Maakt deel uit van:Frans-Belgische 'Vlaamse school'

André Baillon

Antwerpen, 27 april 1875 – Saint-Germain-en-Laye, 10 april 1932

Vlaamse, maar in het Frans schrijvende, Antwerpse schrijver.

Een schrijver in het vagevuur ( scripsit Frans Denissen)

 

BIOGRAFIE

27 april 1875: André Baillon is een geboren Antwerpenaar, zoon van een van origine Franse vader, Joseph-Chrétien Baillon en een Antwerpse moeder Julia van Bellingen.

• Vader Baillon was aannemer, afkomstig uit een familie die zich had opgewerkt van eenvoudige handwerkslieden uit Dendermonde tot ondernemend en succesvol machinebouwer.
• Moeder, Julia van Bellingen, was afkomstig uit een gegoede Antwerpse handelsfamilie.

EEN BEWOGEN JEUGD

Eén maand na zijn geboorte sterft zijn vader onverwachts.

Wanneer zijn moeder  hertrouwt explodeert dat in familiale spanningen. Er komt zelfs een proces van en André wordt bij zijn stiefvader in Antwerpen weggehaald.

Hij komt terecht bij zijn tante Louise in Dendermonde, een ongehuwde, verzuurde dame die een streng bekrompen katholicisme aanhield – in schril contrast met het liberale katholicisme van zijn moeder – en die hij later in zijn roman Le Neveu de Mlle Autorité (1930) als Mademoiselle Autorité zou portretteren

“Lid van de derde orde van Sint-Francisccus, ijveraarster voor talrijke goede werken in de stad. Ze had zich toegewijd aan haar vader en aan God, die van maagden houdt. De maagd was veertig. Droog, overal plat, het haar zonder enige opschik”…

In enkele maanden tijd dus raakte Baillon én zijn ouderlijk huis, zijn stad én zijn taal kwijt.

1880-1881: Zijn broer Antoine sterft in 1880 en in 1881 zijn moeder

• De dood van zijn moeder zal Baillon nooit te boven komen. ‘Al zijn minnaressen zullen ook moedertjes moeten zijn’, schrijft Denissen in zijn biografie De gigolo van Irma Ideaal: André Baillon (1999)

Tante Louise zorgt er al heel snel voor dat André Baillon  op pensionaat wordt ondergebracht bij de Zusters van Sint Vincentius van Paulus te Elsene.

1883 – 1889: Op zijn achtste loopt hij als ‘pensionnaire’ school in het Collège Jésuite de Turnhout. Wordt verdacht van ongeoorloofde vriendschappen – in de kostschoolterminologie ‘scabage’ genoemd’ – en ondanks zijn briljante resultaten van school gestuurd

1889-1893 : Beëindigt zijn middelbaar onderwijs bij de paters Josefieten te Leuven (Collège de la Trinité).

• Zoals gebruikelijk in die tijd wordt Baillon – een veelgepeste ‘rossekop’ en een briljante leerling – voorgoed doordrongen van de vreze Gods, van de plicht tot gewetensonderzoek, biecht, berouw en boete en niet te vergeten van het feit dat iedere vrouw het werktuig is van de duivel.

Oktober 1893 : Schrijft zich in aan de Katholieke Universiteit Leuven voor de voorbereidende studies van mijnbouwkunde, al had hij liever letteren gedaan.

Hij houdt de studie al gauw voor bekeken en wordt actief op socialistische vergaderingen, schrijft wat voor eerder frivole tijdschriftjes en ontmoet er de mooie arbeidster Rosinne Chéret.

ROSINE CHÉRET: 1894-1898

April 1894: Wereldvreemd, valt Baillon prompt voor de charmes van de arbeidster Rosine Chéret, die hem de liefde en de sensualiteit laat ontdekken.

1896: Van zodra hij meerderjarig is, eist hij zijn deel op van de erfenis en vertrekt met het niet onaanzienlijk fortuin én Rosine naar het casino in Oostende. Samen jagen zij in minder dan twee jaar Baillons erfdeel erdoorheen.

• Geruïneerd en wanhopig probeert hij een eerste maal zelfmoord te plegen, naar verluidt door de zee in te lopen met een bontjas aan. Het kledingstuk hield hem echter drijvende, zodat hij door de branding op het strand werd teruggespoeld .

1898: Breekt met Rosine. In verschillende romans en novellen zal hij over deze driejarige relatie schrijven. Rosine beschrijft hij afwisselend als een voortreffelijk lieve vrouw, dan weer als een sloerie die hem in de afgrond duwde ‘terwijl ik als rentenier een gemakkelijk leven had kunnen leiden’.

