FERDINAND SNELLAERT
Kortrijk, 21 juli 1809 – Gent, 3 juli 1872
Geneesheer, filoloog, criticus, literatuurhistoricus en flamingant
“Samenvattend kan men zeggen” – schrijft Prof. Ada Deprez – “dat Snellaert door zijn leven en werk de hele evolutie van de Vlaamse Beweging van zuiver taalkundig literair naar uitgesproken politieke beweging belichaamt: vanaf 1836 tot aan zijn al te vroege overlijden in 1872 is er geen actie te bedenken waarin hij niet gemengd was of waarin hij geen leidend aandeel op zich nam.”
Zijn naam is rechtstreeks verbonden met o.a. het Petitionnement van 1840, de Grievencommissie, en de eerste Nederlandse Congressen.
Publiceert – als één van de eersten in 1849– een historisch overzicht van de Nederlandstalige literatuur die hier te lande was verschenen
BIOGRAFIE
21 juli 1809: Ferdinand Augustijn Snellaert, zoon van Willem Snellaert en Maria Josepha Monteyne, wordt als Frans staatsburger te Kortrijk geboren. Napoleon is aan het toppunt van zijn macht en in de voormalige Zuidelijke Nederlanden laat niets voorzien dat de annexatie bij Frankrijk niet definitief is. In zijn familie is Ferdinand de tweede oudste van zes.
- Zijn vader was achtereenvolgens schoenlapper, vishandelaar en bediende bij de Berg van Barmhartigheid. In de Hollandse tijd behoorde hij tot de orangisten.
1823-1827: Volgt humaniora aan het stadscollege – het zgn Theresiaans College – van zijn geboortestad Kortrijk. Hij doorloopt er de zesde tot en met de derde humanioraklas.
1826: Overlijden van zijn moeder.
1827-1829: Medische studie aan het Rijkshospitaal te Utrecht,
- Hij laat zich inschrijven als onbezoldigd kweekeling aan de Universiteit van Utrecht (1827-1829), waardoor hij, mits het leveren van kleine diensten, gratis kan studeren aan de faculteit geneeskunde.
1829-1830: Officier van gezondheid 3°, later 2° klasse in het Nederlandse leger te Middelburg, Antwerpen (revolutie 1830), Noord-Brabant (1831-1833) en Maastricht (1834-juni 1835)
1835: Bekomt – op eigen verzoek – eervol ontslag uit de dienst.
1836-1837: Voltooit zijn studie geneeskunde met een doctoraat te Gent.
1838-1872: Vestigt zich te Gent als huisarts in de Sint-Jacobswijk, een wijk van armen en proletariërs waar hij herhaaldelijk cholera- en tyfusepidemieën bestrijdt en zich inzet voor een verbetering van hygiëne, levens- en arbeidsomstandigheden.
ACTIEF IN DE VLAAMSE BEWEGING
Hoewel het meest bekend voor zijn niet-aflatende acties binnen de op gang komende Vlaamse Beweging, mogen we niet uit het oog verliezen dat Snellaert’s politieke activiteiten op onafscheidelijk verstrengeld waren met een quasi full-time literair-kritische of literair-historische en medische bedrijvigheid.
1836: Was een van de vijf stichters van De Tael is gan(t)sch het Volk en gangmaker voor een kwalitatief betere literaire kritiek, één die op een aanvaardbaar niveau stond, op esthetische en ethische normen steunde en zich onttrok aan de gebruikelijke onderlinge bewieroking en vriendendienst.
- Het eerst geschiedde dit in de Bydragen van de Gazette van Gent (1836-1839), daarna in het Kunst- en Letterblad, waarvan hij van 1840 tot 1843 hoofdredacteur was.
1838: Zijn door de Academie te Brussel bekroonde Verhandeling over de Nederlandsche dichtkunst in België sedert hare eerste opkomst tot aen de dood van Albert en Isabella, verschijnt bij M. Hayez te Brussel. Gezien de datum van publicatie moet deze verhandeling wel zijn geschreven tijdens de periode dat hij zijn doctoraat in de geneeskunde voorbereidde.
