Maakt deel uit van:Auteur/dichter en vertalersociale tendensen in de Vlaamse literatuur
Mark Braet
Nieuwpoort, 7 juli 1925 – Brugge, 6 februari 2003
BIOGRAFIE
- Vader Leon-Josef was een liberaal, progressief en vrij denkend man die z’n afkeer verkondigde voor kerk, gezag en geloof. Aannemer van Openbare Werken.
- Moeder Bertha Loobuyck kwam uit een zéér katholiek landbouwersgezin met twaalf kinderen; zij was werkzaam, liefdevol, en bemoederend, en ging elke zondag plichtsgetrouw met de kinderen naar de kerk.
Later waren er thuis de werken van Jules Verne, Karl May, Pietje Bel, Max Brand, Charles Dickens… Er was ook een abonnement op de reeks kinderboekjes van A. Hans.
WERELDOORLOG II : een keerpunt. Braet wordt tijdens de Duitse bezetting lid van de illegale Communistische Partij in België en werkt mee aan het ondergrondse tijdschrift Front. Via dit blad raakt hij betrokken bij het gewapend verzet
Tot eind juni 1940: Volgt de lessen aan de Rijksmiddelbare school te Nieuwpoort, waar Kamiel Top – die in het concentratiekamp Flossenburg de dood vond – één van zijn vrienden was
- In mei 1940 werd de ouderlijke woning in een bombardement volledig verwoest. Het gezin week uit naar Brugge, waar hij verder school liep aan de Rijksmiddelbare school (1940-1942), later het Koninklijk Atheneum (september 1942-maart 1944). Vanaf september 1940 tot maart 1943 volgde hij ook aan de Akademie architectuur- en technisch tekenen.
- De keuze voor het communisme werd in 1942 genomen, wanneer hij lid wordt van de K.P.B. (Kommunistische Partij van België) en de weerstandsbeweging. Nadien is hij “werkzaam in het O.F. (het Onafhankelijkheidsfront), het P.A. (Belgisch Partizanenleger ) en het S.R.A. (Inlichtingendienst).
- Vanaf 1943 dook hij onder en leefde tot aan het einde van de oorlog in de illegaliteit.
Mark Braet heeft het na de oorlog niet gemakkelijk om aan de kost te komen.
September 1944-1951: Werkt bij het aannemingsbedrijf van zijn vader
1945: Vlak na afloop van WO II werkte Braet ook mee aan De Roode Vaan, het dag- en later het weekblad van de Communistische Partij in Vlaanderen.
September 1946—september 1947: Militair Instructeur Opleidingscentrum te Turnhout.
1948-1949: Actief als redacteur voor het communistisch georiënteerde literaire tijdschrift Voorpost.
1950: Debuteert literair met een bundel gedichten, Achttien stappen in de storm. De bundel verscheen met een aanbeveling van Louis Paul Boon, Johan Daisne, Hubert Lampo en Willem Elsschot. Veel reacties dan ook, ook al was deze poëzie niet vernieuwend en duidelijk communistisch georiënteerd. Thema’s zijn oorlog, verzet, sabotage en angst. Het is strijdbare poëzie, waarin het leven van onderdrukten sociaal-realistisch wordt weergegeven.
1951: Handelsreiziger voor boekhandel ‘De hele wereld’ te Brussel.
1950:Debuteert met een bundel gedichten, Achttien stappen in de storm (1950).
- De bundel verscheen met een aanbeveling van Louis Paul Boon, Johan Daisne, Hubert Lampo en Willem Elsschot.
- Hij kreeg dan ook veel reacties, ook al was deze poëzie niet vernieuwend en duidelijk communistisch georiënteerd.
- Thema’s zijn oorlog, verzet, sabotage en angst. Het is strijdbare poëzie, waarin het leven van onderdrukten sociaal-realistisch wordt weergegeven.
1951: Wint de poëzieprijs van het “Wereldfestival van de Jeugd en de Studenten” dat te Berlijn plaatsgrijpt, met het gedicht “Partizanenlied“.
1951-1952: Medestichter van de “Vlaamse Hogescholen voor Kunst en Wetenschap” (VVKW), onder leiding van prof. Dr. Massart, Hoofd van het Wetenschappelijk Onderzoek van België, en prof. Dr. Vandendriessche.
