Maakt deel uit van:zonder categorie

ALSTEIN

Wilrijk, 18 maart 1947

Eig. Marc van Alstein, dichter, prozaschrijver en literatuurcriticus.

De spaarzaamste schrijver van de Lage Landen

Zijn poëzie debuut is onder zijn eigen naam uitgegeven. Voor alle andere publicaties gebruikt hij het pseudoniem Alstein.

 BIOGRAFIE

18 maart 1947: Geboren te Wilrijk  als Marc van Alstein als oudste zoon in een welvarend middenstandsgezin.

• Middelbaar onderwijs o.m. aan het Sint-Jan Berchmanscollege te Antwerpen.
• Werkt de kandidatuur in de Germaanse filologie af aan de Universitaire Instelling Sint-Ignatius te Antwerpen, maar voelt zich al vrij vroeg door het schrijversambt gegrepen.

LEGT ZICH VANAF 1968 VOLLEDIG TOE OP HET SCHRIJVERSCHAP

1968: Debuteert met de “De tijd der tijdelozen”, een gedichtenbundel uit de reeks: De Bladen voor de Poëzie. Dit is het enige werk dat hij onder zijn eigen naam Marc van Alstein publiceert.

• Daarop volgen nog vier bundels: Glas in 1970, De goddelijke waanzin in 1971, Attalus, of De eeuwige opstanding in 1972 en Zelfportret in 1979. Hij zet zich af tegen het Nieuw realisme in de Vlaamse poëzie, maar ook tegen de meer experimentele poëzie.

1970 – 1973 : Is de drijvende kracht achter het tijdschrift Witte Bladen. Essays en kritieken van hem verschijnen ook in de bladen Argus en Kreatief.

In Witte Bladen en in de tijdschriften Argus en Kreatief werpt hij zich op als criticus van en voor de ‘stille generatie jonge Vlaamse prozaïsten’. Hij noemt ze zo, omdat zij niet door happenings of schokkende verklaringen de aandacht naar zich toe willen trekken.

VANAF 1973 LEGT HIJ ZICH MEER TOE OP HET PROZA

1973: De novelle Axel Chanis. Het verhaal van een jeugdliefde  geldt als zijn prozadebuut.

Het autobiografische, de verinnerlijking, beschouwing en vervreemding nemen in veel van zijn werk een opvallende plaats in.

1978: Wint de Arthur Merghelynckprijs voor zijn roman Liebrecht of de geruisloosheid van de bourgeoisie.

1979: Alstein ontpopt zich als woordvoerder van de jonge Vlaamse prozaïsten wanneer hij in Kreatief (13, 1979, 5) in een ‘Open brief aan de Van Vlieten in dit land’ reageert op een uitspraak van Eddy Van Vliet in de Volkskrant, waarin deze stelt dat het proza in Vlaanderen na 1970 ‘volstrekt waardeloos’ is.

1982: Verblijft enige tijd in Iowa, in het kader van een International Writers Program, en reist doorheen de Verenigde Staten. Hij houdt er een bundeltje essays en columns aan over: Iowa City, Iowa en andere confrontaties. (1983)

1982-1983: Hoofdredacteur van Argus.

1984: De roman Het uitzicht op de wereld die in dit jaar verschijnt is een opmerkelijk en in de Vlaamse literatuur misschien wel een uniek boek. Het is een tongue in cheek geschreven roman over een achttiende-eeuwse Vlaming die slavenhandelaar wordt, maar daar geenszins voor voorbestemd was.

