home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Van Ostaijen, Paul

Maakt deel uit van:

PAUL VAN OSTAIJEN

Antwerpen, 22 februari 1896 – Miavoye-Anthée, 18 maart 1928

Dandy, dichter.

Pionier van het humanitair expressionisme, waarvan hij toenmaals – naast Wies Moens– een gezaghebbend woordvoerder was. Evolueerde naderhand –samen met Gaston Burssens – naar een meer formeel expressionisme dat hem vanuit een algemeen Europees perspectief tot de belangrijkste exponent van de vernieuwing in onze poëzie heeft gemaakt.

Pseudoniemen: R. Marus (in de Duitsgezinde krant Antwerpsche Courant); Pauwel, V o (beiden voor journalistieke bijdragen)

BIOGRAFIE

22 februari 1896: Leopoldus Andreas Van Ostayen wordt geboren te Antwerpen (Lange Leemstraat 33) als zevende kind van Hendrik en Maria Engelen. Zijn vader is een naar België uitgeweken Nederlandse loodgieter, zijn moeder komt uit Belgisch Limburg.

  • Hij was een nakomertje.
  • Hij hield noch van de ‘V’, noch van de ‘y’ in zijn naam wegens ‘te Belgisch’.
  • Eerst volgde hij les op katholieke scholen, maar hij was geen voorbeeldige leerling.
  • Zijn medeleerlingen keken op naar Guido Gezelle en Karel Van de Woestijne, terwijl hij dweepte met Else Lasker-Schüler, Rainer Maria Rilke, Arthur Rimbaud en Paul Verlaine.
  • Ondermeer omdat hij verboden lectuur las en verspreidde, werd hij van het jezuïtencollege gestuurd. Vervolgens ging hij naar het koninklijk atheneum, waar hij zich met geestverwante medescholieren aansloot bij de ‘Vlaamsche Bond’. Hij voltooide echter zijn middelbare schoolopleiding niet en ging aan de slag als bediende op het stadhuis van Antwerpen.

1913: Breekt zijn studies af. Het gezin is intussen verhuisd naar Hove. Hij leert er componist Jef Van Hoof  kennen  en vele jonge kunstenaars, journalisten en flaminganten elkaar ten huize van de componist elkaar ontmoeten.

14 maart 1914: Wordt bediende op het Antwerps stadhuis.

9 april 1914: Nog geen maand later verschijnt zijn eerste artikel in “Carolus“, het “Weekblad van de Vlamingen“. In zijn vrije tijd leest hij enorm veel, leert hij de Frans en Duits en maakt kennis met hun literaturen.

TIJDENS WERELDOORLOG I

  • Raakt tijdens Wereldoorlog I bevriend met Peter Baeyens, uitgever van “De Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws“, waarin hij verschillende artikels publiceert. Deze Peter Baeyens troont hem mee naar nachtbars en zet hem aan tot het gebruik van cocaïne.
    • Het bruisende uitgaansleven in het statiekwartier met zijn café Hulstkamp aan de Keyserlei (waar de Antwerpse kunstenaarsbohème zich verzamelde) en zijn music halls, contrasteert schril met de somberheid van ‘de bezette stad’, die Antwerpen toen was. Maar Paul van Ostaijen gedraagt zich in die schizofrene sfeer echter als een flamboyante dandy, die gretig van het nachtleven (en van cocaïne) proefde.
  • Hij legt ook banden met verschillende belangrijke modernistische Antwerpse kunstenaars: de gebroeders Oscar en Floris Jespers en Paul Joostens.
  • Hij wordt medewerker van “Antwerpsche Courant“, “Ons Land” en “De Goedendag“. In dit laatste blad, een maandschrift voor Vlaamse studenten, profileert hij zich als flamingant en Groot-Nederlander.

Kortom, de bezetting is voor hem een tijd van politiek engagement in het activisme, een druk society leven en contacten in het artistieke avant-gardistische milieus.

1916: Debuteert met zijn bundel gedichten “Music Hall“.

  • Van Ostaijen liet deze bundel op eigen kosten drukken bij de Antwerpse drukker-uitgever Gust Janssens, die in de eerste plaats uitgever was van stukken voor amateurtoneel, maar in de marge toch heel wat werk van jonge auteurs ( oa Pol de Mont, Lode Monteyne, Maurits Sabbe) uitgaf.
  • Centraal staat het verwoorden van het dandyeske individualisme met aanzetten tot een gemeenschapsgevoel dat hij in zijn tweede bundel ‘Het Sienjaal’ (1918) ten volle zal belijden, maar in ‘Bezette stad’ (1921) alweer zal afzweren.

Juni 1916: Schreef in het tijdschrift “De Goedendag. Maandschrift voor Vlaamse studenten” een artikel met de titel “Nasionalisme en het nieuwe geslacht”.

  • Hierin verruimde hij Vermeylens “europeanisme” tot “internationalisme”. Het activistische nationalisme wordt er gesitueerd in een ‘literaire avant-garde’. Hoewel Van Ostaijen zich danig vergiste wanneer hij het nationalisme als het belangrijkste element van de Europese literaire avant-garde beschouwde, toont het duidelijk zijn vroege belangstelling voor het expressionisme en illustreert het zijn politiek engagement. Met dit artikel en zijn nasleep profileerde het tijdschrift voortaan als een toonaangevend stem in het literaire veld.

1917: In één van zijn essays over literatuur en kunst ‘Over dynamiek’ (1917) schetst hij de context van zijn verlangen een poëzie te schrijven die past in een modern grotestadsdecor:

  • “Het landschap bekomt een gans ander uitzicht. Bijna zonder maatstaf in het verleden. Werkhuizen, kanalen; verder factor van grote waarde: het snel verkeer. De moderne mens gaat zich gemakkeliker over een grote oppervlakte kunnen bewegen; leven in stad en dorp, aan zee en in bergland. […] Zijne handelingen [zullen] vereenvoudigd worden, tot hun minimum gereduceerd. De [handelingen] zullen dichter op elkaar volgen, doordat de koppelakties nog slechts een zeer gering tijdsbestek in beslag zullen nemen. […] Zo rolt het leven voort in oneindig sneller tempo.
    Beweging, dynamiek, het hangt in de lucht te samen met het avant-gardisme. Futurisme en kinetische kunst, Marcel Duchamps en Fernand Léger, jazz, film en de nieuwe sterren zoals Charlie Chaplin, het vliegtuig, de automobiel.

20 april 1917: Paul van Ostaijen maakt onder het pseudoniem R. Marus [of Rare Marus] zijn debuut als columnist in het Duitsgezinde dagblad  Antwerpsche Courant. Hij zal vrijwel dagelijks het ‘Praatje van een Sinjoor’ afleveren tot Gustaaf Piron deze taak op 29 augustus 1917 van hem overneemt. Deze columns, een 55-tal, bevatten gegevens over Van Ostaijens oorlogsbezigheden en sommige zijn ook literair interessant, omdat de stijl ervan preludeert op zijn latere groteske proza

  • Voor zijn medewerking aan het dagblad wordt hij op 17 november 1920 bij verstek veroordeeld tot acht maanden gevangenisstraf zonder uitstel en een boete. Wanneer hij in mei 1921 terugkeert, is de kans op grote straffen sterk afgenomen. Hij laat beroep aantekenen tegen het eerste vonnis in de zaak tegen de Antwerpsche Courant, en dat beroep wordt op 7 juni 1921 aanvaard. Een nieuw proces wordt in het vooruitzicht gesteld, maar op 3 mei 1922 laat het gerecht de zaak vallen op grond van de amnestiewet van 28 augustus 1919. Op 15 juli zou ook zijn straf in de zaak Mercier op grond van dezelfde wet vervallen zijn verklaard. (Bron: WT Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse Beweging)

16 september  1917: Behoort tot de groep activistische jongeren die kardinaal Mercier hebben uitfloten bij de Sint Joriskerk te Antwerpen, wat hem een geldboete en veroordeling tot gevangenisstraf van drie maanden opleverde. De straf wordt echter niet uitgevoerd.

Oktober 1918: Verschijnt de dichtbundel  “Het sienjaal”.

  • Het sienjaal’ is één van de eerste en beste voorbeelden van humanitair expressionisme dat in Vlaanderen is verschenen. Van Ostaijen getuigt van een grote ethische bewogenheid en een optimistisch geloof in het broederschap tussen alle volkeren.
  • Het dandyeske uit zijn eerste bundel zweert hij resoluut af.
  • Buiten het humanitaire thema lezen we ook over stadsbeleving (verschillend van die in Music-Hall), en het flamingantisme .

BERLIJNSE PERIODE

22 oktober  1918: Vlucht met zijn vriendin Emmeke (Emilie) Clément naar Berlijn, om vervolging in België te ontlopen.

  • Na hun aankomst in het Potsdamer Bahnhof in Berlijn betrekken Van Ostaijen en Emmeke een goedkope kamer in de Wilhelmstrasse, waar ze een half jaar verblijven. Een ruzie met hun hospita dwingt hen te verhuizen naar de Joachim Friedrichstrasse waar ze twee kamers huren.
  • Van Ostaijen kan ook in Berlijn niet van de cocaïne afblijven. Zijn vriend, de niet onbemiddelde Peter Baeyens, brengt hem vanuit Antwerpen meermaals een bezoek en bezorgt hem de begeerde ‘merkandijs’.
  • Berlijn was toenmaals een zeer grimmige maar artistiek bloeiende stad waar hij in armoede leefde.
  • Zijn baantjes als sigarettenventer, oppikker (schlepper) voor een nachtlokaal en schoenverkoper zijn waarschijnlijk ontsproten aan zijn dichterlijke fantasie. Hij leeft namelijk op de kap van Emmeke die werkt als mannequin bij het modehuis Hammer. Daarnaast schnabbelt zij wat bij als fotomodel want zij is een mooie frivole vrouw.

