TRITSMANS  Marc

Antwerpen, 1959

Dichter.

BIOGRAFIE

1959: Geboren te Antwerpen.

Studeerde tandheelkunde.  Hij werkt als milieu- en duurzaamheidsambtenaar in Borsbeek.

Hij woont in Boechout en gaf een aantal jaren poëzielessen aan de Antwerpse Schrijversacademie.

1992: Debuteerde als dichter met de bundel De wetten van de zwaartekracht.

2000: Staat met zeven gedichten in Gerrit Komrijs Nederlandse poëzie van de 19^de tot en met de 21^ste eeuw in 2000 en enige gedichten.

Regelmatig verschijnen gedichten van hem in Hollands Maandblad, NWT en De Tweede Ronde.

2012: Vzw dederdeoever uit het Oost-Vlaamse Schellebelle stelt voor de 5de keer een landschapsdichter aan. De keuze viel op Marc Tritsmans.  Tritsmans bekleedt het ambt voor de periode van 1 jaar.

Met het project wil de vzw poëzie en beeldende kunst samenbrengen in het unieke decor van het natuurreservaat De Kalkense Meersen.

Kunst fotograaf Jef Van Eynde liet zich inspireren door de poëzie van Tritsmans.

De gedichten en de foto’s werden geïntegreerd langs een bewegwijzerd wandelpad in het landschap. Het geheel werd gebundeld in een fraaie uitgave: “Samenspraak”.

 

BEKRONINGEN

• 1987: Poëzieprijs van de gemeente Keerbergen voor Binnenskamers.
• 1991: Pieter – Geert Buckinx-prijs met de cyclus  ‘Alpen’
• 1995: Pieter – Geert Buckinx-prijs met het gedicht ‘Blad’
• 2010: De poëzieprijs Melopee van de gemeente Laarne voor het gedicht ‘Geen aanleg’.
• 21 januari 2011: Herman de Coninckprijs voor Studie van de schaduw. Tevens de publieksprijs voor het beste gedicht met ‘Uitgesproken’.

Bron: Frans Heymans, Het goud van de Vlaamse letteren. 170 jaar prijzen voor de Nederlandse literatuur in België (1830-2000). Snoeck-Ducaju &  Zoon, Gent, 2001

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• Marc Tritsmans: ‘Conformisme is onze schaduw’ – Le blog de CDR …
• Marc Tritsmans · dbnl
• Boek: Marc Tritsmans, ‘Studie van de schaduw’ (2010) – Cutting Edge

 

SMAAKMAKER

Uitgesproken – Marc Tritsmans

Uit: Studie van de schaduw
Amsterdam, Nieuw Amsterdam, 2010

 

praat met mij en doe dat
honderduit, vertel me zwijgend
waarover een leven gaat
hoeveel tederheid er nodig is
en adem gulzig tot het eind
spreek dit lichaam zonder
een spoor van schroom, spreek
het, spel het volledig uit
laat me duizelen breng me
in totale ademnood geef je
eindelijk helemaal bloot

BIBLIOGRAFIE

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbiblioteek Hendrik Conscience – Antwerpen
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• POËZIECENTRUM vzw – Gent

