Maakt deel uit van:Auteur/dichter en vertaler
Ivo Van Strijtem
1953
Ps. Ivo Evenepoel;
Dichter, vertaler, leraar Engels, docent literaire creatie.
Samen met Koen Stassijns stelde hij de reeks ‘De mooiste van …’ samen.
BIOGRAFIE
1953: Geboren in het Pajottenland (Vlaams Brabant) als Ivo Evenepoel. Woont nu in Lennik.
1983: Zijn eerste dichtbundel Aardbeien met slagroom gaf hij uit in eigen beheer.
Hij houdt van directe zegging, eenvoud van woord en beeld. Hij weet humor en ontroering aan directe ontroering te koppelen.
Als leraar én als dichter wil van Strijtem de poëzie dichter bij een groter publiek brengen.
Uitingen van dit streven zijn onder andere
- De bloemlezing InVers : poëzie moet uit haar boeken treden (1993, V. Standaard.Uitgeverij , Antwerpen) die hij samen met Koen Stassijns en Erik Heyman samenstelde.
- Zijn publicaties samen met Koen Stassijns o a “Chateau la Passionata” (1998, Lannoo, Tielt)
- De onvolprezen reeks “De mooiste van…” met een keuze uit de poëzie van dichters als Brecht, Goethe, Heine, Neruda, Tagore , Yeats enz. die hij samen met Koen Stassijns samenstelde en waarvoor hij tevens zelf ook vertalingen aanleverde. Van deze reeks (1998-2008) vindt u een overzicht in de derde rubriek van de bibliografie.
2014: Opgemerkt en opmerkelijk: ‘De Liefde, jazeker’ (Atlas Contact), ‘want laat niemand zeggen dat daarover genoeg is geschreven. Met groot vertrouwen, grenzend aan geloof, bezingt Van Strijtem zijn onderwerp: mythologische meisjes, grootse vrouwen, Bijbelse verleiding, voeten, ogen, regen, brieven’.
2018: ‘Iedereen dichter!’ Poëzie is een manier van leven (Lannoo), een bundel opstellen over de zin van poëzie.
- Bij de voorstelling van het boek sprak Van Strijtem een kleine tekst uit. Beter dan welke commentaar ook is de tekst zelf. U kunt hem lezen als toemaat achteraan de bibliografie.
2019: Begin 2019 verscheen ‘Een kamer met een tafel en schrijfgerei’ (Atlas Contact).
- ‘Een kamer met een tafel en schrijfgerei’, is wat overblijft wanneer voor de dichter alle zekerheden wegvallen. Schrijven over wat er echt toe doet, in een taal die de lezer niet op afstand wil houden, over wat echt belangrijk is: liefde, mededogen, het onbegrijpelijke, en – onontkoombaar – de dood.
SMAAKMAKER
Zomer
Uit “Château la Passionata grand cru” Gedichten samen met Koen Stassijns. Uitg. Lannoo, Tielt 1998.
Wat zijn de vrouwen toch weer mooi gelukt dit jaar. Deze zomer vouwt ze open, geuren, kleuren, fruit in zwaarbeladen bomen. Peren, pruimen, krieken, kersen, zo rijp, sappig en helder de ogen, de lucht de lange, blote benen, de gele, groene rode truitjes. En de borsten daaronder bij elke stap: hier zijn ze weer ! Wat is dit toch een wondere wereld, vol vrouwen, geuren en kleuren.
Egon Schiele 2
leg je zo. maak je open voor mijn ogen, mijn penseel. ik wil de geur. en hoe het schaamteloos voorbij gaat, kleur van klei. haal nu adem uit mijn strenge winter. ik wil dat je me vasthoudt.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
De bibliografie bevat drie rubrieken
- Chronologisch overzicht (eigen poëzie, vertalingen)
- Poëzie anthologieën in samenwerking met Koen Stassijns.
