P. Van Bouwel op de Grootemerkt en by K. Oberts op de Steenhouwersvest. -115p.

Afmetingen: 18 x 11.50
 1843  De Koopmansklerk. Eene Antwerpsche Zedenschets. (roman)

Teekeningen door Eug. de Block
1850: Vertaald in het Duits door S. Berlit  als Der Kaufmannsdiener: ein Antwerpener Sittengemälde. Uitgever Räbé, Kassel.
1915: Heruitgave bij Janssens te Antwerpen in de reeks Onze leestafel. – vol. A: 2

  Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann. -76p. en 10 platen.

Afmetingen: 20 x 13
1845 Jacob van Artevelde. (dichtwerk)

Bekroond by den dichtstrijd van 1845 door de Koninglyke Maetschappy van Schoone Kunsten en Letteren, te Gent.
Aanvang van de lofzang (klik op foto)

 Gent: Ter drukkery van de Gebroeders De Busscher. -20p.

Afmetingen: 22.50 x 14
 1845  Daniël. (roman)

Met 1 plaat van Ch. Lazarus tegenover titelblad.

  Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann. -238p.

Afmetingen: 20.50 x 12.70
 1845  Fernand de Zeerover. (roman)

Met 25 houtsneden van E. Hamman, onder welke eene buiten tekst.
1846; Vertaald in het Duits door Julius Stern als Fernand, der Seeräuber: Erzählung. Uitgeverij Jena und Stage, te Augsburg.
1888: Heruitgave bij Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever te Antwerpen.
1891: Heruitgave bij Lod. Janssens en Zonen te Antwerpen in de reeks Goedkoope volksbibliotheek. – Antwerpen; vol. 4
1917: Heruitgave bij Janssens te Antwerpen
  Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann. -235p.

Afmetingen: 17 x 12.50
Reeks: Nederduitsche kunstbibliotheek voor lezende huisgezinnen. – Antwerpen; vol. 1845: 1
   Duitse vertaling
 1846  Gedichten en Balladen. (poëzie)

Bevat drie afdelingen: Gedichten (pp 9-153); Liefdezangen (pp 155-201); Balladen (pp 203-304).

  Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann. -304p.

Afmetingen: 19.50 x 13
 1846  Het Wonderbare Boek. (novelle)

1852: Opgenomen in de verhalenbundel ‘Avondlezing’ pp 3-92.
1890: Uitgave bij Lod. Janssens & Zoon te Antwerpen in de reeks Goedkoope volksbibliotheek. – Antwerpen; vol. 27.
1941: Uitgave bij Société anonyme belge d’édition te Brussel in de reeks Leeslust reeks. – Brussel; vol. 16

  Antwerpen: Lod. Janssens en Zonen. -95p.
1847 Richilde: historisch drama in vier bedrijven Door de heeren Petrus-Frans van Kerckhoven en Emmanuel Rosseels, te Antwerpen. (theatertekst)

Letterkundige prijskamp 1846.
1864: Heruitgave bij Vandecasteele-Werbrouck te Brugge 105p.
 Brugge: Maatschappij Kunstliefde.
1848 Ziel en Lichaem. (parapsychologische [!] roman)

Klik op foto voor vergroting

 Antwerpen: Drukkery van Karel Oberts, uitgever, Schrynwerkers straet, 688. . 2 delen, -284p. en -274p.

Afmetingen: 22 x 13.50
1849 Voor ’t volk. Volksverhalen. (verhalen)

1871: Heruitgave bij De Cort te Antwerpen (4 vol.) – titel Verhalen en Novellen.
1888: Uitgave bij Lod. Janssens te Antwerpen in de reeks Goedkoope volksbibliotheek. – Antwerpen; vol. 15

 Antwerpen: By Jos. Van Ishoven, boekdrukker, Markgravestraet.  -216p.

Afmetingen: 22 x 13.50
1849 Ons vaderland: dichtstuk.

1849: verschenen in het tijdschrift De Vlaemsche Rederycker jg VI (1849) 11, pp 165-187

 Antwerpen: By Jos. Van Ishoven, boekdrukker, Markgravestraet.  -27p.

