Eric de Kuyper
Brussel, 2 september 1942
Schrijver van autobiografische romancyclus, essayist, cineast en filmtheoreticus, dandy
De Kuyper: “Ik heb mezelf wel eens omschreven als een talentenpuinhoop. Als ik mijn CV overloop, zie ik vooral chaos. Had ik één ding gekozen, dan kon ik misschien terugkijken op een echte carrière, maar daar ben ik niet voor in de wieg gelegd. Rechtlijnig naar iets toewerken is mij nooit gelukt” (geciteerd in Boeken en Wetenschap DM 17 maart 2012)
BIOGRAFIE
2 september 1942: Geboren te Brussel als Eric Firmin Petrus de Kuyper.
- Als kind al komt de Kuyper in contact met zijn latere passies: film, opera en ballet. Na zijn humaniora-opleiding bij de Jezuïeten, studeert hij in Brussel eerst aan het Institut des Arts de Diffusion en later aan het Rijksinstituut voor Toneel- en Cultuurspreiding.
- In de jaren zestig blijkt hij een fervent bezoeker van Europese film-, opera- en theaterfestivals (Berlijn, Oberhausen, Keulen, Londen en Edinburgh).
1965-1977: Werkt hij een tiental jaren (1965-1977) bij de BRT als producer filmaankoop en presenteert hij De andere film, een eigen programma waarin waarin hij aandacht besteedde aan experimentele films.
- Karel Osstijn – in Ons Erfdeel jg. 33 1990 – beschrijft het zo: Hij zat alleen, in een op een waaierpalm na lege studio, blies een wolk sigarenrook uit, wachtte enkele ogenblikken tot er een intieme spanning ontstaan was, en nam toen pas het woord. Zo stal hij de aandacht van de kijker voor zijn programma ‘De andere film’, waarin hij kleine, experimentele auteursfilms voorstelde. Het was een controversieel programma, niet het minst door de verschijning van De Kuyper. De ene kijker was gebiologeerd, de ander gechoqueerd – wat de laatste groep stoorde, was de directheid waarmee hij het scherm vulde. Toch presenteerde hij uiterst minzaam, op een haast kwetsbare manier. Hij genoot ervan om het medium televisie te bespelen, en de onuitgesproken afspraken om een minimum aan afstand te bewaren tegenover de kijker te negeren.
1966: Studeert af aan de Rijksuniversiteit voor Toneel- en Cultuurspreiding.
In de jaren zeventig volgt hij nog de kandidaturen filosofie en het licentiaat massacommunicatie aan de Vrije Universiteit Brussel.
Raakt in deze periode goed bevriend met cineaste Chantal Akerman. Als coscenarist schrijft hij mee aan drie films van haar waaronder de Proust-verfilming La Captive (2000). De Kuyper: “Ze heeft me, door haar manier van schrijven, veel geholpen bij het schrijven. En ik heb haar misschien een beetje beïnvloed in het opbouwen van haar filmcultuur. Haar vriendschap, haar inspiratie, haar soort wereldvisie, dat heeft me erg bepaald, ja. De laatste jaren had ik nog weinig contact met haar, ook omdat het moeilijk met haar samenwerken was omwille van haar psychische problemen. Dat respecteer ik en betreur ik, maar daar was heel weinig aan te doen”.
1974-1977: Student van Roland Barthes en A.J.Greimas aan de Parijse Ecole des Hautes Etudes et Sciences. Bij Greimas promoveert hij met een dissertatie over semiothiek, Pour une Sémiothique Spectaculaire.
1976 – 1978: Woont in Parijs waar hij meewerkt aan een onderzoeksproject van het Centre Pompidou.
1977: Wordt medewerker van de Katholieke Universiteit van Nijmegen waar hij het bijvak Dramatologie introduceert, een vak dat in 1984 een volledig afstudeerrichting Film- en Opvoeringskunsten wordt en waarvan hij de hoofddocent is.
1981: Regisseert een eerste speelfilm Casta Diva, gevolgd door: Naughty boys (1982), A Strange Love-Affair (1985) en Pink Ulysses (1990).
- Wat opvalt in deze melodrama’s is de bewuste kunstmatigheid, de belangstelling voor het gedrag van mannen en de mannenliefde, de vele beeldcitaten en de aandacht voor de stilistische expressie van de films van voor 1950 en in het bijzonder de stille film, een affin iteit die je ook terugvindt in zijn recentste film My life as an actor (2015)
1984: Van zijn hand verschijnt de essayistische studie Filmische hartstochten over de liefde in de hollywoodfilm.
1988: Wordt benoemd tot adjunct-directeur van het Amsterdamse filmmuseum.
Debuteert in hetzelfde jaar als prozaschrijver met Aan zee. Taferelen uit de kinderjaren, een autobiografisch verhaal – de eerste van een hele reeks – in een speelse en losse vorm en in een documentaire stijl.
1989 -1990: In snel tempo volgen De hoed van tante Jeannot (1989) en Mowgli’s tranen (1990).
- In Een tafel voor één (1990) geeft De Kuyper verslagen van zijn bezoeken aan film- en operafestivals, maar ook in die opstellen wordt een aanvulling gegeven op zijn kinder- en jeugdervaringen.
1991: Zet zijn herinneringen voort in Grand Hotel Solitude. Taferelen uit de adolescentiejaren.
- Het proza van De Kuyper is sterk visueel gericht, waarbij hij op een filmische manier op onderdelen inzoomt.
1993: Opnieuw een essayistische studie De verbeelding van het mannelijk lichaam: naakt en gekleed in Hollywood 1933-1955.
2003: Bewerking van Prousts roman A la recherche du temps perdu voor toneel.
