Maakt deel uit van:Nieuw-realistische poëzie

Daniël Van Ryssel

Evergem, 3 maart 1940

Dichter, dagboekschrijver, recensent, essayist, bloemlezer en medewerker aan verschillende tijdschriften.

BIOGRAFIE

03 maart 1940: Geboren te Evergem

1947: Met zijn ouders – vader en moeder waren respectievelijk van Sleidinge en Evergem – kwam hij in oktober 1947 aan de Schoolkaai in Gent wonen.

Hij was leerling aan de stedelijke basisschool Spanoghe in de Sint-Lievenspoortstraat; volgde nadien de Grieks-Latijnse in het Koninklijk Atheneum aan de Ottogracht te Gent en studeerde daarna Letteren en Wijsbegeerte aan de Gentse universiteit. Zijn licentiaatsverhandeling, De Gentse huisburen tussen 1500-1795, werd bekroond met de Prijs Pro Civitate 1964 en in 1967 uitgegeven.

1958: Daartoe gestimuleerd door Frank Demey – leraar Engels aan het atheneum en schoonzoon van Stijn Streuvels – en nadien door Gust Gils, begon hij gedichten te schrijven in 1958, samen met Roger Serras en Jan Emiel Daele . Zijn eerste publicaties volgden in 1963.

1963-1986: Redacteur van het tijdschrift Yang.

Yang werd opgericht aan de Rijksmiddelbare Normaalschool te Gent door onder meer Roger Serras, Jan-Emiel Daele en Louis Michael.De titel verwijst naar de afwezigheid van vrouwelijke studenten aan de Normaalschool. Een Yang zonder Ying dus.
Onverwacht – o m door toevallige contacten met gerenommeerde auteurs – swingde het blad de woelige jaren ’60 binnen, wat meteen tot een conflict binnen de redactie leidde. Hans Plomp en Jan-Emiel Daele wilden Yang inschakelen in de contestatiebewegingen van de jaren ’60, Daniël Van Ryssel en Roger Serras waren daar resoluut tegen.
1965: Tegelijk verschijnt er een Yang met zwarte kaft (door Plomp en Van Daele) en een Yang met gele kaft door Serras en Van Ryssel (jg. 3 nr 16)

Eind jaren 1960, begin jaren 70 – mede onder invloed van het artikel van Lionel Deflo in het tijdschrift Kreatief – groeide Yang uit tot een spreekbuis van het Nieuw-Realisme, met dichters als Roland Jooris, Daniël van Ryssel en Patrica Lasoen.
Tweede helft van de jaren 70, begin jaren 80 sloeg Yang een neo-romantische koers in. Het themanummer Daar komen de tachtigers al aan zette deze nieuwe generatie schrijvers (Frans Deschoemaeker, Luuk Gruwez, Myriam Van hee …) op de literaire kaart.
Sinds de jaren ’90 staat ‘Yang’ vooral bekend als een tijdschrift dat een postmoderne poëtica uitdraagt — zie bv. het jubileumnummer uit 1990, met daarin zeven postmoderne poëtica’s (van o.m. Dirk Van Bastelaere, Erik Spinoy, Stefan Hertmans en Peter Verhelst). In januari 2009 fuseerde het tijdschrift met het tijdschrift Nieuw Zuid. Het nieuwe tijdschrift krijgt de naam ‘nY’, met als ondertitel ’tijdschrift voor literatuurkritiek en amusement’ (naar de ondertitel van ‘Nieuw Zuid’, ‘discursieve machine voor cultuurkritiek en amusement’).

Van Ryssel wordt algemeen beschouwd als de vaandeldrager van de nieuw-realistische poëzie in Vlaanderen die – als reactie op de experimentele poëzie van de zogenaamde Vijftigers en Zestigers – een direct toegankelijke poëzie nastreeft waarin de aandacht vooral gaat naar het tastbare, de dagelijkse realiteit en het gebruik van een eenvoudige taal.

Stefaan Evenepoel en Dirk de Geest, Nieuw-realistische poëzie in Vlaanderen. Ontstaan, doorbraak en profilering van een literaire beweging (1992)

Vijftien bundels verschenen van zijn hand, o.m. Spelen met Jezus (1976) en Paren (1986). In al deze gedichtenbundels staat het leven in de stad Gent centraal. De meeste ervan werden uitgegeven in samenwerking met plastische kunstenaars: Joseph Willaert, Roger Wittevrongel, Jean Bilquin, Marc Maet en Herman Schepens.

