DANIEL ROBBERECHTS
Etterbeek, 8 mei 1937 – Everbeek, 27 mei 1992
Schrijver over waarschijnlijkheid, fictie, werkelijkheid, leugen, verbeelding, geloofwaardigheid e.d. (subtitel van de tekst ‘geschiedenis(en)’
Publiceerde onder het pseudoniem Jan Maris Brief aan een bisschop (Brugge, Uitgeverij De Galge, 1967). In Heibel signeerde hij enkele van zijn essays met de wel erg doorzichtige schuilnaam Robrecht Daniëls of M. van Ach
Robberechts was – vroeg in zijn schrijverscarrière – geëngageerd in tal van Vlaamse toonaangevende literaire tijdschriften: hij werkte mee aan Daele, Dietsche Warande & Belfort, Komma, De Nieuwe, Het Nieuw Vlaams Tijdschrift, Podium en Yang en Heibel. Van Heibel was hij penningmeester van 1965 tot 1985 en van Komma was hij redacteur.
Hij hield er tal van prijzen aan over.
Robberechts was de voorman van een kleine progressieve schrijversbent in Vlaanderen (met in Nederland aanhangers als Cyrille Offermans en Jacq. Vogelaar), die de literatuur wilden bevrijden van alle beperkingen die haar werden opgelegd. Hij wilde boeken waarin ‘alles’ kon. Uitgeverijen zaten daar niet op te wachten.
Hem stond voor ogen: ‘een cumulatieve staalkaart van retorische operaties’. Zijn ’totaaltekst’ moest beantwoorden aan de gehele verscheidenheid en complexiteit van de wereld waarin we leven’. Er verschenen, in eigen beheer twee delen van. In diepe stilte. Er kwam geen respons. Toen maakte hij er een einde aan. Aan alles.
BIOGRAFIE
8 mei 1937: Geboren te Etterbeek (Brussel) als Daniël Marie Antoine Joseph Robberechts, in een Vlaamsgezind en katholiek gezin.
Volgde de Grieks Latijnse humaniora in het Nederlands aan het Sint-Jan-Berchmans college te Brussel.
1957: Daniël Robberechts studeerde ook enige tijd aan de Koninklijke Kadettenschool in Laken, Ging op die weg door in de Koninklijke Militaire School, waar Bernard Kemp één van zijn professoren was, maar werd in 1957 afgedankt als leerling-officier.
1958-1960: Studeerde aan de ULB (Université Libre de Bruxelles) waar hij in 1960 het kandidaatsexamen wiskunde aflegde.
PERIODE 1964-1965
Uit zijn dagboek leren we het volgende: Robberechts leeft met zijn vrouw Céline (‘Cee’ genoemd) in het Waalse Arlon waar hij (naast allerlei gezondheidskwaaltjes) chronisch aan geldgebrek lijdt.
Robberechts is arm, zelfs te arm om naar de hoofdstad te reizen. De enige band die hij met het literaire veld onderhoudt is via de postbode, naar wiens komst hij iedere dag opnieuw hunkerend uitkijkt. Die marginaliteit gaat gepaard met een gevoel van vernedering en verlatenheid (40; 45; 165; 183). Het toppunt van zijn mislukking ziet Robberechts in het feit dat hij nog steeds geen uitgever heeft gevonden (176; 224):
Voel me zowat als een uit de tekenmoppen welbekende drenkeling-op-een-eilandje, de uitgevers-schepen varen voorbij en wensen me proficiat om de duidelijkheid van mijnseinen, er zijn twee tijdschriften-plezierboten die speciaal naar mijn molenwiekenkomen kijken, maar geen enkel schip dat me uit de nood komt halen; nu en dan vliegteen vliegtuig over het eilandje en laat een lauwerkrans neer. (158)
Tot dan heeft Robberechts slechts in tijdschriften gepubliceerd, maar in die periode worden hem zijn eerste literaire prijzen toegekend: de Arkprijs voor het vrije Woord (1963) en de Dirk Martensprijs (1965). Tijdens de receptie na de uitreiking van de Arkprijs heeft hij de gelegenheid om kennis te maken met andere acteurs van het literaire veld, zoals Teirlinck, Herreman, Burssens, Brulez, Walschap, Boon, Daisne enz. Vooral Hugo Claus laat een grote indruk achter (1984: 101). (Bron: Matthieu Sergier in: “U zei ‘Robberechts’? Discursieve auteursbeelden in uiteenlopende dagboekedities, naar Daniël Robberechts’ lotgeval)
PERIODE 1968-69
Uit het Dagboek ́68- ́69 (gepubliceerd in 2010 door Het balanseer vzw, Aalst ) kunnen we afleiden dat Daniël Robberechts een erkende schrijver is geworden die een actieve rol speelt in het literaire veld: hij maakt deel uit van de ‘Meridianers’ (auteurs rond de reeks 5deMeridiaan , door Manteau uitgegeven), officieel horen daarbij : Enno Develing, Herman J.Claeys, Marcel van Maele, Hans Plomp, Daniël van Hecke, Jan Emiel Daele en Weverbergh, maar Robberechts meldt ook de aanwezigheid van Walter van den Broeck op de vergaderingen).
