Charles Ducal
Leuven, 3 april 1952
Dichter, prozaist en essayist.
Dichter des Vaderlands (2013)
BIOGRAFIE
3 april 1952 : Geboren als Frans Dumortier te Huldenberg bij Leuven, als een van de zeven kinderen uit een landbouwersgezin.
Zijn middelbare schoolopleiding volgde hij als intern in het missiecollege van de Paters van Steyl te Overijse.
1974 : Studeert af aan de Faculteit Wijsbegeerte en Letteren, Germaanse Talen, K.U.Leuven.
- Was lang actief in de Marxistisch-Leninistische beweging en de Maoïstische partij AMADA.
- Hierover zegt hijzelf het volgende:
“In mijn studententijd was ik actief in de Marxistische-Leninistische Beweging, maar voor een lidmaatschap van een politieke partij heb ik altijd gepast. Mijn visie is echter niet veranderd. Gezien de wereldwijde aanslag op de natuur en de menselijke arbeid geloof ik vandaag meer dan ooit dat alleen een ander economisch systeem soelaas kan brengen.” (In: Weekend Knack nr 08 van 19 tot 25 februari 2014)
1976 – 2013: Leraar Nederlands in het Sint-Albertuscollege te Haasrode (bij Leuven).
1987: Deelname dichtbundel Twist Met Ons (samen met Erik Spinoy, Bernard Dewulf en Dirk Van Bastelaere).
- Die bundel ontstond op een wel heel speciale manier. Het begon allemaal tijdens een weekend dat georganiseerd werd door het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort. Professor Hugo Brems had een aantal jonge dichters uitgenodigd om uit eigen werk voor te lezen. Het ging met name om Van Bastelaere, Ducal, Dewulf en Spinoy. Op dat ogenblik had Spinoy nog geen dichtbundel gepubliceerd. Van Bastelaeres debuut was pas verschenen en Ducal en Dewulf hadden enkel in tijdschriften gepubliceerd. Op dat weekend was ook de uitgeefster van De Gulden Engel aanwezig. Zij was op zoek naar aanstormend talent dat wilde meewerken aan een gezamenlijke poëziebundel. Benno Barnard zou de inleiding schrijven en van het een kwam het ander: Twist met Ons was geboren. Alle vier werden ze toen postmodernen genoemd, maar volgens Spinoy past dat etiket het beste bij Van Bastelaere en hemzelf. Ducal en Dewulf kunnen moeilijk postmodern genoemd worden.
- Het is vooral de inleiding van Benno Barnard die deze bloemlezing een haast mythisch karakter heeft gegeven en deze vier dichters, een beetje blind voor hun onderlinge verschillen, tot een nieuwe generatie bombardeerde.
1987: Maakt zijn debuut met de dichtbundel Het huwelijk.
1989: Publicatie van een tweede dichtbundel De hertog en ik.
1991: Wint met De hertog en ik de Prijs van de Vlaamse Gids en de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs.
1992: Publicatie verhalenbundel De Meesterknecht.
- In deze geestige semi-biografische verhalenbundel De meesterknecht (1992) kijkt hij o a terug op zijn ervaringen bij Amada (voorloper van PvdA) en zijn beginnend schrijverschap.
1993: Publicatie bij EPO van het brievenboek Over de voorrang van rechts (samen met Kamiel Vanhole), over democratie en racisme, waarin hij een duidelijk standpunt innam tegen de opkomst van extreemrechts.
Deelname bloemlezing Plejade: zeven Vlaamse dichters (samen met Christine D’Haen, Paul Claes, Stefan Hertmans, Erik Spinoy, Dirk van Bastelaere en Peter Verhelst).
1994: Publicatie dichtbundel Moedertaal.
Vertrekt op uitnodiging van uitgeverij EPO in april naar Irak, samen met o.a. Raymond van het Groenewoud, Bob van Laerhoven, Mark Jambers, Sven ’t Jolle, Frank Willems…
Deze groep publiceert bij EPO een kritisch reisverslag onder de titel Rendez-vous in Bagdad, dat in het najaar verschijnt.