2004: In Villa Zeelucht (2004) geeft hij opnieuw autobiografische schetsen over de Belgische badplaats Oostende.
- De Kuyper schrijft talloze recensies en theoretische bijdragen over film, opera, dans en media in vele Nederlandse maar ook Franse tijdschriften. (De Vlaamse Linie, Spectator, Streven en de Nederlandse bladen De Tijd en Het Parool.). Zeker in het tijdschrift Versus, waar hij zelf redacteur van is.
2012: Publiceert na 5 jaar stilzwijgen ‘Applaus’.
- Het boek was aanvankelijk bedoeld om kinderen warm te maken voor de podiumkunsten, maar het waaierde uit tot een halve eeuw herinneringen en beschouwingen. Liefdevol en kritisch, erudiet en bevattelijk, en vaak ook verrassend: waarom gaat er nooit meer een doek op in de schouwburg ?
Heeft een vaste stek in het Duitse Kranenburg en een pied-à-terre in Brussel. (“Een mens is immers niet met wortels geboren, maar heeft twee benen”.)
2015: Met My life as an actor, heeft hij een nieuwe film klaar.
Tevens is de film een aanleiding voor CINEMATEK te Brussel om een retrospectieve te programmeren. (van 11 december tot 28 januari 2016)
- Op 11 december verwelkomt CINEMATEK Pirates on the Couch, een performance van de hand van Eric de Kuyper, dat ook het startschot vormt van een integrale retrospectieve. Afsluiter wordt de Belgische première van My Life as an Actor, zijn laatste film.
2017: Ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag brengt De Kuyper ons een boek over acteren; Het samenspel tussen Dr. Jekyll en Mr. Hyde – Over acteren.
2024: Kijk! Daar, kijk! Na jaren in Frankrijk, Neerland en Duitsland te hebben gewoond streek Eric De Kuyper in 2020 opnieuw neer in Brussel, zijn zo beminde maar soms ook zo ergerlijke stad, waar hij in dit boek al flanerend de polsslag van meet.
We lezen een beetje mee wat recensent Dirk Leyman over het boek schrijft:
- Een uniek wandelboek in springerige, meanderende fragmenten. Kijk! Daar, kijk! Met als ondertitel ‘Traag door Brussel’. Teder, ja, maar ook bikkelhard. “Ik heb een soort bezitsgevoel, wandelend door de Brusselse straten. Ik voel me intiem deelachtig. Tegelijkertijd erger ik me aan het lelijke, mislukte, slordige.” [… ] De Kuyper blijft met geamuseerde verbazing door Brussel kuieren, zoals hij het overal doet. Met arendsogen achter kleine brillenglazen, loerend naar het residu van de tijd én het vibrerende nu. En hij concludeert: “Brussel is een stad met gaten, als Zwitserse kaas. Met nog altijd de allure van een grote rommelmarkt.” (De Morgen, 13 februari 2024)
BEKRONINGEN
- 1990: NCR-prijs voor de roman De hoed van tante Jeannot
- 1994: Prijs van provincie Brabant Maurice Malherbe voor het essay De verbeelding van het mannelijk lichaam.
- 2012: De 5-jaarlijkse essayprijs van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letterkunde (KANTL) voor ‘Applaus’
Bron: Frans Heymans, Het goud van de Vlaamse letteren. 170 jaar prijzen voor de Nederlandse literatuur in België (1830-2000). Snoeck-Ducaju & Zoon, Gent, 2001.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
- DBNL auteur – Eric de Kuyper
- NEDWEB/Literatuur in context – Kuyper, Eric de
- Eric de Kuyper in de Internet Movie Database
- Eric de Kuyper – Wikipedia
Referenties
- Osstyn, Karel. 1980. ‘Eric de Kuyper’. In: Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (reds.). Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Groningen: Martinus Nijhoff uitgevers. Band 4. februari 1992.
- Yves Desmet, Eric de Kuyper bezingt zijn liefde voor dans, opera en ballet. In: Boeken & Wetenschap. Katern van De Morgen op zaterdag 17 maart 2012.
- Luc Joris, De Proust van de lage landen. Nieuwe film van film- en proza-auteur Eric de Kuyper is aanleiding voor retrospectieve. In: De Morgen, 15 december 2015.
SMAAKMAKER
Uit: Bruxelles, here I come.
Ouverture
(Ik kan het niet helpen. Het kan moeilijk anders. Het moet inderdaad ietwat bombastisch, met grote toneelgebaren en heftige gevoelens, theatrale emoties die, ik besef het, niet meer van deze tijd zijn. Ze passen ook niet echt in wat zich in en rond de hoofdfiguur afspeelt.Voor de buitenstaander is dat de herontdekking van Brussel, na zoveel jaren, na wat een latentieperiode in Antwerpen kan genoemd worden. Voor onze jonge held – hij zal binnenkort twintig worden – ligt dat anders. Hij trekt ten strijde, ontdekt ‘de wereld’, maar nog niet de liefde, dat zal blijken. Hij heeft het dit eerste jaar in Brussel te druk met zoveel andere dingen…)
[…]
En de andere helft van zijn leven, de amoureuze kant ervan, zou die schraal en ledig moeten blijven ? Was hij op weg ‘een oude vrijster’ te worden, net als tante Emma ? Of als Jeanette MacDonald ? Hij maakte zich er op dat moment niet al te druk over ook al werd hij geregeld met die leegte geconfronteerd. Dan was zijn reactie eerder verwondering dan bezorgdheid. Hij vroeg zich op zo’n moment af waarom andere mensen van zijn leeftijd een ander leven schenen te leiden. Wat deed hij verkeerd ? Maar doorgaans had hij het veel te druk om zich daar zorgen over te maken. Alleen liet zijn omgeving hem af en toe duidelijk merken dat het tijd werd om eens te doen zoals iedereen.( slotzin p. 158)
BIBLIOGRAFIE & FILMOGRAFIE
De chronologisch overzicht van de bibliografie bestaat uit 5 onderdelen:
a. Scheppend werk b. Essayistisch werk c. Vertalingen/bewerkingen d. scripts, scenario’s en filmsc. e. Artikels in tijdschriftenen wordt gevolgd door de filmografie van Eric De Kuyper.
