JEF SCHEIRS
Oudegem, 23 september 1885 – Sint-Agatha-Berchem, 14 juli 1960
Schrijver van volksboeken met katholieke tendens.
Hij kende ontzaglijk succes met de roman De filosoof van Haegem die op gigantische oplage werd verspreid en meermaals voor toneel werd omgewerkt.
Vertaalde onder de pseudoniem Daisy twee van zijn romans (Loutering en De filosoof van Haagem) naar het Frans
BIOGRAFIE
23 september 1885: Jef Scheirs, eigenlijk Alois Jozef Louis Scheirs, werd te Oudegem (Dendermonde) geboren, als zoon van Domien Scheirs (1826-1897) en van Maria Arets (1847-1908), die trouwden in 1881.
- Hij kon slechts het voorlaatste jaar (poësis) van de oude humaniora afwerken, daarna moest hij noodgedwongen – wegens het overlijden van zijn vader – als landbouwer op het ouderlijk erf mee de kost verdienen.
1911: Huwelijk met Maria-Mathilde Veldeman
- Tijdens de eerste wereldoorlog deed hij mee aan een prijskamp voor een roman-feuilleton uitgeschreven door het dagblad ‘Het Volk’. Hij stuurde ‘De laatste Alruine’ in. Hij won de prijs niet, maar bij de katholieke elite (Kannunik Joos, Mej. Belpaire, Lodewijk Dosfel en Dr. Jules Persyn) was hij niet onopgemerkt voorbijgegaan.
- Er verschijnen verschillende verhalen in het Dietsche Warande en Belfort (toen onder de redactie van Jules Persyn): ‘Kaduin’,’Vogel’, ‘Tjoken’ e a
- De familie Scheirs verhuist naar Aalst, waar zij een handel beginnen.
1924: Komt als ambtenaar-vertaler in dienst van het Ministerie van Landbouw. Hij zal de functie blijven uitoefenen tot aan zijn pensioen in 1950.
1924 is ook meteen de start van zijn literaire carrière
1924: Stuurt het manuscript van zijn eerste roman“Loutering” in voor een letterkundige prijskamp die door het Davidsfonds ter gelegenheid van zijn 50-jaar bestaan, was uitgeschreven. De roman werd er met de tweede prijs bekroond en gelauwerd voor diepe sociale bewogenheid.
1926: Publicatie van “Loutering” door het Davidsfonds met een oplage van 18000 exemplaren.
- ‘Loutering’ wordt in 1933 door hemzelf onder de schuilnaam Daisy in het Frans vertaald als ‘Purification’. Uitgever: J. Dupuis te Marcinelle-Charleroi : -32p. Reeks: Les Bonnes Soirées
In regelmatig tempo volgen romans, verhalenbundels en een toneelstuk elkaar op.
1927: Bundeling van zijn verhalen in Dietsche Warande en Belfort alsook zijn korte verhalen die hij in het tijdschrift ‘Hooger Leven’ verschenen waren onder de titel ‘Typen uit het simpel leven”.
1927: ‘De boetseerder der smart’ – eerst gepubliceerd in het weekblad “Hooger Leven” 1ste jaargang, Maart-Juni 1927 – wordt in boekvorm gepubliceerd door de Abdij van Averbode.
- In 1937 wordt de roman onder dezelfde titel herwerkt tot een toneelspel in 4 bedrijven (5 taferelen) door Bob Bertina. Uitgever: Vink te Alkmaar. – 64p. Reeks: Vink’s tooneelbibliotheek. – Alkmaar; vol. 879
1928: Publicatie van zijn bekendste werk “De filosoof van Haegem”. Het kende enorme bijval, zowel in Vlaanderen als in Nederland. Het verscheen op 37.000 ex.
- “De filosoof van Haagem” (1928-1932), werd herhaaldelijk herwerkt tot toneelstuk en operette.
- 1929: De filozoof van Haagem (naar het boek van Jef Scheirs): operette in drie bedrijven. Door Marcel de Paepe. Muziek: O. Gomar. Waereghem : P. Putman, -83p.
- 1930: De Haagemse Filosoof / Joost van Cortenberghe ; Blijspel in zes bedrijven naar het humoristisch roman van Jef Scheirs. Waereghem : P. Putman, -114p.
- 1955: De filozoof van Hagem: een plezierige historie van te lande in drie bedrijven (vier taferelen) voor het toneel bewerkt door Karel Ruyssinck. Antwerpen: Omega 55p.
1934: Verschijnt zijn laatste roman ‘Ergens zong een vogel’, een liefdesroman.