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1992	De wetten van de zwaartekracht. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: In de wereld van dieren en dingen; De wetten van de zwaartekracht; Familiegalerij. Omslagontwerp en grafische vormgeving: Studio Lannoo.		Tielt: Uitgeverij Lannoo. 52p. Afmetingen: 21.30 x 14 (ingenaaid – stofomslag) Gezet, gedrukt en gebonden bij Drukkerij Lannoo NV te Tielt.
1994	Onder bomen. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Tegen de eeuwigheid; Onder bomen; Met onverminderd gestotter; Verzachtende omstandigheden; Niets dan blije gezichten; Avond op het land. Omslag en typografische vormgeving: Antoon De Vijlder.		Tielt: Uitgeverij Lannoo. -55p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid) Gezet uit de Trinité van Bram de Does door De Diamantpers nv, Zandhoven en belicht en gedrukt door Drukkerij Lannoo NV, Tielt 1994
1997	Oog van de tijd. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Oude lucht; Houtwerk; Cinema Paradiso; Onmisbaar bloed; Afkoeling. De omslagillustratie is het aquarel ‘ Voor de poorten van Kairuan van Paul Klee , 1914 Kunstmuseum Bern – Paul Klee Stiftung		Tielt: Uitgeverij Lannoo. -53p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid) Colofon: ‘Oog van tijd’ werd, in een typografische vormgeving en met een omslagontwerp van Antoon De Vylder, gezet uit de Trinité van Bram de Does door De Diamantpers nv, Zandhoven en belicht en gedrukt door Drukkerij Lannoo NV, Tielt in september 1997
1999	Van aarde. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Begroetingen en ontmoetingen; Een uitzicht; Reisgenoten; Uit de kunst. Omslagontwerp: Antoon De Vylder De omslagillustratie is een detail van een schilderij van Luc Hoenraet		Tielt: Uitgeverij Lannoo. -54p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid) Colofon: ‘Van aarde’, werd, in een typografische vormgeving en met een omslagontwerp van Antoon De Vylder, gezet uit de DTL Haarlemmer van Jan van Krimpen door De Diamant Pers te Zandhoven en belicht en gedrukt door Drukkerij Lannoo NV te Tielt in augustus 1999.
2000	Sterk water: een geschiedenis. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Uit de doos van Pandora; Met de hand; Te vuur en te zwaard; Hemel en hel; Een onvermijdelijke val. Vormgeving: Antoon De Vylder.		Tielt: Uitgeverij Lannoo. -63p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid – met flappen) Gezet uit DTL Unico van Michael Harvey door De Diamant Pers nv, Herentals.
2002	Kritische massa. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Kom binnen; Zonder hoogtevrees; Het geheime glanzen; Een oneindig lied; Kritische massa. Vormgeving: Antoon De Vylder		Tielt: Uitgeverij Lannoo. -64p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid – met flappen) Gezet uit DTL Unico van Michael Harvey door De Diamant Pers nv, Herentals.
2004	Warmteleer. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Het geluid van niets; Aan het water, in de zon; Het bevlogene; Nu jij niet meer; Talig; Danse macabre; Aantekeningen. Vormgeving: Antoon De Vylder.		Tielt: Uitgeverij Lannoo N.V. -61p. Afmetingen: 21.50 x 14 (ingenaaid – met flappen) Gezet uit DTL Unico van Michael Harvey door De Diamant Pers nv, Herentals. Gedrukt en gebonden bij Drukkerij Lannoo, Tielt
2005	From now on. (bibliofiele bundel) James Brockway vertaalde in het Engels gedichten van Tritsmans.
2008	Man in het landschap. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Zootje ongeregeld; Voi ch’entrate; Biodiversiteit; Met verstomming; Zeeland; Waar het zich afspeelt. Omslagontwerp: Herman van Bostelen Afbeelding omslag: Caren van Herwaarden, Studie van de schaduw 1, 1995 (50 x 35 cm, aquarel, acryl, inkt). Collectie Meester Amsterdam. Typografie: Willem Geeraerds Foto auteur © Kristof Gyselinck		Amsterdam/Antwerpen, Nieuw Amsterdam/ WPG Uitgevers. -62p. Afmetingen: 20 x 15 (ingenaaid)
2010	Studie van de schaduw. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Dagzomend; Citius, altius, fortius, Amen; Alles is er; Steekt de avondwind op; Ben je niet meer. Omslagontwerp: Herman van Bostelen Afbeelding omslag: Dominique Ampe, En toen kwam de grijze donkerwolk, (175 x 200 cm, Olieverf op linnen) Typografie: Willem Geeraerds Foto auteur © Kristof Gyselinck		Amsterdam/Antwerpen, Nieuw Amsterdam/ WPG Uitgevers. -68p. Afmetingen: 20 x 15 (ingenaaid) Verantwoording: Het merendeel van de gedichten in deze bundel verscheen eerder in een meestal afwijkende versie in Het liegend konijn, De Gids, Hollands Maandblad, Poëziekrant en Tirade.
2011	Uitgesproken. (poster) Ter gelegenheid van de gedichtendag 2011.		Borgerhout : Boek-be.
2012	Samenspraak. (gedichtenbundel) Gedichten van Marc Tritsmans en foto’s van Jef Van Eynde.		Schellebelle: Uitgeverij Arte Libro. -68p. Afmetingen: 17.10 x 11.50 (gebrocheerd) Colofon: ‘SAMENSPRAAK’ werd uitgegeven door Arte Libro in 2012 ter gelegenheid van het project Landschapsdichter 2012 georganiseerd door dederdeoever vzw Schellebelle
2012	De stilte van de wereld na ons. (poëzie – bloemlezing) Heruitgave debuutbundel aangevuld met een bloemlezing uit het later werk Bevat de cycli: De stilte van de wereld na ons; Een keuze uit eerder werk Omslagontwerp: Herman van Bostelen Typografie: info@willemgeeraerds.nl Foto auteur: Jef Van Eynde		Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers. -123p. Afmetingen:20 x 15 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2015	Aanrakingen. (gedichtenbundel) Omslagontwerp: Herman van Bostelen. Typografie: info @willemgeeraerts. Nl Foto auteur: © Jef Van Eynde Bevat de cycli: Over ontroering; Onder doorbuigende vleugels; Een machtige koelte; Van horen zeggen; Van de wereld; Een nog onontdekt deeltje met heeltallige spin (of nogmaals over de ontroering).		Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers. -64p. Afmetingen:20 x 15 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2017	Het zingen van de wereld. (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Plaatsbepalingen; Grondtonen; Brandpunten; Samenzang; Nagalm. Omslagontwerp: Herman van Bostelen. Foto auteur: © Jef Van Eynde		Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers. -64p. Afmetingen: 20 x 15 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2020	Alles is hier nog (gedichtenbundel) Bevat de cycli: Beginnen; Kleine verhalen; Een litanie en een palm; Eindigen; Omslagontwerp: Herman van Bostelen. Omslagbeeld: Grotschilderingen in de Cueva de las manos in Argentinië. © PabloGiminez.com Foto auteur: © Jef Van den Eynde		Amsterdam: Uitgeverij Nieuw Amsterdam. -68p. Afmetingen: 20 x 15 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
2023	Terwijl wij nog slapen. Gedichten. (gedichtenbundel) Omslagontwerp: Herman van Bostelen. Foto auteur © : Jef Van Eynde. Bevat de cycli: Alles stroomt; Opgravingen; Dit is de tijd I-XXV.		Amsterdam: Uitgeverij Nieuw Amsterdam.  -59p. Afmetingen: 20 x 15 (gebrocheerd – zachte kaft)

