STAF WEYTS

Mechelen, 15 april 1909 – Brugge, 12 januari 1985

Schrijver van twee poëziebundels, – één aan het begin en één aan het eind van zijn schrijversloopbaan – van novellen en romans, maar ook van sprookjes en verhalen voor de jeugd.

 

BIOGRAFIE

15 april 1909: Geboren te Mechelen.

Humaniora studies aan het Sint Romboutscollege te Mechelen.

1930: Zijn debuutbundel met de titel Gedichten werd ingeleid door priester-dichter Jan Hammenecker.

1933-1951: Ambtenaar bij het Ministerie van Economische Zaken, waar hij in de buitendienst de functie van inspecteur uitoefende.

1933: Debuteert met een eenvoudig jeugdverhaal: Colletje en Belleke. Het zal 2 jaar later nog eens herdrukt worden in het Nederlandse Poirtersfonds.

1937: Debuteert als romanschrijver met Met Hélène op de boot een psychologische roman, waar het hoofdpersonage een onverwachts vroegere liefde tegen het lijf loopt.

• De roman Helene op de boot werd in ’t Duits vertaald.
• In al zijn romans behandelt Staf Weyts complexe psychologische problemen en zoekt hij naar het waarom van goed en kwaad. Hij toont zich een goed vertegenwoordiger van wat men later in de letterkunde de katholieke probleemroman is gaan heten.
  Tegelijkertijd was hij een goed verteller die wist te boeien door zijn taalgebruik en vondsten qua structuur en vormgeving. Zijn adagio was dat een roman in de eerste plaats een goed verhaal moest zijn.

• Tot zijn belangrijkste werken mogen we “Ontmoeting met Denise” (1954), “Gebed om verzoening” (1960) en “Gevangene van Hedwige” (1963) rekenen.

1939: Enkele van zijn gedichten werden door Paul De Ryck opgenomen in zijn bloemlezing ‘De jonge Vlaamsche Lyriek’

1944: Verhuist naar Sint-Kruis bij Brugge, waar hij tot het einde van zijn leven bleef wonen..

1946: Met de roman ‘Sneeuw en zonde’ snijdt hij een gevoelig thema aan: de terugkeer van de dood gewaande soldaat, wiens verloofde intussen gehuwd is met een andere dorpsgenoot.

• Deze roman komt dicht bij het realisme en zelfs het naturalisme in de zin dat Weyts op indringende wijze de ontluistering beschrijft van mensen die eenzijdig alleen oog hebben voor hun hartstochten.
• Sneeuw en Zonde werd in het Fins en het Zweeds vertaald.

1947: Zijn jeugdboek De geheimzinnige hand werd destijds in katholieke kringen zeer gewaardeerd. Het is een aardig en knap verteld verhaal waarin de goede hoedanigheden van de mens uiteindelijk de bovenhand halen. Ook het latere De gestolen kroon (1953) was om dezelfde reden, de opvoedende waarde, erg in trek.

• De Geheimzinnige Hand werd in 1950 in het Duits vertaald

1951: Was één van de medestichters van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond (CVKV). Hij was er al bij in 1951 tijdens enkele vergaderingen in het Roeselaarse Klein Seminarie en bij de stichting in de Sint-Andriesabdij. Uit deze vergaderingen en stichting is het Verbond gegroeid en ook het tweemaandelijks tijdschrift ‘West-Vlaanderen’.

• Het CVKV werd in 1951 opgericht onder impuls van de jonge Westvlaamse bestendig afgevaardigde Jozef Storme. Het wou zich afzetten tegen een bepaald “negativisme” in de moderne artistieke scheppingen en bijdragen tot de herwaardering en bevordering van verschillende kunstuitingen vanuit een christelijke levensvisie en een Vlaamse reflex. Daarnaast nam het CVKV zich voor de materiële belangen van de Westvlaamse kunstenaars te behartigen en het algemene culturele peil van de bevolking op te tillen.
• Aanvankelijk georiënteerd op West-Vlaanderen, zou het CVKV vanaf het midden van de jaren zestig zijn actieterrein verruimen.
• Gelijktijdig daarmee werd het tijdschrift West-Vlaanderen omgedoopt tot Vlaanderen (1965). De uitgave van het blad is, samen met de jaarvergadering, steeds de voornaamste activiteit van het CVKV geweest. De vereniging organiseerde ook tentoonstellingen, verzorgde diverse artistieke uitgaven, participeerde aan internationale kunstbevorderende activiteiten enz., maar de weerklank van deze initiatieven was beperkter.

