GUIDO VAN HEULENDONK
Eeklo, 17 november 1951
Pseudoniem van Guido Beelaert
Prozaschrijver.
Sinds zijn debuut Hoogtevrees (1985) timmert Van Heulendonk aan een reeks consistente en hoogstaande romans, waarvoor een oeuvreprijs stilaan gerechtvaardigd lijkt. Dat hij in 1996 met Paarden zijn ook varkens de (intussen ter ziele gegane) Gouden Uil Literatuurprijs wegkaapte, begint uit het literaire collectieve geheugen weg te sijpelen. Bovendien is Van Heulendonk niet bepaald de beste ambassadeur van zijn eigen boeken. De luwte zint hem meer dan de spotlights.
Dirk Leyman december 2019
BIOGRAFIE
17 november 1951: Als Guido Beelaert geboren te Eeklo.
Lager onderwijs in de dorpsschool van Adegem. Middelbaar onderwijs (Grieks-Latijnse humaniora) in het Sint-Vincentiuscollege te Eeklo (beëindigd in 1969)
1974: Guido Van Heulendonk (pseudoniem voor Guido Beelaert) studeert af in de Germaanse filologie aan de RU Gent, op een licentiaatsthesis over de Amerikaanse auteur Edgar Allan Poe. Echo’s van het werk van Poe zullen in Van Heulendonks proza hoorbaar zijn.
Daarna geeft hij een tiental jaren les in enkele middelbare scholen. Vanaf 1986 is hij lector Engels aan het Provinciaal Instituut voor Hoger Onderwijs (PIHO) dat thans Mercator Hogeschool wordt genoemd en dat deel uitmaakt van de Hogeschool Gent.
1983: Debuteert met het verhaal ‘Het vierde woord’ in het Nieuw Vlaams Tijdschrift. (jaargang 36/1983/ nr 5).
- Het verhaal wordt in 1989 in gewijzigde vorm opgenomen in de roman Vreemde vogels
1985: Zijn eerste roman ‘Hoogtevrees’ trekt vrijwel meteen de aandacht van de literaire wereld.
- Hij krijgt er een aanmoedigingsprijs voor van de Provincie Oost-Vlaanderen.
- Het boek wordt later door de BRT verfilmd met Willeke van Ammelrooy en Daan Huygaert in de hoofdrollen.
Kenmerkend voor zijn verhalen en romans is de combinatie van het tragikomische en groteske met een existentiële problematiek en een filosofisch ideeëngoed omtrent tijdsbeleving, lotsbestemming, schijn en werkelijkheid.
1988: Logboek van een narrenschip is ongetwijfeld Van Heulendonks meest experimentele roman.
- Geconcipieerd rond de carnavalsgebruiken, bespeelt de roman diverse tijds- en ruimteniveaus, die op de dag dat de zotskap wordt opgezet, in elkaar vervloeien.
1991: In de bundel De echo van de raaf staan zes verhalen die 1987 en 1990 waren verschenen in tijdschriften (Nieuw Wereldtijdschrift, De Gids en De Brakke Hond of opgenomen in thematische bundels (Het rijk der lichten – Verhalen bij een schilderij van René Magritte), aangevuld met twee nieuwe verhalen en een epiloog (Echo’s), waarin de schilderijen worden afgebeeld die Van Heulendonk inspireerden tot het schrijven van deze verhalen.
1994: Doorbraak met de roman ‘De vooravond’. Bekroond met Provinciale Prijs Letterkunde Oost-Vlaanderen in 1995.
- Eigenlijk is ‘De vooravond’ één lange monoloog, die hoofdpersonage Versteeg de vooravond van zijn overlijden inspreekt in zijn dictafoon. In die monoloog, mijn leven gecomprimeerd tot drie doosjes geluid, vijf bij drie centimeter (p. 155), blikt hij terug op zijn leven.
1995: ‘Paarden zijn ook varkens’, een satire op de kunstwereld.
- Wordt in 1996 bekroond met De Gouden uil voor fictie.
1998: Opnieuw een verhalenbundel Aimez-vous les moules?
‘Buiten de wereld’ (2000) en ‘Terug naar Killary Harbour’ (2004) krijgen weinig weerklank, waarna Van Heulendonck een tijdlang nadacht over de zinnigheid van en zijn zin in het schrijven.
2010: Publiceert na zes jaar zwijgen de roman ‘Barnsteen’.v
2019: In zijn elfde roman De afrekening laat hij talloze in elkaar grijpende levens de revue passeren.
- In de nalatenschap van het ouderlijk huis wordt Govert Delvoix, een zestiger, voormalig, gedesillusioneerde boekhandelaar, plotseling met zijn verleden geconfronteerd. Hij gaat pulken aan de ‘waarheid’, om het familiale zwijgen te doorbreken. Bovenal is Govert ‘klaar met deze planeet en zijn clowns’
2021: Het boek Vrienden van de poëzie bevat vier verhalen die zich afspelen in de eerste coronalockdown, voorjaar 2020.
