Maakt deel uit van:Frans-Belgische 'Vlaamse school'Magisch realismepink poets
GUY VAES
Antwerpen, 29 januari 1927 – Antwerpen, 26 februari 2012
Romanschrijver, poëet, fotograaf en essayist.
Geboren Antwerpenaar, was hij één van de laatste Vlamingen die in het Frans schreef.
Zijn werk wordt gekenmerkt door magisch realisme dat wortelt in psychologisch onderzoek en existentiële vraagstukken van vervreemding. Tijd en werkelijkheid worden op een eigen specifieke wijze in zijn fictie verwerkt, hierover schrijft hij in essay’s als La Flèche de Zénon. Essai sur le temps romanesque (1966) en Le regard romanesque (1987).
Was in de jaren zeventig als briefwisselend lid van de Pink Poets.
Hij werd erg beïnvloed door schrijvers als Virginia Woolf, Melville, Stevenson, Jules Verne, William Faulkner en Franz Kafka
BIOGRAFIE
29 januari 1927: Geboren te Antwerpen in en Franssprekende familie, die vele wortels had in de literaire wereld.
- Zijn vader René Vaes was schrijver en maakte deel uit van de groep Lumière, die werd geleid door zijn schoonbroer Roger Avermaete.
- Langs moederszijde is Guy Vaes de kleinzoon van de schrijver Constant de Kinder, auteur van de beroemde avonturenroman Jan zonder Vrees.
1939 : Leest Jules Vernes, R-L. Stevenson, H.G. Wells. Is overdonderd door een concert van Duke Ellington.
1940 : Exodus in Frankrijk. Hij krijgt tyfus en wordt in Bordeaux gehospitaliseerd. Komt terug in Antwerpen onder de Duitse bezetting. Ontdekt Julien Green, Kafka, Virginia Woolf, Faulkner, Moby Dick…
1943 : Als jongen houdt hij van strips. Hij tekent er zelf. Maakt maquettes van Antwerpen en van denkbeeldige steden.
1944 : Dood van zijn vader die bij de Openbare Onderstand werkte.
1946-1948 : Na de oorlog bezoekt hij Parijs. Doet zijn legerdienst in Jambes en begint met het schrijven van zijn eerste roman Octobre long dimanche. Hij schrijft poëzie, en een verhaal: L’homme qui jouait les blues.
1949: Maakt speeltuigen voor kinderen. Krijgt een bloedvergiftiging en moet acht maanden rusten. In die tijd maakt maakt hij zijn eerste roman af.
1949: Hij gaat, naar eigen zeggen met veel tegenzin, aan de slag als journalist. Eerst in Antwerpen voor ‘Le Matin’ en ‘La Métropole’, later voor het Brusselse weekblad ‘Spécial’ . Hij was chef van de ‘sociaal-culturele rubriek’ en schreef over literatuur, muziek en film.
EEN DEBUUT ALS DICHTER EN ROMANCIER
1952 : Debuteert als dichter met de bundel Ce qui m’appartient (Antwerpen, Orion, achevé d’imprimer le 24 décembre 1952). Leest Henry James, Proust en Joyce.
1956 : Na tien jaar schrijfarbeid verschijnt zijn eerste roman Octobre long dimanche (Paris, Plon, 1956 ; heruitgegeven bij uitgeverij Jacques Antoine te Brussel in 1979). Krijgt goede kritieken o a van Paula Pia en Julio Cortázar, die hem een brief schrijft.
Het is het begin van een lange zoektocht in zijn romans naar de bronnen van het magisch realisme.
1958: Ontmoet Jef Verheyen, die hem laat kennis maken met zijn monochrome schilderijen.
1959: Huwt met Lydie Leclère. Blijft als journalist werken bij de Antwerpse krant La Métropole en daarna bij het Brusselse weekblad Spécial. Reizen met Lydie naar Florence en Londen.