1840: Initiatiefnemer met Philip M. Blommaert (en achter de schermen J. F. Willems) voor het petitionnement van 1840
1841: Onder zijn impuls wordt de brochure over het Taelcongres van 1841 (dat de spelling regelde) gepubliceerd;
1847: Volgt zijn vriend Jan Frans Willems op als lid van de Koninklijke Belgische Academie in Brussel.
- Hij voert er een Vlaamse aanwezigheidspolitiek, stelt zich strijdlustig maar bezonnen op en bekomt er steun voor het uitgeven van oude Middelnederlandse schrijvers als Maerlant, Ruusbroec en anderen.
Begin 1847: Binnen het Belgisch staatsverband voelt Snellaert, – in tegenstelling met de meesten van zijn flamingantische tijdgenoten – de Walen als een vreemd, vijandig en daarbij naar aard en wezen grondig verschillend volk aan: het scherpst heeft hij dit uitgesproken in zijn opstel Wael en Vlaming (1847)
Maar ook…
Eind 1847: Schrijft Snellaert een Verklaring van grondbeginselen, die het herstel van de Vlaamse grieven uitsluitend in Belgische optiek poneert en zich van ‘de strekking tot eene afzonderlijke nationaliteit’ uitdrukkelijk distantieert.
1849: Neemt het initiatief tot de organisatie van het eerste Nederlandsch (Taal- en) Letterkundig Congres te Gent, dat tot aan Wereldoorlog I als een van de ontmoetingspunten tussen Noord en Zuid zal fungeren en in het Noorden begrip voor de Vlaamse noden zal opwekken.
- Op de eerste Nederlandse taal- en letterkundige conferentie, houdt hij de openingsrede waarin hij oproept om alle mogelijke middelen aan te wenden om de geest van het volk te versterken en diegenen te bestrijden die het volk in zijn ontwikkeling tegenwerken. Taal wordt daarbij beschouwd als een belangrijk instrument om het karakter van het volk te vormen.
Datzelfde jaar wordt Snellaert Ridder in de Leopoldsorde; in 1851 wordt hij Ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw. Daarna fungeert hij herhaaldelijk als jurylid of voorzitter voor de Driejaarlijkse Staatsprijs voor roman of toneel.
Ook nog in 1849 publiceert hij – als één van de eersten – een historisch overzicht van de Nederlandstalige literatuur die tot dan toe in Vlaanderen was verschenen.
- Aanvankelijk luidde de titel Kort begrip eener geschiedenis der Nederduitsche letterkunde. (1849),
- Maar in de 2de uitgave in 1850 (en alle volgende edities) werd die gewijzigd in Schets eener geschiedenis der Nederlandsche letterkunde.
- Het gaat om bewerkingen van een oorspronkelijk Franstalige versie die in 1848 in grote oplagen bij uitgeverij A. Jamar te Brussel was verschenen in de reeks ‘Bibliothèque Nationale’, onder beschermig van de Belgische overheid. Daar luidt de titel: Histoire de la littérature flamande.
1850: Corresponderend lid van het Koninklijk Nederlandsch Instituut te Amsterdam
23 februari 1851: Stichtend lid van het Willemsfonds
- De stichters, – de Saint-Génois, Heremans, Snellaert, Van Duyse – formuleerden hun streven als volgt: “de Nederlandsche taal- en letterkunde en alles wat haar aangaat krachtdadig te ondersteunen en aan te moedigen, ter versterking van den algemenen nationalen geest in België.”
- Snellaert was er voorzitter van 1855 tot 1862.
1856-1859: Wordt lid – als verslaggever – van de door minister Pierre de Decker samengestelde Grievencommissie, die tot doel had om de Vlaamse klachten op taalkundig gebied te onderzoeken.
