Maakt deel uit van:Collaboratie WO IIde theaterwereldKoloniale literatuur
Elsing, Johan Mark / Demers Frans
Diest, 22 april 1905 – Basel, Zwitserland 3 april 1993
Frans Demers / J.M. Elsing, beide pseudoniemen van Frans Beckers.
Andere pseudoniemen: Paul van Berken – Hans Bonte – Elza Heuvelmans.
Schrijver van koloniale romans, toneel en kinderboeken.
Schreef tot 1940 onder het pseudoniem Frans Demers, na 1945 onder het pseudoniem Elsing J.M.
Werkte in Belgisch-Congo, en maakte naam met “realistisch koloniaal toneel‟.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij medewerker van (collaborerende) Het Laatste Nieuws. het Duitsgezinde Zender Brussel en De Gazet, het dagblad van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap.
Beckers vestigde zich na de oorlog in Zwitserland en publiceerde daar als J.M. Elsing avonturenverhalen, dierenboeken, jeugdboeken “die merendeels door Afrika geïnspireerd zijn” en die in Vlaanderen, maar ook in Zwitserland en Duitsland nogal wat succes kenden.
BIOGRAFIE
22 april 1905: Geboren als Frans Beckers te Diest.
- Zijn schrijverschap begint al vroeg. Nog tijdens zijn schooltijd schrijft hij zijn eerste toneelstuk.
1922: Geïnspireerd door een bezoek van de Vlaamse dichteres Alice Nahon , die in het Diestse atheneum was komen spreken, publiceert hij als Frans Demers zijn eerste dichtbundels Dwaallichtjes (1922) en Zangen (1923).
- Maar de poëtische bronnen droogden al snel op. Demers besefte da zijn verzen te onrijp waren, bovendien dreef zijn avontuurlijke geest hem naar het flamingantisme en de journalistiek.
Eens de schooltijd voorbij schrijft Demers voor het Vlaams-nationale blad De Schelde, waar Pol de Mont hoofdredacteur was.
Hij trouwt met de dichteres Manny Mans.
Een ´normaal´ leven komt voor hem echter niet in aanmerking. Hij volgt de koloniale school te Brussel.
1925: Medeoprichter met Lode Rigouts van een Vlaams nationalistische uitgeverij ‘De Regenboog’ op (1925-1938) die onder meer een ‘Kleine Volksbibliotheek’ uitgaf.
1926: Vertrekt op 21 jarige leeftijd naar de Belgische kolonie, voor een driejarige ambtstermijn (1927-1930)
1927: Demers arriveert in de Congo, waar hij met zijn vrouw ver op het platteland als ambtenaar terechtkomt. Zijn gewestelijke dienst lag in Katanga. Zijn werkterrein was in Loeloea, enkel bereikbaar per karavaan dwars door de wildernis.
- In isolement verricht hij zijn omvangrijke bezigheid die bijna alles omvat wat er in zijn gewest aan administratieve en organisatorische taken te verrichten is. De indrukken die hij hier opdoet, verwerkt hij later in zijn ongepubliceerde autobiografische roman Souvenirs! Souvenirs!.
- Een tijd later werd hij overgeplaatst naar de districtshoofdplaats Sandoa, waar hij secretaris werd van het gelijknamige district.
1930-1940: KOLONIAAL AMBTENAAR, GEVIERD TONEELAUTEUR, JOURNALIST.
1930: Terug in België publiceert hij zijn pittig, bont gekleurde vertellingen over volkstypen, onder de titel Van ’t Klein Stedeke.
- Het werkje was al aangevat in 1926, toen hem nog enkele weken overbleven voor het grote avontuur in Afrika zou beginnen. De verhalen weerspiegelen de aparte sfeer van de volksbuurt Sint-Jansveld met het Koerke, het kleine, wondere binnenpleintje, waar de jongeren al hun dagen sleten, in het Diest van het begin van deze eeuw: ‘Lange Gabriël, Brut, Belle met zijn schacht, Bardoefke, Sjaorel Vissers, Mieke Blik en al de anderen.
1930: Vijf eenakters, De Gewestbeheerder De Blanke Bruid, Tropenavond, Met verlof en Ras, alle ontworpen en geschreven in Sandoa, kort voor Demers’ vakantie in België, verschijnen in druk, onder de titel Koloniaal Toneel, met een inleiding van Lode Monteyne.
- De thema’s zijn duidelijk autobiografisch en zijn het resultaat van wat Demers in Kongo had gezien, ondervonden of horen vertellen: machtsmisbruik, de plaag van geslachtsziekten in de tropen, het probleem van de blanke vrouw in Kongo, de kwestie van de halfbloeden.
- De bundel brengt iets totaal nieuw in onze toneelletterkunde, nl. een tropisch-exotisch element. De kritiek is onverdeeld positief, lovend. Ook Willem Putman neemt het voor hem op.
1930: Na een pauze van zes maanden vertrekt het gezin opnieuw naar Kongo. Nu werkt Demers als secretaris van de gouverneur van Katanga te Elisabethstad.
Geprikkeld door het succes van zijn toneelwerk, vloeien al snel grotere stukken uit zijn pen:
1931: Eva, Tropisch spel in drie bedrijven, wordt vrijwel onmiddellijk in de Vlaamse schouwburgen opgevoerd. (1931: creatie in de Gentse KNS; 1932: KNS te Antwerpen). Het behandelt de positie van de blanke vrouw en haar noden in Kongo.
Ook in Elisabethstad wordt het opgevoerd , in een regie van Frans Demers zelf.
