Claude van de Berge
Assenede, 30 april 1945
Claude van de Berge is dichter en prozaschrijver. Pseudoniem van Ronny Maria Florimond Pauwels.
De sjamaan van het verborgene
“Soberheid is de grondslag van het bestaande. Bezwering de hartstocht van het vermoede. De elementen vormen de structuur van de kosmos. Steen, ijs, lava, zij boetseren het waarneembare en het voelbare. Er is geen leegte, er is geen grijpbaarheid. Er zijn schimmen. Er zijn vervloeiingen. Er is opgaan in. Maar er is vooral het diepe besef van ondoorgrondelijkheid dat het leven zin, richting en beheersing geeft.”
(Lukas De Vos in “Poëziekrant jg 36 nr 4 juni/juli 2012 p.85)
BIOGRAFIE
30.4.1945: Geboren te Assenede, een dorp in het polder en krekenlandschap grenzend aan Zeeuws-Vlaanderen
1963-1964: Studeert plastische kunsten aan de St. Lukasacademie te Gent
1964-1966: Studeert aan het Koninklijk Conservatorium te Gent Dramaturgie, afdeling Voordrachtkunst, als leerling van Lea Dean en Ast Fonteyne.
1967-1973: Leraar voordrachtskunst en dictie aan de Muziekacademie van Aalst. Nadien is hij in dezelfde functie aan de Muziekacademie te Eeklo.
1968: Debuteert met de roman De ontmoetingen.
- Van de Berge werkt aan een samenhangend oeuvre waarin hij de concrete realiteit afwijst om daarvoor in de plaats een eigen realiteit in woorden op te bouwen: ascetisch leven en werk, contemplatie en stilte, muzikale zuiverheid in een dwangmatig ritmisch proza, vergelijkbaar met het werk van minimale componisten als Reich en Glass.
1972: Een roman als De angst (1972) is beïnvloed door existentiefilosofen als Martin Heidegger en Soren Kierkegaard, maar ook godsdienstige invloeden spelen een rol, bijv. het boeddhisme in Ergens zijn (1977). Voorts is er invloed van Willy Roggeman en Gottfried Benn.
In de volgende drie romans Stemmen (1973), Het licht op de stenen (1974) en De oever (1975), worden de thema’s van verstilling steeds meer uitgediept: de personages vervagen steeds nadrukkelijker, de wereld van het echte zijn wordt steeds dichter benaderd, landschappen, licht, vergeestelijking komen steeds meer op de voorgrond.
1975: Van de Berge’s werk wordt o.m. bekroond met de Dirk Martensprijs 1975.
Van den Berge schrijft ook poëzie, o.m. opgenomen in Je zal er nooit meer opnieuw zijn (1977) en De zang van de maskers (1988), al zijn de grenzen tussen zijn prozateksten en deze poëzie soms moeilijk aan te geven. De koude wind die over het zand waait (1978) bijvoorbeeld is een boek dat bestaat uit 17 ‘liturgische zangen’ die elk op zich weer zijn opgebouwd uit ritmische onderdelen.
Zijn werk bevat invloeden van denkers als Stephen Hawking, Heidegger en Kierkegaard, maar ook boeddhistische en mystieke referenties als Eckhart.
Sinds een tiental jaren schrijft hij uitsluitend poëzie.
1987: Met Hiiumaa betreedt Claude van de Berge de wereld van het sjamanisme. Het boek is een aanbidding van de klank, de taal. De bundel heeft een hymnisch karakter en getuigt van een universele visie van de auteur.
1988: In Attu staat het vinden van de taal, de taalwording en meteen ook de menswording op spiritueel en kosmisch vlak centraal.
Is gehuwd met actrice-fotografe Arlette Walgraef. (Zie website: www.arlettewalgraef.be) . Vanaf 1996 zal haar fotografie een boeiende en verrijkende wisselwerking met de poëzie van de auteur opleveren.