Afmetingen: 22.50 x 14
1850 De Gestrafte Wraek. Drama in twee bedryven. (theatertekst) Antwerpen: By Jos. Van Ishoven, boekdrukker, Markgravestraet.  -52p.
1850 Licht en bruin. (verhalen)

Bevat de verhalen: Kristiaen (pp 1-79); Een noodlottig geheim (pp 80-108); Laet God de wraek (pp 109-143); Aen wie de schuld ? (pp 144-178); Hoe een mensch wordt (pp 179-197); Pieter de Zwijger (pp 198-216); Bernhart ‘pp 217-261).
= bundeling van verhalen die eerder zijn veschenen in het tijdschrift De Vlaemsche Rederycker.

 Antwerpen: By  Jos. Van Ishoven, boekdrukker en uitgever, Markgrave Straet.   -262p.

Afmetingen: 21.80 x 14
1851 Jan Reim (novelle)

1870: In ‘Verzamelde Werken van P.F. Van Kerckhoven ’ Deel VIII, pp 3-53 Uitgave L. De Corte, Uitgever, Antwerpen.
1892: Afzonderlijke uitgave bij Lod. Janssens en Zonen te Antwerpen als nr  48 van de Goedkoope Volksbibliotheek.
Z d : uitgegeven bij Socentra te Brussel samen met ‘Liefde’ pp 38-68 (volksuitgave)

 In: De Vlaemsche rederycker jg VIII (1851), 15, pp 5-42 & 15, pp 45-71.

 
1851 Jaloerschheid. Volksdrama in twee bedryven. (theatertekst)

   

1886: Heruitgave bij Janssens te Antwerpen.

 Antwerpen: Boekhandel van Hendrik Peeters, Uitgever, Cité. -33p.

Afmetingen: 15 x 9
Druk: Antwerpen, Drukkery van Aug. Jans, Goddaerd
1851 Liefde. Een roman in brieven.

1892: Uitgave bij Lod. Janssens en Zonen te Antwerpen in de reeks Goedkoope volksbibliotheek. – vol. 49.
1942: Volksuitgave bij Socentra te Brussel in de reeks Boekenkast leeslust : 5 boeken in 1. – Brussel; vol. [1]
1971: Heruitgegeven in een bewerking naar hedendaags Nederlands door HUBERT LAMPO. Uitgeverij Brito, Antwerpen met als titel: Liefde 1843 : liefdesroman in briefvorm.
 Antwerpen: By Jos. Van Ishoven, Boekhandelaer, Markgrave Straet. -156p.
1851 Wit en zwart. (verhalen)

Bevat de verhalen: Eene opligting (pp 5-30); Gaëtano en zyne bende (pp 31-89); Willem Middernacht (pp 90-110); Vanlentyn 1799 (pp 111-178).
= bundeling van verhalen die eerder zijn veschenen in het tijdschrift De Vlaemsche Rederycker.

 Antwerpen: By  Jos. Van Ishoven, boekdrukker en uitgever, Markgrave Straet. -179p.

Afmetingen: 22.80 x 14.80
1852 Avondlezing: verhalen in proza.

Bevat: Avondlezing 1ste deel: Professor Severius (pp 3-18); Santafiora (pp 19-64); Eene ontmoeting (pp 67-82)
Avondlezing 2de deel: Het wonderbare boek (pp 3-62); Eene schaking te Venetiën (pp 65-100)

 Antwerpen:  Wed. Jos. Van Ishoven. -100p.

Afmetingen: 15.50 x 11.20
1853 Boer en Edel. Tooneelspel in dry bedryven. (theatertekst)

1853: in het tijdschrift De Vlaemsche Rederycker , jg X (1853), 18 pp 5-79

 Antwerpen: Drukkery van de Wed. Jos. Van Ishoven, Markgravestraet.   -75p.

Afmetingen: 20.90 x 13
1854 De Dronkaerd. Drama in drie bedryven, (theatertekst)

1853: Opgevoerd bij de eerste vertooning van den nationalen tooneeltroep, te Antwerpen, den 6 October 1853.

1854: in het tijdschrift De  Vlaemsche Rederyker, jg XI 21, pp 1-61.
1884: Heruitgave bij Janssens te Antwerpen.
 Antwerpen: Drukkery van de Wed. Jos. Van Ishoven,   -61p. en 1 plaat.

