Chris De Stoop
Sint-Gillis-Waas, 1958
Sociaal onderzoeksjournalist en auteur van fictie en non-fictie.
Werk van hem werd in een tiental landen vertaald en werd bekroond met literaire en journalistieke prijzen.
“Net zoals hen (nvdr Truman Capote, Ryszard Kapuscinki, Günther Walraf) probeerde ik mijn verhalen op te hangen aan mensen van vlees en bloed, waarin de lezer zich kan herkennen. Om zo de problematiek een gezicht te geven, een stem, een paar verschrikte ogen, een familiegeschiedenis. Want de geschiedenis achter de feiten interesseerde me meer dan de feiten zelf” (Uit een interview in Knack 28 sept 2016 p61)
Start zijn loopbaan als journalist bij Knack magazine. (1982-2016)
Schrijft in 1992 de bestseller Ze zijn zo lief, meneer, over een internationale bende vrouwenhandelaars, een boek dat grote indruk maakte in binnen- en buitenland. Andere opgemerkte boeken zijn o m De Bres (2000), Zij kwamen uit het Oosten (2003) en Het complot van België (2007). Het recente Het boe Daniël is zijn dertiende boek.
BIOGRAFIE
1958: Geboren te Sint-Gillis-Waas in de Wase polder.
- Zijn roots liggen dus in het Waasland, op de boerderij waar De Stoop met zijn broers en zussen opgroeit, en waar hij op jonge leeftijd al een varken keelt.
Een ander belangrijk deel van zijn jeugd speelt zich af op zolder, achter de zelf verdiende Olympia-schrijfmachine.
1970: Op zijn twaalfde weet hij al heel duidelijk dat hij wil schrijven, al zijn er nauwelijks boeken op de boerderij. Wanneer de pastoor misdienaars komt ronselen is er eerst niemand van de klas geïnteresseerd. Maar van zodra hij hoort dat de koster elke maand een enveloppe met geld onder de misdienaars verdeelt, haast hij zich om zich aan te bieden. Met dat geld koopt hij een verrekijker om vogels te bespieden vanuit een schuilhut, en een Olympia- schrijfmachine.
1974-1976: Veertien is hij toen hij het eerste van zijn vier toneelstukjes schrijft. Ze worden allen gepubliceerd door De Sikkel, en zelfs opgevoerd in scholen.
1976-1980: Studeert Germaanse filologie aan de K.U. Leuven en volgt daarna nog een extra jaar Communicatiewetenschappen.
1982: Eens afgestudeerd gaat hij aan de slag als reporter bij Knack magazine.
VAN VERHALENDE ONDERZOEKSJOURNALISTIEK…
1992: Debuteert met de geruchtmakende bestseller Ze zijn zo lief meneer, waarin hij de internationale vrouwenhandel van binnenuit beschrijft. Het boek veroorzaakt grote commotie in de politieke wereld met de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie als gevolg.
- Ook in het buitenland kent het boek succes: het wordt door de BBC tot een documentaire film verwerkt. In diverse landen worden parlementaire onderzoekscommissies opgericht, criminele netwerken ontmanteld, nieuwe wetten gestemd.
- Hij mocht hierover ook spreken in de begrafenisdienst van koning Boudewijn in 1993.
1996: Zijn volgende boek, Haal de was maar binnen, is even spraakmakend en behandelt het thema van de migratie en hoe deze migratiestroom (we spreken 1996) in Europa chaos veroorzaakt, waarbij elk land voor zichzelf een structuur opzet.
Het laat zien hoe mensensmokkelaars telkens opnieuw de mazen in de verschillende wetgevingen opsporen en een soort “asielshopping” organiseren. Het toont het menselijk drama achter het uitwijzingsbeleid.
Opnieuw veroorzaakt het groot tumult in binnen- en buitenland, temeer dat het boek de migratietragedie van binnenuit belicht en daardoor een ethisch appel uitstraalt.
- Het wordt vertaald door gerenommeerde Europese uitgeverijen zoals Fisher Verlag in Duitsland en Actes Sud in Frankrijk.
- Ook dit boek heeft een opmerkelijk politiek impact en leidt tot parlementaire hoorzittingen. 25 / 45 – 1995 (B.Z.) Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers …
1998: Daarna volgt Ik ben makelaar in hasj (1998), een non-fictieboek over het drugsmilieu.
