home | Inloggen
Aantal schrijvers: 594 | Aantal boeken:

19.538

 

 

Daelman Jos

Jos Daelman

Daelman Jos 0

Zwijndrecht, 1 augustus 1937

Dichter.

Pseudoniem: Walter Zone

BIOGRAFIE

1 Augustus 1937: Geboren te Zwijndrecht

Volgens Jos Daelman is de dichter zijn maatschappelijke status kwijt en rest hem enkel nog de taal; de taal als laatste bolwerk, het gedicht als onvervreemdbaar identiteitsbewijs. De dichter doceert de taal, maakt de taal week, brengt ze terug tot haar oorsprong, zodat andere indrukken in haar zichtbaar worden. Zo is een gedicht taal en zegging en in betekenis wisselend en meervoudig, wijl de dichter het laatste woord aan de stilte laat.

Studeert aan de Stedelijke Bibliotheekschool te Antwerpen. Gegradueerde in de bibliotheconomie (1970) en in de wetenschappelijke en technische documentatie (1972).

Werkt aanvankelijk als bibliothecaris in de stedelijke Openbare Bibliotheek Antwerpen.

Wordt later informatiedeskundige

1959: Zijn eerste poëziebundel De oude en ik en andere gedichten verschijnt in eigen beheer onder de schuilnaam Walter Zone.

  • Er zullen nog drie andere bundels onder deze schuilnaam volgen: In kielzog (1960), Uit dit aarden huis (1961) en tenslotte De huid van de tederheid (Een tussenbundel) in 1962.

Onder deze pseudoniem was Daelman ook actief als medewerker aan het in Mechelen uitgegeven tijdschrift Sumier.

1970: Studeert af aan de Stedelijke Bibliotheekschool te Antwerpen als gegradueerde in de bibliotheconomie en in de wetenschappelijke en technische documentatie, op het proefschrift: De lektuur van het Vlaamse epische boek in de filialen van de stedelijke openbare bibliotheken van Antwerpen.

1974: Na 12 jaar zwijgen debuteert Daelman opnieuw, nu onder zijn eigen naam met de dichtbundel Land tussen zee en aarde, dat de ondertitel Gedichten II/1959-1969 meekrijgt. Nergens een spoor van Gedichten I.

1979: Daelman negeert zijn vroege werk helemaal niet: van de persen rolt De stilte toewaarts. Gedichten I /1957-1965.

  • Uit de verantwoording die Daelman bij de bundel schrijft blijkt het om een keuze te gaan uit de gedichtenbundels In kielzog 1960 en Uit dit aarden huis 1961 aangevuld met nooit eerder gepubliceerde verzen uit die tijd en soms lichtjes herwerkt. Ook de bundel Vacuüm, – gepubliceerd als een bibliofiele uitgave bij Contramine in 1978 – wordt erin opgenomen, één gedicht uitgezonderd dat door een ander is vervangen.
  • In dezelfde verantwoording duidt de dichter verder de eenheid en evolutie: “Het mystieke accent is bepalend voor deze poëzie al is de verschuiving van de mystiek-van-de-vervulling naar de mystiek-van-de-leegte duidelijk merkbaar.”

1980: De Landschapstuin. Gedichten 3. 1969-1979. De titel verwijst naar de Engelse landschapstuinen uit de 18de en 19de eeuw, met hun zgn. follies, bizarre bouwsels in de door de eigenaars aangelegde parktuinen.

Deze twee architecturale elementen zijn in deze poëzie van groot belang: het kunstmatige en het wereldvreemde vermengd met de verwondering van de dichter en de tragiek van het leven.

De aarde zet hier een hoge rug: heuvels
En licht dat flikkert als een kaars in de winter –
Maar dit is geen huis
Niets is een huis nu
Nu ik huiver onderhuids
In dit gedicht dat rimpelt en ruist

In de lucht is het of een vrouw
Slapend naar me toe ligt
En zich vertedert vouwt
De knieën warm en kinderlijk hoog –
Maar gras en zand liggen nat en kil tezaam
En oog en hart hoeven geen stem en geen betoog.

1985: Zijn bundel Buiten de roedel wordt bekroond met de Provinciale Prijs voor Poëzie van de Provincie Antwerpen

1989: In ‘Een haas in winterkoren’ zijn als slotstuk drie ‘Letters from Sark’ opgenomen, Engelstalige verzen die getuigen van een grondige taalbeheersing. Sark is één van de Kanaaleilanden, een idyllisch oord waar geen auto’s komen. Daelman ging er in die periode vaak op vakantie.