Afmetingen: 20.60 x 13.50
1854 Herinneringen uit Italië. (verhalen)

Bevat de verhalen: Teresina; Fioretta; Sabina; Beatrice; Gregorio; Pietro Dateneri; De Occhiata; Marianna; Valeria; Gianinna; De Molinara.
1871: In ‘Verzamelde Werken van ’ Deel X. Uitgave L. De Corte, Uitgever, Antwerpen. -215p.
 Antwerpen: Lod. Janssens en Zonen.
1854 Hulde aan Koning en Vaderland. Cantate. Antwerpen: Drukkery van de Wed. Jos. Van Ishoven.  -12p.
1854 Volksliedjes. (liedteksten)

   

Gent: Pieter Geiregat, boekhandelaer, Drapstraet, 24 en H. Hoste, Veldstraet.   -90p.

Afmetingen: 18.50 x 11.80
Reeks: Uitgaven van het Willemfonds. Vol 13
Drukkery van L. Hebbelynck, Kammerstraet, 6.
1855 Twee katten voor een doode musch. Blyspel in één bedryf. (theatertekst)

1855: in het tijdschrift De  Vlaemsche Rederyker, jg XII (1855) 22, pp 73-115
1872: In ‘Verzamelde Werken van P.F. Van Kerckhoven’ Deel XII, Tooneelwerken.  Uitgave L. De Corte, Uitgever, Antwerpen.
1888: Uitgave bij Lodewijk Janssens; Antwerpen, 50 p.

Antwerpen: Drukkery van de Wed. Jos. Van Ishoven, -43p.

Afmetingen: 21.50 x 14
1855 Fanny. Tooneelspel in vier bedryven. (theatertekst)

 Gent: I. S. Van Doosselaere. -105p.

Reeks: Toneelbibliotheek Gent nr 28
POSTUUM UITGEGEVEN WERK  (oorspronkelijk)
 1857  Twee Goddeloozen.(novelle)

Postuum onder het pseudoniem van JAN DE VRY.
Eerste antiklerikale tendenswerk uit de Vlaamse literatuur.

 Brussel: Drukkery van Henry Samuel, uitgever, Hulp-straet, 7, Keulsche voorstad.  -80p.

Afmetingen: 17.90 x 12
1859 De Verdenking. Drama in één bedryf. (theatertekst) Antwerpen: L. de la Montagne. -32p.
1866 De Du-Dijners. Kluchtspel in één bedryf. (theatertekst)

 Antwerpen: Drukkerij van Ed. Donné. H- Geeststraat 12 en 18. -36p.

Reeks: Bibliotheek van oorspronkelijke toneelstukken 2de jg. 8ste  aflevering
Afmetingen: 17 x 11 (ingenaaid)

POSTUUM UITGEGEVEN WERK (herdrukken)

1869
-1873		 Volledige Werken. 13 delen. Antwerpen: J. W. Marchand & C°. Gent : W. Rogghé.

Vanaf het derde deel is de uitgever L. De Cort te Antwerpen.
1888 Verhalen voor het volk. (verhalenbundel)

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -78p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50 (geniet)
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 15
1889 Gaëtano en zyne bende. (novelle)

1851: voor het eerst in boekvorm verschenen in de bundel ‘Wit en zwart’ pp 31-89.
1850: Eerder verschenen in het tijdschrift De  Vlaemsche Rederyker, jg VII (1850), 13, pp 137-155 & (1850), 13, pp 169-206.

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -83p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 9

1889 Eene schaking te Venetiën, gevolgd door : Een noodlottig geheim. (novellen)

Bevat: Eene schaking te Venetiën (pp 3-55);  Een noodlottig geheim (pp 57-95)
Het verhaal ‘Eene schaking te Venetiën’ werd genomen uit de bundel Avondlezing (1852) ‘Een noodlottige geheim’ uit ‘Licht en bruin’ (1850)

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -95p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50 (geniet)
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 10
1889 Valeria, gevolgd door : Giannina, en : De wraak. (novellen)

Bevat: Valeria (pp 3-41); Giannina (pp  45-87); De wraak (pp 89-100)
De verhalen ‘Valeria’ en ‘Giannina’ verschenen oorspronkelijk in de bundel ‘Herinneringen uit Italië’ uit 1854.