 

Het onzekerheidsprincipe van Heisenberg

Uit: Raster Jaargang 2004 (nrs. 105-108).

Zoals iemand die wordt bekeken

en zijn hand onwillekeurig naar het

aangezicht brengt, de blik neerslaat,

de al gelezen krant nog maar een keer

openvouwt. Kortom: niet meer is

 

zoals hij onbekeken was. Zo blijken

ook elementaire deeltjes onderhevig

aan een universele gêne. Als je kijkt

wijzigen ze schuchter en onvoorspelbaar

hun snelheid of plaats. Staalharde

 

wetten en eeuwen waterdicht cijferwerk:

ze werden bedankt. Maar niet zonder

stijl verlaat Werner het zinkende schip.

IJzig kalm rekent hij ons de ware omvang

van onze immer uitdijende onzekerheid voor.

 

 

Het onzekerheidsprincipe van Heisenberg: gepubliceerd in 1927. Eén van de belangrijkste beginselen van de kwantummechanica. Dit principe stelt het volgende: ‘Hoe preciezer de positie x (van een elementair deeltje) bepaald wordt, hoe minder precies men de impuls p (= massa x snelheid) van dit deeltje op datzelfde moment kan bepalen, en vice versa.’ De formule (Δx. Δp ≥ h/2) is opvallend eenvoudig en elegant en ‘kwantificeert’ eigenlijk het begrip onzekerheid. Dit principe houdt ook in dat de waarnemer het waargenomene steeds (ongewild) beïnvloedt. Werner Heisenberg was tevens de belangrijkste wetenschapper die betrokken werd bij het Duitse atoombomproject (dat uiteindelijk niet slaagde).

 

Vermeer

Uit: Van aarde
Uitgever: Lannoo, Tielt 1999

Zoals dode fazanten en patrijzen
precies hun plaats kennen op een
glanzende schaal, versierd met
een handvol bedauwde druiven, zo
vanzelfsprekend mooi in kamers
met een raam op het noorden, in
ingehouden licht, als vogels in een
kooi met het deurtje open, niet bij
machte om te vluchten, wachtend
op iets dat vanuit dat raam misschien
ooit: deze vrouwen vaak het hoofd
gebogen, bezig met wat nauwelijks
bewegen nodig maakt. Een brief
die wordt gelezen, melk gegoten,
een parel gewogen, een leven geleefd.

Geen aanleg

Geen aanleg voor koetjes en kalfjes.
Te weinig geduld voor diplomatie. Wie
heeft het niet allemaal eerder geroken,
gezien en gehoord: de duistere walm

van lafheid en leugens, alle schijn-
bewegingen en machinaties, je eigen
gebreken en die van de soort. En dan
komt de kunst om de laatste bruikbare

toonaard te vinden en niet te verzinken
in dat o zo zalige, zwijgende niets. Want
natuurlijk is alles al eerder gezegd en
vertoond, maar nog levend al zwijgen

is wel de allerdoodste dood.