Bovendien werkt Robberechts mee aan verschillende tijdschriften, hij richt een werkgroep op die de wettelijke bescherming van het schrijverschap nastreeft, doet mee aan linkse demonstraties, hij wordt regelmatig geïnterviewd.
Toch blijft in het dagboek van meet af aan het ethos (en de daaraan gebonden poëtica) van de onbegrepen marginale schrijver doorschemeren. Reeds in de eerste notitie vindt men een ethosgebonden problematiek terug. Hij wil inderdaad niet optreden op de Antwerpse Boekenbeurs omdat hij 1) niet vindt dat het hoort bij zijn schrijversfunctie en 2) niet wil meedoen aan dergelijk vertoon van massaconsumptie:
Een schrijver aanvaardt niet alleen dat zijn lichamelijke aanwezigheid beperkt blijft tot het geschrift, hij kan dit feit nog actief aanwenden ten gunste van het geschrift. […] Zijn lichamelijke afwezigheid vormt een klankruimte voor zijn woorden. […] Daarom heeft het geen zin […] een schrijver anders dan via zijn geschrift te laten optreden.
1968: Debuteert als romanschrijver met De Labiele Stilte, een roman die nog vrij conventioneel is, waarin drie mensen elkaar vertellen over hun relaties.
- Het boek is geschreven in de periode 1963 – 1965, maar vond niet meteen een uitgever. Toch werd het in 1965 al bekroond met de literaire Dirk Martensprijs.
- Zelf was hij inmiddels niet meer zo tevreden over deze roman omdat zijn literatuuropvattingen intussen behoorlijk waren geëvolueerd.
- In de essaybundel ‘Verhalen in perspectief’ (Uitgeverij Eburon, Utrecht (2021)), toont Andreas Van Rompaey aan hoe de auteur met deze roman een ‘literaire stadssymfonie’ schept – naar analogie van de filmische vorm daarvan -, waarin hij poogt gestalte te geven aan het moderne levensgevoel waarbij hij poogt om elke vorm van verhaalspanning weg te gommen om een alledaagse leegt tot stand te laten komen (pp 99-106).
- In ‘Aankomen in Avignon’ zal hij dat nog indringerder uitwerken.
In Tegen het personage (1968) streeft de schrijver naar een meer autonoom “opus”, dat geen feiten meer gebruikt maar die zelf schept. Personages in de traditionele zin worden vermeden en vervangen door wisselende gezichtspunten of door een bewustzijn (stem) van waaruit gebeurtenissen, gevoelens e.d. worden beleefd. Ook de logische verhaalopbouw met zijn gerichtheid op de intrige wordt losgelaten.
1969: De grote schaamlippen. Een dynamische zelfbeschrijving is in feite een voor publicatie geredigeerd dagboek.
- De titel is ietwat provocerend – Robberechts is nooit verlegen geweest om over (zijn) seksualiteit te schrijven – en het is best mogelijk om de bewuste ‘schaamlippen’ als een metafoor van het boek te beschouwen, waarvan men de bladzijden spreidt om van een of ander mysterie kennis te nemen. Het is echter ook mogelijk om in de bewuste lippen de lippen van de schrijver te herkennen, die er zijn schaamte mee vertelt zonder in zijn zelfbeschrijving eventuele contradicties te vermijden (1969: 189):
Genezen van de schaamte. Bekomen van een kwarteeuw schaamte. Geen gevoelen heeft me de laatste vijfentwintig jaren zo bezeten. Meer dan een gevoelen. Een hartstocht. Schaamte waarover? Nu kan ik het noemen: over het leven, over het feit dat ik leefde. […] Ik waag me aan de explicitering van de vroegste en hardnekkigste: de seksuele. Tegen mijn voornemen in om de seksualiteit nooit meer van de totale lichamelijkheid te abstraheren? Maar het is nu eenmaal zo dat ik, dat mijn omgeving abstraheerden, en dat de seksualiteit me juist de weg naar de integrale lichamelijkheid versperde. (1969: 142)
1970: Aankomen in Avignon.