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -100p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50 (geniet)
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 13
1889 Santafiora, gevolgd door : Laat God de wraak. (verhalen)

Bevat: Santafiora (pp 5-68); Laat God de wraak (pp 69-107).
‘Santafiora’ komt uit Avondlezing (1852), ‘Laat God de wraak’ uit Licht en bruin (1850)

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -100p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 13
1890 Het wonderbare boek. (novelle)

1846: Oorspronkelijke uitgave bij Lod. Janssens en Zonen te Antwerpen.

 Antwerpen: Lodewijk Janssens & Zonen, Drukkers-Uitgevers, Carnotstraat, 128. -95p.

Afmetingen: 18 x  13.50 (ingenaaid – zachte kaft)
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 27
1891 Fioretta, gevolgd van : Marianna, en: De Molinara. (verhalen)

De verhalen verschenen oorspronkelijk in de bundel ‘Herinneringen uit Italië’ uit 1854.

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -87p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 42
1906 Eene schaking te Venetië: een Italiaansch verhaal.

Met 11 prachtige teekeningen van A[lfred] Ost.
Verscheen voor het eerst in boekvorm in 1852 in de verhalenbundel ‘Avondlezing: verhalen in proza’.

 Lodewijk G., J. & E. Janssens, uitgevers, Carnotstraat, 125.  -19p.

Afmetingen: 26 x 18 (ingenaaid – zachte kaft)
Reeks: Zes-Cent-Bibliotheek nr 5
1916 Een duister geheim en Santaforia. (novellen)

Beide verhalen verschenen voor het eerst in boekvorm in 1852 in de verhalenbundel ‘Avondlezing: verhalen in proza’.

 Antwerpen: Lodewijk Janssens, Drukker-Uitgever, Carnotstraat, 128. -83p.

Afmetingen: 17.90 x  11.50
Reeks: Goedkoope Volksbibliotheek aan 25 Centiemen per boekdeel. Nr 15
1916 Vurige liefde: Italiaansche verhalen. Antwerpen: Lod. Janssens & Zoon. -12p.

Reeks: Onze Leestafel  Vol. B:22
1916 De schoone Italiaansche: verhalen. Antwerpen: Lod. Janssens & Zoon. -12p.

Reeks: Onze Leestafel  Vol. B:23
1916 Marco de gevloekte. (verhaal) Antwerpen: Lod. Janssens & Zoon. -12p.

Reeks: Onze Leestafel  Vol. B:24
1916 De krankzinnige uit liefde. (novelle) Antwerpen: Lod. Janssens & Zoon. -12p.

Reeks: Onze Leestafel  Vol. B:26
1918 Jonker Willem. Een fantastisch verhael.(novelle)

M m v Lode Baekelmans

 Antwerpen: Eug. Kauch, drukker-uitgever, (Carnotstraat,91) .  -138p.

Afmetingen: 20.50 x 13
1941 Het wonderbare boek. (novelle)

Bevat: Het wonderbare boek (pp 3-29); Windekens uit kinderharten (vier verhalen) door Bert Emmers (pp 31-54)
1846: Oorspronkelijke uitgave bij Lod. Janssens en Zonen te Antwerpen:

 Brussel: Centrale Uitgeversmaatschappij.  -29p.

Reeks: Leeslust vol B 16
Drukkerij: De Persen van de “Société Anonyme Belge d’Édition”

B.   Essayistisch werk in boekvorm

1844 Vlaemsch Taelverbond: volledige beschryving der algemeene letterkundige vergadering en van het daeropvolgende feest gehouden te Brussel, den elfden february 1844.

Inleiding door Van Kerckhoven P.F. (pp 5-18)
 Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann. Ossen Markt 1182 . -103p.

