home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Hensen, Herwig

Herwig Hensen

Antwerpen, 22 januari 1917 – Antwerpen, 24 mei 1989

Pseudoniem van Florent Constant Albert Mielants
 
Dichter, toneelauteur prozaschrijver  en wiskundeleraar.
Zijn visie op zijn ars poetica zet hij uiteen in een essay en pas zeer laat vloeit er een roman uit zijn pen (De Grootmoedige, 1982)
Hij koos van jongs af aan het pseudoniem Herwig Hensen om mogelijke verwarring met zijn vader, Florent Mielants Sr. (1887-1944), die bij aanvang van zijn literaire carrière hoofdinspecteur van het stedelijk onderwijs in Antwerpen was, te vermijden.
Zijn auteursnaam luistert naar het klankbeeld van de door hem zeer bewonderde dichter Heinrich Heine.

 

BIOGRAFIE

22 januari 1917: Geboren als Florent Constant Albert Mielants te Antwerpen.
  • Zijn vader, Florent Mielants Sr. (1887-1944), was  hoofdinspecteur van het stedelijk onderwijs in Antwerpen.
  • Flor Mielants jr. studeerde aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen, waar hij actief was in de toneelkring.
1935: Debuteerde met de bundel Verzen, een jaar daarna gevolgd door de bundel De vroege schaduw (1936). Beide bundels tonen nog een belangrijke afhankelijkheid van de poëzie van Karel van de Woestijne, waarbij beelden ontleend worden aan de mythologie of de Bijbel.
1936: Zijn tweede bundel De vroege schaduw is – met zijn herfstigheid, gespletenheid en melancholie, nog uitdrukkelijk schatplichtig aan Karel van de Woestijne.
  • Blijkbaar beschouwde Hensen zijn eerste twee bundels als achterhaald jeugdwerk, want in de latere verzamelbundels (Gedichten, 2 dln, 1947) neemt hij deze poëzie niet meer op. Met Hamlet in de spiegel (1939) heeft Hensen zich losgemaakt van de poëzie van Van de Woestijne en wordt zijn poëzie minder pessimistisch en meer stoïcijns aanvaardend.
1938: In de bundel De cirkel tot Narkissos (1938) vindt hij een eigen stem, een eigen toon.
  • Van het narcisme in De cirkel tot Narkissos (1938) naar de twijfel ‘de dwarse dubbelheid in ‘Hamlet in den spiegel’ (1939) komt hij tot een inzicht van strijdbare ‘Dubbele vaardigheid’ (1940): de vaardigheid van het beminnen (afgedwongen op de twijfel) en de vaardigheid van het zingen.
  • Deze dubbele vaardigheid zal doorheen het hele oeuvre ook een dubbele zekerheid blijken: de cirkel van het narcisme wordt door de liefde tot de vrouw doorbroken, het zingen laat hem toe te benoemen, te duiden, zin te geven.
1938: Behaalde het wiskunde diploma aan de Rijksuniversiteit te Gent.
  • Op een voorstel van zijn promotor prof. Jans om assistent aan de Gentse universiteit te worden, ging hij niet in uit vrees dat een wetenschappelijke carrière zijn literaire creativiteit in de weg zou staan.
  • Na een korte tijd werkzaam te zijn geweest als studiemeester, wordt hij eerst leraar wiskunde aan de secundaire normaalschool te Laken, vervolgens docent in de wiskunde  aan het Hoger Handelsinstituut (later RUCA) te Antwerpen.
1939: Bij Manteau verschijnt “Hamlet in de Spiegel”.
1942: Huwde met Denise Pittoors (1923-2016), met wie hij twee zonen kreeg: Dr. Marc Mielants (1944-2008) en Dr. Peter Mielants (1947)
1944-1945: Hensen schreef onder het pseudoniem ‘Diogenes’ satirische verzen voor de Zondagspost.

1947: In een essay ‘Over de dichtkunst’ verdedigt Hensen de individualiteit van zijn poetica.

  • Het is een classicistische poetica waarbij vormtechnisch veel belang wordt gehecht aan rijm, maat herhaling en tempo. een uiterlijke melodie steunend op ritme, De vorm onthult de inhoud, de raadsels van het leven, en het bewustzijn. De vorm onthult de volledige mens.
  • Beheersing van de vorm leidt tot evenwicht. Evenwicht dat slechts bereikt kan worden als de dichter zich onderwerpt aan de ‘wet der noodwendigheid’, een innerlijke weg, een ‘oefening naar binnen’, een bezinning die moet leiden tot kennis van de mens en de altijd terugkomende algemeen-menselijke waarden: geboorte, leven, liefde, dood.

1948: Met ‘Daidalos’ deed zich een thematische verschuiving voor in Hensens’ poëzie.

  • Na de dood van zijn vader komt het thema van de vergankelijkheid van het leven meer op de voorgrond. Het leidt een periode van existentiële crisis in.
  • Tegenover de eindigheid, begrensheid en kleinheid stelt de dichter hardnekkig het ‘gereed zijn’, het ‘worden’.