In Berlijn radicaliseert Van Ostaijen op politiek en artistiek gebied.

  • Hij sympathiseert er met de Spartakisten Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg en maakt de bloedige onderdrukking van hun revolutie mee. Zijn humanitaire idealen, zoals hij die had geformuleerd in ‘Het Sienjaal’, lijden schipbreuk waardoor hij in een crisis geraakt.

Daarenboven is hij dikwijls ziek, heeft heimwee en in zijn relatie met Emmeke is het ook niet altijd rozengeur en maneschijn. Deze laatste leert in april 1919 namelijk een Duitse fysicus kennen waarmee ze in 1923 in het huwelijk treedt.

Van Ostaijen heeft ook contacten met verschillende Duitse kunstenaars.

  • In ‘Café des Westens’, waar hij geregeld kwam, ontmoette hij onder meer de dichteres Else Lasker-Schüler, die geen goede indruk op hem maakte en die hij beschreef als ‘een klein, vuil jodin’.
  • Ze maakten er ook kennis met de twintig jaar oudere dichter en kunstcriticus Theodor Däubler, waar zij enkele keren op visite gingen.
  • Van Ostaijen was ook bevriend met Heinrich Campendonk en Frits Stuckenberg.
  • Vooral met de schilder Stuckenberg, aan wie hij verschillende gedichten opdroeg, kon hij goed opschieten. Deze laatste maakte ook een schilderij waarop Paul en Emmeke zijn afgebeeld. Het erotisch geladen werk bevindt zich in het ‘Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte in Oldenburg’ (Bildnis P. und E. van Ostaijen).

Van Ostaijen is in het door hem verfoeide Berlijn niet de spil van het artistieke gebeuren, wat in Antwerpen wel het geval was geweest. Desalniettemin is het in Berlijn, dat hij zijn dadaïstische meesterwerk ‘Bezette Stad’ schrijft. Het is een bundel over Antwerpen in oorlogstijd. De overheersende thematiek is het nihilisme in al zijn vormen.

April 1921: Publicatie van ‘Bezette stad’.

  • In ‘Bezette stad’ wijst Van Ostaijen radicaal het humanitair gedachtengoed af. Het optimistische vooruitgangsgeloof maakt plaats voor desillusie en een opstandig nihilisme.
  • De bundel breekt zowel inhoudelijk als vormelijk met alle literaire conventies. Traditionele dichtvormen worden radicaal overboord gegooid. Taal wordt gereduceerd tot geïsoleerde woordkernen, vaak vermengd met citaten uit diverse kunstuitingen.
  • De tekst wordt zo op de bladspiegel geschikt dat er een soort compositie ontstaat. Dit procedé – ritmische typografie – werd ook gebruikt in het kubisme, dadaïsme en futurisme.

1921: Van Ostaijen vervaardigt een als scenario opgezette manifest: De bankroet Jazz.

  • Het was de bedoeling deze tekst als tekst te publiceren. De overgeleverde handschriften anticiperen op een bijzondere experimentele typografie. Uiteindelijk werd hij pas na Van Ostaijens dood gepubliceerd.
  • De tekst vertelt het verhaal van een vanuit Berlijn geïnitieerde anarchistische wereldrevolutie. Van Ostaijens manifest sluit zich dan ook naadloos aan als een verhalende variant van de vele manifesten van hemelbestormende kunstenaars zoals oa Marinetti in het begin van de 20ste eeuw.
  • Interessant is ook dat in De Bankroet Jazz het volk achter Chaplin en achter de muziek aanloopt: de kunstenaars leiden de wereld revolutie. Chaplin, als held van het witte doek, vertegenwoordigt eerder de massacultuur dan de hoge cultuur. De jazz is die van de banjo’s, de negrospirituals en de orkestjes in de Music Halls van Antwerpen.

TERUGKEER IN BELGIË : 12 MEI 1921

Juni – juli 1921: De straffen waartoe hij werd veroordeeld zullen niet worden uitgevoerd.

  • Na zijn terugkeer keert van Ostaijen zich geleidelijk af van Dada.
  • Hij propageert dan de ‘zuivere lyriek’: “Poëzie is woordkunst en geen middel om andere doelen te bereiken zoals vrijheid en/of destructie.” Hij beschouwt poëzie als een soort mystieke extase.
    • “Poëzie heeft eigenlijk niets te vertellen, buiten het uitzeggen van het-vervuld-zijn-van-het-onzegbare.”

5 december 1921 – 4 december 1922: Dienstplicht in Issum, Duitsland. Voelt er zich vereenzaamd en ongelukkig.

Januari 1923: Na zijn demobilisatie begint hij in het ouderlijk huis te Antwerpen een bescheiden kunsthandel.

Overlijden van zijn moeder.

Augustus 1923: Begin van zijn medewerking aan het tijdschrift ‘Vlaamsche Arbeid’, die voortduurt tot aan zijn dood. Daarnaast werkt hij ook mee aan onder meer ‘Ruimte’, ‘Het Overzicht’ en ‘De Driehoek’. Hij publiceert poëzie, proza, essays en kritieken en houdt lezingen over moderne kunst en poëzie.

  • Tussen 1923 en 1926 werkte hij mee aan een achttal zeer uiteenlopende tijdschriften. Ondertussen publiceerde hij nog grotesken, o.a. in het letterkundig bijvoegsel van het dagblad “De Schelde“. (onder meer de postuum uitgegeven korte roman ‘De Bende van de Stronk’)

April 1924 – 1925: Houdt een boekenantiquariaat open in Antwerpen.

Juli 1925: Stelt vast dat hij definitief de weg van de ‘zuivere lyriek’ is ingeslagen, wat moet leiden tot de publicatie van de bundel ‘Eerste boek van Schmoll’.

18 juli 1925: Publicatie van ‘De trust der vaderlandsliefde

1 oktober 1925 – 18 maart 1926: Baat in Brussel de kunstgalerij `A la Vierge poupine’ uit.

  • In zijn galerij worden werken tentoongesteld van Ensor, Permeke, Magritte, Jespers, Picasso, Klee, enz…., en geeft hij lezingen over moderne kunst en poëzie.

TUBERCULOSE

Eind 1925: De eerste tekenen van longtuberculose dienen zich aan. Hij blijft doorwerken, tot hij in 1927 meermaals rust moet zoeken op het platteland.

  • Tussen 1923 en 1926 werkt hij mee aan een achttal zeer uiteenlopende tijdschriften.
  • Ondertussen publiceert hij nog grotesken, o.a. in het letterkundig bijvoegsel van het dagblad “De Schelde“. (onder meer de postuum uitgegeven korte roman ‘De Bende van de Stronk‘)

28 januari 1926: Publicatie van ‘Het bordeel van Ika Loch

1927: Publiceert het belangrijkste werk uit zijn kritisch proza, nl. “Gebruiksaanwijzing der lyriek“.

1 juni 1927: Zijn gezondheid gaat snel achteruit. Juist toen hij op het punt stond om zijn vroegere betrekking op het stadhuis te Antwerpen te hervatten, moet hij op doktersbevel, omwille van zijn longtuberculose, naar het platteland. Hij verblijft een tijdje te Viersel, daarna te Etikhove bij Oudenaarde.

6 september 1927: Opgenomen in het sanatorium in de villa Le Vallon in Miavoye-Anthée, waar hij een pneumothorax-behandeling ondergaat.

Februari 1928: In het nieuwe tijdschrift “Avontuur” dat hij samen met Gaston Burssens (1896-1965) en Edgar du Perron (1899-1940) had opgericht, verschijnen nog twee van zijn bekendste gedichten, nl. “Boerecharleston” en “Alpejagerslied“.

17 maart 1928: Schrijft naar zijn vriend Oscar Jespers dat hij terug naar Antwerpen komt. Hij sterft echter de volgende dag, 18 maart, en wordt begraven op het kerkhof van Anthée.

In de nacht van 17 op 18 maart 1928: overlijden.

Epiloog

19 maart 1932: Zijn stoffelijk overschot wordt  overgebracht naar het Schoonselhof te Antwerpen.

In de zomer van 1937 wordt het beeldhouwwerk van Oscar Jespers “De luisterende engel” bij zijn graf op perk 5 geplaatst.

Op 8 november 1952 krijgt Van Ostaijen zijn definitieve rustplaats op het erepark N op het Schoonselhof

December 2016: Boekhandel De Slegte meldt de ontdekking van een 11 pagina’s lang manuscript met een onbekend toneelstuk van Paul van Ostaijen. Er zijn 4 bedrijven van het stuk bewaard. De titel ging verloren. Net zoals in zijn baanbrekende grotesken gaat ook hier de logica op de schop. Personages als de bankier, de vrouw, enkele heren en de dichter spelen hun rol, waarna een vijfstemmig koor commentaar levert op het gebeuren. Tussendoor levert van Ostaijen de nodige regie aanwijzigingen. Het handschrift zat in een privéverzameling.

2023: Publicatie van een lijvige biografie door Matthijs de Ridder, PAUL VAN OSTAIJEN. DE DICHTER DIE DE WERELD WILDE
VERANDEREN, Kalmthout/Amsterdam, Pelckmans/Querido Facto, 2023, 902pp.

2023: Literatuuronderzoeker Kevin Absillis ontdekt dat van Ostaijen tijdens WO I parttime journalist was bij de Duitsgezinde krant Antwerpsche Courant onder de pseudoniem R. Marus.

MEER OVER PAUL VAN OSTAIJEN.