Het zal nog tot 1983 duren vooraleer hij een tweede roman op de markt bracht: L’Envers (Bruxelles, Jacques Antoine, 1983 ; Prix Rossel)
GUY VAES ONTPOPT ZICH ALS EEN MERKWAARDIG ESSAYIST 1963-1966.
1963: Londres ou le labyrinthe brisé (Anvers, Librairie des Arts, 1963 ; hernomen in 1986 in Mes villes, Bruxelles, Jacques Antoine)
1964 : Schrijft na een kort werkbezoek aan Caïro het essay Le pharaon et le sphinx.
1966 : Publiceert een reeks essays over de tijd in de roman La Flèche de Zénon. Essai sur le temps romanesque. (Anvers, Librairie des Arts, 1966 ; opnieuw uitgegeven in 1994 bij uitgeverij Labor).
In deze twee essays poogt hij de werkelijkheid van de wereld en de tijd literair te duiden. In wezen ligt de hele kern van Vaes’ oeuvre met zijn vier publicaties, een dichtbundel, een roman en twee essays, waarvan één over de stad Londen, reeds op de boekenplank. Met zijn verdere werk zal hij deze thema’s verder onderzoeken en de grenzen ervan aftasten.
1970-1980 BREDE BEKENDHEID ZOWEL IN VLAANDEREN ALS IN FRANSTALIG BELGIË.
1970: Verblijft een tijdje in Dublin, dat hij altijd heeft willen leren kennen. Zijn moeder overlijdt.
Jaren 1970: Samen met cineast André Delvaux, maniërisme-kenner Gustav René Hocke en Ivo Michiels was Guy Vaes in de jaren zeventig briefwisselend lid van de Pink Poets. In de Tafelronde verschenen verscheidene bijdragen van of over de auteur.
1978: Guy Vaes ontpopt zich als een talentvol fotograaf.
- In een memorabel fotoboek, met een enzeer memorabel essay Les Cimetières de Londres, merk je hoe Vaes ook via dit medium poogt om het wezen van werkelijkheid en tijd te definiëren. Het blijft ook bij de Vlaamse literatuurcritici niet onopgemerkt. Lees: Henri-Floris Jespers: Maandblad ‘Lire’, Londen en Guy Vaes
1981: Publiceert Le Millénium éclair, met vier originele lithografieën van Jef Verheyen (oplage: 82 exemplaren).
1983: Na 27 jaar wachten rolt zijn tweede roman L’Envers van de persen bij Jacques Antoine te Brussel, een roman waarin hij de mogelijkheden van het magisch realisme verder onderzoekt. De roman werd bekroond met de Prix Rossel.
1986: Schrijft over andere steden Singapore, Edinburg, Buenas Aires… Brengt zijn teksten over Londen en Singapore samen in het boek Mes Villes
1987: Is de eerste om lezingen te geven aan de Chair de Poëtique , een leerstoel poëzie te aan de UCL in Louvain-la-Neuve.
- Hij zal er vier lezingen geven over Le regard romanesque, een « envers du décor », waarbij hij niet alleen inzicht geeft in de ontstaansgeschiedenis van zijn roman Long dimanche , maar ook in het fenomeen van de tijd in de roman, in de poëtica van de stad en in het wezen de metafysische roman.
- De lezingen worden verzameld in het boek Le regard romanesque
1988: Suite Irlandaise, een bibliofiel uitgegeven gedichtenbundel in een oplage van 23 exemplaren. Ieder exemplaar is geïllustreerd met twee oorspronkelijke aquarellen van Nathalie Dasseville Lunine.
ZIJN LAATSTE ROMANS
Tussen 1993 en 2002 verschijnen zijn vier laatste romans. Ook in deze romans tast Guy Vaes steeds verder de grenzen van het magisch realisme af, maar nooit zal hij terugvallen op fantastiek.
1993 : Uitgave van L’Usurpateur (Bruxelles, Labor, 1994), zijn derde roman. Hubert Lampo bestempeld Vaes’ werk als « mythisch realisme ».