Deze echte “volksschrijver” zei zelf over zijn werk: “Ik heb nooit geschreven voor de kunst, voor de literatuur, voor de vorm of de techniek… . Ik schreef voor mijn volk, om dat schoon, goed, beter, zedelijk gaver en christelijker te maken… .”
Zijn romans en toneelstukken waren eerlijk en degelijk, sappig van taal, doch soms brokkelig van compositie.
Hij was vader van twaalf kinderen.
14 juli 1960: Jozef Scheirs stierf te Sint-Agatha-Berchem.
Epiloog
1967: De toenmalige BRT realiseerde een zesdelige tv-reeks van “De filosoof van Haagem” met oa Romain De Coninck in een hoofdrol.
- In 1968 behaalde dit feuilleton de door “Humo” georganiseerde “Prijs van de kijker” als populairste Vlaamse T.V.-programma.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
- Wikipedia, Jef Scheirs
Referenties
- Herdenking Jef Scheirs, 1885-1960. Justus de Harduwijn-Genootschap. Oudegem : 1960. -32p.
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1926 | Loutering. (roman)
“Bekroond met den tweeden prijs in den letterkundigen prijskamp uitgeschreven door het Davidsfonds ter gelegenheid van zij 50-jarig jubilé 1875-1925.” |
 |
Leuven: Davidsfonds. -176p. Reeks: Davidsfonds, nr 210. Afmetingen: 20.25 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft) Brugge : Drukkerij “Excelsior”. |
| 1927 | Eén kindje en twee velo’s. (roman)
Omslag: Fr. Vertongen 1931: 2de druk ibidem |
 |
Dendermonde: Drukkerij J. Van Lantschoot-Moens. -173p. Afmetingen: 18.50 x 14 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1927 | De boetseerder der Smart. (roman)
1932: 3de uitgave als nr 1 in de reeks “Goede Volkslectuur” Uitgave TIJL Merksemsteenw. 61, Deurne (Antw.) |
|
Aalst: Drukkerij-Boekhandel H. Teurrekens-De Bodt . -219p.
Afmetingen: 16.40 x 13.70 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1927 | Uit het simpel leven. Novellen. Deel I
Titel op het titelblad: Typen uit het simpel leven. |
 |
Dendermonde : Drukkerij J. Van Lantschoot-Moens. -147p. Afmetingen: 20.75 x 15 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1928 | Uit het Simpel Leven. Novellen. Deel II.
Deel II bevat 12 novellen: Kapot geborreld (pp 7-16); Hoorn (pp 17-53); ’n Beproeving (pp 55-68); De boom van de trouw (pp 69-78); Van den witten monnik (pp 79-82); Op de ‘Madelon’ (pp 83-93); In ’t gedaver (pp 95-99); Hoe de duivel aan de galge kwam (pp 101-107); De laatste tocht (pp 109-114); Oud krapuul (pp 115-126); Van ’t vuurwijf uit den Dender (pp 127-155). |
 |
Dendermonde : Drukkerij J. Van Lantschoot-Moens. -155p.
Afmetingen: 20.75 x 15 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1928 | De boom van de trouw: spel van mooie liefde in twee bedrijven en ’n droomtafereel. (theatertekst)
Vrij bewerkt door [Geert Steuperaert] naar ’n novelle van JEF SCHEIRS |
 |
Rousselaere: Drukkerij A. Deraedt-Verhoye (Ooststraat, 66) -48p.
Afmetingen: 21 x 14.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1928 | De filosoof van Haagem. (roman 1ste deel)
Met tekeningen van Jan Brusselmans.
Heruitgaven
1935: Uitgave Het Poirtersfonds, Eindhoven – tekeningen Jan Brusselmans -180p (met toestemming van den schrijver zijn voor deze Noord-Nederlandse uitgave enkele woorden gewijzigd. 19 x 161953:Heruitgave bij S.M.. Redt U zelven te Aalst. Tekening op stofomslag is van Remi Scheirs. 22 x 45 gebonden in harde linnen kaft met stofomslag. -125p. 1966: Opgenomen in Tweede omnibus van de gulle Vlaamse lach”, ook in de vele herdrukken 1985: Facsimilé-uiitgave van de originele met de hand herschreven versie door Jef Scheirs en door hemzelf van tekeningen voorzien, de tekening op de stofwikkel is van Remi Scheirs (+) oudste zoon van de schrijver. 2020: Herwerkte uitgave onder de titel ‘De filosoof van Haaeghem (sic)’. Tekst en tekening van Yves Heymans. Uitgever: Studio Yvio, Dendermonde. Vertaling [1933] Vertaald naar het Frans door Daisy als ‘Le philosophe de Haagem’. Uitgever: Editions Jean Dupuis, Marcinelle-Charleroi -48p. In de reeks: Collection nouvelle éditée par la revue Les bonnes soirées. Série B. – Marcinelle-Charleroi; vol. 5 |
|
Leuven: Davidsfonds . -169p.