- Zijn eindverslag (1857) mag gerust als indrukwekkend en nog steeds leesbaar bestempeld worden. Door politieke perikelen – De Deckers opvolger Charles Rogier verafschuwde het stuk – werd het pas in 1859 gepubliceerd. Meteen zorgde het voor heel wat politieke heisa.
- Snellaert komt daaruit tevoorschijn als een strijdlustig, principieel maar bedachtzaam Vlaming, die niet aflaat om de mistoestanden op het gebied van bestuur, rechtspraak, administratie en onderwijs in een voor de Vlamingen aanvaardbare richting om te buigen en de regering, het parlement en de partijen tot concessies te bewegen.
- Het verschijnen van Snellaerts rapport wordt in 1859 uitgekozen om te Brussel tegen de houding van de regering te protesteren. Voor het eerst lopen ook georganiseerde arbeiders uit Gent mee in de optocht; verschillenden onder hen zijn voor stakingsfeiten veroordeeld en zullen zich ’s anderendaags in de gevangenis aanmelden om hun straf uit te zitten.
1858: Zoekt van 1858 af meer en meer toenadering tot democratisch en radicaal-gezinden, tot de arbeidersgroeperingen, tot Emiel Moyson, Franciscus Bilen en Lucien Jottrand. Aan de andere kant beseft hij tevens dat de Vlaamse Beweging, wil zij een grotere aanhang bij het gewone volk bekomen, rekening moet houden met het onomstreden gezag van het katholieke geloof en de Kerk.
Van 1860 af inderdaad zien wij Snellaert in steeds scherper conflict treden met de liberale partij.
1861-1862: Speelt een prominente rol in het conflict binnen het Gentse Vlaamse Verbond .
- Het Vlaamsch Verbond verenigde kortstondig de meeste flamingantische verenigingen, en ook de vier belangrijkste arbeidersorganisaties.
- Snellaert wou een Vlaamse strijd voeren, los van welke partijpolitiek dan ook, terwijl Julius Vuylsteke meende dat her radicale Vlaamse programma deel moest uitmaken van een bijgestuurde Vlaamsgezinde Liberale partij. Snellaert verloor het pleit en werd uit het Vlaams Verbond gestoten. Vuylsteke verloor de politieke strijd bij de verkiezingen
1864: Nog eenmaal protesteert hij in de Academie tegen de Franse hegemonie in bestuur en gerecht (n a v uitspraken van procureur -generaal Leclercq en Ch. Bavay). Zijn lezing wordt in de zitting meermaals luidkeels onderbroken. De tekst wordt in het Bulletin gepubliceerd met weglating van een aantal zinsneden.
1870: Op nieuwjaarsavond 1870 onderneemt hij een ‘geforceerde wandeling’ door de storm, op weg naar een patiënt tussen Sint-Amandsberg en Destelbergen. Resultaat: een zware ‘pleuro-broncho-pneumonie’. In de herstelfase treft hem daarenboven nog een trombose, die zijn toestand verergert. Het jaar daarop was de lichamelijke aftakeling onomkeerbaar geworden.
3 juli 1872: Overlijdt te Gent. Enkele dagen later zou hij 63 geworden zijn. De eerste parlementaire verworvenheid van de Vlaamse beweging, het tot stand komen van de wet Coremans op het gebruik der talen in strafzaken op 17 augustus 1873 heeft hij niet meer mogen beleven.
- Hij werd op het stedelijk kerkhof van de Wasstraat buiten de Dampoort ter aarde besteld, om enkele maanden nadien op het Campo Santo van de zo pas opgerichte gemeente Sint-Amandsberg, (1872) naast Willems, Ledeganck en Van Duyse te worden bijgezet.
- Vijf jaar na zijn overlijden werd in Gent de Snellaertskring opgericht, een literaire kring die zich net als Snellaert zelf ook politiek manifesteerde.
- In 1896 werd op Campo Santo een praalgraaf met borstbeeld opgericht.
EPILOOG
1972: De honderdste verjaring van het overlijden van Dr. F.A. Snellaert, stichter van de Nederlandse Congressen, wordt in heel Vlaanderen herdacht en geeft aanleiding tot heel wat studies over zijn leven en werk.
