home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Monteyne, Lode

Maakt deel uit van:

LODE MONTEYNE

Monteyne 0 1928   ca  1928

Antwerpen, 21 juni 1886 – Berchem, 12 november 1959

 Schrijver van sterk realistische romans, gezaghebbend toneelcriticus, geschiedschrijver van het Vlaamse toneel, essayist.

Schreef ook onder de pseudoniemen: Caliban ; L.C.G. Cornelius ; Paul Estraboux ; Marten Helm ; Freddy Fournaud ; Lamme ; Lector ; Ada de Lerys Goedvriend.

BIOGRAFIE

21 juni 1886: Geboren te Antwerpen als Ludovicus Gustavus Cornelius Monteyne.

Studeert te Gent aan de lagere en middelbare normaalscholen

1905: Behaalt het diploma van onderwijzer.

1907: Geaggregeerd leerkracht voor het middelbaar onderwijs.

1907-1938:  Leraar aan de stedelijke Lagere Hoofdschool Antwerpen. Daarna was hij tot 1952 professor in de geschiedenis van het toneel aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium te Antwerpen.

Begint met bescheiden toneelkronieken in het weekblad ‘Carolus’, dat, vóór 1914, te Antwerpen verscheen.

1912: Debuteert met de roman “Geerten Basse”, een vertelling uit het Antwerpse Schipperskwartier

  • Geerten Basse, de bootjesroeier, is een levend man in een levende omgeving van bootjesroeiers en kaaivolk. Zijn ruwe figuur houdt ons geboeid van het ogenblik dat wij met hem kennis maken op een trieste Novemberdag, wanneer hij aan de rivier staat en met zijn makkers de smerige motorbootjes – die hun broodwinning bedreigen – vervloekt.

Na zijn debuut volgen nog De Tweede Lente van Meneer Quistwater (1914), “Aan wal” (1920)  en “Het schoone avontuur” (1923), allen in laat-naturalistische stijl. Hij is ook de auteur van enkele interessante essays, zoals “Lode Baekelmans”  (1914) en “Maurits Sabbe en zijn werk” (1918). Nadien schrijft hij quasi uitsluitend nog over het Vlaamse toneel.

1915: Tijdens de Eerste Wereldoorlog richt hij samen met Lode BaekelmansAry Delen, Klaas van Oyen en Emiel Wildiers  het weekblad Het Tooneel op om de werkloze zetters van De Nieuwe Gazet te behoeden van deportatie naar Duitsland. In zijn kolommen krijgt de recensent Monteyne de gelegenheid om toneelanalyses van groter formaat te publiceren.

  • Heel wat van deze kronieken verschenen onder pseudoniemen, zoals bvb. de pseudo Hollandse dame Adriana de Lerys van wie – ten einde de lezer van haar werkelijk bestaan te overtuigen – Jos. Janssens een ‘portret’ tekende…

1923: Zijn laatste roman Het Schoone Avontuur rolt van de persen. Nadien verschijnen enkel nog talrijke toneelhistorische en toneelkritische werken.

JOURNALIST MET EEN PASSIE VOOR HET TONEEL

1922-1932: Zijn uitzonderlijke kennis van de  toneelliteratuur maakt dat hij vanaf 1922 tot 1932, aangeduid wordt als secretaris-verslaggever van de Belgische Commissie van het Landjuweel.

1923-1940: Hoofdredacteur van het weekblad Het Tooneel.  

  • De meest verdienstelijke toneelkronieken werden in boekvorm gebundeld: Kritische Bijdragen over Toneel (1926) en Kaf en Koren (1929), bieden een overzichtelijk panorama van de belangrijkste toneelevenementen in het eerste decennium na de Eerste Wereldoorlog.  Voorzichtig, zeer objectief, eerlijk, genuanceerd maar met persoonlijk waardeoordeel bevatten ze ook nu nog interessant materiaal.

Monteyne – als steeds – is tevens medewerker aan talrijke bladen van diverse strekkingen zoals Het Vlaamsche Land (1919-1926), Nieuw Vlaanderen (1934-1944), Vooruit, De Schelde (1919-1936)).

1935: Lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.

1938-1952: Leraar toneelgeschiedenis aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium te Antwerpen.

