August VANHOUTTE

Een stoïcijnse individualist

Oostende, 24 september 1889 – Oostende, 14 maart 1936

Dichter en vertaler

 

BIOGRAFIE

24 september 1889: Geboren te Oostende

Wordt onderwijzer aan de middelbare normaalschool te Gent.

Te Oostende was hij leraar aan diverse scholen

Hij trouwde met Louise Demaecker en kreeg drie kinderen.

1933: Publicatie van zijn dichtbundel Hart en geest, de enige bundel die tijdens zijn leven werd gepubliceerd.

1934: Wegens ziekte moest hij zijn loopbaan vroegtijdig afbreken.

Hij publiceerde geregeld in diverse tijdschriften als Groot Nederland, Het Roode Zeil, De Gids, De Nieuwe Gids, Forum, Helicon, De Boomgaard.

Een aantal kunt u terugvinden op de site van DBNL

• August Vanhoutte, ‘Kwatrijnen.’ In: De Gids. Jaargang 93 (1929)
• August Vanhoutte, ‘Gedichten.’ In: De Gids. Jaargang 93 (1929)
• August Vanhoutte, ‘Gedichten’ In: De Gids. Jaargang 94 (1930)
• August Vanhoutte, ‘Hoop niet…’ In: Forum. Jaargang 3 (1934)
• August Vanhoutte, ‘[Waarom, voorover-leunend op den vlonder]’ In: Forum. Jaargang 3 (1934)

In de laatste jaren van zijn leven heeft Vanhoutte vertaalwerk op zich genomen.

• Van Elisabeth Browning (1806-1861) vertaalde hij Sonnets from the Portuguese uit 1847 als Portugese sonnetten. Enkele ervan verschenen in de door J. Molenaar samengestelde anthologie Uit de wereldpoëzie (Elsevier)
• Van de neo-romantische Zweedse auteur Verner von Heidenstamm (1859-1940) vertaalde hij Karolinerna, een verhaal van meer dan 500 pagina’s.
• Van de Amerikaanse auteur Edgar Lee Masters (1869-1950) vertaalde hij The Spoon River Anthology (1915) met de titel De dooden van Spoon River. Het betreft een bloemlezing van zo’n 220 gedichten, waarin de auteur de grafschriften van de overleden inwoners van het stadje Spoon River hun verhaal en gekissebis kwijt konden.
  • Nota: Elvis Peeters heeft hiervan in ook een vertaling afgeleverd.

14 maart 1936: overleden te Oostende

 

Over het werk van August Vanhoutte

De stoïcijnse individualist August Vanhoutte zette een symbolistische traditie voort in het drietal bundels: Hart en geest (1933), Nagelaten gedichten (1937), De verwarde kalender (1938), dat een kort bestaan hem in staat stelde te componeren. De dichter bezint er zich op de vergankelijkheid en de doelloosheid van het leven d.m.v. accenten die sterk aan Karel van de Woestijne herinneren. Men luistere even naar deze strofe:

Bedroevend is het dat de roos verflenst

En dat geen kind zijn onschuld mag bewaren

En dat de dagen maanden worden, jaren,

Dat niets beklijft van wat men blijvend wenst.

Een zekere fin-de-siècle-achtige schamperheid is hem niet vreemd in een reeks kwatrijnen, zoals Rekenplichtigheid:

Wij stellen, voor den nacht, ons leed te boek

Met, bovenaan, den datum in een hoek,

Schrijven de vreugde op kleine losse bladen

En die geraken veelal spoedig zoek

In een lang gedicht, De leerling en de meester, beeldt Vanhoutte zijn ervaring van het dualisme van stof en geest uit. Waar de geest overheerst, blijft het lichaam onvoldaan en is onlust het gevolg; waar het materiële primeert, lijdt de ziel ontbering. Dit inzicht zondert hem, naar zijn gevoel, van de anderen af en versterkt zijn eenzelvigheid. Verachting voor de aardse vreugden en een fundamenteel scepticisme tegenover een ander bestaan dan het aardse maken het de dichter alleen nog mogelijk zich te pantseren in stoïcijnse onthechting. Iets van deze berooiïng klinkt door in de groeiende soberheid van zijn stijl. ‘De laatste gedichten van Vanhoutte zijn naakt als een hand. Zij behoren niet tot de grote kunst, maar een zuivere eerlijke schoonheid straalt ervan uit’, schrijft A. Demedts.