1952: Werkloos
Tussen 1952 en 1958 verschijnen er van Braet een zevental dichtbundels. Het is een poëzie die enigszins aanleunt bij het nuchtere van Willem Elsschot, maar toch vooral gekenmerkt wordt door een politiek sociale inenting op het wereldgebeuren.
1954: Vindt vast werk als decorateur in de INNOVATION te Brugge. Tot 1958 blijft hij dat beroep uitoefenen.
Augustus 1957: Deelname aan het “VIe Wereldfestival van jeugd en Studenten” te Moskou. Hij ontmoet er onder andere de Turkse dichter Nazim Hikmet en de Griekse componist Mikis Theodorakis.
15 april 1958: Mark Braet wordt medestichter van de Vereniging België-DDR, samen met o.m. prof. Dr. Willem Pee.
1959: Richt samen met Georges van Acker (grootvader van radio- en televisiepresentatrice Roos van Acker) het driemaandelijks literaire tijdschrift Kruispunt op.
- Kruispunt, driemaandelijks literair tijdschrift voor Vlaanderen en Nederland, als opvolger van Voorpost gesticht in 1959 door Marc Braet en Georges Van Acker.
- Vanaf 1965 sloot het literair tijdschrift Summier, gesticht door Willy Tergat en Jan Verwest, bij Kruispunt aan; in 1967 volgde Nordlitt van Piet Van Steenbergen, in 1978 Diepdruk en in 1989 kwamen Schuim en Argus, met redacteur G. Luyten erbij.
6 juni 1960: Mark brengt een bezoek aan Berlijn (DDR).
In de zomer van 1960 maakt hij een studiereis naar Spanje met een reisbeurs van het Ministerie. Hij reist naar Catalunya en brengt zijn eerste bezoek aan Barcelona.
1963-1970: Politiek secretaris van de Communistische Partij België, federatie West-Vlaanderen.
1963-1973: Lid van het Centraal Comité van de partij.
Rond 1965 zet Braet zich aan het vertalen: Spaanse poëzie, Poëzie uit de DDR en vooral Pablo Neruda een vertaalproject dat in 1984 – in samenwerking met Bart Vonck en Willy Spillebeen – zal uitmonden in de vertaling van de volledige Canto General.
In 1965 verschijnt ook zijn poëziebundel Afscheid nemen (klik voor de tekst)waarin hij in een soort tussenbalans over zijn leven reflecteert.
1966: Medeoprichter “Vlaams Marxistisch Tijdschrift”
1968: Maakt deel uit van een delegatie van het Centraal Komité van de KPB voor een studiereis vaar de USSR. Hij bezoekt aldaar de Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek Rusland, de SSR Oezbekistan en het Autonoom gebied Bachkirië.
1969: Wint de literaire prijs van Tielt met de inzending “Met glinsterend haar”. (zie smaakmaker)
December 1969: Ontmoet Frans Masereel te Avignon in het vooruitzicht van de oprichting van het Frans Masereelfonds.
1970-1986: Secretaris Generaal van de Belgo-Sovjetse Vereniging (vanaf 1977 Vereniging België-USSR). Hij verzorgt de culturele uitwisselingen tussen Vlaanderen en de 15 sovjetrepublieken.Hij was ook voorzitter van afdeling Brugge van de VBU.
- Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie was Mark Braet samen met Raoul Vanderstockt, Carlos Van Vooren en Johan Ghyselen stichtend lid en oprichter van de nieuwe vriendschapsvereniging Spoetnik, die de vriendschap met alle democratische krachten in de landen van de voormalige Sovjet-Unie met vrijwilligers wenst verder te zetten.
1970-1973: Veelvuldige reizen naar de Sovjet unie, sovjet republieken, Joegoslavië, Siberië enz.
1971: Initiatiefnemer tot het oprichten van de socio-culturele vereniging “Frans Masereel Fonds.
4 september 1977: Wanneer de weduwe Allende te Brugge op het ABVV ontvangen wordt, houdt Mark Braet een poëzievoordracht over Pablo Neruda.
1982: Treedt toe tot het beschermcomité ter gelegenheid van de internationale conferentie te Keulen op 30-31 oktober voor de eerbiediging van de Rechten van de Mens in Turkije met o.m. Albert de Smaele (oud-Minister), T. Dhanis (Nationaal Aalmoezenier van de M.O.C.), Pierre Galand (Nationaal Voorzitter van OXFAM), en diverse leden van het Europees Parlement.
1984: De vertaling van de volledige “Canto General” van Pablo Neruda, samen met Willy Spillebeen en Bart Vonck, komt op de markt.