BEKRONINGEN
- 1974: Prijs van Scriptores Catholici voor Stemmen
- 1975: Literaire prijs Dirk Martens van de stad Aalst voor de roman Het licht op de stenen
- 1977: Eugène Baie prijs voor zijn oeuvre.
- 1982: Prijs van de Vlaamse provincies voor de periode 1978-81 voor Het bewegen van het hoge gras op de top van de heuvel
MEER OVER CLAUDE VAN DE BERGE
- Kritisch lexicon; Oosthoek; WP-lexicon;
- J. van Hulle, ‘Claude van den Berge op vernieuwde wegen’, interview in: Kreatief 21 (1987) 2/3, p. 38-45;
- C. Alleene, ‘Schrijven blijft de laatste vorm van vrijheid’, interview in: Schrijvers zijn ook maar mensen (1987), p. 99-108;
- L. Rademakers, ‘De zorg van de maskers: poëzie van Claude van den Berge’, in: Kreatief 23 (1989) 1, p. 33-39;
- H. Bousset, ‘Claude van den Berge: schrijven met stilte’, in: Grenzen verleggen. De Vlaamse prozaliteratuur 1970-1986 (1990), p. 154-161.
- H. Bousset, Schrijven aan een opus. Gesprekken met 9 Vlaamse auteurs. Antwerpen/Amsterdam, Manteau, 1982. In-8, 207 pp., zw/w foto’s, paperback. Interviews met Ivo Michiels, Daniël Robberechts, Mark Insingel, Walter van den Broeck, Paul de Wispelaere, Claude van den Berge, Gust Gils, Astère Michel Dhondt en Bernard Kemp.
- De Vlaamse Gids Claude van de Berge-nummer. 1976. Tijdschrift. -76p.
- U. Bouchard, Een witboek schrijvers over schrijven. Claude vande Berge, Lucienne Stassaert, Elisabeth Marian, Werner Pauwels, Paul Koeck e.a.. mei 1986: Nioba, Uitgevers. Paperback/ingenaaid. -85 pag.
SMAAKMAKER
- Muzikaliteit, klankkleur en taalcreatie zijn de stilistische constanten in een oeuvre dat volledig gericht is op de innerlijke wereld en de zoektocht naar het ultieme schoonheidsbegrip.
Sleutelthema’s zijn ontgrenzing en tijdeloosheid, de relatie tussen mens en kosmos, en het spiritueel en mystiek-religieus verlangen.
IJsgraven
Uit: IJsmummie
1
De ijsspleet verzamelt echo’s in haar stilte.Ze vervult zich met sneeuwwoorden.
In haar is ons spoor. Aangeraakt in een droom door bekorste stenen.
Als verlangen naar niets, naar wat is in zichzelf,
de echo in de stilte. En wat rest, is wat nooit wordt gezegd, wat nooit
wordt gehoord. Stilteaanslibbingen.
De gloed straalt door hen heen
En in hun spiegel wacht een stem.
Cyclus: Het geheim – 3 De eenheid 4
Lichtkrassen in de gebroken steen.Niets verlangen we en zoeken we, want niets
kan worden gezocht. Zoals het bestaan uit zichzelf bestaat en
geen doel zoekt om te bestaan.
De wijde toewijding aan verte en ster is
wat we zijn, ook zonder beeld. Daar raken we elkaar in het wonder van onze
uitwissing. Als stemmen weerkaatst op het ijs:
“Ik ben jou, en jou zijn, is zijn wat ik ben.”
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
Referenties
- Lukas De Vos, Het geraamte van de taal. In: Poëziekrant jg 36 nr 4 juni/juli 2012 p.85-92. Interview met de dichter. Foto’s: Bart Lasuy.
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
- Deze bibliografie bestaat uit drie delen.
- Een chronologisch overzicht
- Een beknopt overzicht per genre (alfabetisch op titel met aangifte van jaar van uitgave)
- Claude Van de Berge in vertaling.