- Robberechts laat de stad Avignon zelf fungeren als hoofdpersoon van het vrouwelijk geslacht, de straten en gebouwen zijn haar lichaamsdelen. […]. Tegelijkertijd is Aankomen in Avignon het onvervalst biografische relaas van de dilemma’s en crisissen in Robberechts’ voorafgaande leven: men zou ze later letterlijk terugvinden in zijn dagboeken. […]. Het ‘zelfbeschrijvende’ komt al helemaal tot uiting waar Robberechts een ‘werkeljk’ vrouwelijk personage in het boek introduceert: Aankomen in Avignon is ook het concrete relaas over de ontluiking van zijn liefde daarginds in de Provence voor zijn toekomstige echtgenote en de moeder van zijn kinderen. (Bron: Brouwers, ‘Naakt in verblindend licht’. Over Daniël Robberechts. In: De zwarte zon. p.205-206)
1975: Praag schrijven
- Zoals de stad Avignon op tal van niveaus en in tal van opzichten het vrouwelijke personifieert, – men zou het een ‘moederboek’ kunnen noemen – zo is de stad Praag het mannelijk pendant. (Brouwers, p.206)
- Zelf is Robberechts nooit in Praag geweest. Hij ‘schreef’ een Praag aan de hand van documenten: teksten, getuigenissen, berichten enz. ‘Praag als creatie van taal, met als resultaat niet een stadsbeeld, maar een tekstbeeld’ (Brouwers, 206). Maar terwijl hij met Praag schrijven bezig was brak de Praagse lente los en verwerkte hij de concrete werkelijkheid in wat oorspronkelijk alleen als taalwerkelijkheid bedoeld was.
- Tegelijkertijd laat Robberechts zowel zijn lichamelijke vader – die ooit in Praag had verbleven – en zijn geestelijke vader, de schrijver Franz Kafka, in het boek rondwaren. (Brouwers, p. 206-207)
1976: Scenario voor de documentaire Vlaanderen in vogelvlucht (10 juli 1976)
- Vanuit een helikopter kijken we neer op de ‘verwoesting’ van het Vlaamse landschap. De documentaire is één lange opeenvolging van luchtopnames. Het zijn unieke historische luchtbeelden van Vlaanderen in 1976. Van aan zee tot in het binnenland, over duinen, weiden en heide, langs rivieren en autosnelwegen, over dorpen en steden…. vanuit dit vogelperspectief legt de camera wonderlijke patronen bloot.
- Een offscreen-stem stelt provocerende vragen. “Wat is er aan de hand met dit landschap van ons? We hebben hele bergen opgehoopt, we hebben havens aangelegd, we hebben wegen getekend en uitgesmeerd. We hebben torens opgericht en we hebben luchthavens afgevlakt. Overal hebben we sporen getekend en stempels gedrukt, kerven gesneden en merken gebrand…”
- Het is een tekst van schrijver Daniel Robberechts, gezegd door Ugo Prinsen
- Vlaanderen in Vogelvlucht is geen vrijblijvend document. De documentaire toont genadeloos hoe de mens het landschap heeft veranderd. Cornelis’ maatschappelijk engagement blijkt het duidelijkst uit de vele beelden van het havengebied, van de polderdorpjes verstikt door de oprukkende industrie.
Producer Frans Puttemans en realisator Jef Cornelis kregen voor deze film een televisie-Oscar. Weliswaar niet in 1976, toen de film voor het eerst werd uitgezonden, maar pas in 1980, toen de film wegens succes herhaaldelijk het scherm van de openbare omroep had gehaald.
Bekijk: Vlaanderen in vogelvlucht – AFFR
EEN TOTAALBOEK
1977: Begon aan een kolossaal bouwsel van taal, waarin hij vele soorten tekst op elkaar stapelde, in alle mogelijke combinaties en technieken. Hij zou hierin uitleggen en demonstreren op welke manieren taal en ‘werkelijkheid’ konden worden gemanipuleerd: ‘Materialen voor een eigentijdse praktijk van het schrijven’. Hij omschreef het als ‘een werk in uitvoering, boek in aanbouw, tekst op stapel, geschrift in de maak, bouwdoos voor een tekstmozaïek’.