  • 1956. Burssens, Gaston. Paul van Ostaijen. De Dichter. Brussel: Manteau.
  • 1964. Ostaijen, Paul van. Music-Hall. Een programma vol charlestons, grotesken, polonaises en dressuurnummer. Gerrit Borgers (red.). Den Haag: Bert Bakker.
  • 1971. Borgers G. , Paul van Ostaijen. Een documentatie. Den Haag: Bert Bakker.
  • 2000. Spinoy, Erik. “Paul van Ostaijen”. In: Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (red.). Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Groningen: Martinus Nijhoff uitgevers.
  • 2001. Buelens, Geert. Van Ostaijen tot heden. Zijn invloed op de Vlaamse poëzie. Nijmegen: Vantilt.
  • 2023. De Ridder Matthijs, Paul van Ostaijen. De dichter die de wereld wilde veranderen.Pelckmans Uitgeverij. 900p.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

Referenties

  • Prof. Dr. M. Rutten; Prof. Dr. J. Weisgerber (red.): Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit” 1888-1946. Standaard Uitgeverij 1988.
  • Geert Buelens, Van Ostaijen tot heden. Zijn invloed op de Vlaamse poëzie. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. 2001.
  • Stefaan Goossens, Vaarwel, wat lelijk is. Bijzondere stukken uit de collectie van het Poëziecentrum. Gent: PoëzieCentrum. 2005. -163p (bespreekt de bundels ‘Music Hall’ (pp 10-11); ‘Het sienjaal’ (pp 14-15) en ‘Bezette stad‘ (pp 20-21))

 SMAAKMAKER

DE BELG

De Belg is een kalkoen die in de waan leeft pauw te zijn. Zo gebeurt het dat de Belg beproeft zijn staart tot het halfronde siersel te maken dat hij bij de pauw heeft opgemerkt. Natuurlijk gelukt dit de kalkoen niet: immers hij heeft geen pauwestaart. Alleen heeft dit voor gevolg dat de kalkoen zijn staart in de hoogte houdt, aldus zijn achterzijde ontblotend. Dit noemt de belg ‘pauwestaart maken in de zon’. Dat de luidjes van het neerhof zozeer daarom lachen, kan de Belg niet begrijpen, en om het lachen zelf maakt hij zich heftig boos.
De Belg weet dat hij een nuttig dier is. Inderdaad het is tot het bewustzijn van deze kalkoen doorgedrongen dat zij laatste verschijning op aarde is deze van fraai bruingebakken gevogelte op de feestdis van deftige burgers. Dat hij daartoe uitverkoren wordt, maakt de kalkoen zeer fier. Deze fierheid openbaart zich duidelijk in het misprijzen dat de Belg aan de dag legt tegenover arenden, reigers, uilen en andere naar zijn mening onnuttige, d.w.z. oneetbare vogels.

Uit: Diergaarde voor kinderen van nu. 1932.

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

  • Tijdens zijn korte leven is niet zoveel in boekvorm gepubliceerd. Van Ostaijen was echter een groot publicist diverse tijdschriften. Daarom werd hiervan een overzicht toegevoegd . Ze werd ontleend aan het Verzameld werk proza 2 pp. 539-550 Uitg. Bert Bakker 1977. Electronisch is deze informatie te vinden bij DBNL DBNL . Paul van Ostaijen, Verzameld werk IV: proza

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
  • Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel – Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
  • Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
  • POËZIECENTRUM vzw – Gent.
  • DBNL:  anoniem Mededelingen van de Documentatiedienst, ‘van Ostaijen 1896-1928’ In: Mededelingen van de Documentatiedienst (1954-1992) – bijgewerkt tot 1978 – bevat tevens de muziekuitgaven van composities op gedichten van Van Ostaijen.

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

A. Chronologisch overzicht van zijn scheppend werk

Jaar Titel Fotogalerij Uitgeverij 1ste druk
1916 Music-hall. (gedichtenbundel)

Oorspronkelijke grijze omslag met omlijsting van vier filets en de titel in het blauw
Nota:
De bundel bevat drie cycli: ‘Music-Hall’ (4 titels), ‘Verzen voor de Prinses van Ji-Ji’ (9 titels) en ‘Diverse Verzen (Aan mijn vriend René Victor)’ (16 titels).

Antwerpen: Gust Janssens. –[II]+ 127 + [III]p.

Afmetingen: 21.50 x 17 (gebrocheerd)
Gedrukt april 1916
Colofon: ‘
Van dit boek werden gedrukt zes eksemplaren op Japans papier, genummerd van 1 tot 6. De tweehonderd in den handel gebrachte eksemplaren zijn genummerd van 7 tot 206.’

1918 Het sienjaal. (poëzie)

Met een linoleum-snee omslag door Floris Jespers.
Bevat drie cycli: ‘Liederen van het werkelike leven’; ‘Ik en de stad’ en ‘Het Sienjaal’
Nota: Het Sienjaal werd gedrukt op de persen van de (Duitsgezinde) ‘Antwerpsche Courant’, maar draagt als uitgeversnaam ‘Het Sienjaal’.
Toen de ‘Antwerpsche Courant’ in de nadagen van de repressie gesloten werd, is ook een deel van de voorraad van Het Sienjaal in beslag genomen en vernietigd. Borgers (1971) spreekt zelfs van de helft van de totale oplage.
Antwerpen: Uitgave “Het Sienjaal”. -73p.

Afmetingen: 28.50 x 22 (ingenaaid – zachte kaft)
Colofon: Van dit werk werden gedrukt: 25 eksemplaren op Moyen-Age-luksus papier op één enkele zijde bedrukt, versierd met een linoleum-snee omslag en een portret van de dichter, beide door Floris Jespers en beide door hem met de hand gekleurd en geparafeerd. Deze 25 eksemplaren zijn genummerd van 1 tot 25 en geparafeerd door de dichter; 15 ervan werden in de handel gebracht; en 200 exemplaren op gewoon papier, met een linoleum-snee omslag door Floris Jespers. Deze exemplaren zijn genummerd van 26 tot 225. Dit is nummer

1919 Floris Jespers. 6 Linos.

Met een tekst (in inhoudsopgave getiteld: Voorwoord door Paul van Ostayen) op 3 losse bladen.
De 6 lino’s elk geplakt op een los blad.
Antwerpen: Het Sienjaal. -11 losse bladen, waarvan 3 aan beide zijden bedrukt.

Oplage 50/6, tekst gedateerd november 1919
Afmetingen: 66.5 x 55 cm
1921 Bezette stad. (poëzie)

Originaalhoutsneden en tekeningen van Oscar Jespers.
Oorspronkelijke omslag in wit couché-papier met tekening in blauw en zwart van Oskar Jespers.Dit boek werd gedrukt door F. Casie, drukker te Antwerpen in de maanden .februarie en maart. Bij ontstentenis van de dichter werd de correktuur, voornamelijk de overeenkomst van het typografiese met het manuskript en de aanduidingen, bezorgd door Oskar Jespers en René Victor’.

Antwerpen: Uitgave van het Sienjaal. -[154]p.

Afmetingen: 28 x 21.50
Colofon: ‘Van dit boek werden gedrukt 40 eksemplaren op Vergé d’Arches, genummerd van 1 tot 40 en 500 exemplaren op Vélin registre, genummerd van 41 tot 540. De nummers van 1 tot 10 werden voorbehouden. Dit is nr …
1925 De trust der vaderlandsliefde. (proza – grotesken)

Met portret van de schrijver door Arnold Topp
Antwerpen: De Driehoek (Statiekaai 7) . -36p.

Reeks: Cahiers van de Driehoek. – Antwerpen; vol. 2
Afmetingen: 18.50 x 14 (geniet)
Druk van A. Breuer, Elsenesteenweg 313, te Brussel.
Gedrukt: juli 1925
Colofon: Dit cahier werd gedrukt in 330 exemplaren, waarvan 30 auteursexemplaren gedrukt op Engelsch tekenpapier, genummerd 1 tot 30, niet in den handel en 300 exemplaren op gewoon papier, genummerd 31 tot 330.
z j
[1926]
Het bordeel van Ika Loch. (proza – grotesken)

Met een frontispiece van René Magritte.
Antwerpen: Uitgave van De Driehoek Statiekaai 7. -29 + [III]p.

Reeks: Cahiers van De Driehoek. – Antwerpen; vol. 5
Afmetingen: 18.50 x 14(geniet)
Drukkerij A. Breuer, Brussel.
Colofon: Dit cahier werd gedrukt in 330 exemplaren, waarvan 30 auteursexemplaren gedrukt op Engelsch tekenpapier, genummerd 1 tot 30, niet in den handel en 300 exemplaren op gewoon papier, genummerd 31 tot 330.
1927 Vogelvrij grotesken. (proza)

Bevat: Het gevang in de hemel; De stad der opbouwers; Geschiedenis; Van een meevallertje, dat een malheur was; De noodlottige historie van Scholem Weissbinder; De lotgevallen van Mercurius, maatschappij tot exploitatie der valse munterij; Werk en spaar!; De kaset; De overtuiging van notaris Telleke; Glans en verval van een politiek man; De verloren huissleutel.
Juni 1928: 2de uitgave bij De Sikkel, Antwerpen, [juni 1928], -148p., oplage 525/25, 21 x 14 cm.
Nota: Geen nieuwe uitgave, doch het restant van de eerste, waarbij uitsluitend het omslag en de eerste 4 blz. werden vervangen.
1954: Verzameld werk Proza 1,  Bert Bakker, Den Haag pp 40 -91.
Antwerpen: Uitgave De witte raaf. -148p.