Afmetingen: 26.40 x 17.50
1845 Over den toestand der schilder- en letterkunde in de XVIe eeuw, gevolgd door eene lofrede op Otto van Veen. Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann. Ossen Markt 1182 .
1846 Lof en levensschets van Simon Stevin. (essay)

Bekroond met de gouden erepenning door de Maetschappy van Tooneel en Letterkunden ‘Yver en Broedermin’ te Brugge n a v de inhuldiging van het standbeeld van Simon Stevin.

 In: “Bekroonde werken op Simon Stevin : gevolgd door eene naemlyst der groote mannen van Brugge” pp 8-39), uitgegeven door de Maetschappy van Tooneel en Letterkunden ‘Yver en Broedermin’ te Brugge.
1847 De Vlaemsche Beweging. Een woord aen het publiek en aen de vlaemsche schryvers.

[1847]: Franse vertaling ‘Le mouvement flamand : quelques mots au public et aux littérateurs’ (Anvers – Imp. De P. Janssens [1847]

 Antwerpen: By Joseph Van Ishoven, boekdrukker en boekverkooper, Markgravestraet, 1462. -16p.

Afmetingen: 21.50 x 12.80
klik op de foto
1852 Verhandeling over het dierlyk magnetismus. (essay)

Eerder verschenen in het tijdschrift De Vlaemsche Rederyker, jg. IX, (1852), 17 pp 115-173

 Antwerpen: Wed. Jos. Van Ishoven. -59p.
1855 Levensschets van Lodewyk Rysheuvels, werkend lid der Antwerpsche rederykerkamer De Olyftak’.

Eerder verschenen in het tijdschrift De  Vlaemsche Rederyker, jg XII, (1855), 22, pp 18-35

 Antwerpen: Wed. Jos. Van Ishoven.-20p

 

BEKNOPT OVERZICHT PER GENRE

PROZA

  • Jaek of een arm huisgezin. Roman (1842)
  • De koopmansklerk : eene Antwerpsche zedenschets. Roman (1843)
  • Daniël. Roman (1845)
  • Fernand de zeerover. Roman (1845) (geïllustreerd door Edouard Hamman)
  • Lof en levensschets van Simon Stevin, in: “Bekroonde werken op Simon Stevin : gevolgd door eene naemlyst der groote mannen van Brugge” (1846)
  • De Vlaemsche Beweging : een woord aen het publiek en aen de Vlaamsche schryvers (1847); Franse uitgave: Le mouvement flamand : quelques mots au public et aux littérateurs (1847)
  • Ziel en lichaem Roman (1848)
  • Volksverhalen (1849)
  • Licht en bruin : verhalen (1850)
  • Liefde Roman in briefvorm. (1851);
    • In 1971 onder de titel Liefde 1943: Liefdesroman in briefvorm heruitgegeven in hedendaags Nederlands door Hubert Lampo
  • Wit en zwart. Verhalen. (1851)
  • Avondlezing: verhalen in proza. (1852)
  • Herinneringen uit Italië. Verhalen (1854)
  • Twee goddeloozen. Roman  (1857)

DICHTWERK

  • Gozewyn, graef van Stryen : een dichtkundig verhael uit de Middeleeuwen (1841)
  • Oud Belgiën : twee dichtkundige tafereelen uit de oude geschiedenis des vaderlands (1842) (met Eug. Fr. De Block)
  • Jakob van Artevelde (1845)
  • Gedichten en balladen (1846)
  • Ons vaderland: dichtstuk. (1849)
  • Hulde aan Koning en Vaderland. Cantate.(1854)

TONEEL

  • Richilde. Historisch drama in vier bedrijven; Door de heeren Petrus-Frans van Kerckhoven en Emmanuel Rosseels, te Antwerpen (1847)
  • De Gestrafte Wraek. Drama in twee bedryven. (1850)
  • Jaloerschheid : volksdrama in twee bedryven (1851)
  • Boer en edel : tooneelspel in dry bedryven (1853)
  • De dronkaerd : drama in dry bedryven (1854)
  • Fanny : tooneelspel in vier bedryven (1855)
  • Twee katten voor een doode musch. Blyspel in één bedryf. (1855)

DIVERS

  • Volksliedjes (1854)

 

VOLLEDIGE WERKEN VAN P. F. VAN KERCKHOVEN.