In ‘Alles is verband’ (1951) wordt de mens, de Ik, verder afgetast in de context van de kosmos van het Al:

Ik ben alleen. Doch alles is verband,
O klaar zijn dan, en dit verband ontdekken,
op ’t eigen Ik, het Andere betrekken,
en in’t Gedicht als in een puur kristal
een glimp te vangen van het Al.

1958: Een hoogtepunt in zijn existentiële twijfel wordt beschreven in de bundel ‘Het venster’

  • Hensen worstelt met de vragen ‘Wat ben ik en Wat en waar is God ?’ Er komt geen antwoord. Voor de vrijzinnige Hensen blijft het godsbegrip vaag en wordt het tevens ingevuld als het IJle of het Niet.

In de poëzie van de latere Hensen lezen we dan weer een mildere toon, de wanhoop rustiger, een verdieping van de liefde voor het leven.

1965-1977: Docent dramaturgie aan het HRITCS (Hoger Rijksinstituut voor Toneel en Cultuurspreiding) te Brussel
1978: Samen met Bert Verhoye was hij een van de medeoprichters van het Antwerpse cabaret- en theatergezelschap de Zwarte Komedie.
24 mei 1989: De auteur overleed in zijn geboortestad Antwerpen.
Herwig Hensen werd gecremeerd. Zijn as werd verstrooid op de oude strooiweide van de begraafplaats Schoonselhof
Epiloog
 
Vlak na zijn overlijden te Berchem (Antwerpen) op 24 mei 1989 verscheen zijn vertaling van Rainer Maria Rilke ‘De wijze van liefde en dood van de Cornet Christoffel Rilke’ (uitg. De Vries – Brouwers, Antwerpen, 1989).
In het overzicht Hotel New Flandres: 60 jaar Vlaamse poëzie (1945 – 2005) (Gent, 2008) werd Herwig Hensen als een Vlaamse Viersterrendichter (oeuvredichter) gekwalificeerd.

 

Over zijn werk

  • Zijn literair werk werd vertaald in het Frans, Duits, Engels, Spaans, Grieks en Italiaans.
  • Gepubliceerde vertalingen van zijn oeuvre zijn onder meer te vinden in:
    • Lob der Bereitschaft. Speer Verlag, Zurich, 1949 [ vertaling door Wolfgang Cordan en Johannes Piron ]
    • Theatre. Lady Godiva, Alceste, Agamemnon. uitg. Manteau, Bruxelles, 1953 [ vertaling door Francois Closset ]
    • Morgen kann es zu spat sein. Universal Edition, Wien, 1961 [ vertaling door Heinz P. Kovari ]
    • Herwig Hensen. Choix de Poemes. Les Editions Lumiere, Bruxelles, 1962 [ vertaling door Francois Closset ]
    • Herwig Hensen. Poemes. Ed. Henry Fagne, Bruxelles, 1967
    • Zwischen Verzweiflung und Entzücken : ausgewählte Gedichte. Cantos-Verlag, Wien, 1974 [ vertaling door Ernst Schonwiese ]
  • De poëzie van Herwig Hensen stond aanvankelijk onder invloed van het impressionisme en het symbolisme van Karel Van de Woestijne. Zijn later werk werd meer introvert. Zijn klassieke verzen geven afwisselend een smart om de waanzin van deze wereld en een bejubelen van het wonder van het leven weer.
  • Zijn toneelwerk is erg gevarieerd, maar of ze nu handelen over sagen zoals Lady Godiva (1946), over historische onderwerpen zoals Het woord vrijheid (1963) of actuele toestanden behandelen (De rattenvanger van Hameln, Halleluja, wij zijn gered), men herkent steeds de auteur die met zijn intellectuele drang naar zelfkennis ook mens en maatschappij wil begrijpen en funderen.
  • Belangrijk van hem zijn ook het essay “Over de dichtkunst” (1947) en de roman “De grootmoedige” (1982).

 

BEKRONINGEN

  • 1938: Pol de Montprijs.
  • 1938-1940: Grote Driejaarlijkse Staatsprijs voor Poëzie.
  • 1946-1948: Grote Driejaarlijkse Staatsprijs voor theater.
  • 1942-1944: Driejaarlijkse Prijs voor Toneel van de Belgische Vereniging voor Auteursrechten (Sabam)
  • 1971: Edmond Hustinxprijs ter bekroning van toneel-, radio- en televisieschrijvers uit Nederland en België (voor zijn gehele werk).

Meer over Herwig Hensen

  • Musschoot, Anne Marie. 1998. ‘Herwig Hensen’. In: Kritisch lexicon van de Nederlandstalige literatuur na 1945. Februari 1998.
  • Closset, Frans. 1965. ‘Herwig Hensen’. Antwerpen, 47p. Monografieën over Vlaamse letterkunde nr 35.

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

Referentie

  • Musschoot, Anne Marie, De poetica en poëzie van Herwig Hensen. In: Verzamelde gedichten, Wommelgem: Den Gulden Engel. 1988. pp. III tot XV (inleiding).