- De uitgaven van Koen Stassijns/Ivo Van Strijtem in de poëziereeks “De mooiste van…”
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel – Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1983 | Aardbeien met slagroom. (poëzie) Bevat de cycli: Poezie; Aardbeien met slagroom; Die kleine dingen van jou; Weke werkelijkheden; Alles lijkt vergeefs. |  |
Lennik: Ivo Van Strijtem. -60p. Afmetingen: 21 x 13 (ingenaaid) |
| 1987 | Hoeveel is zo weinig. (poëzie) Bevat de cycli: Vlokken najaar; Je malse vlees, Je vruchtensap; De schaarse tederheden; Sprookjes en levensliederen. |  |
Antwerpen: Facet. -47p. Afmetingen: 20 x 12.80 (ingenaaid – met flappen) |
| 1989 | Château La Passionata, of De velden die vol roze zijn. Samen met Koen Stassijns Woord vooraf van Herwig Van Hove. Bevat de cycli: Ik heb mijn vrouwen talrijk lief [ Koen Stassijns]; ik ben een vrouw in ’t diepst van mijn gedichten [Ivo Van Strijtem] Omslagontwerp: Studio Lannoo |  |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. -61p.
Afmetingen: 17 x 12.20 (ingenaaid –harde kaft)
Gezet, gedrukt en gebonden bij Drukkerij-Uitgeverij Lannoo.
Verschijnt in samenwerking met Bleuzé NV, Brussel
|
| 1991 | Brussel aan de Mississipi. (poëzie) Bevat de cycli: Liefde op een toastje; Zij wou: Palmbomen; Brussel aan de Mississippi. Omslagontwerp en grafische vormgeving: Studio Lannoo |  |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. -52p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) Gezet, gedrukt en gebonden bij Drukkerij Uitgeverij Lannoo nv, Tielt. |
| 1998 | Een rode sjaal. (poëzie)
Bevat de cycli: Toen ik klein was; Een levenslange brug; Oorlog; Een rode sjaal; Ars poetica.
De vormgeving was in handen van Marjo Starink.
|
 |
Amsterdam/Antwerpen: Atlas. -61p. Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid – met flappen) Colofon: ‘Een rode sjaal’ van Ivo van Strijtem werd in opdracht van Uitgeverij Atlas gezet uit de Scala en gedrukt door drukkerij Groenevelt te Landgraaf op 100 grams Munken Book. De lithografie werd verzorgd door Lithoma te IJsselsteyn en het bindwerk is uitgevoerd door Erven Kramer te Nieuw Vennep. |
| 1998 | La passionata grand cru : gedichten. Met Koen Stassijns Omslagontwerp en grafische vormgeving: Studio Lannoo. ‘Ik ken slechts twee dingen Die verbeteren met ouder worden De wijn en een minnaar’. Dat zei Lope de Vega en dat vinden Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ook. Deeltitels: Wat zijn ze toch weer mooi gelukt dit jaar [Ivo Van Strijtem]; wees rustig, twijfel niet [Koenraad Stassijns] |  |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. -64p.
Afmetingen: 17 x 12.20 (ingenaaid –harde kaft)
Gedrukt en gebonden bij Drukkerij Lannoo nv, Tielt
|
| 2000 | Tienduizend witte merries. Oorspronkelijke auteur: DIANE LEE WILSON Oorspronkelijke titel: I rode a horse of milk white jade Uit het Engels vertaald door Ivo Van Strijtem. | Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. -228p. | |
| 2001 | Mijn naam is Bud.
Oorspronkelijke auteur: CHRISTOPHER PAUL CURTIS. Oorspronkelijke titel: Bud, not Buddy Uit het Engels vertaald door Ivo Van Strijtem. |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. -192p. | |
| 2002 | Bloody Mary: historische roman over de jeugdjaren van Mary Tudor, dochter van Henry VIII Oorspronkelijke auteur: CAROLYN MEYER; Oorspronkelijke titel: Mary, bloody Mary. Uit het Engels vertaald door Ivo Van Strijtem. | Tielt: Uitgeverij Lannoo. -176p. | |
| 2002 | De mooie Ierse. (poëzie) Bevat de cycli: Archeologie; School; Jo de mooie Ierse; Epiloog; Aantekeningen. |  |
Amsterdam: Atlas. -57p. Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid – met flappen) Colofon: ‘De mooie Ierse’ van Ivo van Strijtem werd in opdracht van Uitgeverij Atlas volgens ontwerp van Marjo Starink gezet uit de Scala en vervaardigt door drukkerij Groenevelt te Landgraaf op 100 grams Munken Book. |
| 2006 | Het tegenbezoek. (poëzie)
Bevat de cycli: Herfst en korf; Zweedse suite; Buiten mijn oevers; Stenen.