- Op een gegeven moment krijgen de hoofdpersonen een kettingmail in hun in-box. Deze mail opent met ‘Beste vriend(in) van de poëzie’. Ze worden uitgenodigd het isolement te doorbreken door middel van het rondsturen van gedichten, in de hoop de mensen weer wat dichter bij elkaar te brengen. Want daarvoor is poëzie uitgevonden: om als een virus van mens naar mens te springen en iedereen aan te steken met de warmte van verbondenheid. Helaas heeft het meegestuurde gedicht in elk verhaal averechtse gevolgen, zodat het resultaat in plaats van harmonie en warmte ontregeling en confrontatie is
BEKRONINGEN
- 1987: Aanmoedigingsprijs scheppend proza van de provincie Oost-Vlaanderen voor Hoogtevrees
- 1989: Jaarlijkse prijs voor Nederlandse literatuur van de stad Gent voor Logboek van een narrenschip
- 1995: Provinciale Prijs Letterkunde Oost-Vlaanderen voor ‘De vooravond’
- 1996: De Gouden Uil voor fictie voor ‘Paarden zijn ook varkens’
MEER OVER GUIDO VAN HEULENDONK
- BNTL; Kritisch lexicon; Lexicon lit. werken; Oosthoek;
- J. van Hulle, ‘Guido van Heulendonk. Globalisering’, in: Wilde inkt en ambrozijn. Vlaams proza in de jaren negentig (1997), p. 59-70;
- Y. de Maerschalk, ‘De ondraaglijke lichtheid van Guido van Heulendonks “Paarden zijn ook varkens”’, in: Gierik & NVT 16 (1998) 58, p. 75-81;
- J. Diepstraten, [Over Aimez-vous les moules?], in: De kunst van het schrijven (2000), p. 320-322.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel – Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1985 | Hoogtevrees. (roman)
Omslagontwerp: A. Van Velsen 1987: Voor de B.R.T. verfilmd in de reeks ‘Made in Vlaanderen’ door Vincent Rouffaer in een scenario van Paul Pourveur |
 |
Utrecht/Aartselaar: A.W. Bruna & Zoon. -176p. Reeks: Literair Afmetingen: 21 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Zetwerk: bv Friese Pers Leeuwarden – Druk: Tulp Zwolle |
| 1986 | Kanaries (verhaal) | In: Mooie Jonge goden. Vlaams literair talent, pp 65-84. Uitgever: Kritak, Leuven | |
| 1988 | Logboek van een narrenschip. (roman) Omslagontwerp naar een idee van de auteur Omslagillustratie Het Narrenschip van Jheronimus Bosch Omslagtypografie Herbert Binneweg |  |
Antwerpen/Baarn: HouteKiet. -178p. Afmetingen: 21 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1989 | Vreemde vogels. (roman) Omslagillustratie: Jan Vanriet Omslagtypografie: Herbert Binneweg.De eerste versie van deze novelle heette ‘Het vierde woord’ en kan men terugvinden in Nieuw Vlaams Tijdschrift, 1983, XXXVI-5 |  |
Antwerpen/Baarn: HouteKiet. -98p. Afmetingen: 21 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1989 | Van Olympos tot boterberg of : Hoe een leraar wel eens in een huis woont. (polemiek) | In: Bok 12, 1989, pp 36-58 | |
| 1990 | Zelfportret en documentatie. (autobiografie) | Antwerpen/Baarn: Houtekiet .-24p. Reeks: Zelfportret & documentatie. – Schoten; vol. 8 | |
| 1991 | Gras groener aan de grachten ? (essay) | In: P. Buekenhout e a : Nieuwe namen. Over 21 nieuwkomers in de Vlaamse literatuur periode 1980-1990.
Brussel: Paleis v.z.w. , 1991, pp 57-59 |
|
| 1991 | De maag van God. (poëzie)
Zie ook 2014 |
In: De Brakke Hond, december 1991, pp 8-32 | |
| 1991 | De echo van de raaf. (verhalenbundel)
Verhalenbundel, geïnspireerd door Poe, over wie hij zijn licentieverhandeling schreef. Bevat: Maud (pp 7-22); De val ven het huis Usher (II) (pp 43-54); Courante viervoeters (pp 55-70); Strontium (pp 71-92); For whom teh bell tolls (II) (pp 93-112); The big bang (pp 113-122); De appel van Flaubert (pp 123-216); Echo’s (pp 217-228) Omslagillustratie: Toni Ungerer Omslagontwerp: Dooreman |
 |
Leuven: Uitgeverij Kritak (Diestsestraat 249 – Leuven) . -228p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Zetwerk: Griffo, Gent |
| 1992 | All over the place. (korte dramatische tekst)
Teksten van een teaterproject naar een idee van Het Nieuwpoortteater (Gent) |
In: 3 bic(s) et 1 PC : een Vlaamsche onderneming. Uitgever:Antwerpen: Dedalus. -86p.
