Peter TERRIN

Tielt, 3 oktober 1968

Schrijver van verhalen, romans en  theater.

 BIOGRAFIE

3 oktober 1968: Geboorte van Peter Terrin te Tielt.

• Studeert eerst voor industrieel ingenieur, geeft deze studie op en studeert toegepaste communicatie.
• Wordt handelsreiziger in marmerwaren, maar van harte ging het niet.

In een interview met Karl Van den broeck (De Morgen 29 september 2004) vertelt Peter Terrin hoe – op zijn drieëntwintigste – De donkere kamer van Damocles van W.F. Hermans hem als het ware naar het schrijverschap dreef.

1996: Wint met het verhaal ‘Fiji’ de korte verhalenwedstrijd van ZULMA én van De Brakke Hond. Andere verhalen vinden hun weg naar verscheidene tijdschriften als  Hollands Maandblad, Kreatief en Zoetermeer.

1998: Op vraag van Uitgeverij L.J. Veen worden deze en andere verhalen gebundeld in een eerste publicatie  De Code.

• Verhalen die meteen de toon aanzetten voor zijn latere publicaties: een kale taal, sobere decors, verdoken emoties, melancholie. Opvallend: een reeks goedgekozen details die suggereren wat het grotere geheel moet zijn, en vooral veel wat er niet is.

2001: Uitgeverij Veen geeft ook nog zijn eerste roman Kras uit.

• In Kras verkrachten drie mannen van bijna zeventig de pronte jonge werkvrouw van hun flatgebouw en slaan dan dwaas en teugelloos op de vlucht.

“Ik zat toen bij de verkeerde uitgever. Bij L.J. Veen was ik de enige Vlaming en ze wisten daar niet goed wat met mij aan te vangen. Nu zit ik bij de Arbeiderspers en daar voel ik me opperbest. Dank zij hun goede zorgen krijg ik nu ook wat media-aandacht. Dat is best aangenaam, maar ook heel griezelig.”(uit een interview met Karl van den Broeck in De Morgen 29 september 2004)

DOORBRAAK EERST IN NEDERLAND…

2003: Publicatie van zijn roman – bij de Arbeiderspers : ‘Blanco’.

• In Vlaanderen bleef dit boek zo goed als onopgemerkt. De schaarse recensies waren vernietigend. In Nederland sloeg het meteen aan.
• Het jaarboek Magazijn selecteerde hem voor de lijst ‘Beste jonge schrijver 2003’.
• Het nogal paranoïde verhaal van Victor die zijn vrouw verliest bij een carjacking en die vreest dat zijn zoontje ook iets zou kunnen overkomen, werkt als een ijzeren greep rond je strot. Victor gaat steeds verder in het beschermen van zijn zoon. Anno 2012 zeer actueel, maar tien jaar geleden werd het als ‘over the top’ aangevoeld. Terrin haalt er de longlist van de AKO-Literatuurprijs 2004 mee.

DAN IN VLAANDEREN…

2004: Vrouwen en kinderen eerst. De ontmanteling van AT-289, is een ingenieus spel met het verwachtingspatroon van de lezer.

• Over zichzelf praat Terrin niet graag, maar in een schaars interview zei hij wel dat hij ooit werkte als verkoper van granitoproducten voor architecten in Engeland. Die ervaring gebruikt hij voor deze roman.
• Het hoofdpersonage moet ergens in Zuid-Europa (?) een oude tegelfabriek gaan ontmantelen. Samen met hem komt de lezer terecht in een beklemmende gesloten wereld vol vreemde conventies.
• Kort na het verschijnen wordt de roman door het tijdschrift Knack opgenomen in de Top 50 van 200 jaar Vlaamse literatuur. Ook dit boek stond op de longlist van de AKO-literatuurprijs.

2006: De verhalenbundel ‘De bijeneters’ bundelt zeven vaak moord- of roofzuchtige verhalen.

• De ondertitel Zeven variaties dekt niet helemaal de lading. Terrin kiest in deze verhalen voor een herkenbaar universum, maar in elke plot laat hij dat bijna ongemerkt veranderen in een labyrint, een impasse of een gevangenis.
• De bundel haalde opnieuw de longlist van de AKO-literatuurprijs en werd bekroond met de Prijs voor Letterkunde van West-Vlaanderen 2008

INTERNATIONAAL SUCCES

2009: Met de roman  ‘De bewaker’ doet Terrin een enorme stap voorwaarts. Het boek wordt een internationaal succes (vertalingen naar minstens 16 andere talen – zie rubriek Peter Terrin in vertaling), haalt de shortlist van de Libris Literatuurprijs en lanceert Terrin definitief.