1994 – 2012: Docent poëzie aan de Schrijversacademie te Antwerpen.

1997: Tot zijn pensionering in 1997 werkt hij als informatiedeskundige.

Medewerker Nieuw Vlaams Tijdschrift.

2010: Verschijnt zijn bundel Poems for a second soul = Poiimata gia mia devteri psychi.. Een Engels –Griekse bundel opgedragen ‘To the Island of Chios, Its People, Its myths, Its History’.

2016: De rouwvlinder  uitgegeven bij Uitgeverij C. de Vries-Brouwers te Antwerpen, is een mooie samenvatting van de kijk van de auteur op poëzie en poëzieanalyse. In essay, gedicht en dagboekbladen tracht hij zijn inzichten duidelijk te maken ook geeft hij een duidelijke kijk op poëzie versus proza weer.

 

MEER OVER JOS DAELMAN

  • Guy Van Hoof, Overleven is een wisselend lichaam. Over de poëzie van Jos Daelman. In: Diogenes 6/1987 pp 541-551.

Poëzie van Jos Daelman kan je ook lezen in de bloemlezingen:

  • Spiegel van de Nederlands poëzie 5. De hedendaagse dichters. Meulenhoff, Amsterdam, 1968.
  • Hotel New Flandres. 60 jaar Vlaamse poëzie. 1945-2005. Poëziecentrum, Gent, 2008.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

Website

Referentie

  • Tony Rombouts, Jos Daelmans bekroond, in: De Morgen 29 november 1985

BEKRONINGEN

1985: Provinciale Prijs voor Poëzie van de Provincie Antwerpen voor Buiten de roedel

SMAAKMAKER

Man en vrouw

Vrouwen kunnen zo stil slapen,
mannen verwarren zich in lakens,
pesten hun dromen;
maar zij, zij verlengen zich,
vloeien open
in warmte en werelds universum.

Je zou mannen helemaal moeten scheren,
de spieren van hun gevangen geest
moeten loswerken met geur
en oliën, de kramp
van hun openingen ontdoen
met smalle vingers.

Mannen, ze bestaan niet
buiten hun prestaties
en hun gesloten wereld;
zij zijn bang voor het verdronken meisje
diep in de handpalm
van hun avondlijke ogen.

Uit: De Landschapstuin. Gedichten III. 1969-1979. [1980]

 

As

Ze schrijven hun namen
in de spiegel: hinkebeen
Georgina, Nitsa, Nina

nooit gezien en de
dwergen, dwaas, slape
rig op het marmer.

Is dit Byzantium of
eerder, balling Ovidius
in terzinnen van heimwee,

met een Turks circus op de einder
en opgetuigde paarden, hortende
baldakijnen onder een hemel van

as

Uit: Iedereen afwezig (2003)

BIBLIOGRAFIE

Woordje vooraf

De bibliografische gegevens werden onder meer nagekeken bij

  • Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience –Antwerpen.
  • Koninklijke Bibliotheek van België – Brussel / Bibliothèque Royale de Belgique – Bruxelles
  • POËZIECENTRUM vzw – Gent

Om de foto’s in de fotogalerij te vergroten klik op de foto

Chronologisch overzicht

 

Jaar Titel Fotogalerij Uitgeverij 1ste druk
1959 De oude en ik en andere gedichten. (gedichtenbundel)

Onder pseudoniem WALTER ZONE
Illustraties Jan Verwest.
Daelman Jos 7a
Daelman Jos 7 Antwerpen: Eigen beheer. -[41]p.

Afmetingen: 24.30 x 16 (ingenaaid)
Colofon:  “De oude en ik en andere gedichten” gedrukt op de persen van Ch Reyniers, Sleepstraat, 84, Gent – in 1959 en uitgegeven in eigen beheer: door Walter Zone p/a Jos Daelman, Wipstraat, 10, Antwerpen.Er werden 199 ex.. getrokken op  Acacia-papier
1960 In kielzog. (gedichtenbundel)

Onder pseudoniem WALTER ZONE
 Daelman Jos 9 Antwerpen: Uitgeverij Die Poorte. -48p.

Afmetingen: 20.20 x 12.80 (ingenaaid – kaft met flappen)
Colofon: Gedrukt van de Baskerville op de persen van Die Poorte in oktober 1960. De eerste oplage bedraagt driehonderd exemplaren, genummerd van 1 tot 300. Dit is nr …
1961 Uit dit aarden huis. (gedichtenbundel)

Onder pseudoniem WALTER ZONE
Daelman Jos 10 Antwerpen: Uitgeverij Die Poorte. -46p.

