Maakt deel uit van:jeugdliteratuur
Dirk Bracke
Sint-Gillis-Waas, 4 juni 1953 – Stekene, 15 juni 2021
Schrijft als eerste in Vlaanderen jeugdboeken die de werkelijkheid geen geweld aandoen.
Vaak werden zijn romans als controversieel ervaren. De behandelde onderwerpen zijn niet min: jeugdprostitutie, drugsverslaafde jongeren, aids, echtscheiding, seksueel geweld, afpersing, brutaliteit, kindsoldaten in de oorlog, vandalisme, instellingen en sociale wantoestanden. De beschrijvingen zijn onverbloemd.
Maar elk boek is wel grondig voorbereid: uitgebreid onderzoekswerk rond het thema waarover hij wil schrijven, geeft zijn werk een journalistieke toets mee en is de garantie dat hij dicht bij de werkelijkheid kan blijven.
Tegelijkertijd tracht Bracke ervoor te zorgen dat elk verhaal, hoe hard en wreed het ook is, de lezer achterlaat met een positief gevoel.
BIOGRAFIE
4 juni 1953: Geboren te Sint-Gillis-Waas. Zijn moeder was huisvrouw, zijn vader stratenmaker.
- Groeit op in De Klinge waar hij naar de lagere school gaat en een leuke jeugd met goede herinneringen aan overhoudt.
1965-1968: Volgt de lagere Humaniora in de Bisschoppelijke Normaalschool te Sint-Niklaas, daarna een drie jarige handelsopleiding.
Begint op zijn achttiende te werken, eerst op kantoor, gevolgd door een jaar verplichte militaire dienst.
Na zijn militaire dienst treedt hij in dienst bij De Post als opsteller, nadien als toezichter op de sorteerafdeling in het postsorteercentrum van Antwerpen (1998).
1987: Leest in de krant een aankondiging van een John Flanderswedstrijd. Er werd gezocht naar een boeiend verhaal, de eerste prijs bracht 564 Euro in het laatje en er stond bij dat andere evenzeer boeiende maar niet-winnende verhaaltjes ook gepubliceerd konden worden.
Bracke wint de prijs niet, maar het verhaal wordt wel gepubliceerd, met de vraag van de redactie naar meer…
1988: Zijn eerste VF is Steen (nr 1793), een verhaal over een jonge Neanderthaler-jager die zijn naam gekregen heeft omdat hij zo goed vuurstenen voorwerpen kan maken.
- Het verhaal wordt 1993 uitgewerkt tot een volwaardige jeugdroman met dezelfde titel.
- Het verhaal krijgt binnen de Vlaamse Filmpjes reeks een paar vervolgen: Een andere groep (nr 1925) waarin Steen en zijn kompanen ei zo na onderworpen worden aan een andere groep en De leider (nr 1930), de verdere lotgevallen van Steen.
Een leuke parodie op ridderverhalen is beslist De bizarre avonturen van Ridder Jan van Krottekotte (nr 1813). Ernstiger is De jeugd van Surmu (nr 1838) gesitueerd in het Assyrië van 700 v Chr.
Dan zal het tot 2010 duren vooraleer er nog een Vlaams Filmpje uit zijn pen rolt met Schoolangst (nr 3263), een interessant verhaal over kinderrechten.
EEN WENDING
1990: Leest in Knack een reportagereeks van Chris de Stoop over kinderprostitutie in Zuid-Oost Azië. Hij had van de problematiek nog nooit gehoord en dat triggerde hem om mensen op te zoeken die hem aan informatie konden helpen.
- Zijn research zal in 1994 leiden tot de publicatie van Blauw is bitter, die deze problematiek verwerkt in een jeugdboek.
1993: Debuteert met Steen, een historische roman over Neanderthalers. De romanis in feite een herwerking van diverse kortverhalen eerder gepubliceerd in de reeks Vlaamse Filmpjes.
1994: Met Blauw is bitter wordt voor het eerst de toon van zijn latere werk gezet.
1995: Tijdens zijn research voor Blauw is bitter komt hij ook in contact met mensen die in Brazilië met straatkinderen hebben gewerkt. Dat leverde hem het onderwerp voor het volgende boek Een vlieg op de muur, dat in 1995 verschijnt.
- De titel verwijst naar de attitude van politieagenten en drugstrafikanten voor wie deze kinderen niet meer zijn dan lastige vliegen op de muur die je zo kunt doodmeppen en waar niets van overblijft dan een spatje bloed aan je hand.