Van klassieke eenvoud getuigt dit kwatrijn:

Ik ben uit elk verband gerukt

En weet waar in noch uit.

Ik heb noch huis noch vaderland,

Noch God, noch vriend, noch bruid.

Bron: Prof. Dr. M. Rutten; Prof. Dr. J. Weisgerber (red.): Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit” 1888-1946.

SMAAKMAKER

Voor het feest

‘Te lang geknecht uw zinnen!
Leer dab het leven minnen,
Leer onbeschroomd genieten
En durf, bedeesde, haken
naar geuren, klanken, smaken,
Naar schelle kolorieten.

-In elk fruit zult gij drukken
Uw beet, de bloesems plukken
Van beemden en priëlen;
Onder fluweel en linnen
Van meid of koninginnen
Liefdes trezoren strelen!

Genieten, leer genieten,
Want ziet, de dagen schieten
Als spoelen ras voorbij :
Durf elke kans beproeven
Eer dat de dood uw groeve
Dekt met zijn groene sprei.’

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• August Vanhoutte • dbnl

Referenties

• Prof. Dr. M. Rutten; Prof. Dr. J. Weisgerber (red.): Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit” 1888-1946. Standaard Uitgeverij 1988. P. 431 C. Alleenstaande figuren
• Fernand Bonneure, August Vanhoutte ‘Met geen makker een verbond gesloten’. VWS-Cahiers nr 96. Jg. XVII nr 1b Lente 1982

 

BIBLIOGRAFIE

De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Universiteitsbibliotheek – Katholieke Universiteit Leuven.
• POËZIECENTRUM vzw – Gent.

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1933	Hart en geest (poëzie) Bevat: De baders; Hart en geest; De leerling en de meesters		Brussel/Maastricht: A.A.M. Stols. -100p. 360 ex. : 10 op geschept papier, genum. van I tot X, waarvan I-V niet in den handel ; en 340 op “Savoy Antique” papier, genum. van 1 tot 340, waarvan 301 340 niet in den handel
POSTUUM UITGEGEVEN
1936	Nagelaten gedichten (sonnetten)		Extra nummer van het Tijdschrift Helicon. Jg. 7 nr 2 (p. 25-48) Brussel/Maastricht: Boosten & Stols.
1936	Karolinerna. (Proza – Uit het Zweedsch vertaald door Aug. Vanhoutte) Oorspronkelijke auteur: VERNER VON HEIDENSTAM Oorspronkelijke titel: Karolinerna		Antwerpen: Uitgeverij Die Poorte. 2 delen: 260 en 276 p.
1936	De dooden van Spoon River. Uit het Amerikaans vertaald. Oorspronkelijke auteur: Edgar LEE MASTERS Oorspronkelijke titel: The Spoon River Anthology. (1915)		Antwerpen: Uitgeverij Die Poorte. -232p. Afmetingen: 19,5 x 12,5 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Colofon: Dit boek is het zevende van de Boekengilde “DIE POORTE” jaargang 1935-1936. Het werd gedrukt op de persen der drukkerij P. Lombaerts, te Schoten bij Antwerpen.
1938	De verwarde kalender . Kwatrijnen (poëzie)		Oude-God/Antwerpen: Uitgeversmij ‘Die Poorte’. -63p. Afmetingen: 23 x 16 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Colofon: Dit boek werd gezet uit de Egmont-letter en gedrukt op de persen der drukkerij P. Lombaerts te Schoten. De oplage bedraagt 360 exemplaren n.l. : 10 luxe-exemplaren op japansch (genummerd I – X niet in den handel) 50 op simili-japansch (genummerd 1 – 50) en 300 ongenummerd op offset-papier.
LATERE HERUITGAVEN
1979	De macht der leegte. (bloemlezing) Verzameld en ingeleid door Willy Spillebeen Bevat: Hart en geest; Nagelaten gedichten; Uit het tijdschrift ‘Groot Nederland’; De verwarde kalender. Omslagontwerp:  C.L.M.C. Witte-Brooymans		Hasselt: Uitgeverij Heideland nv. -75p. Reeks: Poëtisch erfdeel der Nederlanden vol. 104 Afmetingen: 18 x 10.80 (pocket)