Afmetingen: 23 x 15.50 (ingenaaid – met stofomslag)
Colofon: Gedrukt van de Baskerville op de persen van Die Poorte in oktober 1961. De eerste oplage bedraagt tweehonderd twintig exemplaren, genummerd van 1 tot 220. Dit is nr …
1962 De huid van de tederheid. (een tussenbundel).

Onder pseudoniem WALTER ZONE
Lier: De Bladen voor de Poëzie. Jaargang 9, nr 10.   -31p.

Afmetingen: 20.90 x 13.50 (ingenaaid – zachte kaft / gebonden met hardkartonnen kaft)
Colofon: Deze bundel werd gedrukt op de persen van Drukkerij Sanderus te Oudenaarde, in opdracht van de Bladen voor de Poëzie te Lier, als tiende nummer van de negende jaargang, in de maand mei 1962.
1974 Land tussen zee en aarde. Gedichten II/1959-1969. Keuze uit eerdere bundels. (bloemlezing)

Omslagontwerp van Cel Overberghe.
Bevat de cycli: Land tussen zee en aarde; 3 landschappen; Mensen; Schaduw, Schrijvende hand; Ogenblikken; Dageliederen; 3 hommages; Addenda; Alfabetische lijst van geciteerde personen.
 Daelman Jos 12 Antwerpen: Libris. -83p.

Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – kaft met flappen)
Colofon: Deze dichtbundel, gezet uit de Garamond letter, werd gedrukt in een oplage van 300 exemplaren, genummerd van 1 tot en met 300.
Dit is nummer …
1977 Vacuüm. (dichtbundel -bibliofiele uitgave)

Geïllustreerd met linosneden van Cel Overberghe.
Later opgenomen in de bundel De stilte toewaarts.
Antwerpen: Contramine v.z.w. -19p. (16 losse bladen in kunstmap – 36 x 27 cm)

Oplage 50 genummerde exemplaren ), gesigneerd door Jos Daelman, Cel Overberghe en Tony Rombouts (uitgever).

Reeks: Poëziereeks nr 17.

Druk, typografie en lay-out werden verzorgd door Tony Rombouts, met behulp van een Original F.M. Weiler’s Liberty National 2 degelpers met pedaalaandrijving op Steinbach van 200 g. De gedichten werden gezet uit Mediaeval. 12 punt vet. Kunstmap vervaardigd uit staalblauw Coralux metalic van 300 gr

1979 De stilte toewaarts. Gedichten I /1957-1965. (Keuze uit de gedichtenbundels In kielzog 1960 en Uit dit aarden huis 1961, aangevuld met nooit eerder gepubliceerde verzen uit die tijd en soms lichtjes herwerkt. Ook de bundel Vacuüm , één gedicht uitgezonderd dat door een ander werd vervangen)

Omslagontwerp: Eddy Ausloos.
Omslagtekening: Cel Overberghe.
Fotografisch zetwerk: Walter Soethoudt.
Bevat de cycli: In kielzog; Uit dit aarden huis; Twee kwatrijnen; Vacuum.
Daelman Jos 2 Antwerpen: Arsenaal. -59p.

Afmetingen: 20.20 x 13.00 (ingenaaid)
Colophon: Deze verzenbundel, gezet uit de Garamond letter, werd gedrukt in een oplage van 300 exemplaren, genummerd van 1 tot en met 300. Dit is nummer:
1980 De Landschapstuin. Gedichten III. 1969-1979. (gedichtenbundel)

Omslagtekening: Cel Overberghe.
Bevat de cycli: Landschappen; Verwantschap; Landschappen; Liefdes; Landschappen; Noot van de samensteller.
Daelman Jos 1 Antwerpen: Contramine v.z.w. -69p.