BEKRONINGEN
- 1836: Koninklijke Academie van Wetenschappen en Fraeye Letteren (Brussel) voor de verhandeling: Verhandeling over de Vlaemsche dichtkunst, sedert hare eerste opkomst tot aen de dood van Albert en Isabella. (gouden medaille ter waarde van 600 fr.)
Bron: Frans Heymans, Het goud van de Vlaamse letteren. 170 jaar prijzen voor de Nederlandse literatuur in België (1830-2000). Snoeck-Ducaju & Zoon, Gent, 2001.
MEER OVER FERDINAND SNELLAERT
- 1970: Ada Deprez: De jonge Snellaert 1809-1838. Overdruk uit: Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. 154p.
- 1971: Ada Deprez, A. Snellaert en J.A. Alberdingk Thijm : briefwisseling 1843-1872, Gent : Secretariaat van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, 1971 -262p.
- 1972: Ada Deprez, Kroniek van F.A. Snellaert, Brugge, Orion, 1972 (ter perse);
- 1972: Gedenkboek F.A. Snellaert, Kortrijk 1809-Gent 1872. Kortrijk: De Leiegouw. 84-256 : ill. Reeks: Verslagen en mededelingen van De Leiegouw. – Kortrijk, 1959 – 1972; vol. 14: 2
- 1973: Ferdinand Augustijn Snellaert, 1809-1872, en zijn tijd: catalogus van de tentoonstelling ter gelegenheid van de honderdste verjaring van zijn overlijden ingericht door het Snellaert-comité. Gent: Snellaert-Comité. -55p.
- 1983: Ada Deprez, Brieven uit Wenen en Gent. F.A. Snellaerts en J.A. De Laets correspondentie met G. Höfken, 1842-1850
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Website
- Snellaert, Ferdinand A. – NEVB Online
- F.A. Comer, F.A. Snellaert (1809-1872). De man aan de bron. In: Neerlandia. Jaargang 76 (1972) – DBNL
Referentie
- Prof. Dr. Ada Deprez, Briefwisseling van Dr. Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872), Deel II Bio-bibliografie van F.A. Snellaert , Gent, Secretariaat van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal) en Letterkunde, 1975. 271-383pp
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
- Prof. Dr. Ada Deprez, Briefwisseling van Dr. Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872), Deel II Bio-bibliografie van F.A. Snellaert , Gent, Secretariaat van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal) en Letterkunde, 1975. 271-383pp
- Deze bibliografie bevat naast de zelfstandige werken tevens de bijdragen van F.A. Snellaert in periodieken en bijdragen in samenwerking met anderen.
- Onderhavige bibliografie beperkt zich tot de zelfstandige publicaties.
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto
Chronologisch overzicht
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1836 | Verhandeling over het nadeelige van het niet- beoefenen der volkstael voor Letteren, Kunst en Wetenschappen. | ||
| 1838 | Verhandeling over de Nederlandsche dichtkunst in België, sedert hare eerste opkomst tot aen de dood van Albert en Isabella. Bekroond in de zitting van den 7 Mei 1838.
|
 |
Brussel: M. Hayez, Drukker der Koninklyke Academie. -289p.
Afmetingen: 28.50 x 21.80 |
| 1839 | Over de kamers van rhetorica te Kortryk. | Gent: F. & E. Gyselinck. -41p.
Overdruk uit Belgisch Mizeum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands., III,1839, pp 5-41 |
|
| 1840 | Iets over den toestand onzer tael en letterkunde. | Gent: F. & E. Gyselinck. -21p.
Overdruk uit Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, IV, 1840, pp 14-34. |
|
| 1842 | Taelcongres en Vlaemsch Feest. Gehouden te Gent, den 23 en 24 october 1841. Beschreven door F.A. Snellaert. | Gent: Algemeenen Boekwinkel van H. Hoste (Marjolynstraet, 24) -80p.
