Johan Anthierens
Machelen, 22 augustus 1937 – Dilbeek, 20 maart 2000
Journalist, columnist, publicist, schrijver en satiricus.
Van een woordgeworden tegendraadsheid
Hij werd berucht in Vlaanderen met zijn scherpe, geëngageerde en controversiële columns en meningen, waarvoor hij evenveel bewondering als kritiek te verwerken kreeg. Hij publiceerde onder meer in Knack en richtte het slechts twee jaar bestaande satirische blad De Zwijger op.
Bij het grote publiek werd hij bekend via zijn televisieoptredens, onder meer in de Wies Andersen Show en Noord-Zuid. Men noemde hem wel eens een “enfant terrible”, een term die hem zelf stoorde. Anthierens noemde “ergernis” zijn “eerste natuur” en het inspireerde hem tot veel van zijn stukken en meningen. In een barokke stijl schopte hij genadeloos tegen allerlei heilige huisjes, zoals de monarchie, de Kerk en het establishment.
Samen met Louis De Lentdecker en Maurice De Wilde wordt hij als de “Grote Drie” van de Vlaamse kritische journalistiek gezien.
BIOGRAFIE
22 augustus 1937: Johan Anthierens werd geboren in een groot gezin. 7 dochters: Griet, Clotilde, Lina, Elisabeth, Johanna, Lutgart en Hilde, en 5 zonen: Hugo, Jef, Raf, Karel en Johan. Karel Anthierens en Jef Anthierens werden later ook bekende journalisten in Vlaanderen.
- Zijn vader was Vlaams nationalist en ingebeeld ziek. ‘Hij stond met één been in het graf. Het ander heeft 85 jaar gewacht vooraleer er mee in te stappen” zegt Anthierens.
- Omdat vader fout was in de oorlog verhuist het gezin van Machelen naar Etterbeek
1956: Omdat hij zo graag tekende volgde hij de afdeling Sierkunsten aan Sint-Lucas, maar zonder veel succes.
1957-1970: DE VROEGE JAREN
1957: Jef Anthierens, die carrière maakte bij Dupuis en Humo-radio, loodst Johan en later Karel het perswereldje binnen.
- Johan ging aan de lay-out werken van Bonne Soirée en later van Humo-radio
- Hij deed ook vertaal- en redactiewerk
- Op 5 oktober 1958 verschijnt in Humo zijn eerste artikel ‘Brigitte Bardot: de zonde loopt op blote voeten’.
- Jef Anthierens was ondertussen hoofdredacteur van Humo, Johan ging er de tv-rubriek verzorgen.
Zo ging hij ook bij het weekblad De Post en het vrouwenmagazine Mimo werken. Hij werd er zelfs hoofdredacteur in 1969
Via de twaalf jaar oudere Jef werd Johan ook een groot liefhebber van Frans chanson. De anarchistische teksten van Léo Ferré, Georges Brassens en Jacques Brel lieten hem niet meer los.
1962-1966: De Vlaamse openbare omroep geeft hem de mogelijkheid een radioprogramma rond het chanson te presenteren: “Charme van het chanson”, waarin hij eerst Franstalige chansonniers draaide, maar nadien ook Vlaamse en Nederlandstalige kleinkunst. Hij daagde de toenmalige BRT-directeur-generaal Paul Vandenbussche uit door een gecensureerd lied van Léo Ferré toch te draaien en de tekst van het verboden “Evviva il Papa” (over de paus) van Hugo Raspoet op de radio voor te lezen.
3 september 1964: Huwde met de zeventienjarige Karin Cantré, de jongere zus van de tv-omroepster Sonja. Een dochter en een zoon worden geboren, maar begin jaren zeventig loopt het huwelijk op de klippen.
IN DE JAREN ZEVENTIG BELEEFDE HIJ ZIJN GOLDEN YEARS
Columns
Tijdens de jaren ’70 werd Anthierens bekend dankzij zijn columns in het blad Knack. (of is het andersom?) Hij schreef er columns van 1973 tot 1982. Eerst schreef hij onder het pseudoniem “Wounded Knee”, maar op aandrang van hoofdredacteur Frans Verleyen signeerde hij onder zijn eigen naam.