1987: De uitgedaagde werkelijkheid. Notities 1982-1987. (dagboeknotities)

• De eerste van drie notitiebundeltjes die over een periode van 17 jaar zullen verschijnen. Alstein gaat zitten – in cafés, op banken – en kijkt naar wat voorbijkomt. Kijken en schrijven. Waarnemen en vastleggen. Toezien hoe alles voorbijgaat. Mensen dingen die opdoemen in zijn leven en erom vragen om opgemerkt te worden en dat vastleggen. Een genre dat niet zoveel in onze letteren voorkomt.
• Of zoals Alstein het op p 56 zelf definieert: “Een zelfportret schrijven. Maar dan voornamelijk aan de hand van de werkelijkheid en de mensen om de schrijver heen, van zijn waarnemingen, ontmoetingen en overwegingen – literaire en andere – en ook met behulp van portretten die zo zijn uitgeschreven dat niet de anekdote of de beschrijving van een uiterlijkheid centraal staat, maar een kern van eenzaamheid die een weg zoekt en die wordt waargenomen opdat niet alleen inzicht kan worden bekomen in de privé-wereldgeschiedenis die elk mensenleven is, maar ook in de levenshouding van de schrijver zelf.’

1997: Tien jaar later rolt een tweede bundeltje van de pers: De engel van Simberg, of is dit nu de wereld? Notities 1987-1996.

• Een selectie uit tien jaar dagboeknotities in een boekje van net geen 80 pagina’s, dat drijft op een terughoudendheid, op een drang naar zuiverheid, gesymboliseerd in de figuur van de gekwetste, gebroken engel. Is dit nu de wereld ? Het boekje begint in Oude God bij Mortsel (waar hij woont) en eindigt op dezelfde plaats. Onderweg brengt de tekst ons bij enkele markante plekken in Europa, waar onverwacht verrijkende inzichten worden neergezet.

2000: Wint opnieuw de Arthur Merghelynckprijs voor de dagboeknotities De engel van Simberg of is dit nu de wereld.

2005: Aan de bundeltjes met notities uit 1987 (De uitgedaagde werkelijkheid) en  1997 (De engel van Simberg) voegt Alstein nu De vermiste wereld. Notities 1997-2003 toe. 79 pagina’s mijmeringen, die zich langzaam aaneenrijgen tot een associatief essay.

OOK DIT NOG…

In een recensie in de krant De Financieel Economische Tijd van 19 april 2005 schrijft Luc Devoldere:

 Alstein geeft les in een schrijversschool. Waarom? Eenvoudig omdat hij veel gekregen heeft, en nu wil geven. Beklijvend zijn de lessen die hij van schrijver en criticus Leo Geerts (wie kent hem nog?) heeft gekregen en nu aan ons geeft: “Schrijf maar wordt  nooit een Schrijver. Maak geen show van jezelf. Wees zo helder mogelijk. Speel geen spelletjes in je boeken. Stop geen moment met lezen. Wordt geen poseur. Wees wantrouwig tegenover de literaire wereld. Lik je nergens in. Word geen kluizenaar. Heb vrienden en geen ‘vrienden’. Woon in een stad. Neem de lezer zeer serieus. Word nooit afhankelijk van het oordeel van anderen. Je bent in Vlaanderen geboren, niemand verplaatst zijn wieg. Roei rustig tegen de stroom in. Eis dat je met respect wordt behandeld. Gebruik nooit iemand. Schuw de marge niet. Vlei nooit iemand en wees op je hoede als je wordt gevleid. Interesseer je voor de mensen. Vermijd twist. Heb geen lange tenen, vergeet beledigingen. Ga niet voor jezelf staan als je schrijft. Geef door wat je weet. Literatuur is een middel, geen doel. Als je niets te zeggen hebt, zwijg dan. Reis zoveel mogelijk. Zoek vrienden die geen schrijver zijn. Draag zorg voor je vrienden. Verwacht niet te veel. Kijk goed.”

BEKRONINGEN

• 1978: Wint de Arthur Merghelynckprijs voor beschouwend proza van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal) en Letterkunde (KANTL) voor zijn roman Liebrecht of de geruisloosheid van de bourgeoisie.
• 2000: Wint opnieuw de Arthur Merghelynckprijs voor de roman De engel van Simberg of is dit nu de wereld?