1985: Medestichter (met A.-M. Braet en Bart Vonck) van de uitgeverij “Pablo-Neruda-fonds”.
21 oktober 1988: Ontvangt de 3e Schaap Prijs in het Ontmoetingscentrum Harelbeke.
- De Orde van het Zwarte Schaap werd opgericht te Beveren (Roeselare) door Thierry Deleu en Guy Van Hoof op 6 maart 1982. Zij is een confrerie van mannen en vrouwen die ijvert voor een open, verdraagzaam en pluralistisch Vlaanderen.
19 september 1997: Huwelijk met Nèle Ghyssaert.
2001: Sticht de vzw “2004 Pablo Neruda 100” . Het doel ervan is een groots opgezette internationale herdenking te organiseren naar aanloop van de 100ste verjaardag van de bekende Chileense dichter Pablo Neruda in 2004.
6 februari 2003: overlijdt te Brugge aan de gevolgen van een zwaar herseninfarct. Hij is op dat ogenblik 77 jaar oud.
Epiloog
2008: Door Masereelfonds Nationaal wordt de “Poëziewedstrijd Mark Braet” in het leven geroepen.
- De prijs werd voor het eerst uitgereikt in 2008 aan Geert Jan Beeckman (van ‘Diep in het seizoen’) uit Denderleeuw voor zijn gedicht “Bloesem”.
Mark Braet was een zeer actief publicist in verschillende tijdschriften. Hij verzorgde inleidingen bij publicaties en tentoonstellingen, nam deel aan talrijke letterkundige en politieke avonden, debatten, poëziehappenings,en interviews.
Hij gaf regelmatig lezingen, o.a. over Federico García Lorca en de Spaanse burgeroorlog, Pablo Neruda, Bertolt Brecht,…
BEKRONINGEN
- 1951: Wint de poëzieprijs van het “Wereldfestival van de Jeugd en de Studenten” dat te Berlijn zal plaatsgrijpen, met het gedicht “Partizanenlied“.
- 1953: Nationale poëzieprijs van het Wereldfestival van de demokratische jeugd te Boekarest.
- 1963: Poëzieprijs van Wemmel voor het beste gedicht dat in het voorbije jaar in een tijdschrift verscheen.
- 1969: wint de literaire prijs van Tielt met de inzending “Met glinsterend haar“.
- 1978: winnaar poëzieprijs van tijdschrift “Nieuwe Stemmen”.
- 21 oktober 1988: Ontvangt de 3e Schaap Prijs in het Ontmoetingscentrum Harelbeke
Meer over Mark Braet
- Brackmann, Christine & Friesendorp, Marijke (red.). 1996. Oosthoek Lexicon Nederlandse en Vlaamse Literatuur. Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K Uitgevers.
- Joosten, Jos. 1980. ‘Mark Braet’. In: Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (red.). Groningen: Martinus Nijhoff uitgevers. band 1. februari 1992.
- Mark Braet wit. Liber amicorum t.g.v. Braets 60e verjaardag (1985);
- Jan van der Hoeven. Mark Braet, een roos op de bajonet (1986);
- B. Vonck. Mark Braet: zwerven tussen strijd en liefde (1989);
- J. Joosten. Dichter op een hogere uitkijk. Het poëtisch oeuvre van Mark Braet. Spec. nr. van Kruispunt 133 (1990).
GERAADPLEEGDE BRONNEN
- Mark Braet – Wikipedia
- DBNL auteur – Mark Braet
- NEDWEB/Literatuur in context – Braet, Mark
- NIET TE MISSEN: zeker een bezoek brengen aan de mooie website van Nèle Ghyssaert met een uitgebreide biografie van de auteur: Mark Braet – bio en bibliografie en nog veel meer. De liefhebber van de poëzie van Mark Braet komt er zeker aan zijn trekken, want de dichtbundels staan er on-line.
SMAAKMAKER
Met glinsterend haar
Met een gelaat van nachtelijk water ach water is zwart en hopeloos diep en dieper dan het gelaat van het water waarop een zilveren kangoeroe liep en ik dacht dat ik sliep in de diepte maar slapend rechtopstaan is recht naar de dood gaan met glinsterend haar met een woord dat men nachtelijk zegt en ik dacht ach ik dacht dat ik dacht maar de dag staat bleek in mijn mond maar mijn mond is nu nachtelijk graf en graf is het woord dat ik vondUit: Onbewoonbaar verklaard. Amsterdam/Brussel 1972, Paris-Manteau.