Als slot: Eric de Kuyper in vertaling.
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
- Literatuur Vlaanderen Vertalingendatabank
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
A. Scheppend werk
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1988 | Aan zee – taferelen uit de kinderjaren. (roman)
Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin
Foto: Filip Franssen. 1993: Vertaald in het Italiaans door Silvia Calamandrei als Al mare Uitgeverij: Iperborea, (Reeks: Iperborea; 36), Milano. 1995: Vertaald in het Frans door Eric de Kuyper als Vacances ostendaises Uitgever: Bruxelles: Labor, (Reeks: Périples). 2001: 2de druk van Italiaanse vertaling. Ibidem. |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -118 p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) | |
| 1989 | De hoed van tante Jeannot – taferelen uit de kinderjaren in Brussel. (roman)
Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin (Serious Matters)
Illustratie op het omslag © Hergé (Casterman)
Foto: Ruud Tombrock. 1996: Vertaald in het Frans door Eric de Kuyper als Le chapeau de tante Jeannot Uitgever: Bruxelles: Labor, (Reeks: Périples). 1998: Vertaald in het Hongaars door Judit Gera als Jeannot néni kalapja: Brüsszeli gyermekévek. Uitgever: Noran, Budapest. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -205 p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) |
| 1990 | Mowgli’s tranen. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin (Serious Matters) Op het omslag: Michael Roberts. ‘Michel & Boy’, 1989 Courtesy of Hamiltons Photographers, Londen. Foto: Taco Anema. |  |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -140p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) |
| 1990 | Een tafel voor één: reisberichten. (reisverhalen)
Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin (T & OSM)
Op de omslag: Léon Spilliaert, ‘Salles de tables d’hôtes. Le restaurant,’ 04 aquarel en pastel Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Brussel.
Foto: Wubbo De Jong. 1993: Het verhaal ‘Bruxelles-sur-Volga’ werd eveneens opgenomen in de bundel ‘Nieuwe Vlaamse verhalen’ gekozen door Hugo Brems (pp. 163-179) Uitgave De Arbeiderspers, Amsterdam 285p. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -148 p.
Reeks: SUN-Literair
Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) Bevat: Keulen (1) (pp. 7-11); Keulen (2) (pp.12-15); Frankfurt (pp. 16-17); Koblenz (pp 18-19); Keulen (3) (pp. 20-21); Berlijn (pp. 22-23); Oberhausen (1) (pp. 24-27); Rhein-Ruhr-Landschap (pp. 28-29); Oberhausen (2) (pp.30-31); Keulen (4) (pp. 32); BRD (pp. 33-37); Berlijn (Oost) (pp.41-44); Bruxelles-sur-Volga (pp; 45-62);Chicago (pp. 65-81); Montreal (pp.82-86); Los Angeles (pp. 87-103); Londen (pp. 107-114); Glyndesbourne (pp. 115-126); Parijs (pp. 129-148). |
| 1991 | Dag stoel naast de tafel – kroniek van het dagelijkse. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam Illustratie: Daniel Spoerri, ‘Tuborg’, tableau piège, 1961 Foto: Patrick De Spiegelaere. |  |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -115 p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) |
| 1991 | Grand Hotel Solitude – Taferelen uit de adolescentiejaren. (roman)
Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam
Op het omslag: Léon Spilliaert, La femme sur la digue, 1908, aquarel en kleurpotlood 33.50 x 78 cm. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Brussel. Auteursfoto op binnenflap: Patrick De Spiegelaere |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -205 p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) |
| 1992 | Aantekeningen van een voyeur. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam Voor de omslag werd gebruikt gemaakt van een foto van David Hockney. Foto auteur achterzijde omslag © Taco Anema. |  |
Amsterdam: De Bijenkorf. -77p. Afmetingen: 19 x 12.50 (gelijmd) Colofon: ‘Aantekeningen van een voyeur’ van Eric De Kuyper werd uitgegeven door Magazijn de Bijenkorf bv, ter gelegenheid van de Literaire Boekenmaand die in maart 1992 in de Bijenkorf Boekhandels werd gehouden. |
| 1992 | Als een dief in de nacht. (thriller)
Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam.
Illustratie op de omslag: Felix Vallotton, ‘Vrouw die een kast overhoop haalt’, 1900, olie op doek. Particuliere collectie. 1994: Vertaald in het Frans door Eric de Kuyper als Je viendrai comme un voleur Uitgever/ Bruxelles: Labor, (Reeks: Périples). |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -119p. Reeks: Sun – literair. Afmetingen: 18 x 11 (pocket) |
| 1992 | Thuiskomst in den vreemde. (verhaal) | In: De Veertiende Deur. Ed. NPP, Creative Concepts, Oudekerk a/d Amstel, i.o.v. Crawford Benelux B.V. te Amsterdam, december 1992 Afmetingen: 19.50 x 13.30 (ingenaaid in luxe linnen kaft). Relatiegeschenk Crawford – niet in de handel | |
| 1992 | Ava en Silvana en Greta op de Olympus. (korte dramatische tekst)
Teksten van een teaterproject naar een idee van Het Nieuwpoortteater (Gent) |
In: 3 bic(s) et 1 PC : een Vlaamsche onderneming. Uitgever: Antwerpen: Dedalus. -86p.