 MEER OVER ALSTEIN

• 1981. ‘Het eerste interview’. In: Dietsche Warande Belfort. 126, nr. 4, p. 301-302.
• Bork, G.J. van. 1985. ‘Alstein’. In: De Nederlandse en Vlaamse auteurs. Van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. Ed. G.J. van Bork en P.J. Verkruijsse. Weesp: De Haan.
• Brackmann, Christine & Friesendorp, Marijke (Red.). 1996. Oosthoek Lexicon Nederlandse en Vlaamse Literatuur. Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K Uitgevers.
• Lampo, Jan & Alstein. 1995. ‘Alstein, of De man die zichzelf herschreef: interview’. In: Gierik. 13, nr. 46, p. 55-61.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• DBNL auteur – Alstein
• NEDWEB/Literatuur in context – Alstein
• Alstein – Wikipedia.

Referenties

• Jef van Gool, Alstein (Marc van), in: Geboekstaafd, Vlaamse Prozaschrijvers na 1945 pp 33-35, Leuven Davidsfonds 1988
• Lionel Deflo, Alstein, in Kritisch lexicon van de moderne Nederlandstalige literatuur, februari 1983, pp 10.

BIBLIOGRAFIE

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
• Koninklijke Bibliotheek van België -Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
• POËZIECENTRUM vzw – Gent