 

SMAAKMAKER

Apolloon tegenover II
Uit Daidalus (1948)
Toch kan een god nog, onverzocht,
hier in dit leven grijpen.
Ik zeg: Apolloon, en zijn tocht
vangt aan in mij te rijpen.
 
Ik zeg: Apolloon, en doorwaak
de dromen der hellenen,
het licht, de reuken en den smaak
der vaderstad Athene.
 
Ik streef hun voorbeeld achterna
en bind mij aan hun tover.
Ik zeg: Apolloon, en ik sta
Apolloon tegenover.
Wat is er van de nacht ?
Uit : Papieren vogel op de hand (1971)
Deze aarde, wij hebben ze opgebruikt:
grond, wateren, beemden, bomen,
de vrucht die smaakt, de bloem die ruikt,
en ’t land waarvan wij dromen.
Wat geven wij onze kinderen mee
behalve spreuken en kogels?:
niet eens het zuivre zout van de zee
en ’t zingen van de vogels.
Maar wél het gif en het haastige kruit,
en haat die alom kan passen
Sindsdien doven de lentes uit
en dorren vroeg de grassen.
Belofte slaat voer in ongeduld
voor wie geen hoop meer bewaren.
Wat zijn wij onder zoveel schuld?:
bedriegers of barbaren?
Oeverloos 5
Uit: Achter woordflitsen van krijt. (1983)
Waarom zouden in ons geen wonden openblijven ?
Vertrouwen (hoe vaak ook bedreigd)
Hoopt stellig ieder antwoord op te schrijven
Dat ergens pijnlijk in ons zwijgt.
 
Maar wie tot oergronden tastend hoopt door te dringen,
staat onafwendbaar oeverloos:
in alle worpen domme woekeringen
die laf wormstekig zijn en voos.
 
Natuur en toeval wagen alles te gebruiken:
Zondbloed zowel als madelief
En gieren die gulzig naar prooien duiken.
De rest is modder. Vegetatief.

BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE

Woordje vooraf
  • De enige gepubliceerde tekst van Hensen die niets met literatuur te maken heeft is “Herinneringen aan mijn Vader” verschenen in Persoon en Gemeenschap, Tijdschrift voor Opvoeding en Onderwijs, Juni 1947-Juni 1948, Uitgeverij Ontwikkeling, p. 323-327
  • Na het chronologisch overzicht volgt een overzicht per genre alfabetisch op titel.
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
  • Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
  • POËZIECENTRUM vzw – Gent.
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
Jaar Titel Fotogalerij Uitgeverij 1ste druk
1934 Verzen. (gedichtenbundel)

1935: Uitgegeven bij Janssens te Antwerpen

 Antwerpen: Eigen beheer.
1936 De vroege schaduw. Verzen. (gedichtenbundel) Antwerpen: V. Resseler, Lectura-uitgave.  -52p.
1938 De cirkel tot Narkissos. Verzen. (gedichtenbundel)

Omslagontwerp: L. Hendrickx.
Bevat de cycli: Vers aan mijn moeder; Verzen aan een jonge vrouw; Zangen om David; Judith.

 Antwerpen: J.-E. Buschmann. -68+4p.

Afmetingen: 25.20 x 19.30 (ingenaaid – zachte kaft)
Colophon: Van dezen bundel – met omslag-ontwerp van L. Hendrickx – werden op de persen van J.-E. Buschmann 155 exemplaren gedrukt waarvan 150 op featherweight,( genummerd van 1 tot 150) en 5 op Simili Japansch papier (geteekend van A tot E, niet in den handel)
1939 Hamlet in den spiegel. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Adonis; Elegieën voor mijn moeder; Cantilenen voor een bruid; Hamlet in den spiegel; Sonnetten aan een onbekende; Terzinen over den dood; Biechten tot Lucretia; De knaap met den ring; Bekeering tot den engel.

 Brussel: Uitgeversmij A. Manteau, P.V.B.A. -78p.

Afmetingen: 20.10 x 14.20 (ingenaaid – zachte kaft)
Colofon: Op de persen van G. Michiels-Broeders te Tongeren werden, in opdracht van uitgeversmaatschappij A. Manteau te Brussel, 250 exemplaren van dezen bundel gedrukt. Zij werden genummerd van I tot X (niet in den handel) en van 11 tot 250. Dit is nummer 227.
1940 De dubbele vaardigheid. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Requiëm in maart; Elegieën voor mijn moeder; Terzinen over de vaardigheid tot beminnen; Bekommernis om het lied; Verzen omwille van de tweede vaardigheid; Ontwerp voor een heldendom.

 Brussel: Uitgeversmij A. Manteau, P.V.B.A.   -52p.

Afmetingen: 20 x 14.30 (ingenaaid –  licht kartonnen kaft met flappen)
Colophon: Op de persen van Drukkerij Erasmus te Ledeberg werden, in opdracht van de uitgeversmaatschappij A. Manteau te Brussel, 200 exemplaren van deze bundel gedrukt. Zij werden genummerd van I tot X (niet in de handel) en van 11 tot 200.
1940 Oefeningen naar binnen. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Oefeningen naar binnen; Terzinen omtrent den slaap; Verzen van een voorbereiding; Verzen voor een knaap; Proeven tot verklaring.