- Een uitgever was er niet voor te vinden. Hij kocht dan maar een stencilmachine, en begon een eenmanstijdschrift, ‘Schrift’ geheten, later ‘tijdSCHRIFT’ waarin hij tot 1989 zijn ‘totaalboek’ in afleveringen publiceerde en dat hij aan een honderdtal vrienden per post thuisbezorgde.
- 1972 – 1976 Schrift: driemaandelijks literair tijdschrift
- 1977-1986: Tijdschrift
- 1988 – 1989: ’t Schrift: driemaandelijks literair eenmanstijdschrift
1981: Wie een unieke blik wil werpen op het werkproces van de literaire non-conformist Daniël Robberechts, kan terecht in de documentaire De achterkamer van Jef Cornelis.
- U ziet Robberechts live schrijven op het “Telebord”. Hij praat met Oscar De Wit over zijn jeugd vol “falen” als afgedankt leerling-officier en kandidaat wiskunde. Robberechts licht zijn fragmentarische schrijfwijze toe waarbij stukjes tekst bijhoudt op steekkaarten die later hergebruikt worden als voedingsbodem voor zijn boeken.
Robberechts zal in 1981 ook nog meewerken aan een andere TV-documentaire van Jef Cornelis met name Na alle vlees: portret van een werkwijze.
- De film – waarin Robberechts de rol van interviewer op zich neemt – schetst het portret van de Nederlandse auteur en essayist Jacq Firmin Vogelaar (1944), naar aanleiding van zijn boek ‘Alle vlees’ (1980), een boek dat de totale deconstructie nastreeft van alle herkenbare werkelijkheid om dan met het puin een nieuwe constructie op te zetten.
DAGBOEKEN
Twintig jaar nadat hij ze geschreven had komen zijn dagboeken op de markt. Het zal bij twee volumes blijven.
1984: Dagboek ’64 – ’65.
1987: Dagboek 1966-1968.
- In de periode 1966-1968 werkt Robberechts aan ‘Aankomen in Avignon’ en ‘Praag schrijven’, en in dit dagboek kunnen we meekijken in de gereedschapskist van de jonge schrijver. We volgen de perikelen van eerdere manuscripten in uitgevershanden en krijgen een kijk op het schrijversmilieu waarin Robberechts willens nillens in beland. Naast de privé-besognes (zeer privé, maar niet oninteressant: geciteerde lijfauteurs, dromen en sex-obsessies) dringt de buitenwereld zich zeer letterlijk op. De jaren zestig zijn in dit dagboekdeel woekerend aanwezig.
Daarna blijft het stil
1992: Robberechts maakt een einde aan zijn leven te Everbeek.
‘Waarom schrijf ik ? Daarom. Om iets te doen. (Omdat ik voor weinig anders deug.) Om zo te denken en te dagdromen dat anderen er nog iets mee kunnen doen. Om zo weinig mogelijk te leven. (Omdat het leven ondegelijk is.) Om van afval mooie dingen te maken. Om nog andere sporen na te laten dan alleen maar stront. Om het plezier. (Omdat er zo al genoeg miserie is op de wereld.) Om de tijd te doden. (Omdat ik niets liever doe.) Om’Epiloog
1994: Kritak publiceert het ‘magnum opus’ onder de titel ‘TOT TXT : Nagelaten Werk’.
- En zo omschreef Daniël Robberechts uiteindelijk de ‘totaaltekst’ in de flaptekst:
‘Een tekstenalbum. 9 boekdelen waarin telkens een nieuwe “retorische laag” wordt aangeboord. Werk in uitvoering. Kroniek van de lopende gebeurtenissen 1973-1990? Totaaltekst in de steigers? Aantekeningen van een belegen Belg van achter den Bos? Bouwdoos voor een tekstmozaïk? Zoiets als een schriftelijk herbarium, bestiarium of lapidarium: een cumulatief “scriptarium”? Een retorische trap? Literaire hors d’œuvres variés? of hutspot? Nagelaten geschriften van D.R.?’