• Twee mannen, Harry en Michel, bewaken de garage van en enige toegang tot een gebouw met veertig luxeappartementen. Want buiten dreigt gevaar. Welk gevaar ? dat weten we niet, want de twee verlaten hun post nooit. Paranoia, formalisme en tunnelvisie, ziedaar de onreine cocktail van deze vertelling.

2010: De meester van het onheilspellende detail – zoals Terrin wel eens wordt getypeerd – schrijft voor deBuren het Radioboek #83 Voor de lieve vrede.

2012:  De semi-autobiografische roman ‘Post mortem’ wordt bekroond met de AKO-Literatuurprijs.

• In ‘Post Mortem’ vraagt de onbekende schrijver Emiel Steegmans zich af ‘hoe deze fictieve moeilijke tijden ingekleurd zullen worden door een ambitieuze biograaf die ergens in de toekomst zijn mailverkeer uitpluist’ Maar dan wordt Renée, zijn dochtertje van vier, getroffen door het noodlot en krijgt de roman een heel andere wending.
• In deze roman verwerkt Terrin ook persoonlijke gebeurtenissen, met name het herseninfarct van zijn dochtertje Renée, toen 4 jaar oud, en haar revalidatieproces.

2012: Voor Citybooks gaat Peter Terrin naar Turnhout. Zijn tekst –De ware toedracht – kwam op 31 oktober 2012 online!   klik op:  Turnhout – Steden – citybooks

• Vijf schrijvers (Walter Van den Broeck, Lasha Bugadze, Maxim Februari, Peter Terrin en Chika Unigwe) een fotograaf (Kakha kakhiani) bezoeken en ondervragen Turnhout. Dit boekje bevat hun antwoorden. Uitgegeven door Vlaams-Nederlands Huis deBuren in 2013

NOGMAALS THEATER

7 december 2013: De theatercompagnie Barre Weldaad brengt Acqua Azzura voor het eerst in ’t Arsenaal te Mechelen op de planken.

• Tekst: Peter Terrin
• Acteurs: Wouter Hendrickx, Ina Geerts en Line Pillet. Regie en scenografie: Barbara Vandendriessche. Licht: Ludo Van Craen: kostuums: Chris Snik; geluid: Frederik van de Moortel.
• Omdat hij en zijn vrouw het verdriet over hun verongelukte zoontje niet kunnen delen, raakt Adam op den dool. Hij hangt rond in het park en observeert gelukkige ouders en hun kinderen. Hij voelt heimwee naar die staat van zijn. Een spelend meisje dat als twee druppels water lijkt op de vrouw die hij als twintiger liefhad, trekt zijn aandacht. Het wordt een obsessie. Hij begint te graven in zijn verleden, toen hij nog niet in staat was verantwoordelijkheid op te nemen.

2014: Een korte roman Monte Carlo, over een mecanicien die op het formule 1-circuit van Monaco een heldendaad verricht en daar een hoge prijs voor betaalt.

• Jack Preston, mecanicien bij het Lotus  formule 1-Team redt bij een spectaculair ongeval net voor de start van de Grand Prix van Monaco 1968 het leven van de wereldberoemde Franse starlet Deedee. Deedee komt er zonder één schrammetje goed vanaf, maar Preston wordt door het vuur levenslang verminkt. Van het gebeuren is geen film- of fotomateriaal en de pers gaat ervan uit dat Deedee gered werd door haar lijfwacht. En Preston ? …

2016: Terrin’s zevende roman – een roman als ambitieus vlechtwerk – rolt van de persen: Yucca

• Met het personage Victor – uit de roman Blanco (2003)– en Renée – sleutelfiguur uit de roman Post mortem (2012), zet Terrin twee verhaallijnen uit, die hij bovendien nog eens koppelt aan een markant stukje Belgische geschiedenis. Faut le faire !

In hetzelfde jaar schrijft hij op vraag van de boekhandelketen Confituur het jaarlijks boekhandelsgeschenk  Het antwoord.

2018: In de beklemmende en veellagige  roman Patricia stapt een vrouw bruusk uit haar veilige cocon en begluurt ze haar leven als een buitenstaander.

Juni 2018: Een plots zijsprongetje: in de rooftopbar Gaston te Gent loopt van 1 juli tot 31 augustus een fototentoonstelling met straatfoto’s van Peter Terrin.

BEKRONINGEN

08/07/2008: prijs voor Letterkunde van West-Vlaanderen, voor De Bijeneters.