Afmetingen: 21 x 14 (ingenaaid)
Colofon: Van dit boek werden gedrukt 525 exemplaren, daarvan 25 op glanzend crème papier, genummerd van 1 tot 25 en 500 op vergé papier.1971: Het verhaal ‘Werk en spaar!’  wordt opgenomen in de verhalenbundel ‘54 Vlaamse Verhalen’, deel 2, samengesteld door Marnix Gijsen en Karel Jonckheere.pp  151-154.
1976: Het verhaal ‘De  stad der opbouwers’  wordt opgenomen in de anthologie ‘Zes sociale verhalen’ uitgegeven in de reeks caleidoscoop der Nederlandse  letteren door Boekengilde De Clauwaert vzw te Leuven. pp 147-153
POSTUME UITGAVEN
1928 Gedichten.

Bevat: Music-hall, Sienjaal, Feesten van Angst en pijn. Eerste boek van Schmoll.
Samengesteld en van een inleiding voorzien door Gaston Burssens. Met een foto van de schrijver.
1935: 2de uitgave bij De Sikkel, Antwerpen, [1935], 154 blz., 16 × 21.5 cm, samengesteld en van een inleiding voorzien door Gaston Burssens
1942: 3de druk idem
Antwerpen: De Sikkel. -151p.

Afmetingen: 27 x 19.50 cm
Verscheen in een oplage van 525 gewone en 25 luxe-exemplaren
1929 Intermezzo. (proza – bibliofiele uitgave)

De houtsneden  zijn van de hand van Joris Minne.
Het omslag, in beschilderd papier, werd uitgevoerd door Jeanne Geersens. Voor de pers werden op featherweighht tien exemplaren gedrukt, genummerd van A tot en met J. Dit is nr …’
Oude God – Antwerpen: Bibliofielenvereeniging Tijl. -72p.

Reeks 1928-1929
Afmetingen: 25 x 19.80 (gebrocheerd – zwarte omslag)
Colofon: ‘Van dit boek waarvan de druk beëindigd werd op 28 februari 1929 werden voor de Bibliofielenvereeniging Tyl vijf en zeventig genummerde exemplaren gedrukt, op handgeschept gevergeerd papier van de Koninklijke Fabrieken v/h Pannekoek en hetrokken op de persen van de kunstdrukkerij Loki, volgens de maquetten van Nand Geersen en Joris Minne.In handzetsel werd Elsevier 14 punten gebruikt.
1929 Krities proza I. (proza)

Samengesteld en van een inleiding voorzien door Gaston Burssens.
Antwerpen: De Sikkel. / Utrecht: De Gemeenschap. -156p.

Afmetingen: 26.50 x 19 (ingenaaid)
Colofon: van dit boek werden gedrukt 5 exemplaren op Pannekoek genummerd van A tot E niet in den handel. 20 exemplaren genummerd van VI tot XXV en 500 exemplaren genummerd van 26 tot 525.
1931 Krities proza II. (proza)

Samengesteld en van een inleiding voorzien door Gaston Burssens.
Antwerpen: De Sikkel. / Utrecht: De Gemeenschap. -159p.

Afmetingen: 26.50 x 19 (ingenaaid)
Colofon: van dit boek werden gedrukt 5 exemplaren op Pannekoek genummerd van A tot E niet in den handel. 20 exemplaren genummerd van VI tot XXV en 500 exemplaren genummerd van 26 tot 525.
1932 De bende van de stronk. Een romanties verhaal van roof en liefde. (proza)

Tekstverzorging Gaston Burssens.
Met een frontispies door Floris Jespers
Wilrijk-Antwerpen / Badhuisweg 3A, Scheveningen: Uitgeversbedrijf Avontuur -116p.

Afmetingen: 20.50 x 12.50
N.V. Drukkerij Erasmus Ledeberg-Gent
Colofon: Dit boek werd gedrukt op Engels Vergé Antique; De Bibliofieluitgave bestaat uit 50 exx. gedrukt op Hollands Vergé, genummerd van I tot VII, niet in de handel en van 8 tot 50.
1932 Diergaarde voor kinderen van nu. (proza)

Tekstverzorging en samenstelling van Gaston Burssens
Waarschijnlijk geschreven in 1924-1925.
1976: Opgenomen in ‘Omnibus Vlaamse Parels 2 1900/1940’ D.A.P. Reinaert Uitgaven – Brussel  pp 311-326.
Antwerpen: Uitg. “De Sikkel”, Kruishofstraat 223, Antwerpen. -88p.

Afmetingen: 21 x 16 (ingenaaid)
Moderne Boekdrukkerij D. Walleyn Lange Rei 51 Brugge
1932 Brieven uit Miavoye. (proza)

Samengesteld en van een inleiding voorzien door Gaston Burssens.
Met een vignet van Jozef Cantré.
Antwerpen: De Sikkel. / Amsterdam: De Spieghel. -71p.

Afmetingen: 21.75 x 15.50 (ingenaaid)
Moderne Boekdrukkerij D. Walleyn, Sint Gilleskoorstraat, 15, Brugge
1933 Self-defence. (proza)

Tekstverzorging en samenstelling van Gaston Burssens
Antwerpen: Uitgeverij De Sikkel, Kruishofstraat 223, Antwerpen. -88p.

Afmetingen: 22 x 16 (ingenaaid)
1942 Gedichtje van St. Niklaas. (poëzie)

Gedrukt en verlucht door H.N. Werkman.
Groningen: De blauwe schuit. [F.R.A. Henkels en H.N. Werkman, Groningen, 1942] – 4p.

Oplage: 20/20 – gedrukt in November 1942
Afmetingen: 33 x 26 cm
1948 In memoriam Paul van Ostaijen. (bloemlezing)

Door Maurice Gilliams uitgelezen In Memoriamkrans ter ere van Paul Van Ostayen.
Brussel: Nationale Hogere School voor Bouwkunst en Sierkunsten. -7 ongenummerde losse bladen in een binnenomslag van hetzelfde papier en een buitenomslag,

Oplage 103 exemplaren.
Afmetingen:29 x 22 cm
1952 Verzameld werk. Poëzie I.

Bevat: Music Hall, Het sienjaal, De feesten van angst en pijn
Met een Verantwoording van de uitgave door G. Borgers achterin.
De boekverzorging was in handen van Helmut Salden, die van de tekst berustte bij G. Borgers.
Met een band- en omslagontwerp door Helmut Salden naar linoleumsneden van Oscar Jespers
Van Ostaijen 15 Antwerpen: De Sikkel. / Den Haag: D.A. Daamen/ G.A. Van Oorschot. -288p.

Afmetingen: 24 x 18.20 (gebonden – harde kaft stofomslag)

 

1952 Verzameld werk. Poëzie II

Bevat: Bezette stad, Nagelaten gedichten
Met een Verantwoording van de uitgave door G. Borgers achterin. De boekverzorging was in handen van Helmut Salden, die van de tekst berustte bij G. Borgers.
Met een band- en omslagontwerp door Helmut Salden naar linoleumsneden van Oscar Jespers.
Van Ostaijen 15 Antwerpen: De Sikkel. / / Den Haag: D.A. Daamen/ G.A. Van Oorschot. -276p.

Afmetingen: 24 x 18.20 (gebonden – harde kaft stofomslag)

 

1954 Verzameld werk. Proza I .

Bevat: Gebundeld proza  (De trust der vaderlandsliefde; Het bordeel van Ika Loch; Vogelvrij), Verspreid proza, Nagelaten proza, Aanvulling
Met een Verantwoording van de uitgave door G. Borgers achterin.
De boekverzorging was in handen van Helmut Salden, die van de tekst berustte bij G. Borgers.
Met een band- en omslagontwerp door Helmut Salden naar linoleumsneden van Oscar Jespers.
Van Ostaijen 14 Antwerpen: De Sikkel. / Den Haag: D.A. Daamen/ G.A. Van Oorschot. -419p.

Afmetingen: 24 x 18.20 (gebonden – harde kaft stofomslag)

 

1955 Music-hall. (bloemlezing)

Een programma vol charlestons, grotesken, polonaises en dressuurnummers van Paul van Ostaijen;
Samengesteld en ingeleid door Gerrit Borgers.
Met omslagontwerp en een frontispice door H. Berserik
Van Ostaijen 2a
Van Ostaijen 2 Antwerpen: NV De Sikkel / Den Haag: Daamen. -219p.

Reeks: Ooievaar nr 17.
Afmetingen: 17.20 x 10.50 (pocket)
Druk: Semper avanti – Den Haag

 

1955 Tekeningen voor Music Hall van Paul van Ostaijen door Jos. Léonard met een brief van Eugène De Bock. (bibliofiele uitgave)

Meer dan een kwarteeuw na het overlijden van Paul van Ostaijen heeft Eugène De Bock twaalf tekeningen laten verschijnen die Jos. Léonard bij Music Hall had gemaakt na het verschijnen van de bundel in 1916. Dat ze destijds niet verschenen ligt vermoedelijk aan Van Ostaijen die er niet erg was mee ingenomen.

Antwerpen: Uitgeverij De Sikkel. –[II] + 10 + [XXIV] p

Afmetingen: 20.10 x 14.20 (wit kartonnen uitgeversband met titel in blauw en zwart)
Colophon: Deze beperkte uitgave wordt bezorgd door de uitgeverij ‘De Sikkel’ te Antwerpen. Het werd gezet uit de Roosletter en in het jaar 1955 gedrukt op de persen van W. Godenne te Brussel naar een maquette van Jos. Léonard. Er zijn 125 ex. in den handel genummerd van 1 tot 125. Deze uitgave zal nooit herdrukt worden. Nr ..