1998: Op 6 juni wordt hij verkozen tot lid van de Académie royale de Langue et de Littérature françaises de Belgique. Als academicus zal hij 9 lezingen geven (1998-2010).
2001: Met een elegante steenrode kaft, discreet met brailleschrift versierd, zo verschijnt L’Œil pharaonique (Bruxelles, La Lettre volée).
2001-2002: Bij Luce Wilquin verschijnt Les apparences (2001) en een jaar later Les Stratèges (2002), een kernwerk dat aansluit bij L’Envers.
2007: De scherpzinnige filmkritieken van Guy Vaes, tussen 1970 en 1983 gepubliceerd in het weekblad ‘Spécial’, werden in 2007 gebundeld onder de titel Cent onze films. (Bruxelles, Le Cri / Académie royale de Langue et de Littérature françaises).
26 februari 2012: Overleden te Antwerpen. Guy Vaes werd 85 jaar oud. Het afscheid vond plaats in strikt intieme kring.
BEKRONINGEN
1983: Prix Rossel voor L’Envers
MEER OVER GUY VAES
- Bart Vonck, Verdwenen uit mijn naam, Guy Vaes en de zijnen. In: Gierik 75, 27 juni 2002
-
- In deze bijdrage bespreekt Vonck het werk van Ann-Mari Gunnesson Les écrivains flamands et le champ littéraire en Belgique francophone. Acta Universitatis Gothoburgensis, Göteborg, 2001. Tevens vindt je er een aantal vertalingen van Bart Vonck uit de vertaalbundel : Guy Vaes, De verzegelde tijd. Vertaling en nawoord door Bart Vonck. Pablo Nerudafonds, Brugge 1993
- SEMPOUX (André), Guy Vaes romancier, l’effroi et l’extase, Avin, Éditions Luce Wilquin, 2006, coll. « L’œuvre en lumière », 120 p.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
Referenties
- Poésie Complète / Verzamelde Gedichten van Guy Vaes. Bezorgd, vertaald, van aantekeningen en een nawoord voorzien door Bart Vonck. Brussel: Le Cormier / Leuven: Uitgeverij P. (een co-editie). -237p.
BIBLIOGRAFIE
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1952 | Ce qui m’appartient. (poëzie) | Antwerpen : Orion. | |
| 1956 | Octobre long dimanche. (roman) 1979 : heruitgave bij Jacques Antoine te Brussel in coll. « Passé Présent ». 1988: Een eindeloze zondag in oktober / Guy Vaes ; vertaling : Edith Klapwijk Antwerpen : Dedalus ; Haarlem : In de Knipscheer, 1988 (368p.) | Paris : Plon Reeks : Collection “roman” / onder leiding van Pierre De Lescure ; 4 | |
| 1956 | ‘Poussière d’un monde’ (novelle) | In : Fiction n° 33, augustus 1956. | |
| 1963 | Londres, ou Le Labyrinthe brisé. (essays) Met vier foto’s door de auteur. | Anvers : Librairie des Arts. 95, [1] p., [4] f.pl 20 ex. op Japon genummerd van I à XX ; 350 ex. op gevergeerd filigraan genummerd van 1 à 350 ; 20 ex. H.C | |
| 1966 | La Flèche de Zénon. Essai sur le temps romanesque. (essay) Met een houtsnede van Saint-Rémy. 1995 : heruitgave bij uitg. Labor te Brussel in de reeks “Poteau d’angle ». | Antwerpen : Librairie des Arts. -247p. Gelimiteerde oplage van 360 ex., waarvan 300 op Hyacint genummerd van 31 à 330 | |
| 1978 | Les Cimetières de Londres. (fotoboek) |  |
Bruxelles : Jacques Antoine. -118p. |
| 1981 | Le Millénium éclair. (poëzie – bibliofiele uitgave)