De vier stukken werden na elkaar gespeeld als avondvullend theater op 12 maart 1992 (première) , Nieuwpoortteater, Gent, België. |
|
| 1992 | De verhuizing. (radio-hoorspel)
Oorspronkelijke auteur: Chantal Akerman. |
Uitgezonden door BRTN op 13-01-1995 in een regie van Martine Ketelbuters.
Geluidsregie: Eddy Bilkin |
|
| 1993 | Ach! Schon wieder ?! (verhaal) |  |
In: Metropolis: stad onder stroom / nieuwe verhalen en gedichten van Herman de Coninck, Luuk Gruwez, Bob van Laerhoven, Eric de Kuyper (pp 94-101) … et al.
Antwerpen: Dedalus. -117p. Omslagontwerp: Greet Verhoeven en Forentine Peeters |
| 1993 | Bruxelles, here I come: nieuwe taferelen uit de Antwerpse en Brusselse tijd. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam. Op het omslag: Edgar Degas, ‘Miss Lala au cirque Fernando’, 1879, doek 177 x 77 cm. Londen, National Gallery. |  |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -160p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – kaft met flappen) |
| 1993 | Ma, Weduwe, Veuve De Kuyper.
Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam.
Op de omslag: Edouard J. Vuillard, ‘Oval negligée’, ca. 189, (sic) particuliere collectie
Uitg. ter gelegenheid van de Boekenweek 1993, die aan de autobiografie is gewijd. Bevat fragmenten uit: De hoed van tante Jeannot. – Oorspr. uitg.: 1989. – (SUN-literair) ; Mowgli’s tranen. – Oorspr. uitg.: 1990. – (SUN-literair) ; Grand Hotel Solitude. – Oorspr. uitg.: 1991. – (SUN-literair). 1997: heruitgave door Uitgeverij Sanderus te Oudenaarde als eindejaarsattentie voor klanten en vrienden. (zie 1997) |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -46p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid) Colofon: De samenstelling lag in handen van Henk Hoecks, redacteur van de uitgeverij, in samenspraak met de auteur. Van deze uitgave verscheen in het najaar 1992 een wat de tekst betreft licht afwijkende, niet voor de handel bestemde, bibliofiele editie voor de zakenrelaties, vrienden en bekenden van de B.V. Boekdrukkerij F.E. Mac Donald Nijmegen. |
| 1994 | Te vroeg … te laat … : een liefdesgeschiedenis. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam |  |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -137p. Reeks: SUN-Literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid) |
| 1996 | Drie zusters in Londen. Uit de familiekroniek, 1914-1918. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam Op de omslag Charles Glinner (1878-1952), ‘Piccadilly Circus’ 1912. London Tate Gallery. Foto auteur (op achterflap): Cécile Kolner. 2014: Herziene en uitgebreide editie bij Uitgeverij Vantilt, Nijmegen. |  |
Nijmegen: SUN / Leuven: KRITAK -109p. Reeks: Sun-literair Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid) |
| 1997 | Met zicht op zee. Aan zee ~ veertig jaar later. (roman) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam Op de omslag Leon Spilliaert, ‘De Koninklijke Galerijen van Oostende’, 1908, gewassen oostindische inkt, aquarel en kleurpotlood op papier, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel. |  |
Nijmegen: SUN / Leuven: KRITAK -113p.
Reeks: Sun-literair
Afmetingen: 22 x 14 (ingenaaid – licht kartonnen kaft met flappen) Colofon: Enkele fragmenten van dit boek zijn eerder als dagblad- of tijdschriftartikel verschenen. Het stuk over de Librairie Corman verscheen in de Standaard der Letteren, dat over Spilliaert in Standaard Magazine en het stuk over de badsteden en Félicien Rops in Kunst- en Cultuuragenda. |
| 1997 | Ma Dekuyper (gelegenheidsuitgave)
Kaftontwerp: Roos Van den Abeele. |
 |
Oudenaarde: Drukkerij Sanderus. -39p.
Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft met flappen) |
| 1997 | In de zon uit de schaduw [1]. (verzamelbundel)
Omslagontwerp: Leo de Bruin, Amsterdam. Op de omslag: Léon Spilliaert, Jongen met rode sjaal, 1908 (detail), particuliere verzameling. Bevat: De Kuypers eerste drie autobiografische schetsen: Aan zee, Taferelen uit de kinderjaren, 1988, 1992 4de dr. (pp 7-126);- De hoed van Tante Jeannot. Taferelen uit de kinderjaren in Brussel, 1989, 1993 5de dr.(pp 127-340); -Mowgli’s tranen, 1990, 1992³ (pp 341-479); |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN / Leuven: KRITAK. -479p.
Afmetingen: 21.50 x 13.50 (ingenaaid – licht kartonnen kaft)
|
| 1998 | In de zon uit de schaduw [2]. (verzamelbundel)
Omslagontwerp en boekverzorging: Leo de Bruin, Amsterdam. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN / Leuven: KRITAK. -429p.
