Maakt deel uit van:Koloniale literatuur
RAF VAN DE LINDE
Sleidinge, 18 april 1924
Pseudoniem van Raphaël van Hecke
Priester-missionaris in voormalig Belgisch Kongo, schrijver van koloniale romans en ander proza.
Onder de schuilnaam Raf Van de Linde schreef hij jeugdboeken, romans, novellen en verhalen, én een tweetal essays; als Nestor Delval publiceerde hij in 1966 bij het Davidsfonds het essay Schuld in Kongo?
Onder zijn echte naam schreef hij geen boeken, wel verhalen, artikelen en boekbesprekingen in diverse tijdschriften, zo o.m. in De Klaroen (Algemeen Orgaan voor Katholieke Actie bij Jongere Studenten), Hernieuwen, De Stem van Sint-Antonius, De Bode van de Heilige Franciscus van Assisië, Sint-Franciscus-Almanak, Sacerdos (Tijdschrift voor Pastoraal en Verkondiging) én in een aantal K.A.J.- en V.K.A.J.-maandbladen;
BIOGRAFIE
18 april 1924: Geboren in Evergem (Sleidinge) als Raphaël Van Hecke. oudste zoon van Camiel van Hecke (o1890-†1979) en Germana Janssens (o1897-†1980), die op de wijk Linde (vandaar Raf van Heckes latere schrijversnaam) een klein landbouwbedrijf uitbaatten.
1930-1935: Lager onderwijs op het Eeksken, een gehucht van Sleidinge en Lovendegem.
1935-1942: Middelbaar onderwijs in het Sint-Antoniuscollege te Lokeren en in het Heilig-Hartcollege te Heusden-Zolder (Grieks-Latijnse humaniora);
1942-1943: Volgt het noviciaat bij de Franciscanen te Tielt, onder de kloosternaam Jeroom O.F.M. (= Ordo Fratrum Minorum).
1943 tot 1950: Studeert filosofie, theologie en pastoraaltheologie in het Limburgse Rekem, in Sint-Truiden en in Turnhout;
1948: Publiceert een eerste roman De laatste oogst rond het priesterschap. In deze en vooral in zijn latere romans behandelt hij thema’s als het conflict tussen plicht en geweten, roeping en celibaat. Zijn meest openhartige roman in dit verband is Vaarwel aan Gertrude (1953).
1949: Wordt in Sint-Truiden onder de naam pater Jeroom van Hecke tot priester gewijd;
1950-1953: Studeert aan de Leuvense universiteit politieke en sociale wetenschappen én journalistiek.
- Zijn (licentie)verhandelingen handelen over het oeuvre van Stijn Streuvels als sociaal document en de bladen Raak en Straal respectievelijk o.l.v. prof. dr. Pierre de Bie en prof. dr. Nabor Devolder.
1953-1956: Rector (= directeur) van het Heilig-Hartcollege te Heusden-Zolder
1953: Realiseert een doorbraak in het land der letteren met zijn openhartige roman Vaarwel aan Gertrude.
De roman wordt vertaald in het Duits en het Spaans
- In het Duits door Georg Hermanowski onder de titel: Du bist wert aller Liebe. (Salzburg, Otto Müller Verlag, 1956).
- In het Spaans door Marina de Fuentes onder de titel: Entre Dios y la Mujer (San Sebastian, Ediciones Dinor, 1958).
en bekroond met Romanprijs van het Noordstarfonds
1956: Conflict met de censor librorum van de Orde van Sint-Franciscus over zijn roman En leid ons niet in bekoring, waarin de gewetensconflicten binnen het priesterschap op expliciete manier worden beschreven. Het ‘nihil obstat’ wordt niet verkregen en de roman verdwijnt in de lade van de auteur en zal pas tien jaar later verschijnen (in het werkjaar 1965-66 van De Clauwaert), nadat Raf Van de Linde de orde had verlaten.
1956-1957: Behaalt aan het Interfacultair Koloniaal Instituut van de K.U.L. een graduaat in de koloniale wetenschappen.
3 mei 1957: Vertrekt per schip naar (Belgisch) Kongo
1957-1963: Is achtereenvolgens
- 1957-58: Pastoor op een centrumpost te Kamina.
- 1958-59: Pastoor op een buitenpost te Mangi, bij Kikondja, Kisale-meer.
- 1959-63: Gedurende vier jaar directeur van de sociale werken van het bisdom Kamina te Kolwezi.
Zijn activiteiten in Kongo en de gebeurtenissen rond de onafhankelijkheidsstrijd zal hij literair verwoorden in de trilogie De tijd is nu voorbij (1963), De Moeloeba Catteeuw (1965) en Aas voor de leeuwen (1967). Daar worden nadien nog twee verhalenbundels aan toegevoegd: De weg is zo lang. (1969) en En toen werd alles anders. Brussel, Reinaert Uitgaven, 1970
Lees meer hierover in: Julien Vermeulen, ‘Die tijd is nu voorbij: Raf van de Linde over Katanga ’ In: Vlaanderen. Jaargang 39 (1990)
1963: Krijgt de toelating om de orde van de Franciscanen te verlaten, zowel om familiale redenen als om onoverkomelijke moeilijkheden met zijn superieuren in verband met zijn romans te vermijden. Hij wordt vervolgens als seculier priester tewerkgesteld.