Omslagontwerp en typografie: Steven van der Gaauw
|
 |
Amsterdam/Antwerpen: Atlas. -64p. Afmetingen: 19.50 x 12 (ingenaaid – met flappen) Colofon: ‘Het tegenbezoek’ van Ivo van Strijtem werd in opdracht van Uitgeverij Atlas gezet uit de Collis en gedrukt door drukkerij Giethoorn ten Brink op 100 grams Munken Book. De vormgeving was in handen van Steven van der Gaauw. De lithografie werd verzorgd door Nauta en Haagen te Oss en het bindwerk is uitgevoerd door Giethoorn ten Brink te Meppel. |
| 2008 | De Lange Droomstraat: een elegante vertelling in gedicht en tekening. (poëzie) Illustraties: Agnès van Ransbeeck. | Amsterdam: Atlas. -54p. | |
| 2012 | In de luwte. Gedichten en vertaalde gedichten.(poëzie)
Auteurs: Koen Stassijns & Ivo Van Strijtem. Met houtsneden van Bram Malisse, Nicholas Meersschaerts, Vanessa Verstappen. Dit boek is een initiatief van de provincie Vlaams-Brabant en kwam tot stand in het kader van het Kalmkunstfestival In de Luwte. |
 |
Leuven: Uitgeverij P. -79p.
Afmetingen: 19 x 16 (ingenaaid) Gedrukt door New Goff te Gent. |
| 2014 | De liefde, jazeker. (poëziebundel)
Omslagontwerp en typografie binnenwerk: Melle Hammer. Bevat de cycli: Heilige vrouwen; De Liefde jazeker; Hartverscheurende regen en liefdesbrieven; Dichterschap. |
 |
Antwerpen: Houtekiet/Amsterdam: Atlas/Contact. -69p. Afmetingen: 24 x 16 (ingenaaid) |
| 2019 | Een kamer met een tafel en schrijfgerei. (poëzie)
Omslagontwerp en typografie binnenwerk: Melle Hammer. |
 |
Amsterdam/Antwerpen: Atlas/Contact. -80p.
Afmetingen: 24 x 16.1 (paperback) |
| 2022 | De vrolijke tijd. (poëziebundel)
Bevat de cycli: Genesis; De vrolijke tijd; Herfstweg; Gedichten over kinderen; Acht gedichten over Jezus. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij Atlas/Contact. -78p.
Afmetingen: 23.90 x 16 (paperback) |
ANTHOLOGIEËN
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1993 | InVers : poëzie moet uit haar boeken treden. (poëzie – bloemlezing)
Samenstellers Erik Heyman, Koenraad Stassijns en Ivo Van Strijtem. Redactie: E. Van den Heuvel. Omslag: M. Germ. 1994: 2de druk |
 |
Antwerpen: N.V. Standaard Uitgeverij. -204p.
Afmetingen:20.30 x 13.50 (gebonden harde kaft) |
| 1995 | InVers gaat vreemd. (poëzie – anthologie) Erik Heyman, Koenraad Stassijns en Ivo Van Strijtem ; met medewerking van Erik Derycke. | Antwerpen: N.V. Standaard Uitgeverij. -204p. | |
| 1999 | De mooiste van altijd. 40 eeuwen wereldpoëzie in 300 gedichten. (poëzie – anthologie)
Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem.
Stofomslag, band en typografische vormgeving: Antoon De Vylder, Herentals. Omslagillustratie: Agnes van Ransbeeck, element uit ‘De bevrijding der zielen’, 1990. |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv / Amsterdam: Atlas. -384p. + [XIV]p. Afmetingen:24 x 17 (gebonden -harde linnen kaft met stofomslag) Gezet uit de DTL Haarlemmer van Jan van Krimpen bij De Diamantpers nv., Herentals |
| 2001 | Liefdes werk van 300 dichters uit de hele wereld. (poëzie – anthologie) Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. Stofomslag, band en typografische vormgeving: Antoon De Vylder, Herentals. Omslagillustratie: Constantin Brancusi, De kus, 1907, Muzeul de Artà, Craiova, Roemenië. 2002: 2de druk 2006: 4de druk |  |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv / Amsterdam: Atlas. -388 + [XV]p. Afmetingen:24 x 17 (gebonden -harde linnen kaft met stofomslag) Gezet uit de DTL Haarlemmer van Jan van Krimpen bij De Diamantpers nv., Herentals. |
| 2003 | Het laatste anker: 300 gedichten over dood en wat troost uit de hele wereld. (poëzie – anthologie) Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. | Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -401p. | |
| 2005 | 3000 jaar wereldpoëzie in 500 onsterfelijke gedichten. (poëzie – anthologie) Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo Van Strijtem. | Tielt: Lannoo. / Amsterdam : Atlas. -670p. | |
| 2007 | Van heer Halewijn tot Hugo Claus: 160 gedichten om uit het hoofd te kennen. (poëzie – anthologie)
Samengebracht door Koen Stassijns & Ivo van Strijtem. Omslagontwerp: Studio Jan de Boer. Vormgeving binnenwerk: Steven Theunis, Armée de Verre |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. / Amsterdam : Atlas. -227p.