[https://www.dbnl.org/tekst/kerc007voll01_01/index.php]

 

13 delen
Uitgever: Antwerpen : Marchand, 1869-1873 vanaf deel III  L. De Cort, Uitgever te Antwerpen.

Uitgifte jaar 1869

  • Deel I: Jaak of Een arm huisgezin; Liefde
  • Deel II: Daniel; Fernand de zeerover
  • Deel III: Ziel en lichaam. Eerste deel
  • Deel IV: Ziel en lichaam. Tweede deel

1870

  • Deel V: De koopmansklerk; Zedenschetsen; Twee goddeloozen; Gozewijn, graaf van Strijen; Oud België
  • Deel VI: Hildame de Gitana; Marrietta en Leonardo; Fabricius en Lange Margriet; Santafiora; Professor Severius; Het wonderbare boek; De graaf van Steenburg; Een noodlottig geheim
  • Deel VII: Kristiaan; Laat God de wraak; Aan wie de schuld?; Hoe men mensch wordt; Pieter de Zwijger; Bernhart; Eene oplichting
  • Deel VIII: Jan Reim; Twee naaisters; Eene schaking te Venetië; Gaëtano en zijne bende; Eerste liefde

1871

  • Deel IX: Maria Van Velten; Mevrouw De la Roche; Valentijn; De geschiedenis van een huis; Een reisverhaal uit Siberië; Eene ontmoeting; Iets uit het leven van Aalbrecht Dürer; Kristina; Willem Middernacht; Hoe men zijnen weg maakt.
  • Deel X: Herinneringen uit Italië

1872

  • Deel XI: Volksverhalen.
  • Deel XII: Tooneelwerken: Fanny; Jaloerschheid; Boer en edel; Twee katten voor eene doode musch.

1873

  • Deel XIII: Gedichten en balladen; Volksliedjes

BIJDRAGEN IN DE TIJDSCHRIFTEN ‘DE NOORDSTAR’  (1840-1842) EN ‘DE VLAEMSCHE REDERYCKER’ (1847-1857)

DE NOORDSTAR 1840-1842

Volledige titel: De Noordstar, Tydschrift voor Kunsten, Letteren en Wetenschappen.
Redactie: P.F. van Kerckhoven
Uitgever-drukker: Antwerpen, ter drukkery van P. van Bouwel, Grootemarkt.

Jaargang I (1840)

  • Hildame de gitana, I (1840), 1 pp 97-118
  • Aen de rust (6 april 1840) (poëzie)  I (1840), 1 pp 282-284 (getekend P.F.V.K.)
  • In Siberien. I (1840), 2 pp 218-232
  • De zwaen, zinnebeeld der deugd. (poëzie) I (1840), 2 pp 233-234 (getekend P.F.V.K.)
  • Marrietta en Leonardo. Een Venetiaensche geschiedenis. I. De liefde. II. De vriend. III. De Bravo. IV. De Wraak.  I (1840), 2  pp 241-272

Jaargang II (1841)

  • Het gebed in ’t bosch (Antwerpen 20 January 1841) II (1841), 1 pp 92-94 (getekend P.F.V.K.)
  • Napoleone Buonaparte. (Antwerpen 15 February 1839). Poëzie. II (1841), 1 pp 105-112 (getekend P.F.V.K.)
  • Bij het afsterven van mijnen vriend L. Terneu, toonkunstenaer. (Antwerpen 4 Meert 1841) Poëzie II (1841), 1 pp 171-176 (getekend P.F.V.K.)
  • Aenmerkingen gedurende eene reise in Italien. (Cento) Gian Francesco Barbieri – gezegd Guercino. / Dagboekaantekeningen. Kunstkritiek. II (1841), 1 pp 274-284
  • Eene overzetting van den vyfden zang van het Inferno van Dante Alighieri (letterlyk naer het Italiaans) II (1841),1 pp 39-45
  • De drie kinderen II  (1841), 1 pp 132-135
  • Fabricius en de lange Margriet. II (1841), 1 pp 97-133
  • Te Venetien, II (1841), 2 pp 221-229

Jaargang III (1842)

 