 Antwerpen: J.-E. Buschmann. -56p.

Afmetingen: 23.20 x 15.60 (ingenaaid – zachte kaft)
Colofon: Van dezen bundel “Oefeningen naar binnen” door Herwig Hensen, werden op de persen van J.-E. Buschmann te Antwerpen, in den Herfst van het jaar 1940, 220 exemplaren gedrukt: 20 daarvan op geschept Engelsch papier, geteekend van A tot J (niet in den handel) en van 11 tot 20; de overige 200 op Featherweight, genummerd van 21 tot 220. Dit is nummer 170.
1941 Het voorbeeldig bestand. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Verzen omtrent een vaarwel; Verzen voor Lucretia; Het voorbeeldig bestand; Verzoek tot meetbaarheid; De moeilijke blijheid; De noodwendige eros; Tellurisch; Verzen voor Lucretia omwille van het ongemeene leven.

 Brussel: Uitgeversmij A. Manteau. / Den Haag: A.A.M. Stols Uitgever. -95p.

Afmetingen: 20 x 14.30 (ingenaaid – licht kartonnen kaft met flappen)
Colophon: Van dezen bundel “Het voorbeeldig bestand” door Herwig Hensen, werden in de na-zomer van 1941, 200 exemplaren gedrukt op de persen van drukkerij Erasmus te Ledeberg. Zij werden genummerd van I tot X (niet in de handel) en van 11 tot 200.
1942 Antonio. (theatertekst)

 Brussel: Uitgeversmij A. Manteau N.V. / Den Haag: A.A.M. Stols Uitgever.   -180p.

Afmetingen: 17.70 x 18.50 (gebonden – harde kaft in simili-leder – oblong)
1943:  Opgevoerd in de KNS te Gent in een regie  van Ch.  Gilhuys.
Als hoorspel door de B.R.T. uitgezonden in een regie van Frans Roggen.
1942 Het onvoorwaardelijk begin. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Verzen rondom het geluk; Elegieën voor mijn moeder; Verzen voor den dood; Het onvoorwaardelijk begin; Sonnetten voor Lucretia; Elegieën voor mijn moeder.

 Brussel: Uitgeversmij A. Manteau N.V. -70p.

Afmetingen: 20.50 x 14.50 (ingenaaid – zachte kaft)
Colofon: Van dezen bundel “Het onvoorwaardelijke begin” van Herwig Hensen werden in den Herfst van 1942, 200 exemplaren gedrukt op de persen van de Drukkerij Erasmus te Gent. Zij werden genummerd van I tot X (niet in den handel) en van 11 tot 200. Dit is nummer ….
1943 Don Juan. (theatertekst)

Omslagontwerp: L. Hendrickx.

 Brussel: Uitgeversmij. A. Manteau N.V.    -150p.

Afmetingen:21 x 15 (gebrocheerd, papieromslag met flappen)
Toel. N° 1477
Colofon: Dit boek, met omslag-ontwerp door L. Hendrickx, werd gedrukt op de persen van de Drukkerij ERASMUS, te Gent, in de maand Mei 1943, in een oplage van driehonderd exemplaren, genummerd van 1 tot 300.
1944 ‘Gedicht van een herfst’. (gedicht)

In: Vier gedichten: Johan Daisne, Bert Decorte, Herwig Hensen, Raymond Herreman.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau.  -5p.

Afmetingen: 21.75 x 14 (losse blaadjes in een mapje)
In een genummerde oplage van 550 exemplaren.
1945 Lof der gereedheid. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Requiem voor een kind; Gedicht van een herfst; Verzen voor mijn vrouw; Lof der gereedheid; Loutering; Amor fati; Richting; Geluk als overwinning; Oefening op een dreigenden dood; Verzen ter nagedachtenis aan mijn vader.

 Brussel: Uitgeversmij A. Manteau. -78p.

Afmetingen: 22.30 x 14.40 (ingenaaid – zachte kaft)
Colofon: Van dezen bundel “Lof der gereedheid” van Herwig Hensen, werden in de Lente van het jaar 1945, 200 exemplaren gedrukt op de persen van de Drukkerij Anneessens  N.V., Stationsstraat 16 te Ninove. Zij werden genummerd van 1 tot 200.
Dit is nummer …
1946 Lady Godiva. Koningin Christina. Polukrates. (theatertekst) Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -213p.

1947-48: ‘Lady Godiva’ werd opgevoerd in KNS te Antwerpen in een regie van Ch. Gilhuys.
1951-52: ‘Koningin Christina’ werd opgevoerd in KNS te Antwerpen in een regie van M. Balfoort.
1951: ‘Polukrates’ werd opgevoerd Toneelstudio-50 te Gent.
1947 Gedichten. Eerste deel. (poëzie  – verzamelbundel)

Bevat: De cirkel tot Narkissos. Hamlet in den spiegel. De dubbele vaardigheid. Oefeningen naar binnen.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -205p.