1969-2005: Beroepshalve was hij docent geschiedenis aan de Hogeschool Gent, Departement Lerarenopleiding, in de Karel Lodewijk Ledeganckstraat.

1972-1976: Recenseerde Vlaamse, Nederlandse en buitenlandse romans in dagblad Vooruit;

1973-1978: Richtte aan de Rijksnormaalschool te Gent samen met Patrick Van de Walle (die later theater Exces oprichtte) het literair tijdschrift Amarant op.

Sedert 1998: Medewerker van Ghendtsche tydinghen, tijdschrift van de Heemkundige en Historische Kring Gent.

Bloemlezingen

Hij stelde twee handschriftenbloemlezingen samen: Vers van de Pen (1968, met Eddy van Vliet) en Manuscript (1983). Verder bezorgde hij Paul Rogghé : gedichten 1924-1974 (1976), een bloemlezing uit het onuitgegeven werk van Rogghé en Vlaamse dichters over Leningrad (1982, met Clara Haesaert).

Essays

Voorts schreef hij de monografieën Rondom Richard Minne (1971), Paul Rogghé (1977), Pliet van Lishout (1985) en Julien Vangansbeke (1989) evenals De Rijksnormaalschool te Gent en de literatuur (1980) en de teksten van Tien jaar expressietheater Exces (1982).
Hij was redacteur voor Vlaanderen van het Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur(1981).

Dagboekschrijver

Sedert 1976 houdt hij consequent een dagboek bij. Alleen het eerste deel daarvan, De charmes van dagelijksheid (1976) werd uitgegeven.
Optocht met grijze vlag, dagboek 1950 tot 1960 iseen elfdelig gereconstrueerd dagboek (gesteund op herinneringen, dagbladen, foto’s en ander materiaal) waarvan veel fragmenten gepubliceerd werden in Ghendtsche Tydinghen.

De afgelopen jaren heeft hij veel geschreven maar weinig of niets gepubliceerd.

Op de site Vergeten Schrijvers | Gentblogt duikt Daniël van Ryssel, in zijn uitgebreide archieven. Hij schrijft er een reeks mooie stukjes over literaire figuren die op de achtergrond zijn geraakt, maar ooit een rol van enige betekenis hebben gespeeld.

Meer over D. van Ryssel:

Raf Deknock: Spelen met Jezus, in: Links (1967)
A. Haesaert: De poëzie van Daniël van Ryssel (1985). Licentiaatsvert handeling, Katholieke Universiteit Leuven
Anne Marie Musschoot: Daniël van Ryssel : hymne aan de vrouw, in: Ons erfdeel, jrg. 28 (1985) nr. 4, p. 589-590

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Website

Van Ryssel, Daniël – Literair Gent een artikel van [Achilles Gautier] waarop deze bijdrage in grote mate steunt
Daniël van Ryssel · dbnl
Stefaan Evenepoel en Dirk de Geest, Nieuw-realistische poëzie in Vlaanderen. Ontstaan, doorbraak en profilering van een literaire beweging (1992)

SMAAKMAKER

Uitvaart in Vlaanderen

Uit: God voor gevorderden (1970)

de felle zomerzon

die hier vandaag geen wit wil zien

verzamelt de mannen en de vrouwen

onder de luifel van ‘sint jozef’

waar ze staan te wachten

langs elkaar staan staren

de macadam de kerkhofmuur

de velden oppers weiden koeien

het windstil spandoek

an de aankomstlijn

boven te stijve boorden

waarin vandaag

hun zalmen halzen zitten ingeblikt

gezichten van buren

gezichten van vrienden

en alle bekenden uit het dorp

die vreedzaam herkauwen

over leven en dood

of in gedachten verwijlen

op het land bij de oogst

Tot uit de Leiebocht

de lijkstoet traag komt aangestapt

met schuifelende mannen

en hakken der vrouwen

die onder klokgelui en kruimelgefluister

de baar ter kerke dragen

terwijl ze groeten de buren

en aansluiten de vrienden

achter de glimmende zwarte kist

die hier vandaag geen wit wil zien

En wijl gezangen en gebeden

als stofjes

uit de kerkdeur dansen

zindert de dorpsstraat in de zomerzon

plaatst men de luidsprekers

en het nadarhek

telt de linde zijn ringen

en wordt in ‘sint jozef’ al koffie gezet

BIBLIOGRAFIE

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

Universiteitsbibliotheek Gent
Universiteitsbibliotheek – Katholieke Universiteit Leuven
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel – Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
POËZIECENTRUM vzw – Gent