EEN MOEIZAME LITERAIRE CARRIÈRE

Tijdens zijn collegetijd was hij een hartstochtelijk lezer van o a Victor Hugo, Mallarmé, Charles Baudelaire, E. Hello, Villiers de l’Isle-Adam, Friedrich Nietzsche, L. Bloy, enz).  Hij probeert zijn eerste teksten te schrijven:

• 1895 et 1899 : schrijft gedichten (Sonnets macabres) en formuleert zijn twijfels, zijn verwachtingen fragmentarisch op in een intiem dagboek. Twee belangrijke thema’s komen naar voor: het willen wegvluchten in de kunst om via de schoonheid, de kwetsende werkelijkheid te kunnen vergeten en ook de weerzin tegenover de seksualiteit.
• 1896 : Begint een autobiografische roman La dupe, die – onvoltooid gebleven –  pas in 1944 wordt gepubliceerd. Hierin doet hij verslag van deze roerige jaren uit zijn leven.

Met dit alles was Baillon, nog voor hij een letter had gepubliceerd, een legende geworden.

1899 : Na zijn breuk met Rosine, wordt hij opgevangen door zijn broer te Brussel.

Mei 1899 : In Le Thyrse, een literair en cultureel tijdschrift, verschijnt  zijn eerste verhaal ‘La complainte du fol’ .  Het is ‘lyrisch proza met een morbide inslag’ en ‘naturalistisch à la Maupassant’.  Hij zal er ook zijn eerste literaire vrienden vinden.

1900: Huurt twee kamers te Vorst, boven een café en vlak tegenover het kerkhof, en installeert er zich.

MARIE VANDENBERGHE

Via een contactadvertentie ontmoet hij Marie Vandenberghe, een Vlaamse moederlijke en liefdevolle vrouw. Ze had – net als Baillon- een ellendige jeugd achter de rug. Ze was al vroeg in de prostitutie beland, maar had er zich kunnen uit bevrijden.

• Voor Baillon zou zij de robuuste moeder worden die zich zorgzaam over hem zal ontfermen. Moeder, minnares en madonna tegelijk en dan nog Marie geheten ook, net als Zij die wordt aanbeden in het Weesgegroet, ‘de gezegende onder alle vrouwen’, ‘vol van genade’, met een al even gezegende schoot.
• Zij zal het hoofdpersonage worden in zijn roman Histoire d’une Marie (1921).

20 oktober 1902: Trouwt  met Marie Vandenberghe. In zijn latere roman Histoire d’une Marie (1921) wordt ze het hoofdpersonage. Hij probeert verscheidene jobs, maar blijft het moeilijk hebben met het leven.

1903 -1905: Na een reeks depressies  huurt hij met Marie een klein huisje in Westmalle en zet er een kippenkwekerij op. Tegelijkertijd schrijft hij een roman met bijbels thema Judith. Beide projecten mislukken.

Eind 1905 : Terug in Brussel wordt hij door het dagblad La Demière Heure aangenomen als nachtredacteur. Het vele nachtwerk blijkt niet bevorderlijk voor zijn toch al broze gezondheid

1907 -1910: Nieuwe poging om een kippenkwekerij op te zetten in Westmalle, maar opnieuw zonder succes. Over zijn Westmalse ervaringen kunnen we lezen in Moi, quelque part… (1919) , voor een volgende editie herwerkt en vermeerderd onder de titel En sabots (1922).

1910: Gaat opnieuw in Brussel wonen en wordt opnieuw journalist van La Dernière Heure, wat hij later zal evoceren in Par fil spécial (1924).

GERMAINE LIEVENS

1912: Zijn leven wordt ondersteboven geworpen wanneer hij smoorverliefd wordt op de bekende pianiste Germaine Lievens. Maandenlang bestookt hij haar met amoureuze smeekbeden.

Mei 1913: Germaine zwicht voor zijn aandringen. Hij verlaat Marie en kort daarop trekt hij bij haar in, in haar woning te Boendaal. In die periode hervat hij zijn literaire activiteiten. Blijkbaar had Germaine een inspirerende invloed op hem. Hij werkt  Moi, quelque part… en Histoire d’une Marie af.  Hij zet een nieuwe roman aan : Zonzon Pépette.

1914-1918: Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog bekomt Baillon, als redacteur van het dagblad La dernière Heure, de maandelijkse schadeloosstelling die de Belgische regering in ballingschap uitkeert aan journalisten die weigeren voor de bezetter te schrijven.

