Maakt deel uit van:Frans-Belgische 'Vlaamse school'Koloniale literatuurvrouwelijke auteurs

Marie GEVERS

Edegem, 30 december 1883 – Edegem, 9 maart 1975

Marie Gevers publiceerde in het Frans, maar kan door haar thematiek en haar samenwerking met ander Vlaamse schrijvers gerekend worden tot de  latere Vlaamse school binnen de Belgisch Franse literatuur.

Het was  Emile Verhaeren die haar tot schrijven aanzette.

BIOGRAFIE

30 december 1883: Geboren te Edegem als Maria Theresia Carolina Fanny Gevers.

• Ze was de jongste van zes kinderen en enige dochter van Florent Gevers en Marie Tuyaerts, op het landgoed Mussenborg, dat haar vader in 1867 gekocht had. Wie hier het fijne wil van te weten komen, kan terecht bij :  Joos Florquin, Ten huize van… 17 · dbnl.
• Marie Gevers heeft geen school gelopen. De onderwijzer van Oude-God kwam bij haar thuis om haar Nederlands (uit het vroeg 19^de eeuwse gedicht Taferelen van de overwintering der Hollanders op Nova Zembla in de jaren 1596-1597 van H. Tollens uit 1819 en rekenen te onderwijzen.
• Haar moeder corrigeerde dagelijks haar Frans met dictées uit de beroemde Télémaque van Fénelon destijds geschreven voor de kleinzoon van Lodewijk XIV.

1900: Dankzij haar vriendschap met Rite Cranleux, een nichtje van Emile Verhaeren, maakte Marie kennis met de dichter, die voor haar altijd l’oncle émile gebleven is.

1907: Herhaaldelijk verblijf bij de Verhaerens te Saint Cloud.

• Haar vader, Florent Gevers overlijdt. Debuteert onder invloed van haar mentor, de dichter Emile Verhaeren met enkele gedichten in het Brusselse tijdschrift Durendal.

1908: Huwelijk met Frans Willems, , neef van de schrijver Anton Bergmann en  verwant van Jan-Frans Willems, de zgn. vader van de Vlaamse beweging.

• De verwantschappen tussen de families Bergmann, Willems en Gevers hebben een lange geschiedenis.
• Deze Frans Willems is de zoon van Jan Frans Willems (1850-1902) en Maria Theresia Bergmann (zus van Tony Bergman). Jan Frans Willems (1850-1902) is niet te verwarren met de Vlaamse schrijver met het epitethon ‘Vader van de Vlaamse Beweging’ (1793-1846). Met andere woorden: Tony Bergmann is dus een oom (via haar man) van Marie Gevers.

1909: Geboorte van Jean Willems.

1912: Geboorte van Paul Willems, die eveneens een interessant literair oeuvre zal neerzetten (zie Paul Willems – Service du Livre Luxembourgeois en in Septentrion Paul Willems (1912-1997): à la limite du réel et de l’imaginaire

3 oktober 1914: De familie Willems vlucht voor het oorlogsgeweld naar Domburg op het eiland Walcheren. Marie  Gevers en haar kinderen zullen er tot 1916 blijven. Bij de dood van Emile Verhaeren in 1916 keert ze terug naar België.

1917 – 1930: OVERWEGEND DICHBUNDELS

1917: Haar eerste dichtbundel “Missembourg” verschijnt bij Buschmann te Antwerpen versierd met houtsneden van Max Elskamp. Het een lofzang op haar geboortehuis, de wisselwerking tussen natuur en mens, het plezier om de bomen en het weer  te observeren. Het zal een thema blijven doorheen heel haar werk. De bundel wordt bekroond met de Prix de la Commission littéraire du Brabant”.

1917: Publicatie van haar eerste dichtbundel “Missembourg”: een lofzang was op haar geboortehuis. Met houtsneden van Max Elskamp.

1920: Geboorte van Antoinette Willems.

1922: Publicatie “Ceux qui reviennent”, een evocatie van al wie haar na stond.

1923: Haar moeder Marie Tuyaert overlijdt.

Publicatie van de dichtbundel “Les Arbres et le vent”.

1925: Publicatie dichtbundel “Antoinette”

1930: Een merkwaardig kinderboek Almanach perpétuel des jeux d’enfants verschijnt verlucht met tekeningen van Felix Timmermans.

• 1936: Nederlandse vertaling als ‘Kinderspelen. Een versje voor elke maand’ door Willem Gyssels. Met tekeningen van F. Timmermans. Uitgever: Antwerpen: J. Janssens.-37p.

1930 – 1941: ROMANSCHRIJFSTER

1931: Doorbraak met haar eerste roman: «La Comtesse des digues».

• De Dijkgravin opent zo: “In ons vlakke land is de Schelde koning. Geen rotsen sluiten hem in, geen heuvels verleggen zijn loop; de stroom regeert over het land en gaat waarheen hij wil. Na eeuwen strijd is het de oeverbewoners gelukt hem wat lagergelegen gronden te ontfutselen, die beschermd worden door een netwerk van dijken en afgewaterd of bevloeid door sluizen. Hoge wallen van hardgeworden modder houden het hoogtij in bedwang, en bij elke volle maan ziet men hoger dan de kruinen van de notelaars en de appelbomen de boten langsvaren.” (vertaling: Stefaan Van den Bremt)

Vanaf dan schrijft ze enkel nog romans. Haar voornaamste thema’s zijn het land van de Schelde. («Madame Orpha ou la Sérénade de Mai »(1933), en de Antwerpse Kempen («Paix sur les Champs» in 1938 en “La ligne de vie” 1937).

Ze kende internationale erkenning. Haar boeken zijn in verschillende talen vertaald. (Nederlands, Duits, Zweeds, Roemeens, enz.).

1937: Marie Gevers ondertekent mee het manifest van de ‘Groupe de lundi’, opgericht door haar vriend Franz Hellens, manifest waarin de schrijvers het regionalisme van de Belgisch-Franse literatuur aan de kaak stellen.