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1961	Tweeluik: gedichten. (poëzie) Met Roger Serras.
1967	De Gentse huishuren tussen 1500 en 1795 : bijdrage tot de kennis van de konjunktuur van de stad. (licentiaatsverhandeling) Bekroond met de Prijs Pro Civitate 1964.		Brussel : Pro Civitate. -170p. Reeks: Historische uitgaven. Reeks in-8 ; 15
1967	Nieuwe spelling en gekrenkte auteurstrots.		Gent: Yang. -44p. Reeks: Werkschrift voor literatuur. Juli 1967 nr 3
1967	Spelen met Jezus. (poëzie) Deeltitel: Kruisweg. Grafische vormgeving: Arthur W. VandeVelde Karikatuur van de auteur door Wali. Heruitgegeven in 1971 In de reeks Yang Poëzie (Omslagontwerp: Joseph Willaert).		Brugge: J. Sonneville. -60p. Afmetingen: 20 x 12.40 (ingenaaid) Colofon: Gezet uit de Helvetica.
1968	Vers van de pen: bibliofiele handschriftenbloemlezing. (bloemlezing) Samengesteld door Daniel van Ryssel en Eddy van Vliet.		Gent: Yang
1968	Triple sec. (poëzie) Bevat: Links van mijn rechterhand (Julien Vangansbeke,); Niemand heeft bezwaar (Jan Vanriet,); De dag van vandaag (Daniel Van Ryssel,) Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke.		Gent: Yang. -64p. Afmetingen: 21 x 14 (gebrocheerd)
1969	Ook een zomer . (poëzie) Bevat de cycli: Natures mortes vivantes; Pubers; Gent; Ik gij hij wij jullie zij; Stillevens. Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Omslag: Raoul De Keyser.		Gent: Yang. -59p. Reeks: Yang poëzie reeks 1 Afmetingen: 20 x 11.80 (paperback) Realisatie met medewerking IBM Printed in Belgium.
1970	100 dichters – 1971 (poëzie) Samenstelling Daniel Van Ryssel en Julien Vangansbeke.		Gent: Yang. -92p. Reeks: Yang poëzie reeks 18 Yang 32
1970	God voor gevorderden. (poëzie) Bevat de cycli: Lente; Zomer; Herfst; Winter. Omslagontwerp en reproducties schilderijen Joseph Willaert.		Gent: Yang. -64p. Reeks: Yang poëzie reeks 10 Afmetingen: 20 x 11.80 (paperback) Druk: Erasmus, Gent
1971	Met God op de schommel. (poëzie) Omslag en zeefdrukken : Joseph Willaert. Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Deze publicatie is een co-productie van yang en kreatief. De Yang-editie bevat vier zeefdrukken meer dan de Kreatief-editie. De Kreatief-editie wordt niet in de handel gebracht.		Gent: Yang. -46p. Reeks: Yang poëzie reeks 27 Afmetingen: 29.50 x 21 (ingenaaid) Realisatie met medewerking IBM Ook verschenen als speciaal nr bij Wevelgem: Kreatief. -46p. Reeks: Kreatief Driemaandelijks literair en kunstkritisch tijdschrift
1971	Rondom Richard Minne (monografie) Door Jef Barthels, Daan Boens, Louis Paul Boon e.a ; Samensteller: Daniël Van Ryssel		Brugge: Sonneville ism X Werkgroep Yang./ ’s Gravenhage: Nijgh en Van Ditmar. –244p. Reeks: Nijgh en Van Ditmar’s paperbacks. Yang: 7e jaarg., 1971, nr. 37-38, nov. Speciaal nr
1974	Een vierkante meter paradijs : romantisch realistische en hyperrealistische gedichten. (poëzie) Bevat de cycli: Wij mensen; Schilderijen bekijken; Door de stad; Vakantie aan zee. Omslag en reprodukties schilderijen en tekeningen Roger Wittevrongel. Grafisch e vormgeving: Julien Vangansbeke Foto van de auteur: Stan Kenis		Gent: Yang. -68p. Reeks: Yang poëzie reeks 43 Afmetingen: 20 x 11.80 (paperback) Realisatie met medewerking IBM
1974	Vlucht in de werkelijkheid. (poëzie) Bevat de cycli: Mijn gekleurde wereld; En passant; Fijn dat de school heropent; Bouwmaterialen. Omslag en reprodukties schilderijen en tekeningen Roger Wittevrongel. Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Foto van de auteur: Stan Kenis		Gent: Yang. -58p. Reeks: Yang poëzie reeks 50 Afmetingen: 20 x 11.80 (paperback)