De vier stukken werden na elkaar gespeeld als avondvullend theater op 12 maart 1992 (première) , Nieuwpoortteater, Gent, België. |
|
| 1993 | Courante viervoeters. (verhaal)
Eerder gepubliceerd in: Nieuw Wereldtijdschrift, IV, 3, juni-juli 1987 en in de verhalenbundel De echo van de raaf uit 1991. |
 |
Uit de bundel: Nieuwe Vlaamse Verhalen. Gekozen & van een nawoord voorzien door Hugo Brems. pp 126-139. Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam. -285p. |
| 1993 | Dames en heren. (polemiek) | In X : Het beroep van dichter. Vlaanderen en zijn letterenbeleid. Leuven: Kritak, 1993, pp 71-80. | |
| 1994 | De vooravond. (roman) Omslagillustratie: Salvador Dali ‘Jong meisje aan het venster’ 1925 Museum Español de Arte Contemporánico, Madrid Omslagontwerp: Nico Richter, naar een ontwerp van de auteur. |  |
Amsterdam-Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. -219p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1995 | Paarden zijn ook varkens. (roman)
Bekroond met Gouden Uil 1996
Omslagillustratie: Sytze van der Zee
Omslagontwerp: Nico Richter. Foto van de auteur op de achterflap: Wim Verstraete. 1998: Vertaald in het Duits door Ulrike Vogl als Pferde sind auch Schweine. Residenz Verlag, Salzburg und Wien. 224p. Fictie, gebonden. 1998: 5de druk als Singel Pocket, Amsterdam |
 |
Amsterdam-Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. -175p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 1996 | Prins. (verhaal) | In: De Morgen (‘De bijsluiter’), 31 augustus 1996, pp 32-33 | |
| 1997 | Beetje bijschaven. (verhaal) | In: De Negentiende Deur Ed. NPP, Creative Concepts, Oudekerk a/d Amstel, i.o.v. Crawford Benelux B.V. te Amsterdam, december 1997 Afmetingen: 19.50 x 13.30 (ingenaaid in luxe linnen kaft). Relatiegeschenk Crawford – niet in de handel | |
| 1998 | Aimez-vous les moules ? (verhalenbundel)
Omslagillustratie: Marcel Broodthaers, l’erreur.
Omslagontwerp: Nico Richter. Bevat: Einstein of Mohammed (pp 7-8); Spelregels (pp 9-26); Neanderthal (pp 27-30); Blowers, zuipers, housers (pp 31-56); Het wonder (pp 57-60); Een stukje AB (pp 61-82); Een fractie teveel frictie (pp 83-84); Anne & Sofie (pp 85-114); Waar witte huizen staan (pp 115-116); In het Cambrium (pp 117-148); Beetje bijschaven (pp 149—166); Dear diary (pp 167-168); Het was kwart voor elf (pp 169-180); In de Cambrinus (pp 181-200). |
 |
Amsterdam-Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. -200p. Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2000 | Buiten de wereld. (roman)
Omslagontwerp: Nico Richter. Omslagillustratie: David Claerbout, Kindergarten Antonio Sant’Elia, 1932, videostill. Foto van de auteur op de achterflap: Filip Claus |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -274p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag) |
| 2004 | Terug naar Killary Harbour. (roman)
Omslagontwerp: Nico Richter. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -238p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag) |
| 2010 | Barnsteen. (roman)
Omslagillustratie: Mijke Wondergem Omslagontwerp: Mežotnes Pils |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -237p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (ingenaaid – kaft met flappen) |
| 2014 | En dan, als ik weg ben. (roman)
Omslagontwerp: Mijke Wondergem. Omslagillustratie; © Mohamad Itani / Arranged Images |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -197p. Afmetingen: 20.00 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2016 | Niemand uit België. (roman)
Omslagillustratie: Mijke Wondergem. Omslagillustratie: Arcangel. Illustratie op bladzijde 5: detail uit het tapijt van Bayeux (11de eeuw) |
 |
Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -208p. Afmetingen: 21.50 x 13.30 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag) |
| 2019 | De afrekening (roman)
Omslagontwerp: Bram van Baal. |
 |
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. -272p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2021 | Vrienden van de poëzie. (verhalenbundel)
Omslagontwerp: Bram van Baal. |
 |
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. -204p.
Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2024 | De kroon met twee pieken. (roman)
Omslagontwerp: Bram van Baal |
 |
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. -280p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
FILMOGRAFIE
| 1988 | Hoogtevrees.
|