Afmetingen: 22.50 x 14 (ingenaaid) |
|
| 1844 | Bydragen tot de kennis van den tongval en het taeleigen van Kortryk. (taalkunde) | Gent: Boek- en Steendrukkery van F. & E. Gyselinck, in de Kamstraet , n° 32. -48p.
Overdruk uit Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, VIII, 1844, pp 156-201. |
|
| 1845 | Het Vlaemsch tooneel in de XVIIde eeuw.
Bevat: Bewysstukken pp 3-33; Het Vlaems Tooneel, pp 35-74 |
Gent: F. & E. Gyselinck. -74p.
Overdruk uit Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, VIII, 1844, pp 126-201. |
|
| 1845 | Nalezing op de voorgaende bewysstukken | Gent: F. & E. Gyselinck. -9p.
Overdruk uit Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, IX, 1845, pp 357-365. |
|
| 1845 | Eertyds, maer en tegenwoordig, kluchte, gerijmd door Jonkheer Hermannus Franciscus van den Brandt, eenen van het konstgenootschap Acta viros probant. In het jaer 1648 binnen Antwerpen [vertoond] ende op nieuw oversien in het jaer 1689 op den 7 Juny. (tekstuitgave) | Gent: F. & E. Gyselinck. -35p.
Overdruk uit Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, X, 1846, pp 251-285. |
|
| 1846 | Drie spelen van Sinne uit den tyd der reformatie. | Gent: F. & E. Gyselinck. -17p.
Overdruk uit Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, X, 1846, pp 322-341. |
|
| 1846 | De Goudbloem van St. Nikolaes, hoofdkamer van het land van Waes. |  |
Gent: Boek- en Steendrukkery van F. & E. Gyselinck. -22p.
Afmetingen: 23 x 15 |
| 1847 | Bibliotheca Willemsiana ou catalogue de la riche collection de livres délaissés par M.J.F. Willems, membre de l’Académie royale de Bruxelles, de l’Institut royal des Pays-Bas , etc. Dont la Vente publique aura lieu à Gand, le 1er Février 1847 et jours suivants, par Ferd. Verhulst, en la Salle de St. George, rue Haute-Porte.Met “Préfceé door Sn.(ellaert) op p. V-VIII. | Gand: Imprimerie et Lithographie de F. & E. Gyselinck. | |
| 1847 | Wael en Vlaming. (essay) | Gent: Boek- en Steendrukkery van F. & E. Gyselinck (Kamstraet n° 36). -21p.
Afmetingen: 25 x 17 |
|
| 1847 | Korte levensschets van Jan Frans Willems.
Bevat: Levensschets (pp 1-17); Benoemingen van Willems bij geleerde genootschappen en kommissien, kronologisch aangewezen (pp 17-20); Lijst van Willems werken (pp 20-25); Redevoeringen en gedichten op het graf van Willems uitgesproken (pp 25-46). |
 |
Gent: Boek- en Steendrukkery van F. & E. Gyselinck, in de Kamstraet, n° 32. . -46p.
Afmetingen: 22 x 13.50 |
| 1847 | Verklaring van grondbeginselen, door de verdedigers der Nederduitsche Volksregten aen hunne landgenoten gegeven.
Auteurs: F.A. Snellaert en H. Conscience. |
Gent: Drukkery van F. en E. Gyselynck, Kamstraet, N° 36. -8p. | |
| 1848 | ’s Lands Onafhankelykheid. Krygslied. | Gent: Hoste. -2p. (met muziek)
Ook in het tijdschrift Eendragt, II, nr. 21, 12.3.1848,p. 16-18. |
|
| 1848 | Histoire de la littérature flamande.
Bevat 4 platen. |
Bruxelles: A. Jamar, éditeur -231p.