1938: Werd -als eerste vrouw – lid van de Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique.

Marie Gevers kan heel pantheïstisch en erotisch over eenvoudige dingen als landschappen en weersomstandigheden schrijven. Hierin vindt ze goed gezelschap bij o a Stijn Streuvels, Felix Timmermans, Émile Verhaeren.

1939: In Plaisir des météores ou le livre des douze mois fonkelt het van het weergenot. Het is prachtig – schrijft Leen Huet in De Standaard der Letteren van 26 februari 2004 – om Gevers te lezen terwijl het regent op je dakvensters:

“Weet u wat het is, een stortbui tegen de avond, in juni, wanneer alles dorst heeft ? Die bomen waarop ik regen hoor vallen zijn beuken, hun gebladerte op het toppunt van zijn ontwikkeling, smaak, soepelheid. Dat geklater op de grond is geen vloeiend lied, maar een geluid van doorslikking, en deze aarde is een mooie humus, zonder grint, zonder kiezel. Ik moet vlak bij een vijver zijn, want de regen beroerd stilstaand water, knettert op het rubber van de  waterlelies en drupt uit het riet. Ik weet dat wolken zich zullen ontrollen na deze bui, dat het lange gras en het kletsnatte gebladerte de wegen zullen versluieren zoals vochtig haar, na het bad, op het gezicht kleeft. “

Tussen de bedrijven door schreef ze talloze krantenartikelen en stelde ze spookgeschiedenissen, kinderverhalen en legenden over kruiden en platen te boek

WERELDOORLOG II  

Om uiteenlopende redenen vormde de Tweede Wereldoorlog een pijnlijke periode in het leven van Marie Gevers.

Een aantal toevallige en deels onhandige voorvallen met milieus van culturele of intellectuele collaboratie, maakten dat ze na de oorlog en een kwalijke lastercampagne verzeild geraakte.

• Zo schrijft ze in Le Nouveau Journal, een niet onbelangrijk Franstalig-Belgisch collaboratiedagblad, over de Duitse invloed op haar werk en in december 1943 publiceert ze haar novelle “Une nuit de décembre” in “Wallonie”, het tijdschrift van de collaborerende Communauté Culturelle Wallonne.
• Haar boek “Paix sur les Champs” werd uitgegeven door Toison d’Or, een uitgeverij met collaborerende voorkeuren, maar het was de Franse uitgever Plon, de eigenaar van Toison d’Or die beslist had om het boek via deze uitgever op de Belgische markt te brengen.
• Zelf heeft ze zich echter nooit uitgesproken over de Nieuwe Orde

Overigens schrijft ze tijdens de oorlog hoofdzakelijk kinderverhalen.

Ook familiaal zorgt de periode van de Tweede Wereldoorlog voor leed: haar zoon Jean komt in mei 1944 om bij een bombardement op Mechelen en haar man Frans Willems overlijdt in 1945.

DE NAOORLOGSE PERIODE

Een amalgaam van verdachtmakingen maakte dat ze een officiële blaam kreeg van de Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique, evenals van de Association des écrivains belges en dat ze een tijdlang uit de PEN-club werd uitgesloten.

Het zijn jaren van maatschappelijke ‘verbanning uit het publieke leven’, veroorzaakt door overtrokken verdachtmakingen in een sfeer van een ongemakkelijke verdwazing der geesten

1947: Op haar 64^ste onderneemt zij een reis naar Rwanda om haar dochter Antoinette te bezoeken. Ze viert er de geboorte van haar kleindochter Marie-Eve en raakt onder de indruk van de lokale gewoonten, waarvoor ze zich sterk interesseert.

1951 en 1955: Opnieuw reist ze een tweede en derde maal af naar het verre Afrika, naar Congo en Rwanda.

• Van deze expedities keert de zeventigjarige schrijfster terug met – benevens enkele tijdschriftartikels – een drietal reisverslagen:  La descente du Congo, dans Bulletin de l’Académie Royale de Langue et de Littérature française, (Bruxelles), 1952, pp.215-224. Des mille collines aux neuf volcans. Ruanda.(1953) en Plaisir des parallèles. Essai sur un voyage (.(1958)
• Het belang van deze bijdragen aan de koloniale literatuur werd tot op heden nog niet ingeschat.

1954 – 1975: TIJD VOOR EERBEWIJZEN

1954: Vertegenwoordigt de Académie op het Tweede Biënnale van de Internationale Poëzie te Knokke. Hetzelfde jaar wordt ze benoemd als Groot-Officier in de Kroonorde.

1958: Vier jaar later wordt ze de eerste vrouw die de titel krijgt van Groot-Officier in de Leopoldsorde.

1960: Vijfjaarlijkse Prijs van de Franse literatuur voor Vie et mort d’un étang

1961: Verzorgt de Franstalige vertaling van de sprookjes van Koningin Fabiola: Los doce cuentos maravillosos. (Lia Timmermans doet dat voor het Nederlands)

De gezondheid van Gevers gaat achteruit. Haar zicht neemt af, ze lijdt aan een oogglaucoom. Maar ze blijft een persoonlijkheid in het Belgische intellectuele leven.

1971: Haar roman Paix sur les champs wordt verfilmd door Jacques Boigelot

22 januari 1974: Er wordt een receptie georganiseerd ter gelegenheid van haar 90^ste verjaardag in de Koning Albert de 1^ste Bibliotheek. Koningin Fabiola geeft haar een bloemstuk met orchideeën en uitgever Jacques Antoine geeft twee van haar autobiografische werken opnieuw uit Madame Orpha en Vie et Mort d’un étang.

9 maart 1975: Marie Gevers overlijdt op Missemburg.

13 maart 1975: Bij haar begrafenis spreekt Mgr Charles Moeller de homilie uit in de basiliek van Edegem. Op het kerkhof spreekt Marnix Gijsen in naam van Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) en Charles Bertin in naam van de Franstalige tegenhanger.