In een interview in Boeken (De Morgen) definieert hij zijn werk als volgt:
“ Mijn boeken waren anders. Ik schreef over outcasts en hangjongeren, en op het einde kwam het niét goed. Soms pleegde er iemand zelfmoord. En ik liet de jongeren in mijn boeken ook seks met elkaar hebben, wat helemaal ongehoord was, maar mijn lezers vonden het geweldig. Eindelijk boeken die niet betuttelend waren. Het echt vernieuwende was de stijl. Ik schreef niet omfloerst maar gewoon recht voor de raap. Ik wou eerlijk zijn en dat werd erg geapprecieerd. Jongeren herkenden zich erin. Niet dat zij zoals de personages in mijn boeken waren, maar zij wisten wel dat ik over de realiteit schreef. Zij zagen mijn personages om zich heen.”
Het groeiende succes bij zijn lezerspubliek met Blauw is bitter en Een vlieg op de muur sterkt hem in de overtuiging dat sociale onderwerpen hem beter liggen dan de historisch geïnspireerde verhalen. En toen is Het uur nul gekomen…
DOORBRAAK
1996: Met Het uur nul (jeugd – seks, aids en verliefdheid) is het raak. In een voor die tijd nogal expliciete stijl beschrijft hij een scène waarin een jongen in de meisjestoiletten probeert seks te hebben en het laatste hoofdstuk bevat een laatste verhelderend gesprek met zijn vriendin voor het seropositieve personage Ben uit het leven stapt.
- Hoewel het boek bij het jeugdige lezerspubliek zeer geapprecieerd werd, vond het Vlaams Blok raadslid van Stekene Jef Nagels het nodig te eisen dat het boek uit de openbare bibliotheek werd verwijderd.
- Veel commotie dus, maar het boek was dan ook taboedoorbrekend, nam de jeugd en haar werkelijkheid op een eerlijke wijze ernstig, een werkwijze die de auteur als schrijver op de kaart zette.
- Het boek werd in 1997 bekroond met de Prijs Stad Beringen en in 1998 met de Prijs van de Kinder- en Jeugdjury.
2001: Straks doet het geen pijn meer vertelt het verhaal van een meisje dat na de scheiding van haar ouders door haar vader misbruikt wordt. Dirk Bracke baseerde dit ontroerende verhaal op een persoonlijk getuigenis. Hijzelf zegt dat dit zijn favoriete boek is.
- Begin 2021 kondigden regisseurs Adil El Arbi en Bilall Fallah aan dat ze het boek gaan verfilmen. De opnames voor “Straks doet het geen pijn meer“, waarvan het scenario geschreven wordt door Bulle Decarpentries en Adil El Arbi, zijn gepland in 2022.
2003: Voor de jeugdroman Het engelenhuis voert Bracke maandenlang gesprekken met geïnterneerde meisjes in de gesloten gemeenschapsinstelling voor Bijzondere Jeugdbijstand De Zande in Beernem. Het onderwerp van het boek is jeugdprostitutie, verslaving en instellingen.
- Het boek werd in 2010 verfilmd door Hans Herbots met als titel ‘Bo’ en viel driemaal in de prijzen op het Giffoni Film Festival – het grootste Europese filmfestival voor kinderen en tieners in het Italiaanse plaatsje Giffoni Valle Piana.
- Het werd ook in 2012 tot een toneelstuk herwerkt door Davy Leers. Het werd een socio-cultureel project, gegoten in puur totaaltheater, dat zijn succes kende in CC ’t Gasthuis te Aarschot op 17,18 en 19 mei 2012, CC Zwaneberg op 7,8 september 2012 en het Fakkelteater in hartje Antwerpen op 28,29 september 2012.
2006: Voor Black – een boek over het reilen en zeilen in het milieu van de jeugdbendes in Brussel – reed hij mee met politiepatrouilles door Brussel en voerde vele gesprekken met jeugdwerkers. Maar hij gaat heel wat verder dan louter de feiten verslaan: hij probeert om de wereld te zien door de ogen van deze jongeren. Het boek gaat over een meisje dat verliefd wordt op een lid van een rivaliserende bende, in hun ogen een misstap die op bijzonder brutale wijze bestraft wordt.
- In 2010 schrijft hij een vervolg op Black met als titel Back, waarin hij beschrijft wat er met de personages gebeurt na het tragische einde in Black.
- In 2015 zullen de regisseurs Adil El Arbi en Bilall Fallah beide boeken verfilmen tot een zeer succesvolle film ‘Black’ De film ging in première op 11 september op het Internationaal filmfestival van Toronto en kreeg zijn Belgische première tijdens het Film Fest Gent 2015
Februari 2021: Kondigt aan dat hij om gezondheidsredenen na 28 jaar stopt met het schrijven van boeken.