1915: Hij werkt ook Le pénitent exaspéré af, een lange novelle die pas in 1988 zal worden gepubliceerd. De tekst houdt het midden tussen een mobide maniérisme en decadentie

1918: Bij het schrijven van Zonzon Pépette identificeert hij zich zodanig met zijn criminele hoofdpersoon Jojo Pingping, dat hij, aldus biograaf Denissen, Germaine een ‘knoert van een depressie’ bezorgd. Daarop verlaat zij hem en keert Baillon terug naar zijn vrouw, met wie hij al die tijd goede contacten heeft blijven onderhouden

MARIE VANDENBERGHE  –  GERMAINE LIEVENS & EVE-MARIE – EINDELIJK GEPUBLICEERD

Bij het einde van WO I herneemt hij zijn werk als journalist bij La dernière Heure.

1919: In Brussel verschijnt – hij is intussen 44 jaar – zijn eerste roman, Moi, quelque part…, in een oplage van 535 exemplaren.

1920: Baillon wil proberen om van zijn pen te leven en zegt zijn werk als journalist bij La dernière Heure op.

• Lente 1920: Germaine Lievens vertrekt naar Parijs, samen met haar dochter Ève-Marie (geboren uit een stormachtige relatie met de symbolistische schilder Henry de Groux).
• Zomer 1920: Baillon komt samen met Marie, en een valies vol manuscripten bij Germaine inwonen. Er volgt een tumultueuze poging tot ménage à trois.

1921: Editions Rieder publiceertzijn roman Histoire d’une Marie. De roman wordt zowel in België als Frankrijk goed ontvangen. Het zijn vooral de Franse linkse literaire milieus die hem bij het grote publiek bekend maken.

• Toch merkt zijn biograaf Frans Denissen op dat de talrijke mooie recensies ten spijt Baillon de indruk blijft hebben dat de Fransen hem argwanend bekijken als ‘un petit belge’, terwijl de Belgen hem als ‘deserteur’ beschouwen. ‘Tussen twee talen, tussen twee nationaliteiten, tussen twee adressen, tussen twee vrouwen: schrijven in een niemandsland’ formuleert Denissen het.

Baillon had met zijn uitgever Rieder een contract getekend om één boek per jaar te leveren. Voorlopig heeft hij nog enkele boeken in reserve, maar later zal deze verplichting hem zuur opbreken. En ondanks het succès d’estime kan hij niet van zijn pen leven: hij is aangewezen op allerlei hand- en spandiensten aan uitgeverijen en kranten.

April 1922: Marie wordt op nogal schofterige manier gedropt, keert terug naar België, maar draagt haar ontgoocheling met waardigheid. Nooit heeft ze een kwaad woord over Baillon willen aanvaarden en, tot haar dood  in 1957 zal ze zich met grote standvastigheid Mme Veuve A. Baillon blijven noemen.

1923: Zonzon Pépette verschijnt bij Ferenczi.

1923: Baillon verliest zich in een gecompliceerde en dubbelzinnige relatie met zijn zestienjarige ‘stiefdochter’ EVE-MARIE, dochter van Germaine, waarna hij geestelijk instort.

PSYCHIATRISCHE VERZORGING – SCHRIJFT ZIJN BESTE ROMANS  – LITERAIRE ERKENNING

16 april 1923: Wordt in het psychiatrisch ziekenhuis La Salpetrière opgenomen. Hij zal er drie maanden verblijven.

• Literair blijkt zijn verblijf in het hospitaal vruchtbaar te zijn, want hij vindt er inspiratie voor niet minder dan drie romans  : Un homme si simple (‘Een doodeenvoudig man’), Le Perce-oreille du Luxembourg (‘Doodzonde) en Chalet I (“In de Piepzak”). De twee eersten worden gerekend tot zijn meesterwerken.
• Chalet 1 beschrijft zijn periode in de psychiatrische afdeling van het Parijse ziekenhuis La Salpêtrière. Het ziekenhuis wordt door de patiënten onder elkaar “La Pépette” – de Piepzak – genoemd.
• Tijdens zijn verblijf aldaar werd hem door de beroemde schrijfster Colette hoogstpersoonlijk de Prix de la Renaissance overhandigd, de allereerste blijk van literaire erkenning, .

Juni 1923: Na zijn ontslag uit het ziekenhuis, gaat hij met Germaine Lievens en haar dochtertje wonen in een bescheiden huisje in het dorp Marly-le-Roy, een twintigtal kilometer van Parijs. Daar zal hij een aantal jaren als een kluizenaar leven en schrijven.

MARIE DE VIVIER

1930: Een nieuwe coup de foudre! Laat zich verleiden tot een ‘verschroeiende relatie’ met de vierentwintig jaar jongere Brusselse dichteres Marie de Vivier, alweer een Marie.