Staf Weyts was tevens redactielied van dit tijdschrift.

1952: Werkzaam bij het Ministerie van Volksgezondheid.

Was gehuwd met Louise Van der Poel en had vijf kinderen. Eén ervan Johan Weyts werd advokaat en senator voor de CVP.

Staf Weyts werkte tevens mee aan Dietsche Warande en Belfort, Vormen, Volk, De Vrouw, Periscoop enz.

Staf Weyts schreef ook hoorspelen voor volwassenen en voor de jeugd.

12 januari 1985: Overleden te Brugge.

 

BEKRONINGEN

1962: Driejaarlijkse Prijs voor het jeugdboek van de Provincie Antwerpen.

 

SMAAKMAKER

Uit: Sneeuw en zonde

„Is hij het? Sneeuw waait om hem heen en zijn aangezicht kan zij niet onderscheiden. Aan zijn stem was het Wieze, zijn gestalte doet haar echter weer twijfelen, maar sidderend en hijgend roept zij hem dan eensklaps iets toe, en het is Wieze toch!

Sedert een week is hij uit zijn bannelingenoord verlost. Verstoken heeft hij vijf dagen en nachten doorgebracht in goederentreinen die hem van uit het hooge bergland altijd een eind verder voerden, en tegen den morgen bereikte hij eindelijk de grens. Bij een boer heeft hij gegeten. Warme melk met tarwebrood met spek, – een festijn na vier jaren honger! – en toen hij heenging kreeg hij nog een pakje onder den arm. Een mantel weigerde hij. Koude voelde hij ten andere niet meer, even min als nog vaak en vermoeienis, en aan rusten wou hij overigens ook niet denken! Hij was weer vrij! Hij leefde nog! Om zijn Paula had hij nagenoeg veertig maanden tegen ellende en dood in geworsteld, en nu de weg naar haar open lag wou hij geen stond meer verliezen. Hij stapte hardnekkig. Menschen die hem van verre zagen aantreden, het hoofd kaal geschoren, met alleen een bezatse over zijn sjofele soldatenvest, en een blauw katoenen broek die hem fladderde om de beenen, dachten eenparig: ‘Een banneling die nog terugkeert!’ en bleven staan om hem te zien voorbijgaan.“

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• Staf Weyts – Wikipedia
• Staf Weyts • dbnl

Referenties

• VWS-Cahier, Staf Weyts, De Boodschap. Jg. IV nr 2/A (18) zomer 1969. Inleiding Fernand Bonneure

 

