Maakt deel uit van:vrouwelijke auteurs
Aleidis Dierick
Borgerhout, 27 juli 1932 – Mere, 17 oktober 2022
Dichteres en essayiste.
BIOGRAFIE
27 juli 1932: Geboorte van Aleidis Verbruggen in Borgerhout, bij Antwerpen. Vader, Renaat Verbruggen (1904-1993), en moeder, Ida de Bois (1906-1992), zijn beiden regenten Germaanse filologie.
- Het gezin Verbruggen was Vlaams-nationalistisch, Verdinaso-gezind, VNV. Haar vader zal na de oorlog wegens collaboratie bij verstek ter dood veroordeeld worden
1933: Verhuizing naar St-Mariaburg (Brasschaat) bij Antwerpen.
- Via de organisatie Kinderland-verschickung – waar ook Hugo Claus gebruik van maakte – verbleef Aleidis in de beginjaren ’40 in Duitsland.
1941: Eerste verblijf in Duitsland in Cawl bij Stuttgart.
1942: Verhuis naar Mechelen.
1943: Verblijf van zes maanden in Unterjoch, Tirol, Duitsland. Sportschool.
1944: Tijdens de zomermaanden (mei tot juli) verblijf in Wiekevorst, vanaf augustus opnieuw in Duitsland (10 maanden).
1945: Verhuizing naar Antwerpen.
1946: Verhuizing naar Kijkuit (Kalmthout). Aleidis Verbruggen volgt de lagere cyclus aan het Sint-Maria Instituut in Antwerpen.
- Vader ter dood veroordeeld.
1948: Als gevolg van de na-oorlogse vervolging en bestraffing van de collaboratie trekt het gezin Verbruggen naar Dublin (Ierland), en vestigt zich in Kilcoole Co Wicklow.
1949-1952: Aleidis Verbruggen werkt in een bloemen- en tomatenkwekerij ten zuiden van Dublin.
1953: Huwelijk met een Vlaamse oostfronter, de twaalf jaar oudere Roel (Ray) Dierick (1919-2008).
Tussen 1953 en 1965: Acht zwangerschappen, zeven kinderen. Het gezin woont achtereenvolgens in Red-Cross, Co Wicklow en Croancifarm.
1959: De familie Dierick keert terug naar België en vestigt zich in Aalst. Na haar dertigste begint Aleidis te studeren.
1975: Prijs van de gemeente Deurle voor het gedicht ‘Vrouw zijn’, verschenen in Dietsche Warande & Belfort (jg 119, 1974 p 278)
1977: Publicatie van haar debuutbundel ‘Een zomer voorzien’.
- Aleidis was de veertig voorbij toen deze bundel verscheen. Het is een eerste poging om de vrouw-man relatie te duiden. Hoe bitter sommige verzen ook klinken, het overheersende gevoel is dat van liefde en verlangen. De ik-figuur tracht zich van de man los te maken, maar is voor haar geluk toch steeds van hem afhankelijk. Ze hunkert naar de man en verwijt zich dit, ze verlangt naar hem en verafschuwt hem tegelijk, tederheid roept telkens bitterheid op.
- In haar eerste bundels wordt haar ‘ woede’ vooral gericht tegen de man als onderdrukker, maar blijft de ik-figuur toch nog geloven dat liefde tussen man en vrouw mogelijk is.
1978: Publicatie ‘Gedichten voor een man’
1981: Publicatie ‘Blauwdruk voor een vriendschap’
1981: Eerste Albert de Longieprijs van het tijdschrift Vlaanderen voor het gedicht ‘Umbrië’
1982: Publicatie ‘Tortels in het trappenhuis’ . Bekroond met de prijs van De Bladen voor de Poëzie.
1983: Premie voor poëzie van de provincie Antwerpen voor ‘Tortels in het trappenhuis’.
1988: Vestigt zich met haar man in Larochemillay, Nièvre in Frankrijk.
1989: Publicatie ‘Het land van de vijand’.
1991: Publicatie, ‘Veertien tinten blauw’
1995 tot 2002: Jaarlijkse bijdrage aan Meulenhoff’s Dagkalender (Hans Warren)
1996: Bespreking van poëzie van Anton van Wilderode ‘Het oudste Geluk’, in het Nederlandse literaire tijdschrift Schoon Schip en in Vlaanderen.