1956 Verzameld werk. Proza II.

Bevat: Tijdschriftbijdragen, lezingen en ongepubliceerde opstellen – Bijdragen aan dag- en weekbladen en korte boekbesprekingen
Met een Verantwoording van de uitgave door G. Borgers achterin.
De boekverzorging was in handen van Helmut Salden, die van de tekst berustte bij G. Borgers.
Met een band- en omslagontwerp door Helmut Salden naar linoleumsneden van Oscar Jespers.
Van Ostaijen 14 Antwerpen: De Sikkel. / D.A. Daamen/ G.A. Van Oorschot -398p.

Afmetingen: 24 x 18.20 (gebonden – harde kaft stofomslag)

 

1957 De bende van de stronk, Een romantisch verhaal van roof en liefde. Het bordeel van Ika Loch, De gehouden hotelsleutel of : De kleine domme daad. (bloemlezing)

Ingeleid door Gerrit Borgers.
Met een omslagontwerp door H. Berserik.
Den Haag: Uitgeverij Bert Bakker. -152p.

Afmetingen: 17 x 10.50 (pocket)
Reeks: Ooievaar nr 67
Oplage : 10.000 exemplaren.
1961 Heinrich Campendonk, Een hommage. Teksten van Paul van Ostayen en Berend Hendriks.

Bevat: Heinrich Campendonk, Vertaling uit het Duits door Bert Schierbeek, en Berend Hendriks, Uitgesteld afscheid.
Met een verantwoording door de redactie [Harry op de Laak en Nicolaas Wijnberg] voorin.
Met 7 foto’s van Heinrich Campendonk en 16 afbeeldingen van werk door Heinrich Campendonk, waarvan 1 tevens, gedeeltelijk, op de voorzijde van het omslag.
Amsterdam: Uitgave van de Vereniging van Beoefenaars der Monumentale Kunsten. -32p.

Afmetingen: 27 x 18.50 cm.
Reeks: Op Steiger, Een schrift gewijd aan nieuwe en oude monumentale kunst,

1

1964 Music-hall. (poëzie)

Samenstelling  en inleiding erven Gerrit Borgers.
Omslagontwerp: Tessa van de Waals
Van Ostaijen 6 Den Haag: Uitgeverij Bert Bakker.

Afmetingen: 17.20 x 10.50 (pocket)
1966 De trust der vaderlandsliefde, en andere grotesken. (proza)

Verzorgd en ingeleid door Gerrit Borgers
Omslag: Kees Nieuwenhuijzen.
Van Ostaijen 4b
Van Ostaijen 4 Den Haag: Uitgeverij Bert Bakker, Daamen NV. -152p.

Reeks: Ooievaar ; 217-218
Afmetingen:17.30 x 10.40 (pocket)
Eerste druk 10.000 exemplaren
Druk: Semper avanti – Den Haag.
1969 Dag stoel naast de tafel.

Een programma van fragmenten uit het muzikaal plastisch literair oeuvre van de Vlaamse expressionistische dichter Paul van Ostaijen gespeeld door Arena – De Nieuwe Komedie.
Met een Introductie door Cor Stedelinck en met een Biografie door C.S. achterin. Met een portretfoto van Paul van Ostaijen op de achterzijde van het omslag.
Van Ostaijen 12 ’s-Gravenhage: Arena – De Nieuwe Komedie. -64p.

Afmetingen: 17.50 x 10.50 (brochure – geniet)
Première 19 april 1969 in het Paviljoentheater te Scheveningen.
Samenstelling en mise-en-scène Cor Stedelinck

1969 Gebruiksaanwijzing der lyriek, Paralipomena.

Verzorgd door Gerrit Borgers. Met een Verantwoording door de tekstverzorger achterin.
Met een portretfoto van Paul van Ostaijen op de voorzijde van het omslag.
Den Haag: Bert Bakker. -32p.

Afmetingen: 12.50 x 9 cm
Reeks: Top-punten nr 5
1969 De jazz van het bankroet. (filmscenario)

Inl. Gerrit Borgers.
Facsimile-uitgave van het kladhandschrift. Verzorgd en ingeleid door Gerrit Borgers. Met transcripties naast de facsimile’s
Antwerpen / Den Haag: Paul van Ostaijengenootschap. -32p.

Afmetingen:32.50 x 21 cm
Gedrukt in het najaar van 1968 [juli 1969], oplage 500/500.
1971 Gedichten van Paul van Ostaijen. (bloemlezing)

Deze keuze gedichten van Paul van Ostaijen [door Herman Berserik] kwam tot stand in overleg met Gerrit Borgers.
11 etsen van Herman Berserik, waarvan 1 op de voorzijde van de band.
Utrecht: Stichting ‘De Roos’. -80p.

Oplage 175/175 + enige exemplaren
Afmetingen: 18.5 x 24.5 cm (oblong).
1973 Het landhuis in het dorp en De jongen.

Twee hoofdstukken van een onvoltooide autobiografische roman. Uitgegeven en ingeleid door Gerrit Borgers.
Met een verwijzing en een verantwoording Herkomst van de illustraties achterin.
Met 36 afbeeldingen, waarvan 20 facsimile’s van het handschrift van Paul van Ostaijen.
1977: 2de druk Antwerpen: Manteau. -96p.  Reeks: Manteau marginaal nr 9, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Gerrit Borgers. Omslagontwerp: Robert Nix. 19.50 × 9 cm.
’s Gravenhage: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum. -96p.

Reeks: Tijdschrift-uitgave van letterkundige documenten, tiende jaargang – aflevering 1.
Afmetingen: 24.50 x 17.50

  1977_uitgave Manteau

1973 Bezette stad. (facsimilé)

Onveranderde fotografische herdruk [tweede druk] van de eerste en enige editie uit 1922 [op de titelpagina het juiste jaartal 1921].
Bij ontstentenis van de dichter werd de korrektuur, voornamelik de overeenkomst van het typografiese met het manuskript en de aanduidingen, bezorgd door Oskar Jespers en René Victor.
Originaalhoutsneden en tekeningen en een omslagontwerp van Oskar Jespers.
Den Haag: Bert Bakker. -152p. + 1 los blad.

Afmetingen: 28 x 22.50
Met een tekst van Paul van Ostaijen op de manchet en met Storende errata op een los toegevoegd blad.
1973 Diergaarde voor kinderen van nu. (Facsimile-uitgave van de handschriften).

Verzorgd en verantwoord door Gerrit Borgers.
Met een centsprent, De kleine diergaerde voor kinderen, voorin.
Antwerpen/ Den Haag: Paul van Ostaijengenootschap. -24p.

Gedrukt in januari 1973, oplage 500/500.
Afmetingen: 32 x 21.5 cm.
1973 Poëzie. (bloemlezing).

Samengesteld door de uitgever in overleg met Gerrit Borgers.
Met 7 afbeeldingen.
Utrecht: Knippenbergs Uitgeverij. -24p.

Reeks: Bulk-boek nr 13
Afmetingen: 44 x 29 zonder omslag
1976 De lotgevallen van de Mercurius, maatschappij tot exploitatie der valse munterij. (bibliofiele uitgave)

Met een Verantwoording door J.Meijer. achterin.
Amsterdam: J. Meijer. 24p.

Afmetingen: 23.50 x 14.50 (in los omslag)
Oplage 35/35
Gedrukt door J. Meijer
1976 Alpejagerslied.

Uit: Gedichten, 1928. In beeld gebracht door Stefan Frenkel Frank.
Omslagontwerp en 31 tekeningen: Stefan Frenkel Frank.
Amsterdam: Erven Thomas Rap. -32 bladen, aan één zijde bedrukt.

Afmetingen: 10 x 10
1980 De bende van de stronk en andere grotesken.

Met portretfoto – foto handschrift en 12 documentaire zw.-w foto’s.

Antwerpen: Uitgeverij Beckers. -260p.

Afmetingen: 18 x 11.80 (gebonden – bruine simililederen kaft met goudopdruk – leeslint)
Reeks: Vlaamse auteurs vol 88

1980 Dertien gedichten. (poëzie – bibliofiele uitgave) Brugge: Renaat Bosschaert. [VIII] dubbele bladen.

Afmetingen: 38.50 x 28.50 (losse vellen in blauwgrijze omslag)
Colofon: ‘-13 gedichten, gezet uit diverse oudere letters, en in het voorjaar 1980 gedrukt op de handpers van Renaat Bosschaert te Brugge. – Door hem gedrukt en geïllustreerd met 5 houtgravures rechtstreeks van de blokken afgedrukt en getekend. – Inleidend woord: R. de Backer – van Ocken, Minister van de Nederlandse Gemeenschap. – De oplage bedraagt 150 genummerde en gesigneerde exemplaren op velijn van Arges (250 gr.) waarvan 20 ex. niet in de handel gebracht. -uitgegeven in eigen beheer. Nr …/…

1988 Spiegel van uw eenzaamheid: een keuze uit de poëzie. (bloemlezing)

Ingeleid en samengesteld door Stefaan Evenepoel.
Bevat gedichten uit: Music-hall; Het sienjaal; De feesten van angst en pijn; Bezette stad; Nagelaten gedichten.
Vormgeving en omslag: Gregie De Maeyer
Grafiek: Oscar Jespers
Werd in 2007 opnieuw uitgegeven door De Morgen in de reeks Wereldpoëzie.
Leuven: Davidsfonds. -135p.

Afmetingen: 24.50 x 15 (gebonden – harde kaft met stofomslag)
Colofon: Gedrukt en gebonden bij Drukkerij Lannoo Tielt.