1996: Houtekiet publiceert een keure van essays onder de titel Een leven lezen. De bundeling bevat zeventien ‘betogende teksten’ van Daniël Robberechts uit de periode vanaf 1978. Als zodanig is het een vervolg op Bezwarende geschriften 1967-1977 (1984).
- Meer hierover: ‘Joris Note Oppervlakte van onbehagen’ In: Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 141 (1996) pp 747-757
2001: Aan de universiteit Antwerpen wordt een project opgestart om de dagboeken van Robberechts electronisch (op CD-ROM) uit te geven. Tot dan toe waren enkel de teksten uit de periode ’64 tot’69 uitgegeven, verspreid over afzonderlijke boeken, tijdschriften en de ‘roman’ De grote schaamlippen. Schrijversgewijs heeft weet van slechts één CD-ROM: Dagboek 13/04/1969 – 13/06/1969 / Daniël Robberechts; [uitgegeven door] Katrijn Van Dyck & Vanessa Hoeck.
BEKRONINGEN
- 1962: de Arkprijs voor het Vrije Woord voor ‘Zesmaal’
- 1964: de Merghelinckprijs voor ‘Drie maagden’
- 1965: Literaire prijs Dirk Martens van de stad Aalst voor De labiele stilte
- 1975: de Vijverbergprijs voor Praag schrijven.
MEER OVER DANIEL ROBBERECHTS
- G.J. van Bork. 1985. ‘Daniël Robberechts’. In: De Nederlandse en Vlaamse auteurs. Van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. Ed. G.J. van Bork en P.J. Verkruijsse. Weesp: De Haan, p.484.
- ‘Naakt in verblindend licht’ (Over Daniël Robberechts).Tilburg, 1993. 32 blz. Ing., stofomslag.*Derde Louis Paul Boon-Lezing.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Websites
Referenties
- Jeroen Brouwers, De zwarte zon. Essays over zelfmoord en literatuur in de twintigste eeuw. Uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen. 1999. 280pp. (‘Naakt in verblindend licht’. Over Daniël Robberechts, pp.193-213)
- Matthieu Sergier in: “U zei ‘Robberechts’? Discursieve auteursbeelden in uiteenlopende dagboekedities, naar Daniël Robberechts’ lotgeval”.
- Van Rompaey Andreas, Een alternatieve benadering van de stadssymfonie. Over Daniël Robberechts en zijn literaire stadssymfonieën, in: Verhalen in perspectief. Uitgeverij Eburon, Utrecht (2021), pp 99-106
SMAAKMAKER
ALS VERMOORD
Op het werk konden ze elkaar niet spreken, er was te veel lawaai, of de band liep te vlug, of ze verstonden mekaars taal niet : waar het wel kon, werden ze met strafpunten bedreigd.
In de pendeltreinen waren ze te suf om te praten. In de tram of de metro dachten ze er niet aan, de reizigers stapten toch voortduren op en af, en er was muziek.
Toen de BTW was ingevoerd, gaven vele winkeliers het op. Anderen schakelden over op automatieken en zelfbediening. De klanten praten er niet meer onder mekaar.
Op school werden de leerlingen in de cellen van taallabo’s ondergebracht. De leraars moesten zo lang aan klassenraden en vakvergaderingen deelnemen tot ze helemaal sufgeluisterd en –gepraat waren.
Verenigingen die aan vormings- en kommunikatiewerk deden, lieten het afweten toen de subsidies drastisch waren verlaagd.
Zwijgend zaten de jongeren te luisteren naar muziek van meer dan 90 decibels.
De aanspreekbare raadsleden verdwenen uit 800 kleine gemeenten.
Zij die in appartementsgebouwen gingen wonen, waagden het niet het met de buren aan te knopen.
Om met de auto naar vrienden te rijden werd benzine te duur, en de wegen veel te gevaarlijk door de vrachtwagens en de verhoging van de snelheden en de uitgespaarde verlichting. Zij die het met de fiets probeerden, moesten het vaak met hun leven bekopen.
De telefoontarieven werden eerst verlaagd. Velen betaalden een aansluiting, waarop heel wat openbare telefooncellen verdwenen. Toen gingen de tarieven ineens de hoogte in. Ze konden alleen nog binnen de dichtstbij gelegen zones telefoneren, en dan nog ’s avonds en heel kort. Vaak waren ze dan te moe.
Velen gingen brieven schrijven, maar bedachten zich toen ook de posttarieven werden verhoogd.
Daardoor moeten ook heel wat bladen en tijdschriften verdwijnen. Ter compensatie kregen enkele erkende dagbladen staatssubsidies.