1975: Anthierens krijgt een eigen drie pagina’s tellende column “Ooggetuige”, waarin hij met veel ironie, sarcasme en taalgevoel alles wat hem ergerde, neerpent. Redacteur Johan Struye vond de column vaak “stuitend onnozel”, waardoor Anthierens hem steeds meer begon op te voeren in zijn kroniek. Anthierens had de gewoonte bepaalde invallen in een klein boekje te noteren en was soms op de deadline nog bezig met kopij te perfectioneren.
- Via deze rubriek wordt hij algauw berucht in Vlaanderen en maakt evenveel vrienden als vijanden. Er stromen stapels lezersbrieven binnen bij Knack, maar Verleyen vond dat diversiteit op zijn redactie moest blijven bestaan.
- Een anekdote vertelt hoe Anthierens in 1977, bij een interview in de aula van de Leuvense universiteit, vreesde met tomaten en eieren te zullen worden bekogeld. Uit voorzorg had hij daarom een koekenpan meegenomen in zijn boekentas. Het bleek niet nodig.
1976: Een aantal van de kronieken worden gebundeld tot een eerste boekje ‘De flauwgevallen priester op mijn tong’, een fraai staaltje van taalvirtuositeit.
Hertrouwd met Elisabeth Erauw.
Televisie
1976: Anthierens verschijnt als panellid in de populaire Vlaamse televisiequiz de Wies Andersen Show.
- Hij zorgde in de eerste aflevering voor controverse door te verklaren: “Ik ben gelukkig gescheiden”, wat een stortvloed aan boze reacties uit het toenmalige Vlaanderen veroorzaakte. De begrippen ‘omstreden’ en ‘enfant terrible’ zijn sinds die luttele televisieseconden aan Johan blijven kleven als kauwgom aan een schoenzool.
1978: Samen met Mies Bouwman presenteert hij het praatprogramma “Noord-Zuid” waarin hij regelmatig mensen tegen de borst stoot.
- Toen Vader Abraham eens te gast was en Anthierens hem aanviel over het al dan niet betalen van auteursrechten aan Peyo in verband met het Smurfenlied, voelde de zanger zich door Anthierens’ kritiek zo beledigd dat hij kwaad de studio verliet.
Bekijk: VADER ABRAHAM LOOPT WEG (1978) – YouTube - Ook Will Tura en Leo Tindemans werden door Anthierens hard aangepakt. Het duurde ook niet lang (zeven afleveringen) voor de BRT hem ontsloeg.
1980: Maakt voor de televisie (een BRT/KRO co-productie) samen met producer Walter Ertvelt de De regenwegen van Jacques Brel. en reist hij zijn idolen Jacques Brel en Willem Elsschot achterna, respectievelijk naar de Markiezen-eilanden en Brussel.
- Het programma De Regenwegen van Brel kreeg in 1981 de Bert Leysenprijs
1982: Neemt ontslag bij Knack om samen met zijn vriend Herman Van Hove het satirische blad De Zwijger op te richten.
- Het blad is geïnspireerd op het Franse blad “Le Canard Enchaîné”, en bedoeld als een eigenzinnige kijk op de actualiteit.
- Tom Lanoye en Herman Brusselmans maken er hun debuut. Zak floreert er en ettelijke schandaaltjes worden aan het licht gebracht.
- Een uitgebreide reclamecampagne en zelfs een overname door uitgeverij Kritak kunnen niet verhinderen dat het blad na een paar jaar alweer wordt opgedoekt.
- Anthierens blikt er zelfs jaren later nog op terug als “een gemiste kans”.
- De Zwijger verscheen vanaf januari 1982 en ging failliet in juni 1984.
1984: Probeert het cultsucces van De Zwijger nog wat te rekken met zijn wekelijkse nieuwskroniek Gaandeweg maar ook dit initiatief gaat na amper een jaar ten onder aan geldnood.
1985-1998: DEEMSTERING MET ENKELE OPFLAKKERINGEN – DE VEER GEBROKEN
Na de saga van De Zwijger lijkt de veer gebroken en moet hij als vanouds zwerven tussen verschillende kranten en bladen. Tijdelijk vindt hij onderdak bij o m De Volkskrant, Panorama (waar zijn broer Walter de hoofdredacteur van is) en vooral De Morgen.