BEKRONINGEN

• 1931: Prix du Centenaire, ter gelegenheid van België’s eeuwfeest voor Brabançonne à travers les arbres. (1930)
• 1934: ontvangt de Prix Populiste voor Madame Orpha ou la sérénade de mai (1933)
• 1960: ontvangt de ‘Grand prix quinquennal de littérature française’ voor Vie et mort d’un étang.

MEER OVER MARIE GEVERS

• Cynthia Skenazi: Marie Gevers et la nature (1983)
• Cynthia Skenazi: Marie Gevers: Correspondance 1917-1974. -[s.l.] : Editions Labor, 1986. – 136 p.
• Marnix Gijsen: Marie Gevers: Ontmoetingen. -Brugge : Desclée De Brouwer, 1969. – 37 p. Met bibliogr. en lit. opg..
• Louis Dubrau: Notice sur Marie Gevers. -Brussel : Académie Royale de Langue et de Littérature Françaises, 1983.
• Anne-Marie Mercier en Xavier Deutsch: Marie Gevers : un livre: La Comtesse des digues: un oeuvre (1987)
• Tine Englebert: Door vrouwenogen, in: Van Buysse tot Brusselmans : Gent literair (1996), p. 109-123, meer bepaald p. 114
• Hilde Keteleer: Keurslijf van dijken, in: Deus ex machina, jrg. 20 (1996), nr. 79, p. 75-76. Boekbespreking van Marie Gevers, De dijkgravin
• Henri-Floris Jespers: De dichter behoort tot een minderheid in ballingschap, in: NVT/Gierik, jrg. 20 (2002), nr. 75, p. 43-55

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• Marie Gevers – Wikipedia
• Marie Gevers – Literair Gent
• Joos Florquin, Ten huize van… 17 · dbnl

Referenties

• Huet Leen. 1996. Leven en dood rond een vijver. Marie Gevers, chroniqueur van de Kempen. In: Keustermans, Lisette; Raskin, Brigitte (red.), Veel te veel geluk verwacht. Schrijfsters in Vlaanderen 1, Amsterdam: Meulenhoff  p. 11-30.
• Cynthia Skenazi, Gevers, in : Nouvelle Biographie Nationale Vol. 4, pp 172-176. Académie Royale des sciences, des lettres et des beaux arts de Belgique 1997

 

BIBLIOGRAFIE  & FILMOGRAFIE

Woordje vooraf

De bibliografie bevat drie chronologische overzichten:

1. Haar gepubliceerde werken.
2. Haar vertalingen naar het Frans van werken van Vlaamse en Nederlandse auteurs.
3. Vertalingen van haar boeken naar het Nederlands.

De gegevens van deze bibliografie werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen.
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
• Bibliographie des Ecrivains Français de Belgique 1881-1960 Tome 2 (Det-G) établi par René Fayt, Colette Prins, Jean Warmoes. Sous la direction de Roger Brucher. Bruxelles, Palais des Académies. 1968 pp.142-147.