• Volgens Jan Bettens (De Leeswolf 2006, p. 350) bevat de bundel”zeven ijzersterke verhalen. Dat is zeven op zeven. […] De protagonisten worstelen als vanouds met het alledaagse absurdistan, Albert Camus is niet voor niks de mottoleverancier. De herkenbare non-helden Emiel, Ferdinand, Simon en de anderen zijn sisyfusarbeiders par excéllence, die Terrin tijdens hun beklemmende geschiedenissen ook nog ’s spannend laat ontsporen. […] Peter Terrins harde en zwartgallige portretten van de zich eeuwig herhalende en falende mens, zijn alle zeven pure klasse. In al hun variatie suggereren deze verhalen allemaal een gruwelijk realistische realiteit waar vervreemding, isolatie, onverschilligheid en eenzaamheid goed gedijen. Met De bijeneters bewijst Terrin opnieuw dat hij een uitzonderlijk begaafd verhalenschrijver is.”

2010: EU-Literatuurprijs voor ‘De bewaker’

• Aan de prijs hangt een som van 5000 euro vast. De EU-literatuurprijs is een initiatief van de Europese Commissie en de Europese verenigingen van boekenverkopers, schrijvers en uitgevers. Aan het programma nemen 35 landen deel, waarvan er 11 dit jaar een winnaar mochten aanduiden. De Belgische jury – bestaande uit Jos Geysels, Dirk Leyman, Ilke Froyen, Marc Reynebeau en Erik Vlaminck – heeft voor Terrins vierde roman gekozen.
• Europees Commissaris voor Cultuur Androulla Vassiliou hoopt dat de prijzen ertoe zullen bijdragen dat de werken van de winnaars “vertaald worden en een bredere kring van lezers buiten hun eigen land kunnen bereiken. Na vertaling en promotie kunnen die werken eventueel ook materiaal leveren voor films, tv en toneelstukken, en zo bijdragen tot het succes van onze culturele en creatieve bedrijfstakken.”

2012: AKO-Literatuurprijs voor ‘Post-Mortem’.

2022: Cutting Edge Award voor de roman ‘Al het blauw’.

2022: wint de Confituur Boekhandelsprijs en de Confituur publieksprijs met de roman Al het blauw

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Websites

• Peter Terrin – Wikipedia
• VTi – Producties – Acqua Azzurra (2013-2014)
• Dossier Peter Terrin – Wiki.obdeventer.nl

Referenties

• Dirk Leyman, Vlaamse auteur Peter Terrin drijft de desoriëntatie ten top in zijn roman “De bewaker“. In: De Morgen 26 augustus 2009 bijlage: Uitgelezen.
• Sarah Theerlynck, Schrijver Peter Terrin over durf, de magie van het theater en de kracht van de aanvaarding. In: De Morgen 7 december 2013.

 

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

De bibliografie bestaat uit

1. Chronologisch overzicht van de in boekvorm gepubliceerde werken
2. Overzicht per genre alfabetisch op titel
3. Peter Terrin in vertaling.

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

• Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience  – Antwerpen
• Piet Devos: Van reuzen tot dwergen. Bibliografie – Vlaamse schrijvers in de 20ste eeuw – Eerste drukken. Kortrijk, eigen beheer 2007

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klikt u op de foto.