  • Verlangen. Poëzie. III (1842), 1 pp 43-44
  • De graef van Steenburg. III (1842), 1 pp 51-66
  • Nieuwe kennissen over de kunst by de Ouden van den wyn te vervaerdigen. (naer het italiaansch van Pellegrino Salvolini III (1842), 1 pp 277-282. 94 (getekend P.F.V.K.)
  • Aen mijn meisje. Poëzie. III (1842), 1 pp 285-286. 94 (getekend P.F.V.K.)
  • Professor Severius III (1842) 2 pp 99-116
  • Herman en Aldegonde. Eene oude ballade (Antwerpen, 15 Juny, 1839) poëzie III (1842) 2 pp 117-123
  • Driejarige pronkzaal van kunsttafereelen te Brussel. Kunstkritiek II (1842) 2 pp 169-175

 

DE VLAEMSCHE REDERYCKER 1847-1857

Jaargang IV (1847)

  • Een noodlottig geheim IV (1847), 7 pp 77-105 proza
  • Het vaderland IV (1847), 7 p 137 poëzie
  • De gondel. Eene romance  IV (1847), 7 pp 157-158 (poëzie)
  • Kristiaen. Een verhael. IV (1847), 7 pp 169-216 & V (1848), 8 pp 5-35

Jaargang V (1848)

  • Kom eens nader. (poëzie) (1848), 8, pp 37-39
  • Het treurige tournoi – ballade – naar Uhland (1848), 8, pp 39-41 (P.F.V.K.)
  • Aen eene moeder – (6 Oogst 1847) poëzie) (1848), 8, pp 41-42
  • Het noodhemd  naer Uhland poëzie (1848), 8, pp 42-44
  • Laet God de wraak. Een verhael uit den lagen volksstand (proza) (1848), 8, pp 53-87
  • Ontrouw. Een romance. Poëzie (1848), 8, p88
  • De verloofden; (Eene ballade) (1848), 8, pp 238-239
  • De gebannen dichter. Poëzie (1848), 9, pp 27-32
  • Aan wie de schuld ? – Een verhael (1848), 9, pp 41-75
  • Hoe een mensch wordt. Een verhael (1848), 9, pp 197-216

Jaargang VI (1849)

  • Willem De Zwyger poëzie (1849), 10, pp 71
  • Het verzonken klooster – Ballade –  Vertaling naer Uhland (1849), 10, pp 72
  • Pieter de Zwyger – proza (1849), 10, pp 81-99
  • Het Zusterpaer – ballade (1849), 10, pp 113-114
  • Onttoovering. Poëzie (1849), 10, pp 115-117
  • Een wensch. Poëzie (1849), 10, pp 150-151
  • Aen Dante. Poëzie (1849), 10, pp 155-156
  • Jonker Hein. Ballade (1849), 10, pp 186-188
  • Eene herinnering uit Italiën. Proza (1849), 10, pp 201-210
  • Eerste liefde. Proza (1849), 11, pp 85-105
  • Het voorjaer. Poëzie (1849), 11, pp 162 als P.F.V.K.
  • Ons Vaderland. Poëzie (1849), 11, pp 165-187
  • Lustig leven. Poëzie (1849), 11, pp 201-202 als P.F.V.K.
  • Een wenk. Poëzie (1849), 11, pp 229-232

Jaargang  VII (1850)

  • Bernhart. Een verhael (1850), 12, pp 5-49
  • Iets over de Venetiaense Republiek (historische bijdrage) (1850), 12, pp 170-189
  • Ongekende liefde. Poëzie (1850), 12, pp 190-191
  • De Doodkoorts. Ballade (1850), 12, pp 192-193
  • Lieve nacht. Poëzie (1850), 13, pp 31-32
  • Eene opligting. Proza (1850), 13, pp 37-62
  • Gaetano en zyne bende. 1823 (het vervolg hierna) (1850), 13, pp 137-155
  • Gaetano en zyne bende. 1823 (vervolg zie vorige aflevering) (1850), 13, pp 169-206
  • Willem Middernacht. Proza (1850), 13, pp 209-229

Jaargang VIII (1851)