BIBLIOGRAFIE

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
• POËZIECENTRUM VZW – Gent

Om de foto’s uit de fotogalerij te vergroten, klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1930	Gedichten (poëzie) Bevat de cycli: Drie sonnetten; ’t gaat weer voort; Vier geestelijke verzen; ’t Zijn de laatste nu. Ingeleid door priester-dichter Jan Hammenecker		Sint-Amands-aan-de-Schelde: Drukkerij Wils. -49p. Afmetingen: 21.50 x 16 (ingenaaid)
1931	De donkere weg. (verhaal) Bandontwerp: Van Jef Van Der Biesen. Heruitgegeven in 1934 te Marcinelle-Charleroi : J. Dupuis in de reeks De Haardvriend, I,23.		Mechelen: Het Kompas / Amsterdam: De Spiegel. -160p. Afmetingen: 21 x 14 (ingenaaid)
1933	Coletje en Belleke (roman) Met pentekeningen door VF		Leuven: Davidsfonds. -95p. Reeks: Volksreeks nr 246 Afmetingen: 19 x 12.50 (ingenaaid/gebonden in linnen) Colofon: Dit vierde boek van de volksreeks van het Davidsfonds werd gedrukt door “Excelsior” Brugge met en oplaag van 75 exemplaren in de Junimaand 1933. Prijs: 15 fr.
1937	Met Hélène op de boot (roman)		Brussel: Uitg.Mij “Onze Tijd” S.V. -130p. Afmetingen: 18.25 x 12.50 (gebonden met stofomslag) Van de persen der N.V. Drukkerij L. Vanmelle, Gent
1937	De laatste de Mergot. (verhaal)		In de bundel: Vlaanderen roept Een bundel novellen, schetsen, verzen en artikelen van Lode Baekelmans, Herman de Cat, Aug. van Cauwelaert, […] Staf Weyts. Uitgave Bosch en Keuning te Baarn. -224p. Afmetingen: 24.20 x 18.50 (gebonden – met harde linnen kaft) Geïllustreerd met talrijke foto’s. Onder red. van Emile Buysse ; Bandversiering door Karel Hoekendijk
1941	Niets dan een droom (vijf verhalen in de ik vorm) 1944: 2de druk (met bijvoeging van ‘Met Hélène op de boot)		Antwerpen; De Nederlandsche Boekhandel. -170p. Afmetingen: 19 x 12 (ingenaaid) Drukkerij P. Lombaerts, Schoten
1942	Ik heet Livine (roman) Bandontwerp en houtsnede door Tjienke Dagnelie 1947: Tweede druk bij Kinkhoren te Brugge in de reeks Korenaren vol 11 1964: Herdruk in de reeks Vlaamse Pockets als nr 112 bij Heideland te Hasselt.		Brussel: Uitgeverij De Lage Landen N.V. –-194p. Afmetingen: 19 x 13 (ingenaaid) Gedrukt bij H. Wellens & W. Godenne Roemeniëstraat 45, Brussel P.C. 1785
1943	De laatste der volders. (verhaal)		Antwerpen: Uitgeverij Regenboog. -29p. Reeks: De kleine volksbibliotheek vol. 1944 Geen vermelding volume reeks. Prijs: 3 fr. Afmetingen: 19.50 x 13 Toelatingsnummer 8405
1946	Sneeuw en zonde (roman) Teekeningen van G. C. De Bruyne. Vertaald in het Zweeds en het Fins (voorlopig geen verdere gegevens voorhanden)		Brugge: De Kinkhoren / Brussel Desclée De Brouwer & Cie. -318p. Reeks: Romanreeks Korenaren Colofon: Dit boek werd geschreven in de jaren 1943 en 1944. De teekeningen zijn van kunstschilder G.C. De Bruyne. Druk: St Augustinus Mij., Desclée De Brouwer en Cie, Brugge (België)
1947	De geheimzinnige hand. Fantastisch verhaal over een misdadiger en een kind. (jeugdverhaal) Omslagtekening van Godfried Nollet.  1950: Vertaald in in het Duits als De geheimnisvolle Hand. Uitgegeven bij K. Glockner te Bonn, 134p. Vertaler: Georg. Hermanovski. Illustraties: Hubert Berke. 1955: 2de uitgave bij St-Norbertus-Boekhandel te Tongerlo.		Leuven: Davidsfonds. -164p. Reeks: Davidsfonds. Jeugdreeks ; nr 53
1947	Anna-Marietje (jeugdverhaal) Illustraties: Nelly Degoeye. 1965: 2de uitgave bij Desclée de Brouwer te Brugge in de reeks Zilvervissen. – Brugge; vol. 1965: 2		Brussel: Kinkhoren. / Amsterdam : Desclée De Brouwer. -28p.
1948	Het leven is hard (verhaal) Bandversiering van Renaat Demoen Druk van Etablissementen Brepolsn, NV, Turnhout. Zedelijke kwotering: IV-V Bevat: André Demedts: De plaatsvervanger ((pp5-64); Gaston Duribreux: Toen keerde de wind…(pp. 65-104); Ernest vander Hallen: Vreemdelingenlegioen (pp. 105-142); Staf Weyts: Het leven is hard. (pp.143-197).		In de bundel: Van elk een verhaal pp. 145-197. Uitgever: Leuven : Davidsfonds; Volksreeks nr 365 (1948-8) Afmetingen: 19.50 x 12.50 (gebonden in harde geïllustreerde kartonnen kaft)