Afmetingen:21 x 14 (paperback) |
| 2009 | Van Dante tot Neruda: 123 wereldgedichten om uit het hoofd te kennen. (poëzie – bloemlezing)
Samengesteld door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. Met een inleiding door Koen Stassijns. Omslagontwerp: Studio Jan de Boer. Vormgeving binnenwerk : Steven Theunis, Armée de verre. |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. / Amsterdam : Atlas. -303p. Afmetingen: 21 x 14 (ingenaaid) | |
| 2010 | Half engel half mens. 100 moedergedichten uit de wereldliteratuur. (poëzie – anthologie)
Samengesteld door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. Omslagontwerp: Studio Lannoo Vormgeving: Steven Theunis, Armée de verre |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. – 168p. Afmetingen: 18 x 13.50 (ingenaaid) |
| 2011 | Mme zei zij (poëzie – anthologie)
Honderd erotische gedichten uit de wereldliteratuur. Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo Van Strijtem. Omslagontwerp: Studio Lannoo. Vormgeving: Steven Theunis Armée de verre |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. – 168p. Afmetingen: 18 x 13.50 (ingenaaid) |
| 2011 | 1001 liefdes : de mooiste liefdesbrieven. (poëzie – anthologie) Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. |  |
Antwerpen:Uitgeverij De Bezige Bij. -237p. |
| 2011 | Van God los : gedichten over geloof en ongeloof. (poëzie – anthologie) Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. |  |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. – 206p. |
| 2012 | De liefde heeft jouw naam. Iedere vrouw is een gedicht. (poëzie – anthologie)
Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. 117 dichters met telkens 1 gedicht |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. – 127p. Afmetingen: 18 x 13.40 (gebonden – harde kartonnen kaft) |
| 2012 | Sleeping Beauties breken uit : Doornroosje in de 21e eeuw. Samengebracht door Ivo van Strijtem. | Gaasbeek : Kasteel van Gaasbeek. -62p. | |
| 2013 | Van Heer Halewijn tot Hugo Claus. 222 klassiekers van de Middeleeuwen tot de vijftigers (poëzie – bloemlezing)
Samengesteld door Koen Stassijns & Ivo van Strijtem. |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo.-311p.
Afmetingen: 21 x 14 (paperback) |
| 2013 | Van Hugo Claus tot Ramsey Nasr. 265 klassiekers uit de poëzie van 1944 tot bijna vandaag. (poëzie – anthologie)
Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. Omslagontwerp: Studio Jan de Boer. Vormgeving: Studio Lannoo |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo. -317p. Afmetingen: 21 x 14 (ingenaaid) |
| 2018 | Iedereen dichter! Poëzie is een manier van leven. (essays over poëzie)
Vormgeving cover: Studio Jan de Boer |
 |
Tielt: Uitgeverij Lannoo nv -422p.
Afmetingen; 24 x 17 (paperback) |
| 2019 | Terug naar toen we begonnen: Pieter Bruegel de Oude in 40 nieuwe gedichten. (bloemlezing)
Samengesteld door Ivo Van Strijtem.
|
 |
Gent: PoëzieCentrum vzw. -67p.
Afmetingen: 20 x 12.50 (ingelijmde katernen)
|
Alle uitgaven van Koen Stassijns/Ivo Van Strijtem in de reeks “De mooiste van…”
A. Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1998 | De mooiste van Goethe.
|
 |
Tielt : Lannoo. / Amsterdam: Atlas. -143p.