• Samen voeren ze een delirante brievenreeks (meer dan zeshonderd pagina’s !):   ‘Liefde en dood, leven en literatuur: steeds meer raken ze in elkaar verstrikt.’
• Maken plannen voor een gezamenlijke zelfmoord.

1931: De gezamenlijke zelfmoordpoging mislukt. Marie de Vivier belandt  in een psychiatrische kliniek.

• Dat Baillon, ‘bezig zichzelf te vernietigen, een door bewondering verblinde jonge vrouw in die vernietiging wil meeslepen’ komt hem zelfs op kritiek te staan van de hem zo toegedane biograaf: Baillon is ‘levensmoe maar heeft niet de moed om alleen te sterven’, constateert Denissen teleurgesteld.

ZELFMOORD

7 april 1932: Baillon strooit  in zijn huis in Marly-le-Roi overal bloemen, van de tuin naar de slaapkamer. Hij geeft zijn poezen te eten en slikt een overdosis van het slaapmiddel Dial. Op het papier dat hij achterlaat schrijft hij in grote letters: ‘Absolve’, als smeekte hij vanaf zijn doodsbed om vergiffenis.

10 april 1932: Overlijdt in het ziekenhuis l’Hôpital de Saint-Germain-en-Laye waar Germaine hem nog in allerijl had laten opnemen.

Op 14 april om 11.30 uur wordt hij in Marly-le Roy begraven, twee weken voor zijn zevenenvijftigste verjaardag.

Epiloog

Aanvankelijk wordt zijn werk na zijn dood, snel vergeten. Maar geregeld komt de belangstelling om de hoek kijken.
In Vlaanderen ziet er dat uit als volgt:

1934: Antoon Thiry vertaalt Op Klompen (En sabots), een uitgave van De Arbeiderspers te Amsterdam. De vertaling – in de heimat-achtige stijl van Timmermans – wordt een tweede maal uitgegeven in 1958 bij Thiry’s eigen uitgeverij Boekengilde Die Poorte

1945-1950: Even is er na de tweede Wereldoorlog een korte Baillon-rage, waarin een aantal lijvige monografieën over zijn leven en werk verschijnen. Maar eerder gaat het over zijn tot de verbeelding sprekend leven, razend interessant en tragisch afgelopen.

• De Lannay, un bien pauvre homme André Baillon, Brussel 1945
• Marie De Vivier, Introduction à l’oeuvre de André Baillon, Brussel 1950
• Marie De Vivier, L’Homme pointu, Brussel, 1943
• Marie De Vivier, La vie tragique d’André Baillon, Luik, 1946
• ….

1970: Pas op het einde van de jaren 1970 zullen critici het literair belang als eigenzinnig vernieuwer van het Franse proza, als intuïtief modernist herontdekken.

1985: Jos Vandeloo brengt een vertaling van Un homme si simple (1925) onder de titel van Een doodeenvoudig man, een uitgave van A. Manteau Antwerpen in de reeks Grote Marnixpockets  vol. 291.

1985: Denissen vertaalt ‘Délires’ van André Baillon onder de titel ‘Waanzinnen’. Het is het eerste werk van deze Antwerpse in het Frans schrijvende auteur dat hij in vertaling aanbiedt. In totaal zullen tussen 1985 en 1998 acht boeken van Baillon het Nederlandse taalgebied bereiken.

1995: Toneelschrijver Wim de Wulf laat zich door een aantal van Baillons boeken inspireren tot een toneelstuk Een veelvoud van stilte, dat op 16 december 1995 bij Theater Antigone in première ging.

1998: De reeks Baillon vertalingen van Frans Denissen (soms in samenwerking met Hilde Rits of Gisèle Van Dongen) wordt afgesloten met een biografie van de auteur: De gigolo van Irma Ideaal: André Baillon, of een geschreven leven

• Denissen gaat op zoek wie Baillon echt was en tracht de betekenis van zijn oeuvre te ontcijferen. Met deze biografie werd Frans Denissen genomineerd voor de AKO Literatuurprijs in 1999.

2016: Het tijdschrift DEUS EX MACHINA brengt een mooi themanummer uit over André Baillon (zomernummer 2016 nr 157) met vele foto’s en illustraties.