1974	Hedendaagse poëzie en muziek . Samenstelling Daniël Van Ryssel		Gent: Yang. -69p. Bijlage bij Yang
1975	Gazettepraat : kollages . (poëzie) Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Omslag: Daniel van Ryssel Foto van de auteur: Stan Kenis		Gent: Yang. -60p. Foto’s. Reeks: Yang poëzie reeks 56 Afmetingen: 20 x 11.80 (paperback) Realisatie met medewerking IBM
1976	Jan Burssens. (essay)		Gent: -210p. In: Yang Tijdschrift voor literatuur en communicatie. 12(1976)70-71
1976	Paul Rogghé : gedichten 1924-1974. (Bloemlezing uit diens onuitgegeven werk) Samenstelling en inleiding Daniel Van Ryssel. Portret van de auteur: Jan Lormans Omslag en grafische vormgeving: Julien Vangansbeke.		Gent: Yang. -70p. Reeks: Yang poëzie reeks: YPR. vol. 66 Afmetingen: 20 x 11.80 (ingenaaid) Colofon: Copyright 1976 by Yang Poëziereeks, Gent. Realisatie met medewerking IBM.
1977	Paul Rogghé. (monografie)		Gent: Provinciebestuur Oost-Vlaanderen. -31p. Reeks: Oostvlaamse literaire biografieën nr4
1978	De charmes van dagelijksheid. Literair dagboek. (dagboek) Omslagfoto De Gentse torenrij Foto’s Marijke Verbeke Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke		Gent: Yang uitgave. -207p. Afmetingen: 21 x 12 (paperback) Verantwoordelijke uitgever: carlos de vriese Realisatie met medewerking IBM
1978	Donderbaard: gedichten 1973-1978. (poëzie) Bevat de cycli: Liederen van licht en duisternis; Donderbaard; Uit Samuels geboorteboek; Mijn kamer; Hedendaagse poezie en muziek; Straten en huizen; Jij. Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Foto’s omslag: Marijke Verbeke		Gent: Yang. -63p. Reeks: Yang poëzie reeks 76 Afmetingen: 20 x 11.80 (paperback) Realisatie met medewerking IBM
1978	Johan Daisne: een terugblik. Samengesteld door Daniel Van Ryssel, ter gelegenheid van de 65e verjaardag van Johan Daisne .		Gent: Yang. -236p.
1980	De Rijksnormaalschool te Gent en de literatuur. (essay)
1981	Ik kom nooit ergens echt van pas. (poëzie) Bevat de cycli: Zomer; November; Mei; Zomer; December; Winter. Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke		Gent: Yang. -65p. Reeks: Yang poëzie reeks 95 Afmetingen: 20 x 11.50 (gelijmd) Realisatie met medewerking IBM Printed in Belgium.
1982	Roman. (poëtisch proza) Omslag en getekend portret van de auteur: Jean Bilquin Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke		Gent: Yang. -51p. Reeks: Yang poëzie reeks nr 104 Afmetingen: 21 x 21 (gelijmd – eenzijdig bedrukt) Druk Vita, Zingem
1982	Vlaamse dichters over Leningrad. (poëzie) Samen met Clara Haesaert.		Gent: Yang. -51p. Reeks: Yang poëzie reeks 100
1983	Pliet van Lishout. 1920-1982. (monografie)		Gent: Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, 1985 – pp. 99 -128 : ill. Overdr. uit : Kultureel jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen : nieuwe reeks ; 24
1983	Manuscript.		Gent: Yang. -82p.
1984	De geverfde vrouw. (poëzie) Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Fotowerk: Julien Revis Omslag: Jean Bilquin		Gent: Yang. -61p. Reeks: Yang poëzie reeks 119 Afmetingen: 24 x 16 (ingenaaid) Druk: Vita, Zingem.
1984	De Weg. Lay-out en illustraties: Herman Schepens. Vermelding op de kaft: ‘Herman Schepens nodigt uit: Daniel van Ryssel’. Bevat de cycli: Nel mezzo del cammini di nostra vita Dante, Divina Commedia, Inferno, I, 1.		Gent: Honest Arts Movement. -20p. Reeks: Ham. jrg.9, nr.3 Afmetingen: 23.60 x 21.50 (geniet) Printed in Belgium. Offset: op de persen van Drukkerij GOFF pvba, Gent