- Het verhaal zelf is haast pure film-noir, ware het niet dat dat de realiteit van personages en situaties nooit ver weg is. Fouad Abbas, Johan V. “de Hakkelaar”, de bank Max Fischer…, het zijn namen die veelvuldig in de gerechtelijke berichtgeving van de jaren 1990 in België en Nederland opdoken.
- Het doel van het boek is inzicht te bieden in de wereld van de internationale hasj-smokkel. Hij doet dit door zorgvuldig het karakter en het privé-leven te schetsen van twee sleutelfiguren Fouad Abbas, diamantair en hasj-handelaar en Rashid Ahmad zijn rechterhand.
NAAR EEN MEER LITERAIRE VORMGEVING…
1999: Vestigt zich in het bedreigde polderdorp Doel. Het boek Bres – dat hij daarover schrijft – toont de ontreddering en teloorgang van de dorpsgemeenschap wanneer Doel door halfslachtige havenuitbreidingen langzaam tot spookdorp verwordt.
Het boek laat ook een literaire evolutie zien: voorzichtig zet De Stoop de stap van non-fiction naar een meer persoonlijke, betrokken aanpak.
- De titel De bres refereert in feite naar een scherp conflict tussen de burgemeesters en het polderbestuur toen in 1998 bij een hevig septemberonweer de dijken dreigen te breken. De burgemeesters beslissen om de huizen te redden, een bres te slaan en de polders onder water te zetten. Het polderbestuur dicht telkens opnieuw de bres om de oogsten en de velden te redden, tot de burgemeesters de politie opdracht geeft de bres dag en nacht te bewaken. Met deze beslissing werd een eeuwenoude traditie om eerst de velden te redden doorbroken. Het boek stelt de vraag: houdt Europa op een landbouwgemeenschap te zijn ?
2003: Met Zij kwamen uit het Oosten, – een vertelling – schrijft hij een pur sang factionboek. Feiten worden in de vorm van fictie gegoten, en verzonnen verhaallijnen leggen de waarheid bloot. Een boek over Albanië, het spook van de Albanese maffia, over de “sekswerker” Xhina en de schrijver De Stoop. Een zoektocht naar de keerzijde van de medaille.
Het boek bevat een mooi gesprek van de schrijver met de vorst
“De maffia komt af op het grote geld. Waarom willen ze toch al die miljarden ?” vroeg de vorst. En dan grappend: ‘Ik ben met een al tevreden.’
De omzet is hoog omdat een op de drie mannen wel ooit naar prostituees gaat, ‘ antwoordde de schrijver met een stoplap. ‘Zoveel?’ zuchtte de koning onthutst. ‘Niettegenstaande de nieuwe ziekten?’
Dus ook een op de drie journalisten,’ voegde de schrijver eraan toe.
Dat verklaarde misschien veel.
De koning boog zich naar hem toe met een blik van begrip en inzicht. ‘Dus ook een op de drie ministers?’
Dat verklaarde nog veel meer.
Ze keken elkaar aan en schoten tegelijk in een lach.
Dus ook een op drie koningen?’
Met hoevelen kwamen ze uit het Oosten?
Chris de Stoop ontving voor het boek de Gouden Uil Prijs van de Lezer. Uit het juryverslag: ‘Als volleerd romanschrijver zet hij de geaccepteerde waarheden op hun kop. Dit boek is een prachtige, meeslepende en zorgvuldig gecomponeerde vertelling.’
…NAAR AF EN TOE OOK EEN ROMAN
2005: Zijn eerste roman De vuurwerkmeester, brengt een rijk geschakeerde familiegeschiedenis van zeven Antwerpse generaties vuurwerkmakers die na eeuwen vakmanschap in een mum van tijd worden weggeblazen door de economische orkaan die globalisering heet.
2007: Zijn tweede roman Het complot van België, is een beetje een buitenstaander in het oeuvre. De Stoop beschrijft aan de hand van schijnbaar losse verhalen hoe België lijdt aan een collectieve fobie voor samenzweringen. Het lijkt erop dat het boek impliciet wil waarschuwen voor de verwoestende kracht van complotten en het wantrouwen in elkaar dat hiermee gevoed wordt. Het boek wordt in 2008 genomineerd voor de Ako Literatuurprijs in Nederland.