’s Zondags gaan ze samen naar de mis luisteren, en naar het voetbal kijken. Thuis lezen ze elk een gesubsidieerde krant en kijken elk naar hun tv. En zij zwijgen.
Uit: De Nieuwe, 17/1/1975, nr 564
BIBLIOGRAFIE
Woordje vooraf
De bibliografie bestaat uit
- Chronologisch overzicht van het scheppend werk in boekvorm gevolgd door een selectie van zijn essayistisch werk.
- Vertalingen van zijn werk in andere talen
- Filmografie
De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij
- Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience – Antwerpen
- Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles.
- Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007
Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.
Chronologisch overzicht
a. Scheppend werk
| Jaar | Titel | Fotogalerij | Uitgeverij 1ste druk |
| 1967 | Brief aan een bisschop.
Onder pseudoniem van JAN MARIS |
Brugge: Uitgeverij De Galge. -59p. | |
| 1968 | De labiele stilte. (roman) Omslagontwerp: Dorus van der Linden. 1972: 2de druk bij Standaard Uitgeverij Reeks: Gemini literaire paperbacks |  |
Antwerpen/Utrecht: Standaard Uitgeverij -130p. Reeks: Standaard Literatuur Vandaag. Afmetingen: 21 x 13 (gebonden – stofomslag) |
| 1968 | Tegen het personage. Zes teksten. (essays)
Omslag en typografie: Karel Martens
Foto: J.P. Point. 1971: Het verhaal ‘’s Morgens’ werd opgenomen in de bundel ’54 Vlaamse verhalen‘, deel 3, samengesteld door Karel Jonckheere en Marnix Gijsen, Uitgeverij Paris-Manteau, Antwerpen pp 15-24. 1984: Het verhaal ‘Weg’ werd opgenomen in de bundel ‘Vlaamse verhalen na 1965’, samengesteld door Paul de Wispelaere. Uitgeverij Manteau, Antwerpen pp. 302-319. 1987: 2de geautoriseerde druk Uitgever: Schoten : Hadewijch ; Baarn : Bosch en Keuning [distr.]-136p. |
Brussel/Den Haag: A. Manteau. z.p. [1968]. -127p. Reeks: 5de Meridiaan. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Geuze Dordt | |
| 1969 | De grote schaamlippen: een dynamische zelfbeschrijving. (verhalen) 1969: 2de druk onder de titel ‘Open boek: een dynamische zelfbeschrijving’ Uitgever: Nijgh en Van Ditmar 1987: 3de druk onder de titel ‘Dagboek ’65-’66’ door Kritak uitgeverij, Leuven. | ’s Gravenhage/Rotterdam: Nijgh en Van Ditmar. -218p. Reeks: Nieuwe Nijgh boeken. – vol. 25 Afmetingen: 20 x 13.25 (paperback) | |
| 1970 | Aankomen in Avignon: relaas. (roman)
Typografie: Karel Martens gvn
2004: 2de druk bij Uitgeverij Houtekiet, Antwerpen. met een nawoord van Joris Note. Reeks: Vlaamse bibliotheek nr 34. -158p. (zie 1970) 2010: Vertaald in het Engels door Paul Vincent als ‘Arriving in Avignon’ Uitgegeven door Dalkey Archive Press (October 14, 2010) -160p. |
 |
Brussel/Den Haag: A. Manteau. z.p. [1970]. -136p. Reeks: 5de Meridiaan. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Geuze Dordt |
| 1975 | Praag schrijven. (teksten) Omslag en typografie: Kees Nieuwenhuijzen |  |
Amsterdam: De Bezige Bij. (voor België Contact NV, Antwerpen) -275p. Reeks: Raster reeks; vol. 5 Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Mouton & Co Den Haag |
| 1976 | Het mes in beeld en andere verhalen. Auteurs: J.F. Vogelaar, Daniël Robberechts, Lidy Van Marissing en Hugo Verdaasdonk. | Amsterdam: De Bezige Bij. -262p. Reeks: Raster reeks; vol. 6 | |
| 1976 | Vlaanderen in vogelvlucht. (scenario voor BRT film)
Gemaakt door Jef Cornelis naar aanleiding van de viering van de Vlaamse feestdag op 11 juli. |
Uitgezonden door BRT op 11 juli 1977
In ‘Vlaanderen 77’ worden helikopterbeelden van het Vlaamse landschap afgewisseld met archiefbeelden, foto’s en kaarten. |
