LINE LAMBERT

Lier, 14.10.1907 – Zwijnaarde, 23.05.2005

Echtgenote van de dichter Jozef L. de Belder

Lerares geschiedenis en schrijfster van gedichten, verhalen en cursiefjes

Later secretaresse van de Colibrant uitgaven in Lier en van de J.L. de Belderstichting in Deurle.

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde ze een belangrijke rol in de Vlaams-nationale vrouwenbeweging

 

BIOGRAFIE

14 oktober 1907: Geboren te Lier

1930: Actief in de Vlaamsche Landsbond voor R.K. Vrouwen en Meisjes, in een woelige periode van tegenstellingen tussen wie de beweging uitdrukkelijk wilde openstellen voor Vlaams-nationalistische politieke vrouwengroepen en anderen die partijpolitiek bleven verwerpen.

1933: Volgt Colomba Thiel in het hoofdbestuur van Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging en krijgt er de functie van dienstdoend algemeen voorzitster naast Angela Tysmans.

• In die functie slaagt ze erin om de Dietse oriëntering – waar de beweging voor gekozen had – te verbinden met pleidooien voor een solidaristische Nieuwe Orde, maar tegelijk ook met de nieuwe jeugdbewegingsideologie zoals die toen vooral door Ernest van der Hallen werd gepropageerd.

Januari 1937: Huwelijk met Jozef De Belder

Juni 1938: Onenigheid binnen de Vlaamse meisjesbeweging over de te volgen ideologische lijn leidt tot een scheuring waarbij een nieuwe organisatie in het leven wordt geroepen: de Dietsche Bond voor Rooms-Katholieke Vrouwen en Meisjes “Ik Dien”, Deze werpt zich op als de handhaver van de traditie, waarbij ze trouw blijft aan de statuten van 1932. Jetje Claessens wordt hoofdleidster. De Lierse bond onder leiding van Line Lambert volgt de dissidenten.

• Tussen mei en juni 1941 zal “Ik Dien” opgaan in de Nationaal-Socialistische Jeugd in Vlaanderen (NSJV)

1939-1944: Tijdens de Tweede Wereldoorlog verblijft het gezin in Gentbrugge.

• Line Lambert – ondertussen moeder geworden – mindert haar voordien zeer actieve rol in de Dietse vrouwenbeweging, maar ze blijft toch medewerkster van het nationaal-socialistische De Vlag (waarvan haar echtgenoot in 1942 secretaris werd)

1942: Schrijft – met subsidies van de Germanische Leitstelle – de naar de geest nationaal-socialistische brochure Adel en schoonheid  (uitgegeven bij Volk en Staat).

• ‘Adel en Schoonheid’ is de naam van de oudste leeftijdsgroep bij ‘De Dietsche Meisjesschare’ (18 tot 21 jaar) en is geïnspireerd op ‘Glaube und Schönheit’ van de ‘Bund Deutscher Mädel’ (BDM). In deze groep spitsen de activiteiten zich veelal toe op het moederschap en op huishoudelijke taken.

Eind augustus 1944 vlucht het gezin naar Duitsland.

Mei 1945: Bij de repatriëring naar Lier worden zowel Jozef de Belder als zijn vrouw Line gearresteerd.

• Line wordt eerst opgesloten in de gevangenis van Mechelen, maar vanaf 4 juni 1945 overgeplaatst naar de Nieuwe Wandeling in Gent, waar ze 7 maanden verblijft op verdenking van collaboratie.
• Haar echtgenoot zit een langere gevangenisstraf uit in Hemiksem, Beverlo en Merksplas, maar wordt omwille van zijn wankele gezondheid midden 1946 ook overgebracht naar Gent. Hij komt pas op 30 juni 1948 vrij.

In de naoorlogse periode woont het gezin weer in Lier

1955: Line Lambert wordt aangesteld als lerares geschiedenis aan het Onze-Lieve-Vrouw Visitatie-instituut te Gent (tot 1975) en de familie De Belder vestigt zich op 15 augustus 1955 in Drongen.

• Na de dood van haar echtgenoot verlaat ze in 1987 Deurle weer voor Gent.

Eind jaren 1970: In eigen beheer verschijnen twee bescheiden poëziebundels Klein Liefdesspel en De zang van Hanshan’s vrouw.

1981: Sticht de Gentse vrouwenwerkgroep “Literaire Tafel”, waarvan ook Bertien Buyl lid was.

1983:  In de verhalenbundel 1920 of de hapering der dagen, brengt ze haar jeugdervaringen uit W.O. I (deels autobiografisch).

• Verhelderend is de biografische bijdrage aan het herinneringsalbum voor J.L. de Belder dat in 1983 verschijnt onder de titel Het morgenrood, het avondrood en stelt een kroniek samen van zijn uitgeverij Colibrant.

1990: De roman Soldatenverdriet: levensverhaal van Emile Van der Elst 1MC-SXI NOO 468,  een Gentse volksjongen, is gesitueerd in en na de Tweede Wereldoorlog, maar levert ook getuigenissen van Emiles grootvader uit de Eerste Wereldoorlog.

1997: Op haar negentigste verjaardag verschijnt Retro, waarin Lambert terugblikt op haar kinderjaren.

• In hetzelfde jaar verleent ze haar medewerking aan een wandelgids Het kerkhof van Deurle. Een hulde aan het eeuwig dorp

1999: Bij uitgeverij Facet te Antwerpen komt De tijden van de Colibrants uit, over de bekende Lierse familie Colibrant en hun tijdgenoten. Het is een historisch fresco gaande van de twaalfde tot de zestiende eeuw.

2002: Line Lambert publiceert een monografie over de dichteres Blanka Gyselen, met een biografie, een benadering van Gyselens poëzie, een bloemlezing uit haar gedichten en een bibliografie.