• Verscheidene auteurs werken eraan mee:
  • Jan Bettens schreef de inleiding: Voor zover dat is na te gaan begon het als volgt.
  • Frans Denissen vertaalde verschillende Baillontekstsen (Vertoog over de letteren, Poeleke, beiden voor het eerst vertaald) en teksten over Baillon (Geneviève Hauzeur, Traité de littérature en M C Gnocci, André baillon en de Franse literatuur van de jaren 20).
  • Elvis Peeters levert ook een bijdrage met Woorden voor een kus,
  • David Nolens doet hetzelfde met Notities van een inslapende nachtwacht in een ontwenningskliniek.
  • Bart Duron en Lieven Jonckheere reflecteren: Oog om oog, de logica van een hoofdpersonage van Baillon.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Website

• André Baillon – Wikipedia
• André Baillon – NRC Boeken
• Présence d’André Baillon asbl
• portret – Vlabin-VBC

Referentie

• Jeroen Brouwers, De zwarte zon. Essays over zelfmoord en literatuur in de twintigste eeuw. Uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen. 1999. 280pp. (Woorden met Angels, Woorden met scharen. Over André Baillon, pp.117-137)

BEKRONINGEN

• 1923: Prix de la Renaissance
• 1931 : Prix triennal du roman voor Le Perce-oreille du Luxembourg.

 

MEER OVER ANDRE BAILLON

• Frans Denissen, De gigolo van Irma Ideaal, André Baillon, of een geschreven leven. Amsterdam: Prometheus. 1998.

 

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

• De bibliografie bevat een chronologisch overzicht gevolgd door een overzicht van de in het Nederlands vertaalde boeken.

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
• Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
• Frans Denissen, Maria Chiara Gnocchi, Eric Loobuyck, Bibliographie de et sur André Baillon 1898-2004, Bruxelles, Bibliothèque royale de Belgique, “Series bibliographica”, vol. 6, 2005
• Bibliographie des Ecrivains Français de Belgique 1881-1950 , établi par Jean-Marie Culot, Palais des Académies. 1958 pp.88-89.