- Essay “Jo Gisekin: het lyrisch ik op zoek naar zuiver leven” in de bundel: Als een wilde tuin : schrijfsters in Vlaanderen 2 / red.: Lisette Keustermans; red.: Brigitte Raskin.
1997-2000: Opname van gedichten in de keuze Gedichten van het Davidsfonds (Willy Spillebeen en Hubert van Herreweghen).
- Opname van gedichten in diverse bloemlezingen, o.m. in Volmaakte aanwezigheid/Volmaakt gemis (samenstelling Lucienne Stassaert/H. Rouweler).
- Publicatie van de cyclus ‘Dieren‘ in de Poëziekrant, publicaties in De Houten Gong.
2000: Verhuist naar Aalst.
2001: Essay ‘Religie en poëzie‘ in tijdschrift voor Lectuurbevordering en Bibliotheken, Frarynlaan 75, Antwerpen.
- Uitvoering van liederen (teksten) in de Sint-Martinuskerk Aalst.
- Publicatie ‘Het vrijgeleide’ (De Distel, Brussel)
2005: ‘De schuldeloze man’ (eerste nummer De Oostakkerse Cahiers, uitgeverij bf Ampersand & Tilde)
2005: Uitgave van een bloemlezing uit eigen werk onder de titel ‘Al die zalige zomers’ (uitgeverij P, Parnassusreeks)
17 oktober 2022: Overlijdt in haar woning te Mere.
Aleidis Dierick publiceerde gedichten en kritische bijdragen in Dietsche Warande & Belfort, Deus ex Machina, Poëziekrant, Vlaanderen en Yang.
Haar werk vond meermaals de weg naar gezaghebbende bloemlezingen zoals Dichters van deze tijd, Groot Nederlands Verzenboek en De 100 beste gedichten van deze eeuw. Ook in de veelbesproken bloemlezing van Gerrit Komrij vinden we drie van haar gedichten terug.
Meer over Aleidis Dierick (publicaties vanaf 1990)
- José De Poortere, ‘Aleidis Dierick, Het land van de vijand’, Poëziekrant, 1990/2, p 18-19
- Rudolf van de Perre, ‘Vlaamse Poëzie’, Boekengids, 1990/3, p 261-262
- Herman de Coninck, ‘Het gedicht als zelfrijzend deeg’, De Morgen, 17-1-1992
- Rudolf van de Perre, ‘Vlaamse Poëzie’, Boekengids, 1992, jg 70/3, p 199-200
- Jooris van Hulle, ‘Aleidis Dierick, het pad van kind tot vrouw’, Poëziekrant, 1992/3, p 19-20
- Rudolf van de Perre, ‘Aleidis Dierick. Een inleiding tot haar poëzie. Oostvlaamse Literaire Monografieën, 1992
- Els van de Perre. ‘Dierick, de dichteres van de hunker’. In ‘Veel te veel geluk verwacht’. Meulenhoff, 1996, p 161-177
BEKRONINGEN
- 1975: Prijs van de gemeente Deurle voor het gedicht ‘Vrouw zijn’, verschenen in Dietsche Warande & Belfort.
- 1981: Albert de Longieprijs van het tijdschrift Vlaanderen voor het gedicht ‘Umbrië’
- 1982: Prijs van De Bladen voor de Poëzie voor ‘Tortels in het trappenhuis’
- 1983: Premie voor poëzie van de provincie Antwerpen voor ‘Tortels in het trappenhuis’.
- 2005: De Publieksprijs voor de beste poëziebundel 2005 is een gezamenlijk initiatief van Rottend Staal en de Contrabas voor ‘Al die zalige zomers’
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- Het Poëzie-Leestafel forum :: Aleidis Dierick (ja)
- François Vermeulen, Antwerpse dichters
- Aleidis Dierick – dbnl · digitale bibliotheek voor de Nederlandse …
Referenties
- Els van de Perre, ‘Haar lichaam een zachte verachting’ Aleidis Dierick, dichteres van de hunker, in: L. Keustermans en B. Raskin (red.). Veel te veel geluk verwacht (1996), p. 161-178;
SMAAKMAKER
Vernissage of de tuin bestaat
Nu wordt het water hoorbaar in de stilte.Zo was de regen vroeger aan het raam
toen ik een kind was en, bij bomen woonde
en als de vossen was, heel blond, en zonder naam. De wortels groeiden glanzend uit de duinen,
de zomers rijgden zich als kralen aan elkaar,
ik viel verrukt een ander lichaam tegen
in helder water, de bodem stil en klaar. De vennen blonken donkergroen en vonkten
lang voor het onweer losbrak op de hei.