1997: Wint met Moedertaal de Prijs voor Letterkunde van de van de Vlaamse Provincies.
1998: Publicatie dichtbundel Naar de aarde.
Pas in 2006 keert Ducal terug naar het schrijverschap.
2006: Na acht jaar zwijgen keert Ducal terug naar het schrijverschap met de dichtbundel In inkt gewassen, een intieme en tegelijk politieke dichterlijke zelfbevraging. De wereld buiten de persoonlijke sfeer krijgt in deze bundel een grotere plaats toegemeten
24 januari 2007: Wint met In inkt gewassen de eerste Herman de Coninckprijs.
Februari 2009: Publiceert samen met Lucas Catherine het boek Gaza. Geschiedenis van de Palestijnse tragedie (EPO). Daarin is Ducal uitdrukkelijk aanwezig met de nieuwe gedichtencyclus Na Auschwitz.
2009: Publicatie nieuwe dichtbundel Toegedekt met een liedje.
2010: Schreef het gedichtendagessay ‘Alle poëzie dateert van vandaag’, waarin hij op een leuke wijze pleit om via het onderwijs het lezen van poëzie te bevorderen.
3 april 2012: Ter ere van zijn zestigste verjaardag en zijn vijfentwintigjarige dichterschap werden de zes eerste dichtbundels samengevoegd in de verzamelbundel Alsof ik er haast ben. Verzamelde gedichten 1987-2012.
2013: Wordt vanaf gedichtendag 30 januari de eerste Belgische ‘Dichter des Vaderlands’.
- In deze functie zal hij de volgende twee jaar elk jaar minimaal zes gedichten te schrijven over thema’s en gebeurtenissen die iedereen aanbelangen. De gedichten zullen worden aangeboden in de drie landstalen. Daarnaast zal hij hij optredens verzorgen en lezingen geven in de drie landsdelen. Na twee jaar zal hij zijn eretitel doorgeven aan een Franstalige collega, die dan wellicht hem zal doorgeven aan een Duitstalige dichter.
- Het initiatief voor deze eretitel komt van het Gentse Poëziecentrum, La Maison de la Poësie et de Langue Française in Namen en de Antwerpse literaire organisatie VONK & Zonen, in samenwerking met Passa Porta te Brussel.. Het project wil vooral een breed publiek laten kennismaken met poëzie uit de drie taalgemeenschappen.
- Alle gedichten worden in samenwerking met het Vertalerscollectief van Passa Porta in de drie landstalen ter beschikking gesteld. De gedichten worden steeds gelijktijdig gepubliceerd in de kranten De Morgen, Vers l’Avenir en GrenzEcho.
- De neerslag van dit alles in poëzie, beschouwing, muziek en film verschijnt najaar 2015 in een drietalige editie onder de titel Bewoond door iets groters / Au-delà de la frontière / Bewohnt von etwas Größerem.
2014: Samen met dichter Roel Richelieu van Londersele initieert Ducal de website Het Gezeefde Gedicht
- Met Het Gezeefde Gedicht willen de initiatiefnemers talentvolle debuterende dichters meer kansen geven om naar buiten te komen met hun werk.
- Ingezonden gedichten worden gelezen door Charles Ducal, de Dichter des Vaderlands, en Roel Richelieu van Londersele, oud-stadsdichter van Gent.
- De beste gedichten verschijnen in de rubriek ‘In de zeef van deze maand’. Bovendien geven de redacteuren opbouwende tips over gedichten die de selectie net niet haalden.
- Vanaf januari 2015 werkt de website ook samen met Poëziekrant. In elke editie van dit literaire tijdschrift is een pagina gereserveerd om twee gedichten uit de zeef te plaatsen.
- Begin 2016 verscheen bij Uitgeverij P Het Gezeefde Gedicht, een bloemlezing met werk van 41 van de 71 geselecteerde dichters.