- Anthierens was één van de eerste journalisten in Vlaanderen die ook over zijn collega’s schreef en daarmee had hij stilaan te veel mensen op de zere tenen getrapt.
Tussendoor pent hij een toch nog een aantal bijzondere publicaties bijeen zoals zijn republikeins gestemde Het Belgische domdenken (1986), Brief aan een postzegel (1990) en Tricolore tranen (1993), zijn strijdproza tegen de Vlaamse vervalsing van de Irma Laplasse-geschiedenis Zonder vlagvertoon. Over de weerstand tegen het verzet (1995), zijn diatribe tegen de IJzerbedevaart De IJzertoren. Onze trots en onze schande (1997) en vooral de verhalen over zijn grote passies: Willem Elsschot (1992), Jacques Brel (1998) en naderhand ook de dichter Jan van Nijlen.
- In deze werken kon hij wat hem bezighield uitgebreider en vrijer uiten dan als broodschrijver voor een krant.
- Terugkerende thema’s zijn: de onverschilligheid van de modale Vlaming voor zijn taal, de macht en het ondemocratische van de monarchie, de invloed van de Kerk in Vlaanderen, die hij zag hij als een “hefboom van de verknechting”, de commercialisering van radio en televisie, Het Laatste Nieuws en VTM die zich volgens hem te veel bezighielden met sensatiezucht en “systematische onderschatting van het publiek”.
1994-1996: Co-presenteert het archiefprogramma “Gisteren Gekeken” op TV1 (tegenwoordig Eén).
1995-1998: Verzorgde de Nederlandse vertaling/bewerking van verschillende stripverhalen uit de reeks Kobe de koe van het duo Johan De Moor en Stephen Desberg.
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1995 | Greta gewroken ; een streek onder water.
Oorspronkelijke titel: Peaux de vache. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |
Tournai: Casterman. 48p. | |
| 1996 | De grote mensenjacht.
Oorspronkelijke titel: à mort l’homme. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |
 |
Tournai: Casterman. 48p. |
| 1996 | Een pad op het slechte pad. Oorspronkelijke titel: Même les oiseaux puent. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |  |
Tournai: Casterman. 48p. |
| 1996 | Rioolrevolutie.
Oorspronkelijke titel: Vive l’ozone. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |
 |
Tournai: Casterman. 48p. |
| 1997 | Het stemgedrag der dieren.
Oorspronkelijke titel: Le silence des animaux. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |
Tournai: Casterman. 48p. | |
| 1998 | De papieren tijgers.
Oorspronkelijke titel: les tigres de papier. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |
 |
Tournai: Casterman. 48p. |
| 1998 | De zure smaak van weerwraak.
Oorspronkelijke titel: Le mauvais goût de la vengeance. Nederlandse bewerking: Johan Anthierens |
Tournai: Casterman. 48p. |
1997: Anthierens en zijn De Zwijger kompaan Van Hove maken een reis naar de Markiezen, een eilandengroep waar Jacques Brel zijn laatste jaren had doorgebracht. Samen met Karl Crabbé van de Stichting Jacques Brel loopt hij rond in Brussel, Parijs, overal waar grote broer Brel heeft rondgelopen. Het grote boek over Brel, dat Anthierens 10 jaar eerder had aangekondigd, krijgt vorm.
1998: Schrijft uiteindelijk het boek, waarvan hij altijd droomde: zijn hommage aan Jacques Brel, met als ondertitel De passie en de pijn.
- Het werd een soort kunstwerk, geen kathedraal, eerder een getijdenboek, geschapen naar het beeld van hoofdpersoon Brel én auteur Anthierens. Franse teksten, sterke vertalingen, kanttekeningen of “een verhaal” bij enkele chansons, bestaande of nieuwe illustraties, alles bijeengebracht met zijn makker Karl Crabbé van de Stichting Jacques Brel, maken van het boek een mooi doorleefd verhaal.