Reeks: De mooiste van… Afmetingen: 17 x 10.50 (gebonden – harde kartonnen kaft met stofomslag en leeslint) Stofomslag, band en typografische vormgeving Antoon De Vylder, Zandhoven. Gezet uit de DTL Haarlemmer van Jan van Krimpen bij De Diamant Pers, Zandhoven |
| 1998 | De mooiste van Heinrich Heine.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -159p. Reeks: De mooiste van… | |
| 1998 | De mooiste van Bertold Brecht.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -160p. Reeks: De mooiste van… | |
| 1999 | De mooiste van Pablo Neruda.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -159p. Reeks: De mooiste van… | |
| 1999 | De mooiste van altijd, 40 eeuwen wereldpoëzie in 300 gedichten.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -384p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2000 | De mooiste van William Butler Yeats.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -158p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2000 | De mooiste van Alberti.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -160p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2001 | De mooiste van Francesco Petrarca
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -158p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2002 | De mooiste van Hesse.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -159p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2002 | De mooiste van Guiseppe Ungaretti.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -159p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2002 | De mooiste van Edith Södergran.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -159p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2002 | De mooiste van Emily Dickinson.
Vertaald door Ivo van Strijtem; Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. Ingeleid door prof. dr. Vik Doyen. Stofomslag en typografische vormgeving Antoon De Vylder, Herentals. Gezet uit de DTL Haarlemmer van Jan van Krimpen bij De Diamant Pers, Herentals |
 |
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -171p.
Reeks: De mooiste van… Afmetingen: 17 x 10 (gebonden – harde kartonnen kaft met stofomslag) |
| 2003 | De mooiste van Hikmet.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -160p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2003 | De mooiste van Wallace Stevens.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -155p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2003 | De mooiste van Rabindranath Tagore.
|
 |
Tielt: Lannoo. / Amsterdam: Atlas. -125p.
Reeks: De mooiste van… |
| 2004 | De mooiste van Quasimodo.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -160p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2004 | De mooiste van Wordsworth.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -159p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2005 | De mooiste van Federico García Lorca. Vertaald door Bart Vonck … et al Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. | Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -157p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2005 | De mooiste van Poesjkin.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -158p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2006 | De mooiste van William Shakespeare.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -215p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2006 | De mooiste van Anna Swirszczynska.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -152p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2006 | De mooiste van Prévert.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -168p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2007 | De mooiste van Guillaume Apollinaire.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -173p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2008 | De mooiste van Victor Hugo.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -167p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2008 | De mooiste van Werner Aspenström.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -174p. Reeks: De mooiste van… | |
| 2008 | De mooiste van Czeslaw Milosz.
|
Tielt: Lannoo / Amsterdam: Atlas. -156p. Reeks: De mooiste van… |
De reeks “De mooiste van…” alfabetisch overzicht
- De mooiste van Alberti.
- Auteur(s): samengebracht door Koen Stassijns en Ivo Strijtem ; vertaald door Willy Spillebeen, Barber van de Pol, Maarten Steenmeijer … et al. ; ingeleid door Bart Vonck
- De mooiste van altijd, 40 eeuwen wereldpoëzie in 300 gedichten.
- Auteur(s): Koen Stassijns, Ivo van Strijtem
- De mooiste van Apollinaire.
- Auteur(s): onder redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Jan Pieter van der Sterre ; ingeleid door Els Jongeneel
- De mooiste van Werner Aspenström.
- Auteur(s): vertaald door Ivo van Strijtem ; in een redactie van Koen Stasijns en Ivo van Strijtem ; ingeleid door Tua Forsström en Lisette Keustermans
- De mooiste van Bertold Brecht.
- Auteur(s): samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Koen Stassijns, Ivo van Strijtem, Erik Derycke, Daniel de Vin, Stefaan van den Bremt, Brigitte Vanderlinden, Geert van Istendael ; ingeleid door Prof. dr. Daniel de Vin
- De mooiste van de hele wereld, 300 gedichten van de 20ste eeuw.
- Auteur(s): Koen Stassijns, Ivo van Strijtem
- De mooiste van de mooiste – (Verzamelbox).
- Auteur(s): Koen Stassijns, Ivo van Strijtem
- De mooiste van Dickinson.
- Auteur(s): vertaald door Ivo van Strijtem ; in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; ingeleid door Vik Doyen
- De mooiste van Goethe.