Reeks: Davidsfonds, nr 218
Afmetingen: 20.75 x 14 (ingenaaid – zachte kaft)
Brugge : Druk. Excelsior Zandstraat St. Baafs-Brugge.
Colofon: Dit boek – Het eerste van de reeks 1928 van het Davidsfonds – werd gedrukt op 37 duizend 500 exemplaren.
Herwerkt voor toneel
1929: Bewerkt als operette “De filozoof van Haagem : operette in drie bedrijven, naar het boek van Jef Scheirs door Marcel de Paepe; componist: O. Gomart Tieghem: Uitgeverij Florescat -63p.Boekdrukkerij: Robert Bracke-Van Geert Baesrode. 1929: idem bij uitgeverij W. Putman -83p. [20.50 x 13] 1930: De Haagemse Filosoof / Joost van Cortenberghe ; Blijspel in zes bedrijven naar het humoristisch roman van Jef Scheirs. Waereghem : P. Putman, -114p 1955: De filozoof van Hagem: een plezierige historie van te lande in drie bedrijven (vier taferelen) voor het toneel bewerkt door Karel Ruyssinck. Uitgeverij Omega N.V., Antwerpen. -96p. [18.50 x 13] |
| 1930 | Affligem in brand.Geschiedkundig verhaal. (historische roman)
|
 |
Dendermonde: J. Van Lantschoot-Moens. -176p. Afmetingen: 21.50 x 15.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
|
z d |
Het einde der wereld. (toekomstroman)
Heruitgave |
 |
Schoten: Gebr. De Bièvre & Lombaerts Drukkerij. -211p.
Afmetingen: 21 x 16 (ingenaaid – zachte kaft)
 Heruitgave 1971
|
| 1931 | ’t Geheim van den toren. Hoe “vagebond” stierf. (verhaal)
De kaft kan zowel een rode kleur als een beige kleur hebben. |
 |
Averbode: Drukker-Uitgever P. L. Robberechts. -32p.
Afmetingen: 16.70 x 12.80 (geniet – geïllustreerde papieren kaft) Reeks: Vlaamse Filmkes nr 46 |
| 1932 | De filosoof van Haagem. (roman 2e deel)
De teekeningen die dit werk opluisteren zijn van de vaardige hand van kunstschilder Cyriel Poep uit Aalst. 1932: Bewerkt voor toneel onder de titel “De filosoof is getrouwd” door A. Capiau. ????: Bewerkt tot operette onder de titel “De filosoof herleeft”, door Werner van Waes (= pseudoniem van Jan Vercammen) met muziek van Jef Zegerman. |
 |
Aalst: Uitgeverij Veldeman, Denderstraat 1. -144p. Afmetingen: 22.50 x 14.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1933 | Uit den levene van dolaards. (novellenbundel)
Bevat de novellen: Tjoken (pp 9-42); Moordenaarsjong (pp 43-80); De ezels in ons (pp 81-134); De tocht naar de verwarring (pp 135-187) |
 |
Dendermonde: Uitgeverij “Ros Beiaard” Juul Van Lantschoot-Moens. -187p. Afmetingen: 23 x 16 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1933 | De duivel hangt. Blijspel in vier bedrijven. (theatertekst)
Toneelbewerking van het verhaal ‘Hoe de duivel aan de galge kwam’ (pp 101-107 uit de novellenbundel Uit het Simpel Leven Deel II). |
 |
Dendermonde: Uitgeverij J. Van Lantschoot-Moens. -55p.
Afmetingen: 20 x 13 (ingenaaid – zachte kaft) |
| 1933 | De ridder van het slot van Laerne. Roman uit de XVI e eeuw. (samen met Jef Crick)
De titelbladzijde is van de hand van kunstschilder Floris van Acker, erebestuurder van de Academie van Brugge.
De houtsneden, ook de letterversieringen en sluitstukken zijn van Victor Stuyvaert.
Historische achtergrond en opbouw van deze roman zijn uitsluitend van Jef Crick. Jef Crick schreef volledig het eerste en derde deel. De medewerking van Jef Scheirs beperkte zich bij enkele folkloretafereelen van het tweede deel. Jef Crick schreef de laatste bladzijde van zijn roman op O.L.H. Hemelvaart-dag, 1933 1941: Heruitgave bij Het Volk te Gent. |
|
Uitgave: s.n; s.l. -613p.