De toneelstukken volgen elkaar op: Het zwakke geslacht (1931), De Halfbloed (1932), De dwingeland (1933) en K.Z. 25 (1939)
- Met ‘De Halfbloed’ zet Demers opnieuw een nieuw thema op het toneel, dat van de door de blanken sociaal uitgestoten halfbloed, die ook bij de inlandse bevolking niet thuishoort. Het is een scherpe aanklacht tegen koloniale wantoestanden.
- De Halfbloed wordt gecreëerd in de KNS te Antwerpen in 1933. Staf Bruggen neemt het op in zijn repertoire van het Vlaamse Volkstoneel, en toert ermee door heel Vlaanderen.
- Lees ook de analyse van Mathieu Charles (1984) – theatermaker, performer, curator, docent en schrijver. – geschreven in het kader van het project Congo herlezen (Letterenhuis, Antwerpen) : Kruipt het bloed waar het niet gaan kan? Over Frans Demers’ ‘De halfbloed’ (1932)
Ook zijn vrouw schrijft er een toneelstuk, waarin ze zelf de hoofdrol vertolkt (De Duizeling).
1933: Terug in België wordt Frans Demers benoemd tot vast redacteur bij Het Laatste Nieuws.
Hij publiceert er een reeks artikelen over zijn bewogen terugreis, die hij nadien bundelt tot een boek Per auto door het hart van Afrika (1936).
1935: Reporter Beckers verslaat als eerste ‘live’ de eerste geregelde vliegdienst Brussel-Leopoldstad. De luchtdoop duurt zes dagen, met een maximum snelheid van 175 km/u.
- Uit deze reportages groeien weer enkele boekjes: Per vliegtuig naar Kongo en Het groote Avontuur. (1937)
Legt Frans Demers hier de basis voor de Vlaamse Kongo literatuur ? Was hij de pionier van de exotische of tropische avonturenroman ?
1939: K.Z. 25 – zijn laatste koloniale toneelstuk – is geïnspireerd door zijn vliegtocht Brussel-Kongo.
1940-1944 : BEZET BELGIË EN COLLABORATIE.
1940-1944: Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt hij hoofdredacteur van het genazificeerde Het Laatste Nieuws, wat zijn leven grondig verandert.
1942: Behoort tot de oprichters van de ‘Vereeniging der Belgische Journalisten’ namens het rexistische dagblad ‘L’ Avenir’.
1942: Neemt de leiding op zich van de uitgeverij De Vlijt te Antwerpen. Wordt ook redacteur van ‘De Gazet’ het officiële dagblad van DeVlag, dat met ruime financiële steun van de SS word uitgegeven.
1943: Schrijft het toneelstuk Wederopstanding, het enige bekende Vlaamse nationaalsocialistische toneelstuk. Het wordt opgevoerd in verschillende Belgische schouwburgen, waaronder de Alhambra-schouwburg in Brussel. De verhaallijn vertelt de belevenissen van een Vlaamse oostfrontstrijder en verheerlijkt de strijd tegen het communisme.
- Wederopstanding wordt met de tweede prijs bekroond in de toneelwedstrijd van de DeVlag.
Maart 1944: Sticht uitgeverij De Regenboog met financiële steun van de Duitse bezetter. Daarbij neemt hij de afdeling verkoop van uitgeverij De Vlijt over.
- Doelstelling: propagandalectuur uit te geven en te verspreiden voor in Duitsland tewerkgestelde Belgische arbeiders.
- Beckers publiceert eveneens de reeks ‘De Kleine Volksbibliotheek’, waarin tweewekelijks een goedkope editie van een bestaand werk verschijnt. In die reeks werden onder andere een novelle (Stegger, de strooper en Nolle Janus) en een verzamelbundel met werk van Ernest Claes en de koloniale roman Storm over de rimboe van zijn vriend Sylva De Jonghe opgenomen. Van hemzelf vinden we er ‘Het koerke’ terug.
1945 – 1993: VEROORDELING, UITWIJKING NAAR ZWITSERLAND, NIEUWE CARRIÈRE ALS AUTEUR J.M. ELSING
1945-1947: Na de bevrijding wordt hij gezocht als collaborateur en duikt hij onder bij familieleden.
29 november 1946: De Krijgsraad te Brussel veroordeelt hem bij verstek tot een geldboete van 2 miljoen Belgische frank en de doodstraf.
Tijdens de onderduikperiode start hij een tweede schrijversloopbaan met een nieuw genre waarin hij zijn uitgebreide Afrikaanse herinneringen kwijt kan: het dierenverhaal.
Op aanraden van zijn uitgever Piet Vink kiest hij voor een nieuw pseudoniem: Johan Mark Elsing, die ook zijn eerste boek ‘Parade in de Tropen’ zal uitgeven. Maar eerst moest de auteur – om veiligheidsredenen – naar Zwitserland vertrekken.
1947: Vink smokkelt Beckers in 1947 het land uit en brengt hem per wagen naar Zwitserland.
Eerst verblijft hij in een woudhuisje te Tessin, na een paar jaar krijgt hij toestemming om zich in Bazel te vestigen.
1948: Onder de naam van Johan Mark Elsing verschijnt Parade in de Tropen en het jeugdverhaal De tocht naar het Paradijsmeer in 1949 gevolgd door Tembo-Tembo, de olifanten. De boeken hadden ook in Vlaanderen een zeker succes.
In de jaren 1950 komt hij in contact met één van de oudste en grootste Zwitserse uitgeverijen Orell Füssli in Zürich.
Zijn reisverhalen, jeugdboeken en romans worden in het Duits vertaald, eerst door Lee van Dovski, later door zijn tweede vrouw Anna-Maria Tomarkin.
Er verschenen een twintigtal boeken van Elsing in het Duits. Ze kenden een ruime verspreiding in Zwitserland en Duitsland.