2016: In Franse vertaling verschijnen ‘Onleesbaar / Illisible (Bookleg MaelstrÖm, 2016) en de bloemlezing Lavis à l’encre (Tetras Lyre, 2016)
2017: Samen met Laurence Vielle schrijft Ducal het libretto voor de kindercantate L’école en cavale / Schoollopen op straat (Bozar, 2017) op muziek van Jean-Philippe Collard-Neven.
BEKRONINGEN
- 1991: Prijs van de Vlaamse Gids en de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor De hertog en ik.
- 1997: Prijs voor Letterkunde van de van de Vlaamse Provincies en de vijfjaarlijkse Guido Gezelleprijs van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde voor Moedertaal.
- 2007: Wint de eerste Herman de Coninckprijs met In inkt gewassen.
- 2009: Melopeeprijs voor het gedicht ‘Onvoorbereid’. De jury bekroonde het, volgens hen, beklijvendste gedicht van alle gedichten die in 2008 werden gepubliceerd in Vlaamse tijdschriften.
- 2010: Karel van de Woestijne prijs voor de bundel Toegedekt met een liedje.
SMAAKMAKER
Vrijuit
Hij heeft de ladder weggestoten, hij blijft boven. van hieruit kan hij alles zien: het vluchtende, het radeloze, het vleesgeworden woord in zijn vizier. En hoe twee handen langzaam wurgen. En hoe een vrouw niet langer huilt en boven haar gezicht een man gaat hurken. En hoe een riek twee ogen sluit. Terwijl de ree haar kalfje schoonlikt en een ganzen-V de lucht kalligrafeert en in een waterput een oude droom ligt die bovenkomt als men het touw beweegt. En het is schuldig alles buiten deze oorlog dat wachtend op zijn maaltijd staat te kijken door de ruit. Het machteloze weten dat na arbeid door de lanen jogt en zich met lange longen in dit woordennest verschuilt. Schuldig schuldig schulddoorzongen. Maar de dichter gaat vrijuit.Uit: toegedekt met een liedje. (2009)
Laat ons praten
Eerst zullen wij u in het zand begraven, het hoofd vrij zodat het kan spreken over wederzijds begrip, over vrede, eerst zullen we uw akker tot de onze maken, soldaten plaatsen tussen mijn en dijn, de camera op ons standpunt plaatsen, eerst zullen wij al onze doden tellen van de afgelopen tweeduizend jaar, u daarmee om de oren slaan en dan het spuug van onze handen vegen en besluiten: het is duidelijk, u wil geen vrede.Uit: Na Auschwitz. (2009)
MEER OVER CHARLES DUCAL
- Willem M. Roggeman. Beroepsgeheim. Gesprekken met schrijvers. Deel 6. Paradox Pers, Antwerpen, 1992. _111 p., [7] p. Waarin: http://www.dbnl.org/tekst/rogg003bero06_01/rogg003bero06_01_0008.php
- Charles Ducal over zijn verzamelbundel ‘Alsof ik er haast ben. Verzamelde gedichten 1987-2012’.
- Charles Ducal op Poetry International Web (Engelstalig).
- Luister naar enkele gedichten van Charles Ducal op Lyrikline (in het Nederlands, Frans, Duits, Italiaans en Engels).
- Ter ere van Gedichtendag 2010 hield Charles Ducal een pleidooi voor de poëzie: ‘Alle poëzie dateert van vandaag’.
- Laudatio Charles Ducal 60 door Hugo Brems.
- Charles Ducal op Passa Porta (Vertalerscollectief).
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- Uitgeverij EPO – bio–bibliografie van Charles Ducal
- Charles Ducal – Wikipedia
- Charles Ducal – dbnl, waarin tevens veel primair en secundair materiaal voorhanden is.
Referenties
- Herman Jacobs, ”Naar de aarde’, Charles Ducal tussen navel en wereld. In: Café des Arts 8 oktober 1998 (culturele bijlage van De Morgen)
- Herman Jacobs, De dichter gaat vrijuit. In: Knack 15 juli 2009 p. 69
BIBLIOGRAFIE
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007.
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht