Erwin Mortier
Hansbeke, 23 november 1965
Schrijver van romans, novelles, theater, dichtbundels en essays, vertaler
Een rode draad door zijn oeuvre is een grote bekommernis om de taal en de herinnering die erin vervat ligt.
BIOGRAFIE
28 november 1965: Geboren te Hansbeke, een dorpje aan de zuidergrens van het Meetjesland en deelgemeente van Nevele.
- Mortier woont samen met radio- en televisiemaker Lieven Vandenhaute.
- Erwin Mortier studeerde kunstgeschiedenis in Gent en behaalde het diploma van psychiatrisch verpleegkundige.
1991 – 1999: Verbonden als wetenschappelijk medewerker aan het Museum Dr. Guislain, waar hij werkte omtrent het onderwerp Geschiedenis van de Psychiatrie.
- In deze periode publiceerde hij in diverse literaire tijdschriften als De Gids, De Revisor, Het Nieuw Wereldtijdschrift en Optima.
1999: Debuut met de zeer succesvolle roman Marcel, die werd bekroond met de Gerard Walschapprijs, de Van der Hoogtprijs en het Gouden Ezelsoor. Daarnaast werd het boek genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en de longlist van De Gouden Uil. Een jaar na verschijning waren veertigduizend exemplaren verkocht, vertalingen verschenen in het Engels, Duits, Frans en Bulgaars.
Sinds 1999: Mortier leeft uitsluitend van zijn pen.
- Mortiers tweede roman, Mijn tweede huid werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en De Gouden Uil.
2001: Zijn poëziedebuut Vergeten licht (2001) ontving de C. Buddingh’-prijs.
2002: Publicatie van de derde roman Sluitertijd en een essaybundel Pleidooi voor de zonde.
2004: Overstap van Uitgeverij Meulenhoff naar De Bezige Bij, waar datzelfde najaar zijn novelle Alle dagen samen verscheen. In deze novelle beschrijft hij zeven dagen in het leven van een jongen van vijf, wiens overgrootvader stervende is.
2005: In de bundel Uit één vinger valt men niet, verschijnen gedichten bij foto’s van Lieve Blancquaert . De foto’s in deze bundel werden genomen in het voormalige Klooster van de Minderbroeders of ‘freremineuren’ te Gent. Lieve Blancquaert maakte de foto’s vlak nadat de laatste paters in 2004 het klooster verlieten.
2005: Wordt voor een periode van twee jaar stadsdichter van Gent. De stadsgedichten die hij in die periode schrijft, worden in de bundels Uit één vinger valt men niet en Voor de Stad en de Wereld gepubliceerd en bij zijn afscheid in januari 2007 in de uitgave Stadsgedichten 2005–2006 gebundeld.
2007: Publiceert Avonden op het Landgoed. Op reis met Gerard Reve, een reisverslag én een indringend portret van de oudere schrijver Gerard Reve.
Oktober 2008: In de WO I-roman Godenslaap laat Mortier de bejaarde Hélène terugkijken op haar leven ten tijde van de oorlog en hoe ze toen haar Britse man Matthew had ontmoet. Zes jaar later zal Mortier in De spiegelingen, het verhaal van Hélènes broer Edgard vertellen, die eveneens verliefd was op diezelfde Matthew.
Uiteindelijk zullen beide romans in 2018 gebundeld worden onder de titel Boeken van de troost, aangevuld met een novelle in briefvorm waarin Matthew zelf aan het woord komt en die de twee romans als de handen van een biddend mens in elkaar laat vouwen.
2009: Met Voor de stad en de wereld, de gedichten tot dusver, blikt de schrijver terug op tien jaar arbeid als dichter en proza. Zijn debuutroman Marcel beleefde in dat jaar een feestelijke elfde druk.
Naast werk als columnist voor onder andere de krant De Morgen en de klassieke zender Klara werkt hij ook als ghostwriter voor onder andere Goedele Liekens.