15 juni 2021: Auteur Dirck Bracke overlijdt op 68-jarige leeftijd aan de gevolgen van zijn ziekte.
EPILOOG
September 2023: Postuum verschijnt een laatste boek ‘Chicago’ dat hij in de zomer voor zijn dood schreef.
- Daarin vertelt hij het verhaal van Rowan, een meisje uit Afghanistan dat na een zuuraanval op haar vriendin Zohal met haar moeder en zus naar Antwerpen is gevlucht. Daar woont ze in het gelijknamige blok op Linkeroever. Rowan trekt er op met vrienden die evenals zij in het Chicagoblok wonen en dikwijls rondhangen in een parkje in de buurt. Ze vullen hun dagen met drank, drugs, afpersing en diefstal. Tot ze op een dag de man ziet die Zohal heeft verminkt..
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
Referentie
- Herman van Campenhout, Dirk Bracke, een portret. Uitgeverij Abimo, Sint-Niklaas. 2012, 95p.
- John Rijpens, Vlaamse Filmpjes. Troetelkind of ondergeschoven kindje ? Uitgever: ASP, Brussel p. 260
BEKRONINGEN
- 1995: Amsterdamse Jeugdjury voor ‘Blauw is bitter’.
- 1996: Prijs van de Kinder- en Jeugdjury voor ‘Een vlieg op de muur’ .
- 1997: Prijs Stad Beringen en in 1998 Prijs van de Kinder- en Jeugdjury voor ‘Het uur nul’ .
- 2001: Prijs van de Kinder- en Jeugdjury Limburg voor ‘Stille lippen’.
- 2003: Prijs van de Kinder- en Jeugdjury Limburg en Vlaanderen voor ‘Straks doet het geen pijn meer‘.
- 2004: Tweede prijs van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen voor ‘Als de olifanten vechten’ .
- 2005: Nominatie kerntitels Jonge Jury 2006 voor ‘Zij en haar’ .
- 2006: Nominatie Beste Boek (Kids Award 2005) en kerntitels Jonge Jury 2007 voor ‘Henna op je huid’.
- 2007: Nominatie Boekenleeuw voor ‘Black‘.
- 2008: Nominatie Boekenleeuw voor ‘Over tijd’ .
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
Woordje vooraf
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
Chronologisch overzicht
VLAAMSE FILMPJES
| Jaar | Nr | Titel | Fotogalerij |
| 1988 | 1793 | Steen | |
| 1988 | 1813 | De bizarre avonturen van Ridder Jan van Krottekotte. pp100-128
Samen met: Sinte-Marie-Van-’t Hof / Goddyn, Paul. – Averbode, 1988 |
|
| 1988 | 1838 | De jeugd van Surmu | |
| 1989 | 1849 | De grot | |
| 1990 | 1925 | Een andere groep | |
| 1990 | 1930 | De leider | |
| 2010 | 3263 | Schoolangst | |
| 2013 | 3307 | Gevaarlijke operatie |
ROMANS
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1993 | Steen (jeugd – prehistorie, verliefdheid en overleven)
2004: Heruitgave met als titel Het vuurmeisje. |
Leuven: Davidsfonds. -143p. | |
| 1994 | Blauw is bitter (jeugd – armoede, drugs, seksueel misbruik en kinderprostitutie in de Filipijnen)
1998: 2de herziene druk bij Davidsfonds/Infodoc, Leuven. |
Leuven: Davidsfonds/Infodoc. -144p. | |
| 1995 | Een vlieg op de muur. (jeugd – moorden en sociale wantoestanden in Latijns-Amerika)
Omslagtekening: Marijke Meersman. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodoc. –160p.
Afmetingen: 21,9 x 14,5 (ingenaaid – harde geïllustreerde kartonnen kaft) |
| 1996 | Het uur nul. (jeugd – drugs, aids en verliefdheid)
Omslagillustratie: Marijke Meersman. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -190p.
Afmetingen: 21.50 x 14.10 (ingenaaid – harde geïllustreerde kartonnen kaft) |
| 1997 | Een lege brug (jeugd – autisme, verliefdheid, seksueel misbruik en afpersing)
2019: heruitgave bij Davidsfonds/Infodok, Leuven – nieuwe cover |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -180p.
