Maakt deel uit van:Neo-experimenteel rond het tijdschrift ‘Morgen’ & ‘Impuls’
Philippe Cailliau
Elisabethstad (voormalig Belgisch Congo), 18 juli 1954
Dichter, redacteur
BIOGRAFIE
18 juli 1954: Philippe Cailliau werd geboren in het voormalig Belgisch Congo te Elisabethstad, het huidige Lubumbashi.
Hij bracht zijn jeugd door in Belgisch-Kongo en West-Duitsland.
1972: Vat aan de Vrije Universiteit Brussel de studie aan van de Germaanse filologie. Sindsdien is hij steeds het Brusselse blijven wonen.
1975: Geraakt betrokken in de toenmalige actieve poëziescène en debuteert met de dichtbundel De moordenaar en zijn vroedvrouw. In deze periode is zijn poëzie taal-experimenteel en hermetisch.
1976: Behaalt het diploma licentiaat Germaanse filologie aan de Vrije Universiteit Brussel op een proefschrift over ‘Rol en betekenis van erotiek en sexualiteit in het romanwerk van Jef Geeraerts, 1962-1975‘.
AFGESTUDEERD EN GEBETEN DOOR DE LITERATUUR EN DE POËZIE…
1976-1996
Lange tijd werkt hij in het onderwijs, maar tegelijkertijd …
=> schrijft hij in allerlei literaire bladen talloze recensies en essays over proza.
- Hij is in redacteur en/of medewerker aan literaire tijdschriften als Groot Vizier, Hagelslag, Kreatief en Randschrift en publiceert voornamelijk literair-kritisch werk, zoals de monografie Jef Geeraerts in de reeks ‘Grote Ontmoetingen’ (1978), de schoolboeken in de reeks “Omtrent” (Manteau) met als titels: Een bruid in de morgen van Hugo Claus (1981) en in de Nederlandse Memoreeks (Walva Boek) Hugo Claus. De Metsiers (1985) en de lemma’s over Dirk De Witte en Dirk van Babylon in Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur (respectievelijk 1984 en 1989).
- Ook in de woelige poëziewateren bij de overgang van de ‘neo’stromingen (jaren rond 1977) is zijn stem hoorbaar. Hij is opgenomen in een speciaal nummer Daar komen de tachtigers al aan. Een keuze uit de recentste Zuidnederlandse poëzie (samenstelling: Daniël Billiet en Luuk Gruwez, Yang 73, 1977). Het Nieuw-realisme in de poëzie wordt afgezworen. Cailliau stelde toen: ‘Het Nieuw realisme heeft aanleiding gegeven tot heel wat nutteloos geschrijf. […] een onvoorstelbare rotzooi. Een neerhalen van het begrip ‘poëzie’.” We vinden hem dan ook terug in kringen van het talige, in de lijn van dichters als Michel Bartosik, R.M.J. De Neef, Wilfried Adams en M. Obiak. De poëziescène dus rond het tijdschrift Impuls en de zustertijdschriften zoals ‘Morgen’ van Leopold Van Den Brande en ‘De Tafelronde’ van Paul De Vree.
=> publiceert hij bundel na bundel poëtisch werk.
- De tocht naar Cloaca (1976), De leer van Etymon & Hoe meervoudig dit lieve lichaam (1980), Wedersamenstelling (1981) en Compagnie van de Internationale Amnestie (1982).
Ook ongebundeld verschijnen heel wat gedichten in bloemlezingen en in literaire tijdschriften als Nieuw Vlaams Tijdschrift, De Vlaamse Gids, Kreatief, Impuls, Poëziekrant, Yang, De Tafelronde, Maatstaf, De Houten Gong, Deus ex Machina, Digther, Portulaan en Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift .
TOEN WERD HET STIL….EEN TIJD… EN TOEN…
1997: Het stilzwijgen wordt doorbroken met een dunne dichtbundel: Randstad living – Impressies van een slaapstad. Enkele gedichten bij foto’s die Jan Kempenaars nam van de Brusselse gemeente Ganshoren.
2004: Krijgt te kampen met verscheidene ernstige medische problemen.
2006: Zijn ziekte noopt hem ertoe met pensioen te gaan. Op zijn website schrijft hij dat hij : “zich iedere dag maar al te bewust [is] van zijn fysiek bestaan, dat ervaren wordt als een nu eens prettige en dan weer vooral moeizame en zenuwslopende opgave. Blijven leven, na zo veel ploeteren in een modderpoel, is wonderlijk, hoe dan ook”.