1953: Elsing pakt opnieuw een diepgaander onderwerp aan met de koloniaal-historische roman De 32ste bruid. Hij zal er nog twee aan toevoegen: De rode dageraad (1954) en De pioniers (1955). Samen vormen ze een Kongo-trilogie, in feite een geschiedenis van Kongo van voor de komst van de Arabieren tot aan de eerste wereldoorlog.
1959: De roman Katéwa. De tragedie van een negermeisje, rolt van de persen.
- Hierin raakt Elsing het probleem aan van de apartheid in Zuid-Afrika. Het zwarte hoofdpersonage Katéwa wordt smoorverliefd op een witte Zuid-Afrikaan, maar het systeem van de apartheid laat een dergelijke relatie niet toe.
- Hoewel hij de onmenselijkheid van het apartheidssysteem erkent, beschouwt Beckers de apartheid wel als een noodzakelijk kwaad om een minderheid van witte Afrikaners in het land te beschermen tegen een meerderheid van zwarte Zuid-Afrikanen.
Na de publicatie van Katéwa, raakt J.M. Elsing in Vlaanderen meer en meer uit de belangstelling. Zijn uitgever P. Vink gaat failliet gegaan en overlijdt in 1964, de romans worden niet langer herdrukt.
De schrijver gaat zich meer op Zwitserland richten. Zijn Zwitserse uitgeverij Orell Füssli stimuleert hem tot nieuw werk, overwegend dieren- en jeugdverhalen, reportages.
Elsing krijgt ook opdrachten van de Zwitserse radio.
- Zijn eerste opdracht was een tiendelige luisterspelreeks over Henry Morgan Stanley. Daarvoor kon hij zich baseren op het reeds bij Füssli verschenen boek. De serie had succes, werd aangeboden in Duitsland en uitgezonden door de Westdeutsche Rundfunk en Rias Berlin.
- Dan volgde Livingstones letzte Reise, in acht delen.
- In totaal zullen er 9 luisterspelreeksen gemaakt worden.
Ook zullen enkele werken enkel in het Duits verschijnen: Zauber der Insel (1962 – Zürich Orell Füssli Verlag); Sikelela Afrika Erlebnisse mit Menschen und Tieren im Süden Afrikas (1961 hrsg. Orell Füssli, Zürich) ; Das Geheimnis des Nils (1969 – hrsg. Orell Füssli, Zürich, 1969, mit 24 Zeichnungen von H. Stieger). Vele van zijn boeken verschijnen overigens eerst in het Duits.
1971: Huwt met Anna-Maria Tomarkin.
Elsing onderneemt nog verscheidene reizen: Afrika, Zuid-Afrika, Mozambique, naar de dierenreservaten. Later in Zwitserland zelf, in Spanje, Frankrijk, Italië en Portugal. Dat leidde tot vele artikels in weekbladen en magazines, die de auteur illustreerde met eigen kleurfoto’s.
Hij blijft tot aan zijn dood in 1993 in Zwitserland wonen.
3 april 1993: overlijdt te Basel (Zwitserland)
Addendum
Op dit kaartje van voormalig Belgisch Congo waarop is aangegeven in welke regio verschillende schrijvers – waaronder J.M. Elsing. Fr Demers ((15) – actief waren. Het kaartje is van de hand van Julien Vermeulen en werd gepubliceerd in het themanummer van het Tweemaandelijkse Tijdschrift Vlaanderen nr 225 jg. 38 (1989) nr 2 Voor vergroting en helderheid => klik op het kaartje !
BEKRONINGEN
- 1943: Eenmalige wedstrijdprijs uitgeschreven door de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap (“DeVlag”) voor een drama en blijspel voor Wederopstanding
Bron: Frans Heymans, Het goud van de Vlaamse letteren. 170 jaar prijzen voor de Nederlandse literatuur in België (1830-2000). Snoeck-Ducaju & Zoon, Gent, 2001.
MEER OVER Demers/Elsing
- J. Florquin, interview in: Ten huize van … 15 (1979), p. 84-132;
- S. van Gelder, ‘Johan-Mark Elsing, een groot maar genegeerd Diestenaar’, in: Meer schoonheid 30 (1983) 3, p. 70-76;
- Vermeulen, Julien ; Verstraete, Erik ; Copmans, Willy … en anderen, ‘Johan Mark Elsing en de exotische literatuur’, speciaal nummer van Creare 19 (1990) 2.
- Verstraete, Erik. 1990. Frans Demers – Johan Mark Elsing: pionier van de exotische literatuur in Vlaanderen’. In: Driemaandelijks Tijdschrift Creare, 19de jaargang, nr. 2, juni 1990, p.45-61.
- Verthé, Arthur en Bernard Henry. 1961. Geschiedenis van de Vlaams-Afrikaanse letterkunde. Leuven: Davidsfonds.
- Een interessante publicatie over o.a. Demers is Schaven aan de zwarte ziel : koloniaal discours in het Vlaams-Afrikaanse tijdschrift Band (1942-1960). Auteur: Frank Joostens. Uitgegeven in 1991 door Restant: tijdschrift voor recente semiotische theorievorming en de analyse van teksten (1991) pp. 262.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- NEDWEB/Literatuur in context – Demers, Frans
- Joos Florquin, Ten huize van… 15. Davidsfonds, Leuven 1979 Johan-Mark Elsing Kappelenring 42b, 3032 Hinterkapellen
- Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Beckers Frans, (auteur: Ciel Vroman)
Referenties
- Erik Verstraete, Frans Demers-Elsing 80. Mercator Plantijn v.z.w. 1985
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
- Na het chronologische overzicht volgt een overzicht gerangschikt per genre en alfabetisch op titel.