2010 – 2012: Houdt in Ieper in 2010 de Vredeslezing en krijgt van de provincie West-Vlaanderen de vraag of hij zijn schouders wil zetten onder GoneWest, het herdenkingsproject van de Grote Oorlog.
- Dus zet hij een boekenreeks op, bestaande uit belangrijke boeken over de oorlog die nooit eerder in het Nederlands waren vertaald, zoals Vera Brittains Testament van de jeugd, David Jones’ Tussentijd en Donald Hankeys Student onder de wapenen. En vertaalt ook zelf een drietal markante getuigenissen van oorlogsverpleegsters.
- Het kielzog van de oorlog, van de Amerikaanse verpleegster Ellen N. La Motte – 1916 – vertaling 2009.
- Verboden gebied, van de Amerikaanse verpleegster Mary Borden – 1929 – vertaling 2011.
- Dagboek zonder data, van de Britse vrijwilligster Enid Bagnold – 1917 – vertaling 2012.
2012: Tijdens de najaarsproductie van 2012 voerden Le Concert Olympique en Jan Caeyers de volledige Egmontmusik op. 84 van Beethoven uit. Voor die gelegenheid schreef Erwin Mortier een volledig nieuwe tekst, ter vervanging van het oorspronkelijke drama van Goethe. Er waren voorstellingen in Antwerpen, Leuven en Brussel.
“Geniet hij van de weeklacht van de vrouw, die god van ons, waar een half garnizoen overheen gaat tot haar schoot slechts razend gedierte baart? Warmt hij zijn handen aan de walm van het vuur waarin een lichaam verkoolt en een vlam een hese kreet zingt in een verbrijzeld strottenhoofd? Speldt hij de kinderenmoorden als zeldzame vlindersoorten op zijn ondoorgronde scheppingsbord, met als spelden de speren die hun rug doorboorden?”Erwin Mortier (uit “Slaap ons in. Vijf monologen geïnspireerd op Goethe’s tragedie ‘Egmont’”.)
2015: Mortiers debuut als toneelauteur met het stuk “Passions humaines”.
- In zijn tekst schildert Mortier een groot historisch fresco, met een stoet van illustere figuren als Koning Leopold II, de architect Victor Hugo, de schrijver Georges Eeckhoud, maar ook een gamma aan menselijke dramatiek, sociale morele en ideologische tegenstellingen.
- Het stuk – op vraag van Guy Cassiers, artistiek leider van het Toneelhuis – neemt de monumentale beeldengroep De menselijke driften/Les passions humaines van Jef Lambeaux (1852-1908), als uitgangspunt, een werk dat destijds reeds voor heftige controverses zorgde tussen enthousiaste liberalen en verbolgen katholieken. Une histoire, aussi belge que la Belgique, quoi !
2015: In het kader van het culturele herdenkingsprogramma van de Provincie West-Vlaanderen ‘GoneWest’, voor de herdenking van de Groote Oorlog schrijft Mortier een theatermonoloog Verboden gebied. Vrouw in Niemandsland voor de actrice Elsie de Brauw.
- De theatertekst gaat terug op de vertaling die hij in 2011 maakte van het boek van Mary Borden, The Forbidden Zone’ (William Heinemann, Londen, 1929)
2018: 10 jaar na de publicatie van zijn grote WO I-roman Godenslaap, gevolgd door De spiegelingen in 2013, bundelt Mortier deze twee romans samen in één band onder de titel Boeken van troost, met een toemaatje erbij in de vorm van een brievennovelle.
- “Ik lig stilaan zo’n acht jaar aan de IJzer”, zegt hij in de krant De Morgen op 31 oktober. “Misschien wordt het stilaan tijd voor mijn demobilisatie.”