2007: Toch komt er 10 jaar later weer een bundel met de ‘veelzeggende’ titel Zwijgboek.
- Zie het blog van Ampersand & Tilde: http://ampersandentilde.blogspot.be/2009/06/meningen-over-zwijgboek.html
2013: Het boek nul, waarin Cailliau met veel levensmoed en nieuwe gedichten de wereld tegemoet treedt. Een nieuwe start ?
- Het boek nul is zijn achtste bundel – op 38 jaar. Het taal-experimentele karakter van de bundels uit de jaren zeventig en tachtig heeft plaats geruimd voor een meer contemplatieve, maar even beeldrijke zegging. Taal blijft een instrument en een middel om het onzegbare te benaderen.
De bedachtzaamheid waarmee Philippe Cailliau de voorbije decennia publiceert, symboliseert meteen een van de thema’s van zijn huidige poëzie: de onzekerheid van het individu. De huidige gedichten variëren in thematiek en ondernemen voortdurend een poging om de visie op de mens, het niet rimpelloze leven en de werkelijkheid (met een vraagteken) te verwoorden.
Eind december 2013: Cailliau publiceert een lang gedicht over de Stalinterreur van 1937 in het tijdschrift CDR Mededelingen (Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie).
Lees het gedicht: http://mededelingen.over-blog.com/article-philippe-cailliau-verbijstering-in-moskow-1937-122063640.html
Veel losse poëziebijdragen in tijdschriften als Kreatief, Poëziekrant, Nieuw Vlaams Tijdschrift, Yang, Deus ex Machina, De Vlaamse Gids, Koko, Impuls, De Tafelronde, Maatstaf, Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift, Hagelslag, Groot Vizier, Dimensie, Vers, Koebel, Creare, Bru/taal, Boulevard, Randschrift, Dutch Crossing, De Houten Gong, Noodrem, ’t Kofschip – Zonder meer, Kruispunt-Sumier, De Nieuwe 80’ers, Schuim, Horus, Poëtische Tijdingen (A. Vermeylenfonds) , Digther, Portulaan, Kluger Hans, Weirdo’s, Ballustrada, De Vallei, Heibel, De Auteur, Neder-L, Verba, Schoon Schip, ART04, Versindaba, CDR Mededelingen …
Sinds 2013 werkt Cailliau mee aan
- poëzierecensies in het blog “De VVL-Boekhouding” en in het katern De Boekhouding van het tijdschrift De Auteur van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen
- occasioneel: teksten en besprekingen op het blog ‘Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie’ (hoofdredactie: Henri Floris Jespers). Papieren versie en pdf-versie.
Mei 2014: Het Poëziecentrum Nederland vraagt Cailliau om ‘Dichter van de maand’ te zijn in de maand van de inhuldiging van het Centrum te Nijmegen. Op de slotdag op 21 juni is er in de Bibliotheek ‘De Mariënburg’ te Nijmegen een lezing en interview met de dichter. Lees meer: http://www.poeziecentrumnederland.nl/paginas/dichtervandemaand.html)
2014: De dichtbundel Niets verloren wordt aan het publiek voorgesteld. Net als bij de bundel Het boek nul wordt de uitgave verzorgd door uitgeverij Kleinood & Grootzeer uit Bergen op Zoom.
Terloops: In Gierik & NVT verscheen in het winternummer 2014 op pp. 30-31 het gedicht: Brussel. Afscheid. Drieluik
Augustus 2014: Koopt een penthouse (zijn “schrijfnest”) in Oostende, waar hij sinds april 2015 officieel woont, leest en schrijft.
- Oostende nam hem ook op in haar website (afdeling Cultuur, Kunstenaars, Literatuur) Hier is de link: http://www.oostende.be/product.aspx?id=18124
Maart 2015 : Lid van de Raad van Bestuur van de V.V.L. (Vereniging van Vlaamse Letterkundigen).
November 2015: Lid van de V.W.S. (Vereniging van West-Vlaamse Schrijvers)
28 april 2016: CDR Mededelingen (Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie) publiceert het gedicht “Brussel, 22 drie”, een gedicht ter nagedachtenis van de slachtoffers van de aanslagen op 22 maart 2016 in de luchthaven van Zaventem en in het metrostation Maalbeek te Brussel
Zaterdagmiddag 24 september 2016: 41 jaar na zijn debuut, publiceert Philippe Cailliau zijn tiende bundel: “Tot de stenen wortel schieten”. Het is de derde bundel op rij die grafisch verzorgd wordt door uitgever-graficus Gerrit Westerveld van Kleinood & Grootzeer. De “tot” in de titel drukt de niet aflatende wil tot schrijven van de dichter uit: de impasse is voorbij. De schrijver zal creatief actief zijn tot de stenen wortel schieten. Vanaf nu zal het positieve elan zijn literaire productie bepalen.