Reeks: Bibliothèque nationale, nr 17 |
|
| 1849 | Redevoering over de noodzakelykheid om met de lotgevallen van ’s lands tael en letterkunde bekend te zyn, gehouden by het openen van den leergang over de geschiedenis der Nederl.taal- en letterkunde in het Vlaemsch Gezelschap te Gent, den 7 februari 1849, door F.A. Snellaert. | Overdruk uit De Moedertaal, Antwerpen, Aug. Jans. I, 1849 en De Vlaemsche stem, IV, 1848, p. 137-144. | |
| 1849 | Kort begrip eener geschiedenis der Nederduitsche letterkunde door F. Snellaert.
Nederlandstalige versie van Histoire de la littérature flamande, 1848 bij A. Jamer te Brussel. |
 |
Antwerpen: Drukkery van J.E. Buschmann, Ossen-Markt. -II+160p.
Afmetingen: 22 x 15 |
| 1849 | Aan de nagedachtenis van Johan Frans Willems toegewijd. | Overdruk uit Taelverbond 1847-1848 en 1849 | |
| 1850 | Dichtregelen voorgelezen by de inwyding van Jonkheer Ph. Blommaerts boekzael, den 19 december 1850 | Gent: Hebbelinck (?) of Gent: Gyselynck (?) -8p. | |
| 1850 | Inleidingsredevoering. Uitgesproken door F. Snellaert, in de zitting van 28 augustus 1849. | Gent: -8p.
Overdruk uit: Hand. Nederlandsch Congres, te Gent in 1849, 1, 1850,p. 9-14. |
|
| 1850 | Schets eener geschiedenis der Nederlandsche letterkunde, door F. Snellaert.
Tweede, verbeterde uitgave van 1849 |
 |
Gent: Boekwinkel van H. Hoste, Veldstraat. VI + 230p.
Afmetingen: 17.30 x 11 |
| 1851 | Vlaemsche bibliographie, of lyst der Nederduitsche boeken in België sedert 1830.
Volume 1 van 1851 bevat ‘Voorrede’ en ‘Inleiding’ van F. Snellaert (pp III tot XVI). Snellaert was schatmeester van het comité dat dit project tot uitvoering bracht. |
 |
Gent: H. Hoste, Boekhandelaar. -XVI + 104p.
Uitgave van het Willemfonds, nr 1.
|
| 1851 | Een paer dagen te Luik en in de Ardennen. | Gent: Drukkery van J.M. Bauwens, Korianderstraet, 23, by ’t Minards-Schouwburg. -15p.
Nota: in verschillende bronnen wordt dit werk gedateerd in 1840. |
|
| 1851 | Rapport sur le concours ouvert par ‘Académie royale de Belgique (Classe des lettres), pour la meilleur pièce de vers flamands consacrée à la mémoire de la reine Louise d’Orléans. | Bruxelles: M. Hayez, Drukker der Koninklyke Academie. -11p.
Overdruk uit Bull. Ac., XVIII, 1r partie, 1851, nr 5, pp 531-539. |
|
| 1851 | Redevoering over ’t werkdadig aandeel, dat Hollanders en Vlamingen,, in het ontwikkelen van vaderl. Zin en van vad. Letterk. Wederzijds in Zuid- en in Noord-Nederland genomen hebben. | Amsterdam: J.F. Schleier. -10p
Overdruk uit Hand. 2de Nederlandsch Letterkundi Congres, Amsterdam, J.F. Schleier, 1851, pp 42-51. |
|
| 1852 | Oude en nieuwe liedjes, byeen verzameld door Ferdinand Snellaert.
Bevat: Voorberigt door F. A. Snellaert (pp I-III); ‘Oude en nieuwe liedjes’ (tekst) pp 1-62); ‘Oude en nieuwe liedjes (Muzyk) pp (I -XXXXIV). |
 |
Gent: H. Hoste, boekhandelaer,Veldstraet. -III + 62 + XXXXIVp. (muzyk)
Afmetingen: 16.50 x 12.50 |
| 1852 | Rapport présenté, le 5 janvier 1852, au nom de la commission nommée de la publication des anciens monuments de la littérature flamande.