Monteyne blijft toneelrecensies schrijven als redacteur van De Vlaamse Gids (1934-1940), De Nieuwe Gazet (1933-1937) en De Dag (1937-1942)

WERELDOORLOG II (bron: NEVB)

In februari 1940 werd de Federatie van Vlaamsche Kunstenaars opgericht, in januari 1941 omgevormd tot De Vlaamsche Kunstenaarsgilde. Monteyne was van beide organisaties bestuurslid.

Vanaf 1940: Lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden.

Van september 1942 tot juli 1943 was hij directeur van de Antwerpse Koninklijke Nederlandse Schouwburg, waarvoor hij na de oorlog door de repressie even werd lastiggevallen.

NAOORLOGS WERK

1949: Verschijnt het boek Medaljons: een reeks silhouetten van Vlaamse toneelspelers en toneelspeelsters. Deze bonte galerij is, dank zij haar overvloedige anekdotiek, een boeiend boekje geworden.

1949: Als sluitstuk van zijn lange carrière verschijnt zijn opus magnum, het monumentale standaardwerk Drama en Toneel van Oost en West door de Tijden heen.

12 november 1959: Lode Monteyne overlijdt te Berchem. Het grafmonument voor Lode Monteyne en Germaine Loosveldt bevindt zich op Perk R rij 2 van het Schoonselhof.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

  • Na het chronologisch overzicht volgt een overzicht per genre alfabetisch per titel

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
  • Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
  • Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar Titel Fotogalerij Uitgeverij 1ste druk
1912 Geerten Basse (roman)  Antwerpen: Vlaamsche Boekhandel – Lodewijk Opdebeek. -109p.

Afmetingen: 16.5 x 12.50 (ingenaaid)
1912 Drie schetsen uit het leveken van Monneken Peeters. (verhalen)

Bevat: Voetbalwedstrijd / door J. Feith; -Drie schetsen uit het leven van Monneken Peeters / door Lode Monteyne; -Kerstmis / door Roeland.
Gent: Uitgeversmaatschappij Kunst- en Handelsdrukkerij ‘Plantijn’ naamlooze vennootschap Korte Koestraat3 ; pp.21-51.

Reeks: Flandria’s novellen bibliotheek. N° 145- 146.
Afmetingen: 18.50 x 12.25 (geniet)
1914 Lode Baekelmans. Een inleiding tot zijn Werk. (essay) Antwerpen: “Plantin” E. Secelle Offerandestraat 8. -88p.
1914 De tweede lente van Meneer Quistwater (roman)

1930: 2de uitgave bij uitgeverij Wilde Roos te Brussel.

Antwerpen: Nederlandsche Boekhandel St. Jacobsmarkt, 50 / “Plantin” E. Secelle Offerandestraat 8. . -227p.

Afmetingen: 22.50 x 14.50 (ingenaaid)
Druk “Plantin” Eduard Secelle Offerandestraat 8.
1917 Charles de Coster de mensch en kunstenaar. (monografie)

Voorrede Georges Eekhoud.
Uitgegeven 50 jaar na het verschijnen van Tijl Uilenspiegel.
Foto Charles de Coster op frontispice. Illustraties. Bibliografische aantekeningen.

Antwerpen: Gust Janssens.-232p.

Afmetingen: 19 x 14

1918 Maurits Sabbe en zijn werk (essay)

Met een portret van den auteur en teekeningen van Alfred van Neste.


Potterierei te Brugge, met het huis der Sabbe’s (het derde van rechts).

Antwerpen: Flandria.
1918 Philotas. Een treurspel. [vertaling] (theatertekst)

Oorspronkelijke auteur: Gotthold Ephraim LESSING.
Oorspronkelijke titel: Philotas (1759)
Antwerpen: Gust Janssens. -32p.

Reeks: Gust Janssens’ tooneeluitgaven. – Antwerpen; vol. 14
1920 Bretoensch nationalisme en Bretoensche literatuur (essay)

Overdruk uit de Tijdspiegel van 1 november 1920 en van 15 november 1920.

Sl; s.n. : -32p.

Afmetingen: 25 x 16.50 (2 losse katernen van telkens 16 p in een papieren uitgeversbandje)
1920 Aan wal (roman) Antwerpen: Gust Janssens, Uitgever. -155p.