Voorpublicaties uit deze bundel kon men reeds vinden in:
- In het Gierik & NVT-zomernummer 2016 verscheen een zesdelige selectie van de tiendelige cyclus North Seascape, die handelt over Cailliau’s relatie met de zee en Oostende, en die deel uitmaakt van de nieuwe bundel Tot de stenen wortel schieten;
- In het juli-augustus 2016-nummer van de Poëziekrant verschenen 4 gedichten als een voorpublicatie.
- In september verschenen zes dagen na elkaar de gedichten van de zesdelig cyclus Beheers de maskerade uit Tot de stenen wortel schieten op de website De Schaal van Digther.
Over deze bundel kunt u een meeslepend essay lezen van de hand van dichter, schrijver Albert Hagenaars op zijn blog “De verborgen hoek”. Mij kon het essay alleszins verrassen. De link is: http://deverborgenhoek.blogspot.be/2017/11/philippe-cailliau-tot-de-stenen-wortel.html
2020: “Omtrek van water” – zijn elfde bundel, onderzoekt het fenomeen water in diverse functies en verschijningsvormen.
“Het is het water van rivieren en zeeën, het is het water dat alles laat bewegen. Water lijkt oneindig, maar is niet grenzeloos en heeft dus een omtrek. Alles wat naar leven verwijst, draagt in zich de tekenen van het tegendeel. En toch: heeft water überhaupt een (tastbare) omtrek? Water is niet mysterieus, maar de omtrek van water is dat wél “
De bundel wordt voorgesteld op 7 maart 2020 om 14u30 in zaal Forum van de bibliotheek Kris Lambert, Wellingtonstraat 7, 8400 Oostende.
PS voor de ongedurigen: twee van de gedichten uit de bundel kregen een voorpublicatie in de Poëziekrant van september/oktober 2019.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
- Philippe Cailliau (eigen webstek – zeer degelijk gedocumenteerd)
MEER OVER PHILIPPE CAILLIAU
- Frans Depeuter, “Philippe Cailliau is terug!”, Heibel, jg. 20, nr. 2, oktober 2015, blz. 37-48. Een grondig essay over Zijn poëzie in het algemeen, en over zijn recentste bundels in het bijzonder.
SMAAKMAKER
Identificatie
Alle documenten zijn beschikbaar. Zwangerschap, geboorte. Geslacht. Dood nog niet. Meer dan het halve leven. En dan nog allerhande opvoeding. De groeibewijzen zijn bepoteld, en ook de inwijdingen. Het is de vraag wie hier de hand in heeft. Dit is de stamboom, met hier en daar een invulgat. Verschrompelde vrouwen borduren. En mannen ? Het heeft geen belang. En het huwelijk, neen, dat niet. Want hij wilde zich niet binden. Of wel. Of niet. Of een stempel bij iets onverwachts, iets historisch als een oorlog of een nieuwe republiek, waarvoor vanzelf het certificaat van bestaan geboden wordt. De map met documenten is dun. Heel geel, heel dun. De slepende ziektes zijn gekomen, zoals ze nochtans niet zijn aangekondigd. Hij is, en wat hij nalaat aan wie erom vraagt: een vaag dossier met op elk blad een gele plaknotitie, een of twee – een flinterdunne map.Uit : Het boek nul (2013)
Hoed
Vandaag om achttien uur geschreven: een mens moet in de regen helder zien, en krachtig blijven stappen onder zijn afbetaalde hoed. Hoe breekbaar is hij als galgenkapelaan en bellenman van zijn onveilige stad. Al te goed hoort hij: eenmaal zingen is veel beter dan zevenmaal zeventig maal zwijgen. Hij wordt hardnekkig teer, hij is gehavend. Neuriënd trommelt hij met de regen mee: Het is het leven dat een draadje is. Het breekt. Of het breekt niet. Het breekt…of het breekt nietUit : Het boek nul (2013)
BIBLIOGRAFIE
De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
- POËZIECENTRUM vzw- Gent
Chronologisch overzicht