Maakt deel uit van:Labris (1962-1973)Poëzie in Vlaanderen 1955-1965 Experimentelen

Max Kazan

Balen-Neet, 23 maart 1939

Schreef ook onder zijn eigen naam Jef BIERKENS

Dichter, jazz- en Kerouac kenner

Het oeuvre van jazz- en Kerouac-kenner Bierkens/Kazan is quasi onvindbaar.

Een belangrijk deel ligt verspreid in de tijdschriften waarvan hij de drijvende kracht was: Labris (1962-1973), Ko-Ko (1975-1979, genoemd naar een compositie van Charlie Parker), Tempus Fugit (1984-2000, de titel van een compositie van boppianist Bud Powell) en Sjeppelroot Thir(s)ty-One (2001-2005).

Enkele pseudoniemen: barbarossa, joseph la barba, yusef plagiarafat, Mieke de maeght

 

BIOGRAFIE

23 maart 1939: Geboren te Balen-Neet als Jef Bierkens.

Medewerker aan verschillende tijdschriften zoals Nul, en Kontrast

1960: Publiceert in eigen beheer zijn eerste dichtbundel Hondsjeugd NV, waaruit dit gedicht

1962: Medestichter van het tijdschrift Labris, literaris tijdschrift der 60-ers. (1962-1973).

• Stichtende redactieleden waren:  Jef Bierkens (pseudoniem: Max Kazan), Edmond Devoghelaere, Hugo Neefs, Ivo Vroom, Leon Van Essche, Marcel van Maele en Wilfried Wynants.
• Het blad van de zestigers moest een reactie zijn op de stromingen van de ‘Vijftigers’ en de ‘Vijfenvijftigers’. Het doel van de redactie was hiertegen te reageren en zich te richten op de autonomie van het gedicht. Labris noemde zichzelf hermetisch en wilde niet opstappen met de geëngageerde literatuur die toen aan de orde was.
• De benaming Labris verwijst naar de tweezijdige bijl uit de Griekse mythologie, symbool voor het samenbrengen van uitersten. (De labris werd op Kreta als heilig object vereerd en de doolhof van het paleis van Knossos – labyrint-  zou daar etymologisch verwant aan zijn. ‘De wereld als labyrint’ was dan ook het credo van het tijdschrift.
• Na enkele jaren werden de contacten verder uitgebreid, ook internationaal (b.v. met Jack Kerouac), wat resulteerde in medewerking van kunstenaars als Jan Dries, Marcel Broothaers, Walter Goossens en Bruno Dijckmans. De Belgische jazz en de Beat Generation kwamen vaak in de aandacht.
• Het uitgebreide archief van de Stichting Labris werd verworven door het Letterenhuis.
• Meer over de geschiedenis van het tijdschrift: Dirk De Geest, Labris. Sant in buitenland, in: Zuurvrij, Berichten uit het Letterenhuis, nr 35, december 2018 pp 85-91. En ook in ‘Vaarwel, wat lelijk is’, bijzondere stukken uit de collectie van het Poëziecentrum door Stefaan Goossens 2005 pp 84-85

Bierkens had een grote belangstelling voor Beat en post-Beat schrijvers. Hij stond schriftelijk in contact met een groot aantal van hen en publiceerde hun werk – doorgaans in het Engels- niet alleen in Labris, maar ook in de tijdschriften die uit Labris voortvloeiden en die hij tot in de 21ste eeuw in eigen beheer zou uitgeven: het naar de compositie van Charlie Parker genoemde Ko-Ko, een viermaandelijks suprakul-tut-reel tijdschrift dat verscheen tussen 1975 en 1979;  Tempus fugit (de titel van een compositie van boppianist Bud Powell) dat werd uitgegeven tussen 1984 en 2000; en tenslotte Sjeppelroot Thir(s)ty One, dat verscheen tussen 2001 en 2005.

1965: Publicatie van de eerste Nederlandstalige studie in boekvorm over het vrijwel volledige werk van Jack Kerouac, Jack Kerouac, Goudgeneratief gebopbaar & mistigmistieke madman der droeve verdwazing.

Het boek is om een aantal redenen opmerkelijk

• De monografie is uitzonderlijk volledig en gedetailleerd en is experimenteel geschreven in dialoogvorm en deels in de associatieve stijl van Kerouac zelf.
• Inhoud: Bierkens toont vooral waardering voor de meer hermetische werken van Kerouac zoals Dr. Sax (1959)
• Bierkens liep met dit boek vooruit op de gevestigde critici die slecht jaren later het werk van Kerouac een cultstatus zouden geven
• Bierkens gaf het boek uit in eigen beheer en met beperkte oplage, zodat het nu vrijwel onvindbaar is.
• Kerouac – die een exemplaar van Bierkens ontvangen had – liet per brief weten dat hij zich zou inzetten voor een Engelse vertaling, maar daarvan is helaas niets terechtgekomen.