- Als toemaat volgt een overzicht van J.M. Elsing’s werk in vertaling en een lijst van zijn luisterspelen en Hörbilder.
- Tot 1944 publiceerde Frans Deckers onder de pseudoniem Frans Demers – Na 1945 publiceerde hij enkel nog onder de auteursnaam J.M. Elsing.
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007.
- Catalogus Vlaamse openbare omroep 1931-1998
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
Als Frans Demers
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1922 | Dwaallichtjes. Verzen. (gedichtenbundel) Met een inleidend woord van August Cuppens. |  |
Diest: Druk en Uitgave van Pulinckx-Lambrechts, (Koning Albertstraat, 86) -44p.
Afmetingen: 20 x 12 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1923 | Zangen voor mijn geliefde. (gedichtenbundel) | Diest: Druk en Uitgave van Pulinckx-Lambrechts, (Koning Albertstraat, 86) -41p. | |
| 1930 | Koloniaal Toneel: De Blanke Bruid, Ras, de Gewestbeheerder, Tropenavond, Met verlof: tooneelspelen (theatertekst) Inleiding van Lode Monteyne. (pp 5-8) – De Gewestbeheerder (pp 9-29); De Blanke Bruid (pp 31-56); Met verlof. (pp 56-79); Tropenavond (pp 81-104); “Ras” (pp 105-131). |  |
Antwerpen: Jos Janssens uitgever. -131p.
Afmetingen: 18.50 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1930 | Van ’t klein stedeke. (verhalen) Omslagtekening van FELIX TIMMERMANS, voorstellend: Lange Gabriël, een Lievevrouwebeeldje groetend. Bevat: HET KOERKE: I. Het Koerke; II. Lange Gabriël; III. Seljengske; IV. Brùt; V. Belle met zijn schacht;VI. Bardoefke; VII. Sjaorel Vissers; VIII. Mieke Blik; XI. De Melkslabber. DE SES; DE GROTE GEBEURTENIS |  |
Antwerpen: Uitgeversfirma Jos Janssens. -177p.
Afmetingen: 15 x 10 (ingenaaid – harde geïllustreerde kaft)
|
| 1930 | Genoveva. Drama in drie bedrijven. (theatertekst)
Auteurs: Frans Demers en Jan Melis. Muzikale aanpassing van Arthur Meulemans. |
 |
Antwerpen: Uitgeversfirma Jos Janssens. -94p.
Reeks: Deel van Toneelfonds J. Janssens nr 556 |
| 1930 | Met verlof. Tooneelspel in één bedrijf. (theatertekst)
|
 |
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. -24p.
Afmetingen: 19 x 13.50 (geniet – zachte kaft) |
| 1931 | Eva. Spel uit de Tropen in 3 bedrijven, 6 tafereelen. (theatertekst)
1932: Vertaald in het Frans door Alfred De Geest als Eva. Uitgever: Léopoldville: Edition “Kosmo-Kin” (brochure samengesteld uit de afleveringen die gepubliceerd werden in de Revue Cosmo-Kin tussen 6 maart en 12 juni 1932). |
|
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. -119p.
Afmetingen: 18.50 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft)
|
| 1931 | Het Zwakke Geslacht. Spel uit de tropen in drie bedrijven, 5 tafereelen. (theatertekst)
|
 |
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. -156p.
Afmetingen: 18.50 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1932 | De Halfbloed. Spel uit de Tropen in drie bedrijven. (theatertekst)
|
 |
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. -166p.
Afmetingen: 18.50 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1934 | De Terugkeer. Kleine tragedie in één bedrijf. (theatertekst)
1932: ‘De terugkeer’ werd eerder op 13 – 05 – 1932 uitgezonden als radio-hoorspel door de N.I.R. in een regie van Gust De Muynck. |
 |
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. -31p.
Afmetingen: 18 x 13 (geniet– zachte kaft) |
| 1934 | De Dwingeland. Comedie uit de tropen, in één voorspel en drie bedrijven. (theatertekst)
“De Dwingeland “ werd voor de eerste maal opgevoerd, onder leiding van den schrijver, te Elisabethstad in Belgisch-Congo, op 14 januari 1933. |
 |
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. -102p.
Afmetingen: 18.50 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| z d [1936] |
Per auto door het hart van Afrika. (reisverhaal)
Met tal van documentaire zwart-wit foto’s. |
|
Antwerpen: Jos Janssens, uitgever. / Den Haag: H.P. Leopold’s U.M.N.V. . -287p.
Afmetingen: 22 x 16.50 (ingenaaid – zachte kaft met geïllustreerde stofomslag) |
| 1937 | Het groote avontuur. Roman uit de tropen. (koloniale roman)
1942: Uitgave bij uitgeverij “De Lage Landen”, Antwerpen. -219p. Afmetingen: 17.20 x 12.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
Gent: Boekhandel Rombaut-Fecheyr (Kouter 1) -311p.
Afmetingen: 18 x 12.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
|
| 1938 | De Leeuw van Vlaanderen. Tooneelspel naar de roman van Hendrik Conscience. (theatertekst)
Bekroond met een prijs van twee duizend frank in den tooneelwedstrijd, uitgeschreven door heet “Verbond van de Vlaamsche Kultuurvereenigingen van Antwerpen” naar aanleiding van de honderdste verjaring van het verschijnen van “De Leeuw van Vlaanderen”. Van de jury maakten deel uit: de hh. Joris Diels, Dr. Théo De Ronde, E.H. Michiels, Dr. R. Van Roosbroeck en Gerard Walschap. |
 |
Antwerpen: Tooneeluitgaven Palmer Putman (Kathelijnevest, 55). -121p.
