“Een Vlaming die de boeken-top 10 in Franstalig België aanvoert: het is du jamais vu. Tom Lanoye stunt met ‘Les boîtes en carton’, de Franse vertaling van zijn debuutroman ‘Kartonnen dozen’. “In Wallonië ontmoet ik een soort warme verbijstering. ‘Mais Monsieur Lanoye: c’est nous!’”.
Zo begint Sarah Theerlinck haar stukje in de krant De Morgen van 23 januari 2013.
Het is een stukje dat wat langer dan één krantendag onder de aandacht mag blijven
Uit dat korte zeer informatieve stukje pik ik een aantal feiten mee, die mijn hart verwarmen:
- Succes in Wallonië gaat via Parijs (in dit geval Uitgeverij La Différence geleid door Mevr. Lambrichs een uitgeweken Belgische), want vele uitgeverijen die dergelijk financieel risico kunnen dragen, zijn er niet in Wallonië.
- Later in het voorjaar zal bij diezelfde uitgeverij ‘Tombé du ciel’, de vertaling van ‘Heldere hemel’ verschijnen en in het najaar volgt ‘Troisième Noce’ (Het derde huwelijk). Reeds eerder werd ‘Sprakeloos’ met succes uitgegeven als ‘La langue de ma mère’. Dit laatste werk zowel als roman – La Libre Belgique had het over ‘een revelatie’ – als op de planken van het Brusselse Théâtre National.
- Lanoye is in de Franse theaterwereld geen onbekende. In Avignon maakte hij furore met ‘Atropa’ en ‘Bloed & rozen’. De stukken toerden daarna in Parijs en Brussel. Daar werden ook ‘Mefisto for ever’ en ‘Mamma Medea’ in het Frans geënsceneerd.
Misschien heeft Lanoye wel een punt wanneer hij zegt:
“De meeste schrijvende Vlamingen worden uitgegeven in Amsterdam, de meeste Brusselaars en Walen in Parijs. Met alle respect voor die respectieve uitgevers, maar is het bij hen nooit opgekomen dat er voor een Vlaming wel eens een groter potentieel zou kunnen bestaan in Brussel en in Namen dan in Groningen ? De afstand is kleiner en nogal wat ervaringen, discussies, gevoeligheden, beïnvloedingen lopen gelijk met die van de lezers aan de andere kant van onze taalgrens.”
Het toont in ieder geval aan dat men een open oog moet hebben voor het feit dat de kloof tussen beide landsdelen echt niet groot is in het dagelijkse leven.
Enkel Tom Lanoye ?
Sarah Theerlynck laat zien dat ook andere topauteurs vlot de weg naar vertaling naar het Frans vinden:
- Michiel Scharpé van het Vlaams Fonds voor de letteren: “Onze topauteurs – schrijvers als Dimitri Verhulst, Erwin Mortier en Stefan Brijs zijn allemaal vertaald in het Frans.”
- Piet Joostens van het literatuurhuis Passa Porta voegt eraan toe: “Bovendien worden ook onze jeugdauteurs vaak vertaald. Namen als Anne Provoost en Bart Moeyaert betekenen iets in de wereld van Franstalig België.”
Mooi zo !