1975: Oprichter van het tijdschrift Ko-Ko (1975-1979) een “viermaandelijks suprakul-tutu-reel tijdschrift” , genoemd naar de compositie van Charlie Parker genoemde Ko-Ko.

• Het tijdschrift bleef nagenoeg onopgemerkt, en zal de eenzame experimentele weg verder zetten met als belangrijkste medewerkers enkele getrouwen uit de jaren 60.
• In het tijdschrift neemt hij afstand van zowat de hele Vlaamse poëzie: van “Son Eminence Grise Paul de Vree”, die gebalsemd en bijgezet is, van “Pernath zaliger, die in de Pink Poets en andere L.M. Van Den Brande’s porfier-povere adepten als spruitjes gevonden heeft”, van het “fopspeengekletter van ivo michiels, marc insingel & appendicitici”, van romantiek en realisme, van “het glibberig gewicht dat de Neo-Experimentelen […] in de fruitsla leggen”, en –het spreekt nogal vanzelf – van “al die universitaire slippendragers à la Brems, Bousset, Brutin en BRT-3-programmators (…)” (Ko-Ko, nr 3, 1976)
  • Geciteerd in Hugo Brems en Dirk De Geest: Opener dan dicht is toe. Poëzie in Vlaanderen 1965-1990 (Leuven 1991, Acco) p. 55.

1984: In de reeks Ko-Ko editions publiceert Bierkens de bloemlezing ‘Buiten beens’, waarin de oudgedienden aan bod kwamen.

Tot een reveil komt het echter niet, maar ‘Buiten beens’ is wel de aanleiding om Labris een tweede opvolger te bezorgen: het tijdschrift Tempus fugit.

De ’tragiek’, schrijven Hugo Brems en Dirk De Geest in boven geciteerd boek, “van deze gedreven dichters ligt erin dat zij steevast (en misschien ook doelbewust) de aansluiting hebben gemist – door ze af te wijzen én erdoor genegeerd te worden – met de jongere generatie die zich op het modernisme gingen beroepen, met name de dichters rond het tijdschrift Impuls (Wilfried Adams, Michel Bartosik, Dirk Christiaens, Roger M.J. de Neef), en in de periode na 1985 met de jonge, zogenaamde ‘postmoderne dichters rond Yang (Hertmans, Van Bastelaere,…)”

1984: Oprichter van het tijdschrift Tempus Fugit : Literair & jazzistiek tijdschrift (1984-2000) naar een compositie van boppianist Bud Powell.

• Jef Bierkens (hoofdredactie)
• Redactie-adres: Kapelhof 31, B-3550 Zolder
• Uitgever: Jef Bierkens, Kapelhof 31, B-3550 Zolder

2001: Oprichter van het tijdschrift Sjeppelroot Thir(s)ty One (2001-2005).

• In Sjeppelroot thir(s)ty-one, “jazzistiek-literair-plasties werkschrift”, bracht Jef Bierkens bijzonder waardevolle discografieën en erudiete aantekeningen.
• In de jongste afleveringen kwamen onder andere Bill Evans, Dave Brubeck, Jack Millman, Gerry Mulligan, Don Menza, Zoot Sims, Stan Getz, de Herman-bands uit de periode 1945-1947, en Steve Lacy aan bod.
• Op 22 juli overleed “de laatste illustere musicus”, Illinois Jacquet (° 31 oktober 1922); hij werd herdacht met een artikel, annex selectieve discografie. Uiteraard bespreekt Kazan ook de meest recente publicaties m.b.t. Jack Kerouac.

2012: Publiceert onder zijn eigen naam J. G. BIERKENS de poëziebundel Quiet Now Denny Zeitlinswiete.

2015/2016: Publiceert on pseudoniem Max de Maalder nog een paar dichtbundels – Reflections in Z. (2015), In memoriam Hugo Neefs (25/03/1937-01/12/2014) en NIET 8 MAAR 88  X KLEIN (2016) – op zeer kleine oplage en enkel bestemd voor vrienden en intimi uit de vroegere Labris-kringen.