Afmetingen: 26.20 x 21 Buiten Victor Stuyvaert hebben nog vele andere illustratoren aan het werk meegewerkt : Karel Doudelet; Herman Verbaere; Alfons Mora; Robert Courtens; Kallist Fimmers; Julien Masson; Luc en Jan De Weerdt; L. Theys; A. Ceysens; A.P. Duerinckx; A. Schautteet; J. Gers; Berten Schepens; Gerard Hermans; A. Heins; C. Poep. |
| 1934 | Ergens zong een vogel. (liefdesroman) Omslag: F.J. De Geijter |  |
Dendermonde: Drukkerij J. Van Lantschoot-Moens (Koornaard 17). -182p. Afmetingen: 22 x 14.50 (ingenaaid – zachte kaft) |
POSTUME UITGAVEN
| 1980 | Novellen en onuitgegeven gedichten;
Verzameld en ingeleid door O. de Vylder |
 |
Oudegem-Mespelare : Justus De Harduwijngenootschap. -127p.
Afmetingen: 20.30 x 14.30 (gelijmd – zachte kaft) |
| 1985 | De Filosoof van Haagem.
Facsimilé-uitgave van de originele met de hand herschreven versie door Jef Scheirs en door hemzelf van tekeningen voorzien. |
 |
Oudegem-Mespelare : Justus De Harduwijngenootschap. Niet gepagineerd
Afmetingen: 29.50 x 21 (gebonden – harde blauwlinnen band met goudopdruk – stofomslag) |
| 2020 | De filosoof van Haaeghem
Herwerkte uitgave. |
Dendermonde: Studio Yvio. |
VERTALINGEN NAAR HET FRANS
- 1933: Purification. Traduit du néerlandais par DAISY (= pseudoniem van Jef Scheirs). Roman inédit. Marcinelle-Charleroi : J. Dupuis. -32p. Reeks: Les Bonnes Soirées ; 1933, 50. Vertaling van Loutering.(1926)
- 1933: Le Philosophe de Haagem. Traduction du néerlandais par DAISY (= pseudoniem van Jef Scheirs). Marcinelle-Charleroi : J. Dupuis. -48p. Reeks: Les Bonnes Soirées ; 1933. Afmetingen: 28.80 x 20 geniet – twee kolommen. Vertaling van De filosoof van Haagem (1928)
- 1935: Les derniers jours du monde; Vertaald in het Frans door René Matthews. Uitgever: Maison d’éditions Jean Dupuis, Charleroi. Vertaling van ‘Het einde der wereld’ (1931).
- 1937: Le diable pendu par honêteté. Tragi-boufonerie en 3 actes. Adaptation libre de “De duivel hangt’ de Jef Scheirs Vertaald in het Frans door Charles Desbonnets.
HERWERKT VOOR TONEEL EN OPERETTE
| 1928 | De boom van de trouw: spel van mooie liefde in twee bedrijven en ’n droomtafereel
Naar de gelijknamige novelle in ‘Uit een Simpel Leven II’ pp 69-78. |
|
| 1929 | De filozoof van Haagem : operette in drie bedrijven, naar het boek van Jef Scheirs door Marcel de Paepe
Naar de roman De filosoof van Haagem 1ste deel (1928) |
 |
| 1929 | “De filozoof van Haagem : operette in drie bedrijven, naar het boek van Jef Scheirs door Marcel de Paepe
Naar de roman De filosoof van Haagem 1ste deel (1928) |
 |
| 1930 | De Haagemse Filosoof. Blijspel in zes bedrijven naar het humoristisch roman van Jef Scheirs, door Joost van Cortenberghe.
Naar de roman De filosoof van Haagem 1ste deel (1928) |
 |
| 1932 | “De filosoof trouwt” door Adholf Capiau.
Naar het tweede deel van Jef Scheirs’ Filosoof van Haagem (1932) |
 |
| ???? | “De filosoof herleeft”, operette in vijf keeren door Werner van Waes, met muziek van Jef Zegerman.
Werner van Waes is een pseudoniem van de dichter Jan Vercammen. |
|
| 1933 | De duivel hangt. Blijspel in vier bedrijven.
Toneelbewerking van het verhaal ‘Hoe de duivel aan de galge kwam’ (pp 101-107 uit de novellenbundel Uit het Simpel Leven Deel II). |
|
| 1937 | ‘Boetseerder der Smart‘, toneelspel in 4 bedrijven (5 taferelen) door Bob Bertina.
Naar de roman Boetseerder der Smart uit 1927 |
 |
| 1955 | De filozoof van Hagem: een plezierige historie van te lande in drie bedrijven (vier taferelen) voor het toneel bewerkt door Karel Ruyssinck.
Naar de roman De filosoof van Haagem 1ste deel (1928) |
 |
FILMOGRAFIE
| 1967 | De Filosoof van Haeghem
|