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1919	Moi quelque part…, préface de Georges Eekhoud. 1922: Nieuwe herziene en vermeerderde uitgave onder de titel : En sabots. Paris, Rieder. -232p. (18.50 x 12) 1934 : Paris, Editions de France. (18.50 x 12) -246p. 1999 : heruitgegeven bij Bruxelles, Lady Schöne (édition bibliophilique avec dessins originaux de Jean-Yves Magnay).		Bruxelles : Edition de la Soupente : (Impr. de l’Office de Publicité). -165p. Afmetingen: 23.50 x 18 Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage 535 exemplaires numérotés à la presse : n°1 à 5 sur Japon des papeteries impériales, n°6 à 35 sur Hollande van Gelder, n°36 à 535 sur vergé spécial.
1921	Histoire d’une Marie. Préface de Charles Vildrac. 1929 : Bruxelles ; Paris : Editions de Kogge. -284p. Préface de Charles Vildrac. 2ième Ed. 1943 1947 : [Lyon] : Les écrivains réunis. -276p. Préface de Charles Vildrac ; lithographies en couleurs de Anna Staritzky. 1977 : Brussel : Antoine Jacques. -290p. Reeks : Passé présent vol. 5. Préface de Hubert Juin. 2ième Ed. 1987. 1997 : Bruxelles : Labor. Reeks: Espace Nord vol. 118. Lecture de Pierre Schoentjes. 2006 : heruitgave Bruxelles, Labor (Les Eperonniers-Passé Présent, n. 3), 2006, préface de Hubert Juin. 2013 : Bruxelles : Espace Nord. -317p. Postface de Pierre Schoentjes. Reeks : Espace nord roman vol. 118.		Paris : F. Rieder et Cie, éditeurs. – 284, [2] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Reeks : Prosateurs français contemporains. Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 6 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés A à F, non mis dans le commerce ; 20 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de 1 à 20 ; 250 exemplaires sur vergé pur fil des papeteries Lafuma, de Voiron, numérotés 21 à 270.
1922	En sabots. (roman) 1952 : [S.l.] : Editions de Hofnar, 1952 / Bruxelles : Presses de l’ENSAAD, 1953). [16] p. : ill. (bibliofiele uitgave) Cet extrait de la réimpression de “En sabots” a été illustré par Luc Claus et imprimé en 6 exemplaires sur les presses de l’ENSAAD 1987 : heruitgave Toulouse, L’Éther vague. -303p.		Paris : F. Rieder et Cie, éditeurs. – 230, [2] p.   Reeks : Prosateurs français contemporains. Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 6 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de A à F, non mis dans le commerce ; 6 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de 1 à 6 ; 100 exemplaires sur vergé pur fil des papeteries Lafuma, de Voiron, numérotés de 7 à 107.
1923	Zonzon Pépette, fille de Londres. (roman) 1979 : Bruxelles : Editions Jacques Antoine. – 154, [4] p. Reeks : Passé présent ; 14. 2006 : heruitgave Grenoble, Cent Pages. -125p.		Paris: J. Ferenczi et fils, éditeurs. – [4], 214, [2] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Il a été tiré de cet ouvrage : 55 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 55 Imprimerie Ramlot et Cie
1924	Par fil spécial. Carnet d’un secrétaire de rédaction. (roman) 1995 : Heruitgave Bruxelles, Labor-RTBF éditions, “Espace Nord, vol. 102”, 1995, préface de René Haquin, lecture de Michel Grodent.		Paris : F. Rieder et Cie, éditeurs . -238, [2] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Reeks : Prosateurs français contemporains. Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 30 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de 1 à 30. Imprimé chez Nicolas, Renault et Cie,) Poitiers.
1925	Un homme si simple.(roman) 1976 : Bruxelles : Editions Jacques Antoine. -231p. 2ième Ed. 1987. Reeks Passé présent vol. 1 2002 : Bruxelles : Labor. 231 p. : ill. Reeks : Espace nord vol. 180. lecture de Maria Chiara Gnocchi. 2006 : Heruitgave Bruxelles, Labor (Les Eperonniers-Passé Présent, n. 1), 2006, lecture de Maria Chiara Gnocchi.		Paris : F. Rieder et Cie, éditeurs. -211, [5] p. Afmetingen: 18.60 x 12 Reeks : Prosateurs français contemporains. Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 15 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de A à O, non mis dans le commerce ; 30 exemplaires sur van Gelder zonen, numérotés de 1 à 30 ; 300 exemplaires sur Hollande des papeteries Montgolfier, numérotés de 31 à 330.
1925	Le Pot de fleur. Édition de luxe, avec bois gravés de Jan Fr. Cantré.		Antwerpen : Editions Lumière : (Presses du maître imprimeur J.-E. Buschmann) / Paris : André Delpeuch. 68 p. : ill. en coul. Afmetingen: 22.50 x 14.50 Il a été tiré : Un exemplaire sur hollande Van Gelder à la cuve, pliage à faux format, portant le numéro 1; Trente-cinq exemplaires sur Hollande van Gelder à la cuve, pliage à faux format, dont trente numérotés de 2 à 31, et cinq, hors commerce, marqués A, B, C, D, E, renfermant six gravures sur bois hors-texte, coloriés à la main par l’artiste ainsi qu’une suite des bois en noir sur papier Longhi signés par l’artiste ; Trois-cents exemplaires sur featherweight, numérotés de 32 à 331 […] ; Vingt-cinq exemplaires sur featherweight, hors commerce.
1926	Chalet I . (roman) 2001 : Heruitgave bij Uitgeverij Labor Brussel, Reeks: “Espace Nord”, vol. 168, 2001, lecture de Laurent Demoulin.		Paris : F. Rieder et Cie, éditeurs. – 214, [2] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Reeks : Prosateurs français contemporains Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 5 exemplaires sur papier des manufactures impériales du Japon, numérotés de AA à AE ; 10 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de A à J, non mis dans le commerce ; 60 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de 1 à 40 ; 300 exemplaires sur vélin pur fil des papeteries Lafuma de Voiron, numérotés de 41 à 340.