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1968	De tijd der tijdlozen: gedichten 1966-1967. (gedichtenbundel) Onder eigen naam MARC VAN ALSTEIN Het kaftontwerp is van Gilbert Steylaerts. Inhoud:		Lier: De Bladen voor de Poëzie (Kapucijnenvest, 4).  -32p . Reeks: De Bladen voor de Poëzie Jrg. 15, nr. 8. Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid met zachte kaft  en gebonden – kartonnen kaft) Colofon: Deze bundel werd gedrukt op de persen van de Drukkerij Sanderus te Oudenaarde, in opdracht van ‘Bladen voor de Poëzie’ te Lier, in de maand maart 1968, als achtste nummer van de vijftiende jaargang.
1970	Glas. (gedichtenbundel) Onder pseudoniem ALSTEIN Kaftontwerp: Piet Janssens Druk: Drukkerij Sanderus te Oudenaarde.		Lier: De Bladen voor de Poëzie (Kapucijnenvest 4).    -31p. Reeks: De Bladen voor de Poëzie.- jrg.18, nr.1 [tweede serie] Afmetingen: 20.25 x 13 (ingenaaid met zachte kaft  en gebonden – kartonnen kaft) Colofon: Deze bundel werd gedrukt op de persen van drukkerij Sanderus te Oudenaarde in opdracht van “Bladen voor de Poëzie”, te Lier, in de maand januari 1970, als eerste nummer van de achttiende jaargang. Het kaftontwerp is van Piet Janssens.
1971	De goddelijke waanzin. (gedichtenbundel)		Wilrijk: Kreatus Experi uitgave (Bouwkunststraat, 19).   -40p. Afmetingen: 21.25 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) Offsetdruk: Vita Speelstraat 38, 9750 Zingem.
1972	Attalus, of De eeuwige opstanding: een gedicht. (gedichtenbundel) Kaftontwerp: Bernard Lesage. Foto van de auteur op achterflap: Danny Pirotte.		Antwerpen: Witte bladen (tweemaandelijks literair tijdschrift),  Jrg. 2, nr. 10.   -43p. Reeks: Witte bladen. Jrg. 2, nr. 10. Afmetingen: 20 x 14 (ingenaaid – zachte kaft) Offsetdruk Vita Speelstraat 38, 9750 Zingem
1973	Axel Chanis. Het verhaal van een jeugdliefde. (novelle) Omslag: Nick Claeys. Lay-out: Wilfried Smets. 1980: 2de druk bij De Clauwaert vzw te Leuven (schooluitgave). 1994: 4de druk bij uitgeverij Houtekiet, Antwerpen/Baarn.		Leuven: De Clauwaert vzw. -55p. Afmetingen: 19.50 x 12.25 (ingenaaid met zachte kaft) Reeks: Novellenbibliotheek nr 51 (niet aangegeven in het boek)
1975	De opstand. Roman. (roman) Vormgeving en omslag: Paul Vanden Dorpe. Foto van de auteur op de binnenflap van de omslag. Fotograaf niet vermeld. 1989: Herwerkte uitgave onder de titel ‘Opstand’ bij Houtekiet te Baarn.		Leuven: De Clauwaert vzw.   -175p. Vierde boek van het uitgaveplan 1974/1975 van Boekengilde De Clauwaert. Afmetingen: 19.75 x 12.75 (gebonden – harde beige linnen kaft met stofomslag) Gedrukt en gebonden bij de firma Scheerders van Kerchove N.V., Sint-Niklaas.
1977	Een idee genaamd Geoffrey. (novelle) Omslag: Nick Claeys.		Leuven: De Clauwaert vzw.   -64p. Reeks: Novellenbibliotheek; nr. 59. Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid met zachte kaft)
1978	Liebrecht, of de geruisloosheid van de bourgoisie. (roman) Omslag: Paul Vanden Dorpe. 1978: 2de druk ibidem. 1993: Deze roman werd volledig omgewerkt en gepubliceerd onder de titel ‘Grote bewegingen’.		Leuven: De Clauwaert vzw.  -159p. Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag) Verscheen als derde boek in het uitgavenplan 1977/1978 van Boekengilde De Clauwaert. Gedrukt en gebonden bij de firma Scheerders van Kerchove N.V. Sint-Niklaas.
1979	Zelfportret. (gedichtenbundel) Omslagontwerp: Eddy Ausloos Omslagtekening: Richard Dielen.		s.l. : Uitgeverij Arsenaal. -37p.
1979	Mikel Janev, of De vervreemding. (novelle) Omslag: Nick Claeys. 1986: 2de druk met als titel De vervreemding, of: Mikel Janev bij uitgeverij Hadewijch te Schoten. -77p.		Leuven: De Clauwaert vzw.   -77p. Reeks: Novellenbibliotheek; nr. 64. Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid – zachte kaft)
1981	Een dag in de lente. (novelle) Omslag: Nick Claeys.		Leuven: De Clauwaert vzw.   -66p. Reeks: Novellenbibliotheek nr. 69. Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid – zachte kaft)
1981	Het vertrek naar Amerika. (roman) Omslagontwerp: Robert Nix		Antwerpen: Standaard Uitgeverij. / Bussum: Agathon Uitgeverij.  -133p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Smits Wommelgem-Antwerpen
1982	Een stel voorname heren en andere verhalen. (verhalenbundel) Omslagontwerp: Mark Verstockt. Bevat: Een stel voorname heren (pp 9-18); De bewogen jeugd van Arthur Steenwitz (pp 19-62); Een schrijver in wonderland (pp 63-106); Angèle (pp 107-139) 1986: Deze verhalen zijn eveneens opgenomen in de verzamelbundel ‘Angèle en andere verhalen’.		Antwerpen: Standaard Uitgeverij. / Bussum: P.N. van Kampen & Zoon.   -139p. Reeks: De standaard literair (ruitjesreeks). Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