|
| 1978 | Onderwerpen: Subjecten. Brokken. Verwoordingen. (teksten) Omslagontwerp: Herbert Binneweg | Brussel/Amsterdam: Elsevier. -146p. | |
| 1984 | Bezwarende geschriften 1967-1977. (essays) Essayreeks onder redactionele leiding van Paul De Wispelaere. Omslag en typografie: Rikkes Voss. | Antwerpen: A. Manteau. -230p. Reeks: Essayreeks. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Smits Wommelgem-Antwerpen. | |
| 1984 | Dagboek ’64 – ’65. Omslag: Rikkes Voss. | Antwerpen: A. Manteau. -257p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback) Druk: Smits Wommelgem-Antwerpen. | |
| 1986 | Macarius de Kopt. (vertaling) Oorspronkelijke auteur: FRANÇOIS WEYERGANS Oorspronkelijke titel: Macair le Copte (1981) Vertaald uit het Frans door Daniël Robberechts. | Antwerpen: A. Manteau. -141p. | |
| 1987 | De grote schaamlippen. Dagboek ’65-’66. Derde druk van 1969 ‘De grote schaamlippen’ (1ste druk) en ‘Open boek’ (2de druk). | Leuven:Uitgeverij Kritak. -218p. | |
| 1987 | Dagboek ’66 – ’68. Omslagontwerp: Dooreman. | Leuven: Kritak (Andreas Vesaliusstraat 1, 3000 Leuven). -228p. Afmetingen: 21 x 13.50 (paperback) | |
| 1987 | De onhandige engel. (vertaling) Oorspronkelijke auteur: FRANCIS DANNEMARK Oorspronkelijke titel: Mémoires d’un ange maladroit.(Robert Laffont, Paris, 1984) Vertaald uit het Frans door Daniël Robberechts. | Antwerpen: A. Manteau.- 80p. Reeks: Grote Marnixpockets 331 | |
| 1988 | Gustave Faubert. ‘Stijl, daar heb ik schijt aan’. (imaginair interview) |  |
In: Onmogelijke interviews (pp 131 – 143) uitgegeven door Kritak te Leuven.
Afmetingen: 21 x 13.50 (paperback) |
| POSTUUM | |||
| 1994 | TOT TXT: nagelaten werk. (teksten) Omslagontwerp en boekverzorging zijn van Dooreman. Nawoord pp 1067-1080 is van Paul Claes. Deze uitgave werd mogelijk gemaakt door steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Kunst. Eerder ontving de auteur, met het oog op de voltooiing van Boekdeel II, een subsidie van de stichting Amsterdam Fonds voor de Kunst. | Leuven: Kritak.Diestsestraat 249, 3000 Leuven) -1080p. Afmetingen: 19.25 x 12 (gebonden – stofomslag) Colofon: Daniël Roberechts ‘Nagelaten werk’ werd, in opdracht van Uitgeverij Kritak, gezet uit de Bembo door Kris Pion bij Griffo in Gent en gedrukt op 50 grams bibliomat door Drukkerij Erasmus in Wetteren. | |
| 1995 | Een leven lezen. (keuze van essays)
Samengesteld en verzorgd door Walter van den Broeck, Paul Claes, Pol Hoste, Ghislaine Kindts, Joris Note, Leo Pleysier, de ervan Robberechts, Mark Schaevers en Jasq F. Vogelaar. |
 |
Antwerpen/Baarn: Houtekiet. -177p. Afmetingen: 21 x 13 (paperback) Colofon: Deze uitgave kwam tot stand dankzij de steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Kunst. |
| 2004 | Aankomen in Avignon: relaas. (roman)
Met een nawoord van Joris Note. |
 |
Antwerpen: Houtekiet / Baarn : De Prom. -158p.
Reeks: Vlaamse bibliotheek 1927-1970 / onder redactie van Hugo Bousset nr 34 |
| 2004 | Dagboek 01 09 69 – 12 09 69 (tijdschriftartikel) | In : A prior magazine. – Brussel – -, 2004, nr. 10, p. 149- 157; p. 234- 238 ; p. 266- 270. | |
| 2010 | Dagboek ’68 – ’69. (teksten) Boekverzorging: Séphane de Schrevel, Gent Lettertype: Arno Pro van Robert Slimbach Papier binnenwerk: Bioset 100 g/m² Papier omslag: Rives Tradition Licht Ivoor 320 g/m² © 2010 Erven Robberechts |  |
Het balanseer vzw: Aalst. -254p. Afmetingen: 21.25 x 14 (gelijmd) Druk: Cultura, Wetteren. |
| z d | Dagboek 13/04/1969 – 13/06/1969 / Daniël Robberechts.