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- POËZIECENTRUM vzw – Gent
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto
Chronologisch overzicht
Overzicht per genre alfabetisch op titel
Romans
- Attu (roman) 1988 Uitg. Manteau
- Aztlan (roman) 1990 Uitg. Manteau
- De angst (roman) 1972 Uitg. Orion
- De gestalte in het berkenbos (roman) 1983 Uitg. Manteau
- De koude wind die over het zand waait (roman) 1978 Uitg. Manteau
- De oever (roman) 1975 Uitg. Standaard
- De ontmoetingen (roman) 1968 Uitg. Standaard
- Ergens zijn (roman) 1977 Uitg. Orion
- Het bewegen van het hoge gras op de top van de heuvel (roman) 1981 Uitg. Manteau
- Het gelaat (roman) 1970 Uitg. Standaard
- Het licht op de stenen (roman) 1974 Uitg. Orion
- Hiiumaa (roman) 1987 Uitg. Manteau
- Indridi of de samenspraak met de engel (roman) 1985 Uitg. Manteau
- Je droomt dat je hoort dat iemand roept en dat je luistert (roman) 1980 Uitg. Manteau
- Stemmen (roman) 1973 Uitg. Standaard
Poëzie
- Arctica (poëzie) 2000 Leuven: Uitgeverij P.
- Asland (poëzie) 1998 Leuven: Uitgeverij P.
- De aantrekking. (poëzie) 2017 Leuven: Uitgeverij P.
- De grote omhelzing (poëzie) 2016 Leuven: Uitgeverij P.
- De mens in de ster (poëzie) 1991 Uitg. Manteau
- De overblijfselen 2011 Leuven: Uitgeverij P.
- De vonk 2019 Leuven: Uitgeverij P.
- De witte zon van de dood. 2023 PoëzieCenrum vzw
- De zang van de maskers (poëzie) 1988 Uitg. Manteau
- Gebed tot de leegte 2021 PoëzieCentrum vzw
- Heelaloog (poëzie) 2009 Leuven: Uitgeverij P.
- Het silhouet (poëzie) 1993 Poëziecentrum vzw
- Het vloedgetij. (poëzie) 2013 Leuven: Uitgeverij P.
- Het zwijgende woord (Bloemlezing) 2010 Leuven: Uitgeverij P.
- Holoversum (poëzie) 2007 Leuven: Uitgeverij P.
- IJsland (poëzie) 1996 Leuven: Uitgeverij P.
- IJsmummie (poëzie) 2002 Leuven:Uitgeverij P.
- Kristalschedel (poëzie) 2006 Leuven: Uitgeverij P.
- Uitwissingen (poëzie) 2015 Leuven: Uitgeverij P.
- White-out (poëzie) 2004 Leuven: Uitgeverij P.
Vertaalde poëzie van de IJslanders
- De tijd en het water S. STEINARR 1999 (uitg. Point)
- Onzichtbaar schrift H. GRIMSSON 1997 (uitg. Point)
Medewerking aan het kunstboek Spoorloos Spitsbergen van Paul de Roy (2006)
Gedichtencycli bij kunstmappen
- Een podium van gras met etsen van Robert Wuyttack (1991)
- Gebarsten tijd. Gedichtensuite bij tekeningen van Robert Wuyttack (2011)
- Het oog in de schors met etsen van Robert Wuyttack (1992)
- In het water schrijven met etsen van Robert Wuyttack
- Je zal er niet meer opnieuw zijn met etsen van Luc Claus (1977)
CLAUDE VAN DE BERGE IN VERTALING
DUITS
- 1991: Aztlan. Duits / vert. uit het Nederlands door n.n. In: Magazin für Kultur & Politik: Dossier Niederländische Literatur, jrg.5, nr.1 (1991), p.30-33. Fictie,. Keuze uit de gedichtenbundel.