Afmetingen: 21.40 x 13.50 (gebonden – harde kartonnen kaft – stofomslag)
Colofon: Het boek is naar aanwijzingen van Huibrecht Van Krimpen gezet uit de letter van Claude Garamond en in het voorjaar van 1947 gedrukt door de Drukkerij Sinte Katharina NV te Brugge voor de uitgeversmaatschappij A. Manteau te Brussel.
1947 Gedichten. Tweede deel. (poëzie  – verzamelbundel)

Bevat: Het voorbeeldig bestand. Het onvoorwaardelijk begin. Lof der gereedheid.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -212p.

Afmetingen: 21.40 x 13.50 (gebonden – harde kartonnen kaft – stofomslag)
Colofon: Het boek is naar aanwijzingen van Huibrecht Van Krimpen gezet uit de letter van Claude Garamond en in het voorjaar van 1947 gedrukt door de Drukkerij Sinte Katharina NV te Brugge voor de uitgeversmaatschappij A. Manteau te Brussel.
1947 Over de dichtkunst. (essay) Brussel: Uitgeversmij A. Manteau. -84p.

Reeks: Basisreeks nr 30
1948 Daidalos. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Elegieën voor mijn moeder; Daidalos; Gedicht ter nagedachtenis aan mijn vader; Inzicht; Gedicht voor Marc; Faustisch; Apolloon tegenover; De fles in zee.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -89p.

Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft)
Colophon: ‘Daidalos’ van Herwig Hensen werd in den zomer van het jaar 1948 gedrukt door drukkerij Excelsior te Antwerpen, in opdracht van de uitgeversmaatschappij A. Manteau N.V. te Brussel. De oplage bedroeg 400 exemplaren.
1951 Alles is verband. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Gedicht voor mijn vrouw; Verzen van een ziekte; Kerstgedicht; Verzen voor een jonge onbekende; Nachten; Noordzee-gedichten; Gelieven die dit uur ontwaakt; Elegieën van een knaap vóór de slag bij Sedemünde; Bezinning in eenzaamheid.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau.  -61p.

Afmetingen: 22.10 x 14.40 (ingenaaid)
Colophon: ‘Alles is verband’ door Herwig Hensen werd in de herfst van het jaar 1951 gedrukt door Drukkerij De IJssel te Deventer, in opdracht van de uitgeversmaatschappij A. Manteau te Brussel. De oplage bedroeg 250 exemplaren.
1953 Alkestis. Agamemnoon. Tarquinius. (theaterteksten) Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau.  -183p.

1960: Agamemnoon werd voor het eerst opgevoerd in de studio van het Nationaal Toneel in een regie van F. Engelen; daarna in verschillende Vlaamse steden en in Utrecht, Eindhoven, Den Haag.
1954 Orpheus in dit avondland. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Lente; Op reis met mezelf; Hippolutos; Het woud; Verzen van troost voor een jonge vrouw; Elegieën voor mijn moeder; Winter; Lazarus; Verzen van moeheid; Orpheus in dit avondland.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -60p.

Afmetingen: 21.80 x 14.20 (ingenaaid)
Colophon: ‘Orpheus in het avondland’ dooe Herwig Hensen, werrd in het voorjaar van 1955 gedrukt door Drukkerij Mercurius te Antwerpen, in opdracht van de uitgeversmaatschappij A. Manteau te Brussel. De oplage bedroeg 500 exemplaren.
1955 De aarden schaal. De andere Jehanne. Sodom en Gomorra. (theaterteksten) Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -230p.

1963: ‘De andere Jehanne’ werd opgevoerd als hoorspel voor het 3de programma van de BRT.
1958 Het venster. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Robinson; Het venster; Mozart; Halfweg; Kwetsbaar verweer; Zoveelste lente; Tussen wanhoop en verrukking.

 Brussel: Uitgeversmaatschappij A. Manteau. -69p.

Afmetingen: 18 x 12.40 (ingenaaid – licht kartonnen kaft met flappen)
Colofon: ‘Het Venster’ door Herwig Hensen werd in het voorjaar van 1958 gedrukt door Drukkerij De IJssel te Deventer, in opdracht van de uitgeversmaatschappij A. Manteau N.V. te Brussel. De oplage bedroeg zeshonderd exemplaren.
1963 De appelboom. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: De appelboom; Heilige onverschilligheid; Op het scherp der snede; Gedicht voor mijn vrouw; Het nodige; Naar het einde toe versmalt de weg.

 Amsterdam: J.M. Meulenhoff.  -70p.

Reeks: De Ceder nr 43
Afmetingen: 22 x 14.60 (ingenaaid – licht kartonnen kaft met flappen)
Colofon: De Appelboom gedichten van Herwig Hensen werd in de zomer van 1963 gezet uit de letter Poliphilus en gedrukt door NV Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen.
1963 Het woord vrijheid. De rebel Gods. Morgen kan het te laat zijn. (theaterteksten)

Bevat: Het woord vrijheid (pp 9-122); De rebel Gods (pp 123-206); Morgen kan het te laat zijn (pp 207-300).