1987	Paren. (poëzie) Grafische vormgeving: Julien Vangansbeke Fotowerk: Julien Revis Omslag: Jean Bilquin		Gent: Yang. -61p. Reeks: Yang poëzie reeks 132 Afmetingen: 24 x 16 (ingenaaid) Druk: Vita, Zingem.
1989	Julien Vangansbeke. (monografie)
2005	Drie gedichtenbundels Bevat: Noten voor wie geen tanden heeft : gedichten 1985-2005; Groen en rood : gedichten 1995-2005; Quo vadis ? : gedichten 2004-2005		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. –[400]p.
2006	Quo vadis ? (poëzie)		Gent: A.L. Pieter De Zuttere –48p. Afmetingen: 21 x 15 (geniet – met stofomslag) Eerste uitgave: 200 exemplaren. Druk: Drukkerij ABCuré (Sleepstraat 131, BE9000 Gent)
2006	Monsters van menselijkheid. Het geduld van wachten. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. -[136]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
2008	122 keer zijig zacht zeggen. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. -[124]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
2008	55 vergeten Gentse schrijvers.		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. 2 Volumes
2009	175 vergeten Gentse schrijvers (humanisten en kerkelijke schrijvers 13e – 18e eeuw).		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. 2 Volumes
2011	Gesprek met… (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. -[77]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
2011	Zelfportret. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. -[31]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
2011	Ego sum. (poëzie) Tweede uitgebreide versie van de bundel ‘Zelfportret’		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. –[55]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
z.d.	Spiegels en reflecties. (poëzie) Espelhos e Reflexoes. Bevat de cycli: I. Beelden: belicht; 2. Beelden: bekend; 3. Beelden: bijzonder.		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. -[52]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
2012	MOTOR met SIDECAR. (poëzie) Bevat de cycli: Vermoeid verzadigd nooit; Neue Sachlichkeit; Een mens ontmoeten.		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. -[52]p. Afmetingen: 29.80 x 21 (eenzijdig afgedrukt – A-4 gelijmd)
2012	Stand van zaken. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd) –[105]p.
2013	Twee voordrachten : Leven, liefde, geluk en hoop . Zuster Josephine Baker.		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd) –[66]p
2013	Waarheden op een dienblad van twijfels.		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd) [110]p.
2014	Het. (verhalend proza – autobiografische literatuur)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd) –[124]p
2014	Maracuja’s en ataraxie.		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd) [120]p
2014	De ongegeneerdheid van werkelijkheid. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd)
2014	Wonderlijk. (verhalend proza – autobiografische literatuur)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd)
2015	Binnenshuis en buitenweegs. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer z p -[125] p.
2016	Katharen of Albigenzen (voordracht – Christelijke kerkgeschiedenis)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd)
2017	Volharden verrukt. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd) –[120]p
2017	Vrouwen tijdens de kruistochten. (Christelijke kerkgeschiedenis)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd)
2018	Cila : gedichten geschreven in het najaar 2018. (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd)
2018	Een jeugd : gedichten geschreven in december 2018 (poëzie)		Gent: Van Ryssel. Eigen beheer. (niet gepagineerd)