Eveneens: Oorspronkelijke Tekst. Verslag aan de commissie, tot de Koninklyke Akademie behoorende, voor het uitgeven van de oudere gedenkteeken der Nederlandsche tael, voorgedragen in zitting van 5 January 1852, door Ferdinand Snellaert |
 |
Bruxelles: M. Hayez. -8p.
Overdruk uit Bull. Ac., XIX |
| 1853 | Redevoering over Maerlant en zynen tyd.
[Redevoering, uitgesproken door F. Snellaert, in de zael der Gentsche Letterkundige Maetschappy, op zaterdag 12 november 1853] |
Gent
Overdruk uit Eendragt, VIII, nr 13, 27.11.1853, pp 49-52. – Astrea, III, 1853, pp 272-278. |
|
| 1853 | 18 Juny, herdacht in 1853. | Gent: I.S. Van Dooselaere. -4p.
Getrokken op 15 exemplaren. |
|
| 1854
|
Over den invloed van Van Maerlants geschriften op zyne en latere eeuwen. Uitgesproken door Dr Ferdinand Snellaert, in de Gentsche Letterkundige Maetschappy,den 21 february 1854. | Gent: Bauwens. -13p.
Eveneens in: Astrea, IV, 1854, 1ste afl., april, pp 3-10 – De Eendragt, VIII, nr 22, 2.4.1854, pp 85-88. |
|
| 1854 | Rapport sur le travail intitulé: La chirurgie de Maître Jean Ypermans, le père de la chirurgie flamande (1295-1351). Mise au jour et annotée per M. le docteur J. Carolus, par Ferdinand Snellaert, docteur en Médicine; Membre résidant de la Société de Médicine de Gand. | Gand: Imprimerie en Lithographie de F. et E. Gyselynck, Editeurs des Annales et du Bulletin de la Sociéte de Médicine à Gand. -12p.
Overdruk uit Annales de la Sociéte de Médicine de Gand, XX, Mai, 1854. |
|
| 1855 | Schets eener geschiedenis der Nederlandsche letterkunde, door Ferdinand Snellaert.
Derde, verbeterde uitgave van 1849 |
 |
Gent: Boekwinkel van H. Hoste, Veldstraat. VI + 232p.
Afmetingen: 17 x 11.50 |
| 1855 | Een woord over de cholera. | Gent: I.S. Van Dooselaere. -16p.
Overdruk uit: Volksalmanak van het Willemfonds voor 1855, III, 1854, pp 105-120. |
|
| 1855 | Armond van Geluwe, bygenaemd de Vlaemsche Boer. | Rousselaere: Drukkery van De Brauwer-Stock. -30p. | |
| 1855 | Brokken eens ouden druks van Reinaert de Vos. |  |
Gent: Michiels. -2p.
Overdruk uit: De eendragt.X, nr. 9, 30.9.1855, p 33. |
| 1858 | Een loopje tot in de Pyreneeën. | Gent: I.S. van Dooselaere. -86p.
Overdruk uit: Volks-almanak van het Willemsfonds voor 1859, 1858, VII, pp 17-83 |
|
| 1859 | Vlaemsche Commissie. Instelling, beraedslagingen, verslag, officieele oorkonden.
Onder toezicht van de leden der commissie uitgegeven. |
Brussel: Korn. Verbruggen -215p. | |
| 1859 | Het Nederlandsch volkslied in Fransch Vlaanderen. | Overdruk uit Dietsche Warande, V, 1859, pp 57-75 | |
| 1861 | Alexanders Geesten van Jacob van Maerlant, met inleiding, varianten van HSS., aanteekeningen en glosssarium, op gezag van het staatsbestuur en in naam der Koninklijke academie van Wetenschappen, Letteren en Fraaie Kunsten, voor de eerste maal uitgegeven door Ferdinand Snellaert, lid der Koninklijke Akademie van België, enz. (tekstuitgave) |  |
Brussel: M. Hayez, drukker der Koninklijke Akademie. 2 delen, 447 + 460 p.