BIBLIOGRAFIE
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
- Naast de Poëzieshop biedt het Poëziecentrum voor liefhebbers van antiquarische kleinoden ook een uitgebreid aanbod modern antiquariaat aan. Recentelijk werd het aanbod uitgebreid tot meer dan 3500 titels èn werden alle prijzen geherwaardeerd. Je vindt een overzicht van al de antiquarische titels op Antiqbook.
Om een foto in de fotogalerij te vergroten, klik op de foto
VERTALINGEN
OVERZICHT PER GENRE EN ALFABETISCH OP TITEL
POËZIE
- Achttien stappen in de storm, uitgeverij De Nieuwe Tijd, Antwerpen, 1950.
- Afscheid nemen, uitgeverij Marnix, Gent & Pegasus, Amsterdam, 1965.
- Alles 1 wereld, uitgeverij Marnix, Gent & Pegasus, Amsterdam, 1962.
- Bagatellen, uitgeverij Britto, Brugge, 1952.
- Brugge een zomersprookje, uitgeverij Pablo Nerudafonds, Brugge, 1993.
- Een voltooide zomer, uitgeverij Orion, Brugge, 1975.
- Herknoop het in de herinnering, uitgeverij Pablo Nerudafonds, Brugge, 1995.
- Ik ben bedroefd maar niet wanhopig, uitgeverij Pablo Nerudafonds, Brugge, 1994.
- Liefde het meervoudig woord, uitgeverij Masereelfonds, Gent, 1980.
- Liefde mijn huis, uitgeverij De Nieuwe Tijd, Antwerpen, 1958.
- Onbewoonbaar verklaard, uitgeverij Paris-Manteau, Amsterdam-Brussel, 1972.
- Taalspoor, uitgeverij De Beuk, Amsterdam, 2002
- Tussen gisteren en vandaag, uitgeverij De Nieuwe Tijd, Antwerpen, 1955.
- Variaties op een gegeven thema, uitgeverij De Nieuwe Tijd, Antwerpen, 1956.
- Verdriet waarop men danst, uitgeverij Pablo Nerudafonds, Brugge, 1986.
- Vrede, 1952. (met originele lino-snede van Rik Bollion)
ESSAY
- Ik leg mijn hand op Spanje, uitgeverij Sonneville, Brugge, 1967.
- Pablo Neruda, uitgeverij Orion, Brugge 1974.
BLOEMLEZINGEN
- Gedichten (bloemlezing in Russische vertaling), uitgeverij Radouga, Leningrad-Moskou, 1984.
- Mein endlos beflaggtes Schiff (bloemlezing in Duitse vertaling), uitgeverij Verlag Volk und Welt, Berlin, 1980.
- Van de vuurrode bloem, (reeks: Poëtisch Erfdeel der Nederlanden), uitgeverij Heideland NV, Hasselt, 1980.
VERTALINGEN
- 1971: De groene bomen, (bloemlezing Duitse poëzie i.s.m. Paul Vanderschaeghe), uitgeverij Sonneville, Brugge.
- 1973: Dat de houthakker ontwake ( IXe Zang uit het ‘Canto general’ van Pablo Neruda), uitgeverij Sonneville, Brugge & Nijgh & van Ditmar, ’s-Gravenhage,.
- 1980: Dat de houthakker ontwake (met originele Spaanse versie), uitgeverij Masereelfonds, Gent.
- 1984: De lamp op de aarde (Ie Zang uit het ‘Canto general’ van Pablo Neruda), uitgeverij Masereelfonds, Gent,.
- 1984: Hoogten van Macchu Picchu (IIe Zang uit het ‘Canto general’ van Pablo Neruda), uitgeverij Masereelfonds, Gent,.
- 1984: Canto general van Chili (VIIe Zang uit het ‘Canto general’ van Pablo Neruda), uitgeverij Masereelfonds, Gent,.
- 1986: Spanje in het hart, uitgeverij Pablo Nerudafonds, Brugge,.
- 1990: Als de stroop van de scholen nog aan de vingers kleeft, (bloemlezing uit werk van Jean de Boschère met originele Franse tekst), uitgeverij Pablo Nerudafonds, Brugge,.
- 1997: Duitsland.een wintersprookje, (van Heinrich Heine), uitgeverij Acco, Leuven-Amersfoort,.