Chronologisch overzicht

Jaar	Titel	Fotogalerij	Uitgeverij 1ste druk
1998	De Code. (verhalen) Omslagillustratie: Edward Hopper, Gas (1940) © 1998 The Museum of Modern Art New York Omslagontwerp: Brigitte Slangen Foto auteur: Johan De Poorter Typografie: Maya Bulkmans. Bevat: Polsen (pp 9-19); Mannen en machines (pp 20-27); Port in Australië (pp 28-35); De vertaler en de rechterhand (pp 36-45); Het spoor (pp 46-53); De onderneming (pp 54-68); Ze hebben ze gevonden (pp 69-80); Zeven huizen ver (pp 81-88); Daartussenin (pp 89-98); Uiercreme (pp 99-119); Tobias en de toffee (pp 120-133); Het vormsel (pp 134-144); Fiji (pp 145-154); De  code (pp 155-160).		Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij L.J. Veen. -160p. Afmetingen: 20 x 12.50 (paperback)
2001	Kras. (roman) Omslagontwerp: Brigitte Slangen. Auteursfoto: Luk Monsaert		Amsterdam/Antwerpen: uitgeverij L.J. Veen. -159p. Afmetingen:  20 x 12.50 (paperback)
2003	Blanco. (roman) Omslag: Studio Ton van Roon. Omslagillustratie: Getty Images Foto auteur: Stephan Vanfleteren Haalde de longlist van de AKO-Literatuurprijs 2004.		Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -185p. Afmetingen:  20 x 12.50 (gebonden – harde linnen kaft met stofomslag)
2003	Als tegen een berg: drie theatermonologen gebaseerd op de sysifusmythe / Bart Koubaa, Peter Terrin, Christophe Vekeman . Samen met: Cicadas: een theatermonoloog / Mathias Sercu		Gent: Publiekstheater/Arca.24p.
2004	Vrouwen en kinderen eerst. De ontmanteling van AT-289. (roman) Haalde de longlist van de AKO literatuurprijs.		Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -190p.
2006	De Bijeneters. Zeven variaties. (verhalen) Prijs voor de Letterkunde van de provincie West-Vlaanderen 2008 -Haalde de longlist van de AKO literatuurprijs. Omslagontwerp: Studio Ron van Roon Foto omslag: Morgan Mazzoni/Stone/Getty Images. Foto auteur: Stefan Vanfleteren. Nota: De verhalen ‘Mannen en machines’ & ‘Fiji’ verschenen eerder in de bundel De Code. Voor deze uitgave werden een aantal praktische elementen anno 2006 aangepast.		Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -171p. Afmetingen: 20 x 12 (paperback) Bevat: De verdachte (pp.9-46); De bijeneters (pp. 47-66); Mannen en machines (pp.67-78); Schoonmaak of De lotgevallen van Abdullah en ikzelf (pp. 79-100); De bonte koe (pp. 101-120); Fiji (pp. 121-133); De moordenaar (pp. 135-171).
2009	De bewaker. (roman) Omslagontwerp: Studio Ton van Roon. Foto auteur: Stefan Vanfleteren. Haalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs.		Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers. -119p. Afmetingen: 21.50 x 13 (gebonden – harde geïllustreerde kartonnen kaft)
2010	Voor de lieve vrede.  (radioboek) Te samen met: Lintworm / Hanneke Paauwe		Brussel : Vlaams-Nederlands Huis deBuren, s.a 1 CD Reeks: Volgens uitgeverswebsite radioboek 81 en 83
2010	Augustus (erotisch kortverhaal) Omslagontwerp en vormgeving: Katleen Miller. Samenstelling: Danny Ilegems. Illustraties: Jan De Maesschalck. Fotogravure: Steurs		Uit de bundel: Alles kan heter (2). 15 erotische verhalen pp 14-21 Uitgave van Sanoma Magazines Belgium. Druk Printer Portuguesa
2011	Voor de lieve vrede; (verhaal – bibliofiele uitgave)		Hilversum: Uitgeverij Tungsten. -31p. Afmetingen: 21 x 16 (Cahiersteek met omslag) 100 genummerde exemplaren en 26 geletterde exemplaren. Gesigneerd op de titelpagina.
2012	Post mortem. (roman) Boekverzorging en omslagontwerp: Studio Ron van Roon Foto auteur: Stephan Vanfleteren Bekroond met de AKO – literatuurprijs.		Utrecht, Antwerpen, Amsterdam: De Arbeiderspers. -283+ [I]p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (gelijmd – kartonnen kaft met flappen)
2013	Turnhout (citybook) Vijf schrijvers (Walter Van den Broeck, Lasha Bugadze Maxim Februari, Peter Terrin en Chika Unigwe) een fotograaf (Kakha kakhiani) bezoeken en ondervragen Turnhout.		Brussel: Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Reeks: Citybooks.
2013	Acqua Azzurra. (toneeltekst)		Première: 7 december 2013 door de theatercompagnie Barre Weldaad brengt Acqua Azzura in ’t Arsenaal te Mechelen. Acteurs: Wouter Hendrickx, Ina Geerts en Line Pillet. Regie en scenografie: Barbara Vandendrissche. Licht: Ludo Van Craen: kostuums: Chris Snik; geluid: Frederik van de Moortel.
2014	Monte Carlo. (roman) Omslagontwerp: Marry van Baar Foto auteur: Marco Mertens Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge Druk: Koninklijke Wöhrmann, Zutphen		Antwerpen: De Bezige Bij. -174p. Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde kaft met stofomslag)
2015	Thomas en Julie (kortverhaal)		In: De Morgen Boeken van woensdag 5 augustus 2015 in de reeks zomerverhaal pp. 11-12.
2016	Yucca. (roman) Omslagontwerp: Ron van Roon. Omslagbeeld: iStock. Foto auteur: Koos Breukel. Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge		Amsterdam/Antwerpen: De Bezige Bij.  -392p. Afmetingen: 21.50 x 13.60 (paperback) Druk: Koninklijke Wöhrmann,  Zutphen.
2016	Het antwoord. (verhaal) Omslagontwerp: Studio Jan de Boer in opdracht van Confituur en uitgewerkt en begeleid door Uitgeverij De Bezige Bij, 2016. Foto auteur: Jef Broes. Vormgeving binnenwerk: Adriaan de Jonge.		Amsterdam: De Bezige Bij. -31p. Afmetingen: 18.50 x 12.50 ((gebonden – harde geïllustreerde kaft) Druk: Bariet, Steenwijk.
2018	Patricia (roman) Omslagontwerp:Michaël Snitker. Omslagfoto: Saul Leiter, Barbara, c. 1948, © Saul Leiter Foundation, Courtesy Howard Greenberg Gallery. Foto auteur: Jef Broes		Amsterdam: De Bezige Bij. -207p. Afmetingen: 20 x 12.50 (gebonden – harde kartonnen kaft met stofomslag) Vormgeving binnenwerk: Aard Bakker, Amsterdam. Druk: Bariet Ten Brink, Meppel
2021	Al het blauw. (roman) Omslagontwerp: Moker Ontwerp. Omslagfoto: André Kertész, Underwater Swimmer © 2021 Estate of André Kertész, / Higher Pictures. Foto auteur: Peter Terrin 2023: Vertaald in het Duits door Rainer Kersten als ‘Alles Blau der Welt’; Uitg. Liebeskind, München.		Amsterdam: De Bezige Bij. -287p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen) Druk- en bindwerk: Wilco, Amersfoort
2022	De gebeurtenis. (roman) Omslagontwerp: Moker Ontwerp Omslagfoto’s: Peter Terrin Vormgeving binnenwerk: Aard Bakker		Amsterdam: De Bezige Bij. -221p. Afmetingen: 21.50 x 13.50 (gebonden – harde kartonnen kaft met stofomslag) Druk: Wilco Amersfoort Bindwerk: Abbringh, Groningen.