2010: In Vrede zij met u, zuster volgt hij ene Muriel Degauque van het appartement boven een bakkerswinkel nabij het Brusselse Zuidstation tot de militaire corridor in Bagdad, waar de jonge vrouw zichzelf in 2005 opblies.
- Opnieuw vertrekt De Stoop van een zogezegde petite histoire om via een mozaïek van kleine hoofdrolspelers en figuranten inzicht te verschaffen in het veel groter verhaal van het islamitisch fundamentalisme en de veiligheid in België en Brussel.
2012: Publicatie van een derde roman Moedermoord, een vertelling over een familiedrama en de quasi onmogelijkheid om je familiegeschiedenis van je af te schudden.
2015: Dit is mijn hof, beschrijft op scherpe wijze de neergang van de boeren en de spanning tussen het eeuwenoude boerenland en de ‘nieuwe natuurcompensaties’ in de Wase polder.
2016: Publicatie van Ex reporter. Smaakmakende reportages. Na ruim ruim dertig jaar voor Knack magazine te hebben gewerkt, waar hij als journalist een duizendtal artikelen heeft geschreven, meestal over sociale problemen in binnen- en buitenland, stapt Chris de Stoop eruit met een uitvoerig, kritisch verhaal over de evolutie in de journalistiek en met een selectie van zijn meest beklijvende reportages.
2018: Vandaag komen bootvluchtelingen over de Middellandse Zee. In de jaren 70 en 80 ontvluchtten ze Vietnam over de Zuid-Chinese Zee. Chris De Stoop beschrijft het verhaal van één groep mensen van vlees en bloed in één boot in Wanneer het water breekt en stelt zich de vraag: Waar is onze empathie gebleven ?
2020: Het boek Daniël is het relaas van een ongewone plattelandsmoord op zijn eigen oom Daniël.
- Zijn oom Daniël – ‘een zonderling op een blauwe tractor’, ‘een verslodderde boer op een verslodderde hoeve’ -komt in de nacht van 29 maart 2014 in de brand die zijn hoeve volledig vernield. In feite blijkt de brand een cover up en werd hij vermoord en beroofd door een groep jongeren. Vijf jaar later zal Chris De Stoop in de rechtbank zijn familie vertegenwoordigen en de rechtszaak zélf bepleiten. Zo komen de daders gedetailleerd in beeld.
- In een afgemeten taal, met slechts hier en daar een toef emotionaliteit ontrafelt De Stoop de denkwereld van deze jonge desperado’s zonder veel sociaal perspectief.
Op 8 februari 2021 meldt De Morgen dat het boek zal worden verfilmd als miniserie. Regisseur wordt Jan Verheyen. Productie: A Team Productions. De opnames staan voorlopig gepland voor het najaar 2022.
Trivia
- In het Kiekeboe-album De onweerstaanbare man zegt Timothea Triangl over haar mannelijke slaven: “Ze zijn zo lief, meneer”, een verwijzing naar De Stoops gelijknamige boek.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
BEKRONINGEN
- 2003: Gouden Uil Prijs van de Lezer voor Zij kwamen uit het Oosten.
- 2016: Eerste Confituur Boekhandelsprijs voor Dit is mijn Hof
- 2021: Oeuvreprijs voor onderzoeksjournalistiek van de (Vlaams-Nederlandse) Vereniging voor Onderzoeksjournalisten
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
De bibliografie kent twee rubrieken
- Een chronologisch overzicht van het werk verschenen in boekvorm
- Chris de Stoop in vertaling
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
- Literatuur Vlaanderen Vertalingendatabank
Wie geïnteresseerd is in de journalistieke bijdragen die De Stoop schreef voor het tijdschrift Knack, kan terecht op de auteurspagina bij genoemd tijdschrift op de volgende link: https://www.knack.be/nieuws/auteurs/chris-de-stoop-140.html
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
Chronologisch overzicht
CHRIS DE STOOP IN VERTALING
ARABISCH
- 1994: [(‘Ze zijn zo lief, meneer’)]. Arabisch / vert. uit het Nederlands door n.n.. Uitgever: Damascus: n.n.. Non-fictie, Vert. van ‘Ze zijn zo lief, meneer’. Amsterdam: De Bezige Bij, 1992.