BEKRONINGEN
- 1999 – Seghers-Literatuurprijs (Gerard Walschapprijs) voor Marcel
- 2000 – Rabobank Lenteprijs voor Literatuur voor Groeten uit Nieuwvliet
- 2000 – Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs
- 2000 – Debutantenprijs voor Marcel
- 2000 – Gouden Ezelsoor voor Marcel
- 2002 – Cees Buddingh’-prijs voor Vergeten Licht
- 2009 – AKO-Literatuurprijs voor Godenslaap.;
- 2009: Erwin Mortier wint de Tzumprijs voor de beste literaire zin
Ik volg de cadans van mijn handschrift en zoek naar de in letters gestolde, kwezelachtige wellust van het meisje dat ik ooit geweest moet zijn, het wicht dat op de drempel van haar adolescentie haar schriftuur even strak aantrok als de dunne lederen veters waarmee ze haar laarsjes dichtreeg – hoe ze het vlees van het woord in de baleinen van de zinsbouw dwong, tot haar eigen lijf vol striemen stond en ze naar uitbraak verlangde. (Uit ‘Godenslaap’).
-
- Mortier ontvangt 75 euro’s, een bedrag aan euro’s evenredig aan het aantal woorden in de zin, met daarnaast een fraaie beker.
- De jury: “De winnende zin is buitengewoon melodieus (lees maar eens hardop voor), maar het is vooral een zin die dwingt tot herlezen. De beeldspraak die Mortier hanteert, brengt een herinnering op gang. Maar het beeld wordt ook weer werkelijkheid (‘tot haat lijf vol striemen stond’) en de zin eindigt weer in een nieuw beeld dat op het benauwende leven van de hoofdpersoon slaat.”
- Andere genomineerde ‘zinnenschrijvers’: Martin Bril, Dimitri Verhulst, Bert Natter, Gerrit Komrij en Erik Vlaminck.
Bron: De Morgen 11 september 2009
- 2010: “Het vrijdenkerscollectief ’t Zal Wel Gaan” heeft de Geuzenprijs 2010 toegekend aan Erwin Mortier en Etienne Vermeersch. De andere genomineerden waren Anne Provoost, Hans Teeuwen en Tom Lanoye.
- 2013: De prestigieuze “Prix du meilleur livre étranger” (Prijs voor het Beste Buitenlandse Boek) in Frankrijk is in de categorie essay uitgereikt aan de Belgische auteur Erwin Mortier voor zijn boek ‘Psaumes balbutiés. Livre des heures de ma mère’ (‘Gestameld Liedboek. Moedergetijden’).
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- NEDWEB/Literatuur in context – Mortier, Erwin
- erwin mortier www.erwinmortier.be/
- Erwin Mortier – Wikipedia
- Erwin Mortier – Literatuurplein.nl
SMAAKMAKER
BRIEF ACHTENTWINTIG Als ik zwijg kan ik u horen. Wat ik hoorlegt mij het zwijgen op. Wat ik verzwijgen moet hoor ik met mijn ziel vol tanden aan.
Als ik u uitspreek scheuren de talen mij open –dus ik zwijg en ik slaap
in het voorhoofd van uw nacht. Blijf, trek het laken der firmamenten
niet van mij af. Laat uw naakte hemel en diens hemisferen als een dakloos
raadsel op mijn ogen rusten. Leg een vinger op mijn lippen Liefste.
Uit één vinger valt men niet.
Uiteindelijk reinigt alles zich, altijd
Uit: Vergeten licht. (2002)
Uiteindelijk reinigt alles zich, altijd. Waarom anders heft het huis zijn goten hoog op zinken pijpen rank als libellenpoten langs de gevels, om dorstig te wachten tot de wolken splijten ? Het dak wordt dak wanneer het regent. Veld van glinstering. De pannen blozen nu de pijpen gulzig slikken. Langs rozen, langs leipeer en klimop omlaag. Tot ergens, onder de keukenvloer, een maag de vangst opslaat. Voor ons, voor later.BIBLIOGRAFIE
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
Overzicht per genre alfabetisch op titel
Poëzie
- Stadsgedichten 2005–2006. (2007)
- Uit één vinger valt men niet.(2005)
- Vergeten licht.(2000)
- Voor de Stad en de Wereld. (2006)
- Voor de stad en de wereld, de gedichten tot dusver. (2009)
Romans & Verhalen
- Alle dagen samen. (2004)
- ‘Alle dagen samen’ als Luisterboek. Antwerpen; De Bezige Bij
- Les Dix Doigts des Jours. Ed. Fayard. Trad. Marie Hooghe (2007)
- De spiegelingen. (2014)
- Verscheen ook in een bibliofiele luxe-editie.