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

A.    Chronologisch overzicht.

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1917	Missembourg. (gedichten) Met houtsneden van Max Elskamp. Nota: het boek vermeldt als publicatiedatum 1914, maar werd pas in 1917 op de markt gebracht.		Antwerpen: J.E. Buschmann. -173p.
1922	Ceux qui reviennent. (verhaal) Tekeningen van Frans Willems.		Bruxelles: La Renaissance d’Occident. -246p.
1923	Les Arbres et le vent. (gedichten)		Bruxelles: Les Editions Robert Sand : M. Weissenbruch, impr. -96p.
1925	Antoinette, du nom de sa fille. (gedichten) Heruitgaven: 1935: bij La Renaissance du Livre, Brussel. Vertaling : 1942: Naar het Duits als ‘Glück, 9 Mutterlieder’ door Helmut Bockmann. Werkstätten der Stadt Halle. -10p.		Antwerpen: J.E. Buschmann. -111p.
1930	Almanach perpétuel des jeux d’enfants / Chansons de Marie Gevers ; Met tekeningen van Felix Timmermans. Vertalingen: 1936: Nederlandse vertaling als ‘Kinderspelen. Een versje voor elke maand’ door Willem Gyssels. Met tekeningen van F. Timmermans. Uitgevr: Antwerpen: J. Janssens.-37p. 1938: Duitse vertaling als’Immerwährend Kinderspiel-kalender’ door Helmut Bockmann.bij Uitgeverij Staackmann uit Leipzig.		Antwerpen: J.E. Buschmann. -37p.
1931	La comtesse des digues (De dijkgravin) Illustrations de L. Pouzargues (bij L’illustration) Heruitgaven: 1933: Leuven, Rex in de reeks ‘Soirées Roman’. 1950: Edition pour la jeunesse bij Durendal te Brussel. -155p. Reeks Durendal nr 82. 1955 : Brussel, Vromant. -65p. Voorwoord van de auteur. Foto’s van René Gevers en illustraties van Albertine Deletaille. 1983: Bruxelles, Éd. Labor. Coll. Espace Nord.Vol. 6 / Paris : Fernand Nathan, préface de Jacques Sojcher ; lecture de Vincent Vancoppenolle 1998 :Bruxelles : Labor ; Arles : Actes Sud Vertalingen: 1934: Nederlandse vertaling als De Dijkgravin door Frans Verschoren, Marcinelle-Charleroi : Jean Dupuis. Reeks: De Haardvriend. 1936: Duitse vertaling als Die Deichgräfin door Eva Mertens, bij Staackman te Leipzig. -204p. 1948: ibidem. 1942: Deense vertaling als ‘Marskens Dronning door Asta Heiberg. Bij S. Haaelbalch te Kopenhagen. -205p. 1943: Noorse vertaling: ‘Suzanne’ door Mimi Sverdrup Lunden Uitgever: Gyldendal Norsk Forlag, Oslo. -185p.		Paris : ” L’Illustration ”   & Paris ; Neuchâtel : V. Attinger. -223p. Reeks: La Petite Illustration ; 544, 545, 546
1931	Brabançonne à travers les arbres. (gedichten) Illustraties van Simone Lutgen bij de uitgeven hors commerce. Voor de bundel kreeg ze in 1931 de Prix du Centenaire, ter gelegenheid van België’s eeuwfeest.		Antwerpen : Éditions Lumière. -111p. De cet ouvrage, il a été tiré une édition originale, illustrée de 4 lithographies originales de Simone Lutgen, comprenant: 75 exemplaires, numérotés de 26 à 100, sur alfa crème, signés par l’auteur
1931	Bruyère blanche ou Le bonheur, de la Campine. Contes pour les enfants. (sprookjes) Illustraties van Jean Stiénon du Pré. Heruitgave : 1931: Ibidem met illustraties van Jean-Léon Huens. Vertalingen: 1938: Duitse vertaling als ‘Heideglöcklein oder Das Glück von Sankt Anton. Eine Geschichte.’ Vertaald door Helmut Bockmann. Uitgever: Regensburg, J. Habbel., Met illustraties van Felix Timmermanns. 86 p.		Paris/Bruges: Desclée De Brouwer & Co.
1933	Madame Orpha ou La sérénade de mai (Muziek in de meinacht) Compositions de L.-P. Pouzargues. Bekroond met de Prix Populiste. 1981 : Bruxelles, Éd. Jacques Antoine. Reeks : Passé présent ; vol 32. -208p. 1992–2006 : Bruxelles : Labor. Reeks Espace Nord vol. 74. – 224p. Vertalingen 1935: Duitse vertaling als ‘Frau Orpha’ door Richard Möhring, bij H. Goverts (Hamburg). -245p. 1935: Nederlandse vertaling: Muziek in den Meinacht door Martin J. Premsela. Uitgeverij: Zuid-Hollandsche Uitgevers (Den Haag) -239p. 1935: Poolse vertaling als ‘Pani Orpha czyli serenada majowa’ door L. Calkosinka (Warschau) in de serie ‘Roy’. -245p. 1936: Zweedse vertaling als ‘Masjerenaden’ door Hugo Hultenberg. Uitgeverij Norstedt (Stockholm) -242p. 1946: Tsjechische vertaling als ‘Pani Orfa’ door Václav Renč Uitgever: R, Praha, Katolický literární klub. Vyšehrad -228p. 1991: Roemeense vertaling als ‘Doamna orpha sau serenada lunii mai’ door Lascu-Pop, Rodica Uitgever: Bucuresti : Libra		Paris : L’Illustration. -2 volumes 32 + 31p.Verschenen in ‘La Petite illustration’, n° 638, 639, 19 en 26 augustus 1933 ; roman n° 294, 295.
1935	Guldentop. Histoire d’un fantôme. (roman) Eerder gedeeltelijk gepubliceerd in La Nervie (1932), daarna in de Revue Générale belge, 15 juli en 15 augustus 1935. Heruitgaven 1942 : Brussel, Libris in de reeks « Le Balancier » nr 3 -232p. 1965: Oudenaarde : Editions Sanderus in de reeks “Classiques et modernes ; XIX” -104p. 1985-1991-1994: Bruxelles : Labor in de reeks “Espace Nord vol 24”. préface de Anne-Marie La Fère ; lecture de Pierre Halen Vertalingen 1935 : Nederlandse vertaling als Guldentop. Geautoriseerde Nederlandsche vertaling door S. J. G. Premsela-den Boer. Uitgever: Zuid-Holl. Uitg. Maatschappij (Den Haag). -128p. 1996: Hongaarse vertaling als ‘Guldentop : egy kisertet elete (regeny) Vertaald door Bardos Myklos Uitgever: Budapest : Széphalom Könyvmuhely		Paris : P. Lethielleux. -203p. Collection Durendal nr 14 Afmetingen: 18.75 x 12 (ingenaaid)