1927	Délires. (novelle) 1981 : Heruitgave Bruxelles, Les Éperonniers, “Passé Présent”, vol. 30, 1981, préface de Frans De Haes 2007 : Heruitgave Première partie, Des Mots réed. sous le titre Délires, Namur, Compagnie Hypothésarts, préface non signée. 2010: Bruxelles : Renaissance du livre. -154p. Bevat : Des mots : drame cérébral ; Eve et Kiki : drame familial. Reeks : Espace Nord vol. 306		Paris : La Jeune Parque, Marcel Sénac, libraire-éditeur. – 150, [6] p. Afmetingen: 19.50 x 15 Colophon : Ce tirage de Délires, en édition originale, ne sera pas réimprimé. Il a été limité à 1100 exemplaires numérotés : 25 sur Japon, 75 sur Hollande, 1000 sur vélin blanc, pus LX exemplaires de présent.
1928	Le Perce-oreille du Luxembourg. (roman) 1984 : heruitgave Bruxelles, Labor, “Espace Nord”, vol. 12, 1984, préface de Michel Gheude, lecture de Daniel Laroche 1989 : Bruxelles-Arles, Labor-Actes Sud, “Babel”, vol. 2, 1984. avec les mêmes préface et lecture. 1998 : Arles : Actes sud /Bruxelles : Labor. -240p. Reeks: Espace nord 12. préfacier Michel Gheude 2006 : Loverval : Labor – 233 p. Reeks: Espace nord 12. 2012 : Bruxelles : Espace Nord. préface de Michel Gheude, lecture de Daniel Laroche. Reeks: Espace nord 12.		Paris: Les éditions Rieder. – 270, [2] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Reeks: Prosateurs français contemporains. Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 1 exemplaire sur papier impérial du Japon, numéroté Japon A, non mis dans le commerce ; 4 exemplaires sur papier impérial du Japon, numérotés Japon 1 à Japon 4 ; 10 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de A à J non mis dans le commerce ; 20 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de 1 à 20 ; 15 exemplaires sur vélin pur fil des papeteries Lafuma de Voiron numérotés de K à Y, non mis dans le commerce
1929	La vie est quotidienne. (verhalen)		Paris: Les éditions Rieder. -229, [7] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Reeks : Prosateurs français contemporains. Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 1 exemplaire sur papier impérial du Japon, numéroté A, non mis dans le commerce ; 4 exemplaires sur papier impérial du Japon, numérotés Japon 1 à Japon 4 ; 2 exemplaires sur Madagascar des papeteries Lafuma, numérotés Madagascar 1 et Madagascar 2, non mis dans le commerce ; 8 exemplaires sur Madagascar des papeteries Lafuma, numérotés Madagascar A à Madagascar H ; 15 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, numérotés de B à P, non mis dans le commerce
1930	Le Neveu de Mademoiselle Autorité. (Des vivants et des morts).  (roman)		Paris: Les éditions Rieder. – 224, [2] p. Afmetingen: 18.50 x 12 Reeks: Prosateurs français contemporains. Colophon : Il a été tiré de cet ouvrage : 6 exemplaires sur Japon impérial, dont 1 non mis dans le commerce, numéroté Japon A et 5 numérotés Japon 1 à Japon 5 ; 10 exemplaires sur Madagascar, dont 3 non mis dans le commerce, numérotés Madagascar 1 à 3 et 10 numérotés Madagascar A à Madagascar J ; 30 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, dont 5 non mis dans le commerce, numérotés de B à F et 25 numérotés de 1 à 25 ; 130 exemplaires sur vélin pur fil des papeteries Lafuma, dont 10 non mis dans le commerce.
1932	Roseau. (Des vivants et des morts) 2001 : heruitgave Bruxelles, Le Cri. -181p. Préface de Maria Chiara Gnocchi.		Paris: Les éditions Rieder. -241, [1] p. Afmetingen : 18.50 x 12 Reeks : Prosateurs français contemporains. Il a été tiré de cet ouvrage une édition originale qui comprend : 25 exemplaires sur Hollande van Gelder zonen, dont 15 non mis dans le commerce, numérotés de 1 à 10 et de H.C. 1 à H.C. 15 ; 50 exemplaires sur vélin pur fil blanc, des papeteries Lafuma, de Voiron, dont 20 non mis dans le commerce, numérotés de 11 à 40 et de H.C. 16 à H.C. 35 ; 200 exemplaires sur alfa mousse des papeteries Lafuma, dont 20 non mis dans le commerce, numérotés de 41 à 220 et de H.C. 36 à H.C. 55.
1933	Pommes de pin. (novelle)		Bruxelles, Les Amis de l’Institut supérieur des Arts décoratifs. – 54, [4] p. Afmetingen: 29 x 23 Reeks : éditions des Amis de l’Institut supérieur des Arts décoratifs. Vol 9 Les “Amis de l’Institut des Arts décoratifs” ont fait imprimer de cet ouvrage sur les presses de l’I.S.A.D., trois cent septante exemplaires composés en caractères Garamond corps 16. Vingt exemplaires tirés sur papier du Japon, sont marqués de A à T. Les 350 exemplaires tirés sur papier de Hollande “Pannekoek” sont numérotés de 21 à 370. Achevé d’imprimer Mai 1933.
POSTUME UITGAVEN
1944	La Dupe. Avant-propos de Roger de Lannay. 1988 : heruitgave suivie de Le Pénitent exaspéré, texte établi et commenté par Raymond Trousson, Bruxelles, Labor, “Archives du Futur”,		Bruxelles : La Renaissance du Livre. –190p. Afmetingen : 18.50 x 12 Colophon : L’édition originale de cet ouvrage a été tirée à vingt-six exemplaires sur véritable Hollande van Gelder à la cuve, lettres de A à Z ; cent exemplaires sur papier vélin bibliophile numérotés de 1 à 100.
1976	La correspondance entre André Baillon et Georges Eekhoud. Bezorgd door Christine Caluwaerts.		Antwerpen : UIA
1988	La dupe suivie de Le pénitent exaspéré. Texte établi et commenté par Raymond TROUSSON. La dernière œuvre romanesque (1932) suivie de la première (1915)		Bruxelles : Editions Labor. -211p. Reeks : “Archives du Futur”.
1997	Lettres à Paul Alleman / André Baillon. Introduction et notes par Georges Schmits		Bilstain : Compléments. -51p.
1999	Traité de littérature. Édition bibliophilique avec huit illustrations de Jean-Yves Magnay		Bruxelles : Lady Schöne