- Gebundeld in 2018 samen met Godenslaap en nieuwe brievennovelle in Boeken van de troost
- Gestameld liedboek. – Moedergetijden (2011)
- Godenslaap. (2008)
- Godenslaap’ als e-book (2009)
- Gebundeld in 2018 samen met De spiegelingen en nieuwe brievennovelle in Boeken van de troost
- Sommeil des Dieux. Ed. Fayard. Trad. Marie Hooghe. (2010)
- Götterschlaf. Dumont Verlag. Christiane Kuby (Übersetzer) (2010)
- Marcel. (1999)
- ‘Marcel’ Duitse editie. Ed. Suhrkamp. Waltraud Hüsmert (Übersetzer) (2001)
- ‘Marcel’ Engelse editie. Ina Rilke (Translator) (2001)
- ‘Marcel’ Franse editie. Ed. Fayard. Trad. Marie Hooghe. (2003)
- ‘Marcel’ in Vintage Paperback. Ina Rilke (Translator) (2004)
- ‘Marcel’ als klein gebonden boek (2009) 11° druk, feestelijke editie naar aanleiding van de tiende verjaardag van de roman
- Mijn tweede huid. (2000)
- Ma Deuxiéme Peau. Ed. Fayard. Trad. Marie Hooghe. (2004)
- Meine Zweite Haut. Ed. Suhrkamp. Ira Wilhelm (Übersetzer) (2003)
- My Fellow Skin. The Harvill Press. Ina Rilke (Translator) (2003)
- Sluitertijd. (2002)
- ‘Sluitertijd’ als Luisterboek(2003)
- Temps de Pose. Ed. Fayard. Trad. Marie Hooghe (2005)
- Shutterspeed. Harvill Secker Ltd London. Ina Rilke (Translator) (2007)
- Belichtungszeit. (2007)
Hoorspel & andere teksten voor de Bühne
- Sterrennacht. (2001)
- Slaap ons in. Monologen bij Beethovens muziek voor Goethe’s tragedie ‘Egmont’ (2012)
Non Fictie & Essays
- Afscheid van Congo. Met Jef Geeraerts terug naar de evenaar. (reisverslag) (2010)
- André Verroken. Een monografie. (co-auteur, samen met André Verroken en Geert Beekaert) (2005)
- Avonden op het landgoed. Op reis met Gerard Reve, 18-26 augustus 1997. (2007)
- Een ontsnappingskunstenaar. Over Franz Hellens. (2010)
- Naar nergens smaken. Schrijverscredo. (2005)
- Omtrent liefde en dood. (herinneringen- mijmeringen) (2017)
- Pleidooi voor de zonde. (2003)
- Niemand weet dat ik een mens ben. Minderjarige vluchtelingen en hun verhaal’ (met fotografe Lieve Blancquaert).(2010)
- ‘Wat voorbij is begint pas. Lichtzinnige meditaties over het schrijven’ (2010)
Vertalingen
- Dagboek zonder data. Enid Bagnold – (2012)
- De blinden. Maurice Maeterlinck. – (2014)
- Het kielzog van de oorlog. Ellen N. La Motte (2009)
- Kop dicht en graven. Hala Moughanie (2017)
- Tussen de bedrijven. Virginia Woolf (2013)
- Verboden gebied. Mary Borden (2011).
Bloemlezingen
- ‘Hugo Claus. De Mooiste Kleren’. (2009)