Geluk is drijven in voorzichtig water,
de regen over ons groen als de wei. … ‘Veel te veel geluk verwacht. Niet genoeg gestampt, gebeten. Laf, in eigen vlees gesneden. Eigen ruiten ingesmeten. Neergehurkt rn zitten grienen waar de meeste stenen vielen. Volgzaam en te braaf geweest. Weggebleven van het feest. Rondgehinkt in glazen muiltjes. Vloeren nagevlooid op vuiltjes. Nooit alleen op reis geweest. Iedere week bij hen te biechten. Bidden, bidden en plichten in het huwelijksbed verrichten’ ….
Uit: Veertien tinten blauw.
IJzerwake – vooravond
Vannacht, op de weide In het licht van de maan Stonden de duizenden stoelen Van zwart metaal. Uit het westen kwam koele en de zomerdag viel. En een nachtvogel riep. De vrede was voelbaar. Jongeren hadden hun tent gespannen waar eertijds de oorlog woedde. Op de vooravond van de komende Wake herdachten zij innig de vele gevallenen. De wei is een graf. Zacht Werd een lied gezongen. Als een belofte steeg over de stoelen, de tenten, de vlaggen, het gras dit zingen. Als een heilige uit de aarde ontstane bindende kracht. “Vlaanderen, heimat van strijd en verdriet, wij versagen niet. Vlaanderen, goedenacht, goedenacht. Wij hoeden het vaandal. Uw jeugd loopt wacht!” Het Lied van de Vrijheid(opgedragen aan de politiekers)
Liever wolf en vrij in ’t bos,
liever Vlaming fier en los,
liever “wilde” zonder spijt
dan bange Belg en ingelijfd.
Liever wolf, gevreesd en trots
meester van het eigen lot
dan vette schoothond aan de pot.Liever stout en fél dan braaf.
Liever ongewenst dan graaf,
liever fier en marginaal
dan likkend aan hun kandelaar.
Liever dagelijks hoon en smaad,
tegenwind en domme haat,
liever lastpost dan gevierde,
brave kruiphond van de Staat.Liever ruig, de tanden bloot,
bijtend naar een vals cordon
dan ijdele kleine prulbaron
in ’t koninklijk verguld salon.
Liever vrij en jaar na jaar
overwerkt, belaagd, berooid
dan slaaf met tricolore sjerp
en ketting aan de poot.Liever wolf, en vrij en los,
Vlaming die er écht voor gaat
dan hond die hapt naar elke brok
en teruggejaagd wordt naar zijn kot
als het de machthebbers behaagt.
Liever wolf, die gromt en grolt
wars van ’t achterbaks verraad.
Liever wolf bij ’t eigen volk
dan met een toegeknepen strot
de bandhond van de Staat!
Aleidis Dierick
Aalst 2007
en bloemen, ik die al wilder dan water ben
hoe zal ik u in mijn hartstocht noemen
u die ik nauwelijks ken. Zal ik u lief en beminde noemen
in hoeveel namen vloeit gij mij uit
nooit stond een zomer zo te bloeien
in al zijn linden, in al zijn kruid. Hoe zal ik u in mijn kamer noemen
als gij schreiend uw mond drukt aan mijn huid
als gij stamelend man wordt in al uw zoenen
tederheid zal ik u noemen.