Afmetingen: 23.75 x 15.50
1923 Het schoone avontuur (roman) Antwerpen: Uitgeverij “Mercurius” (Roodestraat 44) . -223p.

Afmetingen: 19.25 x 13 (gebonden – kartonnen kaft)
Drukkerij D. De Vos – van Kleef Roodestraat 44, Antwerpen.
1926 Kritische bijdragen over toneel, met een inleidend woord van Dr Maurits Sabbe (toneelkritiek) Antwerpen: Ruqouy, Delagarde & Van Uffelen. – 258+(2) p.
1926 Geschiedenisjes. Drie vertellingen uit het leven van Meneer Josse Delicaet. (verhalen) Antwerpen: Ruquoy, Delagarde en Van Uffelen, (Brederodestraat 191 ) -95p.

Afmetingen: 20.25 x 13.75 (ingenaaid)
Colofon: van dit werk werden gedrukt tien exemplaren op couché papier genummerd van 1 tot 10.
1927 Het Vlaamsch Tooneel inzonderheid in de XIXe eeuw, geschreven in opdracht van den koninklijken tooneelkring De Morgenstar van Brussel. (toneelgeschiedenis)

Auteurs: Maurits Sabbe, Lode Monteyne en Hendrik Coopman Thz.
Voorwoord: Maurits Sabbe.
Het Vlaamsch Tooneel voor de XIX Eeuw door Maurits Sabbe (pp 9-46); Geschiedenis der Vlaamsche Tooneelletterkunde van 1800 tot heden door Lode Monteyne (pp 50-397); Ontstaan en groei van een nationaal tooneel door Hendrik Coopman Thz. (pp 401-650)

Brussel: J. Colassin & Co, Drukkers.  -650p. + index

Afmetingen:  29 x 22 (ingenaaid –  zachte kaft met flappen)
Bevat achttien pentekeningen (portretten) van grote toneelschrijvers en vier los ingestoken prenten van de grote Vlaamse schouwburgen: De Minard te Gent; De Koninklijke Vlaamsche Schouwburgen te Gent, Antwerpen en Brussel.

1928 Koorn en kaf: Vlaamsche tooneelkroniek. (toneelkritiek)

Met een inleiding van Jef Mennekens
Bandteekening van M. Deroly
Monteyne 1 Antwerpen: Het Tooneel. -188p.

Afmetingen: 21 x 13.75 (ingenaaid)
Drukkerij: Delplace, Koch & Co, Antwerpen
1928 Keurleze uit verzen van Nederlandsche dichters.

Onder pseudoniem LECTOR
Rotterdam: Van Waesberge. 2vol.
1929 De toneelcrisis in Vlaanderen (toneelgeschiedenis) Brussel: De wilde roos. -36p.

Reeks: De Wilde Roos, 8e jaargang, Februari 1929, nr 2
1930 Spiegel van het Modern Tooneel in Vlaanderen. Een critische beschouwing. (toneelkritiek) Antwerpen: Jos Janssens. -126p.
1930 De tooneelschrijver Jules Romains van “unanimist” tot “individualist” (toneelgeschiedenis) Antwerpen: Ruquoy. -23p.

Overdruk uit: De Vlaamsche Gids. – 3(1930)
1932 Scheltjens album. (hulde album)

Hulde album ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag.
Bevat bijdragen (interviews en essays) over zijn leven en werk. Tevens worden de toespraken die voor deze gelegenheid zijn gehouden gebundeld.
Bevat:
Algemene bijdragen (pp.7-42); Bijdragen ter huldiging van Lode Scheltjens (pp. 43-135).
Monteyne 3 Antwerpen: Drukkerij Delplace & Koch (49, Lange Koepoortstraat) . -135p.

Afmetingen: 21 x 13.20 (ingenaaid)
Colofon: Het op de omslag gereproduceerde portret van LODE SCHELTJENS is gemaakt naar het beeldhouwwerk van KAREL SCHUERMANS.
1934 De “Sabbe’s” (Maurits Sabbe-hulde )

Uitgegeven in opdracht van het Maurits Sabbe-Comité

  1. Julius Sabbe pp 13-114
  2. Herman Sabbe pp 115-130
  3. Maurits Sabbe pp 131-326

Met portret-frontispice van Walter Vaes en 33 foto-illustraties.

Antwerpen: Maurits Sabbe-Comité.  -XII + 353 + [III]p

.