1963 tot 1973: Pastoor in het Franse Maxey-sur-Vaise (diocees Verdun), waar hij vijf parochies in het département de la Meuse (op de grens met de Vogezen) leidt: Maxey-sur-Vaise, Taillancourt-Montbras (twee gemeenten, één parochie), Amanty, Burey-la-Côte en Goussaincourt;.
In zijn latere romans staat het priesterschap weer meer centraal.
1965: Nu hij de orde heeft verlaten, komt het boek En leid ons niet in bekoring – dat omwille van de vrijmoedige wijze waarop de problematiek van geloof en leven beschreven werd in 1956 door de kerkelijke overheden was afgekeurd – vooralsnog op de markt.
- De roman zou aanvankelijk als uitgave van Boekengilde De Clauwaert in het werkjaar 1955-56 verschijnen. Het boek werd evenwel vervangen door De bungalow van Valeer van Kerkhove. Wat was er gebeurd? Van de Linde was met zijn manuscript in botsing gekomen met de censor librorum van de Orde van Sint-Franciscus. Het ‘nihil obstat’ werd niet verkregen, de roman verdween in de lade van de auteur en kon pas tien jaar later verschijnen (in het werkjaar 1965-66 van De Clauwaert), toen Raf Van de Linde de orde had verlaten.
1973 – 1982: Aalmoezenier van de Brusselse Sint-Janskliniek.
1982: Wordt bij de U.L.B. aalmoezenier van het Sint-Pietersziekenhuis en het instituut Héger-Bordet in Brussel;
- Van zijn werk in het Sint Pietersziekenhuis getuigen zijn verhalen in De oude dokter en de dood (1990) en De markiezin staat schaak (1992).
30 april 1989: Terugkeer naar Sleidinge waar hij hulppriester wordt. Later wordt hij nog priester in Belzele tot hij in 1999 definitief met pensioen gaat.
1993: Publicatie van zijn laatste boek ‘Waar wachten wij nog op?’.
2009: Schenkt zijn literaire archief aan de gemeente Evergem. Het wordt beheerd door de bibliotheek van Evergem en kan na afspraak worden geraadpleegd.
Addendum: Op dit kaartje van voormalig Belgisch Congo wordt aangegeven in welke regio verschillende schrijvers – waaronder Raf van de Linde – actief waren. Het kaartje is van de hand van Julien Vermeulen en werd gepubliceerd in het themanummer van het Tweemaandelijkse Tijdschrift Vlaanderen nr 225 jg. 38 (1989) nr 2.
Voor vergroting en helderheid => klik op het kaartje !
MEER OVER RAF VAN DE LINDE
- Verthé, ‘Raf van de Linde: letterkundige’, in: Vlaamse kunstenaars in het buitenland, speciaal nummer van Vlaanderen 17 (1968) 97, p. 43-44;
- P. Hardy, ‘Raf van de Linde’, in: Bij benadering (1973), p. 192-210;
- L. Decorte e.a., [Raf van de Linde], in: Vier Oostvlaamse prozaschrijvers, speciaal nummer van Vlaanderen 39 (1990) 233, p. 419-438;
- J. van Hulle e.a., [Raf van de Linde, huldeviering], in: Openbaar 29 (1999) 3, p. 162-165;
- J. Vermeulen. Van afscheid tot afscheid. Raf van de Linde (2000).
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
- Luc Decorte, ‘Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Raf Van de Linde (o1924)’ In: Vlaanderen. Jaargang 39 (1990)
- Raf van de Linde • dbnl
- Raf Van de Linde (archief) – Gemeente Evergem
Referenties
- Jos van Damme, ‘Linde, Raf van de’, in: M. Janssens e.a. (red.). Geboekstaafd. Vlaamse prozaschrijvers na 1945 (1988), p. 186-188;
BEKRONINGEN
- 1953: Ontvangt de Romanprijs van het Noordstarfonds voor Vaarwel aan Gertrude (* de jury bestond uit Lode Baekelmans, voorzitter, Ernest Claes, Emiel Janssen s.j. en secretaris Filip de Pillecyn; de prijs bedroeg 40.000 fr)
SMAAKMAKER
KLAAGLIED VAN DE NEGERIN
Catteeuw drukte ieder de hand, terwijl de moeder… gesmoord begon te huilen.
…
– “Mijn jongenwas een goede jongen. Zij hebben hem gedood.
Mijn God !
Mijn kind deed niemand kwaad. Zij hebben hem geslagen.
O Jezus !
Omer heeft nooit gekwetst. Hebt gij zijn hoofd gezien ? Maria ! Niemand werd door hem vermoord. Waarom doodde men hem ? O Jozef !
Ik had een man die mij trouw bleef. Men nam hem gevangen.
Mijn God !
Men zegt dat hij kon vluchten. Waarheen ? O Jezus !