[uitgegeven door] Katrijn Van Dyck & Vanessa Hoeck |
Antwerpen : AMVC-Letterenhuis, n.d.
1 CD-ROM |
|
b. Essayistisch werk in tijdschriften (selectie)
| 1970 | ‘Arbeidersliteratuur? : geef ons dokumenten’. | In: Heibel, vol. 15, afl. 3 (mrt ), p. 47-55 . |
| 1970 | ‘5 verschijningen’. | In: De Vlaamsche gids. vol. 54, afl. 10 (okt), p. 13-14. |
| 1972-77 | Materialen voor een eigentijdse praktijk van het schrijven | In: Schrift, 12-28. |
| 1973 | ‘Je brandt je Dubois, Je brandt je’. | In: De Vlaamsche gids, vol. 57, afl. 4 (apr), p. 20-28. |
| 1973 | ‘Kortsluiting van de tekst’. | In: Nieuw Vlaams tijdschrift. vol. 26, afl. 2, p. 195-197. |
| 1973 | ‘Of het schrijven nog zin heeft’. | In: Nieuw Vlaams tijdschrift, vol. 26, afl. 7 (sep), p. 718-721. |
| 1975 | ‘Opsporen van een stijlfiguur. Effecten van zinspeling en connotatie’. | In: Nieuw Vlaams tijdschrift. 28, afl. 9 (nov), p. 847-849. |
| 1978 | ‘Het Boerdam-experiment’. | In: Nieuw Vlaams tijdschrift, vol. 29, afl. 1 (jan), p. 81-85. |
| 1978 | ‘Brief naar Texas’. | In:Heibel, vol. 12 , afl. 3 (mrt.), p. 2-6. |
| 1980 | ’Maurice Gilliams, brief naar de redactie van Raster’. | In: Heibel, vol. 15 , afl. 2 (dec.), p. 13-15. |
| 1980 | ‘Connotatie en toespeling, autonome en cryptische tekst’. | In: De stad. Speciaal nr. van: Raster, afl. 12, p. 62-65. |
| 1985 | ‘Kanttekening bij René Gysen’. | In: René Gysen: gelezen, niet gelezen, herlezen. Spec.nr. van Heibel, vol.19, afl.2 (lente), p.39-46. |
| 1985 | ‘Huilen met de pet op: enkele notities over het literaire ‘beleid in Vlaanderen’. | In: Nederlands in Vlaanderen. Spec.nr. van Heibel. 19, afl.4 (winter),p.133-137. |
| 1988 | ‘Notities bij werken van H.C. ten Berge’. | In: H.C. ten Berge. Bijdragen. Hans Vandevoorde e.a. (Spec.nr. van Yang. 24, afl.139 (okt.-dec.), p.61-66. |
VERTALINGEN
ENGELS
- 1980: Miss Engels / vert. uit het Nederlands door David Smith. . In: Short story international, vol.4 (1980) nr.20, p.17-31. Fictie, Keuze uit het werk.
- 2010: Arriving in Avignon. Engels / vert. uit het Nederlands door Paul Vincent. London etc.: Dalkey Archive Press. Fictie, paperback. Oorspronkelijke titel: Aankomen in Avignon. Brussel: Manteau, 1970.
FILMOGRAFIE
| De achterkamer (1981) – TV-documentaire over Daniël Robberechts gerealiseerd door Jef Cornelis voor de Vlaamse openbare omroep.
Original broadcast date: 13/11/1981 Regie: Cornelis, Jef Auteur: Daniël Robberechts |
| Na alle vlees: portret van een werkwijze (1981)
TV-documentaire over de Nederlandse auteur en essayist Jacq Firmin Vogelaar (1944) gerealiseerd door Jef Cornelis voor de Vlaamse openbare omroep, naar aanleiding van zijn boek ‘Alle vlees’ (1980), een boek dat de totale deconstructie nastreeft van alle herkenbare werkelijkheid om dan met het puin een nieuwe constructie op te zetten. Regie: Jef Cornelis |