1950	Langs de boord der rivier (roman) Bandversiering van Jan Waterschoot		Leuven: Davidsfonds. -242p. Reeks: Gulden Reeks van het Davidsfonds bij zijn 75-jarige Jubileum nr 381  (1950 4) Afmetingen: 19.25 x 12.25 (gebonden in harde geïllustreerde kartonnen kaft) Druk van de Etablissementen Brepols, N.V., Turnhout.
1953	De gestolen kroon (bundel  jeugdverhalen) Band- en tekstversiering van Joris Amter. Bevat : De gestolen kroon (pp 5-24); Van Simpel en Sompel (pp 25-42); De hovaardige lantarens (pp 43-58); De koning en de smid pp 59-76);  Het gouden zwaard (pp 77-94);  Kerstnacht bij de dieren (pp 95-110); De oneerlijke bakker (pp 111-124); Knobbeltje Pek (pp 125-139) De gestolen kroon werd tevens uitgegeven bij N.V. Jozef Van In & C° te Lier in de Torentjesreeks. – Lier; vol. [ 5]		Leuven: Davidsfonds. -140p. Afmetingen: 19,5 x 13 (ingenaaid – zachte kaft) Reeks: Jeugdreeks van het Davidsfonds ; nr 71. 1953-2. Druk van de N.V. Scheerders van Kerchove, St.-Niklaas.
1954	Ontmoeting met Denise (roman)		Hasselt: Heideland P.V.B.A. -274p. Reeks: Serie Vlaamse Schrijvers. Afmetingen: 20 x 14 (ingenaaid en gebonden met stofomslag) Drukkerij en binderij Scheerders Van Kerchove N.V., St. Niklaas.
1957	Wispel en Kwispel : een even plezierig als serieus en pikant verhaal voor grote en kleine kinderen (jeugdverhaal) 1969: 2de druk bij uitgeverij Saeftinge te Blankenberge 1981: heruitgave bij Davidsfonds, Leuven in de reeks Kinder- en Jeugdreeks nr 164 -1981-4. Illustraties Gerard Thijs. -119p.		Antwerpen: Vlaamse Boekcentrale. -10p.
1958	Wispel en Kwispel. Toneelstuk in drie bedrijven en zeven taferelen		Sint-Kruis ; Brugge : Staf Weyts. -53p.
1958	Kwib en Kwab (jeugdverhaal) Illustraties: Pil		Leuven Davidsfonds. -185p. Reeks: Jeugdreeks van het Davidsfonds ; nr 87. 1958-3
1960	Gebed om verzoening (roman) Dit boek werd eerst geprimeerd in de prijskamp van de Provincie West-Vlaanderen voor Jeugdboeken		Leuven: Davidsfonds. -181p. Reeks: Gulden Reeks van het Davidsfonds nr 489 (1961 2) Afmetingen: 19.25 x 12.25 (gebonden – harde linnen kaft – stofomslag)
1960	Als de Vesuvius barst (jeugdverhaal)		Antwerpen : Uitgeverij Van Dieren pvba. -32p. Jeugduitgaven ” De Raket ” Reeks: Wijsneus speurt. – Antwerpen; vol. 1:5. Afmetingen: 19.70 x 13.50 (geniet)
1962	Ja, Monseigneur (roman)		Leuven: Davidsfonds. -261p. Reeks: Gulden Reeks van het Davidsfonds nr 505 (1962 8) Afmetingen: 19.25 x 12.25 (gebonden – harde linnen kaft – stofomslag)
1963	Gevangene van Hedwige (roman)		Leuven: Davidsfonds. -184p. Reeks: Gulden Reeks van het Davidsfonds nr 508 (1963 1) Afmetingen: 19.25 x 12.25 (gebonden – harde linnen kaft – stofomslag)
1966	Van Simpel en Sompel (jeugdverhaal)		In: Rippedepik: sprookjes en vertelsels. -118p. Uitgever: Van In, Lier Auteurs: F. de Schrijver, Gaston Durnez, M. Huybrechts, Cyriel Verleyen, Gerard Walschap, Staf Weyts. Illustrators: Aloïs van den Bussche, Gommaar Timmermans, Stef.
1972	De koning en zijn dienstknecht (jeugdverhaal) Omslagtekening en illustraties: Renaat Demoen.		Averbode: Uitgeverij Altiora. -69p. Afmetingen: 21.20 x 15.30 (ingenaaid – harde geïllustreerde kaft)
1973	Het begon in oktober (roman) Omslag: Denise Verstappen.		Westerlo: Uitgeverij Saeftinge. -44p. Reeks: V. Boeken Afmetingen: 20 x 12.50 (ingenaaid) N.V. St. Norbertusdrukkerij Tongerlo- 3180 Westerlo.
1976	Bloemen voor Frau Herzog (roman) Omslagontwerp: Johan Mahieu atelier.		Brugge: Uitgeverij Orion. -124p. Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid)
1977	Bij valavond (dichtbundel) Illustraties: Gerard Thijs		Tessenderlo: Antiqua Uitgaven. -35p. Afmetingen: 24 x 16.80 (gebrocheerd) Colofon: Deze gedichten, geïllustreerd met zes gewassen tekeningen van Gerard Thijs, uit Meensel-Kiezegem, werden geschreven in het jaar 1976, gezet uit de Life-letter en gedrukt op Scaldia-couver-papier door pvba Antiqua te Retie.