1935	Les Oiseaux prisonniers, et quatre autres jeux de la mémoire.		Antwerpen: Editions du Parc. -88p.
1935	Le Voyage de Frère Jean. (roman) Vertalingen : 1937 : Duitse vertaling als ‘Die glückhafte Reise’ door Eva Mertens. Uitgeverij Staackman (Leipzig). -312p. 1942: Nederlandse vertaling als De reis naar het land van belofte’ door Martin J. Premsela. Uitgever: Zuid-Holl. Uitg. Maatschappij( Den Haag), in de reeks “Cultuurserie”. -260p.		Paris: Plon. -235p.
1935	Missembourg. Douze poèmes choisis, illustrés de douze pointes sèches par Louis Van Engelen. Keuze van gedichten uit Missembourg (1917), Les Arbres et le vent (1923) en Antoinette (1925).		Liège: Desoer. -16p.Pro Amicis.
1936	Histoire de Chouchou, chien autodidacte.(kinderboek) Illustrations par Eric de Némès 1936 : Nederlandse vertaling als ‘Kep, de hond die bijna spreken kon’.Illustraties van Erik de Némès. Uitgever: Desclée De Brouwer, Brugge. -47p.		Bruxelles: Edition universelle. -47p.
1937	La grande marée. (roman) Frontispice de Paul Willems. Heruitgaven: 1943: Bruxelles, La Mappemonde. Frontispice de René de Pauw. 1945 : Paris , Plon -246p. 1953 : ibidem 1996 :Bruxelles : Labor. Reeks: Espace Nord vol. 109. préfacier Nicole Verschoore. -304p. Vertalingen 1943 : Nederlandse vertaling als ‘Het Springtij’ door Hubert Leynen. Uitgever: Snoeck-Ducaju, Gent. -227p. 1951 : Duitse vertaling als ‘Der Damm zerreist’ door Rosemarie von Janko. Uitgever : Amandus-Verlag, Wien. -252p		Liége : Union liègeoise du Livre et de l’Estampe, Desoer. -40p.
1937	La ligne de vie. (roman) Heruitgave 1941 : ibidem. 1983 : Bruxelles, Éd. Jacques Antoine, in de reeks Passé présent ; vol 39 . -274p. 1996 :Bruxelles : Les éperonniers, in de reeks Passé présent ; vol 39 . -274p. Réimpr. entièrement revue et corrigée 2006: Loverval : Labor, in de reeks Espace Nord vol 229. 2007-2008: Bruxelles, Éd. Labor; coll. Espace Nord. Vertalingen 1938 : Duitse vertaling : ‘Die Lebenslinie’ door Eva Mertens Uitgever: L. Staackmann (Leipzig) -306p. 1985: Nederlandse vertaling als ‘De levenslijn’ door Marie-Claire De Meyer.Uitgever: Brussel/Haarlem: In de knipscheer . -257p. In de reeks: Franstalige literatuur uit Vlaanderen.		Paris: Plon. -250p.
1938	Plaisir des météores ou Le livre des douze mois. Uittreksels werden eerder gepubliceerd in La Revue des Deux Mondes (15 november 1937) en in Les Nouvelles littéraires, 27 november 1937. Heruitgaven 1968 :Bruxelles: Librairie des arts. Illustraties: Schuermans, Antoinette. -200p. 1978 : Bruxelles, Éd. Jacques Antoine. Reeks : Passé présent ; vol 8 -173p. 2006: Bruxelles : Le cri. -153p.		Paris: Stock. –[X]+199p. Reeks: Les Livres de nature nr 46
1940	Une amitié amoureuse de Charles Rogier. Extraits de sa correspondance avec Fanny Gevers. ((Familiekroniek en uitgave van correspondentie)) Heruitgave 1950 : Antwerpen : Le Papegay, J.-e; Buschmann; -77p. Illustraties van Wittecamp.		Bruxelles: Palais des Académies. -15p. Overdruk uit Bulletin de l’A.R.L.L.F. , XIX, I.
1941	Paix sur les champs. (roman) Heruitgave 1943: Bruxelles: Editions de la Toison d’or -219p. in de reeks: Collection “La porte ouverte” 1970: Verfilmd in een regie van Jacques Boigelot. (zie filmografie) 1976 : Bruxelles, Éd. Jacques Antoine. Reeks: Passé présent ; vol 2. -245p. 2013 : Bruxelles : Espace Nord. Reeks: Espace Nord vol. 250. -230p. postface de Laurence Pieropan.		Paris : Plon. -247p.  / Reeks Plon: “Sequana” nr 138 Afmetingen : 19.75 x 13.25(ingenaaid met kaft in karton) Vertalingen 1942: Nederlandse vertaling als ‘Verzoening’ door Frans Verschoren. Uitgever: Oude God-Antwerpen: Boekengilde “Die Poorte”. -239p. 1943 : Duitse vertaling als «’Versöhnung’ door Eva Rechel-Mertens Uitgever: L. Staackmann Verlag Leipzig. -284p. 1986: Nederlandse vertaling als ‘Vrede over het land’ vertaald door Stefaan van den Bremt. Uitgeverij: Brussel/Haarlem: In de knipscheer . -244p. In de reeks: Franstalige literatuur uit Vlaanderen.
1941	La Petite étoile. (kerstverhaal) Lithographies originales d’Albertine Deletaille.		Bruxelles : Editions des Artistes. -37p.
1941	L’Amitié des fleurs. Légendes florales de chez nous. Ornées de quatre pointes-sèches originales par Joris Minne professeur à l’Ecole nationale supérieure d’architecture et des arts décoratifs.		Antwerpen: Le Papegay. -77p. Tirage limité à 200 ex. numérotés de 1 à 200 et 25 ex. de luxe marqués de I à XXV, avec planches coloriées et suite en noir.
1942	Six fleurs choisies dans l’Herbier légendaire de Marie Gevers. Illustré de six point sèches par Antoinette Willems		Antwerpen : J.-E. Buschmann. – 38p.
1943	Le Petit chat doucet. (jeugdverhaal) Illustraties van Albertine Deletaille.		Bruxelles : Editions des Artistes. -32p. Reeks : Bouquet tout fait. Vol. 1
1943	Le Soleil. (jeugdverhaal) Illustraties van Albertine Deletaille.		Bruxelles : Editions des Artistes. -32p. Reeks: Bouquet tout fait. Vol. 2
1943	La Noël du petit Joseph. (jeugdverhaal) Illustraties van Albertine Deletaille.		Bruxelles : Editions des Artistes. -32p. Reeks: Bouquet tout fait. Vol. 3