- Auteur(s): samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Paul Claes, Erik Derycke, Koen Stassijns, Geert van Istendael en Peter Verstegen ; ingeleid door Prof. dr. Heidy Müller
- De mooiste van Heine.
- Auteur(s): samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Koen Stassijns, Ivo van Strijtem, Mark Braet, Erik Derycke, Marko Fondse, Brigitte Vanderlinden, Geert van Istendael, Roel van Puyvelde en Peter Verstegen ; ingeleid door Dr. Benjamin Biebuyck
- De mooiste van Hesse.
- Auteur(s): in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Koen Stassijns ; ingeleid door Leopold Decloedt
- De mooiste van Hikmet.
- Auteur(s): vertaald door Perhidan en Joris Iven ; aangevuld met een vertaling van Wim van den Munkhof en twee vertalingen van Sytske Sötemann ; in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem
- De mooiste van Lorca.
- Auteur(s): in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Bart Vonck … et al
- De mooiste van Milosz.
- Auteur(s): in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Jeannine Vereecken ; ingeleid door Johan de Boose
- De mooiste van Neruda.
- Auteur(s): samengebracht door Koen Stassijn en Ivo Strijtem ; vertaald door Mark Braet, Cees Buddingh’… et al. ; ingeleid door Barber van de Pol
- De mooiste van Francesco Petrarca
- Auteur(s): Vertaald door Ike Cialona, Robert de Does, Frans van Dooren … et al.
- Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo Strijtem Ingeleid door Bart Van den Bossche
- De mooiste van Poesjkin.
- Auteur(s): in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Frans-Joseph van Agt … et al.
- De mooiste van Prévert.
- Auteur(s): in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Geert van Istendael en Koen Stassijns ; ingeleid door Bruno Tritsmans
- De mooiste van Quasimodo.
- Auteur(s): vertaald door Bart van den Bossche en Erik Derycke ; in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; ingeleid door Franco Musarra
- De mooiste van Shakespeare.
- Auteur(s): samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Frank Albers, Ernst van Altena … et al.
- De mooiste van Edith Södergran.
- Auteur(s): vertaald door Lisette Keustermans en Ivo van Strijtem.
- Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem
- Ingeleid door Clas Zilliacus
- De mooiste van Swirszczynska.
- Auteur(s): vertaald door Jo Govaerts en Karol Lesman, in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; ingeleid door Czeslaw Milosz
- De mooiste van Tagore.
- Auteur(s): Rabindranath Tagore, Koen Stassijns, Ivo van Strijtem
- De mooiste van Ungaretti.
- Auteur(s): vertaald door Salvatore Cantore ; in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; ingeleid door Dina Aristodemo
- De mooiste van Victor Hugo.
- Auteur(s): in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; vertaald door Koen Stassijns ; ingeleid door Rainier Grutman.
- De mooiste van Wallace Stevens.
- Auteur(s): vertaald door Peter Nijmeijer ; in een redactie van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem ; ingeleid door Bart Eeckhout
- De mooiste van William Butler Yeats.
- Auteur(s): vertaald door Koen Stassijns, Ivo van Strijtem, Ben Cami … et al. ; ingeleid door Hedwig Schwall
- De mooiste van Wordsworth.
- Auteur(s): vertaald door Ivo van Strijtem, Hedwig Schwall en Herman Servotte ; in een redactie van Koen Stassijns en Ivo Strijtem ; ingeleid door Ortwin de Graef
Iedereen dichter, 22 februari 2018
Bij de allergrootste sensaties van mijn leven horen ongetwijfeld de momenten waarop ik heb leren lezen. Ik hoop van u hetzelfde. Terwijl ik het uitspreek komt me opnieuw het beeld van Madame Jeanne voor ogen die ons niet alleen ‘Ik ben den dokter Grijzenbaard’ en ‘De pastoor zijn koe’ leerde zingen, maar die ons ook op een hoogst originele wijze leerde lezen. Zij vertrok van het woordje het, herinner ik mij. De h schreef ze met geel krijt op het bord, de e en de t in het wit. We moesten haar dan nazeggen: et – het. En dan begon ze te variëren om ons de andere medeklinkers aan de leren: de h verving ze bijvoorbeeld door een n: en wij opnieuw: et, net; dan de p: et, pet, en vervolgens … de t tot groot jolijt van ons allemaal: et, tetten klonk het uit volle borst.