1966: ‘Het woord vrijheid’ werd opgevoerd in de KNS te Antwerpen in een regie van Walter Tillemans.
1967: ‘Morgen kan het te laat zijn’ werd apart uitgegeven in de reeks Moderne Nederlandse Auteurs door uitgeverij De Sikkel.

 Amsterdam: J.M. Meulenhoff / Antwerpen: Diogenes-Neirinck.  -300p.

Afmetingen: 23.50 x 15.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag)
Gedrukt op de persen van de NV Drukkerij Trio te ’s Gravenhage.
1965 Naar het einde toe versmalt de weg. Een keuze uit zijn verzen. (poëzie – bloemlezing)

Bevat: Gedichten I; Gedichten II; Daidalos; Alles is verband; Orpheus in dit avondland; Het venster; De appelboom.

 Amsterdam: J.M. Meulenhoff. – 126p.

Reeks: De Ceder nr 45
Afmetingen: 22 x 14.60 (ingenaaid – zachte kaft)
Colophon: Een door de dichter zelf gemaakte keuze uit zijn werk werd in het voorjaar 1965 gezet uit de letter Bembo en gedrukt door de Koninklijke Drukkerij NV Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen. Het is als 45ste deel van De Ceder uitgegeven door J.M. Meulenhoff te Amsterdam.
1967 Morgen kan het te laat zijn: toneelstuk in 3 taferelen. (theatertekst)

Met aantekeningen en wenken voor cursorische behandeling door Antoon van Hoogenbemt.
Omslag: P. Garrels.
Foto’s: Archief en Museum voor het Vlaams Cultuurleven.

 Hensen 26 Antwerpen: Uitgeverij De Sikkel N.V.  -104p.

Reeks: Moderne Nederlandse auteurs. Nederlandse lectuur.
Afmetingen: 19.50 x 12.50 (ingenaaid – zachte kaft)
24 november-5 december 1960: eerste opvoering in de Koninklijke Nederlandse Schouwburg (KNS) te Antwerpen in een regie van Maurits Balfoort. Ook uitgezonden op TV.
1967 Zes Toneelstukken: De bunker (1963) De grenadier van zijne majesteit (1962), Nu sla op de trommel (1964), Niets zonder de proef (1943), Hannibal (1946), Kasteel te koop (1960) (theaterteksten) Antwerpen: Diogenes. / Amsterdam: H.J.W. Brecht -361p.

1947: ‘Niets zonder de proef ‘ opgevoerd door het Nationaal Studentengenootschap Rijksuniv Gent in een regie van F. Roggen in de KVS te Brussel.
1948: ‘Niets zonder de proef’  in de KNS te Antwerpen in een regie van G. Maes en nogmaals in 1954/55 in een regie van B. Royaards.
1951: ‘Hannibal’ werd opgevoerd in de Multatulikring te Gent in een regie van R. Maes.
1965: ‘De bunker’ werd opgevoerd op de Wiener Festwochen in een Duitse versie onder de titel ‘Das Apfelbäumchen’.
1966: ‘De bunker’ kreeg een TV uitzending in een regie van M. Balfoort.
1967 Geworpen in deze wereld. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Achter de tijd; Capax infiniti; Geworpen in deze wereld; Vanuit mijn laatste hinderlagen; Ik word niet wie ik wil; Overkant.

 Amsterdam: J.M. Meulenhoff. / Antwerpen: Diogenes. -60p.

Reeks: De Ceder nr 50
Afmetingen: 22 x 14.50 (ingenaaid – zachte kaft)
Colophon: ‘Geworpen in deze wereld’ gedichten van Herwig Hensen, werd in de zomer van 1967 gezet uit de letter Bembo en gedrukt door de Koninklijke Drukkerij G.J. Thieme N.V. te Nijmegen. Het is als 50ste deel uitgegeven door J.M. Meulenhoff Amsterdam.
1971 Papieren vogel op de hand. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: De mens is niet de maat van alle dingen; Misschien; Het deel dat mij is toegewezen; Weerzien en afscheid; Wat is er van de nacht.

 Antwerpen: Diogenes. / ’s-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar. -54p.

Reeks: Nijgh en Van Ditmar paperback. vol. 108
Afmetingen: 20 x 13.40 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
1974 Halleluja, we zijn gered. (theatertekst) Brussel: KNS. -91p.
1976 Tussen wanhoop en verrukking. (poëzie – bloemlezing)

Een keuze uit zijn verzen gevolgd door drie nieuwe tot nog toe onuitgegeven reeksen.
Bevat: Gedichten I; gedichten II; Daidalos; Alles is verband; Orpheus in dit avondland; Het venster; De appelboom; Geworpen in deze wereld; Papieren vogel op de hand; Nieuwe tot nog toe onuitgegeven gedichten.

 Antwerpen: Diogenes. / ’s-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar.  -287p.