Afmetingen: 25 x 16.50 (ingenaaid)
Colofon: Van deze uitgave werden gedrukt te Antwerpen op de persen van V. Resseler, drukker-uitgever: vijf exemplaren op oud-Hollandsch geschept handpapier “Van Gelder” (genummerd van 1 tot 5 en ondertekend door den schrijver), vijf-en-dertig exemplaren op zwaar simili Japansch papier (genummerd van 6 tot 40 en ondertekend door den schrijver en zevenhonderd zestig ex. op Engelsch “Featherweight” (genumm. Van 41 tot 800)

DIT IS NUMMER …

1934 Dr. J.O. de Gruyter als acteur. Antwerpen:  De Sikkel. -87p.

Overdruk uit: Doctor Jan Oskar de Gruyter 1888-1929. – 1934. – p. 272-283
1934 Frans Demers’ koloniaal tooneel. (essay) Antwerpen: De Sikkel. -10p.

Overdruk uit: Kongo-overzee. – (October 1934). – p. 55-64.
1935 Catharina Beersmans. (essay) Antwerpen: Lectura. -21p.

Overdruk uit: Vlaamsche gids. – (Februari 1935). -p. 193-213
1936 Een eeuw Vlaamsch tooneelleven (1830-1930) (toneelgeschiedenis) Antwerpen: Janssens.-72p.
1937 De honderdjarige Gids en Vlaanderen (essay) Ledeberg-Gent: Drukkerij Erasmus. -35p.

Overdruk uit: Verslagen en Mededelingen, Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. (1937) p. 101-131.
1937 Wendingen in de moderne toneelkunst – Eerste deel 1870-1918 – Van den Hertog van Meiningen tot Piscator-den-Rebel. (toneelgeschiedenis)

Rijk geïllustreerd met zwart-wit foto’s

Brussel: Uitgaven van het N.I.R. -47p.

Afmetingen: 21,50 x 13,80 (cahier, geniet)
Reeks: Programmabrochures van het N. I. R . Nederlandsche reeks vol; 21
1937 Wendingen in de moderne toneelkunst – Tweede  deel 1918-1930 – Van den Hertog van Meiningen tot Piscator-den-Rebel. (toneelgeschiedenis)

Rijk geïllustreerd met zwart-wit foto’s

Brussel: Uitgaven van het N.I.R. -48p.

Afmetingen: 21,50 x 13,80 (cahier, geniet)
Reeks: Programmabrochures van het N. I. R . Nederlandsche reeks vol; 22

1937 Over den huidigen toestand van ons Vlaamsch toneelwezen. Lezing gehouden op het Congres van het Willemsfonds te Rupelmonde op 1 Augustus 1937 (toneelkritiek) Antwerpen: Van Uffelen & Delagarde. -16p.
1937 Het toneel te Antwerpen (toneelkritiek)
1938 Stroomingen, gestalten en spelen in het na-oorlogsche Vlaamsch tooneelleven (toneelgeschiedenis) Ledeberg/Gent: N.V. Drukkerij Erasmus. Drukker der Koninklijke Vlaamsche Academie. -43 p.

Afmetingen: 21.20 x 13.70 (geniet– zachte kaft)
Overdruk uit: Verslagen en Mededelingen, Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. (1938) pp.21-59.
1938 Pleidooi voor de alzijdige en harmonische ontwikkeling van den toneelspeler (toneelkritiek) Ledeberg/Gent: N.V. Drukkerij Erasmus. Drukker der Koninklijke Vlaamsche Academie. -15p.

Afmetingen: 21.20 x 13.70 (geniet– zachte kaft)
Overdruk uit: Verslagen en Mededelingen, Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. (november 1938)
1939 Facetten. Ter nagedachtenis van Maurits Sabbe 1873 – 1938. (essay)

Met een inleiding door L. Monteyne en A. Hegmans
Verlucht met vele documentaire zwart-wit foto’s.

Gent: Boekhandel Rombaut-Fecheyr  -243p. zw/w ills.

Afmetingen: 24.50 x 18.50 (ingenaaid – zachte kaft)
Reeks: Uitgave van het Willems-Fonds nr.175.
Drukker: Van de persen van Drukkerij L. Vanmelle nv, Gent.