 

BAILLON IN NEDERLANDSE VERTALING

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1934	Op Klompen. Oorspronkelijke auteur: ANDRE BAILLON Oorspronkelijke titel: En sabots (1922) Uit het fransch naverteld door A. Thiry		Amsterdam : De Arbeiderspers. -254p.
1958	Op klompen. Oorspronkelijke titel: En sabots (1922) Uit het Frans vertaald door Antoon Thiry, Met nawoord van Jean Stevo. met portret van A.B. door Pol Stievenart als frontispice + aanbiedingsfolder. Omslag Fred Garrels		Antwerpen: Boekengilde Die Poorte. -144p.
1985	Een doodeenvoudig man. Omslagontwerp: Rikkes Voss. Oorspronkelijke titel: Un homme si simple (1925) Vertaald door JOS VANDELOO		Antwerpen: A. Manteau. –190p. Reeks: Grote Marnixpockets vol. 291. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Smits Wommelgem-Antwerpen
1985	Waanzinnen. Oorspronkelijke titel: Délires. (1927) Vertaling en nawoord door Frans Denissen		Haarlem: In de Knipscheer. -114p. Reeks: Franstalige literatuur uit Vlaanderen. – Haarlem; vol. 1985: 1
1987	Het boek van Marie. Oorspronkelijke titel: Histoire d’une Marie. (1921) Vertaald door Frans Denissen & Gisèle van Dongen		Haarlem: In de Knipscheer. -277p.
1990	Doodzonde. Oorspronkelijke titel: Perce-oreille du Luxembourg. (1928) Vertaald door Frans Denissen en Gisèle Van Dongen Nawoord: Frans Denissen		Antwerpen: Dedalus. -209p.
1991	Op klompen. Oorspronkelijke titel: En sabots (1922) Uit het Frans vertaald door Frans Denissen en Hilde Rits Omslag en boekverzorging: Toni Mulder		Antwerpen : Dedalus. -184p. Afmetingen: 20 x 12.50 (Gebonden – harde geïllustreerde kaft) Zetwerk: Advertype, Brussel Druk: Groenevelt, Landgraaf
1992	Jojo Pingping : Londense straatmeid. Oorspronkelijke titel: Zonzon Fépette (1923) Vertaald door Frans Denissen		Antwerpen ; Amsterdam : Manteau. -130p.   Reeks: Grote Marnixpockets vol. 430
1994	Een doodeenvoudig man. Oorspronkelijke titel: Un homme si simple. (1925) Vertaald door Frans Denissen & Hilde Rits Voorwoord: Jeroen Brouwers		Antwerpen: Dedalus / Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar. -179p.
1996	In de piepzak. Oorspronkelijke titel: Chalet 1. (1926) Vertaald door Frans Denissen		Amsterdam: Nijgh & van Ditmar / Antwerpen : Dedalus. -159p.
1998	Het neefje van Mademoiselle Autorité. Oorspronkelijke titel: Le neveu de Mademoiselle Autorité. (1930) Vertaling Frans Denissen en Hilde Rits		Amsterdam : Nijgh & Van Ditmar.
2012	Waanzinnen. Oorspronkelijke titel: Délires.(1927) Vertaling en nawoord door Frans Denissen		Uitgeverij Voetnoot. -68p. Reeks: Belgica nr 12 Afmetingen: 16.50 x 10.50 (paperback)
2016	Poeleke (verhaal) Oorspronkelijke titel: verhaal uit Pot de fleur (1925). Vertaling door Frans Denissen Het verhaal – geschreven in 1917 – verscheen voor het eerst in L’Humanité (Parijs) van 14-15 oktober 1921 onder de titel Pouleke (Conte de fée); 1924: Als ‘Poulet Conte de fée’ in La Revue française van 24 februari 1924 1929: opgenomen in de verhalenbundel La vie est quotidienne.		In:   Deus ex machina Themanummer over Baillon, 2016 nr 157, pp 27-31.
2016	Vertoog over de letteren. (poëticale tekst) Oorspronkelijke titel: Traité de littérature (april 1921 in het Brusselse tijdschrift Le Thyrse) Vertaling door Frans Denissen		In:  Deus ex machina Themanummer over Baillon, 2016 nr 157, pp 8-10.