 

1989 Witte hoeven achter de zoom: een keuze uit de poëzie van Paul van Ostaijen. (bloemlezing)

Samengesteld en ingeleid door Marc Reynebeau.
Bevat: Inleiding; Chronologie; Selectieve bibliografie; Music-hall; Het sienjaal; De feesten van angst en pijn; Bezette stad; Nagelaten gedichten.
Foto omslag: Archief en Museum voor het Vlaams Cultuurleven, Antwerpen.
Omslagontwerp: Dooreman & Hendryckx.
1997: Heruitgegeven in de reeks: Dichters van nu nr 8
Van Ostaijen 3 Gent: Poëziecentrum vzw. -251p.

Afmetingen: 20 x 12.40 (paperback)
1990 Bezette Stad.

Met houtsneden en tekeningen van Oskar Jespers.
Oorspronkelijke uitgave 1921
Rotterdam: Van Hezik-Fonds
1992 Eine Künstlerfreundschaft. Der Briefwechsel zwischen Fritz Stuckenberg und Paul van Ostaijen 1919-1927.

Samenst. Francis Bulhof.
Oldenburg: Holzberg Verlag.
1996 Verzamelde Gedichten.

13de druk
© Tekstverzorging 1987 uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam
Omslagontwerp: Erik Prinsen, Inizio
Foto omslag: Collectie Letterkundig Museum, Den Haag
Typografie: Rudy Hartman.

 

Van Ostaijen 13 Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker. -61p.

Afmetingen: 23 x 15 (gebonden – harde kaft – stofomslag)
Verantwoording: In deze elfde druk van de ‘Verzamelde gedichten’ van Paul van Ostaijen zijn de twee delen van Verzamelde gedichten in één band verenigd. Het tekstgedeelte os gebaseerd op de laatste druk van 1992, waarvoor gedeeltelijk nieuw zetsel werd vervaardigd; de bundels ‘Bezette stad’ en ‘Feesten van Angst en Pijn’ zijn fotografisch herdrukt. De laatste door Gerrit Borgers herziene verantwoording uit 1979, is overgenomen; deze werd op enkele plaatsen gewijzigd, namelijk daar waar zij verwijzingen bevat naar de uitvoering in twee delen.
1996 Music-Hall uit 1964: terug op de markt gebracht bij de viering van de honderdste geboortedag van Van Ostaijen. Amsterdam: Uitgeverij Ooievaar
1996 Mijn luie luipaard / Emmeke Clement en Paul Van Ostaijen; (bibliofiele uitgave)

Grafiek van Wilfried Pas, gedrukt door Roger Van Akeleyen;
Originele documenten geproduceerd door Dimitri Pas;
Een tekst van Henri-Floris Jespers.
Antwerpen: Uitgeverij Jef Meert.
1996 Ik heb je nog steeds Zeer lief. Een liefde in brieven.

Samen met Emma Clément.
Inleiding Marc Reynebeau.
Gent: Poëziecentrum vzw.
1996 De poes voldeed.

Samenst. Geert Buelens en Tom Lanoye.
Amsterdam: Ooievaar
1996 Het bordeel van Ika Loch.

Samenst. Geert Buelens en Tom Lanoye.
Amsterdam: Ooievaar
1997 Bloemlezing uit de poëzie van Paul van Ostaijen. (Bloemlezing)

Samenstelling en inleiding door Marc Reynebeau
Bevat: Inleiding: Geenszins der zinnekim; Chronologie; Selectieve bibliografie; Music-hall; Het sienjaal; De feesten van angst en pijn; Bezette stad; Nagelaten gedichten.
Foto omslag: Archief en Museum voor het Vlaams Cultuurleven, Antwerpen.
Omslagontwerp: Dooreman
Van Ostaijen 5 Gent: Poëziecentrum. -250p. Foto’s.

Reeks: Dichters van nu nr 8
Afmetingen: 20 x 12.50 (ingenaaid)
Vormgeving: Griffo, Gent
Druk: Imschoot, Gent
Eerste druk, oktober 1989 (als: Witte hoeven achter de zoom)
Tweede druk, januari 1991
Derde druk, februari 1993
Vierde en herziene druk, oktober 1997 (als Dichters van nu 8)
1997 Memorandum II. (gelegenheidsuitgave – bibliofiel)

Dit gelegenheidsboek is er gekomen op initiatief van Lieve Decaluwé, General Manager van Sinvaco N.V. te Deinze ter gelegenheid van nieuwjaar 1997.
Armand Baele is verantwoordelijk voor de coördinatie en selecteerde de gedichten. Hij redigeerde eveneens de aantekeningen in het Engels over de schrijver Pul Van Ostaijen en de etser Renaat Bosschaert, die een mooi aquatintportret maakte van Van Ostaijen.
Deinze: Sinvaco N.V. [14] f., portr., 28cm.

Gezet uit de Méridien door Jean Wattenberge, letterzetter bij het prepressbedrijf Steurs te Antwerpen. Gedrukt op witte velijn Hahnemühle door Vanmelle te Gent-Mariakerke. Watergroene linnen band. Oplage: 112 exemplaren, genummerd van 1 tot 100 en van I tot XII. Met een wenskaart van Lieve Decaluwé, Sinvaco.
2005 P. van Ostaijen – Verzamelde gedichten.

Oorspronkelijke uitgave 1952.
Amsterdam: Bert Bakker.
2006 P. van Ostaijen – De Feesten van Angst en Pijn: gedichten : 1918-1921. (full colour uitgave).

Nawoord van Geert Buelens
Van ostaijen 1 Nijmegen: Uitgeverij Vantilt -106,  XXIIp.

Afmetingen: 25 x 17.50 (ingenaaid)
Colofon: De Feesten van Angst en Pijn werd in opdracht van Uitgeverij Vantilt te Nijmegen in november 2006 gedrukt op 120 grms Profijt wit door Drukkerij Wilco te Amersfoort, die ook voor de afwerking zorg droeg. De boekverzorging wad in handen van Martien Frijns te Doetichem.
2007 De mooiste gedichten van Paul van Ostaijen. (bloemlezing)

Illustraties: Jan de Maesschalck, acryl, 2006
Omslag ontwerp: Monique Shih, 2006

 

Van Ostaijen 8 Brussel: Uitgeverij De Morgen. -123p.

Reeks: De Morgen-Bibliotheek Wereldpoëzie
Afmetingen: 20.50 x 11.80 (gebonden – harde geïllustreerde kartonnen kaft – leeslint)
Colofon: Dit boek verscheen eerder onder de titel ‘Spiegel van uw eenzaamheid’ bij uitgeverij Davidsfonds Leuven (1988).

 

2009 Paul van Ostaijen – De bankroet jazz.

Inleiding: Marc Reynebeau. (Inclusief DVD).
Omslagontwerp en typografie: Paul Bogaers
© facsimilé De Jazz van het bankroet: AMVC Antwerpen.
© Facsimilé De bankroet Jazz, foto frontispice, en de foto’s op pag. 46 & 105: Dirk-Emma Bastaens, Antwerpen.
Editie en verantwoording: Matthijs de Ridder.
Deeltitels: Uitzicht op wilhelmstrasse – Marc Reynebeau; Gedeelte van een brief aan fritz stuckenberg; De bankroet jazz; De bankroet jazz – facsimile; De jazz van het bankroet; De jazz van het bankroet – facsimile; Verantwoording; Noten; Dankwoord; De bankroet jazz – de film.

 

Van Ostaijen 9 Utrecht: Uitgeverij IJzer. -127p.

Afmetingen: 21.50 x 14 (gebonden – harde kaft)
De dvd bevat
– de verfilming van het scenario ‘de bankroet jazz’ (speelfilm 43 min.)
– Paul van Ostaijen – Bankroet in Berlijn (documentaire) 55 min.
– Bonusmateriaal: over o.a. De Rijkswacht, Dada, Jazz, Robert Steidl, Filmtrailer 1983 – 65 min.

 

2010 Bezette stad, Nagelaten gedichten.

Tekstverzorging : Gerrit Borgers ;
Nawoord van Alfred Schaffer.
Boekverzorging Anneke Germers en Teus de Jong.

 

Van Ostaijen 10 Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep. -256p.

Reeks: Perpetua.
Afmetingen: 22 x 13.50 (gebonden – harde zwart linnen kaft – stofomslag leeslint)
Eerste druk 1952
14de druk bij Bert Bakker 2005
15de druk Athenaeum-Polak & Van Gennep 2010
2014 Bezette stad. (facsimile)

ostaijen-vb-1-225x300  ostaijen-vb-2-230x300

ostaijen-stad-2014-238x300 Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. -160p.

Afmetingen: 28 x 22 (soft cover)
Bezette stad werd gedrukt in een oplage van 540 genummerde exemplaren, waarvan de eerste 40 op een andere papiersoort. De uitgave bevatte een aantal houtsneden en tekeningen van Oskar Jespers.

Op de website International Dada Archive kan de hele inhoud worden bekeken. Een uitgebreide beschrijving is te vinden in “Paul van Ostaijen. Een documentatie (2 dln). Uitgeverij Bert Bakker, 1996″, geschreven door Gerrit Borgers.

2014 Music Hall. (Heruitgave van de debuutbundel)

Ontwerp omslag en binnenwerk: Marko Bolsenbroek Preans
MusicHallPaul van Ostaijen | lalito
 Van Ostaijen Koen de Groote, Lalito. -126p.

Reeks Lalito Klassiek MMXIV
Afmetingen: 21×15 (hardcover)
2016 Music Hall. (poëzie)

Bezorgd door Matthijs de Ridder.
Eerste druk: 1916 Gust Janssens.
Nawoord en verantwoording: Matthijs de Ridder.
Boekverzorging: Stijn Dams.
Zetwerk: Karakters Gent.
Foto auteur en illustraties op p. 102 en pp. 152-155 Letterenhuis Antwerpen.Illustraties op pp 83-96 zijn overgenomen uit Jos. Leonard, Tekeningen voor Music Hall van Paul van Ostaijen door Jos. Leonard met een begeleidende brief van Eugène De Bock, De Sikkel, Antwerpen, 1955.
Van Ostaijen 21 Antwerpen: Uitgeverij Polis. -167p.