1983	Iowa City, Iowa en andere confrontaties. (gebundelde columns en essays) Omslagontwerp: Mik Roofthooft. Foto van de auteur op achterflap. Fotograaf niet vermeld.De andere confrontaties zijn:  Nabokov. Of de werkelijkheid en de werkelijkheid (pp 69-90); ‘Kinderjaren’ van Norbert Fonteyne, een ondergewaardeerd boek (pp 91-103); De jonge Vlaamse prozaliteratuur (pp 104-118); Het hoge Noorden ?  Het diepe Zuiden ? (pp 119-125); Elsschot en de recensenten anno 1913 (pp 126-132); Van Ostaijen op school: een groot dichter ? (pp 133-138); Schrijven (pp 139-142); Met de wieg bij de boeken (pp 143-146); Herinnering aan René Verbeeck (pp 147-150).		Antwerpen/Bussum: Standaard Uitgeverij. -150p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)Nota: De in dit boek gebundelde essays verschenen oorspronkelijk in diverse literaire tijdschriften, weekbladen en kranten.
1984	Het uitzicht op de wereld. (roman) Omslagontwerp bij de Standaarduitgave: Mark Verstockt. Omslagontwerp bij de Agathon uitgave: Peter van Hugten. Foto auteur op achterflap. Fotograaf niet vermeld. 1987: 3de druk bij Antwerpen : Hadewijch. 2005: 4de druk bij Amsterdam: Wereldbibliotheek. -224p.	Agathon uitgave	In België : Standaard Uitgeverij – Antwerpen. In Nederland: Agathon Weesp. -239p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk Smits Wommelgem-Antwerpen
1984	‘Het kind op de schommel’  (verhaal) 1983: Eerder gepubliceerd in: Revolver, jrg. 12/1, 1983. 1984: Is eigenlijk het eerste hoofdstuk van de roman ‘Het uitzicht op de wereld’ (pp 35-48).		Uit de bundel: ‘Vlaamse verhalen na 1965’. pp. 35-48. Samengesteld door Paul de Wispelaere. Manteau, Antwerpen. -480p. Omslagontwerp en typografie: Rikkes Voss Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – kaft met flappen)
1986	Angèle en andere verhalen. (verhalenbundel) Ontwerp omslag: Loek Lafeber. Typografie omslag: Peter Koch. Foto van de auteur op de achterflap. Fotograaf is niet vermeld. Bevat: Angéle. (pp.7-29); Axel Chanis. Het verhaal van een jeugdliefde. (pp. 30-66); Een dag in de lente. (pp.67-117); Een idee genaamd Geoffrey. (pp. 118-157); De bewogen jeugd van Arthur Steenwitz. (pp. 158-185); Een stel voorname heren. (pp. 186-191).		Schoten: Uitgeverij Hadewijch nv.   -191p. Afmetingen: 21 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Druk: Vonk Zeist
1987	De uitgedaagde werkelijkheid. Notities 1982-1987. (dagboeknotities) Typografie omslag: Peter Koch. Foto van de auteur op de achterflap. Fotograaf niet vermeld.		Schoten: Uitgeverij Hadewijch nv.   -85p. Afmetingen:  21 x 13 (ingenaaid – zachte kaft)
1989	Opstand (roman) Omslagillustratie: Jan Vanriet Omslagtypografie: Herbert Binneweg. Met foto van de auteur op de achterflap. Fotograaf niet vermeld. 1975: Eerste uitgave onder de titel ‘De opstand’ bij De Clauwaert te Leuven.		Antwerpen/Baarn: Uitgeverij HouteKiet. 150 p. Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid – zachte kaft)
1990	De poorten van de hemel. (novelle) Omslag: Studio Combo		Antwerpen/Baarn: Uitgeverij HouteKiet.   -89p. Afmetingen: 21 x 13 (gebonden – harde beige linnen kaft met stofomslag)
1993	Grote bewegingen. (roman) Ontwerp omslag: Harm Meijer Illustratie omslag: Fernand Knopff, Memoires/Du lawn tennis, 1889 (Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Brussel)		Baarn: Uitgeverij de Prom. -108p. Afmetingen: 20.50 x 12 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) ‘Grote bewegingen’ is een complete omwerking van ‘Liebrecht, of de geruisloosheid van de bourgeoisie’, een hierbij achterhaalde tekst uit 1978.
1994	Alle verhalen.		Baarn: Uitgeverij de Prom. -271p.
1997	De engel van Simberg, of is dit nu de wereld? Notities 1987-1996. (dagboeknotities) Illustratie omslag: Hugo Simberg, De gewonde engel (1907) fresco in de kathedraal van Tampere, Finland Foto van auteur op achterplat: Hank Geerts		Baarn: Uitgeverij De Prom. -79p. Afmetingen: 21 x 13 (gebonden – harde beige linnen kaft met stofomslag) Grafische verzorging: Bosch & Keuning Studio. Verspreiding  voor België: Uitgeverij Westland nv, Schoten.
2005	De vermiste wereld. Notities 1997-2003. (dagboeknotities) Omslagontwerp: Nico Richter Omslagillustratie: Terry W. Eggers / Corbis / TCS		Amsterdam: Uitgeverij Wereldbibliotheek bv.  -80p. Afmetingen: 21 x 13 ( ingenaaid – zachte kaft met flappen)