MEER OVER MAX KAZAN

• Geert Buelens, Van Ostaijen tot heden, Nijmegen, Vantilt, 2001),
• Jaap van der Bent, ”Kerouac en zo”. Vlaanderen, de Beat Generation en het tijdschrift Labris’, in: Kevin Absillis & Katrien Jacobs (red.), Van Hugo Claus tot hoelahoep. Vlaanderen in beweging 1950-1960, Antwerpen-Apeldoorn, Garant, 2006
• Matthijs de Ridder, Hoe jazz & literatuur elkaar vonden. Rebelse ritmes, Antwerpen, De Bezige Bij, 2012.

SMAAKMAKER

Gisteren plukte ik

mulliganwoorden tussen je

westkustlippen

weemoedige klanken

achter in bluesy bedding je keel

betastte mijn misvormde hand

de holte waaraan woekerende

nachten kleven

***

nog eens tere Tanja wil ik

in je orkestzetel slapen

spiedend spinrag je schoot

sprokkelend listige glijden

je lavatong

(uit: Blues onderzee. S.l. 1960, S.n.)

 

Monk’s mood

Oo histerische vulcanusvader Monk

sleutel van pijn

drijf opnieuw je hangtuindroefheid

over deze drassige dagen

ontheemd

wanneer de herfst

porfieren bladeren

in je Angstkamerogen sneeuwt

in narkotis dal de maan

Ik naakt jou indiaanse

verzen fluister

(uit: Navelverbonden. Sint-Niklaas 1961, Paradox Press)

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• Bibliografie van Jef Bierkens / Max Kazan
• Swingcerely yours: Max Kazan alive and kicking – Le blog de CDR …
• Van Hugo Claus tot hoelahoep: Vlaanderen in beweging 1950-1960 –

Referenties

• Hugo Brems en Dirk De Geest, Opener dan dicht is toe. Poëzie in Vlaanderen 1965-1990 (Leuven 1991, Acco) 267p.