Reeks: Sun-literair. Nota: De Kronieken bevatten een aantal nog niet in boekvorm gepubliceerde teksten. Alleen ‘Bruxelles -sur-Volga’ verscheen eerder in ‘Een tafel voor een. Reisberichten, 1990, 1991² |
| 1998 | Kinders. Over kinderen en hun badwater. (essay) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam Op het omslag: Pierre Bonnard, Kind met zandkasteel, tempera op doek, ca. 1894. Musée d’Orsay, Parijs. |  |
Nijmegen: Uitgeverij SUN / Leuven: KRITAK -107p. Reeks: Sun-literair Afmetingen: 22 x 14 (katernen gelijmd – licht kartonnen kaft met flappen) |
| 1998 | De wonderen van Antwerpen. (verhaal) De bundel bevat bijdragen van : Eric De Kuyper, J.M.H. Berckmans, Eddy Van Vliet, Marc Didden, Kristien Hemmerechts, Koen Peeters, Monika Van Paemel, Etienne van Heerden, Fernand Auwera, Omslagfoto: Dale Windham Vormgeving omslag: TWBA, Brussel |  |
Uit de bundel: Antwerpen Centraal. pp.9 -19. Uitgeverij Meulenhoff / Kritak (Gazet van Antwerpen) -158p. Reeks: Meulenhoff Editie 1744 Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) |
| 1998 | Voor België. Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam Op het omslag: Pierre Bonnard, ‘Kind met zandkasteel’, tempera op doek, ca. 1894 Musée d’Orsay, Parijs. | Leuven: Uitgeverij Kritak. 107p. Reeks: Sun-literair Afmetingen: 22 x 14 | |
| 2003 | Stedenbouwkunde voor een vierjarige. (verhaal) Nota: Van deze uitgave bestaat een kopdruk genummerd van 1 tot 200 in box met linnen band en een bladwijzer, in steendruk. Een speciale reeks buiten handel, genummerd van I tot L, is voorbehouden voor Z.M. de Koning, de auteurs en de uitgevers. |  |
Uit de bundel: Met de kroontjespen. 11 verhalen over Kuifje en de Koning der Belgen. –pp 99-108. Tielt: Lannoo. -173p. © Hergé-Moulinsart Afmetingen: 23.50 x 19 (ingenaaid – kartonnen kaft met flappen). |
| 2004 | Villa Zeelucht. (beschouwingen & lezing)
Omslagontwerp en boekverzorging: Anneke Germers. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij SUN. -153p.
Afmetingen: 22 x 14 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
| 2009 | Débuts – Schoolherinneringen. (kortverhaal)
Eric de Kuyper & eric vande Pitte. Bij elk exemplaar behoort een suite van vijf kleurenetsen door eric vande Pitte gesigneerd en genummerd of geletterd. Het kortverhaal is gesigneerd door Eric de Kuyper |
Gent: Arcade Art Editions, / Gent: Octave de Achtste.
Oplage: 36 Arabisch genummerde exemplaren (1/36 – 36/36) + 6 geletterde exemplaren (A/F – F/F). Gezet en gedrukt door Cultura bvba te Wetteren. De kleuretsen op koper van eric vande Pitte werden gedrukt op Bûtten-Hahnemühle-papier 300 gr op de persen van het Kunstatelier De Zachte Klaarte te Sint-Amandsberg bij Gent door Henri Hemelsoet. |
|
| 2012 | Applaus. (roman) Omslagontwerp en boekverzorging: Brigitte Slangen, Nijmegen. Portret Eric de Kuyper: Stef Verstraaten, Nijmegen. Op het omslag: Félix Valloton (1865-1925), La troisième galerie au Théatre du Châtelet © RMN (Musée d’Orsay) |  |
Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. -248p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (katernen gelijmd – licht kartonnen kaft met flappen) |
| 2014 | Drie zusters in Londen: uit de familiekroniek, 1914-1918. (roman) Omslagontwerp en boekverzorging: Brigitte Slangen, Nijmegen. Portret Eric de Kuyper: Stef Verstraaten, Nijmegen Drie zusters in Londen is een herziene en uitgebreide editie van het gelijknamige boek dat in mei 1996 verscheen bij uitgeverij SUN. |  |
Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. -117p. Afmetingen: 22 x 14 (gebrocheerd – licht kartonnen kaft met flappen) |
| 2024 | Kijk! Daar kijk! Traag door Brussel. (dwaalboek door Brussel)
Ontwerp omslag en binnenwerk: Mijke Wondergem. |
 |
Amsterdam: Uitgeverij Boom. -286p.
Afmetingen: 22 x 14 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
B. Essayistisch werk
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1984 | Filmische hartstochten. (essay)
Omslag: Lettie Krijger-Annokkeé |
 |
Weesp: Het Wereldvenster. / Antwerpen: Standaard uitgeverij. -152p.
Afmetingen: 20 x 13 (paperback) |
| 1985 | Wonen in film (met Emile Poppe). (essay) | Nijmegen: Uitgeverij SUN. -128p. | |
| 1986 | ‘Liefde is gênant. Voor het Westers denken is verliefdheid een ziekte.’
Tekst uitgesproken op 9 mei 1984 in de Brusselse Beursschouwburg en eerder gepubliceerd in het tijdschrift De Zwijger (10 mei 1984) |
 |
In: Hard op de tong. Frans Boenders e a . Leuven: Kritak-Knack pp 50-57.
Afmetingen: 21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd) |
| 1991 | Frank Borsage: meester van het melodrama (met Hervé Dumont). (essay) | Amsterdam: Stichting Nederlands Filmmuseum. -35p. | |
| 1993 | De verbeelding van het mannelijk lichaam: naakt en gekleed in Hollywood 1933-1955. (essay – filmgeschiedenis)
Omslagontwerp en typografische verzorging: Leo de Bruin, Amsterdam. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -262p.