1943	La maison de Jan Klaas. (jeugdverhaal) Illustraties van Albertine Deletaille.		Bruxelles : Editions des Artistes. -32p. Reeks: Bouquet tout fait. Vol. 4
1943	L’Oreille volée. Roman détective féérique. (jeugdverhaal) Illustrations d’Antoinette Willems Vertalingen 1952 : Nederlandse vertaling als ‘Het gestolen oor’ door Jos Brusse-Van Huizen ; Met omslag en plaatjes van Mary Oosterdijk. Uitgever: ‘s-Gravenhage ; Djakarta : G.B. Van Goor Zonen. -112p. 1956: Ibidem.		Bruxelles : “Les Ecrits”. -92p. Editions des artistes.
1947	Le voyage sur l’Escaut. (kinderboek) Dessins de Jean Winance. Vertaling 1948: Nederlandse vertaling als ‘Scaldis’ door E. Willems. Uitgever: Tournai -Paris : Casterman. -189p.		Tournai -Paris : Casterman. -191p. Reeks:   “Jeunesse et patrie” nr 4
1948	Château-de-l’Ouest : roman. Vertalingen 1951 : Duitse vertaling  als ‘Hohe Düne’ door Eva R. Mertens. Uitgeverij Staackmann, Bamberg.-206p.		Paris: Plon. -245p.
1949	L’Herbier légendaire. (essay) Omslagontwerp : Frans Masereel Vertalingen 1955: Duitse vertaling : ‘Das Blumenjahr’ door Eva R. Mertens. Illustraties door Petra Clemen. Uitgever: Staackmann, Bamberg. -244p.		Paris: Stock. -202p. Reeks: Les Livres de la nature nr 76.
1950	Vie et mort d’un étang. Récit inédit. Illustrations de Jean Reschofsky. Heruitgaven 1961 : Bruxelles, Brépols. Récit autobiographique. Frontispice de Jacques Ferrand. -198p. Nr 4 in de reeks « Le Cheval insolite ». 1979 : Bruxelles, Éd. Jacques Antoine. Reeks : Passé présent ; vol 15. -184p. 2009 : Bruxelles : Luc Pire. Reeks Espace Nord vol 291. préface de Georges Sion ; lecture de Jacques Cels		Paris : France-Illustration — Le Monde illustré. -32p Reeks: Suppl. Théâtral et littéraire nr 56. uitgave 1961
1950	Le chemin du Paradis. (kinderverhalen) Illustré par Nelly Degouy Uittreksels werden eerder gepubliceerd in: P. Demeuse, Les Contes du Souper. Liège, Maréchal, 1944. Vertalingen 1950: Nederlandse vertaling als ‘En zie, de sterre bleef staan’ door Ernest Claes. Illustraties Illustraties van Nelly Degouy. -67p. 1951: Bilthoven, Nelissen. -66p.		Brugge: Desclée de Brouwer. -63p.
1952	Les merveilles de la Belgique. Avant-propos d’Arthur Haulot. Vertalingen 1952 : Nederlandse vertaling als ‘Ons wonderschoon België’ door Bernard Heuvelmans.		Brussel: Société Nestlé . -67p.
1953	Des mille collines aux neuf volcans. Ruanda. Huit photos et une carte du Ruanda.Met bibliografische en verklarende voetnoten. Neerslag van Marie Gevers’ kennismaking met de Afrikaanse natuur. 2002 : Bruxelles: Archives et musée de la littérature. -183p. in de reeks « Documents pour l’histoire des francophonies » ; 5		Paris : Librairie Stock, Delamain & Boutelleau. -237p. Reeks: L’homme sur la terre.
1958	Plaisir des parallèles. (reisessay) Heruitgaven: 2002:Bruxelles : Le cri. Reeks : Récit / Le cri. -194p.		Paris: Stock. -233p.
1961	Vie et mort d’un étang. Bevat 3 delen: Vie et mort d’un étang – La cave – La chambre retrouvée. Nota: in 1950 in tijdschrift gepubliceerd (zie aldaar)		Bruxelles: Brepols -198p. Afmetingen: 18.60 x 13 (gebrocheerd) Colofon: Achevé d’imprimer le 31 mai 1961 sur les presses des Usines Brepols
1961	Les douze Contes merveilleux de la Reine Fabiola. Oorspronkelijke auteur: Fabiola, koningin der Belgen. Oorspronkelijke titel: Los doce cuentos maravillosos – Ediciones Sinople, Madrid. Illustraties van Tayina Franse tekst van Marie Gevers.		Brugge: Desclée De Brouwer. -80p. Afmetingen: 24.50 x 19  (ingenaaid – harde kartonnen geïllustreerde kaft)
1963	L’herbier des jours. Auteurs Marie Gevers, Berthe Delépinne en Julia Capron-Van Damme. Voorwoord van Marie Gevers. Omslagtekening: Julia Capron-Van Damme.		Bruxelles : Ed. des artistes. -127p.
1963	La sorcellerie en Campine à l’époque contemporaine. (voordracht)		Antwerpen: Rotary Club. -14p.
1964	Parabotanique.		Antwerpen: Librairie des arts. -119p.
1965	Almanach perpétuel des fruits offerts aux signes du Zodiaque. Orné de gravures vénitiennes du XVe siècle. Heruitgave: 2002: Bruxelles: Le cri. -99p.		Antwerpen: Librairie des arts. -173p.
1966	Il fait dimanche sur la mer! / Emile Verhaeren ; Choix de poèmes établi et présenté par Marie Gevers. (anthologie) Avec un portrait du poète. Heruitgaven 1981:Bruxelles : Jacques Antoine, in de reeks « Passé présent » ; vol 33 1996 : Bruxelles : Les éperonniers, in de reeks « Passé présent » ; vol 33 Réimpr. entièrement revue et corrigée		Antwerpen: Librairie des Arts. -297p. Afmetingen : 19.50 x 11.80 Justification du tirage : 20 exemplaires sur Ossekop, numérotés de I à XX. 50 exemplaires sur Hollande van Gelder, numérotés de 21 à 70. 900 exemplaires sur Hyacint, numérotés de 71 à 970. 30 exemplaires sur hyacint hors commerce, marqués H.C.      Exemplaire n°…. Bevat gedichten uit de bundels : Les Soirs et les Débacles ; Les Flambeaux noirs ; Les Apparus dans mes chemins ; Les Campagnes halluc inées ; Les villages illusoires, L’Almanach ; enz.
1966	Le monde des nuages et le monde des vagues et de la houlle.		Antwerpen: Templewood. -83p.
1967	Souvenirs sur Max Elskamp		Bruxelles: ARLLF.
1968	Paravérités. (verhalenbundel)		Bruxelles: Sodi. -129p.