BIBLIOGRAFIE

De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
• POËZIECENTRUM vzw- Gent
• Met dank aan de heer Wilfried Wynants – zelf beeldend kunstenaar en in de jaren ’60-’70 medewerker aan het experimenteel tijdschrift Labris en behoeder van de nagedachtenis van het tijdschrift en het werk van zijn collega-Labristen.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1960	Hondsjeugd N.V. (poëzie) Deeltitels:  Hondsjeugd nv; Het weekdier ik		Eigen beheer. -48p. Afmetingen: 21.40 x 18.30 (gelijmd)
1960	Blues onderzee . (poëzie) Deeltitels: Een kwestie van klierpijn; Zweethonger; Tederheidsdrijven.		S.l.: BSN s.a. –[26]p. Afmetingen:21.20 x 13.50 (geniet)
1961	Navelverbonden. (poëzie) Deeltitels: Azteek gehurkt; Navelverbonden; Dorstige dagschreeuw. Bandontwerp en lay out: frans neels Typografische verzorging: johan claus.		Sint-Niklaas: Paradox Press. –[32]p. Afmetingen:20.90 x 13 (ingenaaid) Colofon: NAVELVERBONDEN van max kazan werd uitgegeven door PARADOX-PRESS, postbus 22 SINT-NIKLAAS op 200 exemplaren, uitgave nummer 9.
1962	Ademgespleten. (poëzie) Auteurs: Max Kazan &  Marcel van Maele.		Antwerpen: De Tafelronde. -13p. Reeks: Otosilbenreeks nr 9 Afmetingen: 22 x 15 (geniet)
1963	Bliksem, tandradbanen, blizzards. (poëzie) Omslag en illustraties van Frans Vanderwildt		Lier: Labirint –[26]p. Reeks: Labirintuitgaven nr 3 Afmetingen:20.80 x 21 (geniet) Colofon: deze bundel is een LABIRINT-uitgave onder supervizie van LABRIS, literaris tijdschrift der 60-ers. Dit is nummer 3
1964	Aiserkul. (proza)		Lier: Labirint. -31p. Afmetingen: 27.50 x 21.50 (gelijmd) Reeks: Labirintuitgaven nr 5 onder supervizie van Labris Literaris tijdschrift der 60ers.
1965	Jack Kerouac, Goudgeneratief gebopbaar & mistigmistieke madman der droeve verdwazing. (studie) Lay-out: Leon Van Essche. Copyright by j.g. bierkens, Statiestraat nr 19, Balen-Neet.		Eigen beheer. Afmetingen: 27.20 x 21.50 (ingenaaid) Colofon: Dit is een Labirint-uitgave onder supervizie van Labris Literaris tijdschrift der 60ers. Dit is nr 7
1966	Bongobloesembloed. (verhalen) (samen STASSAERT LULU = Lucienne Stassaert) Inleiding geschreven door Hugo Neefs; Ontwerp screenafdrukken en illustraties: Wybrand Ganzevoort		Brugge: J. Sonneville pvba. -38p. Afmetingen: 27 x 21 (ingenaaid) Colofon: Bongobloesembloed ontstond in 1965 en 1966 de inleiding werd geschreven door hugo neefs de screenafdrukken van omslag en illustraties werden ontworpen door wybrand ganzevoort en gedrukt in het zeefatelier van Frans vanderwildt werd in offset gedrukt op 400 exemplaren genummerd van 1 tot 400 de uitgave werd verzorgd door uitgeverij j. sonneville pvba.
1967	Naima. (proza)		Heist op den Berg: Labris. -57p. Reeks: Labirint uitgaven. Afmetingen:27.50 x 21.50 (ingenaaid)
1968	Spiegelhoest. (poëzie) Kaftontwerp: Leon van Essche		Heist op den Berg: Labris. -137p. Reeks: Labirint uitgaven vol.17 Afmetingen: 27.30 x 21.20 (ingenaaid) Deze bundel werd samengesteld uit gedichten die J.B. tussen 1961-68 in de tijdschriften Stuip, Nul, Kontrast, De Tafelronde en last but not least in Labris  publiceerde.Deze bundel is nr 17 in de Labirintreeks uitgegeven door het tijdschrift Labris.
1971	Munch’s kabinet. (poëzie) Onder eigen naam JOZEF BIERKENS. Deeltitels: partituur voor eekhoorn’s, etc part one; partituur voor eekhoorn’s, etc part two; partituur voor eekhoorn’s, etc part three; Spruw, een nieuwspraak vooralsnog niet Impressions de voyage; in opspraak; bladerend in japanse prenten; munchs kabinet.		Brugge Sonneville. -110p. Reeks: Labirint uitgaven – Lier vol. 21 Afmetingen: 20.50 x 13.30 (paperback) Colofon: Deze bundel is nummer 21 van de Labirintreeks van het tijdschrift Labris. De tekening op het omslag werd ontworpen door Leon Van Essche De lay-out van omslag en boek is van Jo Ghijselinck, Brugge Gedrukt door Sonneville en gebonden door Walleyn, beiden te Brugge.
1980	Het monksiendrome. (poëzie) Onder eigen naam JOZEF BIERKENS		Zolder: Jef Bierkens. –niet gepagineerd -[186]p. Reeks: Ko-ko-editions ; vol nr. 1 Afmetingen: 29.50 x 21 (A-4 papier)
1984	Buitenbeens. Een bijzondere bloem(lezing) Samengesteld en ingeleid door Jef Bierkens.		Zolder : Jef Bierkens. -149p. Reeks: Ko-Ko-editions ; vol nr. 2 Afmetingen: 29.50 x 21 (A-4 papier)
z.d.	Toshiko. (poëzie) Voorkaft: Collage Kazan bij tekening Serge Largot Achterkaft: Kazan		Zolder: Jef Bierkens. -171p. Afmetingen: 29.50 x 21 (A-4 papier) achterkaft
2010	Meli Melo (poëzie – teksten)		Eigen beheer: Ko-Ko Editions. -97p.© G. Bierkens, Residentie Alcazar, Stationsstraat 22/1, B 2490 Balen Afmetingen: 29.50 x 21 (A-4 papier) Colofon: deze teksten die nooit eerder werden gebundeld of opgenomen in één van mijn verzamelbundels verschenen onder diverse pseudoniemen in de tijdschriften Labris, KoKo, Tempus Fugit, R-pr-R-HNT, en sjeppelrood. Ik heb de keuze beperkt en alleen die teksten geselecteerd die mij persoonlijk nu nog konden boeien al weet ik goed hoe relatief alles is na 50 jaar ‘schrijverschap’ (quoque !) Ik draag deze bundel op aan (volgens leeftijd): Adriaan De Roover, Ruth Zwart, Ben Klein, Lucienne Stassaert, Hugo Neefs, Pierre Anthonissen, Wilfried Wijnants, Mark Van den Hoof.
2012	Quiet Now Denny Zeitlinswiete. (poëzie) Onder de naam J. G. BIERKENS. De opmaak en de illustraties werden geredigeerd door Hugo Neefs Die vroeg op zijn beurt Wilfried Wijnants om de teksten met tekeningen te verluchten. De fotoos, de biografische schets en de discografie van [de Amerikaanse jazzman en psychiater] Denny Zeitlin (°1938) werden van het internet geplukt.		Eigen beheer: J. G. Bierkens, Stationsstraat 22/1, B 2490 Balen. -59p. Reeks: Ko-Ko editions. Afmetingen: 29.50 x 21 (A-4 papier)
2015	Reflections in Z. (poëzie) In memoriam Hugo Neefs (25/03/1937-01/12/2014) Onder de pseudoniem MAX DE MAALDER.		Eigen beheer: J. G. Bierkens,  Stationsstraat 22/1, B 2490 Balen. -25p. Reeks: Ko-Ko editions 2015 Afmetingen: 21 x 15 (ingelijmd) Zeer beperkte oplage
2016	NIET 8 MAAR 88  X KLEIN (poëzie) Onder de pseudoniem MAX DE MAALDER.		Eigen beheer: J. G. Bierkens,  Stationsstraat 22/1, B 2490 Balen. -25p. Reeks: Ko-Ko editions 2016 Afmetingen: 21 x 15 (ingelijmd) Zeer beperkte oplage Colofon:

VERTALING

• Huis der bloedschande. Oorspronkelijke auteur: Anaïs Nin. Oorspronkelijke titel: House of incest. Ism Edmond Devoghelaere
• Vertaalde ook werk van Jack Kerouac, Bukovski, Burroughs, Seymour Krim, Ted Joans, Jasudowicz, en anderen

ARTIKELS IN HET TIJDSCHRIFT LABRIS

Tijdens onze opzoekingen op het web vonden we op de website van de Labrisstichting deze lijst van publicaties. We geven ze u graag mee. Bibliografie van Jef Bierkens / Max Kazan

• anakronistise notisie, Labris, 1ste jaargang, nr.1, blz. 47
• blues for 3 girls, Labris, 1ste jaargang, nr.3, blzn.16-26
• BOK (notisie 12), Labris, 2de jaargang, nr.1, blzn. 80-81
• bok 2 & 3 (notisie 17), Labris, 2de jaargang, nr.2, blzn. 81-82
• bomopes (notisie 18), Labris, 2de jaargang, nr.2, blzn. 82-83
• (met Mon Devoghelaere) comblain-la-tour 63, Labris, 2de jaargang, nr.1, blzn. 53-59
• de grote hik (notisie 9), Labris, 1ste jaargang, nr.3, blz. 66
• de kleine vlucht, Labris, 1ste jaargang, nr.4, blzn. 26-28
• fakkeltocht door woordland en co (notisie 8), Labris, 1ste jaargang, nr.3, blzn. 63-66
• het vingerhaardvuurhoedduel, Labris, 2de jaargang, nr.2, blzn. 4-12
• i like it black (notisie 5), Labris, 2de jaargang, nr.1, blzn. 72-73
• in memoriam stella blanchart (notisie 7), Labris, 2de jaargang, nr.1, blzn. 74-75
• kleurrijden als rehabilitasie, Labris, 1ste jaargang, nr.4, blzn. 20-21
• korus voor de goden, Labris, 1ste jaargang, nr.1, blzn. 44-46
• lichtkeverlicht (notisie 3), Labris, 1ste jaargang, nr.2, blzn. 51-53
• maanstil worden, Labris, 1ste jaargang, nr.1, blzn. 9-16
• max kazan tâtonne dans l’obscurité en tâtant le pouls de marcel bogaerts, Labris, 2de jaargang, nr.2, blzn. 14-18
• monk, Labris, 1ste jaargang, nr.4, blzn. 31-33
• onderaards 62 (notisie 6), Labris, 1ste jaargang, nr.2, blzn. 59-60
• ontvangen (notisie 12), Labris, 1ste jaargang, nr.4, blz. 59
• opgelichte rokjes (notisie 16), Labris, 2de jaargang, nr.2, blzn. 75-80
• uit de oude portrettendoos, Labris, 1ste jaargang, nr.4, blzn. 45-48
• vademecum vrouw, Labris, 1ste jaargang, nr.2, blzn. 40-47
• vera(u)ntwoording, Labris, 1ste jaargang, nr.4, blz. 3
• vice versa – verse vissen (notisie 4), Labris, 1ste jaargang, nr.2, blzn. 54-57
• viviane (m)alone, Labris, 2de jaargang, nr.1, blz. 35
• [wintergesprek] interview met Marcel Van Maele, Labris, 1ste jaargang, nr.3, blzn. 47-52
• zoet en zwaarhoofdig (notisie 6), Labris, 2de jaargang, nr.1, blzn. 73-74
• [zonder titel] (notisie 8), Labris, 2de jaargang, nr.1, blz. 75

over Max Kazan:

• Freddy de Vree, max kazan – bliksem tandradbanen blizzards, Labris, 2de jaargang, nr.1, blzn. 60-63