Reeks: Poëziereeks nr 32.
Afmetingen: 21 x 13.70 (ingenaaid)
Colofon: “De landschapstuin”, een dichtbundel van Jos Daelman, verscheen in opdracht van Tony Rombouts in de maand oktober 1980 als tweeëndertigste nummer in de poëziereeks van de Uitgaven Contramine v.z.w.
De omslagtekening is van Cel Overberghe.
De bundel werd gezet uit Garamond 10 punt  door middel van Photosetting Soethoudt te Antwerpen. De druk werd verzorgd door Kempische Boekhandel te Retie.Het copyright berust bij Jos Daelman en Tony Rombouts, Alfred Coolstraat 2, 2020 Antwerpen.
1982 De zwarte wandelaar. (poëzie – bibliofiele uitgave)

Etsen: Cel Overberghe.
Gedichten: Jos Daelman.
De kalligrafie werd uitgevoerd door Roeland Eggermont en nadien gezeefdrukt. In losse bladen in een map
Moerbeke-Waas : Jozef Daelman [Eigen beheer] -[14]p.

Oplage van 25 genummerde en gesigneerde exemplaren.
1983 Buiten de roedel. Gedichten IV. 1979-1983. (gedichtenbundel) Antwerpen: Contramine v.z.w. -55p.

Reeks: Poëziereeks. – Antwerpen; vol. 44
1986 Het verlangzamen. Gedichten V. 1983-1986. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Riten; Aantekeningen omtrent Freddie; Op het land; Hydra; Riten; Het schimmenspel; Ars poëtica; Spoorloos; Een ballade.
Daelman Jos 11 Antwerpen: Contramine v.z.w. -88p.

Reeks: Poëziereeks. – Antwerpen; vol. 65.
Afmetingen: 21 x 13.50 (ingenaaid – kaft met flappen)
Colofon: “Het verlangzamen” een dichtbundel van Jos Daelman, verscheen in de maand oktober 1986, als vijfenzestigste nummer in de poëziereeks van de Uitgaven Contramine V.Z.W.
1989 Een haas in winterkoren. Gedichten VI. 1986-1989 (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: De bronzen ruiters; Purper; De engel met de snavel; Wit; Afwezig; Nagelaten brieven; Letters from Sark.
Omslagfoto: Mark Merekpoel.
Omslagtypografie: Peter De Greef.
 Daelman Jos 5 Antwerpen/ Amsterdam: Nioba. -72p.

Afmetingen: 20 x 12.40 (ingenaaid – kaft met flappen.
Oplage van 400 ex., waarvan 50 ex. genummerd en gesigneerd door de auteur.
Colofon: ‘Een haas in winterkoren’ (Gedichten VI, 1986-1989) van Jos Daelman werd in opdracht van Nioba uitgevers te Antwerpen gezet uit de Bookman en gedrukt op 90 grms. houtvrij opdikkend editiepapier,op de persen van de uitgeverij, in de loop van de maand maart 1989. De oplage van deze bundel bedroeg 400 exemplaren. De eerste vijftig exemplaren werden door de auteur genummerd en gesigneerd. Dit is nummer: …
1992 Letters from Sark & other places.

Omslagtitel: Letters from Sark and other places. Engelstalig.
Antwerp: Fantom / Harmelen : Uitgeverij Ars Scribendi. -52p.
1994 Huiswaarts. Gedichten. (gedichtenbundel) Antwerpen / Rotterdam: C. de Vries-Brouwers. -64p.
1996 Herdersuur. Gedichten. (gedichtenbundel)

De bundel bevat gedichten geschreven tussen 1965 en 1995.
De illustratie op het omslag is van J.B. Corot: Egipan, 1870.
Bevat ook Engelstalige gedichten en vertaalde gedichten van derden.
Bevat de cycli: Taal; Teken; Personages; Plaatsen; op het land; Boomgedichten; Gedaanten, Lichamen; Afwezig, Verdwenen; Memento mori; 3 cycli; Poems; Vertalingen.
Antwerpen / Rotterdam: C. de Vries-Brouwers. -192p.

Afmetingen: 20 x 12.40 (ingenaaid – kaft met flappen.
Colofon: De bundel ‘Herdersuur’ werd in het najaar 1996 voor de uitgeverij C. de Vries-Brouwers te Antwerpen gezet in Garamond 10 door Grafiset te Antwerpen en gedrukt op de persen van drukkerij Wormgoor te Amelo. Hij bevat gedichten geschreven tussen 1965 en 1995. De illustratie op het omslag is van J.B. Corot: Egipan, 1870.
2000 Beperkte Toegang. (gedichtenbundel)

Bevat gedichten geschreven tussen 1996 en 2000, zij omvatten de poëtische periode ‘Gedichten IX, 1997-2000’
Bevat de cycli: Beperkte Toegang; Een Taal van Getijden; Galerij; Het Benoemen; Envoi
Antwerpen / Rotterdam: C. de Vries-Brouwers. -63p.