Mei 1999: Wordt opgenomen in een ziekenhuis te Aalst. Bij onderzoek wordt lymfeklierkanker (ziekte van Hodgkin) vastgesteld. De wereld verneemt het nieuws via een interview met Marijke Libert in De Morgen met als titel “De duivel in mijn lijf” dat in september verscheen.
December 1999: Zijn broer Jef overlijdt. Johans laatste artikel was het in memoriam voor zijn broer in De Morgen.
20 maart 2000: Johan Anthierens overlijdt in zijn woning op 62-jarige leeftijd aan de gevolgen van lymfeklierkanker .
- Op zijn begrafenis werd onder meer Jacques Brel gespeeld (“Au Suivant”, “La ville s’endormait” en zijn favoriete nummer “La chanson des vieux amants”), Yves Montand Le temps des cérises), Léo Ferré en klassieke muziek van Antonio Vivaldi en Franz Schubert. Men sloot de begrafenis af met een beeldfragment waar hij van op zijn ziekenbed verklaarde: “Ik wil een vrij man blijven, en dat in alle opzichten.” Cartoonist Gal was één van de vier mensen die de kist mocht dragen.
- Op zijn grafsteen staat onder zijn naam wat hijzelf op zijn rouwkaartje had laten zetten: “niemands knecht, niemands meester”
Hij laat een vrouw, Elisabeth, twee kinderen, Eva en Benjamin Anthierens uit zijn eerste huwelijk en drie kleinkinderen, Jasper Sans, Jasmina Sans en Arent Anthierens achter.
Epiloog
2010 : Een oude droom van Johan Anthierens werkelijkheid !
In een open brief in De Standaard pleit Brigitte Raskin ervoor om het gedicht ‘Bericht aan de reizigers’ van Jan van Nijlen te laten aanbrengen in het Centraal Station te Antwerpen. Daarop vergaderden de NMBS en Antwerpen Boekenstad en Brigitte Raskin zelf over de mogelijkheden. Na afloop liet Paul van Aelst van de NMBS weten dat de ingenieur-architect enthousiast was over het voorstel. ‘Bericht aan de reizigers’ zou aangebracht worden in de overgangszone tussen de sporen en de stationshal.
Het voorstel werd inderdaad uitgevoerd.
BEKRONINGEN
1979: Johan Anthierens was de eerste laureaat van de Geuzenprijs, uitgereikt door de oudste studentenvereniging van België ’t Zal Wel Gaan.
Hij ontving de prijs omwille van ‘de onafhankelijkheid waarmee hij als journalist en auteur dogma’s en bekrompenheid aanviel’.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
Referenties
- Overlijdensbericht in De Standaard, 27 maart 2000, blz. 3
- LIBERT, Marijke, Overlijdensbericht in De Morgen, 27 maart 2000, blz. 3
- PLOTTIER, Armand, Overlijdensbericht in De Morgen, 27 maart 2000, blz. 13
- Overlijdensbericht in De Tijd/Weekend, 25 maart 2000
BIBLIOGRAFIE
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
Chronologisch overzicht
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1964 | Een keurkorf luisterliedjes geplukt door Johan Anthierens. |  |
Hasselt: Uitgeverij Heideland. -141p. Reeks: Vlaamse pockets nr 148. Afmetingen: 18 x 10.75 (pocket) |
| 1975 | De flauwgevallen priester op mijn tong. Vijftien op prijs gestelde OOGGETUIGE-kronieken, Knack – jaargang 1975. Omslagontwerp: Gunther H. Gotzfried |  |
Antwerpen: Walter Soethoudt Perenstraat 15 . -190p.
Reeks: Kijkgatpaperbacks nr 42
Afmetingen: 19 x 12.50 (gebonden) Voor Nederland: Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar Badhuisweg 232 ’s Gravenhage. Reeks: Nijgh & Van Ditmar paperbacks nr 214 |
| 1976 | Wies en waarachtig: van kwajongen tot kwiesmaster. | Gent: Het Volk. -111p. | |
| 1978 | Onder anderen. Vijftien onvoorspelbare kronieken Door het gaas van mannenwimpers worden vrouwen dag en nacht bespied. Omslagtekening: Jan Vanriet Omslagontwerp en grafische vormgeving: Cis Verhamme |  |
Tielt/Amsterdam: Uitgeverij Lannoo. -169p. Afmetingen: 21.50 x 12 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Gezet, gedrukt en gebonden bij Drukkerij-Uitgeverij Lannoo p.v.b.a. Tielt 1978 |
| 1980 | De boterhammen van de bakkerin. (verzamelde aforismen) Samenstelling: Gerd de Ley. |  |
Borsbeek: Baart. / Amsterdam: Publiboek. -60p.
Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid – zachte kaft) Colofon: De boterhammen van de bakkerin werd samengesteld door Gerd de Ley, en in opdracht van uitgeverij Publiboek/Baart gezet bij drukkerij Heyselberghs te Wommelgem en gedrukt door Nauwelaerts printing te Leuven. Typografische verzorging: Studio Anthonis te Deurne. |
| 1981 | Vlerk in vogelvlucht. (kronieken)
Omslagontwerp: Hans Versteeg (Dots design), Soest. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij Allert De Lange. -143p. Afmetingen: 21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Zetwerk: Euroset bv, Amsterdam Druk: Equipage bv Assendelft |
| 1983 | Karikaturen van GAL : tentoonstellingscatalogus met een inleiding van Johan Anthierens. | Brussel: St.Lukasstichting. 10 karikaturen | |
| 1986 | Het Belgische domdenken. Smaadschrift. (smaadschrift)
Omslagontwerp: Dooreman
Omslagfoto: Michiel Hendryckx. Bevat: De opgezette Belg (pp 7-8); Una settimana particolare (pp 9-27); Miet en Manschappij (pp 27-30); De Jan Bardi-democratie (pp 31-60); Mad(e) in Belgium (pp 61-62); Het ontwaken van Laken (pp 63-68); En eeuwig bloeien de begonia’s (pp 69-74) |
 |
Leuven: Uitgeverij Kritak. (Andreas Vesaliusstraat) -74p. Afmetingen: 21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1987 | De Vlaamsche Kronijken. (met bijdragen van J. Anthierens, Hugo Gijsels) | Berchem: Uitgeverij EPO. | |
| 1988 | Jacques Brel ‘Ik ben de eerste Brel in tweehonderd jaar die zijn benen gebruikte’ (imaginair interview)
Nota: kondigt in deze publicatie zijn grote Brel-boek aan dat pas in 1998 zal verschijnen. |
 |
In: Onmogelijke interviews (pp 7-17) uitgegeven door Kritak te Leuven.
Afmetingen: 21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1990 | Brief aan een postzegel en hofhouding: kritisch koningsboek. (Over zijn visie op de hofhouding). m.m.v. Jan Van den Berghe, Herman Brusselmans … et al Omslagontwerp: Dooreman & Hendryckx Vormgeving: Dooreman & De Roy | Leuven: Uitgeverij Kritak (Diestsestraat 249 Leuven). -176p. Afmetingen: 27 x 20 (gelijmd – 2 kolommen) pp.173-175: Curriculum vitae Zetwerk: Aanzet Gent. | |
|
Brief aan een postzegel en hofhouding bevat:
|
|||
| 1992 | Willem Elsschot. Het Ridderspoor. (biografisch schrijversportret)
2020: Heruitgave bij Uitgeverij Polis. Met een voorwoord van Stijn Tormans. |
Leuven: Kritak. / Amsterdam: Meulenhoff. -202p. | |
| 1993 | Tricolore tranen. Boudewijn en het augustusverdriet. (pamflet) Omslagontwerp: Compagnie Paul Verrept Omslagillustratie: GAL Vormgeving: EPO |  |
Berchem: Uitgeverij EPO (Lange Pastoorsstraat 25-27, Berchem). / Uitgeverij in Nederland: Papieren Tijger Postbus 2599 4800CN Breda. -100p. en 1 zakdoek. Afmetingen: 20 x 17 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk Drukkerij EPO |
| 1994 | Jij. (briefverhaal) Cahiers d’Amour verscheen ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de v.z.w. Behoud de Begeerte en in de marge van de 5de editie van Saint-Amour, een literair programma rond liefde en begeerte. Boekverzorging: Zeno Amsterdam Omslagtekening: Jan Bosschaert. |  |
Uit de bundel: Cahier d’Amour. Liefdesbrieven. pp.12-16. Uitgever: Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, / Dedalus, Antwerpen. 1994. -144p. (Afmetingen: 20 x 12.50, paperback) Samenstelling: Luc Coorevits |