Afmetingen: 18.50 x 14 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1939 | Langs Demer en Dijle. Het Vlaamsche Brabant. (essay)
Met vele zwart-wit foto’s |
 |
In: “Vlaandren, o welig huis “. Zooals Vlaamsche schrijvers hun land zien. (thematische anthologie) – pp 172-189.
Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven: N.V. Standaard-Boekhandel / Amsterdam : Wereldbibliotheek. -319p. |
| 1939 | ” K. Z. 25 “. Tooneelstuk in een voorspel en drie bedrijven. (theatertekst)
1952: Herwerkt tot de roman ‘De noodlanding’, dat in 1955 naar het Duits vertaald wordt door Lee van Dovski als ‘Der letzte Passagier’. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich. Nog later werd de roman dan weer verwerkt tot een luisterspel in zeven delen, dat door de Zwitserse en de Zuidafrikaanse radio werd uitgezonden. |
 |
Mechelen: Uitgave Th. Van Geel (Auweghemvaart, 41/11. -127p.
Afmetingen: 18.50 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1942 | Uit de wildernis. (reisverslagen uit voormalig Belgisch Kongo)
Lino’s van Roger Demoor. |
 |
Brussel: Uitgeverij De Lage Landen N.V. -207p.
Afmetingen: 18.25 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) Gedrukt bij H. Wellens & W. Godenne (Roemeniëstraat 45), Brussel. P.C. 1785 |
| 1942 | Het Huis in den storm. Tooneelspel in één voorspel en zes tafereelen, naar het hoofdmotief van Emily Brontë’s roman : ” Wuthering Heights “. (theatertekst) | Antwerpen: P. Vink. -80p. | |
| 1943 | Wederopstanding. Toneelspel in vier bedrijven. (theatertekst)
Bekroond door de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeeschap 1943. |
||
| 1944 | Het koerke. (verhaal) Eerste afzonderlijke druk. Verscheen in 1930 in ‘Van ’t klein stedeke”. |  |
Antwerpen: Uitgeverij “Regenboog”. -39p. Reeks: De kleine Volksbibliotheek. Afmetingen: 19.50 x 13.25 (geniet) Toelatingsnummer P.415/8407 |
| 1944 | Ernest Claes vertelt. (bloemlezing) Met een Ter inleiding door Frans Demers. Omslagteekening van Hélene van Raemdonck | Antwerpen: Uitgeverij “Regenboog”. -197 + [III] p. Afmetingen: 19.50 x 13.25 (ingenaaid) |
Als Elsing J.M.
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1948 | Parade in de tropen. (over het leven van kleine en grote dieren uit de wildernis)
Tekeningen en omslag van Elsa Van Hagendoren. |
|
Antwerpen: Uitgeverij NV P. Vink / Amsterdam: Wereldbibliotheek NV. -306p.
Afmetingen 23.60 x 15.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag & ingenaaid – zachte kaft)
|
| 1948 | De tocht naar het Paradijsmeer. Een roman voor de rijpere jeugd. (roman)
Tekeningen en omslag van Elsa van Hagendoren. |
|
Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink -188p.
Afmetingen: 23.80 x 15 (gebonden – hard kartonnen geïllustreerde kaft) |
| 1949 | Tembo-tembo, de olifanten. Roman uit de Afrikaanse djungel. (roman)
Tekeningen en omslag door Elsa van Hagendoren. |
Antwerpen: P. Vink. -303p. Reeks: Boekenclub Felix Timmermans; vol. 2 Afmetingen: 25 x 16.50 (ingenaaid met stofomslag) | |
| 1950 | Het goede gesternte. (roman) |  |
Antwerpen/Amsterdam (Vlaamse Kunstlaan, 66): N.V. Uitgeverij P. Vink. -330p. Reeks: Boekenclub “Felix Timmermans” derde reeks. Afmetingen: 24 x 16 (ingenaaid met stofomslag) Gedrukt op de persen van de drukkerij Faut te Aalter. |
| 1951 | Getekenden. (roman) |  |
Antwerpen/Amsterdam: P. Vink. -365p. Reeks: Boekenclub “Felix Timmermans” vierde reeks. Afmetingen: 21 x 13 (gebonden met stofomslag) Colofon: “Getekenden” werd gedrukt in opdracht van uitgeverij N.V. P. Vink, Antwerpen-Amsterdam, op de persen van drukkerij Faut te Aalter. |
| 1951 | Het zingende oerwoud. Naar een gegeven van Mariette Haugen. (roman) Geïllustreerde omslag van Anthony P. |  |
Antwerpen/Amsterdam: N.V. Uitgeverij P. Vink. -211p. Reeks: Regenboog serie Afmetingen: 24 x 16 (gebonden – harde kaft met stofomslag) |
| 1952 | Noodlanding. (roman)
1955: Naar het Duits vertaald door Lee van Dovski als ‘Der letzte Passagier’. Uitgever: Orell Füssli Verlag, Zürich. (Afm. 20 x 13, gebonden – harde kaft met stofomslag) |
 |
Antwerpen/Amsterdam:N.V. Uitgeverij P. Vink.-237p. Reeks: Regenboog serie nr 3 (1951-’52) Afmetingen: 21 x 13 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag) |
| 1953 | De 32ste bruid. Roman uit Centraal Afrika. (roman)
1957: Naar het Duits vertaald door W. Frieben als ‘Die Braut des Fremden’. Uitgever: Geo Büchner Verlag Düsseldorf. -287p. 1974: Heruitgave bij D.A.P. Reinaert Uitgaven, Brussel. Omslagtekening: Dirk Verstraete. Met een voorwoord van Paul Hardy. -253p.  uitgave 1974
|
Antwerpen/Tilburg: N.V. Uitgeverij P. Vink. -280p. Reeks: (B.F.T. Combinatie 1953-’54) Afmetingen: 21 x 15.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag) Gedrukt op de persen van de drukkerij Faut te Aalter. | |
| 1954 | Uit de wildernis. (over het leven van kleine en grote dieren uit de wildernis)
Tekeningen en omslag: Elsa Van Hagendoren. |
|
Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink. -80p.