Afmetingen: 24 x 15 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen) |
| 1995 | Een passie voor Brussel. (korte stukjes over Brussel)
Omslag: Studio Tint Eindredactie: Celine Linssen Foto voorplat: Dries Hondebrink / Hollandse Hoogte. Brusselse passage. Foto achterplat: Cécile Kolner |
 |
Amsterdam: Babylon-De Geus. -141p. Reeks: Passie-serie. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) |
| 1995 | Vrouweneilanden. Een verzameling verhalende portretten van filmdiva’s, van Anne-Theresa De Keersmaeker en een verhaal ‘Drie Vrouwen’. De verhalen werden geïllustreerd met reproducties van oude chocoladereep-prentjes en met foto’s. | 8 boekjes die samen 88p. tellen. 22 x 15, 135 ex. Gesigneerd door de auteur. | |
| 2000 | Met gemengde gevoelens. Over eigenheid, identiteit en nationale cultuur. (essay) Omslag en typografische verzorging: Leo de Bruin, Ooij |  |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -250p. Afmetingen: 21.60 x 13.70 (paperback) |
| 2001 | Een vis verdrinken. Een niet-Nederlander tussen Nederlanders. (polemische notities over de hedendaagse Nederlandse samenleving en cultuur)
Boekverzorging: Leo de Bruin, Ooij. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -159p.
Afmetingen: 22,2 x 14,3 3 (gebonden – harde kartonnen kaft)
|
| 2007 | Het teruggevonden kind. (essays)
Boekverzorging: Anneke Germers.
Opmaak: Peter Tychon, Wijchen.
Op het omslag: Etienne Moreau-Nelaton (1859-1927), La lecture ou l’enfant au livre. Parijs, Musée d’Orsay. ©Photo RMN/© Michèle Bellot.
Op de achterkant: Portret van de auteur: tekeningen uit het stripalbum van François Schuiten en Benoît Peeters, La Théorie du Grain de Sable. Brussel/Parijs (Casterman) 2007. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij SUN. -270p.
Afmetingen: 22 x 14 (paperback) Bevat: Deel I: Flaneren met Proust (pp. 11-114) – Intermezzo (pp. 117-150) – Deel II: Op zoek naar de kindertijd (pp. 151-253). Een mooie bibliografie sluit het geheel af. |
| 2015 | Theatraliteit. Van barok tot Brecht en verder. (theater-, film- en televisiewetenschap)
Auteurs: Eric de Kuyper en Emile Poppe. |
Houten: Uitgever Terra – Lannoo. -352p.
Afmetingen: 25 x 19 (harde kaft) |
|
| 2017 | Het samenspel tussen Dr. Jekyll en Mr. Hyde. Over acteren.
Omslagontwerp en boekverzorging: Brigitte Slangen. |
 |
Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. -64p.
Afmetingen: 21 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen) |
C. Vertalingen/bewerkingen
| 1995 | De tramlijn die verlangen heet (vert. uit het Engels)
Oorspronkelijke auteur: TENNESSEE WILLIAMS Oorspronkelijke titel: A Streetcar named desire |
Amsterdam: International Theatre & Film Books. -118p. Reeks: Het Zuidelijk toneel ; 11 | |
| 1996 | De affaire van de Rue de Lourcine (vert. uit het Frans met Céline Linssen).
Oorspronkelijke auteur: EUGÈNE LABICHE Oorspronkelijke titel: L’Affaire de la rue Lourcine |
Brussel: Koninklijke Vlaamse Schouwburg. -72p.
Reeks: Toneelteksten (KVS) ; 16 Opgevoerd in de Vlaamse Schouwburg van 11 tot en met 15 december 1996 in een regie van Jean-Claude Berutti en Rudy Sabounghi. |
|
| 1997 | De onbeminden. (vert. uit het Frans met Céline Linssen).
Oorspronkelijke auteur: FRANÇOIS MAURIAC Oorspronkelijke titel: Les mal-aimés |
Amsterdam: International Theatre & Film Books. -110p.
Opgevoerd op 21 maart 1997 door het Zuidelijk Toneel in Stadsschouwburg Eindhoven. Regie Ivo van Hove. |
|
| 1999 | Hard brood (vert. uit het Frans met Céline Linssen).
Oorspronkelijke auteur: PAUL CLAUDEL Oorspronkelijke titel: Le pain dur |
Amsterdam: International Theatre & Film Books. -128p. Reeks: Het Zuidelijk toneel |
D. SCRIPTS, SCENARIO’S EN FILMS
| 2003 | De kant van Swan; Op zoek naar de verloren tijd. Proust 1. (script & werkboek) Bewerking: Eric De Kuyper, Guy Cassiers, Erwin Jans. Vertaling: Céline Linssen | Amsterdam: International Theatre and Film Books. -238 p. Reeks: RO theater ; 2002-2003 | |
| 2003 | De kant van Albertine; Op zoek naar de verloren tijd. Proust 2. (script & werkboek) Bewerking: Eric De Kuyper, Guy Cassiers, Erwin Jans. Vertaling: Céline Linssen |  |
Amsterdam: International Theatre and Film Books. -258 p.
Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) Reeks: RO theater ; 2002-2003 Première in het rotheater, 26 mei 2003. |
| 2004 | De kant van Charlus; Op zoek naar de verloren tijd. Proust 3. (script & werkboek) Bewerking: Eric De Kuyper, Guy Cassiers, Erwin Jans Redactie: Erwin Jans, Margo de Poel, Bart Vieveen Vertaling: Céline Linssen |  |
Amsterdam: International Theatre and Film Books. -336 p.