23 mei 2005: Overlijden op 98-jarige leeftijd van Line Lambert te Zwijnaarde,

MEER OVER LINE LAMBERT

• Het morgenrood, het avondrood : herinneringsalbum J.L. de Belder…(1983)
• Frans van Campenhout: Vrouwen in de Vlaamse Beweging (2005), vooral de pp. 18-41
• Jozef de Belder (documentatiemap in de Stedelijke Openbare Bibliotheek Gent)

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Website

• Jean-Paul den Haerynck, Lambert, Line | Literair Gent  (geconsulteerd op 22 november 2022)
• Louis Vos, Katholieke Vlaamse meisjesbeweging – NEVB Online, (geconsulteerd op 22 november 2022)
• Séverine Jans, De Dietse Meisjesscharen (1940-1944) en hun “aanlokkelijke taak, ons volk al spelend en zingend terug te voeren naar de klare bronnen van zijn eigen aard” – DEEL I, in: Wetenschappelijke Tijdingen LXI/2/2002 pp 87-106.

SMAAKMAKER

Ik wil niet zijn zoals de chinese monnik
van de Koude Berg
die graag van armoe stierf.
Ik hou van mijn kleine erf
dat ik door hard labeur verwierf.
Zelfs het onkruid is mijn eigendom.
Ik heb het lief.

Hanshan verliet zijn vrouw, ging naar de stad
maar zwierf veel verder door het land
om te mediteren op de Koude Berg
Moest mijn man nu monnik worden, deed hij dat…
Ik sloot mij op in de voute van ons erf
om te wachten tot hij wederkeert.
Hij heeft mij lief.

Uit: De zang van Hanshan’s vrouw.

Leven
herinneringen aan
een liefde
doorvoed doorleefd,
een smeekgebed
een offer aan
vergankelijkheden
Leg nu de draden
aan het weefgetouw der
kleinigheden en
voed de glinstervis
in het akwarium
van verlangen.

Uit: Kleine liefdesspel

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
• POËZIECENTRUM vzw – Gent

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1942	Adel en schoonheid. (Nationaal-socialistisch getinte brochure)		Antwerpen: Volk en Staat.
z  j [1979]	De zang van Hanshan’s vrouw (gedichtenbundel) Met een pentekening van H. Hendrickx.		Eigen beheer. -12p. Afmetingen: 14.70 x 10 (geniet)
z  j	Klein Liefdesspel. (gedichtenbundel)		Eigen beheer. – 26p. Afmetingen: 15 x 10.50 (geniet)
1983	1920 of de hapering der dagen (verhalen) Omslag: Studio Soethoudt.		Antwerpen: Soethoudt & Co N.V. 5eggestraat 9, 2008)  -91p. Afmetingen: 20 x 13 (ingenaaid) Reeks: soethoudt proza Colofon: 1920 of de hapering der dagen door Line Lambert werd in opdracht van Soethoudt & Co N.V. gezet in Bodoni Book door Nadine Lusyne en werd in oktober 1983 gedrukt op de persen van Kempische Boekhandel. De vormgeving werd verzorgd door Studio Soethoudt. De totale oplage bedraagt 500 exemplaren door de auteur gesigneerd en genummerd van 1 tot 500 dit is nummer …
z j [1988]	Soldatenverdriet. (levensverhaal van Emile Van der Elst) (oorlogsroman) Omslag: Johan Linden		Z p : Indolino Nioba, Uitgevers -111p. Afmetingen: 19.75 x 12.50 (paperback)
1991	Deurlese brieven. Dagboekfragmenten. Omslagontwerp: Anita Muys.		Antwerpen / Dronten: Facet. -111p. Afmetingen: 20 x 13 (ingenaaid)
1997	Retro. (Autobiografisch getinte verhalen) Omslag: Studio Facet		Antwerpen: Facet. -52p. Afmetingen: 21 x 13.50 (gebonden – gekartonneerde kaft) Colofon: Retro, een verhalenbundel van Line Lambert, verscheen in een oplage van 350 exemplaren op 14 oktober 1997, ter gelegenheid van de 92ste verjaardag van de auteur. De tekst werd gezet uit Stempel Garamond 11 punt. De druk werd verzorgd door Drukkerij Wormgoor, Almelo.
1997	Het kerkhof van Deurle. Een hulde aan het eeuwig dorp. (wandelgids) Samengesteld door Eddy Vaernewijck en Line Lambert.		Culturele Dienst gemeente Sint-Martens-Latem. -48p. Afmetingen: 21 x 14.70 (geniet) Colofon: Het kerkhof van Deurle – Een hulde aan het eeuwig dorp werd gedrukt in het najaar 1997 in opdracht van het Gemeentebestuur van Sint-Martens-Latem, op de persen van drukkerij Leieland, in een oplage van 1200 exemplaren.
1998	Westerse wijsheden. Aforismen (en cursiefjes) Met een drietal illustraties. Los erratabriefje.		Dilbeek: Dilbeekse Cahiers vzw. -40p. Afmetingen: 17 x 16 (pocket)
1999	De tijden van de Colibrants. (historisch fresco) Omslagontwerp: Studio Facet. Met een voorwoord van Karel Docx		Antwerpen: Facet. 140p. Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid) Colofon: ‘De tijden van de Colibrants’ van Line Lambert verscheen in een oplage van 300 exemplaren in oktober 1999. De tekst werd gezet uit de Garamond 11.5  punt. De druk werd verzorgd door Drukkerij Wormgoor, Almelo.
2002	Blanka Gyselen. (monografie) Bevat: biografie, een benadering van Gyselens poëzie, een bloemlezing uit haar gedichten en een bibliografie		Antwerpen/Hoboken: Drukker-uitgever De Coker. -32p.