Afmetingen: 23 x 17 (ingenaaid – zachte kaft met rode of blauwe achtergrond) |
| 1954 | De rode dageraad. Roman uit Centraal Afrika. (koloniale roman)
1985: Heruitgave bij De Keyser, Aartselaar. |
 |
Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink. -309p. Copyright by A.W. Bruna & Zoon – Utrecht 1954 Afmetingen: 21 x 13.50 (gebonden – harde gekartonneerde kaft met stofomslag) Gedrukt op de persen van de drukkerij Faut te Aalter. |
| 1954 | Het kruipend gebroed. (roman)
Illustraties: Elsa Van Hagendoren. Heruitgave van hoofdstukjes uit “Parade in de Tropen” (1948) |
Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink. -79p. | |
| 1954 | Zeldzame ontmoetingen. (koloniale verhalen)
Tekening en omslag: Elsa Van Hagendoren. Heruitgave van hoofdstukjes uit “Parade in de Tropen” (1948) Inhoud: De mens (pp 5-20); De gorilla (pp 21-36); De pygmee (pp 37-50); De okapi (pp 51-62); De tocht van de krokodil (pp 63-73 |
 |
Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink. -73p.
Afmetingen: 23.20 x 17 (ingenaaid – zachte geïllustreerde kaft) |
| 1954 | Wilde dieren. Illustraties: Elsa Van Hagendoren. | Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink. -77p. | |
| 1955 | De pioniers. Roman uit Centraal Afrika. (koloniale roman) |  |
Antwerpen: N.V. Uitgeverij P. Vink. -341p. Afmetingen: 20 x 13.50 (gebonden – harde simili lederen kaft met stofomslag) |
| 1955 | Hans vliegt naar Afrika, of de tocht naar het Paradijsmeer. (jeugdroman)
Herwerkte druk van “De tocht naar het Paradijsmeer’ (1948) |
 |
Hasselt: Uitgeverij Heideland pvba. -236p.
Afmetingen: 20 x 14 (gebonden – harde kaft met geïllustreerde stofomslag) Reeks: Jeugd en avontuur |
| 1956 | Stanley. (historische biografie) Geïllustreerd door W. E. Baer. 1954: Stanley’s grosses Wagnis. Die Geschichte einer wunderbaren Entdeckungsreise. Met 17 tekeningen van W.E. Bär. vertaald door Lee van Dovski. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich. |  |
Antwerpen/Tilburg: N.V. Uitgeverij P. Vink. -260p. (Nederland’s Boekhuis N.V. Tilburg) Afmetingen: 19.75 x 13 (gebonden– harde simili lederen kaft met stofomslag) |
| 1959 | Katewa. De tragedie van een negermeisje. (apartsheidroman over Zuid-Afrika) |  |
Antwerpen/Tilburg: Uitgeverij De Goudvink . -361p. Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde linnen kaft met goudopdruk – stofomslag) |
| 1960 | Livingstones laatste tocht. (historische roman) Met 20 illustraties van Willi Schnabel en 1 kaart. 1955: Uit het manuscript naar het Duits vertaald door Lee van Dovski als ‘Livingstones letzte Fahrt, für die Jugend erzählt’. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich |  |
Antwerpen: Uitgeverij De Goudvink. -204p. Afmetingen: 20 x 13 (gebonden – simili lederen kaft met stofomslag) |
| 1960 | Kris en de wilde dieren. Een roman voor de jeugd. Omslagtekening en kaartje: Willi Schnabel. 1958: Uit het manuscript naar het Duits vertaald door Lee van Dovski als ‘Christian und die wilden Tiere. Ein Roman für die Jugend’. Mit 10 Zeichnungen und 1 Karte von W. Schnabel. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich -188p. |  |
Hasselt: Uitgeverij Heideland pvba. -177p. Afmetingen: 20.50 x 14.25 (ingenaaid – zachte kaft met geïllustreerde stofomslag) |
| 1960 | Kris ontdekt Zuid-Afrika. Een roman voor de jeugd. Omslagtekening en kaartje: Willi Schnabel. 1958: Uit het manuscript naar het Duits vertaald door Lee van Dovski als ‘Christian entdeckt Südafrika. Ein Roman für die Jugend’. Mit 11 Zeichnungen von W. Schnabel. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich. -191p. |  |
Hasselt: Uitgeverij Heideland pvba. -212p. Afmetingen: 20.50 x 14.25 (ingenaaid – zachte kaft met geïllustreerde stofomslag) |
| 1961 | Sikelela Afrika. Erlebnisse mit Menschen und Tieren im Süden Afrikas. (reisverhalen) Uit het manuscript naar het Duits vertaald door Lee van Dovski. Mit 3 Farbtafeln und 33 Abbildungen von Satour u a Niet in het Nederlands verschenen. | Zürich: Orell Füssli. -236p. | |
| 1962 | Zauber der Inseln: Begegnungen mit Menschen und Tieren in den Küstengebieten Südafrikas und Mozambiques. (reisverhalen) Uit het manuscript naar het Duits vertaald door Anna Maria Tomarkin. Mit 3 Farbtafeln und 29 Abbildungen und 5 Karten. Niet in het Nederlands verschenen. | Zürich: Orell Füssli. -208p. | |
| 1967 | Maximiliaan en Charlotte. Een Mexicaanse droom. (historische roman) Omslag: F. Heeresma. | Brussel : D.A.P.: Reinaert Uitgaven. -216p. Reeks: Reinaert-bestsellers. Afmetingen: 21 x 13.50 (ingebonden met stofomslag) | |
| 1968 | De meester van Mainz. (historische roman over Johan Gutenberg) 1968: Naar het Duits vertaald door Anne Marie Tomarkin als : Johannes Gutenberg. Der Roman seines Leben. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich | Brussel: D.A.P. Reinaert Uitgaven. -583p.