Gespeeld verontwaardigd stak Madame Jeanne haar wel geproportioneerde boezem naar voren en sprak de historische woorden: ‘Stoute jongens, en ge weet nog niet eens wat dat dat is!’ Haar ogen fonkelden, haar lievelingsact was ook dit schooljaar weer eens geslaagd.
Twee levenslange fascinaties werden op dat ogenblik in me geboren: de fascinatie voor de schrijfkunst en voor… ’t onderwijs. ‘Leren lezen’, heb ik inmiddels geleerd, houdt nooit op, het is een levenslange opdracht. De vermetele uitroep van ons, zesjarigen, was zowel een uiting van het terug verlangen naar de warme, voedende, koesterende, onderdak biedende moederborst als een vooruitblik of een vooruitschreeuw naar een hartstocht die in de kiem al aanwezig was, en die ons, jongens, tot op de dag van vandaag is blijven bezig houden. Versta me niet verkeerd: In het boek dat we hier vanavond boven de doopvont houden, staat geen stompzinnig getetter. ‘Iedereen dichter’ zou ik wel met enige overdrijving wel zo’n authentieke borst willen noemen, daarom heeft het boek ook geen hardcover.
Waarom vertel ik dit allemaal? Wel, de Zweedse auteur Stig Dagerman meent dat het volgende gebeurt: ‘Je begint vroeg te dichten. Als kind ben je steeds een dichter. Daarna word je gespeend, in de meeste gevallen toch. Dus de kunst om dichter te worden is je niet door het leven of de mensen of het geld te laten spenen, te laten ontwennen.’ Pablo Picasso (1881–1973) beaamt dit: ‘Dans chaque enfant il y a un artiste. Le problème est de savoir comment rester un artiste en grandissant.’ (Ieder kind is een kunstenaar. De moeilijkheid is er een te blijven naarmate je opgroeit).
Doelgericht
Betreurenswaardig is het feit dat wij zo doelgericht worden opgevoed. We stappen altijd direct op ons doel af. Maar daardoor ontgaat er ons heel veel. Een kind doet dat niet. Als een peuter of een kleuter met zijn ouders op stap is, blijft hij overal stilstaan, kijkt hij nieuwsgierig om zich heen, wil hij alles zien en betasten en neemt hij nooit de kortste weg. Maar je ziet dan dat de ouders ongeduldig zijn en hun kind tot de orde roepen, want het gaat hun niet snel genoeg. Dat nutteloze flaneren is nu juist karakteristiek voor het associërende werk dat in een roman of in een gedicht verricht wordt.
Poëzie is nieuwsgierig, is niet echt doelgericht, poëzie verlaat de platgetreden paden, dwaalt weg van het gangbare. Poëzie blijft overal stilstaan, poëzie ‘non-conformeert’, poëzie is kinderspel. Een dichter is een groot kind.
Poëzie zet stil, maakt plaats, neemt tijd. Terwijl ons toch aangeleerd wordt ons te haasten.
Speed kan geslikt, gesnoven en gespoten worden. Speed is nefast. Menig psychiater wijst op de kwalijke gevolgen van de ratrace waarin mensen tegen wil en dank verzeild raken. Tijd nemen voor bezinning lijkt wel een onbezonnen daad. Time is money… en stress, en maagzweren, en hartstoornissen. Snelheid en decibels jagen elkaar de hoogte in. Blindelings, lijkt het wel. ‘Nobody running at full speed has either a head or a heart’ schrijft de Ierse Nobelprijswinnaar Literatuur 1923 William Butler Yeats. En Kahlil Gibran, ‘De Profeet’, weet je, merkt op dat schildpadden meer over de weg kunnen vertellen dan hazen.
Bij dit alles denk ik aan een bekend gedichtje van K. Schippers. Het klinkt zo:
De ontdekking
Als je goed om
je heen kijkt
zie je dat alles
gekleurd is
Je meent het!, hoor ik hier en daar iemand denken. Het is zo eenvoudig, maar ook zo ontzettend waar. Er is een uitspraak van Ernest Hemingway die mij telkens te binnen schiet als ik zo’n schijnbaar naïef gedicht als dit lees: ‘Easy reading is damn hard writing.’