POSTUUM

1986	Marie Gevers : correspondance 1917-1974 / lettres choisies et annotées par Cynthia Skenazi		Bruxelles : Labor. -136p. Reeks: Archives du futur / sous la direction de Marc Quaghebeur
2004	Oeuvres poétiques, poésie.		Bruxelles :  Ed. Le Cri. -251p. Reeks : coll. Terre Neuve.

Vertalingen naar het Frans die Marie Gevers maakte van Nederlandstalige literatuur

 

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1931	Soeur Antoinette Oorspronkelijke titel: ‘Antoinette onze moeder’ uit de novellenbundel ‘De roep’, 1931. Oorspronkelijke auteur: LODE ZIELENS Vertaald door Marie Gevers		Bruxelles: L’Avenir.
1933	L’Oncle Frans Oorspronkelijke titel: Nonkel Sooi (1907) Oorspronkelijke auteur: FRANS VERSCHOREN Vertaald door Marie Gevers		Bruxelles : Revue générale. -18p. Overdruk uit: Revue générale. – (15 jan. 1933). – p. 52-69
1934	Rayons de soleil. (verhalenbundel) Oorspronkelijke auteur: FRANS VERSCHOREN Oorspronkelijke titel: Zonnig leven (1912) Vertaald door Marie Gevers. Tekeningen: Pierre Colfs. Bevat: Le Cerf-Volant (pp 5-18); Le P’tit Frisé à la Foire (pP 19-34); Un Chançard (pp 35-46); Le Petit Frère (pp 47-52); L’Oncle Frans (pp 53-72); Au Béguinage (pp 73-95)		Antwerpen: L. Opdebeek – Editeur. –96p. Afmetingen: 22.60 x 16 (geïllustreerde licht kartonnen kaft)
1935	Tryptique de Noël Oorspronkelijke titel: Driekoningentriptiek.(1924) Oorspronkelijke auteur: FELIX TIMMERMANS Vertaald door Marie Gevers; Marthe Goffin; Jean de Beucken. Geïllustreerd door Edg. Tytgat 1935 : Brugge-Paris, Desclée De Brouwer. Met illustraties van Felix Timmermans.-79p.		Liège : Les Editions du Balancier/Zuid-Hollandsche Uitgeversmaatschappij. -85p
1939	Les Oiseaux gris Oorspronkelijke titel: De grauwe vogels (1937) Oorspronkelijke auteur: ARTHUR VAN SCHENDEL Vertaald door Marie Gevers 1970: Paris : Éditions universitaires. -176p.		Paris: Plon. -241p. Reeks: Feux croisés: âmes et terres étrangères. – Paris; vol. 1939: 2
1942	Contes Oorspronkelijke titel: Vertelsels (1941) Oorspronkelijke auteur: FELIX TIMMERMANS Vertaald door Marie Gevers		Brugge-Paris, Desclée De Brouwer. -97p.
1942	Moi, Philomène. Oorspronkelijke titel: Een spook op zolder (1938) Oorspronkelijke auteur: MARCEL MATTHIJS  Vertaald door Marie Gevers		Bruxelles : Editions de la Toison d’Or, s.d. [1942]. -224p.
1945	Les Pêcheurs d’épaves. Oorspronkelijke titel: Sil de strandjutter (1940) Oorspronkelijke auteur: COR BRUYN Vertaald door Marie Gevers 1952 : idem 1971: Paris : Editions universitaires. -176p.		Paris: Plon et Nourrit. -297p. Reeks: Feux croisés nr 87.
1945	Brouwer, peintre des buveurs et des paysans. Oorspronkelijke titel: Brouwer. (1943) Oorspronkelijke auteur: ERNEST VAN DER HALLEN  Vertaald door Marie Gevers		Paris: Desclée De Brouwer. -228p. Reeks: Temps et visages. Vol 1945-2
1945	Hilde, précédé de: Regards sur la littérature néerlandaise. Oorspronkelijke titel: Hilde. (1939) Oorspronkelijke auteur: ANNE DE VRIES Vertaald door Marie Gevers 1949: Met als titel: Hilde. Verviers, Gérard Reeks: “Collection Marabout”		Paris: Librairie Stock. -371p.
1946	Sumatra Oorspronkelijke titel: Rubber (1931) Oorspronkelijke auteur: MADELEINE SZEKELY LULOFS Vertaald door Marie Gevers		Bruxelles: Editions de la Paix. -312p.
1946	Une équipée d’Arlequin et de Polichinelle Oorspronkelijke titel: De vlucht van Hans en Harlekijn (1946) Oorspronkelijke auteur: JAN VERCAMMEN  Vertaald door Marie Gevers Illustrations de Nelly Degouy.		Brugge : Desclée De Brouwer. -20p.
1949	Jan Wandelaer Oorspronkelijke titel: Hollands Glorie. (1940) Oorspronkelijke auteur: JAN DE HARTOG Vertaald door Marie Gevers		Paris: Gallimard, -445p.
1961	Fabiola, reine des Belges. Les douze contes merveilleux de la Reine Fabiola. Oorspronkelijke auteur : KONINGIN FABIOLA. Oorspronkelijke titel: Los doce cuentos maravillosos. Vertaald door Marie Gevers		Brugge; Paris : Desclée De Brouwer. -80p.