Reeks: Wereld in omnibus 4 |
|
| 1968 | Op avontuur in de Kruger wildtuin.
1957: Tierparadies in Afrika. Streifzüge durch den Krüger-Nationalpark. Aus dem niederländischen Manuskript übersetzt von Lee van Dovski. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich (2de druk in 1967 ibidem) 1958: Vertaald in het Deens als Afrikas Dyreparadis. Strejtlog gennem Krüger-Nationalparken.bij Nyt Nordisk Verlag Arnold Busck |
||
| 1969 | Opdracht Indië. Een Vasco da Gama-roman. (historische reisroman)
Bevat: 1963: Vasco da Gama segelt nach Indien. Uit het manuscript naar het Duits vertaald door Anna Maria Tomarkin. Mit 10 Zeichnungen von W.E. Bär. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich -171p. |
Brussel: D.A.P. Reinaert Uitgaven.
Afmetingen: 18.75 x 12.25 (gebonden met stofomslag) |
|
| 1970 | Speurtocht naar aardse paradijzen.
Bevat: Bim bam Beieren : Maria Jacques De bloemen van Hiroshima: Edita Morris. Speurtocht naar aardse paradijzen: Johan M.Elsing |
Brussel: D.A.P. Reinaert Uitgaven.
Reeks: Reinaert-reeks, wereld in omnibus vol. 11 |
|
| 1971 | Magellaan, de eerste reis om de wereld. (historische.roman en reisverhaal)
In één band met Apollo tussen zwart en wit. (reportageroman) Auteur: Albert van Hoeck Omslag- en bandontwerp: Dirk Verstraete. 1984: Opgenomen in ‘De laatste grote ontdekkingen op zee’ uitgeverij De Keyser, Aartselaar. De Duitse uitgave van dit boek verscheen onder de titel: Fernando Magellan – Die erste Reise rings um die Welt, bij Orell Füssli Verlag, Zürich (Zwitserland) |
 |
Brussel: D.A.P. Reinaert Uitgaven. -345p.
Reeks: Reinaert Omnibus 13; Afmetingen: 18.70 x 12.50 (gebonden – harde simili lederen kaft met stofomslag. Bevat: Magellaan. De eerste reis om de wereld (pp 8-153); Apollo tussen zwart en wit (2de druk pp 155-345) Gedrukt op de persen van “Vooruitgang” te Kortrijk. |
| 1972 | Don Quichote van de zee. (historische roman)
1970: Uit het manuscript naar het Duits vertaald door I. Silzer als :Kolombus: Der Don Quichotte des Meeres. Uitgever: Orell Füssli Verl., Zürich 1984: Opgenomen in ‘De laatste grote ontdekkingen op zee’ uitgeverij De Keyser, Aartselaar.
|
Brussel: D.A.P. Reinaert. -542p.
Reeks: Reeks: Reinaert Omnibus Bevat: De slaven van Papa Doc / Frank Straass. Het onverwachte uur / Siegfried Lauwereins. Don Quichote van de zee / Johan M. Elsing |
|
| 1984 | De laatste grote ontdekkingen op aarde. (historische reisverhalen) Bevat: Het geheim van de Nijl. David Livingstone, de man die leefde en stierf voor Afrika. Stanleys groot avontuur & De vreedzame verovering van een continent. | Aartselaar: Uitgeverij de Keyser. -391p.
Afmetingen: 22.50 x 16.5 (gebonden – harde kaft met stofomslag) |
|
| 1984 | De laatste grote ontdekkingen op zee. (historische reisverhalen)
Omslagontwerp: Stefan Loeckx. Dia’s omslag: La Colothèque. Illustraties: W.E. Bär en H. Stieger. Bevat: Christoffel Colombus, Don Quichote van de zee. (pp. 11-162); Vasco da Gama ontdekt de zeeweg naar Indië. (pp. 163-284); Magellaan, de eerste reis om de wereld. (pp. 285-396). |
 |
Aartselaar: Uitgeverij De Keyzer. -396p. Afmetingen: 22.50 x 16.5 (gebonden – harde lichtblauwe linnen kaft met stofomslag) |
| 1990 | Souveniers- Souveniers. (onuitgegeven werk)
Bevat: Het gezin van Kiboko (pp. 3-13 ); Het leven en de dood van Simba (pp. 14-25); ‘Zitoelele’ de zachtmoedige en haar klanten (pp. 27-41). |
In: Creare, nr. 2, jg. 19, 1990, p. 3-41. |
I. Gerangschikt per genre alfabetisch op titel
Poëzie (als Frans Demers)
- Dwaallichtjes. (1922)
- Zangen voor mijn geliefde. (1923)
Toneel (als Frans Demers)
- De dwingeland. Comedie uit de tropen. (1934)
- De halfbloed. (1932)
- De Leeuw van Vlaanderen. Tooneelspel. (1938)
- De terugkeer. (1934)
- Eva. (1931)
- Genoveva (met J. Melis) (1930)
- Het huis in den storm. Tooneelstuk in 1 voorspel en 6 taf. (1942)
- Het zwakke geslacht. (1931)
- Koloniaal Toneel. De Blanke Bruid, Ras, de Gewestbeheerder, Tropenavond, Met verlof : tooneelspelen (1930)
- “K.Z. 25” (1939)
Proza
Tot 1944 als Frans Demers
- Van ’t klein stedeke. (1930)