 

Overzicht per genre alfabetisch op titel

Romans

• Al het blauw (2021)
• Blanco. (2003)
• De bewaker. (2009)
• De  gebeurtenis (2022)
• Kras. (2001)
• Monte Carlo. (2014)
• Patricia. (2018)
• Post mortem.  (2012)
• Vrouwen en kinderen eerst. (2004)
• Yucca. (2016)

Verhalen

• De Bijeneters. (2006)
• De Code. (1998)
• Het antwoord. (2016)
• Voor de lieve vrede (2011)

Theater

• Als tegen een berg: drie theatermonologen gebaseerd op de sysifusmythe / Bart Koubaa, Peter Terrin, Christophe Vekeman. (2003)
• Acqua Azzurra. (2013)

PETER TERRIN IN VERTALING

(Bron Schrijver – Peter Terrin – Letterenfonds)

Vertalingen van BLANCO. (2003)

• 2006: Blanko Zweeds / vert. uit het Nederlands door Urban Lindström. Uitgever: Augusti, Lund. Fictie, gebonden.

Vertalingen van VROUWEN EN KINDEREN EERST. (2004)

• 2012: Kvinnor och barn först Zweeds / vert. uit het Nederlands door Urban Lindström. Uitgever: Brandgul Vitterhet, Lind våren. Fictie, gebonden.

