Een leeservaring.
Zopas verscheen bij Uitgeverij C. de Vries-Brouwers te Antwerpen een mooi uitgegeven studie van de hand van Paul de Pessemier ’s Gravendries: Reimond Stijns, van Arm Vlaanderen tot Hard Labeur. Een biografie.
Een boeiend portret met op de achtergrond een veelkantig fresco van de wereld waarin hij leefde, zo zou ik dit nieuwe boek willen beschrijven. Veelvuldig en passend geïllustreerd met vele foto’s bovendien.
De auteur definieert zijn uitgangspunten met het stellen van vragen waarvan een zeer belangrijke : Welke plaats bekleedt Stijns in de Vlaamse literatuur, en wat was zijn inbreng in de letterkundige evolutie van romantisme naar realisme, en, nog belangrijker: in de uiteindelijke overgang naar het Vlaams naturalisme ?
En voor mij persoonlijk: Waarom werd hij in relatieve onverschilligheid ten Grave gedragen, ondanks de verklaring van Louis Paul Boon over Hard Labeur: ‘Voor mij is dat boek van Stijns nog steeds het beste wat ooit bij ons werd geschreven ?’
De antwoorden liggen vervat in de volgende 200 pagina’s. Het is een boeiende (lees)tocht langs bewogen politieke achtergronden, sociale en economische benarde toestanden, vriendschappen en vijandschappen, taalstrijd en schoolstrijd, Stijns heimwee naar zijn geboortestreek, de Vlaamse Ardennen, de opgelopen trauma’s in het katholieke Normaalschool te Sint-Niklaas, de tegenwerking in zijn carrière als leraar, de samenwerking met zijn vrienden Isidoor Teirlinck en anderen, het uitblijven van officiële erkenning en veel meer en … ik zou het haast vergeten hoe Stijns schrijverschap evolueerde, wat toch de rode draad blijft doorheen het werk.
Dat deze (voorbije) leefwereld in het boek beknopt, motiverend en vooral meeslepend uit de doeken wordt gedaan, – en toch steunt op gedegen en uitgebreide research – hoeft eigenlijk niet te verwonderen: Paul de Pessemier ’s Gravendries is zelf romancier, met meer dan één literair werk op zijn palmares.
Een mooi monument voor Reimond Stijns dus, dit boekje, dat de herinnering terecht levend houdt aan een belangrijk, maar wat vergeten schrijver, die mee de doorbraak heeft gerealiseerd van het realisme en nadien het naturalisme in de Vlaamse literatuur.
Paul de Pessemier ’s Gravendries: Reimond Stijns, van Arm Vlaanderen tot Hard Labeur. Een biografie. Uitgeverij C. de Vries-Brouwers, Antwerpen. (2015) -267pp. Met tijdslijn en uitgebreide primaire en secundaire bibliografie.