Uit ‘Gedichten voor een man’ : ‘Tederheid zal ik u noemen’
BIBLIOGRAFIE
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1970 | Samenkomen: psalmen van deze tijd. Zeer vrij vertaald door Aleidis Dierick. Bevat: Zingen; Hun geld is hun kroon; Komt gij, heer?; Nu kom ik thuis; De heer zal met u gaan. |  |
Tongerlo: Apostolaat voor kerkelijk leven, Norbertijnenabdij. -80p. Reeks: Nieuwe vormen nr 4. Afmetingen:19.40 x 14.90 (ingenaaid) |
| 1977 | Een zomer voorzien. (poëzie) Bevat de cycli: Vernissage of de tuin bestaat; Juni, Juli, Augustus. Kaftontwerp is van Johan Mahieu. |  |
Nijmegen: B. Gottmer. / Brugge: Orion. -63p. Reeks: De Bladen voor de Poëzie. Jrg.25, nr.1 [tweede serie] Afmetingen:21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Colofon: Een zomer voorzien’ van Aleidis Dierick werd in de maand Maart 1977 gedrukt op de persen van Drukkerij Sanderus te Oudenaarde in opdracht van Uitgeverij Orion, Brugge, als eerste nummer van de 25ste jaargang van ‘De Bladen van de Poëzie. |
| 1978 | Gedichten voor een man. (poëzie) Bevat de cycli: Elf jaar Ierland; Augustus voorbij. |  |
Brugge: Uitgeverij Orion / Nijmegen: Uitgeverij B. Gottmer. -62p. Afmetingen: 20.80 x 13.40 (gebrocheerd –kartonnen kaft) |
| 1981 | Blauwdruk voor een vriendschap. (poëzie)
De illustratie op de omslag is van de hand van Jos. Van den Abeele. Bevat de cycli: Het spoor van de vos; Blauwdruk voor een vriendschap |
 |
Brugge: Orion-Colibrant. -62p. Reeks: De Bladen voor de Poëzie. Jrg.29, nr.2 [tweede serie] Afmetingen:20.90 x 13.40 (ingenaaid) Colofon: Blauwdruk voor een vriendschap’ van Aleidis Dierick werd in de maand April 1981 gedrukt op de persen van Drukkerij Sanderus te Oudenaarde in opdracht van Orbis en Orion, Uitgevers, Beveren, als tweede nummer van de 29ste jaargang van ‘De bladen voor de poëzie’ |
| 1982 | Tortels in het trappenhuis. (poëzie) In 1982 onderscheiden met de eerste Tweejaarlijkse Poëzieprijs van De Bladen voor de Poëzie’ |  |
Beveren: Orbis en Orion Uitgevers NV. -14p. Reeks: De Bladen voor de Poëzie. Jrg.30, nr.6 [tweede serie] Afmetingen: 22.50 x 15.40 (geniet) Gedrukt op de persen van Drukkerij Sanderus te Oudenaarde in opdracht van Orbis en Orion, Uitgevers N.V., Beveren. |
| 1983 | Gemini het jongetje in juni. (poëzie) Bevat de cycli: Het jongetje in de bank; Het jongetje in de tuin; Mijn klein papieren kindje. Oplage: 200 gebonden boeken waarvan de intekenaars een genummerd en eveneens door de auteur getekend exemplaar ontvangen. De overige boeken zijn genaaid. |  |
Antwerpen: Stichting Mercator Plantijn v.z.w. -32p. Afmetingen: 24 x 16.70 (ingenaaid & gebonden – harde kaft met stofomslag) Colofon: Het boek werd gezet uit de Times en gedrukt op 110 grs houtvrij offsetdruk. Grafische vormgeving werd verzorgd door Colette Vanderstricht te Antwerpen. Aan het tot stand komen van het boek werkten Concordia pvba drukkerij te Roeselare-Rumbeke en boekbinderij Delabie te Kortrijk-Marke mee. |
| 1984 | Een engel komt blootsvoets. (poëzie)
Bevat de cycli: De zeven herinneringen; De zeven gebeden; De zeven lezingen; De zeven vernederingen; De drie maal zeven bezweringen. |
 |
Antwerpen: Stichting Mercator Plantijn. -58p. Afmetingen:24 x 17 (ingenaaid ) Colofon: ‘Een engel komt blootsvoets’ van Aleidis Dierick werd in de maand November 1984 gedrukt op de persen van Drukkerij Sanderus te Oudenaarde in opdracht van de Stichting Mercator-Plantijn vzw te Antwerpen. |
| 1989 | Het land van de vijand. (poëzie)
Bevat de cycli: Een winter verwacht; Een winter doorstaan. |
 |
Gent: Poëziecentrum. -74p. Reeks: De Bladen voor de Poëzie. Jrg.37, nr.4 [tweede serie] Afmetingen:21 x 13.30 (gebrocheerd) Colofon: ‘Het land van de vijand’ van Aleidis Dierick werd gedrukt in opdracht van het Poëziecentrum vzw te Gent, op de persen van Drukkerij Sanderus te Oudenaarde in de maand oktober 1989. |
| 1989 | José de Poortere. (essay) | Gent: Provinciebestuur Oost Vlaanderen. –p.35-64 Overdruk uit: Kultureel jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen NR 31(1989) Reeks: Oostvlaamse Literaire Monografieën | |
| 1991 | Veertien tinten blauw. (poëzie) Bevat de cycli: De avondmis; De bakkerij; Het herenhuis. Omslagontwerp en grafische vormgeving: Studio Lannoo. |  |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. -70p. Afmetingen:21.40 x 13.60 (ingenaaid) Gedrukt, gezet en gebonden bij Drukkerij-Uitgeverij Lannoo nv Tielt. |
| 1996 | ‘Jo Gisekin: het lyrisch ik op zoek naar zuiver leven.’ (essay) | In: Als een wilde tuin : schrijfsters in Vlaanderen 2 / red.: Lisette Keustermans; red.: Brigitte Raskin.