Afmetingen: 22.1 x 14.8 (ingenaaid – harde geïllustreerde kartonnen kaft) |
|
| 1997 | Overleven in de tros (jeugd – Napoleon I Bonaparte en overleven)
2001: heruitgave |
Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. | |
| 1997 | Groene mist (jeugd – fantasie) | Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -144p. | |
| 1998 | De sjoekel (jeugd – fantasie)
Illustraties Jean van Riet |
Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -144p. | |
| 1999 | Stille lippen (jeugd – doofheid, verliefdheid en drugs) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -188p. | |
| 2000 | De Sjoekel 2.0 : en nu iets helemaal anders | Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -128p. | |
| 2000 | Koud (jeugd)
Ontwerp omslag:Jan Cruysberghs |
 |
Antwerpen: Uitgeverij De Sikkel N.V. -32p.
Afmetingen: 21 x 15.50 (geniet) |
| 2001 | Straks doet het geen pijn meer. (jeugd – seksueel geweld, echtscheiding en incest)
Illustraties Marijke Meersman |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -172p.
Afmetingen: 22.30 x 15 |
|
| 2001 | Jeruzalem ! (jeugd – kruistochten)
Illustraties: Eric Bouwens. |
 |
Antwerpen: Uitgeverij De Sikkel N.V. -40p.
Afmetingen: 21 x 15.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2002 | Als de olifanten vechten. (jeugd – kindsoldaten in Oeganda)
Omslagillustratie: Jan de Maesschalck. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodoc. -226p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid – harde geïllustreerde kartonnen kaft) |
| 2003 | Het engelenhuis. (bijzondere jeugdzorg, instellingen, kinderprostitutie, verslavingen)
2010: Filmeditie. Leuven, Davidsfonds. |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -225p.
Reeks: Davidsfonds/Infodok jeugdboek. – Leuven; vol. 2003: 14 |
|
| 2003 | Touria (jeugd – hoofddoek)
Promotieactie van de Standaard Boekhandel. Later is het verhaal uitgewerkt tot de roman ‘Henna op je huid’ (2005) |
Leuven: Davidsfonds/Infodoc -64p. | |
| 2003 | God wil het ! (jeugd – historisch verhaal over de kruistochten) | Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -103p. | |
| 2004 | Zij en haar (jeugd – lesbische liefde)
Omslagillustratie: Sin Aerts |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -183p.
Afmetingen: 22 x 14.40 (paperback) |
| 2004 | Het vuurmeisje (jeugd – historisch verhaal)
1993: Eerder uitgegeven met als titel Steen |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -128p. | |
| 2005 | Henna op je huid (jeugd – verliefdheid, islamcultuur)
Vormgeving cover: B-2 |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok -171p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (gebonden – harde kartonnen kaft) |
| 2006 | Buitenbeen (jeugd – handicap) | Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo | |
| 2006 | Black (jeugd – straatbendes in Brussel)
Omslagontwerp: Sin Aerts. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -197p.
Afmetingen: 22 x 14.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2007 | Over tijd (jeugd – tienermoederschap) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -209p. | |
| 2007 | Griezelverhalen uit het Waasland. (jeugd) | Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo | |
| 2007 | Hendriks kruistocht. (jeugd – – historisch verhaal)
Dirk Bracke ; bewerking tekst : Anneriek Van Heugten ; vormgeving : Marino Pollet. |
Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -180p. | |
| 2008 | Back. (Jeugd – straatbendes, vervolg op Black)
Vormgeving cover: Daniel Peetermans. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -253p.
Afmetingen: 22 x 14.50 (garenoos gebrocheerd – zacht kaft) |
| 2009 | Mijn lieve vijand (jeugd – verliefdheid op de vijand tijdens de Tweede Wereldoorlog) | Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -239p. | |
| 2009 | Papier (jeugd – vreemdelingen zonder papieren en wraak)
Vormgeving cover: Bart Luijten. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -171p.
Afmetingen: 22 x 14.50 (garenloos gebrocheerd – zacht kaft) |
| 2009 | De martelaar (jeugd – terrorisme)
2016: heruitgave |
Leuven: Davidsfonds/Infodok | |
| 2010 | Over the edge. (jeugd – thriller over een serieverkrachter )
Auteurs: Dirk Bracke en Helen Vreeswijk. |
 |
Antwerpen: Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij. -389p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2010 | Bracke for girls. (omnibus)
Bevat: Stille lippen; Zij en haar; Over tijd |
Leuven : Davidsfonds/Infodok. -607p. | |
| 2011 | Catwalk (jeugd – modellenwerk) | Leuven : Davidsfonds/Infodok. -149p. | |
| 2011 | Hotel Aphrodite. (jeugd – prostitutie, Polen) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -175p. | |
| 2012 | IQ 140 (jeugd – hoogbegaafdheid)
Auteurs: Dirk Bracke en Herman Van Campenhout |
Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -194p. | |
| 2012 | Rollercoaster (jeugd – persoonlijkheidsstoornissen)
Vormgeving cover: Davidsfonds uitgeverij. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -171p.