Met vier originele lithografieën van Jef Verheyen en zes gedichten van Guy Vaes. 1993: vertaald door Bart Vonck in de bundel ‘De verzegelde tijd’. |
Venise : Privé uitgave Anvers : S.A. Photogravure De Schutter Oplage: 82 exemplaren, genummerd van 1 tot 82. | |
| 1983 | L’Envers. (roman) Bekroond met de Prix Victor Rossel. | Bruxelles : Jacques Antoine. -269p. Reeks : Ecrits du Nord. Afmetingen : 21 x 14,5 | |
| 1986 | Mes villes. (essays) | Bruxelles : Jacques Antoine. | |
| 1987 | Le Regard romanesque. Quatre conférences. (essays) Lezingen in het kader van de leerstoel poëzie op de universiteit van Louvain-la-Neuve Louvain-la-Neuve. | Louvain-la-Neuve: Presses universitaires de Louvain. -[IV] + 91 + (5) p. Afmetingen: 22 x 16 | |
| 1988 | Suite irlandaise. (poëzie – bibliofiele uitgave)
Gedichten vergezeld van originele aquarellen van Nathalie Dasseville Lunine. 1993: vertaald door Bart Vonck in de bundel ‘De verzegelde tijd’. |
Bruxelles: Jacques Antoine. | |
| 1994 | L’Usurpateur. (roman) 2006: tweede druk bij « Espace Nord » | Bruxelles : Labor. | |
| 1996 | La Jacobée noire. (poëzie) Gedichten en foto’s van Guy Vaes | Anvers: Éditions Marc Poirier dit Caulier. | |
| 1997 | Le promeneur immobile. Collectieve bundel met foto’s van André Janssens. Gedichten van Vaes op pp 55-75 | Bruxelles: Uitgave C.F.C. | |
| 2001 | L’Œil pharaonique. (poëzie) Gedichten bij fotocollages van André Janssens | Bruxelles: La Lettre volée Reeks: coll. « Poiesis » | |
| 2001 | Les Apparences. (roman) | Avin : Uitgeverij Luce Wilquin. -374p. Reeks : Sméraldine. | |
| 2002 | Les Stratèges. (roman) | Avin : Uitgeverij Luce Wilquin. -155p. | |
| 2007 | Cent onze films. (gebundelde filmkritieken) Een keuze van André Sempoux | Bruxelles : Le Cri / Académie royale de Langue et de Littérature françaises. | |
| POSTUUM | |||
| 2013 | Mes villes. (essay) Nawoord van Bart Vonck | Bruxelles : Espace Nord. -170p. | |
VERTAALD IN HET NEDERLANDS
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1988 | Eindeloze zondag in oktober. (roman) Vertaler: Edith Klapwijk Oorspronkelijke titel: Octobre long dimanche (1956, Plon) | Haarlem, In de Knipscheer / Antwerpen : Dedalus ; 368p. | |
| 1993 | De verzegelde tijd. (vertaalde poëzie)
Vertaling en voorwoord van Bart Vonck. Oorspronkelijke titels: Le Millénium éclair. (1981) en Suite irlandaise (1988) |
 |
Brugge : Pablo Neruda Fonds. -63p. |
| 2016 | Poésie Complète / Verzamelde Gedichten van Guy Vaes.
Bezorgd, vertaald, van aantekeningen en een nawoord voorzien door Bart Vonck. Kritische editie in het Frans van alle gedichten (ook de ongepubliceerde), vergezeld van de Nederlandse vertaling. Daarnaast bevat de uitgave ook teksten van Vaes over zijn poëzie, twee interviews, en een lang essay van de vertaler. |
 |
Brussel: Le Cormier / Leuven: Uitgeverij P. (een co-editie). -237p.
Afmetingen: 24 x 17.40 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Composé en/Gezet in Minion en Ottawa. Imprimé par/gedrukt door BestInGraphics, Vosselaar |