Werken van Marie Gevers in Nederlandse vertaling of bewerking

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1934	De Dijkgravin. Oorspronkelijke titel: La Comtesse des digues(1931) Vertaald door Frans Verschoren		Marcinelle-Charleroi : J. Dupuis. Reeks: De Haardvriend, Geïllustreerd Weekblad met Volledigen roman ; Jrg. 1, nr 1. Afmetingen: 27.50 x 19 (geniet)
1935	Guldentop. Oorspronkelijke titel: Guldentop (1935) Vertaald door S.J.G. Premsela-den Boer		Den Haag: Zuid Hollandse uitgeversmaatschappij. -128p. Reeks: Kleine geschenken. – Den Haag; vol. 1935: 1
1935	Muziek in den Meinacht. Oorspronkelijke titel: Madame Orpha ou La sérénade de mai. (1933) Nederlandsche bewerking van Dr Martin J. Premsela		Den Haag : Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij. -239p.
1936	Kinderspelen ; een versje voor elke maand. Teekeningen van Felix Timmermans. Nagedicht door Willem Gijssels Oorspronkelijke titel: Almanach perpétuel des jeux d’enfants. (1930)		Antwerpen: G. Janssens. -37p.
1936	Kep, de hond die bijna spreken kon. (kinderboek) Illustraties van Erik de Némès. Oorspronkelijke titel: Histoire de Chouchou, chien autodidacte. (1936)		Brugge: Desclée De Brouwer. -47p.
1942	De Reis naar het land van belofte. Oorspronkelijke titel: Le Voyage de Frère Jean. (1935) Nederlandsche bewerking van Dr Martin J. Premsela		Den Haag : Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij. -260p. / Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel. -260p. Reeks: Cultuur-Serie (Den Haag)
1942	Verzoening. Oorspronkelijke titel: Paix sur le Champs. (1941)  Vertaald door Frans Verschoren.		Oude God-Antwerpen: Boekengilde “Die Poorte”. -239p. Afmetingen: 19.50 x 12.50 (gelijmd met kartonnen kaft)
1943	Het springtij. Roman. Oorspronkelijke titel: La grande marée (1937) Vertaald door Hubert Leynen. De illustratie op de kaft van het  boek is van O. Bonnevalle. NOTA: Er bestaat nog een niet gedateerde uitgave van rond dezelfde (oorlogs)periode gedrukt door “SOBELI” N.V. 22-25 Kogelstraat Brussel / E.-J. Havet, 19, Jupiterlaan Vorst-Brussel Toelating nr 2982. Afmetingen: 18 x 13 (ingenaaid)		Gent: Snoeck-Ducaju Uitgevers. -227p. Afmetingen: 19 x 14 (ingenaaid) Colofon: Dit werk van Marie Gevers kwam in november 1943 van de persen der Uitgeversfirma Snoeck-Ducaju en Zoon, Begijnhoflaan 16, Gent. Van deze uitgave werden 20 ex. Op houtvrij papier gedrukt voor den auteur, de medewerkers en de vrienden van den uitgever en genummerd van 1 tot 20. Toelatingsnummer P.C. 84317 Toelatingsnummer P.R. ABT. 2982
1948	Scaldis. Oorspronkelijke titel: Le voyage sur l’Escaut. Essai romancé. (1947) Vertaald door E. Willems.		Paris-Tournai: Casterman. -189p.
1950	En zie, de sterre bleef staan. Oorspronkelijke titel: Le chemin du Paradis. (1950) Naverteld door Ernest Claes ; Illustraties van Nelly Degouy Herdrukken: 1963: 2de druk bij Desclée De Brouwer.		Brugge: Desclée de Brouwer, z.j. [1950] -66 + [II] p.
1952	Het gestolen oor. Sprookje . Oorspronkelijke titel: L’Oreille volée. (1942) Uit het Frans vertaald door Jos Brusse-Van Huizen ; Met omslag en plaatjes van Mary Oosterdijk		‘s-Gravenhage ; Djakarta : G.B. Van Goor Zonen. -112p.
z.j.1952	Ons wonderschoon België. Oorspronkelijke titel: Les merveilles de la Belgique. (1952) Met wetenschappelijke medewerking van Dominique Bockstael en Georges Onclincx, leraars bij het Middelbaar Onderwijs. Nederlandse bewerking door Piet Heuvelmans. Los bijgevoegd: Ganzenspel van Ons Wonderschoon België.		Brussel, Société Nestlé, z.j. [1952] -68p. Ringband met linnen rug.
1985	De levenslijn. Oorspronkelijke titel: La ligne de vie (1937) Vertaald door Marie-Claire De Meyer.		Brussel/Haarlem: In de knipscheer. -257p. Reeks: Franstalige literatuur uit Vlaanderen.
1986	Vrede over het land. Oorspronkelijke titel: Paix sur les champs. (1941) Vertaald door Stefaan van den Bremt		Brussel/Haarlem: In de knipscheer . -244p. Reeks: Franstalige literatuur uit Vlaanderen.
1996	De dijkgravin. Oorspronkelijke titel: Comtesse de digues .(1931) Vertaling: Stefaan Van den Bremt. Omslagontwerp: Carine Cuypers Omslagillustratie: Fragment van ‘De goede herberg of Overzet’ van Frits van den Berghe		Amsterdam: J.M. Meulenhoff. -216p.  / Antwerpen: Manteau Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback)

 

FILMOGRAFIE

1944	Boerensymphonie Regie: Henry Storck & Maurice Delattre Scenario: Marie Gevers Cast: Franse commentaar: Marie Gevers – Franse verteller: Marcel Josz          Nederlandse commentaar: Paul Rock – Nederlandse verteller: Gaston Vander
1970	Paix sur les champs (Vrede over de velden). Regisseur : Jacques Boigelot Scenario : René Wheeler en Jacques Boigelot op basis van de gelijknamige roman uit 1941 Camera: Pierre Féroumont Philippe Graff, Xavier van den Broeck Producer : Philippe Collette, Jacques De Pauw Cast : Christian Barbier (Stanne Vanasche), Héléna Manson (Johanna), Georges Poujouly (Louis), Claire Wauthion (Lodia), Arlette Schreiber (Rosa), Nicole Valberg (Julia), Vandéric (Aloysius), Marthe Dugard (Sœur Thérésia), Gilbert Charles (curé), José Jolet (Jules), Irène Vernal (Fine), Anne-Marie Ferrières (Anne), Marc Audier (Kobus), Simonne Jurieu (Amélie), Jean Musin (Debie), Marie-Henriëtte Claes (la sœur), Marie Eve Schuermans (Lisette), Lucien Raimbourg (Jardinier) Duur: 91′ – Kleur – Frans gesproken
1969	Marie Gevers – Dame de Missembourg Productie: RTBF – Télé Mémoire littéraire – 1969 – Een programma van Jacques Goossens – Réalisatie: Ludovic Bastin – Duur: – 30′ – Zwart-wit. Interview met Marie Gevers opgenomen in haar woning Missembourg te Edegem. Vertelt over haar jeugd, haar liefde voor de natuur en haar ontmoetingen met Émile Verhaeren, Max Elskamp et Georges Duhamel. Ze praat ook over de dichters die haar het mest aan het hart liggen: Apollinaire, Elskamp, Rimbaud et Valéry.