 

IN TIJDSCHRIFTEN (selectie als aanzet)

Alstein publiceerde proza(fragmenten), essays, kritieken in tal van bladen en tijdschriften als Heibel, Kreatief, Argus, Elsevier(’s Magazine), Spectator, Knack, Dietsche Warande en Belfort, De Standaard, De Nieuwe, Deus ex Machina, Nieuw Vlkaams Tijdschrift, Yang, De Vlaamse Gids en Topics.

Hieronder volgt een korte selectie

1974	Honden (verhaal)	In: Heibel, 1974, IX, nr 1, pp 17-25
1975	Dagboek van een reiziger. (verhaal)	In: Dietsche Warande & Belfort, 1975, CXX, pp 588-597
1976	De nieuwe romantiek, of de verleiding van een te gemakkelijke literatuur. (essay)	In: Kreatief, 1976, X, nr 5, pp 22-26
1977	Omtrent de schrijver nu. (essay)	In: Dietsche Warande & Belfort, 1977, CXXII, pp 189-198
1977	Nabokov: De werkelijkheid en de werkelijkheid. (essay)	In: Streven. Jaargang 31 oktober 1977 nr 1 pp 24-34
1978	‘Kinderjaren’ van Norbert Edgard Fonteyne, een vergeten boek	In: Dietsche Warande & Belfort, 1978, CXXIII, pp 588-596
1979	Leningrad in de winter.	In: Poëziekrant, 1979, jg. 3
1979	Open brief van Alstein	In: Spectator, 8 december 1979, nr 49, pp 91-92
1979	Open brief aan de Van Vlieten in dit land	In: Kreatief, 1979, XIII, nr 5 pp 98-100
1979	‘gedichten’	In: Yang, jg 15 november 1979 nr 90
1980	‘Dubin’s Lives’, Bernard Malamud  (recensie)	In Streven april 1980 jg 47  pp 603-609
1981	Het eerste interview.	In: Dietsche Warande & Belfort, 1981, CXXVI, pp 301-302
1982	(Mijn werkkamer)	In: Deus ex Machina, 1982, VI, nr 22 z.p.
1982	Tien jaar Vlaamse prozaliteratuur. (essay)	In: Lezerskrant, 1982, IX, nr 2, pp 16-19
1982	Verheerlijking ?	In: Spectator, 30 oktober 1982, nr 44 pp 64
1982	Een winter eens in Soest (poëzie)	In: De Vlaamse Gids, 1982, LXVI, nr 6, pp 55-57
1983	Conscience als monument en als mens (essay)	In: De Nieuwe, 3 november 1983, nr 1016, pp 12-17
1984	Het Schoonselhof. De versierde dood.	In: Topics, 8 augustus 1984, nr 32 pp 80-84
1996	Over Leo Geerts: vijf jaar later. (beschouwing)	In: Kreatief : literair- en kunstkritisch tijdschrift. Vol. 30, 1996, nr. 2, p. 42- 45