Reeks: Nijgh & Van Ditmar paperbacks nr 183
Afmetingen:20 x 13 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
1979 Wanhoop is een lekke schuit. (gedichtenbundel)

Foto omslag: Mark Vandenbroeck,  Antwerpen
Bevat de cycli: De breedte van de zon; Dun vlies van mijn geluk; Deernis, Armoedig kruid; Als een zelfgesneden fluit; Werplijn; Roestig scharnier; Wat geworpen werd, moet vallen; Bedelaar hart; Wanhoop is een lekke schuit.

 Brugge: Uitgeverij Orion. / Nijmegen: Uitgeverij B. Gottmer. -76p.

Afmetingen: 21 x 13.20 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
Gedrukt op de persen van de drukkerij Sanderus te Oudenaarde, in opdracht van uitgeverij Orion NV – Desclée De Brouwer.
1981 Wij strooien zaden uit en rapen stenen. (gedichtenbundel)

Omslagontwerp en grafische vormgeving: Winnie.
Bevat de cycli: Engel zonder vleugels; Losgeld voor Charoon; Geboorte; De lever legt zijn lasten grof; Schrijlings op mijn tijd; Er zit een gier te wachten op mijn schouder.

 Tielt/Bussum: Lannoo. -78p.

Reeks: De Golfbreker
Afmetingen: 22.40 x 14 (ingenaaid– licht kartonnen kaft met flappen)
Gezet, gedrukt en gebonden bij Drukkerij Uitgever Lannoo pvba te Tielt.
1982 De grootmoedige. (roman)

Omslagontwerp: Myriam van Beneden
Foto Rikkes Voss

 Antwerpen/Amsterdam: A. Manteau. -119p.

Reeks: Grote Marnixpockets nr 233.
Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
Druk Smits Wommelgem-Antwerpen.
1982 Dichters over eigen werk. De zelfkant van het gedicht. (essay) In: Poëziekrant, jrg. 6, nr.3, p. 10.
1983 Achter woordflitsen van krijt. Gedichten. (gedichtenbundel)

Omslagontwerp en grafische vormgeving: Wivina Lannoo.
Bevat de cycli: Sleet boort gaten in mijn dag; Uit willekeur geboren en tot niets bestemd; Achter woordflitsen van krijt; Oeverloos.

 Tielt/Bussum: Lannoo. -64p.

Reeks: De Golfbreker
Afmetingen: 22.30 x 13.20 (ingenaaid – licht kartonnen kaft met flappen)
Gezet, gedrukt en gebonden bij Drukkerij Uitgever Lannoo pvba te Tielt.

POSTUUM

1988 Verzamelde gedichten. (poëzie – verzamelbundel)

Grafische vormgeving: Hugo van Nuffel.
Inleiding: Anne Marie Musschoot met ‘De poetica en de poëzie van Herwig Hensen”.
Bevat: De cirkel tot narkissos; De dubbele vaardigheid; Het voorbeeldig bestand; Het onvoorwaardelijk begin; Lof der gereedheid; Daidalos; Alles in verband; Orfeus in dit avondland; Het venster; De appelboom; Geworpen in deze wereld; Papieren vogel op de hand; Wanhoop is een lekke schuit; Wij strooien zaden uit en rapen stenen; Achter woordflitsen van krijt; Wat leeft, moet tot een eindpunt komen.

 Wommelgem: Den Gulden Engel. -869p.

Afmetingen: 20 x 12.60 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft)
1989 Toneel. Halleluja, we zijn gered. Freiherr van Münchhausen. Zeven broden en twee kruiken wijn. De rattenvanger van Hameln. (theaterteksten) Antwerpen/Rotterdam: C. de Vries-Brouwers.  -236p.
1989 De wijze van liefde en dood van de Cornet Christoffel Rilke.

Vertaald door Herwig Hensen.
Oorspronkelijke auteur: RAINER MARIA RILKE.
Oorspronkelijke titel: Die Weise von Liebe und Tod des Cornet Cristoff Rilke.  (1904-1906)
Met een inleiding van Emiel Willekens.

 Antwerpen/Rotterdam : C. De Vries-Brouwers. -40p.
1991 Mozartcyclus. (plaket)

In de bundel Het venster (1958) nam Hensen vier Mozartgedichten op. Ter gelegenheid van het Mozartjaar (1991) werden ze heruitgegeven in dit mooi verzorgd privéplaketje, met een facsimile van het handschrift van Mozart (een fragmentje uit ‘Le nozze di Figaro’) èn van Hensen (het vierde gedicht). De dichter beklemtoont in de cyclus hoe Mozart, ondanks alle tegenkanting, afgunst en onbegrip, steeds is blijven ‘zingen’.

 Antwerpen: eigen beheer. -15p.

Afmetingen: 15.10 x 16.10 (ingenaaid)
Colophon: Deze cyclus, voor het eerst gepubliceerd in 1958, werd heruitgegeven op papier Rivoli 160 gr., op 500 exemplaren ter gelegenheid van het Mozart jaar. Dit is nummer ….
Gerealiseerd door drukkerij Redok

Overzicht per genre en alfabetisch op titel.