Afmetingen: 22 x 14.50 (paperback) |
| 2013 | Sweet sixteen (jeugd – tienerliefde)
Auteurs: Dirk Bracke en Herman Van Campenhout |
Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -223p. | |
| 2013 | Under construction. (jeugd – drugsverslaafde jongeren en transgenders) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -197p. | |
| 2014 | De bruid (jeugd – Syriëstrijders) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -215p.
Afmetingen: 22 x 14.50 (paperback) |
|
| 2015 | Blinde woede (jeugd)
Auteurs: Dirk Bracke en Herman Van Campenhout |
Sint-Niklaas: Uitgeverij Abimo. -209p.
Afmetingen: 22 x 15 (harde kaft) |
|
| 2017 | Has#tag. (jeugd – catfishing en sexting) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -180p. | |
| 2017 | Lief prinsesje (jeugd – Drama)
Auteurs: Dirk Bracke en Herman Van Campenhout. |
Mechelen: Bakermat. -184p. | |
| 2018 | Florica (jeugd – de wereld van de ‘kumpania’, de zigeunerfamilie)
Vormgeving binnenwerk: Sin Aerts. |
 |
Leuven: Davidsfonds/Infodok. -205p.
Afmetingen: 21.50 x 14 (paperback) |
| 2019 | Watervrees (jeugd – geweld op kinderen) | Leuven: Davidsfonds/Infodok. -213p.
Afmetingen: 21.60 x 14 (paperback) |
|
| 2020 | De oversteek (jeugd – migranten)
Auteurs: Dirk Bracke en Herman Van Campenhout. |
Westerlo: Uitgeverij Kramat. -344p. | |
| 2023 | Chicago (jeugdroman) |  |
Leuven: Davidsfonds/Infodok.-183p.
Afmetingen: 21.60 x 14 (paperback) |
DIRK BRACKE IN VERTALING
DEENS
- 1998: Den blå lotus Deens / vert. uit het Nederlands door Peter Dürrfeld. Uitgever: Gyldendal København. -149p. Kinder- en jeugdliteratuur, Vert. van Blauw is bitter. Leuven Davidsfonds / Infodok, 1994.
- 2002: Timen før evigheden. Deens / vert. uit het Nederlands door Birthe Lundsgaard. Uitgever: Gyldendal, København. Kinder- en jeugdliteratuur, Vert. van Het uur nul. Leuven: Davidsfonds / Infodok, 1996.
- 2016: Bruden. Deens / vert. uit het Nederlands door Birthe Lundsgaard. Uitgever Turbine, Århus. Kinder- en jeugdliteratuur, Vert. van De bruid. Leuven: Davidsfonds, 2014.
DUITS
- 1996: Blau ist bitter: Lina – Kinderprostituierte in Manila Duits / vert. uit het Nederlands door Annette Leimer. Uitgever: Rex, Luzern. Kinder- en jeugdliteratuur, Vert. van Blauw is bitter. Leuven: Davidsfonds / Infodok, 1994.
- 1996: Wie eine Fliege an der Wand Duits / vert. uit het Nederlands door Annette Leimer. Uitgever: Rex, Luzern. Kinder- en jeugdliteratuur, Vert. van Een vlieg aan de muur. Leuven: Davidsfonds / Infodok, 1995.
- 1998:. Ich bin nicht aus Stein Duits / vert. uit het Nederlands door Annette Leimer. Uitgever: Rex, Luzern. Kinder- en jeugdliteratuur, gebonden. Vert. van Een lege brug. Leuven: Davidsfonds / Infodok, 1997.
SPAANS
- 2001: Labios silenciosos. Spaans / vert. uit het Nederlands door n.n.. Uitgever: Edelvives, Zaragoza. Kinder- en jeugdliteratuur, Vert. van Stille lippen. Leuven: Davidsfonds, 1999.
FILMOGRAFIE
| 2010 | BO (langspeelfilm)
Regie: Hans Herbots Prijzen: 3 prijzen op het Giffoni Film Festival 2010:
|
| 2015 | BLACK (langspeelfilm)
Regie: Adil El Arbi & Bilall Fallah. |