  • Wellust. Poëzie (1851), 14, p 38
  • Clara. Een ballade (1851), 14, pp 39-41
  • Valentyn 1799 Een verhael (het vervolg hierna) (1851), 14, pp 45-73
  • Reizen. Aerdbeving in Chili. Proza (1851), 14, pp 74-89
  • Valentyn 1799 Een verhael (vervolg zie vorige aflevering) (1851), 14, pp 93-130 (met: VI. Brief van Valentyn aan Lucy. De andere hoofdstukken kregen geen titel)
  • Mevrouw De la Roche. Proza (1851), 14, pp 169-188
  • Jan Reim. Proza (het vervolg in de aenstaende aflevering) (1851), 15, pp 5-42
  • Jan Reim. Proza ( vervolg – zie de vorige aflevering) (1851), 15, pp 45-71
  • Serafina (Antwerpen, 2 July 1850) Poëzie (1851), 15, pp 77-79

Jaargang IX (1852)

  • Gy zyt my alles. (Antwerpen 1851), Poëzie, 16, pp 88-89  (ps P.F.v.K.)
  • Uit mijn dagboek. Sabina /I./ De kerk van San Stefano. II. -Il cameriere. III. -I veglioni. IV. Verklaring. Proza, 16 pp 93-118
  • Palemon. Eene idylle naar Gesner. Proza, 16 pp 128-130
  • De wildstrooper Poëzie , (1852), 17 pp 75-76 89  (get. P.F.v.K.)
  • Uit myn dagboek. Beatrice. Proza (1852), 17 pp 85-109
  • Verhandeling over het dierlyk magnetisme / Met een inleiding en zeven hoofdstukken) (1852), 17 pp 115-173
  • Reizen. De Punjaub of de vyf bronnen. Tafereelen uit Hindoustan. / Met een filosofische dialoog tusschen De Brahman en De Engelschman. Proza (1852), 17 pp 174-195
  • Onbestendigheid. Poëzie (1852), 17 pp 195-196

Jaargang X (1853)

  • Boer en edel. Toneelspel in dry bedryven door P.F. van Kerckhoven. Toneel (1853), 18 pp 5-79
  • Hoe men den dag te Calcutta doorbrengt. Proza (1853), 18, pp 85-89
  • Liefde. Poëzie (1853), 18, pp 207-209
  • Uit myn dagboek. Maranna. Proza (1853), 18, pp 213-243
  • Reizen. Zes weken in het land der Kirghiz (1853), 19, pp 12-20
  • Zael en zolder. Poëzie (1853), 19, pp 182-185

Jaargang XI (1854)

  • Aen Maria. Poëzie (1854), 20, pp 77-78 (get. P.F.V.K.)
  • De dronkaert. Drama in dry bedryven. Toneel  (1854), 21, pp 1-61
  • Twee redevoeringen voorgedragen in de Kunst- en Letterkring te Antwerpen, in den loop der winterzittingen van het jaar 1853. (1854), 21, pp 153-176
  • Hoe men zynen weg maekt. Verhael (1854), 21, pp 193-210

Jaargang XII (1855)

  • De geschiedenis van een huis. Proza. (1855), 22, pp pp 1-17
  • Levensschets van Lodewyk Rijsheuvels, werkend lid der Antwerpsche Rederykkamer De Olyftak. / Met opname van de grafrede door Verspreeuwen en gevolgd door een levensbeschrijving van Rysheuvels’ schoonvader Lieven Bauwens (Antwerpen, 15 February 1855) Biografie (1855), 22, pp 18-35
  • Twee katten en een doode musch. Blyspel in een bedryf. Toneel (1855), 22, pp 73-115
  • Kristina. Een verhael, opgedragen aan Mevr. Eug. De Block, geboren Dielman /gedeeltelijk in briefvorm. Proza (1855), 23, pp 125-168
  • Marie van Velten. Verhael. (vervolg in de naaste aflevering) Proza (1855), 23, pp 197-232
  • Ons rederykers doel. Voorgelezen by het banket der Antwerpsche Rederykkamer De Olyftak, den 26 January, 1856. Poëzie (1855), 23, pp 233-234

Jaargang XIII (1856)

  • Marie van Velten. Verhael. Proza  (1856), 24, pp 1-28
  • Iets uit het leven van Aelbrecht Durer Proza (1856), 24, pp 109-115