Afmetingen: 20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft) |
E. Artikels in tijdschriften (selectie)
| 1988 | De lyriek van de zwijgende opera. | In: Skrien , 1988 |
| 1988 | Een ongelezen testament/Eric De Kuyper. | In: Skrien , 1988 |
| 1988 | Kennis is passie. | In: Andere Sinema , (1988) nr. 88 |
| 1989 | Stilstaan, wachten en doorgaan. | In: Skrien , 1989 |
| 1990 | Eric De Kuyper. Een tafel voor één: reisberichten. | In: De Brakke Hond. Jaargang 7 (1990) |
| 1992 | In Memoriam Serge Daney. Auteurs: Eric De Kuyper • Serge Daney • Jos De Putter | In: Skrien , 1992 |
| 1993 | De Kuyper. In Frankfurt. | In: Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 138 (1993) |
| 1995 | De glorie van het verval. | In: NWT , Jrg. 12 (1995) nr. 2 |
| 1995 | (Auto)biografie in de literatuur. Auteurs: Paul De Wispelaere • Eric De Kuyper • Kristien Hemmerechts • Paul Mennes | In: De Vlaamse gids , Jrg. 80 (1996) nr. 1 |
| 1996 | Preutsheid en erotiek: mannelijk en vrouwelijk in de fotoreeksen van Edward Muybridge. | In: De gids , Jrg. 159 (1996) nr. 11/12 |
| 1997 | De zin van een anachronisme: theater als sleutel tot de geschiedenis. | In: Etcetera , Jrg. 15 (1997) nr. 62 |
| 1997 | Rendes-vous manqués met Hans Van Manen. | In: Etcetera , Jrg. 15 (1997) nr. 61 |
| 1997 | Eric De Kuyper. Kinders. | In: Tirade. Jaargang 41 (1997) |
| 1997 | Mijn Belgische erfenis. Bekentenissen van een Nederlandstalige Fransman. | In: De Standaard der Letteren 30 oktober 1997. |
| 1998 | Wat je hier en nu beleeft. | In: Kunst en cultuur , Jrg. 31 (1998) nr. 9 |
| 1998 | Duel om Oostende.Eric De Kuyper antwoordt Charlotte Mutsaerts. | In: Ons Erfdeel. Jaargang 41 (1998) |
| 1999 | Ballet/Dans. | In: Etcetera , Jrg. 17 (1999) nr. 69 |
| 2000 | De recensent als toeschouwer, de toeschouwer als recensent. | In: Etcetera , Jrg. 18 (2000) nr. 74 |
| 2000 | Het theater als trauma. | In: De witte raaf , Jrg. 15 (2000) nr. 87 |
| 2000 | Ik heb geen bijzonder goed geheugen. | In: Etcetera , Jrg. 18 (2000) nr. 71 |
| 2000 | Weense wafels en Luikse operettes. | In: Tirade. Jaargang 44 (2000) |
| 2001 | De televisie als kroeg. | In: Ons erfdeel , Jrg. 44 (2001) nr. 3 |
| 2001 | De zon komt op, het is een prachtige lenteochtend. | In: Etcetera , Jrg. 19 (2001) nr. 78 |
| 2001 | Mijn droompaleis. Herinneringen van Eric de Kuyper aan de Résidence Palace. | In: Standaard der Letteren 28 juni 2001. |
| 2002 | De prinses van het Flageyplein: betovering en schizofrenie rond het omroepgebouw. | In: DWB , Jrg. 147 (2002) nr. 3 |
| 2002 | Frans Van Bladel: tachtigjarige wijsheid. | In: Streven , Jrg. 69 (2002) nr. 6 |
| 2003 | De kunst van het vergeten: Proust tot film bewerkt. | In: DWB , Jrg. 148 (2003) nr. 6 |
| 2003 | Tussen muziek en woord: het beeld. | In: Muziek en woord , Jrg. 29 (2003) nr. 350 |
| 2007 ? | Animalomania. | Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, – 1 dvd-video (61 min.) + 1 boek => Reeks: Verbeelding in context ; 5 |
| 2007 | Het interessante volk: schrijvers uit het volkskundemuseum. Auteurs: Stefan Brijs • Geertrui Daem • Eric De Kuyper • [e.a.] • Leen Huet | BAI, [2007] – XXIII p., 56 p. |
| 2008 | Dans op Expo 1958. | In: Etcetera , Jrg. 26 (2008) nr. 114 |
| 2008 | De vergeten kant van Maurice Béjart. | In: Etcetera , Jrg. 26 (2008) nr. 111 |
| 2008 | Zestig minuten per dag. | In: Etcetera , Jrg. 26 (2008) nr. 113 |
FILMOGRAFIE
REGISSEUR
Casta Diva (1982)
- Emile Poppe, Jack Post, Paul Ruven, Paul Verstraten / ZW / geluid / 110′
Uitgepuurde woordloze studie over het mannelijk bewegen. Geïnspireerd door onder anderen Genet, Visconti en Warhol. Teruggrijpend naar de pantomine uit de stille film en ondersteund door populaire muziek en opera.
Naughty Boys (1983)
- Linda Polan, Emile Poppe / ZW / 110′
Minimalistisch Kammerspiel, voornamelijk samengesteld aan de hand van clichés uit oude B-films en met overwegend lange, ononderbroken sequenties. De Kuypers gesofisticeerde universum magistraal in beeld gebracht door Michel Houssiau.
A strange love affair (1985)
- Howard Hensel, Karl Scheydt, Sep Van Kampen / ZW / OND: NL / 91′
Een driehoeksverhouding is voor de Kuyper een voorwendsel om te mediteren over liefde, romance en hartstocht. Een stijlvolle ode aan het Amerikaanse melodrama, schitterend verfilmd in zwart-wit door Henri Alekan.
Pink Ulysses (1990)
- Jose Teunissen, Dolf Wilens, Erik de Bruyn / ZW+kleur / OND: – / 98′
De Kuyper filmde thuis met vrienden zijn variatie op de Odysseus-mythe. Uit de Homerische plot weefde hij een nieuwe fantasie gevoed door klassieke mythologie, opera, ballet, schlagers en homo-erotiek.