Beste mensen, ‘als je goed om je heen kijkt’ is het tegenovergestelde van ‘als je jezelf voorbij snelt’. ‘Iedereen dichter!’ maant aan tot rust. Het is een kalmeermiddel, een ritje aan een gezapige 30 per uur in een bebouwde kom. Alhoewel dit feit ook al je behoorlijk nerveus kan maken, maar dit helemaal terzijde.
‘We zijn al met al ver verwijderd geraakt van de klassieke filosofische gedachte dat rust en nietsdoen de grondslagen van een beschaving zijn,’ vertelt de Nederlandse filosofe Joke J. Hermsen (1961) ons. ‘Niet voor niets stamt het woord “school” af van het Griekse woord “scholè”, dat rust en vrije tijd betekent. Pas in rusttoestand kunnen we tot bezinning en reflectie komen. Pas als we niets doen, opent zich de ruimte van het denken en van de creativiteit, verschijnselen die zich door geen vooropgesteld doel of economisch nut laten sturen of opjagen.
Beste mensen, in ons leven hebben wij wellicht al te veel laten wegvallen. Meer nog, wij hebben misschien wel het allerbelangrijkste laten wegvallen.
De psychoanalyticus Paul Verhaeghe (1955) heeft het ronduit over de neoliberale dictatuur. Hij pleit ervoor om de oude grote verhalen, door het postmodernisme naar de begraafplaats verwezen, in te zetten in de strijd tegen het egocentrisme, om dus opnieuw kans te geven aan geschiedenis, religie en cultuur.
Wij ontdichten. Of wij worden ontdicht. Wij leren af ons te verwonderen.
Er wordt geliket dat het een lieve lust is, maar is dit niet slechts een graatmager surrogaat van het oprechte bewonderen en verwonderen zodanig dat je hele wezen erbij betrokken is? Wij moeten opnieuw leren graag zien.
En dat is jammer. Weet wel: kunst is niet het versiersel van ons leven. De tierlantijntjes die aan ons leven kleur moeten geven. Kunst, met daarbij poëzie in het bijzonder, is niet de sleutelhanger, maar de sleutel. Kunst, Poëzie is quintessens.
Maar laten we even de vooroordelen in ogenschouw nemen. Wat zegt het cliché?:
Poëzie hoort tot de zachte sector, is weeïg, voer voor mietjes. Elitaire hapjes voor mensen uit de betere standen. Voor eenlingen die ‘van dit soort dingen houden’ en tegen de stroom in zwemmen. Niemand koopt haar. Niemand leest haar. Poëzie is wartaal. Dichters zijn navelstaarders, schuinsmarcheerders, aan het leed van de wereld verslaafde vreemde vogels, sociaal onaangepasten, gekken.
‘The lunatic, the lover, and the poet
Are of imagination all compact,’
beweert William Shakespeare in A Midsummer Night’s Dream. Lunatic, lover and poet: vrij vertaald geeft dat: gek, gekker gekst. Het gaat van kwaad naar erger.
Nietsnutten, drukdoeners, muggenzifters. Dichter, droogkloot, kommaneuker, zielenpoot.
Nog pijnlijker wordt het wanneer men het elitaire karakter van de poëzie benadrukt. Het verwijt is, je m’ excuse, vaak terecht.
‘Wanneer we de literatuur gevangen houden in een speciaal reservaat van gespecialiseerde kritiek en commentaar speelt zij op een gegeven moment geen enkele rol meer in de samenleving. Het zegt de mensen eenvoudig niets meer, het maakt geen deel uit van hun bestaan, het staat te ver van hen af.’
‘Volgens de Fransman William Marx, hoogleraar vergelijkende literatuurwetenschap aan de universiteit van Orléans, heeft de literatuur zich al ruim een eeuw geleden hoogmoedig van de wereld afgewend.’ Amy Parker, echtgenote van Stan Parker maakt in De lotgevallen van een pionier van Patrick White (1912–1990), Australische Nobelprijswinnaar Literatuur 1973, deze verduiveld knappe opmerking: ‘Ontwikkelde mensen bleken de betekenis uit woorden tot er geen kleur meer over is.’ Het is een kritiek die je niet zomaar naast je kan neerleggen. Het is een feit dat je niet kan of mag verdonkeremanen.