Vertalingen van DE BEWAKER. 2009

• 2012:  [Ochraniteljat] Russisch/ vert. uit het Nederlands door Bagrelija Borisova. Uitgever: MD Elias Kaneti, Roese. Fictie, paperback.
• 2012:  [Ha-sjomer] Hebreeuws / vert. uit het Nederlands door Ran HaCohen. Uitgever: Carmel, Jerusalem. Fictie, paperback.
• 2012: Čuvar Servisch / vert. uit het Nederlands door Jelica Novaković-Lopušina. Uitgever: Zavet, Beograd. Fictie, paperback.
• 2012: Čuvaj. Sloveens / vert. uit het Nederlands door Mateja Seliškar Kenda. Uitgever: Modrijan, Ljubljana (Bralec). Fictie, paperback.
• 2012: Hlídač Tsjechisch / vert. uit het Nederlands door Jitka Růžičková-Hronová. Uitgever: Dauphin, Slavonice. Fictie, paperback.
• 2012:  The guard Engels / vert. uit het Nederlands door David Colmer. Uitgever: MacLehose Press,London. Fictie, paperback.
  • 2013:  The guard Engels / vert. uit het Nederlands door David Colmer. Uitgever: MacLehose Press, London. 2de druk. Fictie, paperback.
• 2013:  Le gardien Frans / vert. uit het Nederlands door Anne-Lucie Voorhoeve. Uitgever: Gallimard, Paris (Du monde entier). Fictie, paperback.
• 2013:  Az őr Hongaars / vert. uit het Nederlands door Tamás Balogh. Uitgever: Göncöl, Budapest. Fictie, paperback.
• 2013: Vagten Deens / vert. uit het Nederlands door Miriam Boolsen. Uitgever: Turbine. Fictie.
• 2013: Čuvar Kroatisch / vert. uit het Nederlands door Romana Perečinec. Uitgever: Fraktura, Zapresic. Fictie.
• 2014:  El vigilant Catalaans / vert. uit het Nederlands door Maria Rosich Andreu. Uitgever: El Rayo Verde, Barcelona (Collecció Raigs globulars; 14). Fictie, paperback.
• 2014:  El vigilante Spaans / vert. uit het Nederlands door Maria Rosich Andreu. Uitgever: El Rayo Verde, Barcelona (Colección Rayos globulares; 14). Fictie, paperback.
• 2015: (De bewaker). Macedonisch / vert. uit het Nederlands door n.n..Uitgever: Ars Lamina, Skopje. Fictie.
• 2017: [(De bewaker)]. Arabisch / vert. uit het Nederlands door n.n.. Uitgever: Al Kotob Khan, Cairo.
• 2018: Der Wachmann Duits / vert. uit het Nederlands door Rainer Kersten. Uitgever: Liebeskind, München. Fictie, gebonden.

Vertalingen van POST MORTEM. (2012)

• 2015: Post Mortem. Engels / vert. uit het Nederlands door Laura Watkinson. Uitgever: MacLehose Press, London. Fictie, paperback.
• 2016: Post Mortem Catalaans / vert. uit het Nederlands door Maria Rosich Andreu. Uitgever: El Rayo Verde, Barcelona: (Collecció Raigs globulars; 24). Fictie, paperback.
• 2016: . Post Mortem Spaans / vert. uit het Nederlands door Maria Rosich Andreu. Uitgever: Barcelona: El Rayo Verde (Colección Rayos globulares; 22). Fictie, paperback.
• 2018:  [(Post Mortem)]. Japans / vert. uit het Nederlands door Saki Nagayama. Uitgever: Shinchosha, Tokyo. Fictie.

Vertalingen van MONTE CARLO. (2014)

• 2014: El vigilant. Catalaans / vert. uit het Nederlands door Maria Rosich Andreu. Uitgever:  Raig Verd, Barcelona (Collecció Raigs globulars; 14).
• 2016: Monte Carlo Italiaans / vert. uit het Nederlands door Claudia Di Palermo & Claudia Cozzi. Uitgever: Iperborea, Milano (Iperborea; 258). Fictie, paperback.
• 2016: [(Monte Caruro)] Japans / vert. uit het Nederlands door Kayoko Itaya. Uitgever: Shoraisha, Tokyo. Fictie, paperback.
• 2016:  Monte Carlo Duits / vert. uit het Nederlands door Christiane Kuby & Herbert Post. Uitgever: Berlin Verlag, Berlin. Fictie, gebonden.
• 2017: Monte Carlo Engels / vert. uit het Nederlands door David Doherty. Uitgever: MacLehose Press, London. Fictie, gebonden.
• 2017:  Monte-Carlo Frans / vert. uit het Nederlands door Guy Rooryck. Uitgever: Actes Sud, Arles (Lettres néerlandaises). Fictie, paperback.
• 2018:  Montecarlo. Spaans / vert. uit het Nederlands door Maria Rosich Andreu. Uitgever:  Rayo Verde, Barcelona (Colleción Rayos globulares; 28).

Vertalingen van AL HET BLAUW. (2021)

• 2023: Alles Blau der Welt. Duits / Vertaald uit het Nederlands door Rainer Kersten.Uitgever:  Liebeskind, München.