CHINEES
- 2018: [Zhe shi wode nong chang].. Chinees / vert. uit het Nederlands door Jiahui Jiang (Jacklyn). Uitgever: Shanghai 99 Readers’ Culture Co. Ltd., Shanghai. Non-fictie, Vert. van Dit is mijn hof. Amsterdam: De Bezige Bij, 2015.
DUITS
- 1996: Hol die Wäsche rein Duits / vert. uit het Nederlands door Franca Fritz, Susanne George, Heinrich Koop. Uitgever: Fischer Taschenbuch, (Fischer Taschenbuch; 13484), Frankfurt am Main. Non-fictie, paperback. Vert. van Haal de was maar binnen. Amsterdam: De Bezige Bij, 1996.
- 2016: Das ist mein Hof. Geschichte einer Rückkehr Duits / vert. uit het Nederlands door Birgit Erdmann. Uitgever: Fischer Verlag, Frankfurt am Main. Non-fictie, gebonden. Vert. van Dit is mijn hof. Amsterdam: De Bezige Bij, 2015.
ENGELS
- 1994: They are so sweet, sir : The Cruel World of Traffickers in Filipinas and Other Women. Engels / vert. uit het Nederlands door n.n.. Uitgever: Limitless Asia,, s.l. [Manilla ?]. Non-fictie, Vert. van ‘Ze zijn zo lief, meneer’. Amsterdam: De Bezige Bij, 1992.
FRANS
- 1993: Elles sont si gentilles, Monsieur : les trafiquants de femmes en Europe. Frans / vert. uit het Nederlands door Charles de Trazegnies. Uitgever: Éditions de la Longue Vue, Paris; Bruxelles. Non-fictie, paperback. Vert. van ‘Ze zijn zo lief, meneer’. Amsterdam De Bezige Bij, 1992.
- 1996: Vite, rentrez le linge! : l’Europe et l’expulsion des sans-papiers. Frans / vert. uit het Nederlands door Nadine Stabile. Uitgever: Actes Sud (Solin), Arles. Non-fictie, paperback. Vert. van Haal de was maar binnen. Amsterdam De Bezige Bij, 1996.
- 2004: Les filles de l’Est Frans / vert. uit het Nederlands door Anne-Laure Vignaux. Uitgever: Luc Pire, Liège / Bruxelles, coll. « Voix du jour ». Fictie, Vert. van Ze kwamen uit het Oosten. Amsterdam De Bezige Bij, 2003.
- 2013: La guerre sainte de Muriel. Le récit d’une kamikaze occidentale Frans / vert. uit het Nederlands door Marie Hooghe. Uitgever: Éditions Mols, (Collection Faits de société), Wavre. Fictie, paperback. Vert. van Vrede zij met u, zuster. Amsterdam: De Bezige Bij, 2010.
- 2018: Ceci est ma ferme. Frans / vert. uit het Nederlands door Micheline Goche. Uitgever: Christian Bourgois Éditeur, Paris. Non-fictie, paperback. Vert. van Dit is mijn hof. Amsterdam: De Bezige Bij, 2015.
- 2023: Le livre de Daniel. Frans / vert. uit het Nederlands door Anne-Laure Vignaux. Uitgever: Globe – L’école des loisirs, Paris. Non-fictie, paperback. Vert. van Het boek Daniel. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.
ITALIAANS
- 1997: Trafficanti di donne. Italiaans / vert. uit het Nederlands door n.n.. Uitgeverij: EGA-Edizioni Gruppo Abele, Torino. Non-fictie, Vert. van ‘Ze zijn zo lief, meneer’. Amsterdam: De Bezige Bij, 1992.
SPAANS
- 1999: Los “Otros” Spaans / vert. uit het Nederlands door Yvonne Conijn. Uitgever: Bellaterra, (Documentos de La Biblioteca del Ciudadano), Barcelona. Non-fictie, paperback. Vert. van Haal de was maar binnen. Amsterdam De Bezige Bij, 1996. Inl. Isabel Ramos Rioja.
ZWEEDS
- 1999: Utan papper Zweeds / vert. uit het Nederlands door Peter Bolin. Uitgever: Ordfront, (Ordfont pocket), Stockholm. Non-fictie, paperback. Vert. van Haal de was maar binnen. Amsterdam: De Bezige Bij, 1996. 1e druk: 1997.