Poëzie
  • Achter woordflitsen van krijt (poëzie, uitg. Lannoo, Tielt, 1983)
  • Alles is verband (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1952)
  • Daidalos (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1948)
  • De appelboom (poëzie, uitg. J.M. Meulenhoff, Amsterdam, 1963)
  • De cirkel tot Narkissos (poëzie, J.E. Buschmann, Antwerpen, 1938)
  • De dubbele vaardigheid (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1940)
  • De Vroege Schaduw (poëzie, V. Ressler-Lectura uitg., Antwerpen, 1936)
  • Gedichten, I en II (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1947)
  • Geworpen in de wereld (poëzie, uig. Meulenhoff & Diogenes, Amsterdam / Antwerpen, 1967)
  • Hamlet in de spiegel (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1939)
  • Het onvoorwaardelijk begin (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1942)
  • Het venster (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1958)
  • Het voorbeeldig bestand (poëzie, uitg. Manteau & Stols, Brussel / Den Haag, 1941)
  • Lof der gereedheid (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1945)
  • Naar het einde toe versmalt de weg (poëzie, uitg. Meulenhoff, Amsterdam, 1965)
  • Oefeningen naar binnen (poëzie, uitg. J.E. Buschmann, Antwerpen, 1940)
  • Orpheus in dit avondland (poëzie, uitg. Manteau, Brussel, 1955)
  • Papieren vogel op de hand (poëzie, uitg. Diogenes & Nijgh & Van Ditmar, Antwerpen / ‘s-Gravenhage, 1971)
  • Tussen wanhoop en verrukking (poëzie, uitg. Diogenes & Nijgh & Van Ditmar, Antwerpen / ‘s-Gravenhage, 1976)
  • Verzamelde gedichten (poëzie, uitg. Den Gulden Engel, Wommelgem, 1988)
  • Verzen (poëzie, uitgegeven in eigen beheer, Antwerpen, 1934)
  • Wanhoop is een lekke schuit (poëzie, uitg. Orion & Gottmer, Brugge / Nijmegen, 1979)
  • Wij strooien zaden uit en rapen stenen (poëzie, uitg. Lannoo, Tielt, 1981)
Toneel
  • Alkestis, Agamemnon, Tarquinius Priscus (toneel, uitg. Manteau, Brussel, 1953)
  • Antonio (toneel, uitg. Manteau & Stols, Brussel / Den Haag, 1942)
  • De aarden schaal, De andere Jehanne, Sodom en Gomorra (toneel, uitg. Manteau, Brussel, 1955)
  • Don Juan (toneel, uitg. Manteau, Brussel, 1943)
  • Het woord Vrijheid, De rebel Gods, Morgen kan het te laat zijn (toneel, uitg. Meulenhoff & Diogenes, Amsterdam & Antwerpen, 1963)
  • Lady Godiva, Koningin Christina, Polukrates (toneel, uitg. Manteau, Brussel, 1946)
  • Morgen kan het te laat zijn (toneel, uitg. De Sikkel, Antwerpen, 1969).
  • Toneel. Halleluja, Wij zijn gered, Freiherr von Munchhausen, Zeven broden en twee kruiken wijn, De rattenvanger van Hameln (toneel, uitg. De Vries-Brouwers, Antwerpen / Rotterdam, 1988)
  • 6 Toneelstukken: De bunker (1963) De grenadier van zijne majesteit (1962), Nu sla op de trommel (1964), Niets zonder de proef (1943), Hannibal (1946), Kasteel te koop (1960), (toneel, uitg. Diogenes & Becht, Antwerpen / Amsterdam, 1967)
Essay en roman
  • Over de dichtkunst (essay, uitg. Manteau, Brussel, 1947)
  • De grootmoedige (roman, uitg. Manteau, Antwerpen / Amsterdam, 1982)
Vertalingen
  • De wijze van liefde en dood van de Cornet Christoffel Rilke. Vertaald door Herwig Hensen. Auteur: Rainer Maria Rilke. (Antwerpen ; Rotterdam : C. De Vries-Brouwers, 1989)

FILMOGRAFIE

1976 De grenadier van zijne Majesteit.  TV Film

  • Regie: Luc Philips.   Geschreven door Herwig Hensen.
  • Cast: Yvonne Colinet (Mevrouw Gendebien); Jo Coppens (Louis Massart); Ketty Van de Poel (Marie Gendebien); Herman Fabri (Jean Rampart); Leo Madder (Théophile); Mariloe Mermans (Julie Gendebien); Walter Rits (Charles Falquet); Paul S’jongers (Henri Gendebien); Bernard Verheyden (Lucien Hennequin);
1966 Elk zijn bunker. TV Film.

  • Regie: ?
  • Cast: Roger Coorens; Rosemarijn Van der Sluys; Herman Vinck.
1961 Morgen kan het te laat zijn. TV Film.

  • Regie: Maurits Balfoort.  Naar het gelijknamige toneelspel van Herwig Hensen.
  • Cast: François Bernard; Roger Coorens; Julienne De Bruyn; Maurits Goossens; Nora Oosterwijk; Gaston Vandermeulen; Willy Vandermeulen; Jenny Van Santfoort;