SMAAKMAKER

Vlaamse auteur Peter Terrin drijft de desoriëntatie ten top in zijn roman “De bewaker”
door dirk leyman

Publicatiedatum : 2009-08-26
De Morgen. Sectie : Uitgelezen

Een gevaarlijke nieuwe wereld
De Vlaamse auteur Peter Terrin (°1968) bevrucht zijn boeken telkens weer met licht paranoïde personages, die gedoemd zijn om gaandeweg te ontsporen. Zin voor zin zet hij de normaliteit op de helling. In Terrins nieuwe roman De bewaker moeten twee gedrilde mannen de bewoners van een hyperluxueus appartementenblok afschermen. Spoedig blijkt dat het duo in een eenzame fuik zit en tot elkaar veroordeeld is.
Het minste wat je kunt zeggen van de Gentenaar Peter Terrin, is dat hij sinds zijn debuut De code (1998) aan een merkwaardig consistent oeuvre werkt en zich daarbij door niets of niemand van de wijs laat brengen. Ook niet door de stijlverwantschappen met fameuze lieden als Willem Frederik Hermans, Franz Kafka en F. Bordewijk die hem zo vaak worden aangewreven en die hij zich – hoe zou je zelf zijn? – graag laat aanleunen. Evenmin schroomt hij te verwijzen naar zijn voorliefde voor de existentialist Albert Camus, zelfs expliciet in zijn verhalenbundel De bijeneters. Voeg daar gerust ook nog de overleden Britse auteur J.G. Ballard aan toe, zeker omdat Terrins vaak allegorische verhalen niet te negeren vingerwijzingen bevatten naar een samenleving die in de ban is van allesverlammend gevaar en zich wentelt in een rigide veiligheidsdenken, als aberraties van een doorgeslagen kapitalisme.
Terrin zet telkens zorgvuldig zijn bakens uit om pas daarna sluipenderwijs surrealisme en vervreemding toegang te verlenen. Waarna de ontwrichting vrij baan krijgt, zoals in de wisselvallige én gechargeerde roman Blanco (2003). Daarin slaat een man door in de overbetutteling van zijn zoontje Igor en overtuigt hij zichzelf dat hij voortdurend alert moet zijn voor gevaar.
Sindsdien heeft Terrin nog de roman Vrouwen en kinderen eerst (2004) en de verhalenbundel De bijeneters (2006) afgeleverd, waaruit bleek dat hij vooral stilistisch aan maturiteit heeft gewonnen en heel wat accurater is beginnen te schrijven. Stilaan kun je ook de vinger leggen op het vaste ensemble Terrinpersonages: in Vrouwen en kinderen eerst voerde hij plichtsbewuste, bijna gehersenpoelde mannen op, die als automaten een taak uitvoeren, terwijl het in De bijeneters wemelde van de handelingsonbekwame, vaak eenzame personages die niet in staat zijn hun leven over een andere boeg te gooien. Terrin is gepokt en gemazeld in een arglistige wereld die je liefst op een afstand houdt, maar waarin je toch – door de uitvergroting – verbazend veel herkent.
Wie Terrins nieuwe roman De bewaker ter hand neemt en zich vermeit in het prettige omslag (het lijkt een Zwart Beertje van Dick Bruna, maar het is wel degelijk Studio Ron van Roon die ervoor tekende), zou kunnen denken dat de auteur het ditmaal over een vrolijk-schalkse boeg heeft gegooid. Niets is minder waar. In De bewaker gaat Terrin door op zijn elan en woekert de paranoia voort als nooit tevoren. Hij leidt ons binnen in een wereld waar hoop slechts bestaat uit een lichtsijpeling door een deurkier.

Tergende psychologische studie

Terrin confronteert ons in 185 korte kapittels met de twee afgetrainde mannen Harry en Michel. Zij hebben opdracht gekregen om een gebouw met veertig luxe-appartementen met hand en tand te bewaken. Daartoe hebben ze positie ingenomen in een immense parkeergarage, van waaruit zij de ingang onafgebroken in de gaten moeten houden. Dat doen ze bijzonder meticuleus, volgens een ijzeren discipline waaraan menig militair een puntje kan zuigen. Helaas worden Harry en Michel compleet in het ongewisse gehouden over de voortgang van hun missie en raken ze geheel afgesneden van de buitenwereld. Voortdurend speculeren ze dan ook over wat hen te wachten staat. Als roofdieren houden ze de trekker van hun wapentuig in de aanslag, gespitst op elke vorm van gevaar – een trekje waarmee wel meer Terrinhelden behept zijn. Tegelijk wentelt het duo zich in een beate volgzaamheid aan de duistere “organisatie” die hun opdrachtgever is. Ze zien zichzelf als “een koninklijke garde, steeds in het gelid, die men niet afleidt van zijn protocollaire opdracht”. Met de pompeus rijke bewoners die ze “verdedigen” hebben ze amper contact. Bestaan ze eigenlijk wel? Is hun bestaan een “luchtbel” en is de garage niet hun “echte wereld”? En wanneer komt die aangekondigde derde bewaker hen vervoegen?
Op een goede dag lijken alle rijke ingezetenen echter en masse het hazenpad te kiezen (behalve één?), zonder dat de bewakers ingelicht worden over de redenen van hun vertrek. Michel en Harry werken trouw hun rondes verder af en negeren de plotselinge zinledigheid van hun werkzaamheden. Geleidelijk groeit De bewaker uit tot een tergende karakterstudie in gedwongen (of zelfgekozen?) eenzaamheid, waarin het de geüniformeerde mannen daagt dat ze meer dan ooit op elkaar aangewezen zijn. Tegelijk begint hun realiteitsbesef te wankelen en spoken er hallucinaties en op, al handhaaft vooral Harry de onverstoorbaarheid. Dik anderhalf jaar verstoken van daglicht volgens een steriel ritueel in een parkeerbunker doorbrengen, dat laat zijn sporen na.