Afmetingen: 20 x 12.60 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen)
Colofon: De bundel ‘Beperkte Toegang’ werd in het najaar 2000 voor de uitgeverij C. de Vries-Brouwers te Antwerpen gezet in Stempel Garamond 10 door Facet te Antwerpen en gedrukt op de persen van drukkerij Wormgoor te Amelo.

2003 Iedereen afwezig. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: Op de schapenberg; Merels in de sneeuw; Naamwoorden; Tussen iets en niets; Iedereen afwezig.
Omslagfoto: Kampos, Chios: J. Daelman.
 Daelman Jos 3 Antwerpen / Rotterdam: C. de Vries-Brouwers. -63p.

Afmetingen: 20 x 12.50 (ingenaaid – kaftwikkel met flappen.
Colofon: ‘Iedereen afwezig bevat gedichten geschreven tussen 2001 en 2003, zij omvatten de poëtische periode ‘Gedichten X, 2001-2003’ en vormen meteen ook het sluitstuk.
De bundel ‘Iedereen afwezig’ werd in het najaar 2003 voor de uitgeverij C. de Vries-Brouwers te Antwerpen gezet in Stempel Garamond 10 door Facet te Antwerpen en gedrukt op de persen van drukkerij Wormgoor te Amelo.
Deze bundel kwam mede tot stand door toedoen van Eurobib NV, Schelle.
2007 Oostvaart. (gedichtenbundel)

Bevat de cycli: In een stilte van hars en scherven; Serviceflat; Kamer v.p.; Oostvaart.
Omslagfoto: Inkt, Serie 4, nr 3: Paul Grusenmeyer.
 Daelman Jos 4 Antwerpen / Rotterdam: C. de Vries-Brouwers. -47p.

Afmetingen: 20 x 12.80 (ingenaaid – kaft met flappen.
Colofon: ‘Oostvaart’ bevat gedichten geschreven tussen 2003 en 2007.
De bundel werd in het najaar 2007 voor de uitgeverij C. de Vries-Brouwers te Antwerpen gezet in Stempel Garamond 10 door theSwitch te Antwerpen en gedrukt op de persen van drukkerij Koninklijke Wörhmann te Zutphen.
De bundel kwam mede tot stand door toedoen van Truyens Advocaten, St.-Niklaas.
2008 De niet eindigende lijn: de intieme wereld van Paul Grusenmeyer. (kunstmonografie)

Samenstelling : Ludwig Trossaert
Reminiscenties : Jos Daelman
Sint-Niklaas : Vision on art. -257p.
2010 Poems for a second soul = Poiimata gia mia devteri psychi. (dichtbundel)

Een Engels –Griekse bundel opgedragen ‘To the Island of Chios, Its People, Its myths, Its History. Deeltitels: On a goat’s mountain; Reflections; Poems for a second soul; Envoi.
The Greek translation is done.by Mrs. Pinelopi Motsenigu, Amsterdam, The Netherlands.
A sponsoring contribution to the publication is made by Truyens Advokaten, Sint-Niklaas, Belgium.
Daelman Jos 14 Antwerpen/ Rotterdam : Uitgeverij C. de Vries-Brouwers. -59p.

Afmetingen: 20 x 12.50 (ingenaaid – met stofomslag)
Colophon: Poems for a second soul” is published in spring 2010 by C. de Vries-Brouwers Antwerp, Belgium, together with Aegeas Publishing House and Bookstore Papyros, Chios, Greece as a joint project “connecting people and cultures” and printed by Drukkerij Wilco, Amersfoort, The Netherlands.
2016 De rouwvlinder (gedichtenbundel)

Foto auteur: Helga Daelman
Bevat: Voorwoord – I. Een ‘stofvrije’ wereld; II. De Rouwvlinder; III. Chios, Eiland der Homeriden. – Nawoord.
Daelman Jos 13 Antwerpen/ Rotterdam : Uitgeverij C. de Vries-Brouwers. -59p.

Afmetingen: 22.00 x 14.00 (zachte kaft)
2020 Oase. (gedichtenbundel)

Omslagontwerp: Jos Daelman.
Technische inbrengt: Ivan De Beul.
Bevat de cycli: Oase; Bij een schilderij van Francis Bacon; Mr. Parkinson, I presume; Nazomerse gedichten.

Antwerpen/Rotterdam: Uitgeverij C. de Vries-Brouwers. -60p.

Afmetingen:  20 x 12.50 (garenloos gebrocheerd – zachte kaft met flappen)