- Per auto door het hart van Afrika. (1936)
- Het groote avontuur. Roman uit de tropen. (1937)
- Uit de wildernis. (1942)
- Een vliegtuig naar Kongo (1943)
Na 1945 als J.M. Elsing
- De laatste grote ontdekkingen Deel I: op aarde & Deel II. Op zee. (1984)
- De meester van Mainz. (1968)
- De pioniers. Roman uit Centraal Afrika. (1956)
- De rode dageraad. Roman uit Centraal Afrika. (1954)
- De tocht naar het paradijsmeer. (1948)
- De 32ste bruid. Roman uit Centraal Afrika. (1953)
- Don Quichote van de zee. (1972)
- Getekenden. (1951)
- Hans vliegt naar Afrika, of de tocht naar het Paradijsmeer. (1955)
- Het goede gesternte. (1950)
- Het koerke. (1944)
- Het kruipend gebroed. (1954)
- Het zingende oerwoud. (1951)
- Katéwa. De tragedie van een negermeisje. (1959)
- Kris en de wilde dieren: een roman voor de jeugd. (1960)
- Kris ontdekt Zuid-Afrika: een roman voor de jeugd. (1960)
- Livingstones laatste tocht. (1960)
- Maximiliaan en Charlotte. Een Mexicaanse droom. (1967)
- Magellaan, de eerste reis om de wereld. (1971)
- Noodlanding. (1952)
- Op avontuur in de Kruger wildtuin. (1968)
- Opdracht Indië (1969)
- Parade in de tropen. (1948)
- Speurtocht naar aardse paradijzen. (1970)
- Stanley. (1956)
- TemboTembo, de olifanten. (1949)
- Uit de wildernis. (1942 & 1954)
- Wilde dieren. (1954)
- Zeldzame ontmoetingen. (1954)
II. VERTALINGEN
In het Duits
Uitgegeven bij Orell-Füssli Verlag te Zürich
- Erlebnisse mit Tropentieren.
- Tembo-Tembo. Eine Elephanten-geschichte.
- Tierenparadies in Afrika. Streifzüge durch den Krüger-Nationalpark.
- Sikelele Afrika. Erlebnisse mit Mensch und Tier in Südafrika.
- Zauber der Inseln. Begegnungen mi Menschen und Tieren in den Küstengebieten Südafrikas und Mozambiques.
- Der letzte Passagier (roman)
- Johannes Gutenberg. Der roman seines Lebens.
- Livingstones letzte Fahrt.
- Stanleys grosses Wagnis.
- Das Geheimnis des Nils.
- Vasco da Gama segelt nach Indien.
- Fernando Magellan. Die erste Reise rund um die Welt.
- Kolombus. Der Don Quichotte des Meeres.
- Hans fliegt nach Afrika.
- Christian entdeckt Süd-Afrika.
- Christian und die Wilden Tiere.
Uitgegeven bij Geo Büchner Verlag Düsseldorf
- Die Braut des Fremden. Ein Kongoroman. (1957)
In het Zweeds
Bokförlaget Natur och Kultuur Stockholm
- Tropisk Parad. (1949)
In het Deens
Nyt Nordisk Verlag Arnold Busck
- Afrikas Dyreparadis. Strejtlog gennem Krüger-Nationalparken. (1958)
In het Frans
Plon Paris
- La Saga des Baluba. Roman épique de l’Afrique noire.
III. LUISTERSPELEN EN HÖRBILDER
Uitgezonden door de Zwitserse en Duitse radio: Schweizer Radio- und Fernsehgesellschaft, Westdeutscher Rundfunk, Rias Berlin, Hessischer Rundfunk en ook door de Suidafrikaanse Uitsaaikorporatie.
Nota: Hörbilder zijn radioteksten voor een of twee stemmen, die verlevendigd worden door dramatische fragmenten.
LUISTERSPELEN
- Stanleys grosses Wagnis (Luisterspelreeks in tien delen)
- Livingstones letzte Reise (Luisterspelreeks in acht delen)
- Vasco de Gama en de zeeweg naar Indië (luisterspelreeks in zes delen)
- Fernando Magellan. De eerste reis om de wereld (luisterspelreeks in vijf delen)
- Der letzte Passagier (luisterspelreeks in zeven delen)
- Maximilian und Charlotte (Luisterspelreeks in zes delen)
- Flucht aus dem Krügerpark
- Eine Spuknacht im Afirkanischen Urwald.
- Auf eine Straussenfarm in Südafrika.
HÖRBILDER
- 10.000 Kilometer Afrika
- Mit einem “Fliegenden Holländer” nach Südafrika (Hörfolge)
- Der Prozess am runden Tisch (Hörfolge over Zuid-Afrika)
- Die Insel meiner Traüme. Eondrucke aus Mozambique.
- Die Südafrikanische Tierenparadiese.
Over Afrika’s grote stromen
- Der Kongostrom
- Sambesi, der Unbezähmbare
- Das Geheimnis des Nils
Over Egypte
- Begegnungen in Kairo
- Die Götter sind nicht ertrunken
- Das ewige Egypte
- Der Suezkanal und sein Erbauer
Over België en Centraal-Afrika
- Das letzte geographische Geheimnis
- Die Eroberung eines Imperiums
- Sieg und Ende des Belgischen Kolonialismus
Over Zuid-Afrika
- Der grosse Treck
- Die Wagenburg brennt
- Auf Leben und Tot. Der Auferstehungskampf des Südafrikanischen Volkes.