Paperback met flappen

 

FILMOGRAFIE

Als DVD meegegeven bij het boek De Bankroet Jazz, 2009
Paul van Ostaijen schreef twee versies van het scenario, de eerste getiteld “De jazz van het bankroet” en de tweede “De bankroet jazz”. Het scenario werd pas lang na zijn dood gepubliceerd (1969 door Gerrit Borgers). In 2009 werd het scenario verfilmd als een dadaïstische collagefilm door de filmmakers Leo van Maaren en Frank Herrebout.

De Bankroet Jazz (2008)

Regie: Leo Van Maaren.
Montage: Frank Herrebout
Productie: Roxy Movies
Filmmuziek: Wouter van Bemmel
Co-producent: Frank Roumen , Filmmuseum
Beeldresearch: Ton Söder
Archief: Antoon Bakker.

Paul van Ostaijen – Bankroet in Berlijn (2009)

Interviews & regie: Leo Van Maaren.
Beeld & montage: Frank Herrebout
Productie: Roxy Movies
Filmmuziek: Wouter van Bemmel
Voice-over: Serge-Henri Valcke
Stem Paul van Ostaijen: Alain van Goethem

 

 

B. Chronologisch overzicht van zijn publicaties in tijdschriften

ZELFBIOGRAFIE. Het eerst, postuum, gepubliceerd in de letterkundige almanak Erts, Amsterdam, 1929, blz. 11.

1914

  • KUNST VAN HEDEN. Het eerst gepubliceerd in Carolus, jg. 4, nr. 15, 9 april 1914
  • DRIEJAARLIJKSCHE TENTOONSTELLING. Het eerst gepubliceerd in Carolus, jg. 4, nr. 23, 4 juni 1914.
  • ZIJN EIGEN LEVEN LEVEN. Het eerst gepubliceerd in Rechtuit, tweede reeks, nr. 1, juni 1914.
  • TAALBROEDERLIJKHEID IN NEDERLAND. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, jg. 1, nr. 4, 23 november 1914.
  • DE LETTERKUNDE BEPROEFD. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, jg. 1, nr. 9, 28 november 1914.
  • EERLIJKE WAPENSTILSTAND. Het eerst, onder het pseudoniem Pauwel, gepubliceerd in Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, jg. 1, nr. 14, 3 december 1914.
  • MIJN DORPKEN. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, jg. 1, nr. 25, 14 december 1914.
  • HUGO VON HOFMANNSTHAL. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, jg. 1, nr. 28, 17 december 1914.
  • DE VLAAMSCHE ZIEL. Het eerst, onder het initiaal P., gepubliceerd in Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, jg. 1, nr. 40, 29 december 1914.
  • Ten opzichte van de tekst in deze uitgave vertoont de eerste publicatie de volgende afwijking: blz. 419, II, r. 34: breidde zich uit ] breidde ze uit
  • EVOLUTIE. Niet eerder gepubliceerd typoscript met correcties in Van Ostaijens hand en door hem ondertekend met het pseudoniem Pauwel. Dit typoscript, in het bezit van H. Goris, was waarschijnlijk bestemd voor de Vlaamsche Gazet-Het Laatste Nieuws, maar is hierin niet opgenomen.

1916

  • NASIONALISME EN HET NIEUWE GESLACHT. Het eerst gepubliceerd in De Goedendag, jg. 22, nr. 8, juni 1916, blz. 127-131.
  • OVER HET TRAGIESE VAN DE BEWEGING. Het eerst gepubliceerd in De Goedendag, jg. 23, feestnummer, [september] 1916, blz. 99-103.
  • KERSTMISTENTOONSTELLING VAN HET KUNSTVERBOND.  Het eerst, zonder ondertekening, gepubliceerd in Het Tooneel, jg. 1, nr. 6, januari 1916.
  • VOORGESCHIEDENIS DER VLAAMSCHE BEWEGING. Het eerst, als wekelijks feuilleton, gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 12 t/m 41, 23 juli 1916 t/m 9 februari 1917.
  • DE NAAKTE VROUW. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 23, 8 oktober 1916.
  • DE DWAZE MAAGD. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 25, 22 oktober 1916.
  • PRO DOMO. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 27, 5 november 1916.
  • ZAZA. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 28, 12 november 1916.
  • HET ZEVENDE GEBOD. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 28, 12 november 1916.
  • HET ZEVENDE GEBOD. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 29, 19 november 1916.
  • RECHTERS EERZUCHT. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 29, 19 november 1916.
  • DE KLEINEN. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 30, 26 november 1916.
  • BELOFTEN VAN HAVERE. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 30, 26 november 1916.
  • DE KLEINEN. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 31, 3 december 1916.
  • DE OPGAANDE ZON. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 31, 3 december 1916.
  • DE OPGAANDE ZON. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 32, 10 december 1916.
  • DE DIEF. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 33, 17 december 1916.
  • EENE MISDADIGE. BIETJE. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 33, 17 december 1916.
  • EENE MISDADIGE. BIETJE. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 34, 24 december 1916.
  • DE MEESTER DER SMELTOVENS. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 35, 31 december

• 1916

  • DE HINDERLAAG. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 35, 31 december 1916.

1917

  • OVER DYNAMIEK. Het eerst gepubliceerd in De Goedendag, jg. 23, nr. 6, april 1917, blz. 83-86 en nr. 7-8, mei-juni 1917, blz. 101-108.
  • OVER HET WERK VAN OSCAR EN FLORIS JESPERS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsch Leven, jg. 2, nr. 37, 17 juni 1917, blz. 580-583.
  • HET WERK VAN PAUL JOOSTENS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsch Leven, jg. 2, nr. 49, 9 september 1917, blz. 771-775.
  • DE HINDERLAAG. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 36, 7 januari 1917.
  • OP HOOP VAN ZEGEN. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 38, 21 januari 1917
  • MARTEN MELSEN. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 39, 28 januari 1917.
  • HET SCHANDAAL. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 39, 28 januari 1917.
  • MEVROUW WARREN’S BEDRIJF. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 40, 2 februari 1917.
  • HET MEISJE VAN ARLES. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 41, 9 februari 1917.
  • GHETTO. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 42, 16 februari 1917.
  • SPOKEN. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 43, 23 februari 1917.
  • OSCAR EN FLORIS JESPERS. Het eerst, zonder ondertekening, gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 43, 23 februari 1917.
  • OSCAR EN FLORIS JESPERS. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 45, 10 maart 1917.
  • MARGARETHA GAUTHIER. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 44, 3 maart 1917.
  • NAAR AANLEIDING DER TENTOONSTELLING VAN PAUL JOOSTENS. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 47, 24 maart 1917.
  • OVER HET WERK VAN PAUL JOOSTENS. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 4, nr. 51, 21 april 1917.

1918

  • KANTTEKENINGEN BIJ DIVERSE ONDERWERPEN. Het eerst gepubliceerd in De Goedendag, jg. 24, nr. 5, mei-juni 1918, blz. 47-59.
  • EKSPRESSIONISME IN VLAANDEREN. Het eerst gepubliceerd in De Stroom, Algemeen maandschrift voor Vlaanderen, jg. 1, nr. 2, 15 augustus 1918, blz. 103-117, nr. 3, 15 september 1918, blz. 152-171 en nr. 4, 15 oktober 1918, blz. 208-224.
  • DE ZAAK MERCIER. Het eerst gepubliceerd in Ons Land, jg. 5, nr. 38, 26 januari 1918.
  • EMIEL L.M. JESPERS. Het eerst gepubliceerd in de Antwerpsche Courant, jg. 4, nr. 127, 12 mei

1919

  • VOORWOORD BIJ ZES LINO’S VAN FLORIS JESPERS. Het eerst gepubliceerd in de map Floris Jespers, 6 Linos, Het Sienjaal, Antwerpen, 1919.

1920

  • OPEN BRIEF AAN DE HEER KAMIEL HUIJSMANS. Het eerst gepubliceerd in De Toorts, jg. 5, nr. 17, 24 april 1920.
  • WAT IS ER MET PICASSO. Het eerst gepubliceerd in Ruimte, jg. 1, nr. 8-9, 1920, blz. 93-99.

1921

  • ROND HET VLAAMSE PROBLEEM. Het eerst gepubliceerd in De Nieuwe Tijd, jg. 26, nr. 3, 1 februari 1921, blz. 87-93 en nr. 4, 15 februari 1921, blz. 121-125.
  • SIENJAAL, IN BELGIË HET TIJDSCHRIFT VAN DE NIEUWE KUNST. Het eerst gepubliceerd in een circulaire voor het (nooit verschenen) tijdschrift Sienjaal. De circulaire bevindt zich in het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven te Antwerpen.
  • ET VOILÀ, EEN INLEIDEND MANIFEST. Deze tekst is een uitwerking van de voorgaande circulaire en werd het eerst, postuum, gepubliceerd in de eerste druk van Paul van Ostaijen, Verzameld werk, deel IV, Antwerpen, Den Haag, Amsterdam, 1956, blz. 84-90. Het hier gevolgde handschrift is in het bezit van de erven Gaston Burssens.
  • HEINRICH CAMPENDONK. Het eerst gepubliceerd in Valori Plastici, édition pour l’étranger, jg. 2, nr. 2, 1920 [maart 1921], blz. 62-64.
  • EIND GOED ALLES GOED. Het eerst gepubliceerd in Ruimte, jg. 2, nr. 4-5, april-mei 1921, blz. 49- 61.
  • HEINRICH CAMPENDONK. Het eerst gepubliceerd in Das Kunstblatt, jg. 5, nr. 6, juni 1921, blz.180-186.