1941 Over Shakespeare, zijn tijd, zijn leven en zijn werk (essay) Turnhout: J.Van Mierlo-Proost. -48p.
1941 De Koninklijke Nederlandsche Schouwburg van Antwerpen.(toneelgeschiedenis)

Met 16 zw/w platen van regisseurs, acteurs en actrices en scènes uit diverse opvoeringen.
Monteyne 2 Antwerpen: Dienst voor Propaganda en Toerisme. -63 p.

Afmetingen: 17.30 x 11 (gebonden – harde kaft)
Drukkerij “Brabo“ – H. Breugelmans Aalmoezenierstraat 61, Antwerpen
P.C. 1760.
1942 De groote Gentsche tooneelprijskamp van 1841-42. Ledeberg/Gent: N.V. Drukkerij Erasmus. Drukker der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Reeks: Verslagen en Mededelingen, Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. 1942; pp. 669-694.
1942 Uit het Vlaamsch tooneelleven te Antwerpen ( XIXe en begin XXe eeuw) (toneelgeschiedenis) Turnhout: J.Van Mierlo-Proost. -52p.
1943 Dr. J.O. de Gruyter als bestuurder van den Koninklijke Nederlandschen Schouwburg te Antwerpen. (toneelgeschiedenis) Antwerpen:De Sikkel. -87p.

Overdruk uit: Doctor Jan Oskar de Gruyter 1888-1929. – 1934. – p. 156-242.
1949 Medaljons: silhoeëtten van Vlaamse toneelspelers en toneelspeelsters van Victor Driessens tot Louis Bertijn (toneelgeschiedenis) Antwerpen: Koninklijke Nederlandse Schouwburg. -50p.
1949 Drama en toneel door de eeuwen heen. (toneelgeschiedenis)

Op titelpagina: Drama en toneel van Oost en West door de tijden heen.
Geïllustreerd met 16 foto’s op volledige pagina.
Monteyne 4a met rug.
Monteyne 4 Antwerpen-Brussel-Gent-Leuven: Uitgversmij N.V. Standaard-Boekhandel, -517p.

Afmetingen: 26.40 x 18 (gebonden – harde linnen kaft met goudopdruk).

Overzicht per genre alfabetisch per titel

Romans & verhalen

  • Aan wal (roman) 1920
  • Drie schetsen uit het leveken van Monneken Peeters. (verhalen) 1912
  • Geerten Basse (roman) 1912
  • Geschiedenisjes. (verhalen) 1926
  • Het schoone avontuur (roman) 1923
  • De tweede lente van Meneer Quistwater (roman) 1914

Essays

  • Bretoensch nationalisme en Bretoensche literatuur (essay)1920 
  • Charles de Coster de mensch en kunstenaar. (essay) 1917
  • Lode Baekelmans. Een inleiding tot zijn Werk. (essay) 1914
  • Facetten. Ter nagedachtenis van Maurits Sabbe 1873 – 1938. (essay) 1939
  • Maurits Sabbe en zijn werk (essay) 1918
  • De Sabbe’s ; Maurits Sabbe-hulde (essay) 1934

Toneelkritiek en toneelgeschiedenis

  • Drama en toneel van Oost en West door de eeuwen heen. (toneelgeschiedenis) 1949
  • Een eeuw Vlaamsch tooneelleven (1830-1930) 1936
  • Het Vlaamsch Tooneel inzonderheid in de XIXe eeuw, geschreven in opdracht van den koninklijken tooneelkring De Morgenstar Van Brussel. 1927
  • De tooneelschrijver Jules Romains van “unanimist” tot “individualist” 1930
  • Koorn en kaf: Vlaamsche tooneelkroniek. (toneelkritiek) 1928
  • Kritische bijdragen over toneel. (toneelkritiek) 1926
  • Medaljons: silhoeëtten van Vlaamse toneelspelers en toneelspeelsters van Victor Driessens tot Louis Bertijn (toneelgeschiedenis) 1949
  • Spiegel van het Modern Tooneel in Vlaanderen. Een critische beschouwing. (toneelkritiek) 1930
  • De toneelcrisis in Vlaanderen (toneelgeschiedenis) 1929
  • Uit het Vlaamsch tooneelleven te Antwerpen ( XIXe en begin XXe eeuw) (toneelgeschiedenis) 1942