Universele paranoia

Hun enige aanknopingspunt wordt de periodieke voedselbevoorrading, maar die slabakt, zodanig zelfs dat Michel en Harry regelrechte honger lijden en van een korreltje suiker al visioenen krijgen. Tegen beter weten in ziet vooral Harry deze beproeving als een ultieme test voor hun betrouwbaarheid: is het geen kwestie van weken voor ze naar een elitekorps worden overgeplaatst? Bij Michel is de vertwijfeling groter. Terrin alludeert intussen op opzichtig op een oorlogssituatie in de buitenwereld. “Zoals sommigen hebben voorspeld, doemt een nieuw soort oorlog op, gemakshalve De Nieuwe Oorlog genaamd. Een oorlog waarvan niemand weet of hij werkelijk bestaat, nog moet beginnen of reeds in alle hevigheid is uitgebroken.” Wie bewaakt nu eigenlijk wie en wie zit in werkelijkheid gekluisterd, dat wordt de hamvraag van deze roman, die zich loszingt van de werkelijkheid en sterk allegorische allures aanneemt. Onwillekeurig moet je even denken aan de van plicht doordrongen majoor Anthony uit Arnon Grunbergs Onze Oom, mede door de uitgebeende, surreële humor, zoals met de jacht op een achtergebleven vlieg: “Ze zit onder mijn pet. Tussen garage 38 en 39.” Ook het vermelden van een “inspecteur Perec” is niet toevallig: een slinkse verwijzing naar Het leven, een gebruiksaanwijzing, waarin Perec de levens van de bewoners in een Parijs appartementenblok met elkaar kruiste.
Terrin schuwt enige raadselachtigheid niet en houdt het verteltempo bewust tergend traag: elke minuscule handeling wordt in De bewaker uitermate gedetailleerd. De lezer moet totaal vervuld raken van de huis-clos-atmosfeer, zo lijkt het devies. De beklemmende onbehaaglijkheid dringt als een lijkgeur tot je door. Wanneer dan toch de derde bewaker komt aanzeilen, wordt hij door Harry beschouwd als een “indringer”. “In mijn optiek hebben Harry en Michel in wezen een liefdesrelatie, compleet met afgunst ten aanzien van derden en de angst om elkaar te verliezen”, zegt Terrin daarover in een interview op de site van De Arbeiderspers. Is het daarom dat de man door Harry op een morbide manier geëlimineerd wordt? In het laatste deel besluit het duo dan toch hun cocon te verlaten en op zoek te gaan naar de “laatste bewoner” (“Ik heb de laatste bewoner niet gevonden. Hij heeft mij gevonden”). Bij hun labyrintische zoektocht door het appartementenblok drijft Terrin de desoriëntatie ten top en warrelen schijn en werkelijkheid helemaal door elkaar. Is het heil hogerop te vinden? Welnee, dat ligt ondergronds: “Na lang hoog in het gebouw te hebben verbleven, is het alsof ik naar het middelpunt van de aarde reis. De kelderverdieping. De gedachte over luttele seconden de vertrouwde kelder terug te zien! Dikke, warme tranen rollen in mijn baard.”
De bewaker is vintage Terrin, met die parade van allesoverheersende dreigingen en dwangmatig gedrag. In die zin is het vooral een vernuftige uitdieping van zijn thema”s. Toch ontkom je niet aan een zekere langdradigheid. Met een pak pagina”s minder had dit boek fors aan effect gewonnen. Maar buiten kijf staat dat Terrin, na De heining van Jan Van Loy en Bart Koubaa”s De leraar, de Vlaamse literatuur verrijkt met een slimme roman over hedendaagse en tegelijk universele paranoia, die uitmondt in een perfide psychologische pas-de-deux. Dirk Leyman