Uitgeverij: Amsterdam : Meulenhoff ; Antwerpen : Manteau, 1996. – 279 p. : ill.. (Schrijfsters over Schrijfsters) |
|
| 2001 | Het vrijgeleide (drie brieven). (poëzie) Bevat de cycli: Proloog; Cyclus 1 De avondmis; Cyclus 2 De bakkerij; Cyclus 3 Het herenhuis Foto kaft: Godelieve Dierick (Men kan niet overal wonen) |  |
Brussel: Uitgeverij De distel. -55p. Afmetingen: 21 x 15 (ingenaaid) |
| 2005 | De schuldeloze man. (Een tijdsbeeld) (poëzie) Bevat de cycli: De seminarist; De soldaat; De voortvluchtige; De banneling. |  |
Antwerpen: Uitgeverij Ampersand & Tilde. -41p.
Reeks: De Oostakkerse Cahiers nr 1. |
| 2005 | Al die zalige zomers. (bloemlezing uit eigen werk) Samenstelling & inleiding: Stefan van den Bossche. Bevat gedichten uit de bundels: Een zomer voorzien; Gedichten voor een man; Blauwdruk voor een vriendschap; Tortels in een trappenhuis; Gemini; Het jongetje in juni; Een engel komt blootsvoets; Het land van de vijand; Veertien tinten blauw; Het vrijgeleide [brieven]; De schuldeloze man. De foto op de achterflap is gemaakt door Bart Dierick. |  |
Leuven: Uitgeverij P. –159p. Reeks: Parnassus reeks nr 7 Afmetingen:21.40 x 14 (gebrocheerd) Colofon: In opdracht van Uitgeverij P werd dit boek in de herfst van 2005 gedrukt door Drukkerij Johan Overloop, Wilsele. De tekst werd gezet uit Elegant Garamond en gedrukt op Rives 120 grs. |
| 2009 | De onbeantwoorde brieven. (poëzie) Bevat de cycli: Het oponthoud; Het eindstation. ‘De dichtbundel wil ook een eerbetoon zijn aan de slachtoffers van het Stalinisme en een naamloos monument voor de miljoenen die omkwamen in de steppen, de vlakten en de ijswoestijnen van Siberië.’ |  |
Brussel: Uitgeverij Egmont (Madouplein, 8). -46p. Afmetingen: 22.70 x 14 (ingenaaid) |
| 2012 | De ontwapende man. Ireland revisited. (poëzie)
Vormgeving: Hans Verreyt. Eindredactie: Kristof Slagmulder. Bevat de cycli: Eerste deel: De man in het dal; Tweede deel: De man in de tent. |
 |
Brussel: Uitgeverij Egmont (Madouplein 8) . -52p. Afmetingen: 22.50 x 14 (ingenaaid) |
| 2015 | De kerselaar. Dagboek van een minnares. Een gedicht. (poëzie) |  |
Leuven: Uitgeverij P. -55p.
Afmetingen: 24 x 15.50 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Colofon: Gedrukt op Conqueror gevergeerd 120g door Drukkerij ACCO, Herent. |
| 2020 | Het gewapende kind. (poëzie)
Gedichten met herinneringen aan Wereldoorlog II |
 |
Leuven: Uitgeverij P. -48p.
Afmetingen: 20 x 17 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen) |