Ik had een zoon die zijn moeder eerde. Vindt gij hem nog ? O Maria !
Drie liefdes bloeiden in zijn ziel. Drievuldigheid !
Eén voor de ouders die mij tot het leven baarden. God riep hen weg. O heiligen alle !
Eén voor de echtgenoot die mij tot vrouw verhief. Zie ik hem ooit terug ? O Jozef !
Eén voor de zoon door wie ik moeder ben. Hij is in het graf. Maria ! “
Men kon het geen zingen noemen, maar evenmin spreken. Het was een klacht in verzen, een ritmisch gebed in litanievorm, als het gemurmel van een verre vreedzame bron, begeleid door een nabij schreiende viool. Niemand bewoog, niemand sprak een woord, Catteeuw…luisterde als een geboeide schooljongen. Zijn ogen hadden reeds tersluiks rondgespied naar waar de schoonbroer achter de deur had gestaan. Er lag geen wapen. Ook zijn oren vingen geen enkel woord van haat of wraaklust op uit de monoloog van de vrouw. Er was geen haat.
Uit: De Maloeba Catteeuw, 1965.
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
- Na het chronologisch overzicht biedt Schrijversgewijs ook een beknopt overzicht van het werk van Raf Van de Linde per genre: de priesterromans, de –koloniale romans, de essays en de boeken voor de jeugd (met iets uitgebreidere info over ‘De Morelreeks’).
- In het beknopt overzicht werden eveneens twee religieuze werkjes en één vertaling toegevoegd
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
Chronologisch overzicht
BEKNOPT BIBLIOGRAFISCH OVERZICHT PER GENRE
PRIESTERROMANS
- De laatste oogst. (roman) 1948
- Mensen tussen muren. (roman) 1952
- Vaarwel aan Gertrude. (roman) 1953
- En leid ons niet in bekoring. (roman) 1965
- Laat mij uitspreken moeder. (roman) 1970
- Een man zocht in Parijs. (roman) 1973
- Het verborgen leven van Gilles Goethals. (roman) 1986
- De oude dokter en de dood. (verhalen) 1990
- De markiezin staat schaak (verhalen) 1992
- Waar wachten wij nog op ? (roman) 1993
KOLONIALE ROMANS
De romantrilogie
- De tijd is nu voorbij. 1963
- De Moeloeba Catteeuw. 1965
- Aas voor de leeuwen. 1967
Twee verhalenbundels
- De weg is zo lang. 1969
- En toen werd alles anders. 1970
ESSAYS
- Het œuvre van Streuvels: sociaal document. (essay) 1958
- Schuld in Kongo? (essay) 1966 Onder het pseudoniem Nestor DELVAL
JEUGDBOEKEN
- Uit de jeugd van Baziel. Jeugdherinneringen van een Missionaris. (jeugdboek) 1949
- Mij en menig kameraad. (jeugdboek) 1957
- De Stef Morelreeks (acht boeken)
- Kogels in een antilope (1965) (deel 1)
- Van Kogels in een antilope werd door Gab Schneider een radiobewerking gemaakt die in een programmatie van Walter Gansemans door de B.R.T.-Schoolradio op 22 oktober 1971 werd uitgezonden. Regisseur was Marc Decorte. In de belangrijkste rollen traden Jan Pere, Leo Dewals, Frans Van den Brande, Ugo Prinsen, Piet Bergers en Jacky Morel op
- De zoon van het stamhoofd (1965) (deel 2)
- Groot wild in de brousse (1965) (deel 3)
- Moord op de Zamoe (1965) (deel 4)
- De vier eerste deeltjes van de Stef Morel-reeks werden door De Arbeiderspers Reinaert Uitgaven i.a.v. de auteur op 3 november 1965 op de Antwerpse Boekenbeurs voorgesteld.
- De negerdoder (1966) (deel 5)
- De wraak van Astrid (1969) (deel 6)
- De vergelding (1970) (deel 7)
- De waanzinnige wonderdoener (1971) (deel 8)
- Kogels in een antilope (1965) (deel 1)
TEKSTEN IN VERBAND MET RELIGIE
1953: De Heilige Mis
- Het betreft een vereenvoudigde en aangepaste tekst van de H. Mis-gebeden “ten gebruike van de vele duizenden Vlaamse schoolkinderen die, zonder dit goedkope en verstaanbare misboekje, elke dag of elke week met lege handen in de kerk komen zitten. P. Jeroom Van Hecke, o.f.m.”
1956: Zes Kruiswegoefeningen.
VERTALING
1958: De weg door het marmer (S. Franciscusuitgeverij, Mechelen, 1958)
- Oorspronkelijke auteur: Epifanio Urbani
- Oorspronkelijke titel: Oltre l’arte : Fra Claudio Granzotto francescano-scultore
- Uitgever: Chiampo (VI) : Collegio Serafico Missionario, 1950
- Het betreft een bewerkte vertaling – i s m pater Silvester De Munter – van de levensbeschrijving van de minderbroeder Claudio, die in de wereld Riccardo Granzotto (1900-1947) heette en als beeldhouwer faam verwierf.