1922

  • OPEN BRIEF AAN JOS. LÉONARD. Het eerst gepubliceerd in Het Getij, jg. 7, nr. 4, april 1922, blz. 85-91.

1923

  • MODERNISTIESE DICHTERS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 13, nr. 9-10, september-oktober 1923, blz. 371-377 en nr. 11-12, november-december 1923, blz. 448-463.
  • HEINRICH CAMPENDONK. Het eerst gepubliceerd in Sélection, nouvelle série, troisième année, december 1923, blz. 142-157.

1924

  • FRANSE LITERATUUR. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 14, nr. 3, maart 1924, blz. 106-113.
  • BRUSSEL ONTDEKT MARC CHAGALL. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16 [14], nr. 4, april 1924, blz. 144-145.
  • HOLLANDSE DICHTERS OF DE ZICHTBARE WEGEN VAN DE GENITIEF. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 14, nr. 5, mei 1924, blz. 177-185.
  • DICHTERS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 14, nr. 8-9, augustus-september 1924, blz. 314-320.
  • OSCAR JESPERS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 14, nr. 12, december 1924, blz. 387-403.
  • PAUL NEUHUYS. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 20, januari 1924, blz. 139.
  • HERMANN CONRADI. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 21, april 1924, blz. 163.
  • KURT LIEBMANN. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 21, april 1924, blz. 163.
  • J. DE WAELHEIJNS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 14, nr. 6-7, juni-juli 1924, blz. 257.

1925

  • NOTES SUR FLORIS JESPERS. Het eerst gepubliceerd in Sélection, jg. 4, nr. 4, januari 1925, blz. 308-320.
  • PAUL-GUSTAVE VAN HECKE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 1, januari 1925, blz. 30-34.
  • ALFRIED DE GEEST. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 1, januari 1925, blz. 39-40.
  • TER-LASNE (MALGRÉTOUT). Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 1, januari 1925, blz. 40.
  • DUCO PERKENS. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 22-23-24, februari 1925, blz. 171- 172.
  • LAMBRECHT LAMBRECHTS. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 22-23-24, februari 1925, blz. 172-173.
  • HENRI BRUNING. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 22-23-24, februari 1925, blz. 173.
  • GERARD VAN DUYN. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 22-23-24, februari 1925, blz.173-174.
  • ROEL HOUWINK. Het eerst gepubliceerd in Het Overzicht, nr. 22-23-24, februari 1925, blz. 174- 175.
  • G.J. DODD. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 2, februari 1925, blz. 75.
  • J. DECROOS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 2, februari 1925, blz. 76.
  • DUCO PERKENS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 2, februari 1925, blz. 76.
  • WILLY KONINCKX. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 3, maart 1925, blz. 112.
  • VLAAMSE DICHTKUNST I. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 3, maart 1925, blz. 81-86.
  • VLAAMSE DICHTKUNST II. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 5-6, mei-juni 1925, blz. 186-194.
  • KARL WAGENFELD. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 5-6, mei-juni 1925, blz. 212.
  • GASTON BURSSENS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 7-8, juli-augustus 1925, blz. 252-257.
  • PROEVE VAN PARALLELLEN TUSSEN MODERNE BEELDENDE KUNST EN MODERNE DICHTKUNST.
    • Deze lezing werd het eerst, postuum, gepubliceerd door Gaston Burssens in de bundel Self- defense, Antwerpen, 1933, blz. 53-88.
  • AUGUST VAN CAUWELAERT. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 9-10, september-oktober 1925, blz. 312-316.
  • LE RENOUVEAU LYRIQUE EN BELGIQUE. Het eerst gepubliceerd in 7 Arts, jg. 4, nr. 5, 15 november 1925.
  • MAURICE GILLIAMS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 15, nr. 11, november 1925, blz. 347-351.
  • RICHTINGEN IN DE MODERNE VLAAMSE POËZIE. Dit beginfragment van een lezing werd het eerst, postuum, gepubliceerd door Gerrit Borgers in Maatstaf, jg. 15, nr. 5, augustus 1967, blz. 278-284.
  • UNE HEURE AVEC… Het eerst gepubliceerd in Le XXe Siècle, 18 oktober 1925.

1926

  • KAREL VAN DEN OEVER I. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21 [= 16], nr. 4, april 1926, blz. 141-145.
  • AUGUSTE MAMBOUR. Niet eerder gepubliceerd handschrift in het bezit van het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven te Antwerpen.
  • ENQUÊTE SUR LA JEUNE PEINTURE FRANÇAISE. Het eerst gepubliceerd in Sélection, jg. 5, nr. 8, mei 1926, blz. 194-196.
  • QUELQUES NOTES SUR LA SITUATION ARTISTIQUE EN FLANDRE. Het eerst gepubliceerd in La Nervie, IIIe série, 7e année, nr. 5, mei 1926, blz. 1-4.
  • ALICE NAHON. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21, nr. 5, mei 1926, blz. 180-183.
  • HENRI BRUNING EN ALBERT KUYLE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21, nr. 6-7, juni-juli 1926, blz. 240-247.
  • SELF-DEFENCE. Het eerst, postuum, gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 3-4, mei-augustus 1928, blz. 188-205, in de volgorde: Kanttekeningen (= Aantekeningen, waarvan nr. VI in Vlaamsche Arbéid ontbrak), Wies Moens en ik, Burssens, Du Perron en ik, Armoede, Het vouwbeen, Anekdote of Sint Jan kent zijn volk, De literatuurkenner verder aan het woord, Onze grote voorganger (een bewerkte vertaling door Gaston Burssens van het interview Une heure avec… – zie blz. 523 van deze uitgave) en Boerebedrog en realiteitzin.
    • Vervolgens werden deze opstellen in de door Gaston Burssens verzorgde bundel Self-defense (Antwerpen, 1933) opgenomen in gewijzigde volgorde en uitgebreid met Nogmaals poëzie,Voorzichtigheidsmaatregel, Jeugdgrillen of wat? (dit opstel bleek later niet door Van Ostaijen te zijn geschreven) en De literatuuren kunstbewonderaar.
  • BREUGEL. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21, nr. 8, augustus 1926, blz. 281-290.
  • HUBERT DUBOIS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21, nr. 10, oktober 1926, blz. 385-390.
  • KAREL VAN DE WOESTIJNE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21, nr. 11, november 1926, blz. 414-421.
  • KAREL VAN DEN OEVER II. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 21, nr. 12, december 1926, blz. 502-508.
  • MARC R. BREYNE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16, nr. 6-7, juni-juli 1926, blz. 278-279.
  • JOZEF SIMONS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16, nr. 9, september 1926, blz. 357-358.
  • HILARION THANS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16, nr. 10, oktober 1926, blz. 399.
  • VAN ACKER. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16, nr. 10, oktober 1926, blz. 399- 400.
  • CLEMENS VAN DER STRAETEN. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16, nr. 10, oktober 1926, blz. 400.
  • GEO NORGE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 16, nr. 11, november 1926, blz. 438-439.

1927

  • GEBRUIKSAANWIJZING DER LYRIEK. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22, nr. 1-2, januari-april 1927, blz. 50-63.
  • MARNIX GIJSEN. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22, nr. 3, mei-juni 1927, blz. 145-152.
  • MARSMAN OF VIJFTIG PROCENT. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22, nr. 5-6, september-december 1927, blz. 345-356.
  • FRANS DE WILDE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 1-2, januari-april 1927, blz. 119-120. Het artikel in Vlaamsche Arbeid is abusievelijk, zoals uit het bewaard gebleven handschrift blijkt, ondertekend met: v.D.
  • JAN JANS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 1-2, januari-
  • MAURITS DE DONCKER. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 1-2, januari-april 1927, blz. 121.
  • FONS VAN DE MAELE. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 5-6, september-december 1927, blz. 372.
  • JEF MENNEKENS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 5-6, september-december 1927, blz. 372-373.
  • AUG. VAN CAUWELAERT. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 5-6, september-december 1927, blz. 373.
  • SEUPHOR. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 22 [17], nr. 5-6 september-december 1927, blz. 373.

1928

  • JOS. HENSKENS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 111.
  • THERESIA. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 111.
  • EDGARD LEMAIRE-DENS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 121-122.
  • HENRI ‘T SAS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 122.
  • JORIS CAEYMAEX. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 122-123.
  • J. MATHIJS ACKET. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 123.
  • ERNST KRAUSS. Het eerst gepubliceerd in Vlaamsche Arbeid, jg. 23, nr. 1-2, januari-april 1928, blz. 124.
  • R. BLIJSTRA. Niet eerder gepubliceerd handschrift in twee versies: een kladhandschrift op twee zijden van éen kwartovel en een nethandschrift op twee, aan éen zijde beschreven, blocnotevellen. Beide handschriften zijn in het bezit van de erven Gaston Burssens.
  • CIRCULAIRE VOOR AVONTUUR. Het eerst gepubliceerd als een circulaire van vier bladzijden in januari 1928. De door Van Ostaijen opgestelde tekst was door E. du Perron bewerkt en in de spelling-De Vries en Te Winkel overgezet.
  • AUGUST VAN CAUWELAERT. Niet eerder gepubliceerd, onvoltooid, kladhandschrift op twee, aan drie zijden beschreven, blocnotevellen en in het bezit van de erven Gaston Burssens. Dit artikel was bedoeld als kopij voor Vlaamsche Arbeid.