My life as an actor (2015)
- De eerste langspeelfilm in 25 jaar van Eric de Kuyper bestaat uit sequenties die ieder een hommage zijn aan verschillende Hollywood-genres. EdK speelt zelf een psychoanalyticus die een beginnende acteur over de vloer krijgt met wie hij spreekt over cinema. “Denk Woody Allen meets The artist.
Kortfilms
Nana naar Zola / Echte clichés.
- Op vraag van het dansgezelschap Het Concern draaide Eric de Kuyper deze korte filmpjes voor de voorstelling Echte clichés. Hij koos ervoor om de beelden te laten botsen met de dans in plaats van naar harmonie te streven. De huishoudelijke scènes op het podium worden gecontrasteerd met filmpjes over niet gerealiseerde dromen.
Nana naar Zola werd opgenomen in de St.-Hubertusgalerijen voor een televisieprogramma over Walter Benjamin en de Parijse passages.
Pierrot Lunaire / Bits and Pieces
- Arnold Schönbergs muzikale melodrama Pierrot Lunaire werd de basis voor een middellange film die ontstond toen Eric de Kuyper in 1986 een workshop leidde voor jonge filmmakers, waaraan onder anderen Paul Ruven en Peter Delpeut deelnamen;
Bits & Pieces is een collage van verweesde fragmenten stille film uit de EYE-collectie.
ACTEUR
- Drieluik (Deel 1-4)
- André van Duren, Hans Reichart (1990)
SCENARIO
Parti sans laisser d’adresse (1982)
Regie: Jacqueline Veuve, Canada 1982
Cast : Jacques Zanetti, Emmanuelle Ramu / kleur / OND: – / 80′
- Eric de Kuyper schreef samen met regisseuse Jacqueline Veuve het scenario voor dit portret van een drugverslaafde die in zijn cel aan zijn vrouw en kind denkt, of een boek van Jack London leest. Gebaseerd op een fait divers uit een krant in Lausanne.
Mathilde (1985)
Regie: Emile Poppe, Nederland 1985
Cast: Berthe Tissen, Alexandre Wajenberg / ZW / OND: – / 61′
- De eerste film van Emile Poppe, fetisjacteur van Eric de Kuyper die ook meewerkte aan het scenario. Met het leven van Albert Kahn als inspiratiebron werd deze film gedraaid in de decors – de ‘resten’ – van Naughty Boys
A Strange Love Affair (1985)
Regie: Eric de Kuyper & Paul Verstraten, Nederland – België 1985
Cast: Howard Hensel, Karl Scheydt, Sep Van Kampen / ZW / OND: NL / 91′
- Een driehoeksverhouding is voor de Kuyper een voorwendsel om te mediteren over liefde, romance en hartstocht. Een stijlvolle ode aan het Amerikaanse melodrama, schitterend verfilmd in zwart-wit door Henri Alekan.
Le Film du cinéma suisse: les émotions helvétiques (1991)
Regie : Jacqueline Veuve, Zwitserland 1991
Cast : Michel Simon, Jean Villard-Gilles / ZW / Fr. OND / 26′
- Een van twaalf films over de Zwitserse cinema, gemaakt op vraag van het Zwitsers Filmarchief. Dit deel betreft de jaren 1930.
La captive (2000)
Regie: Chantal Akerman, Frankrijk – België 2000
Cast: Stanislas Merhar, Sylvie Testud, Olivia Bonamy, Aurore Clément / kleur / OND: – / 117′
- Waar meer dan in de liefde ervaart men de onoverbrugbare afstand tussen 2 personen? Geïnspireerd door Proust evoceren Akerman en coscenarist Eric de Kuyper de tot mislukken gedoemde poging van een man om zijn vriendin geheel te controleren.
Demain on déménage (2003)
Regie: Chantal Akerman, België – Frankrijk 2003
Cast: Sylvie Testud, Aurore Clément / kleur / OND: – / 111′
- Eric de Kuyper en Chantal Akerman schreven samen het scenario voor deze komedie over een weduwe die bij haar dochter intrekt. Omdat de plek te klein is, zoeken ze een nieuwe woonst, onderwijl een rist opmerkelijke bezoekers ontvangend die hun huidige flat komen keuren.
ERIC DE KUYPER IN VERTALING
FRANS
- 1994: Je viendrai comme un voleur Frans / vert. uit het Nederlands door Eric de Kuyper. Uitgever/ Bruxelles: Labor, (Reeks: Périples) -121p.. Fictie, paperback. Vert. van Als een dief in de nacht. Nijmegen: SUN, 1992.
- 1995: Vacances ostendaises Frans / vert. uit het Nederlands door Eric de Kuyper. Uitgever: Bruxelles: Labor, (Reeks: Périples). Fictie, paperback. van Aan zee. Nijmegen: SUN, 1988.
- 1996: Le chapeau de tante Jeannot Frans / vert. uit het Nederlands door Eric de Kuyper. Uitgever: Bruxelles: Labor, (Reeks: Périples). Fictie, paperback. Vert. van De hoed van tante Jeannot. Nijmegen: SUN, 1989.
HONGAARS
- 1998: Jeannot néni kalapja: Brüsszeli gyermekévek. Hongaars / vert. uit het Nederlands door Judit Gera. Uitgever: Noran, Budapest. Fictie, paperback. Vert. van De hoed van tante Jeannot. Nijmegen: SUN, 1989.
ITALIAANS
- 1993: Al mare Italiaans / vert. uit het Nederlands door Silvia Calamandrei. Uitgeverij: Milano: Iperborea, (Iperborea; 36). Fictie, paperback. Vert. van Aan zee. Nijmegen: SUN, 1988. 2e druk (2001).