| 1995 | Vaarwel, mijn 1995. | Berchem: Uitgeverij EPO. -47p. | |
| 1995 | Zonder vlagvertoon. Over de weerstand tegen het verzet. (essay)
Omslag: Dooreman & Hendryckx
Foto achterplat: Stephan Vanfleteren. Bevat:De onderste steen boven (pp 11-32); Deel I: Het medaillon rond Irma Laplace (pp 33-124); Deel II: Albert Vandamme in het duivelsnaaigaren (pp 125-165); Op onze altijddurende onnozelheid (pp 167-168); Bijlagen (pp 168-197). |
 |
Leuven: Uitgeverij Van Halewijck. (Diestsesteenweg 71A, 3010 Leuven) -197p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Zetwerk: Griffo, Gent Druk: Imschoot, Gent |
| 1996 | De overspannen jaren. Opgetekend van 1960 tot 1996. Met meer dan 300 tekeningen in vierkleurendruk van GAL | Berchem: Uitgeverij EPO. -296p. | |
| 1997 | De IJzertoren. Onze trots en onze schande. (document)
Vormgeving: Dooreman. Omslagfoto: Rudy Gadeyne Foto achterplat Stephan Vanfleteren |
 |
Leuven: Uitgeverij Van Halewijck. (Dietsesteenweg 71 a 3010 Leuven). -263p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Zetwerk: Griffo, Gent Druk: Imschoot, Gent |
| 1998 | Jacques Brel. De passie en de pijn. (essay)
Omslagontwerp en typografie : Brigitte Slangen. Omslagfoto : Jean-Pierre Leloir, Brel tijdens zijn laatste optreden op mei 1967 in het casino van de Noord-Franse stad Roubaix. Foto achterflap: Collard, Jacques Brel in gesprek met Johan Anthierens, december 1959. |
 |
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij L.J. Veen. -285p. Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid) |
| POSTUUM UITGEGEVEN | |||
| 2003 | Leve mij: niemands meester, niemands knecht: autobiografische teksten. (bundeling journalistiek werk) Een bloemlezing uit de verschillende honderden artikelen, reportages, interviews, columns en kronieken die Johan Anthierens van 1959 tot 1999 voor tientallen Vlaamse en Nederlandse dag-, week- en maandbladen schreef. Samensteller: Brigitte Raskin in samenspraak met Karel Anthierens Cover, vormgeving en zetwerk: Griffo, Gent. Foto voorplat: © Erik Anthierens |  |
Leuven: Uitgeverij Van Halewyck. -719p. Afmetingen: 23 x 15.20 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen) Druk: Imschoot, Gent Inhoud: Een zondagskind (pp 11-130); Het lukte (pp 131-242); Schrijfdrift (pp 243-416); Een papieren tijger (pp 417-562); Op bedaagde leeftijd (pp 563-711); Een persoonlijke kroniek (pp 712-717); Een wilde tuin (pp 718-719). |
| 2005 | Ooggetuige: niemands meester, niemands knecht. (bundeling journalistiek werk) Journalistieke teksten bezorgd door Brigitte Raskin in samenwerking met Karel Anthierens. Cover en vormgeving: Griffo, Gent. Typ- en zetwerk: Lutgarde Emanuel van Griffo, Gent Foto voorplat © Paul Dewulf |  |
Leuven: Uitgeverij Van Halewyck. -741p. Afmetingen: 23 x 15.20 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen) Druk: Bercker, Kevelaer. Inhoud: Bij ons in België (pp 11-120); De charme van het chanson (pp 121-234); Denk om de buren (pp 235-316); Zo gezegd (pp 319-444); Vrijspraak (pp 445-518); Horen, zien en schrijven (pp 519-686); Getuigschrift (pp 687-706); Bibliografie (pp 707-711); De meesters en de juffen (pp 712-715); Afkortingen (pp 716-718); Personenregister (pp 719-741) |