Bevat I. Boek I-V pp 1-253 (Aanteekeningen (255)-447. – II. Boek VI-X pp 1-258 (Aanteekeningen (259)-460. Naar hs. Staatsbibliotheek München. |
| 1862 | L’étymologie du mot balfart, par Ferdinand Snellaert. | Bruxelles: M. Hayez, imprimeur de l’Académie. -8p.
Overdruk uit: Bulletin de l’Académie royale de Belgique. – (1862). – p. 150-157. |
|
| 1863 | Analyse de la chirurgie de maître Jehan Yperman, chirurgien belge (XIIIe-XIVe siècle), publiée pour la première fois, d’après la copie flamande de Cambridge, par M.C. Broeckx.
Nota: De tekst werd eveneens als bijlage overgenomen in het boekwerk ‘La chirurgie de maîtres Yperman…’ uitgegeven in 1863 door J. -E. Buschmann te Antwerpen. [Edition ornée de 71 vignettes gravées sur bois Bevat: Inleiding door M.C. Broeckx (Franstalig) pp 1-32 – tekstuitgave pp 33-210) – Analyse van Snellaert in bijlage. |
 |
Gent: Imprimerie en Lithographie de F. et E. Gyselynck, Editeurs des Annales et du Bulletin de la Sociéte de Médicine à Gand. -11p + 1 plaat
Overdruk uit: Bulletin de la Société de médecine de Gand. (1863) |
| 1864 | Oude en nieuwe liedjes, bijeen verzameld door -Ferdinand Snellaert.
Tweede vermeerderde uitgave, met begeleiding door piano door L. Hemelsoet. |
 |
Gent: bij Willem Rogghé, boekhandelaar, Kalanderberg, 8 en bij H. Hoste, id. Veldstraat, 43. ’s Gravenhage, bij Martinus Nijhoff. – XXXIV + 156p.
Afmetingen: 23.50 x 16 |
| 1864 | De la position de la langue flamande en Belgique; par Ferdinand Snellaert, membre de l’Académie
Bestaat ook in Nederlandse vertaling. |
 |
Bruselles: M. Hayez, imprimeur de l’Académie. -16p.
Afmetingen: 20.80 x 14 |
| 1866 | Schets eener geschiedenis der Nederlandsche letterkunde door Ferdinand Snellaert, Lid der Koninkijke Academie van België, der Maatschappij van Nederlandsche taal- en letterkunde te Leiden, enz.
Vierde, vermeerderde en verbeterde uitgave van 1849 |
Gent: Algemeene boekhandel van H. Hoste, uitgever, Veldstraat, 43. /Utrecht: Oude en nieuwe boekhandel van J.L.Beyers. VI + 274p.
Afmetingen: 19 x 12.30 |
|
| 1867 | Notice sur Jean-Baptiste David. | Bruxelles; M. Hayez, imprimeur de l’Académie. -11p.
Overdruk uit: Ann. Ac. XXXIII, 1867, pp 99-107, met lithografie. |
|
| 1869 | Nederlandsche gedichten uit de XIVde eeuw van Jan Boendale, Hein van Aken en anderen, naar het Oxfordsch handschrift op gezag van het staatsbestuur en in naam der Koninklijke academie van Wetenschappen, Letteren en Fraaie Kunsten, uitgegeven door Ferdinand Snellaert, lid der Koninklijke Akademie van België, enz.
|
 |
Brussel: M. Hauez, drukker der Koninklijke Akademie.. -XCVI + 831p.
Afmetingen: 24.80 x 17 |
| 1871 | Notice sur Prudens van Duyse, correspondant de l’Académie, par Ferdinand Snellaert. | Bruxelles; M. Hayez, imprimeur de l’Académie. -15p. Met litho
Overdruk uit: Ann. Ac.XXXVII, 1871, pp 337-349 |
|
| 1872 | Levensbericht van Mr. Adrianus Bogaers. | Leiden: E.J. Brill -15p.
Overdruk uit: Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, 1871-1872, pp 3-15. |
